به نام خدا

موضوع تحقیق: مدیریت ایمنی

مقدمه

در اکثر سازمانهای صنعتی و غیره یکی از بخش ها ایمنی است که مدیریت آن مستلزم دانش فنی و تجربه کافی در شغل مربوطه می باشد . به مقوله ایمنی از ابعاد مختلف پرداخته می شود ولی غالباً مهمترین اصل ایمنی مدیریت صحیح آن است که دارای دو بعد فرهنگی و فنی و مهندسی می باشد . معمولاً کار در حیطه های مدیریتی به ویژه در بعد فرهنگی آن مشکل تر و کار آمد تر است .

قبل از اجرای برنامه ایمنی باید هدف آن را روشن کرد ة اهداف کلی هر واحد سازمانی را خط مشی آن تعیین می کند که در دو شاخه فلسفه ایمنی و استراتژی ایمنی بیان می شود.

فلسفه ایمنی : در این قسمت دیدگاههای کلی ما در قبال ایمنی بازگو می شود مثلاً ایمنی امری جدا از سایر امور نیست و با تمام فعالیتهای انسانی و ماشینی آمیخته است و رعایت اصول ایمنی وظیفه همگانی است .

استراتژی ایمنی : تعیین مسئولیتها ، تهیه و تنظیم استانداردها ، آموزش کارکنان ، ارزیابی عملکرد ایمنی و غیره همه در شاخه مدیریت استراتژیک مطرح می شود.

وظیفه مدیران ایمنی تعیین خط مشی ها و سیاستهاست که بر اساس اهداف و کار هر سازمانی تغییر می کند ، هر برنامه ریزی بلند مدت یا کوتاه مدت بر مبنای سیاستهای کلی ایمنی صورت می گیرد ، خواسته و دیدگاه مدیر ایمنی شالوده سیاستهای امنی است و فرهنگ حاکم بر سازمان در تعیین آنها تاثیر مستقیم می گذارد.

فرهنگ ایمنی : بحث فرهنگ و تاثیر آن بر ایمنی نیست بلکه هدف مدیر تغییر فرهنگ غلط و شکل دهی فرهنگ صحیح است که مشکل ترین بخش مدیریت است ، مدیر موفق زمانی می تواند موقیعیتها و عادات خطر ساز را تغییر دهد که ابتدا فرهنگ حاکم بر مجموعه خود را درک نکند فرهنگ بر او مدیریت می کند.

فرهنگ در ظاهر چیزی جز اعتقادات و باورهای ساده و فرضهای معمولی نیست اما همین مسائل چنان مشکلاتی را به وجود می آورند که حتی بزرگترین سرمایه گذاریها در قسمت ایمنی ثمر بخش نخواهد بود . به عنوان مثال یکی از باورهای غلط در بخش ایمنی رعایت اصول ایمنی فقط از وظایف مسئول ایمنی است ، شاید کسانی که اعتقادات غلط دارند می دانند باورشان اشتباه است ولس باز مثل همان افراد رفتار می کنند.

وظیفه مدیر ایمنی را در قبال تغییر فرهنگ : مدیران خود بعتر می دانند هر گونه تغییری مقاومتی را به دنبال دارد ، مدیر باید به گونه ای فکر کند که تفکرش ضامن سلامتی کارکنان باشد سپس برای ایجاد تغییر هم اندیشه حاکم بر افراد و هم محیط کار یا موقعیت آن را عوض می کند.

جهت ایجاد تغییر فقط صادر کردن دستورالعمل کافی نیست برای هر تغییری دلایل کافی و مستدل لازم است که این فرایند باید گام به گام با آموزشهای اولیه صورت گیرد.

مدیر ایمنی باید بداند هیچگاه ایمنی مقوله ای جدا از کار یا حتی همراه کار نخواهد بود بلکه ایمنی آمیخته با فرایند هاست و در دل آن تعریف می شود همگام و با آن پیش می رود پس بخش مستقل ایمنی جدا از روند شغلی نیست و رعایت اصول ایمنی ضروری است .

ریشه یابی رفتارهای ناایمن توسط یکی از روشهای کنترلی – نظارتی انجام می گیرد به عنوان مثال چرا بعضی از کارگران با آن که دارای وسایل حفاظت فردی هستند از آنها استفاده نمی کنند ؟ پیدا کردن جواب نیازمند ارزیابیهای مختلف از جنبه های روان شناسی ، فنی ، محیطی ، وارگونیکی می باشد. با وجود اینکه هیچ کس نمی خواهد خود را در معرض خطر قرار دهد ( شعار اول ایمنی بعد کار ) ولی باز می بینیم اکثر حوادث ریشه انسانی دارد ما باید به این باور برسیم که ایمنی جزیی از فرایند ما و استاندارهای ایمنی  نهفته در محصول ماست ، گاهی کاری که شروع کرده ایم در دوره بعد از مدیریت ما جواب می دهد ولی رمز موفقیت یک مدیر برنامه ریزی آینده نگری و شروع راهی است که کسی جسارت ورود به آن را نداشته است.

ابزارهای مدیریت ایمنی : در مهندسی ایمنی مدیریت دارای ابزارهای مختلف برای کنترل ، نظارت و بهبود ایمنی مجموعه است :

1)برنامه ریزی ایمنی : مدیر ایمنی باید طرح جامعی برای ایمنی مجموعه تهیه نماید که براساس آن هزینه های ناشی از حوادث کاهش یابد و نقاط بحرانی مشخص می گردد قابلیت اطمینان نقاط مختلف سیستم روشن می شود و در کل ایمنی مجموعه مطابق با استانداردها و قوانین ارتقاء می یابد، در برنامه ریزی جامع شناخت کلی نسبت به سیستم و ایمنی آن حاصل می شود پس از مرحله شناخت مرحله تعیین سطح ایمنی بخش است یعنی با مطالعه خسارتهای ناشی از حوادث می توان به سطح ایمنی در آن قسمت پی برد . همچنین با ارزیابی ریسک و محاسبه قابلیت اطمینان می توان در صدد  بروز حادثه در هر بخش را بدست آورد.

2)ممیزی ایمنی :از کارآمدترین ابزارهای مدیریتی روشهای خطرات ممیزی ایمنی است.

*فراهم کردن فرصتی برای مدیر به منظور بهبود وضعیت موجود

*بازنگری در تعداد و آمار حوادث صدمات جانی و بیماریهای کارگران از قبل تاکنون

*فراهم کردن امکان مقایسه محیط کار با محیط های کار مشابه

*گردآوری نتایج بازرسی فیزیکی از تمام تاسیسات و مشاهدات مربوط به نحوه انجام وظایف ایمنی هر فرد یا هر بخش

*ارزیابی تاثیرگذاری برنامه های ایمنی و بهداشتی و امکان مقایسه زمان گذشته و ارزیابی کارهای انجام شده

سایر روشهای تشخیص و ارزیابی خطر : همانطور که می دانیم مدیر ایمنی در هر مجموعه وظایف مختلفی دارد او با استفاده از ابزارها و روشها به بهبود وضعیت ایمنی مجموعه و رساندن آن به سطح استاندارد تلاش می کند، اما برای ارتقای ایمنی در بعد فنی مهندسی نیز ابزارهایی در دست مدیریت است که از مهمترین آنها اجرای سیستم ثبت رخداد ممیری ایمنی ، درخت واقعه ، درخت خطا ، مطابقت قابلیت و خطا ، تجزیه و تحلیل ایمنی شغلها و ... در ارزیابی خطر وجود دارند که در مدیر ایمنی در پیاده سازی سیستم ایمنی کمک می کنند.

در پایان آنچه که به عنوان وظیفه مدیر ایمنی ذکر شد لزومی ندارد خود مدیر شخصاً به این مسائل بپردازد بلکه آن امور حتماً باید در مجموعه انجام شود . مدیر ایمنی به عنوان بالاترین مقام ایمنی در سازمان بر انجام کلیه امور نظارت دارد و حتی در بعضی موارد می تواند تفویض اختیار کند یا کلاً انجام کاری را به صورت پیمان به شرکتی خارج از مجموعه خود واگذار نماید و در اکثر موارد انجام این کار برای مجموعه مفید تر است و مسئولیت مدیر را از پیچیدگی در می آورد اما در نهایت مدیر در قبال زیر نظرش انجام می شود و کوتاهی در اعمال تحت نظارت او مسئول است و کلیه فعالیت های ایمنی باید با نظارت مدیر صورت گیرد.

                                                                                                 کارشناس استخراج مواد معدنی