شركت دل

شركت «دل» برپایه یك مفهوم ساده شكل گرفت: فروش مستقیم سیستم‌های رایانه‌ای به مصرف‌كننده. گرچه مایكل دل در سالهای پیش از ۱۹۸۴ كه شركت را بااین دیده تاسیس كرد عملا با فروش تمبر و یا روزنامه آن را آزموده و به آن دل بسته بود.

شاید بتوان این موضوع را از ویژگیهای منحصر به فرد عصر جدید به‌شمار آورد كه شركتها و بنگاههای صنعتی و اقتصادی و تجاری كوچك و نوپا با رشد سریع و بهت‌آور خود، به‌عنوان رقیب جدی شركتهای بزرگ و باسابقه به میدان می‌آیند و حتی در این رقابت سخت و پرتنش پیروز می‌شوند. نگاهی به فهرست شركتهای برتر جهانی در حال حاضر و مقایسه آن با فهرست چنددهه گذشته به‌خوبی گواه این واقعیت است. شركت رایانه‌ای دل (DELL CORPORATION) یكی از مثالها و الگوهای مطرح در این زمینه است. شركتی كه تنها دودهه پیش با همت و جدیت و خلاقیت جوانی ۱۹ ساله و گریزان از درس و دانشگاه، تنها با سرمایه ۱۰۰۰ دلار شكل گرفت و به‌سرعت باابداع روش فروش مستقیم اینترنتی رایانه و سیستم‌های آن به شركتی چندمیلیارد دلاری با بیش از ۶۰ هزار كارمند در ۱۵۰ كشور جهان تبدیل شد. 
● تاریخچه 
شركت «دل» برپایه یك مفهوم ساده شكل گرفت: فروش مستقیم سیستم‌های رایانه‌ای به مصرف‌كننده. گرچه مایكل دل در سالهای پیش از ۱۹۸۴ كه شركت را بااین دیده تاسیس كرد عملا با فروش تمبر و یا روزنامه آن را آزموده و به آن دل بسته بود. پس از آن با خرید دستگاههای رایانه و بازكردن آن و به هم ریختن و تعویض و تبدیل اجزای آن، دستگاه جدید را برای فروش عرضه می‌كرد. مایكل دل دریافته بود كه با حذف واسطه‌های فروش و عــــرضه مستقیم رایانه به مصرف‌كننده نهایی می‌تواند سریعتر و ارزان‌تر خدمات خود را به مشتری ارائه دهد. او همین رویكرد بی‌واسطه‌بودن را در شــــاكله سازمانی كه تاسیس كرد به‌كار برد. شركت «دل» در سال ۱۹۸۴ با سرمایه ۱۰۰۰ دلار ثبت شد. گروه تولید تنها سه نفر بودند كه با آچار در كنار میزهای كوچك می‌ایستادند و بهسازی دستگاهها را انجام می‌دادند. 
یك سال بعد، شركت اولین سیستم رایانه‌ای را با طراحی خود به بازار عرضه كرد؛ ریزپردازنده اینتل ۸۰۸۸ و سرعت ۸ مگاهرتز. دوسال پس از آن، توسعه بین‌المللی شركت با گشایش دفتر آن در انگلستان آغاز شد و به‌سرعت به چین، فرانسه، ژاپن، كانادا و دیگر كشورها تعمیم یافت. در سال ۱۹۸۹ «دل» اولین رایانه كیفی (NOTE BOOK) خود را عرضه كرد. ۸ سال پس از تاسیس یعنی در سال ۱۹۹۲، «دل» جزو ۵۰۰ شركت برتر جهانی قرار گرفت و سال بعد در رده ۵ فروشنده برتر جهانی در زمینه سیستم‌های رایانه‌ای ایستاد. تا سال ۱۹۹۷، شركت ۱۰ میلیون سیستم رایانه فروخت. در سال پایانی قرن بیستم، فروش شركت از طریق اینترنت به ۵۰ میلیون دلار در روز رسید. پیش از آن دل جایگاه خود را به عنوان اولین شركت رایانه‌ای كه فروش سالانه بیش از یك میلیارد دلار را به‌دست آورده، تثبیت كرده بود. در این سالها عرضه(SERVER) سرور و چاپگر نیز به جمع فرآورده‌های متنوع شركت افزوده شده بود. 
● چشم‌انداز و ماموریت 
«دل» در سال ۱۹۸۴ با یك چشم‌انداز ساده شركت را تاسیس كرد: مطابق سفارش مشتری مستقیما آن‌طور كه او می‌خواهد و آنچه كه او می‌خواهد می‌فروشیم. ۲۰ سال پس از آن تاثیر این دیدگاه در شركت كاملا روشن است. بیانیه ماموریت شركت چنین است: می‌خواهیم موفق‌ترین شركت رایانه‌ای در جهان در ارائه بهترین تجربه‌ها به مشتریان باشیم. 
● حوزه فعالیت 
شركت «دل» به‌سرعت فعالیت خود را به خارج از آمریكا نیز گسترش داد و اكنون در بیش از ۱۵۰ كشور جهان به فعالیت مشغول است. حوزه فعالیت عرضه محصولات و خدمات شركت عبارت است از: 
- سرورها؛ - حافظه‌ها؛ - سیستم‌های تصویری و چاپگری؛ - ایستگاههای كاری؛ - رایانه‌های كیفی؛ - رایانه‌های رومیزی؛ - محصولات شبكه‌ای؛ - نرم‌افزارها؛ - خدمات مدیریتی؛ - خدمات پشتیبانی؛ - خدمات اجرایی؛ - خدمات آموزشی. 
● ویژگیها 
ویژگی انحصاری شركت «دل» كه در چشم‌انداز و ایده اولیه تاسیس شركت نیز وجود داشته است «بی‌واسطگی» است. سیستم فروش بی‌واسطه یا مستقیم(direct sale) یعنی نداشتن هزینه انبارداری و حذف توزیع و پخش توسط واسطه‌ها، یعنی فروش بی‌واسطه رایانه به مشتری، یعنی بی‌واسطه با تامین كنندگان در تماس بودن. ۱۰ سال پیش یعنی سال ۱۹۹۶ موجودی انبار شركت ۳۰ روز و شركت كمپك ۶۰ روز بود. این عدد امروز و برای شركت «دل» به چهار روز رسیده است، یعنی متوسط گردش موجودی انبار شركت چهارروز است. الگوی بی‌واسطه كه نماد و ویژگی كسب و كار «دل» است به‌معنای حذف گامهای غیرضروری است. مایكل دل این الگو را حتی در ساختار سازمان خود پیاده كرده و معتقد است پسندیده نیست كه معاونان مدیرعامل یا مدیران بخشها تنها با همتایان خود در تماس باشند. یك ساختار خشك مانع جریان روان اطلاعات می‌شود. مدل مستقیم (direct model) «دل» یك انقلاب در مدیریت زنجیره تامین است. اساس این مدل عبارت است از نزدیك‌ماندن نسبت به مشتری و بهبود مستمر و پایدار. مزایای این مدل عبارت است از: 
۱ – دسترسی مشتری به فناوری روز. عرضه آخرین فناوریها بسیار سریعتر از سایر شركتها. (the dell effect) 
۲ – مشتری تنها برای آنچه نیاز دارد هزینه می‌پردازد. عرضه انبوه كالا مطابق دلخواه مشتری. (mass customization) 
۳ – مشتری می‌داند كمك موردنیاز خود را كجا دریافت كند. 
۴ – منفعت و مزایای نوآوری به مشتری می‌رسد. 
ارتباط مستمر با مشتری محور مدل مستقیم «دل» است. كاركنان «دل» هر روز مستقیم و بی‌واسطه با میلیونها مشتری تعامل دارند. به‌تعبیر مایكل دل، هیچ شركت دیگری نمی‌تواند این ادعا را داشته باشد كه مثل «دل»، به مشتری گوش می‌دهد، نوآوری و فناوریهای مربوط به آن را موثر و كارا ارائه و با همكاران خود تشریك مساعی می‌كند. علاوه‌بر هزاران تماس تلفنی روزانه، در سال ۲۰۰۵، ۴/۱ میلیارد ملاقات مجازی از طریق اینترنت با dell.com وجود داشته است. بدین طریق شركت اطلاعات بسیاری از مشتریان خود به‌دست می‌آورد. مایكل دل براین باور است كه بسیاری از چیزهایی كه ما یاد می‌گیریم از مشتریانمان است كه حقیقتا موضوع اصلی مدل كسب و كار مستقیم (direct business) است. این رویكرد یا مدل همان مدل بی‌واسطه است كه به‌عنوان یك روش جدید برای انجام كسب و كار باافزودن اینترنت به‌كار می‌رود. شركت، این‌گونه ارتباط و ملاقات و تماس با مشتریان خود را فرصت یادگیری و ارزش‌آفرینی برمی‌شمارد و حتی بهترین مشتریان را كسانی می‌داند كه در جهت بهبود ایده دارند و انتقادی را مطرح می‌كنند. به‌همین دلیل نشستهای دفاع از مشتری را راه انداخته است كه در آن اعضای تیم فروش، بازخوردهای دریافتی خود از مشتریان را به‌همراه حضور یك نمونه مشتری ناراضی در اختیار كارشناسان دیگر بخشهای سازمان قرار می‌دهند. 
پنج اصل ساده مدل مستقیم دل عبارت است از: 
۱- در كنار مشتری باقی بمان. 
۲ - جایگاهی را برای پاسخگویی فراهم كن. 
۳ - مشتری را با ارائه آنچه او می‌خواهد توانمند ساز. 
۴ - با بهبود مستمر، هزینه‌ها را كاهش ده. 
۵ - آن فناوری را عرضه كن كه استفاده از آن راحت باشد.