سوره انشقاق آيات 25-1

11490/1- علي بن ابراهيم در مورد اين كلام خداوند (1) مي فرمايد: روز قيامت است. (2) يعني اطاعت پروردگار خود (2) براي او شايسته است كه از پروردگار خود اطاعت كند. (3و4) مي گويد: و زمين وسيع مي گردد و شكافته مي شود و مردم از آن خارج مي گردند (4) و از مردم خالي مي گردد (6) يعني هر خير يا شري را (كه مرتكب شده) تقديم مي كنند (6) آن خير و شري كه انجام داده را مي بيند.

11491/2- علي بن ابراهيم گفت و درروايتي از ابي جارود آمده كه از ابا جعفر در مورد اين كلام عز و جل (7) چنين گفت: مقصود ابو سلمه عبدا... بن عبدالاسود بن هلال مردي از قبيله بني محزوم است و اين سخن خداوند (10) او برادرش اسود بن عبدالاسود بن هلال محزومي است كه حمزه عبدالمطلب را در روز جنگ بدر به شهادت رسانيد و اين كلام خداوند (11) ثبور، ناله و فرياد (14) مي گويد: گما كرد كه پس از مرگ باز نمي گردد (16) شفق: سرخي پس از غروب خورشيد است (17) يعني هنگامي كه همه مخلوقات و اشياء به جايي مي روند كه نابود مي گردند (18) آنگاه كه جمع مي گردد (نور آن)

(19) مي گويد: حالتي پس از حالت ديگر رسول خدا (ص) فرمود: سوگند كه سنت هاي كساني كه قبل از شما بوده اند را قدم به قدم و گوش به گوش انجام مي دهيد و از راه آنها جدا نمي شويد و وجب به وجب و ذرع به ذرع آن را دنبال مي كنيد حتي اگر آنها قبل از شما بر خانه سوسمار وارد شدند شما به دنبال آنها مي رويد. گفت: آنها گفتند: اي رسول خدا آيا منظورتان يهود و مسيح است؟ فرمود: پس چه كسي؟ آنان ارزشهاي اسلام را يكي پس از ديگري نقض كردند و اولين كساني بودند كه در دين شما امامت و در آخر نماز را نقض كردند.

11492/3- علي بن ابراهيم درمورد اين سخن خداوند (14) گفت: در بازگشت پس از مرگ (شك نمود) (16) مقصود حالتي است كه پس از غروب خورشيد آشكار مي گردد و اين قسم و جواب قسم است. (19) يعني مذهبي پس از مذهب ديگر (23) يعني به آنچه  كه در سينه ها پنهان مي كننـد (25). يعني سنتي بر آنها نيست به خاطر نعمت ها.

آيات 14-7

11493/1- ابن بابويه مي گويد: پدرم رحمه ا... گفت: سعد بن عبدا... از احمدبن محمد بن خادم و او از پدر خود و ايشان از ابن سنان و او از ابي جارود و ايشان نيز از ابا جعفر (ع) چنين روايت نمود. رسول خدا (ص) فرمود: هر حساب گري عذاب دهنده است و گوينده اي گفت: اي رسول خدا پس اين سخن خداوند عز و جل آمده چيست؟ (8) فرمود آن روز رستاخيز است يعني با دقت نگريستن.

11494/2- محمدبن عباس از حسين بن احمد نقل كرده و او از محمد بن عيسي و ايشان از يونس و او از سماعه و ايشان از ابي بصير و او نيز از ابا عبدا... (ع) چنين روايت نمود: كه فرمود: (7و8و9) دراين كلام خداوند مقصود علي (ع) و شيعيان او هستند كه نامه اعمالشان را با دست راست مي آورند.

11495/3- حسين بن سعيد در كتاب «زهد» از قاسم بن محمد و او از علي چنين روايت كرد: شنيدم ابا عبدا... (ع) مي فرمود: خداوند تبارك و تعالي هنكامي كه مي خواهد به حساب يكي از مومنان رسيدگي كند نامه اعمال او را به دست راستش مي دهد و او را با توجه به آنچه كه ميان آنها ست محاسبه مي كند و مي فرمايد: اي بنده من آيا چنين و چنان كار را انجام دادي؟ و او مي گويد: بله اي پروردگار من چنين كردم. آنگاه خداوند مي فرمايد: آن را بر تو بخشيدم و به نيكي تبديل نمودم. مردم مي گويند: خداوندا آيا اين بنده همان نيست كه مرتكب يك گناه شده بود؟ و خداوند مي فرمايد (7و8و9) گفتم: آنها كدام مردمند؟ فرمود: مردم او در دنيا همانها در بهشت هستند آنگاه كه از مومنان بودند و اگر خداوند بخواهد كه بدي هاي بنده اي را محاسبه نمايد آن را در مقابل مردم محاسبه مي كند و او گريه مي كند و نامه اعمالش را به دست چپ بو مي دهند و اين كلام خداوند عزوجل است (10و11و12) گفتم: آنها كدام گروهند؟ گفت: گروه او در دنيا هستند.گفتم: و اين كلام حق تعالي (14) چيست؟ فرمود: گمان مي كنم باز نمي گردد.

11496/4- و از او نقل شده كه از ابراهيم بن ابي بلاء و او از بعضي ياران ما و ايشان از ابا عبدا... و او از پدر خود (ع) چنين نقل نمود: جبرئيل (ع) نزد رسول خدا (ص) آمد دست رسول را گرفت و او را به بقيع برد تا به قبري رسيد و صاحب آن قبر را فراخواند و گفت: به اذن خداوند بلند شو. گفت: و مردي سپيد چهره از آن خارج شد و خاك را از چهره او پاك نمود و او مي گفت: الحمد لله و الله اكبر. جبرئيل گفت: به اذن خداوند بازگرد.

سپس به سوي قبر ديگري رفت و صاحب آن را فرا خواند و گفت: به اذن خداوند برخيز و مردي با چهره اي سياه از قبر خارج شد و مي گفت: افسوس و ناله مي كرد. سپس جبرئيل فرمود: به اذن خداوند بازگرد و گفت: ايمحمد مردم روز قيامت چنين برانگيخته مي شوند مومنان اين كلام را مي گويند و آنها (كافران) آن قول ديگر را كه ديدي. اما چگونگي دادن نامه اعمال به كافر اين است كه كتاب او را بر پشتش قرار مي دهند كه دركلام خداوند آمده و آيات (25-32) از سوره الخاقه در حديثي از ابا جعفر (ع) نقل شده است.

آيه 19

11497/1- علي بن ابراهيم مي گويد: علي بن حسين به ما گفت: احمد بن ابي عبدا... از ابن محبوب و او از جميل بن صالح و او از زراره و ايشان از قول ابا جعفر (ع) در مورد اين آيه 19 به ما چنين گفت: اي زراره، آيا اين قوم پس از نبي خود احوال گوناگون را در فلان امور نيافتند؟

11498/2- محمد بن يعقوب از قول محمدبن يحيي و او از احمد بن محمد و ايشان از اين محبوب و او از جميل بن صالح و ايشان از زراره و وي از ابا جعفر (ع) چنين نقل نمود در مورد آيه 19 اي زراره، آيا اين قوم پس از پيامبر خود احوالگوناگوني را در امور مختلف كسب نكردند؟

11499/3- ابن بابويه مي گويد: مظفر بن جعفر بن مظفر علوي (رضي ا…) براي ما چنين گفت: جعفر بن محمد بن مسعود و حيدربن محمد سمرقندي به ما گفتند : محمد بن مسعود به ما گفت: جبرئيل بن احمد از قول موسي بن جعفر بغدادي براي ما روايت كرد: حسن بن محمد صيرافي از حان بن مدير و او از پدر خود و ايشان از اباعبدا…(ع) به ما چنين گفت: قائم (عج) از نظر ما غايب مي شود كه مدت آن طولاني مي گردد. و به او گفتم: اين امر ه دليلي دارد اي پسر رسول خدا؟ فرمود: خداوند عزوجل منع مي كند هر عملي را جز اينكه درزمان غيبت آن امامان سنت انبياء جاري گردد و اي سوير بدان كه چاره اي جز آن نيست كه زمان غيبت آنها كامل انجام گردد و اين كلام خداوند عزوجل (19) يعني بر سنت كساني كه قبل از آنان بوده اند.

11500/4- ابن شهر آشوب از قول ابي يوسف يعقوب بن سفيان و ابا عبدا... قاسم بن سلام در تفسير آن دو و با استناد به اعمش و او از مسلم بن بطين كه از ابن جبير نقل كرده و او از ابن عباس چنين گفت درمورد اين سخن حق تعالي (19) يعني از آسماني به آسمان ديگر. در شب معراج صعود نمود. سپس پيامبر (ص) فرمود: هنگامي كه شب معراج بود من با خداي خود به اندازه 2 كمان يا كمتر فاصله داشتم و پروردگارم به من فرمود: اي محمد، از من بر تو درود و سلام مرا بر علي بن ابي طالب برسان. و به او بگو: من او را دوست دارم و همچنين كسي را كه او را دوست بدارد. ايمحمد از عشق و دوستي من نسبت به علي بن ابي طالب است كه نامي براي او از نامهاي من مشتق شده من علي العظيم هستم و او علي. من محمود هستم و تو محمد. اگر بنده اي 950 سال مرا عبادت كند - اين را 4 مرتبه تكرار نمود - مرا روز قيامت ملاقات خواهد كرد و براي او درنزد من نظير نيكي هاي علي بن ابي طالب (ع) است. خداوند عزوجل فرمود (20) اين فضيلت را براي علي بن ابي طالب (ع) تصديق نمي كنند.

11501/5- طبرسي از قول امام صادق (ع) در معني آيه 19 گفت: سنت هايي از كساني كه قبل از شما بوده اند از اولين مردم و احوال آنها.

11502/6- طبرسي در كتاب احتجاج از قول امير المومنين (ع) درمورد اين كام خداوند متعال (19) گفت: راه پيشينيان را طي مي كند كه درمورد جانشينان پس از انبياء پيمان شكني نمودند.