آموزش منش، فرايند بلند مدتي است که طي آن به کودکان و جوانان کمک مي‌شود با دانستن، انديشيدن و عمل به ارزش‌هاي اخلاقي، ويژگي‌هاي خوبي هم‌چون احترام گذاشتن به ديگران، مسؤوليت‌پذيري، درست‌کاري، صداقت، خود ارزشي و خود انضباطي را در خويشتن پرورش دهند.

آموزش منش از چند راه فراهم مي‌شود: 

۱. فعاليت‌هاي تلفيقي در همه‌ برنامه‌ها و فوق برنامه‌ها‌ي درسي 

۲. ايجاد درسهايي در زمينه‌ مطالعات اجتماعي ـ مدني با تأکيد بر مسؤوليت‌هاي شهروندي 

۳. ايجاد فرصت‌هايي براي خدمت‌رساني 

۴. تقويت سازمان‌هاي جوانان 

۵. انعکاس اقدامات ياد شده در سراسر جامعه 

مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در برنامه‌هاي آموزش منش : 

۱. تعهد مديران و معلماني که پرورش منش را بخشي لازم از وظايفشان مي‌دانند. 

۲. انجام وظيفه مدرسه به عنوان جامعه‌ کوچک شهري 

۳. همراهي و پشتيباني جامعه 

پيش‌فرض‌‌هاي اساسي در آ‌موزش منش:

- در يک جامعه مردم سالار، هر شهروندي ، حقوقي غيرقابل انکار و در عين حال مسؤوليت‌هايي براي شهرنشيني دارد.

- ويژگي‌هاي خوب به خودي خود ايجاد نمي‌شوند،‌ بلکه به مرور زمان و از طريق ياد دادن، ارائه الگو و يادگيري و تمرين پرورش مي‌يابند 

شش اصل کليدي براي به اجرا در آوردن آموزش منش در کلاس درس   

۱. آموزش منش موضوع درسي جداگانه‌اي نيست، بلکه بخشي از هر موضوع درسي است. بنابراين: 

- آموزش منش، آموزش اضافي نيست. آن را جزو يادگيري علمي دانش‌آموز به حساب آوريد. 

- پرورش ويژگي‌هاي اخلاقي را جزو هدف هاي عيني تدريس قرار دهيد. 

- فعاليت‌هاي يادگيري را در قالب موضوعات اجتماعي به کار گيريد. مثلاً در مبحث نمودارهاي رياضي، هنگام استفاده از داده‌ها در دستگاه مختصات ، درباره‌ مسؤوليت‌هاي فردي بحث کنيد. 

- مواد آموزشي موردنياز براي تدريس موضوعات مرتبط با رشد فردي را از قبل بازنگري کنيد. 

- روش‌هاي تدريس و فعاليت‌هايي را انتخاب کنيد که بتوانند دانش‌آموزان را در فرايند تفکر درباره مسائل اخلاقي درگير کنند. 

- براي اطمينان از درک و رشد شخصي دانش‌آموزان در موضوعات مربوط به آموزش منش، از پيشرفت يادگيري آنان ارزش‌يابي به عمل آوريد.

۲. مدرسه و جامعه در آموزش منش به جوانان، نقش حياتي دارند؛ بنابراين: 

- در ترسيم انتظاراتي که از کودکان و جوانان داريم، مشارکت مدرسه و جامعه ضروري است. 

- لازم است ويژگي‌هاي اخلاقي را به والدين نيز آموزش داد. 

- بايد سازمان‌هايي که خارج از ساعات اداري از تسهيلات مدرسه استفاده مي‌کنند، تشويق شوند از ويژگي‌هاي اخلاقي حمايت کنند.

۳.  محيط غني کلاس درس مؤيد آموزش منش است؛ بنابراين: 

- غني‌سازي محيط کلاس را جزو اولويت‌هاي آموزشي قرار دهيد. 

- براي تشکيل تيم‌هاي کاري، وظايف گروه‌هاي کوچک دانش‌آموزي را تعيين کنيد. 

- روش‌هاي تدريسي استفاده کنيد که مهارت‌هاي يادگيري جمعي را ارتقا مي‌بخشند؛ مانند روش يادگيري مشارکتي. 

- در تعامل با دانش‌آموزان، نتايج عملکرد ايشان را محترم شمريد 

- از شيوه‌هاي مشارکت در تدريس توسط دانش‌آموزان استفاده کنيد.

۴- معلمان توان‌مند براي تحقق بخشيدن به هدف‌هاي آموزش منش بهترين موقعيت را دارند، بنابراين لازم است: 

- در پروژه‌هاي برنامه‌ي درسي درگير شوند و موضوعات آموزش منش را تعيين کنند. 

- نقش رهبر آموزشي را در مدرسه ايفا کنند. 

- مجلات و مقالات حرفه‌اي مربوط به رشد منش را بخوانند. 

- بيش‌تر اوقات با والدين ارتباط داشته باشند و آنان را نسبت به آن‌چه که در کلاس درس مي‌گذرد، آشنا سازند. 

- ايده‌ها و انديشه‌هايي را که منجر به عملي شدن آموزش منش در کلاس‌هايشان شده‌اند، به ديگران منتقل کنند. 

۵. خط‌مشي‌ها و شيوه‌هاي اداري و اجرايي بايد آموزش منش را حمايت کنند. بنابراين: 

- آموزش منش را با اسناد و مدارک نوشتاري رسميت دهيد. 

- در رفتارهاي پسنديده، سرمشق باشيد. 

- در مدرسه، فضايي ايجاد کنيد که از تلاش براي دست‌يابي به هدف‌هاي آموزش منش پشتيباني شود. 

۶. آموزش منش، آموزشي فعال است؛ بنابراين: 

- دانش‌آموزان را از طريق بازيگري و ايفاي نقش به مباحث مربوط به آموزش منش حساس و علاقه‌مند کنيد. 

- از دانش‌آموزان بخواهيد در گفت ‌وگوها در نقطه مقابل ديدگاه مطرح شده قرار بگيرند. 

- در ارتباط با موضوعات درسي، پروژه‌هاي « فعاليت محور» طراحي کنيد. 

- دانش‌آموزان را در طراحي و سازمان‌دهي پروژه‌ها درگير کنيد. 

- از والدين و نهادهاي اجتماعي بخواهيد، دانش‌آموزان را در انجام پروژه‌ها ياري کنند. بدين‌طريق دانش‌آموزان مشاهده مي‌کنند که چگونه بزرگسالان براي پيش‌برد مقاصد بشردوستانه، داوطلب مي‌شوند. 

- نمونه‌هاي خوب کار کلاسي و فـــردي دانش‌آموزان را در خدمت رساني به جامعه برجسته کنيد. 

- پروژه‌هاي خدمت رساني دانش‌آموزان را در مدرسه‌ها معرفي کنيد. 

ملاک‌هايي براي تلفيق آموزش منش با برنامه‌هاي درسي

يک برنامه‌ تلفيقي آموزش منش، هر دو بعد شناختي و نگرشي را مورد توجه قرار مي‌دهد. 

۱. فضيلت اخلاقي از طريق اقدام مسئولانه‌ پرورش مي‌يابد. 

- برنامه‌ درسي بايد به دانش‌آموزان فرصت دهد که در مدرسه و جامعه با پرسش‌هاي معني‌دار روبه‌رو شوند. 

- دانش‌آموزان راه‌حل‌هاي ابتکاري و خلاقانه پيشنهاد دهند. 

- زماني که راه‌حل‌ها قابل اجرا هستند، بايد دانش‌آموزان درگير فعاليت و اقدامات شوند. 

 ۲. فضيلت اخلاقي از طريق تعامل با همسالان، معلمان و افراد جامعه رشد مي‌يابد؛ 

- ضروريست که برنامه‌ي درسي در تعاملات بين محيط‌هاي اجتماعي، فرهنگي و زيستي بر ابعاد اخلاقي متمرکز شود. 

۳. فضيلت اخلاقي به همه جنبه‌هاي شخصيت فرد، يکپارچگي و وحدت مي‌بخشد. 

- دانش‌آموز احساس قوي هويت را در خود پرورش مي‌دهد (عامل اصلي در تعهد و اقدام اخلاقي). 

- مدرسه فعاليت‌ها و زمينه‌هاي تجربه کردن فراواني را در ابعاد شناختي و نگرشي ارائه مي‌دهد که به منظور رشد اخلاقي طراحي شده‌اند. 

۴. منش شامل الگوهاي سازگار و ثابت عمل است. 

- برنامه درسي بايد به دانش‌آموزان کمک کند که خودشان را دائماً نسبت به مجموعه‌اي از ارزش‌هاي مثبت و هم‌چنين عمل به آن‌ها متهد سازند. 

- آموزش منش بايد با برنامه‌ي درسي، فعاليت‌هاي فوق برنامه و نظام اداري و اجتماعي مدرسه جوش بخورد. 

- خانواده و جامعه بايد، براي ايجاد محيطي حمايت‌گر از رشد فضيلت اخلاقي فعال شوند. بايد براي دانش‌آموز فعال، فرصت‌هايي به منظور رشد شخصي فراهم کرد تا در وي نسبت به حفظ و عمل به مجموعه‌اي از ارزش‌ها تعهد به وجود آيد. تعهدي که منجر به رفتار و اعمال اخلاقي پايدار شود. 

تأثيرات برنامه‌هاي آموزش منش:

۱. مدرسه را به جامعه‌اي شهري و مورد توجه، شبيه تر مي‌سازد. 

۲. رفتارهاي منفي دانش‌آموزان را ، از قبيل: خشونت، بدرفتاري و بي‌احترامي به معلمان، والدين و همسالان کاهش مي‌دهد. 

۳. عملکرد علمي دانش‌آموزان را بهبود مي بخشد. 

۴. جوانان را آماده مي‌سازد که در جامعه شهرونداني مسئول و مولد باشند.