تحقیق درباره دسته بندي جيگ وفيكسچرها

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

دسته بندي جيگ وفيكسچرها:

عبارت جيگ وفيكسچرها براي جوشكاري معني مشابهي باجيگ وفيكسچرهاي ماشين كاري را ندارد .

يك جيگ جوشكا ري يك ابزار ثابت است ولي يك فيكسچر جوشكاري را مي توان حول محورهاي افقي يا عمودي چرخاند ونقش اصلي فيكسچر جوشكاري مهار كردن قطعه كاري وجلوگيري از بروز اين عيب مي باشد . در حالي كه اين معني براي جيگ وفيكسچر براي عمليات ماشين كاري درست نيست .

جيگ وفيكسچرها راازجهت كاربرد ومفهوم به دو دسته 1-جيگ وفيكسچرهاي براي عمليات ماشين كاري 2-جيگ وفيكسچرهاي براي عمليات جوشكاري تقسيم مي كنيم .

1- د ستي

1- عمليات ماشين كاري 2- مكا نيزه

جيگ وفيكسچر

2- عمليات جوشكاري 1- د ستي

2 - مكانيزه

جيگ ها براي عمليات ماشين كاري به دو دسته اصلي 1-سوراخ كاري 2-سوراخ تراشي

تقسيم جيگ ها بر اساس روش ساخت :

باز: شامل 1-جيگ هاي صفحه اي 2- جيگ هاي پايدار 3-جيگ هاي باصفحات زيرورو 4-جيگ هاي قائم الزاويه

انواع فيكسچرها براساس روش ساخت آ نها تعيين مي شود. انواع رايج فيكسچرها عبا رتند از:1-فيكسچرهاي صفحه اي .2-قائم ا لزا ويه .3-گيره ها.4-فيكسچرهاي دورا ني .5-فيكسچرهاي چندايستگاهي . د سته بندي فيكسچرها : برا سا س نوع ما شين ا بزا ر يا نوع پروسه توليد تعيين مي شودمثلا فيكسچري كه روي د ستگاه فرز نصب مي شود فيكسچر فرزكاري نا ميده مي شود.پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جيگ وفيكسچري مي شود بايد نوع آن رااز جهت كاربرد عمليات ماشين كاري يا جوشكاري مشخص كنيم

پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جيگ وفيكسچري مي شود بايد نوع آن رااز جهت كاربرد عمليات ماشين كاري يا جوشكاري مشخص كنيم.

فيكسچرهاي جوشكاري و فيكسچرهاي كنترل فيكسچرهاي كنترل عمدتا براي سه نوع عمليات طراحي شده اند .خال جوش زدن , جوشكاري كامل و نگهداشتن

قطعات خال جوش خورد ه , جيگ و فيكسچر جوشكار يبراي نگهداشتن چند قطعه د روضعيت درست نسبت به هم و جوشكاري كامل آنها به كار مي روند كنترل دفع حرارت يكي از نكات مهم است كه در هر فيكسچر جوشكاري بايد به آن توجه كرد وظيفه اصلي يك جيگ يا فيكسچر جوشكاري نگهداشتن قطعات در وضعيت در ست نسبت به هم است تا پس از جوشكاري قطعه كار با اشكال و ابعاد درست به دست بيايد يك جتيگ يا فيكسچر جوشكاري بايد در توليد انبوه بتواند قطعات يكسان ود رمحدوده تلاني مجاز توليدنمايد به طوري كه حداقل تاب برداشتن د رقطعه كا رتوجود مي آيد در صورت امكان جيگ يا فيكسچر بايد طوري طراحي شود كه عمليات جوشكاري بر روي قطعه كار را بتوان د ريك

سطح افقي انجام داد

دو دسته اصلي فيكسچرهاي كنترل عبارتند از :1- فرمانها 2- فيكسچرها ي كنترل ساعتي فرمانها اندازه يك قطعه كار را نسبت به يك اندازه استاندارد از پيس تعيين شده مقايسه مي كنند اين ابزارها مي توانند تعيين كنند كه آيا اندازه قطعه كا رد رمحدودهتلرانس مجاز قرا ردارد يا خير

فيكسچر ساعتي د رواقع قطعه كارراد ريك محدوده خاص اندازه گيري مي كند و نمي تواند دقيقا تعيين كند كه چه قسمتي از قطعه كار و به چه ميزاني خارج از تلرانس است .

فيكسچرهاي كنترل :

ويژگي مهم و اصلي يك فيكسچر كنترل دقت است يك فيكسچر كنترل از اجزايي تشكيل شده كه براي كنترل يك اندازه يا ويژگي خاص مورد نياز اگر ابعاد مختلف يك قطعه كار از هم مستقل باشند و به يكديگر وابسته نباشند بايد براي هر اندازه از يك فيكسچر كنترل ساده استفاده كرد مثلا يك سوراخ رزوه شده در يك قطعه كار از دو جنبه مي توان كنترل كرد

1- اندازه 2- موقعيت سوراخ

اين ويژگي از هم ميستقل شده و با دو فيكسچر جداگانه بايد كنترل شوند .

سه نظامها ي استاندارد در سطح وسيعي در صنعت براي نگهدااشتن قطعات استوانه اي شكل مورد استفاده قرار مي گيرد . امروزه اين اين ابزارها در اندازه ها و شكلهاي متنوع عرضه مي شوند و مي توان با استفاده از آنها جيگ ها يا فيكسچرهاي ارزان قيمت طراحي نمود

دو گروه اصلي از تجهيزات نگهدارنده ارزان قيمت در ساخت يكسچر ها عبارتند از :

سه نظام ها و گيره ها - روبندها و نگهدارنده هاي خاص

نگهدارنده هاي خاص و نگهدارنده هاي مدولار

در بررسي تاريخچه توليد صنعتي ملاحظه مي شود كه جيگ ها و فيكسچرها در بهبود و افزايش بهره وري توليد نقش عمده ا يداشته اند دو گروه اصلي اين ابزارها عبارتند از :

نگهدارنده هاي عمومي و نگهدارنده هاي مخصوص . هر چتند كه كليه جيگ ها و فيكسچرها در يكي از دو گروه عمده قرار مي گيرند ولي كاربردهايي نيز در صنعت يافت مي شوند كه هي يك از اين دو گرو ابزارها نمي توانند به طوراقتصادي براي آنها انجام وظيفه كنند به همين دليل گروه سومي از فيكسچرها با عنوان نگهدارنده هاي مدولار براي پر كردنفاصله بين اين دو گروه مطرح گرديد در واقع نگهدارنده مدولا رتركيبي از اين دو گروه را در خود دارد در سيستمهاي مدولار از يك سري قطعات و تجهيزات استاندارد براي ساخت وبرپايي يك ابزار خاص استفاده مي گردد تجهيزات استانداردي كه در يك نگهدارنده مدولار به كار ميروند عبارتند از :

صفحه ها – پايه ها – قرارها – روبندها و از اين قبيل اين قطعات استاندارد را مي توان به روشهاي مختلف به هم وصل كرد و تنوع بي شماري از جيگ ها و فيكسچرها بوجود آوردبنابراين فيكسچرهاي مدولار از مونتاژ قطعات و تجهيزات استاندارد بر روي هم ساخته مي شوند . امروزه انواع مختلفي از فيكسچرهاي مدولار د ربازار عرضه مي شوند . د رميان اين انواع دو نوع بيشترين كاربرد را دارند

فيكسچرهاي باشيا رTشكل و فيكحسچرهاي پين دار

ابزارهاي نگهدارنده رامي توان در سه گروه طبقه بندي كرد نگهدارنده هاي خاص نگهدارنده هاي عمومي و نگهدارنده هاي مدولار . هنگامي كه تعداد زيادي قطعه بايد توليد شود از نگهدانده هاي خاص استفاده مي شود .

هنگامي كه تعداد كمي قطعه لازم باشد توليد شود بهتر است از از نگهدارنده مدولار استفاده مي شود براي ساخت قطعات به صورت تكي نيز از نگهدارنده هاي استاندارد نظيرگير ه ها , سه نظام ها و گيره ها ي فنري (‌كولت ) استفاده مي گردد . از جيگ ها و فيسچرهاي خاص در توليد دائمي و انبو ه قطعات استفاد ه مي شود ولي جيگ ها و فيكسچرها ي مدولار براي تعدد توليد محدودي قطعه كار مناسب هستند بنابراين نگهدارنده هاي خاص مي توانند به صورت روزمره و به دفعات خيلي زياد استفاده شوند ولي نگهدارنده هاي مدولار تنها جوابگوي تعداد محدودي قطعه كار كه مثلا به صورت سفارشي د رحال توليد هستند مي باشد نگهدارنده هاي مدولار براي كار گاههاي نمونه سازي تحقيقاتي و يا به عنوان جايگزين وقتي يك نگهدارنده خاص كه در حال تعمير است بسيار مناسب هستند . با توجه به تنوع قطعات اصلي وجانبي استاندارد كه در مجموعه نگهدارنده هاي مدولار يافت مي شود زمان ساخت يك فيكسچر خاص د رحد قابل ملاحظه اي تقليل مي يابد البته قيمت مجموعه قطعات فيكسچرها ي مدولار زياد است ولي با استفاده از آنها د رساخت و بر پايي فيكسچرهاي خاص صرفه جويي زيادي در هزينه ومد ت زمان حاصل خواهد شد .

مزاياي استفاده از فيكسچرها ي مدولار به شرح زير است :

زمان كوتاه در طراحي و مونتاژ فيكسچر

2-= قابليت استفاده مجدد از تجهيزات و قطعات مونتاژ شده

3- تنوع نامحدود فيكسچرهاي قابل ساخت با استفاده از تجهيزات مدولار

فيكسچرهاي مدولار پين دار

فيكسچرهاي مدولار پين دار از نظر طرح اصلي بسيار شبيه فيكسچرهاي مدولار با شيارTهستند ابعاد و اندازه هر دو نوع و شكل و تنوع و قطعات جانبي آنهاا نيز مشابه هستند تنها تفاوت آنها استفاده از سوراخهاي شبكه اي به جاي شيارهاي متقاطع است . اگر لازم باشد يك فيكسچر مدولار چند بار مونتاژ شود بهتر است از نوع پين دار ساخته شود . سوراخهاي صفحه اصلي دو گونه هستند در نوعي از آنها سوراخها به صورت يك در ميان ساد ه و رزوه شده طراحي مي شوند بدين ترتيب مي توان هم پين و هم پيچ را در نقاط مختلف صفحه نصب نمود در نوع ديگر سوراخها به صورت تركيبي طراحي و پيچهاي مخصوصي بر روي آنها بسته ميشود اين پيچها هم به عنوان پين قرار و هم به عنوان پيچ نگهدارنده استفاده مي شوند د راين طرح لازم است ازيك پيچ قرار مخصوص استفاده شود از پيچ نگهدارنده هم به عنوان پين قرار استفاده شود و هم به عنوان پيچ قرارروبندهاي كورد استفاده در سيستمهاي نگهدارنده مدولار اغلب از نوع مكانيكي و دستي هستندولي بنا به ضرورت مي توان از سيستمهاي نگهدارنده مكانيزه نيز در فيكسچرهاي مدولار استفاده كرد متعلقات جانبي ديگري كه مي توان در ساختن يك فيكسچر مدولار به كار برد عبارتند از : گيره هاي ماشيني , صفحات مغناطيسي , صفحات گردان ايستگاهي(صفحه مستقيم ).

گيره هاي ماشيني بر روي صفحات مغناطيسي

روي آن براي روشن وخاموش كردن ميدان مغناطيسي است كه از موارد استفاده آن بدين صورت است كه برايثابت كردن فيكسچرهاي مدولار بر روي دستگاه بر روي چهار گوشه آن اين روبند مغناطيسي را براي ثابت كردن فيكسچرهاي مدولار استفاده مي كنند قابل ذكر است كه plate يا صفحه اصلي دستگاه cmm از آهن است روبند مشكي : از موارد استفاده اين روبندها در دستگاههاي پرس تمام اتو ماتيك ورق است كه ورق ها توسط مكش هوا در چندين قسمت نگه داشته مي شوند واين نيروي نگه دارنده در تمام سطح به طور يكنواخت توزيع مي شودو قطعه را مي توان به مكان مورد نظر توسط ربات منتفل كرد.

تفاوت جيگ و فيكسچر براي عمليات ماشين كاري

فيكسچرها نگهدارنده هايي هيتند كه به موقعيت دهي قطعه كار مي پردازند يعني وظيفه فيكسچرها موقعيت دهي و محكم كردن قطعه كار است در حالي كه جيگ ها (jigs) علاوه بر اينكه به موقعيت دهي و ثبات قطعه كا رمي پردازند وظيفه موقعيت دهي و هدايت ابزار كار را نيز بر عهده دارن كه عموما لفظ جيگ بطور عاميانه به جاي واژه فيكسچر (finture) بيشتر جا افتاده است و جايگزين واژه فيكسچر شده است .

فيكسچر ها : فيكسچرها براي نگهداشتنيا موقعيت دادن قطعه كا ربراي عمليات ماشين كار ييا مونتاژ (جوشكاري ) و غيره استفاده مي شوند كه قطعات مشابه را به دقت توليد نمود

جيگ ها : همان فيكسچرها هستند يعني استفاده مي سشوند براي نگهداري يا موقعيت دادن قطعه كار و علاوه بر اين يك وسيله اي را شامل مي شوند كه به هدايت ابزار مي پردازند براي عمليات برش و غيره يعني تفاوت در هدايت ابزار برشي به طرف قطعه كار است جيگ ها عموما داراي بوشهاي هدايت كننده مي باشند كه از جنس فولاد سخت شده است و براي عمليات سوراخكاري و فرآيند به كار مي روند

براي تنظيم مو قعيت قطعه كا ربه عبار تديگر فيكسچر نسبت به ابزار برشي از فيلر يا بلوك هاي مكعب مستطيلي سنگ خورده استفاده مي شود طراحي ابزار طراحي ابزار فرآيندي است شامل طرح , محاسبه , و ايجاد روشها و فنوني كه براي افزايش بازدهي و بهره وري توليد ضروري هستند هدف اصلي د رطراحي ابزار افزايش توليد با در نظر گرفتن كيفيت مورد نياز و همچنين كاهش هزينه هاي توليد است .

عوامل متعددي د رطراحي ابزار مؤثر هستند ابعاد و اشكال كلي قطعه – نوع مواد اوليه – عمليات ماشين كاري كه روي قطعه انجام شود – ميزان دقت مورد نياز , تعداد توليد قطعه كار. يك طراح ابزار بايد اطلاعات كافي در مورد تهييه مواد اوليه مورد نياز نظارت بر ساخت وكنترل ابزار نيز داشته باشد .بر همين اساس در فسمتهاي بعدي نمونه ي يك روش توليد به كمك wire cut توضيح داده مي شود.

بررسي اقتصادي

طراح جيگ و فيكسچر لازم است طرح خود را از نظر اقتصادي و كارآيي توليد توجيه كند او اين اطلاعات را د ربرگه بر آورد هزينه و كار آيي وارد كرده و ارائه مي كند در اين برگه هزينه طراحي و ساخت ابزار و صرفه جوي اقتصادي كه با استفاده از اين ابزار نسبت به انواع ديگر حاصل مي شود درج شده است . طراح بايد اطلاعات دقيقي درباره جنس و مقدار ماده اوليه مورد نياز نيروي انساني مورد نياز و تعداد قطعاتي كه توسط اين جيگ يا فيكسچر در هر ساعت مي توان توليد كرد بدست آورد . نيروي انساني يكي از گرا ن ترين عوامل توليد به شكار مرود بنا براين كاهش هزينه نيروي انساني سبب مي شود هزينه كلي كاهش چشمگيري داشته باشد .

استفاده از قطعات استاندارد نقش مهمي در كامش هزينه توليد دارد.بنابراين در فرايند طراحي توجه به ساخت قطعات استاندارددر الويت استدرجات آزادي از آنجا كه شناخت درجات آزادي در طراحي فيكسچرها و جيگ ها مهم است مبحثي را دراين باره توضيح ميدهيم قطعه اي كه مهار نشود آزاد است در تمام جهات دوازده كانه حركت كند جسم مي تواند در راستاي محورهاي سه گانه مختصاتي (در هر راستا در دو جهت) حركت كرده و حول اين سه محور در هر دو جهت گردش نمايد يعني ما دوازده درجه آزاد ي داريم

محدودكردن حركت : براي قرار گرفتن دقيق يك قطعه بر روي جيگ يا فيكسچر بايد از حركت آن جلوگيري كرد اين كار توسط :

1- پينها 2- لبه هاي قرار 3- كلمپ ها ( دستي يا پنوماتيكي) يا روبندها انجام مي شود .

اگر سوراخ مركزي يك قطعه كار را روي پين قرار دهيم 9 جهت از 12 جهت كلي محدود مي شود و اگر از دو پيناستفاده شود كه د ردو سوراخ قطعه كار فرو روند 11 جهت حركت كلي محدود مي شود بنابراين هر جا گه ممكن است بهتر است از سوراخ مياني قطعه كا ربراي قرار گرفتن روي جيگ يا فيكسچر استفاد ه نمود البته 11 جهتحركت كلي كه توسط دو پين محدود مي شود با اين فرض است كه پين در پائين قسمت خود به صورت لوكتيورعمل كند يعني نشيمنگاه قطعه باشد تا يگ درجه آزادي يعني جهت محور zمنفي را مهاركند.

كه تنها يك درجه آزاد مي ماند يعني محور zمثبت كه توسط كلمپ يا روبند (clamp)انجام مي شود كه عموما به صورت پنو ماتيكي است تا بدين وسيله قطعه را بتوان به راحتي از روي جيگ جدا نمود.

قاعده 3 و 2 و 1 :

3 تكيه گاه براي معرفي يك صفحه (plant support) 2دوران و يك حركت انتقالي توسط اين صفحه گرفته مي شود .2تكيه گاه براي معرفي يك خط راست(orietation). 1 دوران و 1 حركت انتقالي توسط اين خط گرفته.مي شود 1تكيه گاه براي معرفي يك نقطه (stop in tranlator motion) 1 حركت انتقال توسط اين نقطه گرفته ميشود .

موقعيت سه تكيه گاه (صفحه ): نقاطي كه براي معرفي plane support انتخاب مي شوند بايد بر روي بزرگترين صفحه بوده و نسب به يكديگر بيشترين فاصله را داشته باشند و موقعيت دو تكيه گاه بايد نسب به يكديگر بيشترين فاصله را داشته باشند باشد .

زاويه بسته شدن كلمپ 90درجه است كه حداكثر تا 15درجه اختلاف رامي توان در نظر گرفت زيرااگر زاويه بستهشدن كلمپ 90درجه نباشد كلمپ نيرويي ايجاد مي كند كه باعث سرخوردن و اكثرا كلمپ ها درحالت 90درجه بسته مي شوند يعني وقتي كلمپ بسته مي شود حالت افقي پيدا مي كند منظوراز فرآيند تمام فرايندهاي مرسوم در بدنه ساز ي مي باشد :1-نقطه جوش 2-همينگ كلينچ 3-MIG/MAG4- سيلر كاري

دستگاهمختصات مرجع : دستگاه مختصات مرجع خودرو يك دستگاهمختصات كار تزين cartizian

راستگرد مي باشد كه محورهاي آن را فصل مشترك سه صفحه عمود بر خم تشكيل مي دهند يكي از اين صفحات صفحه تقارن خودرو يا صفحه xzميباشد كه در آنY=0صفحه ديگر صفحه افقي است كه از محور چرخهاي جلو و عقب عبور مي كند اين صفحه صفحه xyمي باشد كه Z=0است

صفحه سوم صفحه اي عمود بر دو صفحه قبل است كه از محورچرخهاي جلو مي گذرد اين صفحه نيز yzميباشد

كه X=0در اين دستگاه جهت مثبت محور xاز جلو به سمت عقب خودرو جهت مثبت محور yاز چپ به راست و جهت مثبت محور zاز پائين به بالا قطعهساده (Roug hpart)قطعه اي است كه در سالن پرس توليد شده و به هيچ قطر ديگري متصل نشده استrough)به معني سخت است)

قطعه اسمبل شده (Assembled part)مجموعه اي است كه از اتصال دو يا چند قطعه ساده به يكديگر بوجود آمده.

قطعه اصلي (master part) از مجموعه اسمبل شده قطعه اي كه نسبت به بقيه قطعات اهميت بيشتري دارد

قطعه اصلي يا master partناميده مي شود .

درجات آزاد ه جسم صلب (DOF)degree of freedomبراي هر جسم صلب در فضا مي توان سه حركت دوراني و سه حركت انتقالي در نظر گرفت . به هر يك از اين حركت يك درجه آزادي گفته ميشود منظور از Isostatism گرفتن درجات آزادي قطعه و يا مجموعه نسبت به مختصات مرجع در فضا مي باشد

بدنه جيگ يا فيكسچرBody)):

بدنه جيگ يا فيكسچر يك پايه صليب است كه روي آن پايه ها تكيه گاهها (لو كتيورها locators))پينها ,كلمپ ها يا روبندها(clamps) نصب مي گردد اندازه و شكل ماده اوليه و روش ساخت بدنه با توجه به قطعه كاري كه روي آن بسته مس شود تعيين مي گردد .

قاعدتا اندازه بدنه جيگ يا فيكسچر به اندازه قطعه كار و عمليات توليدي مورد نياز بستگي دارد انتخاب جنس يا ماده اوليه بدنه به مواردي نظير صلبيت مورد نياز ,قيمت , دقت و دوام بستگي دارد . بدنه جيگ به يكي از سه روش ريخته گري , جوشكاري ,ماشين كاري ساخته مي شود.

قطعات پيش ساخته:

استفاده از قطعات پيش ساخته يا نيم ساخته مي تواند هزينه هاي ساخت يك جيگ يا فيكسچر را تا حد قابل ملاحظه اي كاهش دهد همچنين چون اين قطعات در شكلها و اندازه هاي متنوع در دسترس هستند مدت زمان

آماده سازي مجموعه نيز كوتاه خواهد شد چند نوع از قطعات نيم ساخته كه در ساخت جيگ يا فيكسچرها به كار مي روند مقاطع تخت سنگ خورده , پروفيلهاي ريخته گري شده , بدنه هاي ريخته گري شده استاندارد , پروفيلهاي فولادي ساختماني در ساختمان جيگ ها و فيكسچرها از انواع مختلف لوازم استاندارد استفاده مي شود از حمله اين لوازم مي توان به

پيچ , مهره , واشر و خار و انواع ضامن اشاره كرد . در طراحي جيگ و فيكسچر سعي مي شود از قطعات استاندارد استفاده شود .استفاده از قطعات مخصوص هزينه را افزايش داده و معمولا مي توان قطعات استاندارد مناسبي را جايگزين آنها نمود

جيگها وفيكچرها

كاراصلي جيگ هاوفيكچرها تعيين محل قطعه كار هنگام عمليات مختلف برروي آن ميباشد.جيگ ها وفيكچرها ممكن است با قطعات مختلف براي راهنمايينگهداري گيره بندي واندازه گيري مجهزباشند تا تمام قطعات توليدشده بوسيلهجيگ يافيكچر مانند هم باشند.

مزيت استفاده از جيگ وفيكچرها:

استفاده ازجيگ وفيكچردركاهش قيمت قطعات توليدي در مقادير زياد مؤثرمي باشد.جيگ هاوفيكچرها وقتي داراي مزيت ميباشند كه سرعت تعويض قطعه كارودقت از عوامل مهم بشمارايند.استفاده انها درتوليد قطعات يكسان وقابل تعويض ( سرعت بيرون اوردنقطعه كاروجازدن قطعه بندي ) حتمادرتوليدمحدودهم به صرفه ميباشد.مزيت مهم ديگران اين است كه نسبتاكارغيرماهرانه اي ممكن است بوسيله ابزارويژه انجام شود.

جيگ چيست؟

يك جيگ دستگاه مخصوصي است كه قطعه كارراميگيرد يا نگه ميدارد ياروي يك قسمت ماشين كاري شده قرار ميگيرد.جيگ يك ابزار توليد ميباشد كه نه تنها قطعه كار راتعيين محل ميكند ونگه ميدارد همچنين ابزار برش رابراي انجام كارراهنمايي ميكند.جيگهامعمولابابوشهاي سوراخكاري فولادي براي راهنمايي مته هايا ديگرابزاربرش بكارمي روند به عنوان يك اصل جيگ هاي كوچك روي ميز بسته نمي شوند هرچند اگر سوراخهابزرگتر از 4\1 اينچ باشد معمولا لازم است كه جيگ دريك اشيانه قرار گيرد يا بطور محكمي به ميز وصل گردد.

فيكسچرچيست؟

يك فيكچر ابزار توليدي است كه براي تعيين محل و محكم نگهداشتن يك يا چندقطعه كار بكار ميرود آن طوريكه عمليات لازم بتوانند انجام شوند.يك فيكچر بايد بطرزمحكمي به ميز ماشين متصل گردد از انجاييكه فيكچرها بيشتر روي ماشينهاي فرزكاري مورد استفاده قرار ميگيرند لازم است طوري طراحي شوند كه براي عمليات مختلف مناسب باشند.هدف اصلي از كاربرد فيكچرتعيين محل كردن قطعه كار بطورسريع ودرست نگهداريان بطرز خوبي ومحكم گرفتن ان ميباشد.فيكچرها درطرحهاي مختلفي از ساده يا پيچيده براي كارهاي مختلف وبا در نظر گرفتن تعدادتوليد ساخته شده اندبعنوان قطعات نگهدارنده فيكچرها به ساده كردن عمليات فلزي با وسايل مخصوص روي تمام ماشينهاي استاندارد كمك ميكنند. در ذيل مواردزيادي از عملياتيكه ممكن است به فيكچراحتياج داشته باشدنوشته شده است:

مونتاژ ‍، خم كاري ، سوراخ كاري داخلي ، پرداخت كاري ، صيقل كاري ، سنگ كاري ، صيقل كاري سوراخها ، بازرسي صيقل وپرداختياتاقانها و بلبرينگ ها ، فرزكاري ، رنده كاري ، تهيه پروفيل يك قالب يا قطعات ديگر به وسيله ماشين فرزياسنگ ، برقو كاري ، پرچ كاري ، اره كاري ، اهنگري ، صاف كردن سطوح زبر يا ريخته گريشده ، قلاويزكاري ، ازمايش ، تراشكاري ، جوشكاري.

فرق بين جيگ وفيكچر:

درواقع فرق گذاشتن قاطع بين اين دو وسيله مشكل است ولي بطور كلي ميتوان گفت كه جيگ هدايت كننده مته براي عمليات سوراخ كاري ميباشد درحاليكه فيكچرخود به ماشين كه عمل برش را انجام ميدهد محكم بسته شده و بدون هدايت تيغه عمل برش انجام ميگيرد.فيكچرها اغلب براي سرعت عمل در ما شينهاي فرز وهمچنين انواع ماشينهاي صفحه تراش استفاده ميشود دربعضي مواقع بخصوص از جيگ وفيكچربطور مركب براي تهيه قطعات مشكلتركه طراحي ان ايجاب ميكند استفاده ميشود.

از جيگ ها براي عمل داخل تراش در ماشين تراش نيز ميتوان استفاده كرد كه البته يك عمل مخصوص ناميده ميشود.

در كل مي توان گفت كه :

«يک فيکسچر ميتواند جيگ باشد ولی يک جيگ نميتواند فيکسچر باشد.»

اصول قرار گيري وجادادن در جيگ وفيكچر:

منظور از قرار گيري و جادادن در جيگ وفيكچر را ميتوان بايك جمله درموقعيت مناسب نگهداشتن قطعه كار بيان نمود. ميدانيم كه يك قطعه كار ميتواند 6 حركت داشته باشدكه عبارتنداز:

سه حركت رفت وامدي در طول محور مختصات X وY و Zوسه حركت چرخشي(پيچشي) در دورمحورهاي XوY و Z اصول قرار گيري برهمين مبني استوار ميگردد.چنين ذكر ميشود كه يك قطعه كارطوري قرارگيردكه اين حركات را نداشته باشدازنظرمحل قرارگيري نكات زير علاوه بر موارد بالا مهمترين عوامل در جادادن قطعه كار داخل جيگ و فيكچر ميباشد.