قلم نوری

قلم نوری یکی از ابزارهای نوین ورود اطلاعات (input device) به رایانه است که پس از صفحه‌کلید (Keyboard) و موشواره (Mouse) برحسب نیاز و برای کاربردهای خاص به وجود آمده است و ابزاری بسیار تکامل یافته تر و مجهزتر از ماوس است. قلم نوری به لحاظ شکل ارگونومیکی خود خیلی راحت تر از ماوس بین انگشتان دست جای می‌گیرد و برعکس ماوس، حساس به فشار است که این مزیت‌ها باعث می‌شود تا قلم نوری ابزار بسیار مناسبی برای کاربردهایی چون گرافیک، انیمیشن، طراحی صنعتی، آموزش الکترونیکی، اتوماسیون اداری و غیره باشد. اغلب در بدنه قلم‌های نوری کلیدهایی هست که عمل کلیدهای کلیک راست و کلیک چپ ماوس را انجام می‌دهند به ترتیبی که نیاز کاربر به استفاده از ماوس را به کلی مرتفع می کند.

قلم نوری بیشتر برای مصارف طراحی، گرافیک و اتوماسیون اداری استفاده می‌شود. با عمومیت یافتن اتوماسیون اداری، کاربرد قلم نوری در این حوزه نیز مرتبا" رو به افزایش است. آموزش مجازی (از راه دور)، کاربرد قلم‌های نوری را جهت برقراری ارتباط بین استاد و دانشجویان ضروری ساخته‌است. همچنین برای تهیهٔ کلیپ‌های آموزشی در e-learning کاربرد گسترده دارد. مورد مصرف مهم دیگر این قلم‌ها، کاربرد گسترده آن‌ها در تولید بازی‌های رایانه‌ای است. بعضی از مدل های قلم های نوری از نظر سازگاری با سیستم های عامل مختلف محدودیت دارند مثلا" با تحت سیستم ویندوز XP کار نمی کنند.

مزیت‌های قلم نوری در مقایسه با ماوس

یکی از مهم‌ترین برتری و مزیت قلم نوری نسبت به ماوس آن است که نوک قلم نوری حساس به فشار است یعنی در یک برنامه گرافیکی مانند کورل دراو و یا فوتوشاپ هر قدر نوک قلم را بیشتر به صفحه فشار دهید، خطی که رسم می‌کند پررنگ تر و ضخیم‌تر می‌شود، درحالی‌که ماوس فاقد حساسیت به فشار است و خطوط رسم شده توسط ماوس دارای ضخامت یکنواخت است که محدودیت بزرگی در خلق آثار هنری توسط ماوس است. همچنین شکل و فرم ارگونومیکی قلم باعث تسلط و دقت بیشتر دست انسان نسبت به شکل غیر متعارف ماوس است.

در گذشته، قلم‌های نوری، ۵۱۲ مرحله فشار را تشخیص می‌دادند اما اکنون مدل‌هایی عرضه شده که ۱۰۲۴ مرحله یا 2048 مرحله را شناسایی می‌کنند.

انواع

قلم نوری دارای انواع مختلفی است که هر یک برای کاربرد خاصی مناسب است. صفحات قلم نوری دارای سایزهای کوچک و بزرگ بوده و حساسیت به فشار و وضوح (رزولوشن) آنها با یکدیگر متفاوت است.

بعضی از قلم‌های نوری روی یک صفحه به‌نام لوح (به انگلیسی: Tablet) فعال می‌شوند (چیزی شبیه به ماوس پد) ولی انواع گرانتر آن، مستقیماً" روی صفحه مانیتور می‌نویسند. سایز مانیتورها می‌تواند از ۱۰ تا ۲۴ اینچ باشد. حسن عمده مانیتورهای قلمی آن است که کاربر در همان جایی می‌نویسد که نتیجه کار را هم، مشاهده می‌کند. رزولوشن قلم‌های نوری هم، هر روز در حال بهبود و افزایش است و از ۱۰۰۰ نقطه در اینچ (dpi یا lpi) به ۲۰۰۰ و بیشتر رسیده‌است. اخیرا" بعضی از مدل های مانیتورهای قلمی (با سایز کوچک) به سیستم کامل پردازنده هم مجهز شده اند و به صورت یک سیستم کامل (تبلت) عرضه می شوند. در این سیستم ها، کاربر یک استودیوی کامل طراحی را بطور متحرک، همیشه و در هر جا همراه خود دارد. مثل تبلت Cintiq 13 Companion سینتیک 13.

نوعی از قلم های نوری هم به شکل دفتر یادداشت دیجیتالی هستند که مانند یک خودکار معمولی دارای نوک جوهری هستند و همزمان، هم روی سطح کاغذ معمولی می نویسند و هم کل دست نوشته را بطور دیجیتالی در حافظه داخلی دستگاه به شکل یک فایل گرافیکی ذخیره می کنند. این دفترهای یادداشت دیجیتالی که DigiMemo و ACECAD نامیده می شوند برای نوت برداری note taker استفاده شده و برای مصارفی چون اتوماسیون پزشکی در مطب و کلینیک و بیمارستان، کاربرد گسترده دارند و در بسیاری از مراکز درمانی پیشرفته (مانند بیمارستان بهمن) از دفتر یادداشت دیجیتالی DigiMemo A402 استفاده می کنند.

دفتر یادداشت دیجیتالی در اتوماسیون اداری نیز کاربرد وسیعی دارد.

نوع دیگر این ابزار مدرن قلم نوری وکوم WACOM است که برای امور تخصصی مانند گرافیک و انیمیشن استفاده می شوند.

قیمت

علی رغم کیفیت و شهرت به علت گران بودن قیمت WACOM بعضی از کاربران از انواع ارزانتر چون قلم نوری P-Active استفاده می کنند. قیمت وکوم گاهی چند برایر قیمت سایر قلم های نوری است و برای کاربردهای ساده چون اتوماسیون اداری، علی رغم قیمت گزاف، مزیت خاصی ندارند.

امروزه، کلیه قلم‌های نوری، بدون سیم هستند که باعث سهولت استفاده از آنها می‌شود هر چند صفحه رسم یا تبلت‌ها، اکثراً توسط یک کابل، به پورت یواس‌بی، متصل می‌شود. مدلهایی هم هستند که دارای صفحه رسم بی‌سیم (بلوتوت) هستند. در این مدل‌ها، ارتباط بین تبلت و کامپیوتر از طریق امواج بی سیم بلوتوث تامین می‌شود.

تنوع قلم‌های نوری، زیاد است و با توجه به نوع استفاده و کاربرد آن، باید نوع خاصی را، انتخاب کرد.