تفسیر خرده آزمونهای مقیاس هوشی  وکسلر4

LDجهت استفاده همکاران عزیز مراکز

جهت تعیین هوشبهر دقیقتر از آزمون بینه استفاده می کنیم

1-طراحی با مکعبها:سه نقطه شروع داریم( 6-7 ساله- 12-8 ساله-13 ساله به بالا).کودکان اوتیسم امتیاز بالا می گیرند.این خرده آزمون هماهنگی حسی-حرکتی،هوش سیال،ادراک دیداری و سازماندهی دیداری،پردازش همزمان،تجسم فضایی،تفکیک زمینه از متن،و جهت یابی،تحلیل و ترکیب محرک دیداری را می سنجد.در نمرات تراز کودکانLD-ADHD و اختلال حرکتی نمره پایین می گیرند.کودکان LDکم کم گرم می شوند و هرچه مکعبها سخت تر می شوندنیاز به زمان کمتری دارند.

چهار خطای مکعبها:

الف)از 45 درجه چرخش به بالا نمره ای تعلق نمی گیرد.

ب)کم و زیاد کردن قطعه که نشانه آسیب مغزی است.نمره نمی گیرد

ج) جابجایی رنگها(نشانگر کور رنگی و مشکل بینایی است)-نمره نمی گیرد

د)فاصله ها(نشانگر مشکل در دو نیمکره و داشتن زمینه برای اختلالات حرکتی است).نمره نمی گیرد

2-شباهتها:3 نقطه شروع داریم( 6-7 ساله-12-8 ساله-13 ساله به بالا).سوال نمونه برای 16-6 ساله اجرا می شود.نمره پایین در شباهتها: 1-به خرده فرهنگ مربوط است 2-در بیان کلامی مشکل دارد 3-نمی تواند مفهوم سازی کلامی کند

اگر آزمودنی سوال اول و دوم را  اشتباه پاسخ داد یا اصلا پاسخ نداد پاسخ را می گوییم و او را راهنمایی می کنیم تا بتواند سوالهای بعدی  را پاسخ دهد.پاسخها باید ثبت شوند.این خرده آزمون،مفهوم سازی کلامی،استدلال کلامی،طبقه بندی،تفکر منطقی ،فهم شنیداری،حافظه و استدلال تمثیل را می سنجد

3-ظرفیت عدد:ظرفیت عدد مستقیم و معکوس را داریم.برای همه بچه ها از 16-6 ساله اجرا می کنیم.بین کوشش اول و دوم کمی مکث می کنیم.این خرده آزمون ،توالی سازی،حافظه کوتاه مدت،انتقال اطلاعات،فرایند شنیداری،توجه و تمرکز،ردّ عصبی،ثبت اطلاعات،پردازش همزمان،و عملیات و دستکاری  ذهنی ،تصویر سازی دیداری-فضایی را می سنجد.اعداد  مستقیم  ثبت اطلاعات و ردّ عصبی را می سنجد

اگر نمره معکوس بالاتر از مستقیم شد نشانگر نقص در ظرفیت و ردّ عصبی است.

اگر نمره معکوس کمتر از مستقیم شد نشانه نقص در پردازش همزمان است(در فرایندهای ذهنی نقص دارد).

اگر نمره مستقیم پایین آمد در توجه استمرار نقص دارد.(پردازش همزمان ندارد).اگر در هر دو مورد نمره پایین گرفت نشانه ضعف حافظه است.

کودکان تیزهوش در نمره های معکوس عملکرد بهتری دارند.

کودکی که حوصله اش زود سر می رود  و یا تغذیه اش مناسب نیست نمره مستقیم او پایین است.

کودکی که نقص در ظرفیت عدد دارد نمره معکوس بالا و نمره مستقیم پایین می گیرد.

انواع ظرفیت حافظه: شامل: عددی-فضایی-حرف-تصویر است.

4-مفاهیم تصویر:اگر نمونه ها را جواب نداد آنقدر برایش توضیح می دهیم تا متوجه شود.اگر نام بعضی از تصاویر را پرسید به او می گوییم.این خرده آزمون ،دقت و توجه،توانایی طبقه بندی،درک روابط،استدلال سیال،بستری برای مفهوم سازی را می سنجد و به فهم خواندن مربوط است.(انواع خواندن: روخوانی-فصیح خوانی-فهم خواندن-خواندن نقادانه).این آزمون کشف تفاوتها و تشابهات و رابطه ها را می سنجد.

5-رمز گذاری:در برگه پاسخنامه میزان رمز گذاری را هر 30 ثانیه یک بار یادداشت می کنیم.و علامت ضربدر می زنیم.7  نمونه دارد که  2 تای آنها را آزمونگر و 5 تای دیگر را آزمودنی پر می کند.این خرده آزمون  دقت و توجه،تمرکز،استمرار توجه،حافظه کوتاه مدت،هماهنگی چشم و دست،توالی دیداری، توانایی یادگیری ،توانایی اسکن کردن دیداری،پردازش دیداری، انگیزش و ردّ عصبی را می سنجد و با مجری مرکزی مربوط است.

6-واژگان:در ابتدا می گوییم کمی بیشتر توضیح بدهد ولی دیگر تکرار نمی کنیم.این خرده آزمون بیان کلامی و رشد زبان،تفکر انتزاعی،حافظه بلندمدت،مفهوم سازی کلامی،تواناییهای زبانی، ادراک شنیداری،دانش معنا شناختی کلمات،و هوش متبلور را می سنجد.

7-توالی عدد-حرف:این خرده آزمون برای تشخیصLDخیلی مهم است.زیرا اگر نتواند  توالی را بگوید نشانگر LD بودن اوست.اطلاعات بالینی را هم ثبت می کنیم(مثل تیک، بی دقتی،نا آرامی و..).این خرده آزمون ، توجه،توالی سازی،ثبت اطلاعات،پردازش همزمان و آگاهی واج شناختی،حافظه کوتاه مدت،تصویرسازی دیداری-فضایی را می سنجد.هم ظرفیت را می سنجد و هم حافظه فعال  کوتاه مدت را.

8-استدلال ماتریس(ماتریکس):این خرده آزمون رابطه ها ی منطقی  را کشف می کند.استدلال سیال را می سنجد.یکپارچه سازی دیداری،تفکیک زمینه از متن،توانایی سری کردن،توالی و پردازشهای همزمان ،درک تفاوت و تشابه،ادراک دیداری فضایی ،پردازش اطلاعات دیداری را می سنجد.

9-فهمیدن:این خرده آزمون قضاوت اجتماعی،استانداردهای رفتار در محیط های اجتماعی،سازگاری اجتماعی و رَسِش ،استدلال کلامی،دانش استانداردهای قرار دادی رفتار، فهمیدن موقعیت اجتماعی،فهم کلامی،توانایی ارزیابی و استفاده از تجربیات قبلی را می سنجد.

10-نماد یابی : 120  ثانیه زمان دارد.ادراک دیداری توام با توجه و تمرکز،سازماندهی ادراکی،توانایی برنامه ریزی،توانایی یادگیری ،تغییر منبع توجه،توجه مستمر و اختلالات توجه ،توانایی برنامه ریزی،هماهنگی چشم و دست،انعطاف پذیری شناختی، تمییز تفاوتها و تشابهات را می سنجد.نمونه الف و ب توضیح داده می شوند.نمونه ها را خودش انجام دهد.زمان بسیار مهم است.کودک تیز هوش ممکن است در کمتر از 120 ثانیه آن را انجام دهد ولی امتیاز اضافی نمی گیرد.

11-تکمیل تصویر:جانشین است.هر مورد 20 ثانیه زمان دارد.اگر با انگشت اشاره کرد از او توضیح می خواهیم و نمره می دهیم.کودکان ADHD نمی توانند آن را بخوبی انجام دهند.این خرده آزمون تمرکز،ادراک دیداری،سازماندهی دیداری، توجه به جزییات را می سنجد و برای تفکیک زمینه از متن مناسب است.

12-حذف کردن:جانشین است.کلید دارد و روی فرم گذاشته می شود تا تصاویر حیوانات مشخص شود.64 تصویر  حیوان دارد.ابتدا تصادفی ها را اجرا می کند و سپس منظم را.که هر کدام 45 ثانیه زمان دارند.در رمز گذاری میله های بینایی سنجیده می شود.ولی در حذف کردن مخروط های بینایی را می سنجیم.فرایندی حسی-حرکتی است.کودکان LD  , ADHD در این آزمون مشکل دارند.کودکان ADHDدر بخش تصادفی نمرات بهتری می گیرند و کودکان LD در بخش منظم عملکرد بهتری دارند.امتیاز اضافی دارد.این آزمون ادراک،تقارن نیمکره ای، هماهنگی چشم و دست،راست دستی و چپ دستی،میله ها و مخروط های بینایی،پیگردی دیداری،توجه  انتخابی و تمرکز،دقت،شناسایی نقطه کور،مشکلات مرتبط با تثبیت چشمها،را می سنجد

13- اطلاعات:جانشین است.این آزمون یادگیریهای آموزشگاهی،دانستنیها و هوش متبلور ،حافظه بلند مدت،و بازیابی اطلاعات عمومی ،ادراک  شنیداری،را می سنجد.کودکانی که فقر فرهنگی دارند نمره کمتری می گیرند.

14-محاسبات:جانشین است.دو نوع نمره گذاری دارد(با امتیاز زمانی و بدون امتیاز زمانی).هر مورد ، زمان دارد.بعد از اجرای آزمون امتیاز ها را محاسبه می کنیم..این آزمون،دانش ریاضی،ادراک شنیداری،حافظه فعال،توجه و تمرکز،استدلال عددی و منطقی،مدیریت زمان،حافظه کوتاه مدت و بلند مدت را می سنجد.

15-استدلال کلمه:جانشین است.خلاقیت،مشکلات زبانی،مفهوم سازی،استدلال کلامی،بازیابی اطلاعات(حافظه بلندمدت)،و تجسم کلامی،توانایی ترکیب کردن کلمات و یکپارچه سازی را می سنجد.بین دو سر نخ 3 ثانیه مکث می کنیم.راهنمایی نمی کنیم.کودکان LD در این آزمون مشکل دارند.در خواندن هم مشکل دارند زیرا نمی توانند سر نخ ها را به هم ربط دهند.کودکانی که در این خرده آزمون نمره پایین می گیرند اغلب اختلال خواندن دارند.

 قابل توجه همکاران گرامی مراکز LD

 چنانچه نیاز به اطلاعات بیشتری در رابطه با تفسیر  خرده آزمونهای وکسلر 4 دارید لطفا آدرس ایمیل خود را بصورت

 پیام خصوصی ارسال نمایید

*************

تهیه و تنظیم: مرضیه لک(مدرس دوره)

با تشکر از استاد کامبیز کامکاری