مقدمه :

« سلام علي آل ياسين ، السلام عليک يا داعي الله و ربّاني آياته ، السلام عليک يا باب اللهو ديان دينه ، السلام عليک يا خليفه الله و ناصر حقّه ، السلام عليک يا حجه الله و دليل اراده ، السلام عليک يا تالي کتاب الله و ترجمانه ، السلام عليک في آناء ليلک و اطراف نهارک ، السلام عليک يا بقيه الله في ارضه »

سلام بر آل ياسين ، سلام بر تو اي دعوت کننده به خدا و عارف به آياتش سلام بر تو اي واسطه خدا و سرپرست دين او ، سلام بر تو اي خليفه خدا و ياور حق او ، سلام بر تو اي حجت خدا و راهنماي اراده اش ، سلام بر تو اي تلاوت کننده کتاب خدا و ترجمان او ، سلام بر تو در تمام آنات و دقايق شب و سراسر روز ، سلام بر تو اي بقيه الله در روي زمين ، سلام و درود بر خاتم اوصياء و مفخر اولياء و تنها باقيمانده خاندان عصمت و طهارت ( عليه السلام ) که با قيام خود آخرين حلقه از حلقات مبارزه حق و باطل را به پايان برده و کاخ هاي ستم و کنگره هاي بيداد را براي هميشه در هم کوبيده و آنچه غايت بعثت انبياء و کوشش اولياء بوده در جامعه تحقق خواهد بخشيد سلام و درود بر بهار انسانها و شکوفايي دورانها ، يعني آنکه با ظهورش ، فجر نور شکافته و همه جا نورباران مي شود ، عدل و مساوات همه گير شده و نابساماني ها در تمام محورهاي فرهنگي ، اقتصادي ، سياسي ، از ميان خواهد رفت جهل ها و ستم ها رخت خواهد بست عقل ها و دانش ها به کمال خواهد رسيد و زندگي ها با طراوت و انسان ها باصفا خواهند شد . بارخدايا تو خودت و فرستاده ات و فرشتگانت و پيغمبرت و اولياء امرت را به من شناساندي ، بارخدايا من نگيرم جز آنچه تو عطا کني و هيچ نگهدارنده اي جز تو برايم نيست ، بارخدايا مرا از منازل دوستانت دور مگردان و دلم را پس از آنکه هدايت کرده اي منحرف منماي ، بارخدايا مرا به ولايت کسي که اطاعتش را بر من واجب ساخته اي هدايت فرماي و ولايت کسي را که اطاعتش را بر من واجب نمودي غير از حضرت مهدي کشي نيست در مورد حضرت مهدي و نام بلند آوازه اش روايات و احاديث بسياري از رسول خدا و ائمه هداة آمده است که از او به نام اصلاح گر بزرگ عصرها و نسل ها « مهدي » « حجت » « قائم » « منتظر » « خلف صالح » « صاحب امر » ، ... تعبيه شده است . و بارها رسول خدا فرموده که نام او نام من است و کنيه اش کنيه من . اشاره اجمالي به بعضي از نام هاي حضرت به عنوان تيمن و تبرّک بيان مي کنم : پيامبر فرمودند نام مهدي نام من است « اسم المهدي اسمي » امير مؤمنان فرموده اند : نام مدي محمد است « اسم المهدي محمد » و آن بزرگوار مهدي ناميده شد ، چرا که خداوند او را به امور نهاني که هيچ کس از آن ها آگاهي نداده هدايت و ارشاد مي نمايد . دومين نام مبارک آن حضرت قائم است چرا که به بزرگترين قيام اصلاح گرانه تاريخ بشر دست مي زند و بر اساس حق خالص و عدالت راستين وناب به پا مي خيزد سومين نام مبارک آن حضرت منتظر است چرا که مردم هميشه و همواره ظهور و قيام او را انتظار مي برند تا با قيام خود اين کره ي خاکي را از ظلم و بيداد پاک و ن.وراني گرداند . چهارمين نام مبارک آن حضرت صاحب الامر است چرا که او پيشواي بر حق است که خداوند اطاعت او را بر همه بندگان واجب ساخته است از جمله در قرآن مي فرمايد : هان اي ايمان آورندگان ! خدا و پيامبر و صاحبان امر را اطاعت کنيد .

« يا ايها الذين امنو اطيعو الله و اطيعو الرسول و اولي الامر منکم »

پنجمين نام مبارک آن حضرا « حجت » است به اين دليل که حجت خدا بر جهانيان و خداوند به وسيله او بر بندگانش اتمکام حجت مي کند . خداوند انشا ا... اين کشتي نجات که اينک براي ما گرفتاران امواج پرتلاطم درياي صناد و ظلم و طغيان که همه در انتظار ظهورش لحظه شماري مي کنند را به ما برساند و تمام شاخه هاي کجي و گمراهي و هوا و هوس ها و دام هاي دروغ و بهتان را قطع و نابود فرمايد و چشم ما به جمال عزيز کننده دوستان خدا و خوارکننده دشمنان او روشن و منور گرداند .

و ما را جزو چنگ زنندگان حقيقي به دامنشان و جزو کوشش کنندگان در طاعت و اطاعت و اداء کنندگان حقوقش و دوري گزيدگان از معصيتش قرار دهد و دعا و خير ، مهر ، لطفش را شامل حال ما کند تا ما به رحمت واسعه ي خداوند و الطاف و عنايات رسول خدا و علي و فاطمه زهرا و ائمه قرار دهد .

نام کتاب : داستان هايي از حضرت مهدي يا قصص الحجتيه

مؤلف : قاسم سيد خلف زاده

ناشر : انتشارات مهدي يار

تاريخ چاپ : پاييز 1379

نام کتاب : اسماء صاحب الزمان

نوشته : آيت الله سيد حسن ابطحي

ناشر : مؤسسه انتشاراتي بطحاء

تاريخ انتشار : پاييز 1378

نام کتاب : ظهور نو ، ترجمه الشموس المضيه

تأليف : علي سعادت پرور

مترجم : جواد وزيري فرد ـ تهران احياء کتاب 1379

خلاصه احوالات امام زمان 

نام : همنام پيامبر « م ـ ح ـ م ـ د »

القاب معروف حضرت : مهدي موعود ، امام عصر ، صاحب الزمان ، بقية الله ، قائم

پدر و مادر : امام حسن عسگري ، نرجس

وقت و محل ولادت : روز 15 شعبان سال 255 يا 256 هجري قمري در شهر سامره متولد شد .

چند سال با پدر : حدود پنج سال تحت سرپرستي پدر بطور مخفي

در چه سالي به امامت رسيد .

در سال 260 هجري بعد از شادت پدر بزرگوارشان مقام امامت به ايشان محول شد .

شروع غيبت : از سال 260 هجري  قمري شروع و در سال 329 که حدود 70 سال مي شود پايان يافت .

شروع غيبت کبري : از سال 329 شروع و تا وقتي که خداوند اراده کند ظهور مي کنند .

نام و نسب بلند آوازه ي مهدي

نام بلند آوازه ي آن گران مايه « محمد » و به « مهدي » شهرت دارد .

او فرزند حضرت امام حسن عسگري

فرزند امام هادي ، فرزند امام جواد ، فرزند امام رضا ، فرزند امام کاظم ، فرزند امام صادق ، فرزند امام باقر ، فرزند امام سجاد ، فرزند امام حسين ، فرزند امام علي

و فرزند دلبند فاطمه دخت گران مايه پيامبر گرامي است .

نام هاي متعدد مادر امام زمان

محدثين و مورخين نام هاي متعددي براي آن بانو آورده اند از جمله نام ها :

1- نرجس ، صيقل ، سوسن ، صيقل ، حديثه ، حکيمه ، ريحانه ، ؟؟؟؟ و مليکه ، اما مشهورترين نام او « نرجس » و معروف ترين کنيه اش « امّ محمد » است . اين بانوي بزرگ اسلام داراي نام هاي متعددي بوده است که هر کدام از آنها معناي خويش را دارد و بعدي از شخصيت والاي او را نشانگر است که از جمله هاي آن ها : 1

- « نرجس » که نام برخي از گل هاي عطرآگين است .

2- « ؟؟؟» نوعي درخت ميوه است که قرآن نيز در سوره نساء آيه ي 16 آن را بکار برده .

3- « سوسن » نام نوعي گل خوشبو ، معطر و پرفايده است که در کتاب هاي طب نيز آمده است.

4- « صيقل » به مفهوم پديده هاي نوراني و پرجلوه ونرم است . درباره نام هاي مادر گرامي امام زمان نام هاي پرمعنا و متعدد است که بر اساس مصالح سياسي و اجتماعي براي ما ناشناخته مانده است .

اثر حاملگي در نرجس خاتون نيست :

حکيمهخاتون دختر امام نهم و خواهر امام دهم گفت : امام حسن عسگري مرا صدا زد و فرمود : عمه جان : امشب نيمه شعبان است نزد ما افطار کن که خداوند در اين شب فرخنده کسي را بوجود مي آورد که حجت او در روي زمين مي باشد عرض کردم :

مادر اين نوزاد مبارک کيست ؟ حضرت فرمود : نرجس

حکيمه خاتون گفت : فدايت گردم ! اثري از حاملگي در نرجس خاتون نيست

حضرت فرمودند : همين است که مي گويم ، سپس وارد خانه حضرت شدم نشستم ، نرجس خاتون آمد ، کفش از پاي من درآورد و گفت : اي بانوي من شب به خير

گفتم : بانوي من و خاندان ما توئي

گفت نه : من کجا و اين مقام بزرگ ؟     گفتم : دخترجان ! امشب خداوند پسري به تو موهبت مي کند که سرور دو جهان خواهد بود

چون نرجس خاتون اين سخن را شنيد ، با کمال حجب و حيا نشست .

نام او را محمد گذارد .

ابو نمانم روايت نموده : چون امام زمان متولد شدند پدر بزرگوارش نام او را « محمد » گذاردند و در روز سوم او را به اصحاب خود نشان داد و فرمود بعد از من اين کودک امام شما و جانشين ن خواهد بود اين همان قائم است که مردم براي ظهور او انتظارها مي کشند و در وقتي که دنيا پر از ظلم و بي عدالتي شود ظاهر مي گردد و جهان را پر از عدل و داد مي کند .

سال ، ماه ، روز و ساعت ولادت امام زمان

روايات

1-     علي بن محمد مي گويد : « حضرت صاحب ( ع) در نيمه شعبان سال دويست و پنجاه و پنج متولد شد .»

2-  حکيمه دختر امام جواد(ع)  مي گويد : « امام عسگري در نيمه شعبان سال دويست و پنجاه و پنج کسي به دنبال من فرستاد ...»

3-     در ارشاد مفيد آمده است : « تولد امام مهدي ( ع) در شب نيمه شعبان سال دويست و

پنجاه و پنج واقع شد .»

4-     در روايت معلّي بن محمد آمده است : « ... براي امام عسکري در سال دويست و

پنجاه و پنج فرزندي متولد شد و او را م ح م د ناميد ...»

5- محمد بن حسن کرخي مي گويد : « از يکي از رفقايمان به نام ابي هارون شنيدم که مي گفت : صاحب الزمان (ع) را ديدم ، ولايت آن حضرت در روز جمعه سال دويست و پنجاه و شش واقع شد.

6- از حکيمه ( از طريق ديگري غير از سند روايات شماره 2 ) نقل شده که مي گفت : « امام عسکري (ع) در شب نيمه شعبان سال دويست و پنجاه و پنج کسي به دنبال من فرستاد »

7- علّان مي گويد : « مولا (ع) در سال دويست و پنجاه و شش هجري ، دو سال پس زا رحلت امام هادي (ع) متولد شد . »

8- شيخ کمال الدين بن طلحه مي گويد : « حجة بن الحسن (ع) در بيست و سوم رمضان سال دويست و پنجاه و هشت در سامرا متولد شد . »

9- عيسي بن محمد جوهري مي گويد : « همراه گروهي براي تبريک به امام عسکري (ع) به خاطر تولد حضرت مهدي (ع) از منازل خارج شديم ؛ برادرانمان گفتند که زمان ولادت ، هنگام طلوع فجر شب جمعه در ماه شعبان بوده است ...»

علت مخفي بودن ولادت صاحب الامر (ع)

روايات

1-  امام صادق (ع) مي فرمايد : « ولادت صاحب الامر (ع) بر مردم پوشيده است تا در زمان ظهور ، در گرو بيعت کسي نباشد . »

2-     امام باقر (ع) مي فرمايد : « همانا قائم ، آن کسي ـ از ما ـ است که تولدش از مردم مخفي است .»

3-  امام سجاد (ع) مي فرمايد : ولادت امام قائم بر مردم مخفي است به طوري که مي گويند متولد نشده است . بنابراين در حالي ظهور مي کند که در گرو بيعت با هيچکس نيست .»

4-  امام عسکري (ع) مي فرمايد : « بني اميه و بني عباس به دو علت بر روي ما شمشير کشيدند : اول اينکه ، مي دانستند که در خلافت هيچ حقي ندارند و مي ترسيدند که ما ادعاي خلافت کنيم و خلافت به محل اصلي خودش برگردد ، و دوم اينکه ، از اخبار متواتره دريافته بودند که نابودي سلطنت ستمکاران و زورگويان به دست قائم ما صورت مي گيرد ، و شکي هم نداشتند که خودشان از ستمگران و زورگويان هستند، بنابريان به اميد اينکه از تولد قائم (ع) جلوگيري کنند يا به کشتن او دست پيدا کنند در کشتار اهل بيت رسول الله (ع) و از بين بردن نسل آن حضرت تلاش بسيار کردند ، اما خداوند نخواست سرّ امر بر آنها آشکار شود بلکه اراده فرمود که بر خلاف ميل کافران نور خود را تمام کند ـ و خير بشريت را محقق نمايد ـ . »

سيما و قامت حضرت مهدي

روايات

1-  حسن محبوب از امام رضا (ع) نقل مي کند که فرمود : پدر و مادرم فداي آنکه هم نام جدم ، شبيه من و شبيه موسي بن عمران (ع) است ، هاله اي از نور او را فرا گرفته که از اشعه انوار الهي روشن است .

2-  يعقوب بن منقوش مي گويد : بر امام حسن عسکرس (ع) وارد شدم ، ايشان بر روي سکويي در خانه نشسته بودند ، در سمت راست آن حضرت اتاقي بود که جلوي در آن پرده اي آويزان بود . عرض کردم : « مولاي من ! صاحب الامر کيست ؟ فرمود : اين پرده را بالا بزن ، پرده را بالا زدم ، پسري هفت هشت ساله با قدي در حدود يک متر و اندي ـ پنج وجب ـ با پيشاني بلند ، چهره اي نوراني ، چشماني درشت و درخشنده ، دستاني قوي و گوشت آلود و زانواني برجسته که خالي بر گونه راست و پارچه اي بر سر داشت ـ خارج شد ـ ... »

3-  احمد بن اسحق بن سعد مي گويد : « از امنام حسن عسکري (ع) شنيدم که مي فرمود : حمد خدايي را که مرا از دنيا نبرد تا اينکه جانشين خودم را به من نماياند . او از نظر قيافه ظاهري و رفتار و اخلاق بيش از همه مردم به پيامبر (ص) شباهت دارد ...

4-  امام باقر از قول پدرش از جدش (ع) نقل مي فرمايد که امير المؤمنين (ع) بالاي منبر فرمود : « در آخرالزمان از نسل من فرزندي متولد مي شود که داراي چهره اي درخشنده ، سينه اي ستبر ، پاهايي قوي ، شانه هايي پهن و تناور ، است که در پشتش دو علامت دارد ، يکي همرنگ پوست خودش و ديگري همرنگ علامتي که پيامبر (ص) داشت ...»

5-  جابر جعفي مي گويد : « از امام باقر (ع) شنيدم که مي فرمود : « عمر بن خطاب در راهي با اميرالمؤمنين در حرکت بود ، از امام (ع) خواست او ـ حضرت مهدي (ع) ـ را برايش توصيف کند . اميرالمؤمنين (ع) فرمود : جواني ميان قامت ، خوشرو و نيکو موي است که مويش بر شانه هايش ريخته و نور چهره اش بر سياهي محاسن و موي سرش غلبه کرده است ، پدرم فداي پسر بهترين کنيزان باد ! »

6-     امام باقر (ع) فرمود : « مهدي مردي گندمگون از فرزندان فاطمه است .»

غيبت صغري و کبري تا زمان ظهور حضرت مهدي (ع)

غيبت صغري ، نواب اربعه ، غيبت کبري

روايات

1-  مفضل بن عمر مي گويد : « شنيدم امام صادق (ع) مي فرمود : صاحب الامر دو غيبت دارد . در يکي از اين دو غيبت ، در مسائل ديني و شبهات ، مردم به اهلش ـ نمايندگان خاص امام ـ مراجعه مي نمايند و در غيبت بعدي گفته مي شود : « امام غايب از دنيا رفته است ، اگر زنده هست پس کجاست ؟ » ، ( مفضل مي گويد ) عرض کردم : « در آن زمان چه بايد کرد ؟ » فرمود : « اگر کسي ادعاي امامت کرد از او سؤالاتي بکنيد مي بينيد همان جوابهايي را مي دهد که افراد ديگري که مثل او ادعا کرده اند يا مي کنند جواب مي دهد . »

2-  اسحق بن عمار مي گويد : « امام صادق (ع) فرمود : « امام قائم دو غيبت دارد ، يکي کوتاه و ديگري بلند ، در غيبت اول غير از شيعيان خاص او کسي از محلش اطلاعي ندارد و در غيبت دوم ، غير از دوستان نزديک و خاص او کسي جايش را نمي داند .»

3-  عبدالسلام هروي از امام رضا (ع) از پدران بزرگوار آن حضرت از امير المؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : رسول الله (ص) فرمود : به حق آن کسي مرا به پيامبري فرستاد ، امام قائم از نسل من ، بعد از اينکه ولايت من بهخ او مي رسد ، غايب خواهد شد تا جايي که بيشتر مردم مي گويند : « خداوند به آل محمد نيازي ندارد .» و برخي در اصل ولادت آن حضرت ترديد مي نمايند . کسي که زمان آن امام را درک کند بايد به دين او چنگ زند و به شيطان اجازه ندهد که او را به شک اندازد و از دين  و آيين من بيرون برد ، شيطان سابقاً پدر و مادر شما را از بهشت بيرون کرد ، و خداوند شياطين را اولياء و دوستدار غير مؤمنين قرار داده است .»

4-  محمد بن اسماعيل حسني و علي بن عبدالله حسني از امام عسکري (ع) نقل مي کنند که به گروهي از شيعيان فرمود : « گواه باشيد که عثمان بن سعيد عمري وکيل و نماينده من است و پسرش محمد عثمان ، نماينده پسرم مهدي ( شما امت ) است .»

5-  از گروهي از شيعيان از امام عسکري (ع) نقل شده است که به ايشان فرمود : « آمده ايد تا درباره حجت بعد از من ، از من سؤال کنيد ؟» عرض کردند «آري » ، ناگاه پسري چون پاره ماه که بيش از همه مردم به امام عسکري شبيه بود حاضر شد و امام فرمود : اين امام شما و جانشين من است ، از او چيروي کنيد ، و پس از من ـ در امر دين و امامت ـ پراکنده نشويد که دينتان از دست خواهد رفت . بدانيد که از امروز به بعد ، تا عمري طولاني بر او بگذرد ، او را نخواهيد ديد ، هر جه عثمان بن سعيد به شما گفت بپذيريد و امر او را ملتزم شويد ، او نماينده امام شما و کار به دست اوست .»

6-  غياث بن اسد مي گويد : « ... ولادت امام (ع) در شب هشتم ماه شعبان سال دويست وپنجاه و شش بود . نماينده آن حضرت ، عثمان بن سعيد بود ، عثمان هنگام مرگ ، نمايندگي را به پسرش ابو جعفر محمد بن عثمان سپرد و او اين منصب را براي ابوجعفر ابوالقاسم حسين بن روح وصيت کرد و او نيز منصب نمايندگي را به ابوالحسين علي بن محمد سمري ـ که خدا از همگي آنها راضي باد ـ واگذار کرد . وقتي هنگام وفات علي بن محمد سمري رسيد ، از او خواستند که براي نمايندگي وصيت کند ، او گفت « خدا را امري است که خود آن را به انجام رساند . » و غيبت تامه ( کبري ) ، همان غيبتي است که بعد از سمري ـ رحمة الله عليه ـ واقع شد .»

علت غيبت و طولاني شدن آن

روايات

1-  زراره مي گويد : از امام صادق (ع) شنيدم که مي فرمود : « همانا فرزند ( مهدي ) ، قبل از قيامتش غيبتي خواهد داشت .» گفتم : « چرا ؟» ، در حالي که اب دست به شکمش اشاره مي فرمود گفت : « مي ترسد .» سپس فرمود : « اي زراره ! او (امام) منتظر است و هم اوست که تولدش مورد شک و ترديد واقع مي شود ...»

2-  محمد بن فرج مي گويد : « امام ابو جعفر (ع) برايم نوشت : « وقتي خداوند تبارک وتعالي بر مردم خشم بگيرد ما را زا کنارشان دور مي سازد .»

3-  زرارة بن اعين مي گويد : از امام صادق (ع) شنيدم مکه مي فرمود : « قائم قبل از قيامتش غيبتي دارد ». گفتم : « چرا » فرمود : « مي ترسد » تا آن جا که فرمود : « او منتظر است ، اما خداوند دوست دارد شيعه را آزمايش کند ، آن گاه معتقدان و طرفداران باطل به شک مي افتند ...»

4-  حنان بن سدير به نقل از پدرش از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « فائم ما غيبتي دارد که طولاني مي شود .» عرض کردم : « يا بن رسول الله ! علت آن چيست ؟ » فرمود : « خداوند نمي هخواهد اين امر انجام شود مگر اين که تمام سنتهايي را که پيامبران در غيبتهايشان داشته اند ، در اين غيبت قرار دهد و اي سدير ! ـ بنابراين بايد تمام مدت مجموع غيبتهاي پيامبران ، در اين غيبت وجود داشته باشد . خداوند مي فرمايد : « لترکبنّ طبقاً عن طبق » مقصود اين است که سنتهاي گذشتگان در مورد شما جاري خواهد شد .:

5-  ابراهيم کرخي مي گويد : « به امام صادق (ع) عرض کردم ( يا اينکه شخصي به ايشان عرض کرد ) : « خداوند سالمت بدارد ، آيا علي (ع) در دين خدا قوي نبود ؟» فرمود :« آري ، چنين بود « ، گفتم ( ابراهيم يا آن شخص ديگر » : « پس چگونه مردم بر او چيره شدند و او جلوي ايشان نايستاد ؟» و چه چيزي باعث شد جلوي آنها را نگيرد ؟» فرمود : « آيه اي زا قرآن ، او را از اين کار باز داشت ، » گفتم ( يا آن مرد گفت ) : « آن آيه کدام است ؟» فرمود « لو تزيلوا لعذّبنا الذّين کفروآ منهم عذاباً اليماً » خداوند عزّو جل فرزنداني مؤمن در پشت افرادي از کافران و منافقان قرار داده است و علي (ع) پدران ـ کافر يا منافق ـ را نمي کشت تا اينکه اين امانتهاي الهي از پشت آنها خارج شوند و وقتي اين فرزندان از صلب آنها خارج مي شدند بر هر کدام دست مي يافت با آنها مي جنگيد ؛ قائم ما اهل بيت نيز چنين است ، تا تمام امانتهاي الهي از پشت پدرانشان خارج نشوند ظهور نکرده و کسي را نمي کشد ، اما وقتي امانتها خارج شدند ، بر کافران و منافقان مسلط شده و آنها را مي کشد .»

6-  مروان انباري مي گويد :« از اما باقر (ع) ( نوشته يا پيامي ) صادر شد که در آن فرمود: « وقتي خداوند بودن ما را در ميان قومي ، ناخوش دارد ما را از ميان آنها خواهد برد.»

7-  فرات بن احنف از امام صادق از پدران بزرگوارش از اميرالمؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : « به خدا قسم من و اين دو پسرم کشته خواهيم شد و در آخرالزمان مردي از نسل من به خونخواهي ما بر خواهد خاست ، او براي شناخته شدن گمراهان از رهيافتگان غيبتي طولاني خواهد کرد تا جايي که گويندگان نادان بگويند : خداوند را ـ براي فرستادن قائم ـ به آل محمد احتياجي نيست ».

8-  مفضل بن عمر از امام صادق (ع) نقل مي کند : امير المؤمنين (ع) فرمود : « بدانيد که زمين از حجت خدا ختلي نيست ، اما خداوند به واسطه ناداني و ستمکاري مردم ديده ايشان را از ديدن حجتش فرو مي بندد ...»

9-  امام باقر (ع) مي فرمايد : وقتي قائم ما خاندان ظهور کند مي گويد : « ففرت منکم لمّا خفتکم فوهب لي ربّي حکماً » از ميان شما رفتم چون از شما بر جان خود بيمناک بودم و اينک چون پروردگارم اذن داد و امر فرجم را به سامان رسانيد به ميانتان آمدم .»

10-ابي وايل مي گويد : « امير المؤمنين (ع) دبه فرزندش حسين (ع) نگاهي انداخت و فرمود : « اين پسرم سيد و سالار است ، همان طور که خداوند سيد و آقايش ناميده است  ، و از نسل او فرزندي همنام پيامبرتان که در سيما و اندام و نيز اخلاق و رفتار ، شبيه اوست متولد خواهد شد و در دوران بيخبري و گمراهي مردم و نابودي حق و غلبه ستم خروج خواهد نمود ، به خدا قسم خروج او حتمي است و گرنه گردن زده خواهد شد .»

11- امام صادق (ع) مي فرمايد : « و چنين است که ايام غيبت امام قائم (ع) طولاني مي شود تا اينکه با بازگشت و ارتداد شيعيان بدسرشتي که احساس به حکومت و قدرت رسدن در زمان امام قائم ، به نحو منافقانه اي آنها را شيعه نگهداشته است ، حقيقت ناب پديدار گردد و ايمان از غش پالوده شود .»

12- در بخشي از حديث ابوسعيد عقيصا به نقل از امام مجتبي (ع) ، آمده است : « ... هيچيک از ما خاندان از تن دادن به نوعي بيعت با جبار زمانش خلاصي ندارد جز قائم که عيسي روح الله نمازش را به او اقتدا مي کند ، خداوند عزّ و جلّ ، ولادت او و نيز خودش را از ديده مردم پنهان مي کند تا در زمان ظهور ، در گرو بيعت با کسي نباشد...»

13- عبدالله بن فضل هاشمي مي گويد : از امام صادق (ع) شنيدم که مي فرمود : « صاحب الامر غيبتي دارد که ناگزير اتفاق مي افتد و ناراستان و طرفداران باطل به شک مي افتند .» عرض کردم : « فدايت شوم ! چرا چنين مي شود ؟ » فرمود : « به خاطر چيزي که ما اجازه نداريم آن را براي شما بازگو کنيم .» عرض کردم : « حکمت و فايده اين غيبت چيست ؟ » فرمود : « حکمت غيبت او همان حکمت غيبت آن عده از حجتهاي خداست که قبلاً از آنها ياد شده است ، حکمت اين غيبت نيز تا بعد از ظهور آن حضرت ، بر مردم معلوم نخواهد شدهمان طور که حکمت کارهايي که خضر انجام داد تا قبل از جداشدنش از حضرت موسي ، معلوم نشد . اي پسر فضل ! اين امري الهي است و سر آن و جهات پنهاني آن نيز الهي و به خدا مربوط است و هنگامي که ما مي دانيم که خداوند عزّ و جلّ حکيم است، قبول و اعتراف مي کنيم که تمام کارهايش عين حکمت و درستي است ـ هر چند که علت و چرايي آن کارها براي ما روشن نشده باشد .»

وضع شيعه و ديگران در دوران غيبت

روايات

1-  امام جواد (ع) مي فرمايد : « او ـ حضرت مهدي ـ بعد از اينکه يادش از خاطره ها محو شد و بيشتر معتقدان به امامتش ، از اعتقاد خود برگشتند قيام مي کند .»

2-  يمان تمّار مي گويد: « نزد امام صادق (ع) نشسته بوديم که به ما فرمود : « صاحب الامر غيبتي خواهد داشت که کسي در ان دوره غيبت بخواهد ديندار بماند سخت در مشقت و در معرض مشکلات است .» و سپس فرمود : « صاحب الامر غيبتي دارد و بنده خدا ـ براي حفظ دينش ـ بايد تقواي الهي را پيشه کند و دو دستي به دين خود بچسبد.»

3-  امام صادق (ع) مي فرمايد : « ...جداً مورد آزمايش قرار مي گيريد تا جايي که مردم مي گويند : « مهدي (ع) ـ مرده يا کشته شده است ، اگر زنده است پس کجاست ـ و چه مي کند ـ ؟» چشمان مؤمنين بر او مي گريند و همچون کشتي طوفان زده به اضطراب مي افتند ، جز کساني که خداوند از آنها پيمان گرفتهو به دم الهي ياريشان کرده کس ديگري رستگار نخواهد شد ـ.»

4-  از امام صادق (ع) از پدران بزرگوارش در وصيت پيامبر (ص) به امير المؤمنين آمده است که فرمود : « يا علي ! شگفت انگيزترين مردم از نظر ايمان و بلند مرتبه ترين آنها در يقين مردمي هستند که در اخرالزمان مي آيند که پيامبر را نديده اند حجت خدا هم از از ديده ايشان پنهان است اما فقط از طريق روايات و نوشته هايي که به دستشان رسيده است ايمان مي آورند ـ»

5-  علي بن فضال از پدرش از امام رضا (ع) نقل مي کند که فرمود : « گويا شيعه را مي بينم در حالي که سومين فرزند از نسل من از ديده آنها مخفي است در جستجوي مأمن و پناهگاهي هستند اما آن را نمي يابند » علي بن فضال مي گويد : « عرض کردم : « چرا چنين است يا بن رسول الله ؟ » فرمود : « زيرا امامشان از ديده آنها غايب گشته است ...»

6-  پيامبر(ص)  فرمود: « او ( مهدي ع ) غيبت و گمگشتگي خواهد داشت که مردم در آن دوره گمراه خواهند شد . »

7-  پيامبر (ص) فرمود : « ...کساني که در دوره غيبت حضرت مهدي (ع) بر اعتقاد به او استوار هستند از کبريت احمر ناياب ترند . » جابر بن عبدالله انصاري بلند شد و گفت : « يا رسول الله ! آيا فرزندت قائم ، غيبت خواهد کرد ؟ » فرمود : « آري به خدا قسم « و ليمحّصنّ الله الّذين امنوا و يمحق الکافرين » ، خداوند مرمنين را جداً مي آزمايد و کافران را از ميان برمي دارد . »

8-  اصبغ بن نباته مي گويد : « اميرالمرمنين (ع) فرمود : « ...( مهدي ) غيبتي طولاني خواهد داشت تا آن جا که نادانان مي گويند : « خداوند ـ براي فرستادن مصلح ـ از آل محمد بي نياز است . »

9-  امام رضا (ع) از پدران بزرگوارش از اميرالمؤمنين نقل مي کند که فرمود : « ...در دوران غيبت ، جز دينداران ناب که يقين در جانشان رسوخ کرده و خداوند از آنان بر ولايت ما پيمان گرفته و ايمان را در جانشان ثابت کرده و به دم الهي ياريشان نموده است ، کسي بر اعتقاد خود استوار نخواهد ماند . »

10-امام زين العابدين (ع) مي فرمايد : « ... مدت غيبت آنقدر طول مي کشد که بيشتر معتقدان به حضرت از اعتقاد خود دست برمي دارند ، مگر آنان که داراي يقين محکم و شناختي درست باشند و در درون خويش نسبت به حکم ما هيچ دلتنگي و اضطرابي احساس نکنند و کاملاً تحت اختيار و تسليم امر ما باشند . »

11- ابي الجارود مي گويد : امام باقر (ع) به من فرمود : « وقتي حرکت چرخ گردون به آن جا رسيد که مردم گفتند : « ـ امام ـ قائم مرده يا کشته شده است ، اگر نه پس کجاست و چرا نمي آيد ؟ » و کسي که دنبال امام بود کارش به ان جا رسد که بگويد : « چطور مي شود امام قائم غايب باشد با اينکه الآن استخوانهايش هم پوسيده است » آن موقع ـ به ظهور امام ـ اميدوار باش و اگر شنيدي ـ ظهور کرده است ـ به سوي او بشتاب اگر چه مجبور باشب خود را بر يخ و برف بکشاني »

12- امام باقر (ع) مي فرمايد : « اي محمد بن مسلم ! در قائم آل محمد شباهت هايي به پنج پيامبر وجود دارد ... و سنتي از موسي در اوست که عبارت است از ادامه و طول کشيدن ترس او ، دراز شدن زمان غيبت ، مخفي بودن تولد ، مصيبت و رنج پيروانش و اذيت و آزاري که مي بينند ... .و اما شباهت او به عيسي اين است که مردم درباره او اختلاف کردند ، بعضي گفتند : « اصلاً متولد نشده است » ، برخي گفتند : « مرده است » و عده اي گفتند : « کشته شده و به دار آويخته شده است .» ...»

13- عبدالرحمن بن سيابه يمي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « چه بر شما خواهد گذشت وقتي امام هدايت گر و نشانه حق را به چشم نبينيد ، گروهي از گروه ديگر بيزاري مي جوييد ، آنگاه سخت مورد آزمايش واقع مي شويد و ناخالصان شما از راستانتان جدا خواهند شد ، اول روز در اخبار و اثار اختلاف و مشاجره خواهيد داشت و آخر روز کارتان به کشت و کشتار خواهد کشيد »

14- سدير صيرفي مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : «... واي بر شما ! در کتاب جفر نظر انداختم... و در ولادت قائم ما و غيبت آن حضرت و طولاني شدنش و مدت عمر وي تأمل کردم و ديدم که ـ مردم با ايمان بلاها و مصيبتها هستند و به خاطر صولاني شدن دوران غيبت ، در دلهايشان شک و ترديد راه مي يابد و بيشتر آنها از دينشان برمي گردند ...»

15- احمد بن زکريا مي گويد : امام رضا (ع) فرمود : « ... بدون تردي دچار گرفتاري هولناک و فتنه اي شديد خواهيد شد که در آن هنگام به نزديکترين افراد انسان نيز نمي شود اعتماد کرد و آن هنگامي است که سومين فرزند از نسل من غايب شود . »

16- اسحق بن سعد اشعري مي گويد : امام عسکري (ع) فرمود : « به خدا قسم غيبتي خواهد داشت که  جز آنها که خداوند در اعتقاد به امامت او استوارشان کرده و براي دعا در تعجيل فرجش موفقشان کرده ، کسي ديگر ، از نابودي رهايي نخواهد يافت . » به آن حضرت عرض کردم : « يابن رسول الله ً آيا غيبتش به طول مي انجامد ؟ » فرمود : « آري به خدا قسم ، تا آن قدر به درازا مي کشد که بيتر معتقدان به او از اعتقادشان بر مي گردند و جز آنها که خداوند درابره ولايت ما از آنها پيمان گرفته و ايمان را در قلبشان راسخ کرده و به دم الهي ياريشان کرده است کسي ديگر بر اعتقاد به او باقي نخواهد ماند . »

17- جعفر بن وهب بغدادي از امام عسکري (ع) نقل مي کند که فرمود : « بدانيد که فرزندم غيبتي خواهد داشت که غير از کسي که خدايش از لغزش نگهداشته است ، بقيه مردم درباره او دچار شک و ترديد خواهند شد . »

18- امام عسکري (ع) مي فرمايد : « ... بدانيد که فرزندم غيبتي خواهد داشت که نادانان ، در آن دچار سرگرداني مي شوند ، طرفداران باطل نابود مي شوند و آنها که براي ظهورش ، از پيش خود ، وقت تعيين مي نمايند به دروغگويي مي نمايند . »

19- امام عسکري (ع) مي فرمايد : « اين پسرم ، امام قائم بعد از من است که آنچه از سنتهاي الهي در زمينه طول عمر و غيبت ، درباره پيامبران جاري شده است ، درباره او جريان مي يابد تا جايي که به خاطر طولاني شدن غيبتش ، دلها سخت و تيره مي شود و جز آنها که خداوند ايمان به او را در قلوبشان نگاشته و به دم الهي ياريشان کرده است کسي ديگر بر اعتقاد به او باقي نمي ماند . »

20- مفضل بن عمر مي گويد : از امام صادق (ع) در مورد کلمه « والعصر » توضيح خواستم . آن حضرت فرمود : « العصر » همان عصر خروج امام قائم (ع) ، « انّ الانسان لفي خسر » يعني دشمنان ما در زيان هستند « الّا الذّين امنوا » مقصود ، ايمان به نشانه هاي ماست ، « و عملوا الصّلحات » يعني همراهي و همنوايي با برادران ، « تواصوا بالحق » يعني توصيه يکديگر به مسأله امامت و « وتواصوا بالصبر » يعني استقامت در دوران غيبت .»

21- مفضل مي گويد : از امام صادق (ع) شنيدم که مي فرمود : « صاحب الامر دو غيبت دارد که يکي از ديگري طولاني تر است تا جايي که مي گويند ـ آن حضرت ـ مرده است و برخي مي گويند کشته شده است و جز عده کمي از اصحابش کسي معتقد به او باقي نخواهد ماند ...»

22- محمد بن منصور از پدرش نقل مي کند که گروهي خدمت امام صادق (ع) نشسته بوديم و صحبت مي کرديم که ايشان به ما فرمودند : « چه مي گوييد ؟ » ـ و به اصطلاح کجاي کار هستيد ؟ ـ هيهات ! هيهات ! نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگر اينکه غربال شويد ، نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگراينکه ـ مؤمن و متزلزل شما ـ از هم جدا شوند ، نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگراينکه آزمايش شويد ؛ ، نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگربعد از اينکه نا اميد شويد ، ، نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگربعد از آنکه شقي و بدبخت به شقاوتش برسد و سعيد و نيک انجام به سعادتش دست يابد . »

23- محمد بن ابي نصر مي گويد : « امام ابوالحسن (ع) فرمود : « بدانيد که نه به خدا قسم ، آنچه چشم انتظار آن هستيد نخواهد شد مگراينکه ـ مؤمن و متزلزل شما ـ از هم جدا شوند ، مورد آزمايش قرار گيريد تا اينکه جز افراد بسيار نادري از شما باقي نماند »، آنگاه آياتي از قرآن تلاوت فرمود که : « ام حسبتم ان تترکوا ولمّا يعلم الله الّذين جاهدوا منکم » ، « و يعلم الصّابرين » ، : آيا پنداشتيد که بدون مشخص شدن مجاهدان و اسقامت کنندگان ، ـ از شما دست برداشته مي شود ؟ »

24- محمد بن مسلم و ابو بصير روايت کرده اند که : از امام صادق (ع) شنيديم که مي فرمود : اين کار به سامان نمي رسد ـ و ظهور محقق نخواهد شد ـ مگر اينکه دو سوم مردم از دين برگردند ديگر چه کسي باقي خواهد ماند ؟ امام (ع) فرمود : آيا دوست نداريد در بين يک سوم باقيمانده باشيد ؟ »

25- جابر جعفي مي گويد : به امام باقر (ع) عرض کردم : « فرج شما کي خواهد بود ؟ » فرمود : هيهات ، هيهات ، فرج ما شدني نيست مگر اينکه غربال شويد ، باز هم غربال شويد ، باز هم غربال شويد » سه مرتبه اين مطلب را فرمود ، « تا اينکه آلودگيها از ميانتان برود و صفا و خلوص باقي بماند . »

26- عباية بن ربعي اسدي مي گويد : « از امير المؤمنين (ع) شنيدم که مي فرمود : « چه بر شما خواهد گذشت وقتي امام هدايتگر و نشانه حق را به چشم نبينيد ، گروهي از گروهي ديگر بيزاري مي جوئيد . »

27- ابن ابي عمير مي گويد : به موسي بن جعفر (ع) عرض کردم : « آيا در بين امامان کسي هست که غيبت داشته باشد ؟ » فرمود : « آري ف جسمش از ديدگان مردم پنهان مي شود اما ياد و خاطره اش ار دلهاي مؤمنان محو نمي شود ، و او دوازدهمين ماست .»

28- ابو بصير از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « عده کمي از عرب همراه امام قائم خواهند بود . » به ايشان عرض شد : « افرادي از آنها که در اين باره صحبت مي کنند زياد هستند .» فرمود : « مردم بايد امتحان شوند ، مؤمن و غيرمؤمن از هم بازشناخته شوند، غربال و جداسازي انجام شود و در آن صورت ، عده زيادي از غربال خارج خواهند شد .»

29- مالک بن خمره ـ يا حمزه ـ مي گويد : امير المؤمنين (ع) در حالي که انگشتان دو دستش را در هم فرو مي برد فرمود : « چه خواهيد کرد وقتي که شيعه اينگونه اختلف کنند ؟ گفتم : يا امير المؤمنين : در آن موقع ديگر هيچ خيري قابل تصور و انتظار نيست . فرمود : تمام خير ، در همان موقع جمع است ، اي مالک ! در آن موقع است که قائم ما قيام مي کند ...»

وظايف شيعه در دوره غيبت

روايات

1-  يمان تمار مي گويد : « نزد امام صادق (ع) نشسته بوديم که به ما فرمود : « صاحب الامر غيبتي خواهد داشت که کسي که بخواهد در آن دوره ديندار بماند سخت در مشقت و در معرض مشکلات است .» و سپس فرمود : « صاحب الامر غيبتي دارد و بنده خدا ـ براي حفظ دينش ـ بايد تقواي الهي را پيشه کند و دو دستي به دين خود بچسبد .»

2-  عمربن عبد العزيز مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « هرگاه زماني آمد که امامي نيافتي ـ که در مسير هدايت ـ به دنبالش قرالر گيري ، با موالياني که ـ به هدايت امام پيشين ـ دشمني داشتي ، دشمن باش تا هنگامي که خداوند عز و جل آن امام را ظاهر کند.

3-  يونس بن يعقوب از معتمدانش از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود :« در چه حالي به سر خواهيد برد در روزگاري که امامتان را شنناسيد ؟» به آن حضرت عرض شد : « اگر چنين شد چه بايد کرد ؟ » فرمود : « از دستورات امام سابق پيروي کنيد تا وقتي خداوند او را ظاهر کند . »

4-  عبدالله بن سنان مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : شبهه اي دامنتان را خواهد گرفت و به حيرتي دچار خواهيد شد ، نشانه هدايت و امام راهبرتان ديده نخواهد شد ، و در آن هنگام جز کسي که مانند غريق نا اميد از همه جا ، دست دعا به درگاه پروردگار بردارد کس ديگري نجات نخواهد يافت .» عرض کردم : « دعاء غريق چگونه است ؟ » فرمود : غريق مي گويد : « يا الله ! يا رحمن ! يا رحيم ! يا مقلّب القلوب ! ثبت قلبي علي دينک ...»

5-  يونس بن عبدالرحمن مي گويد : حضرت مکوسي بن جعفر (ع) فرمود : « خوشا به حال آن عده از شيعيان ما که در دوره غيبت قائم ما به محبت ما چنگ انداخته ان و بر ولايت ما و بيزاري از دشمنانمان استوارند ! آنها از ما هستند و ما از آنها هستيم آنها به امامت ما خشنودند و ما از شيعه بودن آنها خشنوديم ، خوشا به حالشان و بهشت گوارايشان باد به خدا قسم اينان در روز قيامت هم درجه ما هستند .»

6-  عبدالعظيم حسني : امام جواد (ع) فرمود : « قائم ما ، همان مهدي است که بايد در دوره غيبت انتظارش را کشيد و پس از ظهور ، از او اطاعت کرد »...سپس فرمود : « برترين اعمال شيعه ما انتظار فرج است .»

7-  حازم بن حبيب مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « هر کس ادعا کرد که صاحب الامر را غسل داده ، کفن کرده و خاک بر قبرش پاشيده است ، حرفش را قبول نکن .»

8-  امام صادق (ع) : هر کس در حالي که امام زمانش را شناخته است از دنيا برود ، دير و زود شدن حضور او به او زياني وارد نخواهد کرد و مثل کسي است که همراه امام قائم و در اردوگاه او باشد .»

9-  ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « هر کس خشنود است به اينکه از اصحاب قائم باشد بايد منتظر بماند ، در عين حال پايبند پرهيزکاري و اخلاق نيکو باشد و در آن صورت اگر از دنيا برود و امام قائم بعد از مردن او قيام نمايد پاداش او مثل کسي است که امام قائم را درک کند ...»

10-ابو خالد کابلي نقل کرده است که امام زين العابدين فرمود : غيبت دوازدهمين ولي از امامان و جانشينان پيامبر طولاني مي شود . اي ابا خالد ! مردم دوره غيبت که به امامت امام غايب معتقد و منتظر ظهور آن حضرت هستند برترين مردم همه زمانها هستند زيرا خداي تعالي به ايشان عقل و معرفتي داده است که براي آنها غيبت مثل مشاهده است و خداوند آنها را مثل کساني که در کنار رسول الله شمشير زده اند قرار داده است ، آنها جداً دينداران ناب و پيروان راستين ما و در اشکار و نهان ، خواننده به دين خدا هستند . » و فرمود : « انتظار فرج ، بزرگترين فرج است .»

11- رفاعة بن موسي و معاوية بن وهب از امام صادق (ع) نقل مي کنند که فرمود : رسول الله (ص) فرمود : « خوشا به حال کسي که قائم اهل بيت مرا درک کند و قبل از قيامش از او تبعيت کند ، دوستانش را دوست بدارد و از دشمنانش بيزاري جويد و ولايت امامن قبل از او را گردن نهد ! آنها ، ياران ، دوستداران و علاقمندان به من و گرامي ترين افراد امت نزد من هستند .» رفاعه مي گويد : « نزد من نيز گرامي ترين خلق خدا هستند .»

12- زراره از امام صادق (ع9 روايتي نقل مي کند که در بخشي از آن آمده است : «...گفتم : فدايت شضوم ! اگر من آن دوره (غيبت) را درک کردم چه بکنم ؟ » فرمود : « اي زراره ، اگر آن دوره را درک کردي ، هميشه اين دعا و درخواست را داشته باش : « اللّهمّ عرّفني نفسک ، فانّک ان لم تعرّفني نفسک لم اعرف نبيک ، اللّهمّ عرّفني رسولک ، فانّک ان لم تعرّفني رسولک لم اعرف حجّتک . اللّهمّ عرّفني حجّتک ، فانّک ان لم تعرّفني حجّتک ضللت عن ديني » ، « خدايا خودت را به من بشناسان ، اگر خودت را به من نشناساني پيامبرت را نخواهم شناخت ، خدايا رسولت را به من بشناسان که اگر او را به من نشناساني حجت و وليت را نخواهم شناخت ، خدايا حجتت را به من بشناسان ، اگر حجتت را به من نشناساني ، در دينم به گمراهي خواهم افتاد .»

امکان ديدار حضرت مهدي (ع) در دوره غيبت کبري

روايات

1-  عبيد بن زراره مي گويد : « از امام صادق (ع) شنيدم که مي فرمود : « امامشان را از کف داده اند ، او در موسم حج ، بر اعمال مردم ناظر است ، آنها را مي بيند ولي آنها او را نمي بينند . »

2-     از امام رضا (ع) درباره قائم (ع) سؤال شد ، فرمود : جسمش ديده نمي شود و نامش برده نمي شود .»

3-  حسن بن علي بن فضال مي گويد : از امام رضا (ع) شنيدم که فرمود : خضر (ع) از آب حيات نوشيد و تا نفخ صور زنده است نزد ما مي آيد به ما سلام مي کند صدايش را مي شنويم اما خودش را نمي بينيم .» تا اينکه فرمود : « و خداوند در دوره غيبت به وسيله او غربت و تنهايي قائم ما را به انس و الفت بدل خواهد کرد .»

4-  ابو هاشم جعفري مي گويد : « شنيدم که امام هادي (ع) فرمود : « جانشين من فرزندم حسن است با جانشين بعد از جانشين چه خواهيد کرد ؟» عرض کردم : « فدايت شوم چرا چنين چيزي مي فرماييد ؟ » فرمود :« زيرا شما خودش را نمي بينيد و جايز نيست با نامش از او ياد کنيد .» عرض کردم ، « پس چگونه از او ياد کنيم ؟» فرمود :« بگوييد حجت آل محمد »

5-  در بخسي از حديث حکيمه دختر امام جواد (ع) آمده است :« ... خداوند ولي الله را از ديدگان بندگانش پنهان مي کند و هيچکس او را نمي بيند تا اينکه جبرئيل اسبش را به او تقديم کند تا آنچه در علم خدا شدني است انجام گيرد .»

6-  امام صادق (ع) فرمود : امير المؤمنين (ع) فرمود : « بدانيد که زمين از حجت خدا خالي نيست اما خداوند به واسطه ستم و ناداني مردم ديده ايشان را از ديدارش مي پوشاند و اگر زمين لحظه اي از حجت خدا خالي باشد اهلش را در خود فرو خواهد برد ، اما حجت خدا مردم را مي شناسد ولي مردم او را نمي شناسند همانطور که يوسف مردم ( برادرانش ) را مي شناخت و آنها او را نمي شناختند .»

7-  اسحق بن عمار مي گويد : « قائم (ع) دو غيبت دارد ، يکي طولاني و ديگري کوتاه در اولي ( کوتاه ) جز شيعيان خاص او کسي از محلش اطلاع ندارد و در دومي (طولاني ) جز دوستان خاصش کسي مکانش را نمي داند . »

حوادث دوره غيبت

الف ـ حوادث جاري غير حتمي در مورد قرآن وسنت و اسلام

روايات

1-  امام باقر (ع) فرمود : « هنگامي که قائم ما قيام کند مردم را به آييني فرا مي خواند که براي مردم تازگي دارد همچنان که رسول الله (ص) چنين فرمود . اسلام در آغاز غريب بود و باز هم غريب و نامأنوس با اذهان مردم ، به ميان مردم برخواهد گشت ، پس خوشا به حال غريبان ».

2-  سکوني از امام صادق (ع) نقل مي کند : پيامبر (ص) فرمود : « دوراني بر امت من خواهد گذشت که از قرآن جز شکلي و از اسلام جز نامي باقي نخواهد ماند ، مسلمان نام دارد ولي از هر کسي ، از اسلام دورترند ، ظاهر مساجدشان آباد است ولي از نظر هدايت به معارف ديني ، خراب و ويران است ...»

3-  در حديث حمران از امام صادق (ع) آمده است : « هرگاه حق را مقهور و اهلش را کمياب يافتي و ديدي که ستم فراگير و قرآن کهنه شده و چيزهايي که در آن نيست به آن بسته شده و طبق هوي و هوس توجيه مي شود و هرگاه ديدي که دين مثل ظرف آب وارونه گشته و نشانه هاي حق مندرس شده است ، مواظب باش و از خداوند رستگاري را طلب کن و بدان که مردم دچار خشم خداوند شده اند و به خاطر اجراي امر مهمي درباره آنها به ايشان مهلت داده است ، پس باز هم مواظب باش و تلاش کن به گونه اي باش که خداوند فکر و عمل تو را بر خلاف آنان بيايد ، و در اين صورت اگر عذابي بر آنان نازل شد و تو را هم فرا گرفت زودتر به رحمت خدا واصل شده اي و اگر عذاب به تأخير افتاد آنها تحت آزمايش قرار گرفته اند و توـ با عمل بر خلاف روش آنان ـ از بي حيايي و نافرماني در برابر پروردگار ، نجات يافته اي و بدان که خداوند ، اجر نيکوکاران را ضايع نمي فرمايد و رحمت خداوند پيوسته با نيکوکاران است .»

ب ـ حوادث و گرفتاري هاي غير حتمي مسلمانان در دوره غيبت

روايات

1-  ابن صدقه از امام صادق (ع) از امام باقر (ع) نقل مي کند: پيامبر (ص) فرمود : « بر شما چه خواهد گذشت وقتي که زنانتان آلوده و جوانانتا ن از راه منحرف شوند ، و امر به معروف و نهي از منکر ننماييد ؟ » عرض شد : « يا رسول الله آيا چنين چيزي واقع خواهد شد ؟ » فرمود : « بدتر از آن ؛ چه خواهيد کرد وقتي امر به منکر نکنيد و نهي از معروف نماييد ؟ » عرض شد : « يا رسول الله ، چنين چيزي اتفاق خواهد افتاد ؟ » و فرمود : « آري و بدتر از آن بر شما چه خواهد گذشت وقتي که معروف را منکر به حساب آوريد و منکر را معروف بشماريد . »

2-  محمد بن فضيل از پدرش از امام باقر (ع) نقل مي کند که فرمود : « ... وقتي فقر و نياز بالا گرفت و عده اي از مردم يکديگر را نشناختند ، در آن هنگام هر صبح و شب منتظر ظهور باشيد .» راوي مي گويد عرض کردم : « فدايت شوم نياز و فقر را ما شناخته ايم و چشيده ايم اما اينکه بعضي مردم يکديگر را نشناسند يعني چه ؟ » امام (ع) فرمود : « شخصي براي عرض حاجت و رفع نياز پيش برادرش مي رود ، آن برادر با چهره اي غير از چهره اي که سابقاً با او برخورد مي کرد ، برخورد مي کند و به گونه اي غير از گذشته با او سخن مي گويد . »

3-  سکوني از امام صادق (ع) نقل مي کند: پيامبر (ص) فرمود : « دوراني بر امت من خواهد گذشت که به طمع رسيدن به متاع دنيا درونشان آلوده و ظاهر و بيرونشان نيکوست و هيچ نيت خدايي در کارشان نيست ، بدون هيچ ترسي ـ از عاقبت ـ تمام کارهاشان ريا و خودنمايي است ، خداوند عذاب عمومي را بر همه فرو مي فرستد ، مثل غريق بيچاره ، خدا را مي خوانند اما به آنها پاسخ مثبت داده نمي شود . »

4-امام صادق (ع) فرمود:«...مسجد هاي مسلمانان (در دوره غيبت) ظاهراًَ آباد است و از نظر دين وهدايت ، ويران است ، فقيهان ودين شناسان آن دوره بدترين دين شناساني هستند که در زير اين آسمان پيدا شده اند ، آنها مايه فتنه و آشوبند. »

5- عميره بنت نفيل مي گويد : «از دختر امام حسين (ع) شنيدم که مي گفت : اين امر (فرج) که منتظر آن هستيد واقع نمي شود تا هنگامي که عده اي از شما ازعده اي بيزاري جويند ، گروهي گروهي ديگر را لعن کنند و برخي از شما به هم اهانت کرده در چهره هم آب دهان بيندازندو بعضي بر کفر ديگران گواهي دهند. » گفتم : « در آن صورت اميد خيري نيست » گفت: « تمام خير در همان موقع است ، آن وقتي است که قائم، قيام مي کند و همه اين          ( زشتي و فساد ) را از ميان بر مي دارد.  »

6- کاهلي از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : «زماني بيايد که جايي براي خرج کردن پولتان پيدا نکنيد. »عرض شد : « کي چنين خواهد شد . » فرمود: « وقتي امامتان از شما پنهان شود در چنين وضعي خواهيد بود تا اينکه در کمال نا اميدي از ظهور آن حضرت، همچون خورشيد ، بر شما طلوع کند . »

ج ـ وقايع غير حتمي که از ناحيه طرفداران باطل اتفاق مي افتد

روايات

1-  يحيي بن سالم مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « صاحب الامر ، کم سن ترين ما و گمنام ترين ماست .» عرض کردم : « چه موقع چنين خواهد شد ـ زمان فرج خواهد آمد ـ ؟ » فرمود : « وقتي فوجهاي سواره آماده بيعت شوند و در آن هنگام هر ـ جولا ، يا پيرزني ـ بيرقي بردارد ، در آن موقع منتظر فرج باشيد . »

2-  جابر جعفي مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « اي جابر ! بني عباس رايتي ـ بيرقي ـ دارند و ديگران هم بيرقهايي دارند . پس مواظب باش و بپرهيز ! باز هم بپرهيز ، بيشتر مراقب باش ! تا اينکه فرزندي از نسل حسين را مي بيني که در بين رکن و مقام با او بيعت مي شود ، سلاح ، کلاه جنگي و زره پيامبر(ص) با اوست . »

3-  مفضل بن عمر مي گويد : « از امام صادق (ع) شنيدم که فرمود : « از گردنکشي و برتري طلبي بپرهيزيد ! بدانيد که دوره اي از زندگيتان ، امام شما از ديدگان تان پنهان خواهد شد . » تا اينکه فرمود : « دوازده بيرق مشکوک بر پا خواهد شد که از هم باز شناخته نمي شوند و معلوم نمي شود هر کدام متعلق به چه کسي ـ و جرياني ـ است . » مفضل مي گويد من گريه کردم . امام (ع) فرمود : اي ابا عبد الله چه چيز تو را به گريه انداخت ؟ » تا اينکه فرمود : « به خدا قسم امر ما از خورشيد روشن تر و واضح تر است .»

4-  عبد الله عمر مي گويد : پيامبر (ص) فرمود : « قيامت برپا نخواهد شد تا اينکه حدود شصت دروغگو پيدا شوند که هر کدام ادعا کند که : « من پيامبر هستم . »

5-  ابو خديجه مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « قائم خروج نخواهد کرد تا اينکه دوازده نفر از بني هاشم خروج کنند که هر کدام از آنها مردم را به خود دعوت کتد و»

6-  امام باقر (ع) فرمود : « اولين سرزميني که خراب شود شام است سه بيرق در آن منطقه در تردد خواهد بود : بيرق اصهب ( سرخ و سفيد ) ، بيرق ابقع ( سياه و سفيد ) و بيرق سفياني .»

7-  حسن بن جهم مي گويد : « مردي از امام رضا (ع) درباره فرج سؤال کرد : حضرت فرمود : « زياد و مفصل بگويم يا مختصر ؟ » آن مرد گفت : « مايلم مطلب را برايم کامل کني .» حضرت فرمود : « وقتي است که بيرقهاي قيس در مصر و بيرقهاي کنده در خراسان به حرکت درآمدند ـ احتمالاً چيز ديگري غير از کنده هم ذکر فرمود ـ »

8-  امام صادق (ع) فرمود : « قائم قيام نخواهد کرد تا اينکه دوازده نفر قيام کنند که همه مدعي هستند امام را ديده اند و هر کدام ديگري را تکذيب مي کند . »

9-  مالک بن اعين از امام باقر (ع) نقل مي کند ، « هر بيرقي که قبل از قيام برپا شود طاغوت است .» و در روايت ديگري : « صاحب آن بيرق طاغوت است . »

10-در روايتي آمده است : « وقتي خداوند بخواهد آل محمد را بر عالم چيره کند در تمام مناطق جنگ شروع مي شود و آن آغاز خروج مهدي (ع) است . »

د ـ حوادث جوي ، زميني و زماني غير حتمي نزديک زمان ظهور

روايات

1-  بزنطي مي گويد : امام رضا (ع) فرمود : « قبل از اين امر ( فرج ) قتل بيوح واقع خواهد شد. » عرض کردم : « بيوح چيست ؟ » فرمود : « پيوسته و بدون فاصله . »

2-  امام باقر (ع) فرمود : « قبل از اين امر دو نشانه واقع خواهد شد : گرفتگي ماه در روز پنجم و گرفبگي خورشيد در روز پانزدهم و از زمان هبوط آدم تاکنون چنين اتفاقي نيافتاده است و در آن روز است که حساب منجمين بهم مي ريزد . »

3-  سليمان بن خالد مي گويد : « از امام صادق شنيدم که فرمود : « قبل از قيام قائم دو نوع مرگ واقع مي شود : مرگ سرخ و مرگ سفيد ، به طوري که از هر هفت نفر پنج نفر مي ميرن ، اما مرگ سرخ مرگ با شمشير است و مرگ سفيد طاعون است .»

4-     امام صادق (ع) فرمود: « قبل از قيام قائم (ع) خورشيد در پنجم ماه رمضان مي گيرد.»

5-  جابر مي گويد : به امام باقر عرض کردم : « اين امر ( فرج ) چه موقع خواهد بود ؟ » فرمود : « چه موقع خواهد بود ؟ اي جابر ! آن هنگامي است که بين حيره و کوفه کشتار زياد شود .»

6-  مفضل بن عمر مي گويد : از امام صادق (ع) در مورد آيه « ولنذ يقنّهم من العذاب الاذني دون العذاب الاکبر » ، « قبل از عذاب اکبر ، از عذاب کوچکتر به آنها خواهيم چشانيد . » سؤال کردم . فرمود : « عذاب کوچکتر گراني است و عذاب بزرگتر خروج مهدي با شمشير است . »

7-  از امام صادق (ع) سؤال شد که هنگام خروج قائم چه موقع است ؟ فرمود : « وقتي که جکومت در دست بيضه کشيده شدگان و زنان بيفتد » و علامتهاي ديگري را نام برد تا اينکه فرمود : « آن موقع وقت خروج قائم ما اهل بيت است . »

8-  از امام صادق (ع) از پدران بزرگوارش نقل مي فرمايد : علي (ع) فرمود : « وقتي آتش در حجاز بيفتد و سيل در نجف جاري شود منظر ظهور قائمتان باشيد . »

9-  محمد بن مسلم مي گويد : از امام صادق (ع) شنيدم فرمود : « قبل از قيام قائم براي مؤمنان نشانه هايي از طرف خداي تعالي آشکار خواهد شد . » گفتم : « فدايت شوم ! آن نشانه ها چيستند ؟ » فرمود : « و لنبلونّکم بشي ءٍ من الخوف و الجوع و نقصٍ من الاموال و الانفس و الثّمرات و بشّر الصّابرين » و فرمود : « و لنبلونّکم بشي ءٍ من الخوف » ، ترس از ناحيه بني فلان در آخر سلطنتشان است ، « و الجوع » آزمايش با گرسنگي ، به گراني و بالا بودن قيمتهاست ، و « و نقصٍ من الاموال » به از بين رفتن و تباهي بازرگاني و معاملات و بهره وري کم در آنهاست ، « و نقصٍ ... الانفس » ، عبارت از کرگ سريع و آشکار است ، « و نقصٍ ...الثّمرات » نيکو نشدن کشت و زرع و بي برکتي آن است ، و « بشّر الصّابرين » بشارت صابران به تعجيل در خروج قائم ماست ، سپس فرمود : اي محمد اين تأويل آيه است و خداوند مي فرمايد : « و ما يعلم تأويله الّا الله و الرّاسخون في العلم » « حقيقت نهاني آن را جز خدا و آنان که دانش در سينه هايشان آرام يافته است کسي نمي داند . »

10-ابو بصير درباره آيه « ان نشأ ننزّل عليهم من السّماء آيةً فظلّت اعناقهم لها خاضعين » ، « اگر بخواهيم از آسنمان نشانه اي بر آنان فرو فرستيم که شرمگينانه بر آن گردن نهند . » از امام باقر (ع) نقل مي کند که فرمود : خداوند به زودي اين کار را درباره آنان انجام خواهد داد . ابو بصير مي گويد : عرض کردم « آنان چه کساني هستند ؟ بين ظهر تا عصر و آشکار شدن چهره و نيم تنه مردي در قرص خورشيد کهن به نام و نشانمش شناخته مي شود ، و اين کار در زمان سفياني انجام خواهد شد که در آن موقع ، نابودي او و قومش فرا رسيده است . »

11- امام صادق (ع) فرمود : « قبل از قيام قائم (ع) به واسطه آتشي که در اسمان پيدا مي شود ، سرخي که هوا را فرا يم گيرد ، گرفتگي ماه در بغداد و بصره ، خونهايي که ريخته مي شود ، ويراني منازل و ساکنانش و ترسي که به دل مردم عراق مي افتد که آرام و قرار ندارند ، مردم از گناه بازداشته مي شوند . »

12- امام باقر (ع) فرمود : « قائم ظهور نمي کند تا اينکه در شام فتنه و آشوبي دامن مردم را بگيرد که راه نجاتي از آن نيابند و کشتار بين حيره و کوفه واقع شود ، کشته هاي آنها مثل هم هستند و منادي از آسمان ندايي در دهد . »

13- امام صادق (ع) فرمود : « اين امر واقع نخواهد شد تا اينکه هر گروهي از مردم ، به حکومت بر مردم دست يابد و طوري نباشد که گروهي بگويند : « اگر ما حکومت داشتيم به عدالت رفتار مي کرديم .» آن وقت است که قائم به حق و عدل قيام مي کند .»

ه ـ امور حتمي در روايات

روايات

1-  زيد العمّي مي گويد : امام زين العابدين (ع) فرمود : « در يکي از سالها قائم ما براي گرفتن حق مردم قيام مي کند . » و فرمود : « آيا قيام قائم بدون ظهور سفياني واقع مي شود ؟ ظهور قائم از ناحيه خداوند حتمي است و ظهور سفياني ـ نيز از ناحيه خداوند ـ حتمي است و ظهور قائم بدون ظهور سفياني شدني نيست . » عرض کردم : « فدايت شوم ! امسال چنين چيزي واقع مي شود ؟ » فرمود : « هر چه خدا  بخواهد » عرض کردم : « سال آينده چنين خواهد شد ؟ » فرمود : « خداوند هر چه بخواهد انجام          مي دهد.»

2-  عمر بن حنظله مي گويد : از امام صادق شنيدم که فرمود : « قبل از قيام قائم ، پنج نشانه حتمي ظاهر مي شود : ظهور يماني ، ظهور سفياني ، صيحه ( فرياد آسمان ) ، کشته شدن نفس زکيه ، خسوف و گرفتگي در بيابان .»

3-  عامر بن واثله از امير المؤمنين (ع) نقل مي کند : پيامب(ص) فرمود: قبل از قيامت ده چيز قطعاً اتفاق مي افتد : ظهور سفياني ، دجّال ، پيدا شدن دود در آسمان ، خروج دابّه ، خروج قائم ، طلوع خورشيد از مغرب ، گرفتگي در مشرق ، خسوف در جزيرة العرب ، خروج آتشي از دوردست در عدن که مردم را به يکجا مي راند و جمع مي کند . »

4-  امام صادق (ع) فرمود : « در يک سال ، يک ماه و يک روز سه نفر خروج خواهند کرد : خراساني ، سفياني و يماني ، و در بين آنها از بيرق يماني ، رهيافته تر و به حق نزديکتر ، رايتي نيست .»

5-  امام صادق (ع) فرمود : « نداي آسماني ، ظهور سفياني ، کشته شدن نفس زکيه و پيدا شدن دستي در آسمان ، از امور حتمي است . »

6-  ابو هاشم جعفري مي گويد : نزد حضرت امام محمد تقي (ع) نشسته بوديم صحبت از سفياني و حتمي بودن ظهور او ـ در روايات ـ به ميان آمد . به امام جواد (ع) عرض کردم : « آيا در امر حتمي بداي الهي جاري مي شود ؟ » فرمود : « آري » عرض کردم : « آيا نمي ترسيد که در قيام قائم بدا جاري شود » فرمود : « قيام قائم ، ميعاد است و خداوند از وعده تخلف نمي فرمايد : « والله لا يخلف الميعاد » .

وقايع زمان ظهور تا زمان رجعت

آيا وقت ظهور معلوم است ؟

روايات

1-  مفضل بن عمر مي گويد: از مولايم امام صادق (ع) پرسيدم : « آيا براي ـ ظهور ـ امام منتظر ، حضرت مهدي (ع) وقت مشخصي هست که مردم بدانند ؟ » فرمود : « منزه است خداوند از اينکه براي ظهور ـ حضرت حجت ـ وقتي قرار دهد که شيعيان ما از آن مطلع باشند.» عرض کرد : « مولاي من ! علت چيست ؟ » فرمود : « يزرا زمان ظهور همان ساعتي است که خداوند تعالي فرمود « و يسئلونک عن اسّاعة ايان مرسيها قل انّما علمها عند ربّي لا يجلّيها لوقتها الّا هو ، ثقلت في اسّموات و آلارض » و آن زمان ظهور همان ساعتي است که خداوند تعالي فرمود : « يسئلونک ايان مرسيها» و فرمود : « عنده علم السّاعة » ، « علم آن ساعت فقط نزد اوست » ، و نفرمود نزد کس ديگري هست ، و فرمود : « فهل ينظرون الّا السّاعة ان تأتيهم بغتةً ، فقد جاء أشراطها » و فرمود : « اقتربت السّاعة و انشقّ القمر » و فرمود : « وما يدريک لعلّ السّاعة تکون قريباً » و فرمود : « يستعجل بها الّذين لا يؤمنون بها و الّذين امنوا مشفقون منها و يعلمون انّها الحق ّ ، الا انّ الّذين يمارون في السّاعة لفي ظلالٍ بعيدٍ »

عرض کرد : « معني [ يمارون ] چيست ؟ » ، « اينکه مجادله مي کنند يعني چه ؟ » ، فرمود : « مي گويند : کي متولد شده ؟ چه کسي او را ديده ؟ کجاست ؟ کي ظهور خواهد کرد ؟ و همه اينها به خاطر عجله داشتن در امر الهي و شک و ايراد در قضا و قدرت اوست . آنها کساني هستند که در دنيا زيان کرده اند و کافران به بد جايگاهي بر خواهند گشت . »

عرض کردم : « آيا مي شود براي آن وقتي معلوم کرد ؟ » امام فرمود : « اي مفضّل ، من وقتي تعيين نمي کنم ، وقت آن هم تعيين شدني نيست هر کس براي ظهور مهدي ما وقتي تعيين کند در علم خدا خود را شريک دانسته و مدعي اطلاع از اسرار الهي شده است . و هيچيک از اسرارالهي که در ميان اين خلق گمراه و از اولياء خدا بريده موجود است پنهان نشده است مگر اينکه اولياء خدا به دانستن آن راز مخصوص شده اند و آن راز نزد ايشان موجود است تا بر آنان حجت باشد . »

2-  مفضل بنعمر از امام صادق (ع) درباره آيه « فإذا نقر في النّاقور» ، « آن گاه که در صور دميده شود . » نقل مي کند که فرمود : « از ما اهل بيت امامي پيروز و پنهان وجود دارد که وقتي خداوند بخواهد او را آشکار کند ، به دلش الهام نمايد و او به امر خداي تبارک و تعالي ظهور نمايد . »

3-  ابو بصير مي گويد : از امام صادق (ع) در مورد قائم سؤال کردم فرمود : آنها که وقت ـ براي ظهور ـ تعيين مي کنند دروغگويند ، ما اهل بيت هيچ گاه وقت تعييين نمي کنيم . »

4-  در روايت ابي وائل از امير المؤمنين آمده است : « در حالي که مردم در حيرت و بي توجهي ، حق در حال نابودي و باطل غالب است ، ظهور مي نمايد ...»

5-  حکيمه دختر امام جواد (ع) از امام عسکري (ع) نقل مي کند که فرمود : « ... اي عمه ! او در حمايت پروردگار و پناه او زير پرده غيب اوست تا اينکه به او اجازه ظهور بدهد پس هر گاه خداوند مرا ميراند و ديدي شيعيانم دچار اختلاف شدند معتمدان شيعه را خبر کن ، پيش خودت و آنها مخفي بماند ، خداوند ولي خودش ار از ديده مردم پنهان مي کند ، هيچکس او را نمي بيندتا اينکه جبرئيل اسبش را تقديم کند تا آنکه آنچه شدني است خداوند به انجام رساند . »

6-  مفضل بن عمر مي گويد : اماما صادق (ع) فرمود : « وقتي به امام اذن خروج داده شود خدا را به اسم عبراني حق مي خواند ، سيصد و سيزده نفر از اصحابش مثل پاره هاي ابر خزاني و پراکنده به دورش هجوم مي برند و آنها داراي ولايت هستند ... »

7-  زرارة بن اعين مي گويد : از امام صادق (ع) در مورد آيه « هل ينظرون الّا السّاعة ان تأتيهم بغتةً » فرمود : « آن ساعت قيام قائم است که ناگهان فرا مي رسد . »

8-  محمد بن حنيفه از پدرش امير المؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : پيامبر (ص) فرمود : « مهدي از ما اهل بيت است ، خداوند در يک شب امر فرجش را مهيا سازد . »

9-  عبد الله بن عمر مي گويد : شنيدم که حسن بن علي (ع) فرمود : « اگر از دنيا غير از يک روز باقي نمانده باشد ، خداوند همان يک روز را طولاني مي کند تا مردي از نسل من ظهور کند که بعد از پر شدن زمين از جور و تباهي آن را از عدل و داد سرشار نمايد ، اين مصلب را به همين شکل از پيامبر شنيدم . »

10-ابو بصير مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « امام قائم (ع) روز شنبه ، عاشورا ، روزي که امام حسين (ع) کشته شد خروج مي نمايد . »

      11- ابو بصير مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « امام قائم (ع) قيام نمي کند مگر در يکي از سالهاي فرد ، نه ، سه ، پنج و يک . »

      12- معلّي بن خنيس در حديث نوروز از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « آن روزي است که در آن قائم ما اهل بيت و واليان حکومت الهي ظهور مي کنند و خداوند ، قائم (ع) بر دجال پيروز مي نمايد و او را بر خرابه هاي کوفه به درا مي آويزد ، هيچ نوروزي نمي آيد مگر اينکه ما در آن روز منتظر فرج هستيم زيرا که نوروز از روزهاي ماست ، ايرانيها آن را حفظ کردند و شما آن را ضايع نموديد . »

نشانه هاي زمان ظهور امام زمان

روايات

1-  ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « ...صيحه ( فرياد آسماني ) ، جز در ماه مبارک رمضان نخاوه بود و آن نداي جبرئيل به سمت مردم است .»

سپس فرمود : فريادگري از آسمان به نام قائم (ع) ندا در مي دهد که هر کس در شرق و غرب عالم است مي شنود و از هول و هراس آن هر که خواب است بيدار مي شود ، هر که برپا ايستاده بر زمين مي نشيند و هر که نشسته است از جا برمي خيزد . هر کس به اين صدا توجه کند و به آن پاسخ گويد مورد رحمت پروردگار واقع مي شود . صداي اول ، همانا صداي جبرئيل روح الامين است ...»

2-  امام صادق (ع) فرمود : « ... صداي آسماني در شب جمعه بيست و سوم ماه مبارک رمضان به گوش مي رسد در آن هيچ شک نکنيد ، بشنويد و اطاعت کنيد و در آخر روز صداي ابليس ملعون به گوش مي رسد که مي گويد : « آي ! فلاني کشته شد » تا اينکه مردم را به شک بيندازد و آنها را بفريبد ، آن روز چقدر افراد گيج و سرگردان و دودل پيدا مي شوند که در آتش سقوط کرده اند ! هر گاه در ماه رمضان ندا را شنيديد ترديد به دل راه ندهيد که صداي جبرئيل است ونشانه آن اين است که به نام قائم (ع) و پدرش ندا مي دهد تا جايي که دختران پشت پرده صدا را مي شنوند و پدران و برادران شان را تحريک به خروج مي نمايند ... »

3-  امام صادق (ع) فرمود : « ... قطعاً قبل از خروج قائم اين دو صدا به گوش مي رسد : صدايي از آسمان ، که صداي جبرئيل است و صدايي از زمين که صداي ابليس ملعون است که نام شخصي را مي برد و مي گويد مظلوم کشته شد و مقصودش از اين حرف ايجاد فتنه و آشوب است از نداي اواي اطاعت کنيد و از صداي دومي بپرهيزيد که مبادا شما را بفريبد ... »

4-  مفضل بن عمر از امام صادق (ع) نقل مي کند : « ... وقتي خورشيد طلوع کند و افتاب بدرخشد ندايي از جانب خورشيد به زبان عربي روشن و رسا به طوري که هر که در آسمانها و زمين است بشنود ، مردم را مخاطب قرار داده مي گويد : « اي مردم ! اين مهدي آل محمد است ، او را به نام و کنيه جدش پيامبر (ص) مي نامد و نسبش را زا امام حسن عسکري (ع) به امام حسين ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ مي رساند با او بيعت کنيد که به راه راست هدايت شويد و از امر او سرپيچي نکنيد که گمراه خواهيد شد ... »

5-  امام صادق (ع) فرمود : « ... اولين کسي که دست او ( قائم ) را مي بوسد ، فرشتگان سپس جنّيان و بعد از آن برگزيدگان بشر هستند و مي گويند : « شنيديم و اطاعت کرديم » ، و هيچ صاحب گوشي در عالم نمي ماند مگر اينکه آن صدا را مي شنود ، و همه مردم شهري و بياباني ، اهل خشکي و دريا همه طاعتش را پذيرا مي شوند و بعضي از همديگر در مورد صدايي که شنيده اند توضيح مي خواهند .

وقتي غروب خورشيد نزديک مي شود فريادي از مغرب بلند مي شود که : « اي مردم ! پروردگار شما از دره يابس از سرزمين فلسطين ظهور کرده است او عثمان بن عنبسه اموي است با او بيعت کنيد تا به حق راه يابيد و مخالفت نکنيد که گمراه مي شويد . » فرشتگان جنيان و برگزيدگان بشر در پاسخ او را تکذيب کرده حرفش را دروغ مي شمارند و مي گويند : « کلامت را شنيديم و زير پا گذاشتيم » و در آن هنگام هيچ شکاک ، دو دل و منافق يا کافري باقي نمي ماند مگر اينکه با اين صداي اخري گمراه مي شود ... »

6-  عثمان بن سعيد عمري از امام عسکري (ع) نقل مي کند : « ... سپس او خروج مي کند و گويا من بيرقهاي سفيد را مي بينم که بر بالاي سرش در نجف به اهتزاز درآمده اند» .

7-  عبدالکريم جلّاب مي گويد : در خدمت امام صادق (ع) سخن از امام قائم (ع) به ميان آمد ، فرمود : « بدانيد که وقتي او قيام کند ، مردم مي گويند : « اين ديگر کجا بود و از کجا آمده است ؟ اين که مدتهاست استخوانهايش هم پوسيذه است . »

8-  علي بن ابي حمزه مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « وقتي قائم قيام کند مردم او را انکار خواهند کرد زيرا در سيماي جواني مؤمن ظهور خواهد کرد و هيچکس بر اعتقاد به او ثابت نمي ماند مگر کسي که خداوند در عالم ذر ، از او پيمان گرفته است . »

9-  سيف بن عميره مي گويد : امام باقر (ع) به من فرمود : وقتي قائم (ع) قيام کند مؤمن در قبرش مطلع مي شود و به او گفته مي شود : صاحب تو قيام کرده است اگر مي خواهي به او ملحق شوي ملحق شو و اگر مي خواهي همچنان در نعمت و بزرگداشت پروردگارت بماني بمان .»

10-ام سعيد احمسيه مي گويد : به امام صادق (ع) عرض کردم : « نشانه اي از خروج قائم برايم بيان فرما . » امام (ع)  فرمود : « اي ام سعيد ! هر گاه قرص تمام ماه در ماه رجب گرفت و مردي در آن هنگام خروج کرد آن موقع وقت خروج قائم است .»

ظهور امام زمان (ع) از ايام الله ، و نحوه خروج و چگونگي علم آن حضرت به وقت قيام

روايات

1-     امام باقر (ع) فرمود : « ايام الله سه روز است ، روز قيام قائم ، روز رجعت ، و روز قيامت . »

2-  ابوالجارود مي گويد : به امام باقر (ع) عرض کردم : « فدايت شوم ، از صاحب الامر چيزي برايم بگو . » فرمود : « شب هنگام بيش از همه مردم در خوف و هراس است و صبح بيش از هر کسي امنيت دارد و اين خوف و امن هر روز و هر شب به او الهام ـ وحي ـ مي شود . » عرض کردم : « اي ابا جعفر ! آيا به او وحي مي شود ؟ » فرمود : « اي ابا جارود ، اين وحي ، وحي پيامبري نيست اما همانطور که به مريم دختر عمران ، مادر موسي و به زنبور عسل وحي شد به او هم وحي مي شود . اي اباجارود ! قائم ، در نزد خداوند از مادر عيسي و مادر موسي و زنبور عسل گرامي تر است ! »

3-  عبد الاعلي حلبي مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « صاحب الامر در يکي از اين دره ها غيبتي خواهد داشت . » سپس با دستش به منطقه ذي طوي اشاره کرد تا اينکه فرمود : « به خدا قسم گويا او را مي بينم که به سنگ تکيه زده است و خدا را به حق خودش سوگند مي دهد .»

4-  مفضل بن عمر مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « وقتي خداوند بلند مرتبه به قائم (ع) اجازه خروج بدهد او بر منبر بالا مي رود و مردم را به سوي خود فرا مي خواند ... »

5-  عبد الرحمن بن کثير از امام صادق (ع) در مورد آيه « أتي أمرالله فلا تستعجلوه » نقل مي کند که فرمود : « آن امر ، امر ما ، يعني قيام قائم ماست ، خداوند به ما امر فرموده است که در آن شتاب نکنيم و هر گاه که سه لشگر فرشتگان ، مؤمنان و ورعب بر او نازل شدند ، اين امر به انجام مي رسد و خروج امام (ع) مثل خروج رسول الله (ص) از شهر مکه است که خدا مي فرمايد : « مکا أخرجک ربّک من بيتک بالحقّ »

6-  محمد بن مسلم از امام باقر (ع) درباره آيه شريفه « أمّن يجيب المضطرّ إذا دعاه » نقل مي کند که فرمود : « اين آيه در مورد امام قائم (ع) است ، آن گاه که خروج کند ، عمامه به سر بندد ، نزد مقام ابراهيم نماز گزارد و به پيشگاه پروردگارش زاري کند ، آن گاه هيچ جيز و هيچ کس از تحت سلطه و غلبه او خارج نخواهد شد .»

7-  از امام زين العابدين نقل شده است که « سپس در حالي که مردم اطرافش کرد آمده اند به سمت مکه خروج مي کند ، خود به تنهايي قيام مي کند و مي گويد : « اي مردم ! من فلاني فرزند فلاني عستم ، من پسر پيغمبر خدا هستم شما را به همان چيزي دعوت مي کنم که پيامبر خدا شما را به آن فراخواند . »

8-  سماعه مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : گويا قائم (ع) را مي بينم که در ناحيه ذي طوي روي پاهايش ايستاده و هراسان و نگران است ، همان طور که موسي چنين حالتي داشت تا اينکه به نزد مقام ابراهيم مي آ يد و مردم را ـ به حق ـ فرا مي خواند . »

9-  ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « چرا در خروج قائم شتاب مي کنيد ؟ به خدا قسم او جز لباس خشن نمي پوشد و جز غذاي ناگوار نمي خورد او جز شمشير ـ و مظهر مبارزه ـ چيزي نيست ، و مرک در سايه شمشير گريبان مردم را مي گيرد . »

10-ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « قائم (ع) از مکه خروج نخواهد کرد تا اينکه حلقه اي گرداگردش را فرا گيرد . » عرض کردم : « تعداد حلقه چند نفر است ؟ » فرمود : « ده هزار نفر ،جبرئيل از سمت راست ، ميکائيل از سمت چپ ، آن گاه امام (ع) ، پرچم غلبه و پيروزي را به اهتزاز درآورده ، با آن به راه مي افتد . »

11-ابو حمزه ثمالي مي گويد : از امام باقر (ع) شنيدم که در مورد آيه « و لمن انتصر بعد ظلمه » فرمود يعني قائم و يارانش ، « فأولئک ما عليهم من سبيل » و قائم هنگامي که قيام کند خود و يارانش از بني اميه دروغگويان و دشمنان عداوت پيشه انتقام مي گيرند . »

محل ظهور و دعوت امام زمان (ع)

روايات

1-  امام باقر (ع) فرمود : « قائم از راه گردنه ذي طوي فرود مي آيد ، سيصد و سيزده نفر ـ به تعداد مجاهدان بدر ـ همراه او هستند ، تا اينکه پشتش را به حجر الاسود تکيه مي دهد و بيرق پيروزي را به اهتزاز درمي آورد . »

2-  صالح بن عقبه از قول امام صادق (ع) در مورد آيه « أمّن يجيب المضطرّ إذا دعاه و يکشف السّوء و يجعلکم خلفاء الأرض » نقل مي کند که فرمود : « درباره قائم ال محد نازل شده است که در مقام ابراهيم دو رکعت نماز مي گزارد و خداوند را مي خواند ، خدا او را پاسخ مي گويد و ناراحتي او را برطرف مي نمايد و او را خليفه و خود در روي زمين قرار مي دهد . »

3-  مفضل بن عمر از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « مولاي قائم ما به کعبه تکيه مي زند و مي گويد : « اي مردم ! بدانيد ! که هر کس مي خواهد به آدم و شيث بنگرد ، همانا من آدم و شيث هستم ، هر که مي خواهد نوح و فرزندش سام را ببيند ، بداند که من نوح و سام هستم ، هر که مي خواهد ابراهيم و اسماعيل را نظاره کند ، من ابراهيم و اسماعيل هستم ، هر که ميل نگاه به چهره موسي ويوشع را دارد ، بداند که من موسي و يوشع هستم ، هر که جمال و کمال عيسي و شمعون را طالب است ، من عيسي و شمعون هستم ، هر که مي خواهد به محمد و امير المؤمنين صلوات الله عليهما بنگرد ـ و معني حسن و کمال را دريابد ـ من محمد و اميرالمرمنين هستم ، هر که مي خواهد جلوه حسن و حسين (ع) را درک کند من حسن و حسين هستم و هر که مي خواهد امامان سلاله حسين (ع) بنگرد ، من آن امامان هستم ، درخواست و دعوت مرا پاسخ مثبت گوييد ، من به شما از همان چيزي خبر مي دهم که به شما خبر داده شده است و شما به گوش نگرفته ايد . هر کس اهل خواندن کتابها و صحف آسماني و فهم آنهاست ، پس به من گوش بسپارد .»

سپس شروع به خواندن صحفي که خداوند بر آدم و شيث (ع) نازل کرده ، مي نمايد . امت آدم صفوة الله و شيث هبة الله مي گويند : « به خدا قسم که بي هيچ ترديدي ، اين همان صحف است ، به ما چيزي نماياند که از آن بيخبر بوديم و بر ما پوشيده بود ، هيچ چيز از آن کم نشده ، عوض نشده و تحريف نگشته است . » سپس صحف نوح و ابراهيم و تورات و انجيل و زبور را مي خواند ، آن گاه اهل انجيل و تورات و زبور مي گويند : « به خدا قسم که بي هيچ ترديدي ، اين همان صحف نوح و ابراهيم (ع) است و چيزي از آن کم نشده ،  عوض نشده و تحريف نگشته است ، و به خدا قسم اين همان تورات و انجيل کامل و دست نخورده است و بيش از آن چيزي است که به دست ما رسيده بود . » سپس ، آن حضرت قرآن را تلاوت مي فرمايد ، آن گاه مسلمانان مي گويند : « به خدا قسم بدون هيچ ترديدي اين همان قراني است که خداوند بر محمد (ص) نازل کرده است و هيچ چيزاز آن کاسته نشده عوض نشده و تحريف نگشته است . »

ويژگي هاي ياران امام قائم (ع)

روايات

1-  امير المؤمنين (ع) فرمود : « ياران مهدي جوان هستند و پير در ميان آنها وجود ندارد مگر فقط به مقدار سرمه در چشم و نمک در غذا ، و کمترين چيز در ميان غذا نمک است . »

2-  امام صادق (ع) فرمود : « گويا قائم (ع) را بر منبر کوفه مي بينم که سيصد و سيزده تن از يارانش ، به عدد مجاهدان بدر ، گرداگردش را گرفته اند ، آنها ياران بيرقها و حکام خدا در روي زمين هستند ...»

3-  امام باقر (ع) فرمود : « گويا اصحاب و ياران امام قائم (ع) را مي بينم که شرق و غرب را پر کرده اند ، هيچ چيز در عالم پيدا نمي شود مگر اينکه از آنها اطاعت مي کند و حتي درندگان و پرندگان وحشي نيز مطيع آنها هستند ، همه چيز در روي زمين خواهان به دست آوردن رضايت آنهاست تا جايي که قطعه اي از زمين بر قطعه اي ديگر افتخار مي کند و مي گويد : « امروز مردي از ياران قائم (ع) از روي من عبور کرد و»

4-  ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « اينکه لوط (ع) به قومش گفت : « لو أنّ لي بکم قوةً أو آوي إلي رکنٍ شديدٍ » ، چيزي جز آرزوي داشتن نيروي حضرت قائم ، و تکيه به قدرت ياران آن حضرت نبود ، به هر مردي از ياران امام (ع) نيروي چهل مرد داده شده و دلش از پاره هاي آهن محکمتر و قويتر است ، اگر از کوه ها عبور کنند ، کوهها از هم مي پاشند ، تا خداوند عزو جل راضي نشود شمشيرهايشان را غلاف نخواهند کرد . »

5-  مفضل بن عمر مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : آيه « أينما تکونوا يأت بکم الله جميعاً » درباره آن عده از اصحاب امام قائم (ع) که غايب هستند نازل شده است که ناگاه شب هنگام از بسترهايشان غايب مي شوند و صبح در مکه هستند ، بعضي از آنها در ميان ابر حرکت مي کنند ، اسم آنها ، نام پدرانشان و سيما و قيافه و نسبشان شناخته مي شود . » مفضل مي گويد : عرض کردم : فدايت شوم ، ايمان کدام يک از آنها قويتر است ؟ فرمود : « آنکه روز در ميان ابر حرکت مي کند . »

6-  جابر جعفي مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : « در بين رکن و مقام ، سيصد و چند نفر ، به تعدا مجاهدان بدر ، با امام بيعت مي کنند که برگزيدگان مصر ، شايستگان اهل شام و نيکان عراق در ميان آنها وجود دارند ، آنگاه آنچه خداوند اراده کند به دست امام قائم برپا مي شود . »

7-  ابان بن تغلب مي گويد : با امام محمد باقر در مسجد مکه ـ مسجدالحرام ـ بودم ، آن حضرت در حالي کهدستم را گرفته بود فرمود : « اي ابان سيصد و سيزده نفر به اين مسجد خواهند آمد ، مردم مکه مي دانند که هنوز پدران و اجداد آن افراد هم به دنيا نيامده اند ، شمشيرهايي با خود دارند که روي هرکدام ، نام صاحب شمشير و نام پدرش و حسب و نسبش نوشته شده است ، آن گاه منادي ندا مي دهد که : « اين مهدي است که چون داوود و سليمان قضاوت مي کند ، و در قضاوت کردن احتياجي به دليل و شاهد ندارد . »

8-  امام باقر (ع) فرمود : « ... شمشيرهايي برخود بسته اند که بر روي هر کدام هزار کلمه نوشته شده و هر کلمه کليد هزار کلمه است ، باد از هر ناحيه اي وزيدن مي گيرد ندا مي دهد که : « اين مهدي است که همچون داوود قضاوت مي کند و به شاهد و مدرک احتياج ندارد . »

9-  امام باقر (ع) فرمود : « ياران قائم ، سيصد و سيزده نفر از فرزندان عجم هستند ، بعضي از آنها به هنگام روز در ميان ابر حرکت مي کنند ، به اسم خودشان و نام پدرشان و حسب و نسب شناخته مي شوند ، بعضي از آنها بر بستر خوابيده اند ولي ناگهان بدون قرار قبلي در مکه گرد هم مي آيند . »

10- حسين بن ثوير بن ابي فاخته از امام زين العابدين نقل مي کند که فرمود : « وقتي قائم ما قيام کند خداوند مرض و ناراحتي را از شيعيان ما مي برد و دلهاشان را چون پاره اي آهن ، محکم قرار مي دهد و نيروي هر مردي را با نيروي چهل نفر برابر مي گرداند و آنها را حاکم و رئيس بر مردم قرار مي دهد . »

11- امام صادق (ع) فرمود اصحاب حضرت موسي طبق آيه « إنّ الله مبتليکم بنهرٍ » ، با خوردن از آب نهري امتحان شدند ، ياران قائم نيز تحت چنين امتحاني واقع خواهند شد . »

وضع کفر و شرک و شيطان پس از قيام حضرت مهدي

آيات قرآن

1-  « و من الّذين قالوا إنّا نصاري أخذنا ميثاقهم فنسوا حظّاً ممّا ذکّروا به ، فأغرينا بينهم العداوة و و البغضاء إلي يوم القيامة و سوف ينبّئهم الله بما کانوا يصنعون »

2-  وقالت اليهود يدالله مغلولة . غلّت أيديهم و لعنوا بما قالوا ... و ألقينا بينهم العداوة و البغضاء إلي يوم القيامة »

روايات

1-  جابر مي گويد : من نزد امام باقر (ع) بودم که مردي خدمت ايشان رشيد و عرض کرد : « رحمت خدا بر تو ابد ! اين پانصد درهم را که زکات مال من است بگير و در هر راهي مصلحت مي داني مصرف بفرما . » امام باقر (ع) فرمود : « نه ، خودت بردار و بين همسايگانت و بين يتيمان و درماندگان و برادران مسلمانت تقسيم کن . وقتي قائم ما قيام کند ، اين طور خواهد بود که به طور مساوي تقسيم شده و بين بندگان نيکوکار و بدکار خدا ، به عدالت رفتار مي شود ؛ هر کس از آن حضرت اطاعت کند از خدا اطاعت کرده و هر کس از آن حضرت سرپيچد نافرماني خدا را انجام داده است ، همانا آن حضرت مهدي ناميده شده است زيرا به امري پنهان از مردم راهنما مي شود ، تورات و ديگر کتب آسماني را از غاري در انطاکيه بيرون مي آورد ، آن گاه در ميان اهل تورات ، به دتورات ، در ميان اهل انجيل به انجيل ، در ميان اهل زبور به زبور و در ميان اهل قرآن ، به قرآن حکم مي کند . » تا آن جا که فرمود : « و رسول الله (ص) فرمود : او مردي از نسل من است ، نام او نام من است ، خداوند مرا با وجود او حفظ مي کند ، به سنت من رفتار مي نمايد ، زمين را پس از آنکه از ستم و نادرستي پر شد از داد و روشني سرشار مي نمايد . »

2-  ابو بصير مي گويد : به امام صادق (ع) عرض کردم : « در ان دوره آن حضرت ( مهدي ) با اهل ذمه چگونه رفتار مي شود ؟ » فرمود : « با آنها از سر آشتي و مسالمت ، رفتار يم شود همان طور که پيامبر با انان از سر مسالمت رفتار کرد . » عرض کردم : « کسي که با شما دشمني ورزد چطور ؟ » فرمود : « نه اي ابا محمد ! کسي که با ما مخالفت کند ، در دولت ما بهره اي ندارد ف خداوند ، در زمان قيام قائم ، خون آنها را بر ما حلال کرده است ، امروز که ريختن خونشان بر ما و شما حرام است نبايد موجب فريفته شدن کسي گردد ، وقتي قائم ما قيام کند انتقام خدا و پيامبر و همه ما را خواهد گرفت. »

3-  سلام بن مستنير مي گويد : شنيدم امام باقر (ع) فرمود : « وقتي قائم قيام کند ، ايمان را بر همه دشمنان عرضه مي کند ، هر کس پذيرفت و در آن داخل شد ، در امن است و گر نه يا گردن زده مي شود يا ان طور که امروز اهل ذمه جزيه مي دهند ، جزيه پرداخت مي کنند ، او (ع) ـ کمر خويش محکم مي بندد ـ و با عزمي جزم ـ آنان را از شهر و ديار خود بيرون مي راند . »

4-  در حديث مکهول از امير المؤمنين (ع) درباره فضايل حضرت مهدي (ع) نقل شده است که فرمود : « و اما پنجاه و سوم اينکه ، خداوند ، دنيا را به آخر نخواهدبرد تا اينکه قائم ما قيام کند ، دشمنان ما را مي کشد و جزيه نمي پذيرد ، صليب و بت را در هم مي شکند ، آتش جنگ فروکش مي کند ، مردم را براي گرفتن مال فرامي خواند و آن را به طور مساوي تقسيم مي کند و بين مردم به عدالت رفتار مي نمايد . »

5-  ابو بصير از امام صادق (ع) نقل مي کند : « هيچ مکاني از مکانهايي که در آن غير خدا پرستيده شده است باقي نمي ماند مگر اينکه خدا در آن پرستيده مي شود و بر خلاف ميل مشرکان ، دين تماماً دين خدا مي شود . »

6-  حسين بن خالد از امام رضا (ع) نقل مي کند : « ... چهارمين فرزند از نسل من ، پسر سرور کنيزان عالم است ، خداوند به واسطه او زمين را از بيداد پاک کرده و از هر ستمي پاکيزه مي کند ، اوست که مردم در ولادتش ترديد مي نمايند و او قبل از خروجش، غايب است . »

7-  عبدالعظيم حسني از امام جواد (ع) نقل مي کند که فرمود : « قائم آن امامي است که خداوند به وسيله او زمين را از کفر و انکار حق پاک مي کند و آن را از عدل و داد سرشار مي نمايد ، او همان کسي است که ولادتش از مردم پنهان و جسمش از ديده آنها غايب است . »

8-  ابو بصير مي گويد : امام صادق (ع) درباره آيه : « هو الّذي أرسل رسوله بالهدي و دين الحقّ ليظهره علي الدّين کلّه و لو کره المشرکون » فرمود : « به خدا قسم ، حقيقت و باطن آيه تاکنون نازل نشده و نازل نخواهد شد تا اينکه امام قائم خروج کند ، آن گاه مه امام قائم (ع) خروج کند هيچ شخص کافر به خداي بزرگ يا منکر امام ، باقي نمي ماند مگر اينکه از خروج امام (ع) ناراحت است و کار به جايي مي رسد که اگر کافري در دل سنگ بزرگي پنهان شده باشد ان سنگ ، خطاب به ياران امام (ع) صدا مي زند « اي مؤمن ، در دل من شخص کافري پنهان شده است ، مرا بشکن و او را بکش . »

9-  امام حسن (ع) فرمود :امير المؤنين (ع) فرمود :« در آخر الزمان و دوران سختي و شدت روزگار و ناداني مردم ، خداوند مردي را بر مي انگيزد و او را بوسيله فرشتگان ياري مي کند و يارانش را حفظ مي نمايد و با آيات الهي مدد مي کند وبر مردم زمين مسلط مي سازد تا اينکه به ميل خودشان يا با ناخوشي به دين خدا سر تسليم فرود       مي آورند ، او زمين را از دادگري و روشني و عقل و منطق و دلايل واضح و روشنگر، پر مي کند و سرتاسر زمين تسليم او مي شوند به طوري که هر کافري ايمان مي آورد و هر بد کاري نيکو کار مي شود ودر تحت حکومت او درندگان در صلح و مسالمت زندگي مي کنند . »

10- طبرسي در مجمع البيان در تفسير آيه « ليظهره علي الدّين کلّه » مي نويسد : زراره و ديگران از امام صادق (ع) نقل کرده اند که فرمود : حقيقت و باطن اين آيه هنوز نيامده است ، وقتي قائم ما قيام کند هر کس او را درک کند حقيقت اين آيه را مي بيند ، وتا هر جا که شب و تاريکي سايه مي اندازد دين محمد گسترش مي يابد به طوري که ديگر شرک بر روي زمين باقي نمي ماند .

11- رفاعة بن موسي مي گويد :از امام صادق (ع) شنيدم که درباره آيه : « و له أسلم من في السّماوات و الا رض طو عاً و کرعاً » فرمود :« وقتي قائم قيام کند هيچ زميني نيست مگر اينکه در آن نداي ، شهادت به يگانگي خداوند و رسالت حضرت محمد بلند است . »

12- از ابن بکير نقل شده است که گفت از امام کاظم (ع) درباره آيه : « وله أسلم من في السّماوات و الا رض طو عاً و کرعاً و إليه ترجعون »سؤال کردم ، امام (ع) فرمود :« اين آيه درباره قائم (ع) نازل شده است که يهود و نصاري و ستاره پرستان و بي دينان و مرتدان و کافران شرق و غرب عالم را از پناهگاهها يشان بيرون مي کشد و اسلام را به آنها عرضه مي کردند ، آ ن گاه هر کس به ميل خود اسلام آورد او را به نماز و پرداخت زکات و انجام آنچه بر يک مسلمان واجب است امر مي کند و اگر اسلام نياورد گردنش را مي زند تا در شرق و غرب عالم جز موحّد خدا پرست کسي باقي نماند ...»

13- امام رضا (ع) ار پدران بزرگوارش از امير المؤمنين (ع) نقل مي فرمايد : رسول الله (ص) در حالي که از سؤالي که در شب معراج از خداوند تبارک و تعالي در مورد حق جانشينانش پرسيده بود ياد مي کرد فرمود : خداي تعالي فرمود : به عزت و جلالم سوگند که به دست آنان دين خود را بر همه پيروز نمايم و کلمه ام را به دست آنان بر کشم و به دست آخرين آنها ، زمين را از دشمنانم پاک کنم واو را بر شرق و غرب زمين مسلط نمايم و باد را تحت اراده اوقرار دهم و ابرهاي قدرتمند را مقهور وي نمايم ، و قدرت او را در بکارگيري اسباب امور بالا برم و او را با لشگريانم ياري دهم و با فرشتگانم کمک کنم تا دعوت به من بالا بگيرد ومردم بر وحدانيت من گرد آيند ، آن گاه حکومت او را دوام بخشم وچرخ ايام را تا روز قيامت در دست اوليائم دست به دست بگردانم .»

14- مفضل بن عمر از امام صادق (ع) پرسيد : « ... مولاي من ! اينکه خداوند مي فرمايد :    « ليظهرة علي الدّين کلّه » مگر پيامبر (ص) بر اديان پيروز نشد ؟ » امام (ع) فرمود : اي مفضل ! اگر پيامبر بر اديان پيروز شده بود از آتش پرستان ، يهوديان ، ستاره پرستان ، مسيحيان ، و از تفرقه و دوگانگي و شک و پرستندگان بتهاي سنگي و چوبي و بتهاي ديگر و پرستندگان لات و عزّي و خورشيد و ماه و ستارگان و آتش و سنگ ، اثري نبود ، اينکه خداوند فرموده است : « ليظهرة علي الدّين کلّه » مربوط به روز ظهور و حضرت مهدي و رجعت است و همچنين است اينکه مي فرمايد : « وقاتلوهم حتّي لا تکون فتنة و يکون الدّين کلّه لله » مربوط به چنين روزي است . »

15- امام باقر (ع) در روايتي طولاني از پيامبر (ص) نقل مي فرمايد که در روز عيد غدير فرمود : « مردم ! من پيامبرم و علي جانشين من است ، آخرين امام ما مهدي قائم است ؛ بدانيد که او بر اديان غلبه مي کند ، از ستمکاران انتقام مي کشد ، دژهاي کفر و شرک را فتح کرده و نابود مي سازد ...

16- وهب بن جميع مي گويد درباره آيه : « إنّک من المنظرين إلي يوم الوقت المعلوم » از امام صادق (ع) سؤال کردم و گفتم : « فدايت شوم ! اين وقت معلوم چه روزي است ؟ » امام (ع) فرمود : « اي وهب آيا فکر مي کني که آن روز ، مقصود روز قيامت است ؟ ، ـ چنين نيست ـ خداوند به او ـ ابليس ـ تا روزي که قائم ما قيام کند مهلت داده است ، وقتي خداوند قائم ما را برانگيزد ، او در مسجد کوفه است که ابليس مي آيد و در برابرش زانو مي زند و مي گويد : « اي واي از امروز » آن گاه قائم (ع) موي پيشاني اش را مي گيرد و گردن مي زند و آن روز ، روز وقت معلوم است . »

17- جابر در مورد آيه « والّيل إذا يغشي » از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « حکومت ابليس تا روز قيامت است و آن ، روز قيام قائم است و « والنّهار إذا تجلّي » همان قيام قائم است ... »

محل حکومت و سکونت حضرت حجت

روايت

1-  در سرالي که مفضل بن عمر درباره حضرت مهدي منتظر (ع) ، از امام صادق صلوات الله عليه پرسيده چنين آمده است : « ... عرض کردم آقاي مؤمن ! خانه حضرت مهدي و محل گردهم آيي مؤمنان کجاست ؟ امام (ع) فرمود : محل حکومتش کوفه و محل قضاوتش ، مسجد کوفه است ، بيت المال و محل تقسيم غنايم مسلمانان ، مسجد سهله و محل خلوت و عبادتش شنزارهاي اطراف کوفه است .

 مفضل مي گويد : « آقاي من آيا همه مؤمنان در کوفه خواهند بود ؟ امام (ع) پاسخ مي فرمايد : « آري به خدا قسم ! هيچ مؤمني نيست مگر اينکه يا در کوفه است يا رد اطراف آن ، بهاي مختصر زميني از آن که اسبي در آن جاي گيرد به دو هزار درهم مي رسد و بيشتر مردم دوست دارند که يک وجب از زمين منطقه سبع از ناحيه همدان در نزديکي کوفه را به يک وجب طلا بخرند ، گستردگي کوفه به پنجاه و چهار ميل رسيده و خانه هاي آن به کربلا وصل مي شود و کربلا اردوگاه و محل رفت و آمد فرشتگان و مؤمنان و داراي مقامي بلند و برکاتي زياد است که اگر مرمني در آنجا اقامت کند و خدا را بخواند ، با يک بار دعا کردن ، خداوند چيزي به قدر هزار برابر ملک دنيا به او عطا مي فرمايد ... »

2-  ابو بصير مي گويد : امام صادق به من فرمود : « اي ابا محمد ! گويا که ساکن شدن قائم و اهل و عيالش در مسجد کوفه را مي بينم . « عرض کردم : فدايت شوم خانه اش آنجاست ؟ فرمود : آري ، خانه ادريس و ابراهيم خليل الرحمن هم آنجا بود و خداوند پيامبري را مبعوث نکرد مگر اينکه در آن مسجد نماز خواند ، و خانه خضر در آن است و کسي که در آن مسجد اقامت کند مثل کسي است که در خيمه پيامبر (ص) اقامت کرده است و هيچ مرد و زن مؤمني يافت نمي شود مگر اينکه دلش براي آن مي تپد . » عرض کردم  : فدايت شوم آيا هيچ وقت قائم از ميان آن نمي رود ؟ » فرمود : « آري مي رود » عرض کردم : پس بعد از او چه مي شود ؟ فرمود : « بعد از او هم همين طور است تا زماني که عالم خلق کاملاً به پايان برسد ... »

3-  ابو خالد کابلي مي گويد : امام باقر (ع) فرمود : وقتي قائم وارد کوفه شود هيچ مؤمني نيست مگر اينکه يا در کوفه است يا به سمت کوفه مي آيد چنانکه امير المؤمنين عليه السلام به يارانش مي فرمايد : « به سمت اين مرد سرکش برويم و آن گاه به سمت کوفه راه مي افتد . »

4-  حبّه عرني مي گويد : « امير المؤمنين (ع) فرمود : گويا شيعيانمان را در مسجد کوفه مي بينم که خيمه زده اند و قرآن را همان گونه که نازل شده است به مردم ياد مي دهند ؛ بدانيد که وقتي قائم قيام کند ، مسجد را خراب کرده و قبله اش را درست مي نمايند . »

5-  حسن بن محبوب از بعضي از راوياني که از آنها نقل مي کند که فرمود : « گويا قائم (ع) را مي بينم که بر منبر کوفه نشسته است ، از جيب قبايش نامه اي که به طلا مهر شده است بيرون مي آورد ، باز مي کند و براي مردم مي خواند و مردم مثل گله گوسفندي که بگريزند از دور او پراکنده مي شوند و غير از نقبا ء و برگزيدگان ، کسي باقي نمي ماند ، آن گاه سخني مي فرمايد که قبل از اينکه به جايي پناه ببرند به سوي او برمي گردند ، و من مي دانم که آن سخن چيست . »

6-  اصبغ بن نباته در حديثي درباره فضيلت مسجد کوفه از امير المؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : « زماني خواهد آمد که آن جا ، نمازخانه مهدي از نسل من و نمازخانه هر مرمني خواهد بود و هيچ مؤمني در روي زمين باقي نمي ماند مگر اينکه يا در آنجاست يا دلش براي آن مي تپد .»

7-  مفضل بن عمر مي گويد : امام صادق (ع) فرمود : « گويا قائم (ع) را بر منبر کوفه مي نگرم که سيصد و سيزده نفر از يارانش ، به تعداد مجاهدان بدر ، که صاحب پرجم و حاکمان روي زمين هستند ، اطرافش را فراگرفته اند ... »

8-  جابر از امام باقر (ع) نقل مي کند که فرمود : « وقتي قائم ظهور کند و وارد کوفهشود ، خداوند از وراي کوفه هفتاد هزار صديق را برمي انگيزد که در بين ياران و دوستان آن حضرت باشند . »

9-  مفضل بن عمر مي گويد : شنيدم امام صادق (ع) فرمود : « وقتي قائم آل محمد قيام کند در کوفه مسجدي خواهد ساخت که هزار در داشته باشد و خانه هاي کوفه به رودخانه کربلا وصل خواهد شد . »

10- ابو الجارود در حديثي طولاني از امام باقر (ع) نقل مي کند که فرمود : « وقتي قائم قيام کند به سمت کوفه به راه مي افتد » تا اينکه فرمود : « آن گاه وارد کوفه مي شود و تمام منافقان شکاک را مي کشد و خانه هايشان را ويران مي کند و آنقدر از آنان مي کشد تا خداوند عز و جل خشنود شود . »

11- محمد بن احمد فتّال در روضة الواعظين روايت مي کند : امام باقر (ع) روايتي فرمود : « وقتي قائم قيام کند به طرف کوفه به راه مي افتد و چهار مسجد را در آن جا ويران        مي کند.»

مدت عمر و حکومت امام زمان (ع) بعد از ظهور و تعيين کسي که غسل و کفن ودفن آن حضرت را به عهده مي گيرد

روايات

1-  جابر جعفي مي گويد : به امام باقر (ع) عرض کردم : « قائم پس از ظهور چه مدت زنده است ؟ » فرمود : « نوزده سال »

2-   جابر جعفي در حديث ديگري  مي گويد : به امام باقر (ع) عرض کردم : « قائم در دوره  ظهورتا قبل از مرگ چه مدت عمر مي کند ؟ » امام (ع) فرمود : « از زمان قيام تا مرگش نوزده سال »

3-  علي بن عمر از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : قائم از نسل من ، به اندازه ابراهيم خليل الرحمن عمر مي کند ، در بين مردم قيام مي کند در حالي که هشتاد ساله است و چهل سال در ميان آنها زندگي مي کند ، زمين را همان طور که از ستم و بيداد پر شده است از عدل و داد سرشار مي سازد . »

4-  در سؤالي که مفضل بن عمر از امام صادق (ع) پرسيده آمده است : « مولاي من ! مدت عمر آن حضرت ( مهدي ) و حکومتش چقدر است ؟ » امام (ع) فرمود : « خداوند فرموده است « فمنهم شقي و سعيد فأمّا الّذين شقوا ففي النّار لهم فيها زفير و شهيق خالدين فيها مادامت السّموات و الأرض الّا ماشاء ربّک  إنّ ربّک فعّال لما يريد و أمّا الّذين سعدوا ففي الجنّة خالدين فيها مدامت السّموات و الأرض الّا ماشاء ربّک عطاءً غير مجذوذٍ » و مجذوذ به معنب مقطوع و بريده است ، يعني عطايي که قطع شدني نيست بلکه دائمي است و حکومتي که از بين نمي رود و امري که جز به اختيار و اراده و مشيت پروردگار باطل شدني نيست و از اين اراده و مشيت جز خود او کسي با خبر نيست ، سپس قيامت مي آيد و آنچه خداوند در کتابش در شرح آن فرموده است . »

5-  ابو الجارود از امام باقر (ع) نقل مي کند که فرمود : « قائم سيصد و نه سال حکومت مي کند ، همان طور که اصحاب کهف در غارشان سيصد و نه سال درنگ کردند ، او زمين را همان طور که از ستم و بيداد پر شده است از عدل و داد سرشار مي نمايد . »

6-  زيد بن وهب جهني از امام حسن (ع) از امير المؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : « ... در بين شرق و غرب عالم چهل سال حکومت مي کند خوشا به حال کسي که روزگارش را دريابد و سخنش را بشنود ... »

7-     ابن ابي يعفور از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « قائم نوزده سال حکومت مي کند . »

8-  عبدالکريم خثعمي مي گويد : به امام صادق (ع) عرض کردم : « قائم چه مدت حاکم خواهدبود ؟ » فرمود : « هفت سال ، روزها و شب ها برايش طولاني مي شود تا اينکه يک سال برابر ده يال معمولي مي شود ... »

9-  عبدالله بن قاسم بطل درباره آيه « ثمّ رددنا لکم الکرّة عليهم » ، از قول امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : « آيه به خروج امام حسين (ع) در ميان هفتاد تن از يارانش مربوط مي شود » تا اينکه فرمود : « وقتي دلهاي مؤمنان به شناخت قطعي رسيد که آن حضرت ، امام حسين است ، آن گاه مرگ حضرت حجت فرا مي رسد و امام حسين (ع) اورا غسل مي دهد ، کفن و حنوط مي کند و دفن مي نمايد و اين امور مربوط به وحي را جز وحي کسي ديگري عهده دار نيست . »

10- در حديث ديگري از امام صادق (ع) آمده است : « حسين (ع) در ميان يارانش که با او کشته شدند و در حالي که هفتاد پيامبر ، همان طور که با موسي بن عمران بودند ، با او هستند مي آيد ، قائم (ع) ، انگشتر ـ يا مهر ـ را به او مي سپارد و حسين (ع) همان کسي است که آن حضرت را غسل مي کند ، کفن مي پوشاند ، حنوط مي کند و در قبر مي گذارد.»

چگونگي رجعت ، ويژگي هاي رجعت کنندگان ، رجعت خانواده رجعت کنندگان ، رجعت زنان کافر و مؤمن و پايان رجعت

الف ـ چگونگي رجعت مرمنان ناب و کافران خالص

1-  عبد الکريم خثعمي از امام صادق (ع) نقل مي کند که فرمود : وقتي زمان قيام قائم فرا رسد ، در ماه جمادي الثاني و ده روز از رجب باراني بر مردم مي بارد که کسي نظيرش را نديده باشد ، آن گاه خداوند به وسيله آن باران گوشت و بدن مؤمنين را از گورهايشان مي روياند و گويا آنها را مي بينيم که دارند از طرف جهينه مي آند و خاک را از موهايشان مي تکانند .

2-  در دعاي عهدکه از امام صادق (ع) نقل شده آمده است : « ... خدايا ! اگر مرگ حتمي بين من و او ( مهدي ) فاصله انداخت ، مرا در حالي که کفن را لباس خود کرده ، شمشير برهنه و نيزه آماده در دست دارم از قبرم برانگيز تا درهمه جا ، دعوت او را لبيک گويم . »

ب ـ رجعت خانواده هاي مؤمنان ناب و کافران خالص و رجعت زنان کافران و مؤمنان ناب

روايات

1-  جعفر بن فضيل مي گويد : به محمد بن فرات گفتم : « اصبغ را ديده اي ؟ » گفت : « آري او را همراه پدرم ديدم ، پيري سپيد مو و سپيد محاسن و بلند قد بود . پدرم به او گفت : « از احاديثي که خودت از امير المؤمنين شنيده اي برايمان بگو » گفت : « از علي (ع) روي منبر شنيدم که فرمود : « من آقاي سپيد مويم و با ايوب شباهتي دارم و خدا همان طور که اهل و خانواده ايوب را برايش جمع کرد براي من نيز جمع خواهد کرد .» مي گويد : اين حديث را من و پدرم از اصبغ بن نباته شنيديم و طولي نکشيد که بعد از آن مرد ـ خدايش رحمت کند ـ »

2-  مسعدة بن صدقه از امام صادق (ع) از قول امير المؤمنين (ع) نقل مي کند که فرمود : « من آقاي پيرانم ، و در منسنتي از ايوب جاري است ، خداوند ، همچنانکه براي  يعقوب اهلش را گرد آورد براي من نيز اهل و خانواده ام را جمع مي کند و آن وقتي است که مدتها بگذرد و شما بگوييد : « مرد و از بين رفت . » ...

3-  عبدالرحيم قصير مي گويد : امام باقر (ع) به من فرمود : « وقتي قائم ما قيام کند ، حميراء ( عايشه ) برگردانده مي شود تا آن حضرت بر او حدّ جاري کند و انتقام فاطمه (ع) ، دختر محمد را زا او بگيرد . »

ج ـ در پايان رجعت چه اتفاق مي افتد ؟

از حديث مفضل بن عمر بر مي آيد که پايان رجعت ، قيامت ، با همه اوصافي که خداوند در قرآن برايش ذکر کرده ، مي باشد .

منابع

1ـ نام كتاب: داستان هاي از حضرت مهدي يا قصص الحجتيه

مولف: قاسم سيد خلف زاده 

ناشر: انتشارات مهدي  يار

تاريخ چاپ: پاييز 1379

2ـ نام كتاب:‌انوار صاحب الزمان

نوشته: آيت الله سيد حسن ابطحي

ناشر: موسسه انتشاراتي بطحاء

تاريخ انتشار: پاييز 1378

3ـ نام كتاب: ظهور نور

ترجمه اي از كتاب: الشموس المضئيه

تاليف: علي سعادت پرور

مترجم: جواد وزيري فرد

انتشارات: تهران احياء كتاب