هدف از این مقاله آشنایی با معنی حجاب وعفاف از نظر قران وبزرگان دین ومقایسه حدود حجاب در اسلام وسایر ادیان ،آشنایی با پیامدهای رعایت حجاب ویا عدم رعایت آن در جامعه است 

  حجاب به معناى پرده، حاجب، پوشیدن و پنهان کردن و منع از وصول است. این واژه تنها به معناى پوشش ظاهرى یا پوشاندن زن نیست و در اصل به مفهوم پنهان شدن از دید مردِ بیگانه است. بدین سبب هر پوششى حجاب نیست.

برخى مدّعى شده‏اند حجاب به وسیله ایرانیان به مسلمانان و اعراب سرایت کرده، در حالى که آیات مربوط به حجاب، پیش از مسلمان شدن ایرانیان نازل شده است. در عهد جاهلیت همان طور که «ویل دورانت» مى‏گوید و کتب تفسیر شیعه و سنى تأیید مى‏کند، اعراب چنین پوششى نداشتند و عادتشان «تبرّج» و خودنمایى بود که اسلام آن را ممنوع ساخت: «ولا تبرجن تبرج الجاهلیّة الاولى (زینت‏هاى خود را مانند زمان جاهلیّت آشکار نکنید)

آن چه از قدیم به ویژه نزد فقها رواج داشته، واژه ستر و ساتر به معناى پوشش و وسیله پوشش در مقابل نامحرم بوده است. بنابراین وظیفه پوشش اسلامى بانوان به معناى حبس و در خانه و پستو قرار دادن آنان نیست، در نتیجه عدم مشارکت این گروه عظیم در فعالیت‏هاى اجتماعى منظور نیست، بلکه این وظیفه بدان معنا است که زن در معاشرت با مردان، بدنش را بپوشاند و به جلوه گرى و خودنمایى نپردازد و مشارکتش در فعالیت‏ها بر اصول انسانى و اسلامى استوار باشد.

ضرورت پوشش اسلامى در قرآن‏

پوشش اسلامى از احکام ضرورى اسلام است، زیرا نص صریح قرآن بر آن گواهى مى‏دهد، بنابراین هیچ مسلمانى نمى‏تواند در ضرورت حجاب تردید کند، زیرا هم قرآن مجید به آن تصریح کرده و هم روایات بسیارى بر وجوب آن گواهى می‌دهد. به همین جهت فقیهان شیعه بر آن فتوا داده‏اند. همان طورى که نماز و روزه به دوران خاصى اختصاص ندارد، دستور پوشش نیز، چنین است و ادعاى نو بودن آن، غیر کارشناسانه مى‏باشد.

خداوند در آیه 30 سوره نور نخست به مردان مسلمان و سپس در آیه بعد به زنان مسلمان فرمان مى‏دهد از چشم چرانى دوری کنند و در رعایت پوشش بدن از نامحرمان کوشا باشند:

خداوند در خصوص پوشش بانوان ، آن چه را بر زنان مؤمن لازم است، به دو شکل گسترش مى‏دهد:

1- پوشاندن سر و گردن.

2- پوشاندن زینت‏ها.

یا أیّها النّبى قل لأزواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیبهن...؛

اى پیامبر!به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگوپوشش‏ها خود را بر خویش فروتر گیرند. این براى آن که شناخته نگردند و اذیت نشوند، به احتیاط نزدیک‏تر است و خدا آمرزنده و مهربان است(9)

در این آیه دو مطلب قابل توجه است:

1- جلباب چیست؟ نزدیک کردن آن یعنى چه؟

2- فلسفه پوشش و حجاب اسلامى.

در مفهوم جلباب اختلاف نظر وجود دارد. آن چه با توجه به کتب لغت و گفتار مفسّران شیعه مانند علامه طباطبایى و فیض کاشانى صحیح‏تر به نظر مى‏رسد، آن است که جلباب، پوشش چادر مانند است، نه روسرى و خمار. از ابن عباس و ابن مسعود  روایت شده که منظور عبا است. پس جلباب لباس گشاد و پارچه‏اى است که همه بدن را بپوشاند؛ مفسّران بزرگ مانند شیخ طوسى و طبرسى  گفته‌‏اند: در گذشته نوعی روسرى براى زنان معمول بود: روسرى‏هاى کوچک که آن را خمار یا مقنعه مى‏نامیدند و معمولاً در خانه از آن استفاده مى‏کردند؛ نیز روسرى‏هاى بزرگ که مخصوص بیرون خانه به شمار مى‏آمد. زنان با روسرى بزرگ که جلباب خوانده مى‏شد و از مقنعه بزرگ‏تر و از ردا کوچک‏تر است و به چادر امروزین شباهت دارد.

نزدیک ساختن جلباب (یدنین علیهن من جلابیبهن)، کنایه از پوشیدن چهره و سر و گردن با آن است، یعنى چنان نباشد که چادر یا روپوش‏ تنها جنبه تشریفاتى و رسمى داشته باشد و همه پیکر را نپوشاند.

قرآن مى ‏فرماید: بانوان با مراقبت جامه شان را بر خود گیرند و آن را رها نکنند تا نشان دهند اهل عفاف و حفظ آن هستند

حجاب در روایات ائمه (ع)  وپیامبر (ص)

مولا علی (ع) : اختلاط و گفتگو مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد ، و دلها را منحرف میسازد.  

رسول خدا (ص) : بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید ( تا با هم برخورد و تماس نداشته باشند ) زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و با هم رفت و آمد داشتند ، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت. 

مولاعلی (ع) : پیوسته امت مسلمان به راه خیر قدم می نهند ، تا زمانی که از فرهنگ و آداب و رسوم ( مانند پوشیدن لباس و غذا خوردن و ... ) از کافران تقلید نکنند.و اگر در آداب از بیگانگان پیروی کردند خداوند قادر آنان را ذلیل می گرداند.

رسول خدا (ص) فرمود

نگاه به نامحرمان تیری است مسموم از تیرهای ابلیس. هر کس از ترس خداوند چشم خود را از نگاه حرام باز دارد، خداوند ایمانی به او عطا فرماید که شیرینی آن را در قلبش حس کند

حجاب در اقوام وادیان مختلف

اگر به لباس ملي كشورهاي جهان بنگريم، به خوبي حجاب و پوشش زن را در آن مي بينيم. دقت در لباس ملي كشورها ما را از ورق زدن كتب تاريخي براي يافتن ملل و اقوامي كهزنان آنها داراي حجاب بوده اند، بي نياز مي سازد و به خوبي اثبات مي كند كه حجاب درميان اكثر ملت هاي جهان، معمول بوده و اختصاص به مذهب يا ملت خاصي نداشته است دراديان زرتشت، يهوديت، مسيحيت و اسلام، حجاب زنان امري لازم بوده است. كتاب هاي مقدسمذهبي، دستورها و احكام ديني، آداب و مراسم و سيره عملي پيروان اين اديان الهي،بهترين شاهد و گواه اثبات اين مدعاست از بررسي ومقايسه حد و كيفيت حجاب در اديان چهارگانه، استنباط مي گردد كه حجاب در اديان ديگر،نسبت به اسلام از شدت بيشتري برخوردار بوده است. به طور مثال، پوشاندن صورت، گرچهدر زمان زرتشت معمول نبوده و بعد از او در ميان زرتشتيان معمول شده است، اما طبقآنچه گذشت، چادر و روبنده از اركان اخلاقي مسيحيان و يهوديان محسوب مي شده است، درحالي كه بنابر نظر اكثر فقهاي اسلامي، پوشاندن صورت واجب نيست. لزوم كناره گيريكامل از زن در حيض در دين زرتشت، محق دانستن مرد در طلاق زني كه صدايش در كوچهشنيده شده بدون پرداخت مهريه از طرف دين يهود، ركن بودن چادر و روبند و ذكر نام آندو به طور صريح در كتاب مقدس مسيحيان و وجوب سكوت زن نزد بيگانه و در كليسا از طرفمسيحيت، بهترين گواه بر اين مطلب است.
بنابراين، نه تنها اسلام واضع قانونحجاب نبوده است، بلكه در جهت جلوگيري از افراط و تفريط هايي كه در طول تاريخ درمورد حجاب به وجودآمده بود، به قانونمند كردن و تنظيم آن همت گماشته است و آن را بهصورتي متعادل، صحيح و متناسب با فطرت انساني زن و غيرتمندي مرد، ارائه نمودهاست.
اسلام كه آخرين آيين الهي و بالطبع كامل تريندين است و براي هميشه و همه بشريت، از طرف خداوند عالم، نازل شده است، لباس را «هديه الهي» معرفي نموده و وجوب پوشش زنان را با تعديل و انتظام مناسبي به جامعهبشري ارزاني داشته است. از انحرافات و يا افراط و تفريط هايي كه پيرامون پوشش زنانوجود داشته است اجتناب نموده و در تشريح قانون، حد و مرزي متناسب با غرايز انسانيرا در نظر گرفته است.
در حجاب اسلامي، سهل انگاري هاي مضر و سختگيري هاي بيمورد، وجود ندارد. حجاب اسلامي آن گونه كه غرب تبليغ مي كند، به معناي حبس زن درخانه يا پرده نشيني و دوري از شركت در مسائل اجتماعي نيست، بلكه بدين معناست كه زندر معاشرت خود با مردان بيگانه، موي سر و اندام خود را بپوشاند و به

جلوه گري و خودنمايي نپردازد.
با توجه به غريزه قدرتمند جنسي، احكام و دستورهاي اسلام،تدابيري است كه خداوند براي تعديل و رام كردن و همچنين ارضاي صحيح اين غريزه، تشريحفرموده است

برخی توصیه های ائمه در روایات واحادیث

پرهيز از پوشش بدن نما و نازك:

نهي از آرايش واستعمال عطر در خارج از خانه:

پرهيز زنان از شبيه ساختنخود به مردان:
در قرآن و روايات،علاوه بر دستورهايي كه در مورد حفظ حجاب زنان آمده است، مسؤليتهايي نيز به مردانواگذار شده است كه ذيلا به آنها اشاره مي گردد:

عفت نسبت به زنانمردم:

دوري از چشم چراني:

www.hejabfatemi.com

            www.mazhabi.ir

http://hejabeghorani.blogfa.com

            www.howzah.net

گردآوری:  زیبا بابادی کارشناس پرستاری

سروده ای از مرحوم آغاسی در زمینه حجاب ..

خواهرم  ای دختر  ایران  زمین                                                  یک نظر عکس شهیدان را ببین  

درخیابان  چهره  آرایش  مکن                                                    از جوانان سلب آسایش مکن

خواهرمن این لباس تنگ چیست                                                   پوشش چسبان رنگارنگ چیست

پوشش  زهرا  و زینب بهترین                                                  بر تو ای محبوبه خواهر آفرین

پیش  نامحرم تو طنازی مکن                                          با اصول شرع لجبازی مکن

یادت  آید  از  پیام  کربلا                                          گاه گاهی شرمت آید از خدا

درجوارش خویش را مهمان نما                                     با خدا باش و بده دل را صفا

یاد  کن  از  آتش  روز  معاد                                          طره گیسو را مده بر دست باد

زلفرا از روسری بیرون مریز                                         باحجابخویش از پستی گریز

درامور خویش سرگردان مشو                                     نو عروس چشم نا محرم مشو

خواهرمن قلب مهدی خسته است                                    از گناه ماست کو رو بسته است