تحقیق درباره شهرستان رودسر

شهرستان رودسر با وسعتی حدود 1340 کیلومتر مربع در شرق استان گیلان و سومین شهر وسیع آن می‌‌باشد. رودسر از شمال و شمال شرقی به دریا ی خزر، از جنوب به سلسله جبال البرز و از شرق به شهسوار از استان مازندران و از غرب به لنگرود و دیلمان منتهی می‌شود. شهرستان رودسر دارای چهار بخش مرکزی، کلاچای، چابکسر و رحیم آباد می‌‌باشد. قومیت مردم رودسر گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پیش (شرق گیلان) تکلم می‌‌کنند. مذهب مردم رودسر شیعه جعفری و اثنی عشری است

تاریخچه رودسر

رودسر در زمانهای قدیم به نامهای کوتم و هوسم نامیده می‌شود و دارای تاریخ بسیار دوری می‌باشد. یکی از روستاهای رودسر به نام تیمجان در زمان سلطنت شاه عباس اول دارای ضرابخانه بوده که سکه‌های ضرب شده در این محل موجود است مقدسی جغرافی دان معروف در سال ۳۷۵ هجری قمری در کتاب (احسن التقاسیم فم معرفه الاقالیم) آورده هوسم را بازاری نیکو و مسجد جامعی نزدیک مقرحاکم است و یا حمداله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری قمری از هوسم به عنوان بندر و لنگرگاه کشتی‌هایی که از گرگان و طبرستان آذوقه حمل می‌کردند یا نموده مردم [رودسر] دارای عواطف و پایبند به اصول مذهبی می‌باشند. این مطلب را رابینو در کتاب ولایات دارلمرز گیلان بدین صورت آورده: مردم رودسر به ملایمت طبع و علاقه مندی به مذهب معروف می‌باشند.

آب و هوا

قسمت کوهستانی آن خوش آب و هوا و سردسیر می باشد. و قسمت شمالی آن که در قسمت دریای خزر و جلگه قرار گرفته است معتدل و مرطوب می باشد.

اقتصاد و محصولات

اقتصاد مردم رودسر به علت قرار گرفتن درکنا دریا و زمین‌های مناسب بیشتر بر پایه کشاورزی و ماهیگیری استوار است. از محصولات تولید شده در رودسر می‌‌توان برنج، چای، ابریشم و کنف و مرکبات، گندم، جو، فندق، گردو، حبوبات، گل گاوزبان و انواع سبزی و ابریشم را نام برد. تنوع و فراوانی در رودسر باعث گردیده تا بازار هفتگی آن که در روزهای یکشنبه دایر می‌‌گردد از رونق فراوانی برخوردار باشد. بافت چادرشب، لباس قاسم آبادي ،حصیر، جوراب پشمی، زنبیل، نمد بافی و تولید انواع سرامیک و سفال را نام برد که اغلب در یکشنبه بازار رودسر عرضه می‌‌گردد.

جاذبه‌های گردشگری و تاریخی

منطقه بسیار پرجاذبه سفیدآب رحیم آباد رودسر و آبشار زیبای آن با چشمه‌های زلال و متعدد که از - کوههای پر برف سرچشمه گرفته و از میان جنگل‌های انبوه می‌‌گذرد - چشمه زیبا و خروشان آسمان رود واقع در 45 کیلومتری رحیم آباد رودسر در منطقه اشکورات علیا - منطقه سرسبز و فوق العاده دیدنی اشکورات با طبیعتی بکر - ساحل بسیار زیبا و آرام رودسر به طول 40 کیلومتر هرساله پذیرای خیل مشتاقان دریا می‌‌باشد - منطقه جنگلی و کوهستانی سرولات (در چابکسر) بارودی بسیار پرآب و زلال که نزدیکی آن به دریا - تلفیقی از یک شاهکار طبیعت می‌‌باشد چشمه آب معدنی سجیران واقع در روستای جیرک در یک مسیر کوهستانی و در لابلای جنگل انبوه که - دارای خواص فوق العاده شفابخش و مفید برای بیماریهای کلیوی - کبدی و گوارشی می‌‌باشد همچنین وجود غارهایی مربوط به انسان‌های ماقبل تاریخ در این منطقه حاکی از زندگی انسان‌های اولیه - می باشد که می‌‌توان به غار دیارجان نزدیک آشورآباد و غار کبیران نزدیک گرمابه دشت رودسر و غار سرد دره در روستای شاهیجان اشکور اشاره کرد.

نقاط زیارتی و تاریخی

گنبد پیر محله یکی از نقاط تاریخی رودسر و از عجایب هفتگانه گیلان می‌‌باشد. ساخت گنبد مربوط - به دوره کیانیان و به صورت هشت ضلعی می‌‌باشد

قلعه بندبن واقع در بندبن قاسم آباد رودسر با برجی به ارتفاع 12 متر که ظاهراً در زیر قلعه راه‌ها و - دالانهایی برای تردد وجود داشته است . بندبن روستائي زيبا و تاريخي با مردماني فرهيخته و اهل دانش است که در آن قلعه اي سنگي متعلق به دوران باستان وجود دارد . قدمت اين قلعه به هزاران سال پيش باز مي گردد که ساکنان اين نقطه جغرافيائي از آن به‌عنوان قلعه دفاعي در برابر حملات دشمنان دريائي خود استفاده مي کردند . در معماري اين قلعه از مواد و ترکيبات خاص و کم نظيري استفاده شده است که با وجود رطوبت شديد هوا ، آنرا تا کنون پابرجا نگاه داشته ، از اطراف اين قلعه گنجينهايي کشف شده است . در ابتداي روستاي بندبن امامزاده اي واقع است که محل زيارت مومنين مي باشد .

پل آجری تیمجان که ساخت آن مربوط به دوره صفویه می‌‌باشد - مسجد جامع تیمجان و قبور سادات مرعشی - بقعه متبرکه یحی دلیجان فرزند امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقا سید محمد فرزند گرامی امام موسی بن جعفر ه - بقعه متبرکه آقا سید عبداله فرزند گرامی امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقا سید نصرالدین از نوادگان امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقا سید نصرکیا از نوادگان امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقا سید مبین از فرزندان گرامی امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقای سید معین از فرزندان گرامی امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه آقای سید مرتضی از نوادگان گرامی امام موسی کاظم ه - بقعه متبرکه سیده بی بی سکینه از فرزندان گرامی امام موسی بن جعفر ه -

روستاهای مهم رودسر

1.بازرگان محله

2. کهنه گویه

3.چینجان

4.. تمیجان

5. کرفستان

6. لشکاجان

7. خلیفه محله

8.دوستكوه

9. ماچیان

10.گسکر محله

11.اوشیان

12.سیاهکل رود

13.رضا محله

14.قاسم آباد و بندبن

15.جواهردشت

16.چایجان

17.کلکاسرا

18.لیما

19.چافجیر

20.صحنه سران

21.دیودراکو

22.گواسرا

23.ولیسه

24. بازنشین

25.دشتك شوئيل

26.نیلو

27.جیرکل

28. سجیران

29.لهداربن

30.سیارستاق اشکورات

31.سارم

32.شوئیل

33.ناصر سرا

34.چمتو

صمداباد(دریاچه زیبا)

تمیجان

تمیجان, از روستاهای تاریخی بخش مرکزی شهرستان رودسر و دارای پل خشتی تمیجان می‌باشد.

تمیجان, همچنین نام نان محلی گیلان بوده و در گویش گیلکی بر گرفته از سه واژه تو+می+جان به معنی تو جان منی برگرفته شده است؛ و به لحاظ خوشمزگی آن می‌باشد که از آرد برنج مرغوب و محلی گیلان تهیه می‌شود.

اهالی این روستا به گویش گیلکی شرق گیلان و به لهجه رودسری, صحبت می‌کنند. بنای اولیه مسجد جامع تمیجان مربوط به دوره صفویه‌است که در دوره‌های بعد تغییراتی در آن صورت گرفته‌است. پوشش چوبی مسجد بر روی تیر جمال میانی و آن هم بر روی فیلپایی با مقطع ستاره شکل قرار گرفته‌است. صحن مسجد به دو قسمت اصلی تقسیم شده‌است.

قسمتی که مخصوص زنان است با چوب بنا شده و سطح آن حدود دو متر بالاتر از کف اصلی مسجد قرار دارد بر بالای طاقنماهای اطراف مسجد، گچبری‌های قدیمی دیده می‌شود و محرابی در طرف قبله قرار دارد.

در این مسجد، سنگ نوشته مرمرینی وجود دارد که براساس مفاد آن در سال ۱۰۷۵هجری قمری حوض، لاکه و مناری در مسجد ساخته شده‌است که تنها آثار حوض و لاکه آن پیداست. با توجه به این کتیبه می‌توان یقین داشت که مسجد قبل از این تاریخ وجود داشته‌است.

خلیفه محله

موقعیت جغرافیایی

خلیفه محله, غربی ترین روستای جلگه‌ای شهرستان رودسر , از توابع بخش مرکزی رودسر و به دلیل مجاورت آن با شلمان رود, دارای معدن بزرگ شن و ماسه می‌باشد.

نام گذاری روستا

خلیفه محله, تغییر شکل یافته خاله محله و خاله در واژگان گویش گیلکی به معنی رود و رودخانه می‌باشد. به عبارتی: خلیفه محله, مکانی است که رود در آن جریان دارد و البته رودخانه شلمان رود که از کوه‌های ناتشکوه املش در البرز شمالی سرچشمه می‌گیرد, پس از طی مسافتی, از ضلع غربی این روستا عبور کرده و در نهایت به دریای خزر می‌ریزد.

زبان

مردمان آن به گویش گیلکی شرق گیلان و به لهجه شلمانی صحبت می‌کنند. بیشتر نام خانوادگی اهالی این ده تاریخی, از قبیل: تهمتن, خانی, شادرام, سرپرست, بخشی, بخشی پور, نیک فر, پشتاره, نوروزی, خورشید سوار, برزگر ،اقبال و... ریشهٔ زرتشتی و باستانی دارد.

زنده یاد محمود پاینده لنگرودی در کتاب ارزشمند فرهنگ مثلها و اصطلاحات گیل و دیلم در اشاره‌ای به یک ضرب المثل, در خصوص نام این آبادی قدیمی آورده‌است: در خلیفه محله, سادات راهی ندارند. به باور مردم منطقه شرق گیلان, در قدیم اهالی این ده با سید و سادات میانه خوبی نداشته و اساساٌ نام گذاری خلیفه محله به همین قضیه ربط داده می‌شود که نادرست است.

به واسطه طبیعت دل انگیز و افسونگر این آبادی, نام گلستان محله نیز بر آن اطلاق می‌شود.

مهاجرت

در سال‌های اخیر به دلیل مهاجرت عمده روستاییان به شهرها, اکنون جمعیت خلیفه محله به کمتر از ۵۰۰ نفر کاهش یافته‌است.

عمده محصولات کشاورزی آن: برنج, چای و پرورش کرم ابریشم می‌باشد.

قاسم‌آباد

قاسم‌آباد دارای کاربردهای زیر است:

* قاسم آباد (گیلان) از روستاهای گیلان و از توابع شهرستان رودسر است.

* قاسم‌آباد از روستاهای شهرستان سرخس در ایران است.

نِی‌لو

نِی‌لو یکی ازروستاهای اشکور سفلی، در۲۰ کیلومتری جنوب رحیم آباد شهرستان رودسر، در جوار شرقی جاده کوهستانی اشکور، بین سفیدآب و روستای جیرکل واقع شده است. این روستا در دامنه کوه توساسان و اربه سرا (باشیب حدود ۳۰درجه) و باپوشش جنگلی نسبتاٌ انبوه از درختان راش و توسکا و باغات فندوق و با چشمه ها و جویبارهای فراوان قرار دارد که از طرف شرق به رودخانه پلرود منتهی میگردد. شغل اصلی مردمان روستا باغداری بویژه تولید فندوق می باشد.

نام نی ‌لو از دو عبارت «نی» و «لو» تشکیل شده است. نی اسم گیاهی است که قبلا" دراین محل میروئید و کلمه «لو» به زبان محلی به معنی زیاد (دراز) می باشد بنابراین نیلو یعنی محلی که نی زیادی می روئید.

آثار قدیمی بجا مانده نشان می‌دهد که یکبار این محل (روستا) بطورکلی در آتش سوزی حاصل از بادهای موسمی گرم پائیزی-زمستانی (که درزبان محلی به گرمش معروف است)از بین رفته است.

بنا به شرایط و ویژگیهای منحصر بفردی که روستای نیلو از لحاظ کشاورزی و دامداری و نیز نزدیکی به شهر داشته، باعث شده که طی حدود صد تا صد و پنجاه سال، خانواده هایی از روستاهای دیگر مانند طیولا، میلاش و پلام به این روستا مهاجرت نمایند. از خانواده های این روستا بابائی، دانشور، شیرمحمدی، نظری، علیزاده، خانعلی زاده و مهرعلیزاده می باشند.

این روستادرسال ۱۳۵۳ با آمدن سپاه دانش، صاحب اولین مدرسه ابتدائی به سبک جدید شد. قبل از این جهت سوادآموزی لازم بود به روستاهای اطراف (جیرکل و سجیران) تردد شود و یا آوردن میرزا و دایر کردن مکتبخانه بدین منظور مرسوم بود.