تحقیق درباره تكنيك نورپردازي در تلويزيون و سينما                

طيف الكترومغناطيس:

انرژي از بسياري منابع طبيعي ساخته دست انسان مي تابد. اين تابش الكترومغناطيسي به شكل حركت موجي و با سرعت غير قابل باور بيش از 186000 مايل در ثانيه از منابع گوناگوني مثل خورشيد، فرستنده هاي راديويي، مواد راديواكتيو و چراغهاي الكتريكي انتقال مي يابد. منابعي با ارتعاش نسبتا كند بيشتر امواج گرمايي را منتشر مي كنند. در حاليكه ارتعاشات بالاتر از مقياس تابش نافذتري مي سازند كه به نام اشعه ايكس مشخص شده است.

انرژي الكترومغناطيسي در پهنه بسيار وسيعي از دامنه فركانس، تقريبا از صفر تا بيش از  هرتز منتشر مي شود.

نور سفيد:

چشم دامنه قابل توجهي از روشناييها را كه تامين كننده نور سفيد براي ما هستند مي پذيرد اما دوربين قادر به اين سازگاري نيست.

براي شرح و مقايسه كيفيت رنگ منابع نور سيستمي به نام اندازه گيري هاي رنگ بنا شده است كه بر اساس مفهوم حرارت دادن يك تشعشع كننده بدنه سياه كامل و با توجه به توزيع طيفي نور منتشر شده از آن در دماهاي افزاينده بنا شده است. همه منابع نوري كاربردي را كه كيفيت طيفي مشابه دارند با وجود تفاوت عملكرد واقعي ما مي توان در همين دماي رنگ طبقه بندي نمود. دامنه طيف واقعي بسياري از روشنايي ها به نحو قابل توجهي متفاوت است مع هذا به عنوان نور سفيد پذيرفته مي شوند.

درخشش سطح:

برداشت ما از درخشش يك سطح تحت تاثير چند عامل غير مرتبطاست :

ا. نور تابشي كه شدت آن با قدرت و فاصله خود منبع نور و اينكه نور بخش شده يا به شدت جهت دار باشد و رنگ آن تغيير مي كند.

2.شكل سطح             3.ناحيه مرئي سطح                4.زاويه سطح

5.محيط، مايه و رنگي كه بصورت ذهني بر هم اثر مي نهند         6.وضوح سطح

7.جلوه هاي قطبي شدن نور.

مقدار نوري كه به سطح مي تابد و نسبت بازتاب نور را مي توان به دقت مقايسهكرد. محاسبات تنها مي تواند روش نورپردازي ما را هدايت كرد، اما حاصل تصوير را معين نمي كند.

 از لحاظ تكنيكي ما نگران كميت واقعي نوري كه از صحنه باز مي تابد هستيم و در نگرش هنرمندانه، دلمشغول درخشش آشكار مايه هاي تصوير و معنا و نقش آن در جلوه اي كه در پي آن هستيم. اگر ناحيه اي چنان مقدار ناچيزي از نور را بازگرداند كه درون دامنه نوردهي سيستم نگنجد به عبارتي پايين ترين محدوده هاي نوردهي قرار گيرد مقادير متفاوت پايين شبيه هم ظاهر شده و اگر همجوار باشند در همديگر آميخته مي شوند. عيوب فني محتمل عبارتند از پيدايش نواحي مه آلود و تيره با مايه هاي يكنواخت در عكاسي و تلألوهاي جعلي كه مايه هاي تيره تر را پر مي كند و نيز نورهاي شديد همجوار متداخل مانند حاشيه هاي پارازيتي و لكه هاي شج مانند در تصاوير تلويزيوني.

برداشت بيننده از درخشش سطح ممكن است بوسيله كيفيت نور تابيده به موضوع تحت تاثير واقع شود. شكل و پرداخت سطح مي تواند اثري قابل توجه بر درخشش آشكار آن داشته باشد. اگرچه درخشش سطح هموار، به محضي كه نسبت به نور در زاويه قرار گيرد مي تواند بطور مشخص تغيير كند. وقتي كه سطوح گوناگون يك موضوع زواياي مختلفي نسبت به منبع نور مي گيرند، هرگونه نور رساني در سطح جلوه اي كلي بر درخشش سطح دارد.

قطبي شدن:

نورعادي با حركت موجي، در سطحي عمود بر راستاي انتشار، در همه جهات مرتعش مي شود. صافي قطبي نشان چند كاربرد عملي دارد: اولا انعكاسهاي ناخواسته نور از روي آب و شيشه را كه مانع از رويت اشياي پشت آنهاست حذف مي كند يا كاهش مي دهد. ثانيا زبانه هاي نور، انعكاسها و نقطه هاي نوراني سطوح براق را كنترل مي كند. ثالثا وسيله اي مي شود براي ايجاد مايه هاي آسماني تيره شده. همه اين كارها را صافي قطبي ساز بدون تغيير اساسي در كيفيت رنگ، اما با كاهش نوري به مقدار   تا  انجام مي دهد.

سطوح رنگي و نور رنگي:

هنگام برخورد نور با بيشتر سطوح، بيش از نيمي از نور جذب مي شود و به شكل حرارت درآنها از بين مي رود بنابراين در هر دماي متغيري از طيف باز مي گردند كه ما آن را بعنوان رنگ ويژه آن سطح خاص مي شناسيم.

به بيان صريح تر، رنگ موثر سطح توسط قدرت واكنش چشم به رنگ  و كيفيت رنگ نور تابشي تحت تاثير قرار مي گيرد. نور تابشي طبيعي دامنه رنگ محدودي دارد كه اساسا از پراكندگي نور ناشي از رطوبت و غبار اتمسفر بدست مي آيد و آسمان را آبي و غروب را روشن و زنده مي سازد.

نور قوي باز تابيده از سطوح نزديك، بسته به جذب انتخابي آن مي تواند به رنگ معيني در آيد، به همين دليل است كه چهره گاه با نور زرد پارچه، سبزي شاخ و برگ درختان، و يا قرمزي بدنه اتومبيل روشن مي شود. با استقرار مواد رنگي در قابهايي در جلو منابع نور مي توان نور رنگي ايجاد نمود. همه اين مواد ژلاتيني بازده منبع نور را تقليل مي دهند اما جلوه هاي مرئي آن كه توسط آن ها حاصل مي شود بستگي دارد به رنگ انتخابي، دماي رنگ و شدت نور چراغ، رنگ هاي سطحي كه نور آن ها رو روشن مي كند و خصيصا رنگ فيلم يا سيستم تلويزيوني. هنگام تابش نور رنگي به سطحي رنگي جلوه حاصل به پوشش طيفي نسبي آن ها يعني به روشنايي و خصايص جذب نور سطح بستگي دارد.

تركيب رنگ سه رنگي:

دو سيستم عمده تركيب رنگ موجود است: تركيب جمعي مربوط به نور رنكي است و زماني است كه براي ساختن تركيب نور جديدي احساس يك رنگ با رنگ ديگري مي آميزد. نورهاي اصلي كه بطور ثابتي بكار مي روند عبارتند از قرمز، سبز، آبي. تركيب تفريقي زماني صورت مي گيرد كه جلوه رنگي حاصل از فرايند جذب انتخابي بدست آيد.

وقتي نور به سطحي مي تابد چشم تنها بازتاب باقيمانده نور را، اعم از اينكه سطح با رنگ روغن، رنگ رنگرزي، جوهر يا رنگدانه نگ آميزي شده باشد، بعد از فرايند تفريقي به آن مي بيند. پديده تفريقي را هنگامي ناظر هستيم كه نور از سطحي وسيع، كه با رنگدانه هاي سبز يا قرمز رنگ شده باشد، منعكس شده است.

چشم و جهان مرئي:

چشم انسان اغلب به دوربين شبيه است.در چشم نيز مثل دوربين مقدار نور وارد شده توسط عنبيه كنترل مي شود و تصير صحنه بوسيله عدسي بر روي صفحه اي حساس به نور كانوي مي شود. دوربين نيز به شيوه اي ديگر گزينشي است. دوربين صحنه را به قطعات مستطيل شكلي تقسيم مي كند كه موضوع ها در آن ها به شكل متفاوتي كانوني شده اند. چشم بطور لحظه اي برروي يك سلسله نقاط جدا از هم متوقف مي شود و با چرخشي سريع از يكي به ديگري، آن ها را بطور فضايي به هم مربوط مي سازد. دوربين نيز مي توند با چرخشهاي افقي و عمودي، حركت تعقيبي يا زوم، موضوع ها را به طرق فضايي به هم مرتبط سازد.

تطابق درخشش:

وقتي كه چشم محيط را بطور سريع و نقطه به نقطه مي بيند، در نقاط تثبيت متوقف مي شود، هرتوقفي، هر چند كوتاه به حد كافي طولاني است تا چشم خود را با درخشش آن نقطه تطابق دهد. اگر در محيط حركت كنيم تطابق چشم گوناگونيهاي مقدار نور و تضاد را كه دوربين ضبط مي كند و نور سنج قادر به محاسبه آن هاست نوارني مي دارد.

پديده هاي ثبات:

پديده ثبات مرئي تقريبي شكل هاي متعددي پيدا مي كند. از آن جمله: ثبات اندازه تقريبي، قوه اي است كه مانع از اين مي شود كه ما اشياي دور را علي رغم كوچكي ديده شدنشان كوچك بدانيم بلكه آن ها را فقط اشيائي در دوردست تعبير مي كنيم. ثبات درخشش تقريبي، مارا قادر مي سازد كه با ديدن قطعه اي كاغذ سفيد حتي اگر شدت نور تابيده بر آن از روشنايي سطحي خاكستري نيز كمتر باشد فورا به آن رنگ بشناسيم.

ثبات رنگ تقربي كه جلوه اي طبعي است. ثبات شكل تقريبي كه ما را قادر به تعبير شكل هاي شناخته شده هندسي مي سازد بر اين اساس بيضي ممكن است به دايره تعبير شود و از سطوحي با زوايه حاده زاويه قائمه استنباط گردد.

ارزيابي رنگ:

وقتي نتوان منبع يك نور رنگي را به درستي ديد چشم تمايل دارد رنگي را كه آشكارا تغيير يافته است واقعي فرض كند. حتي وقتي كه اين جلوه به طور متناقضي بوسيله گريم آبي و نور سفيد ايجاد شده باشد. نور را به رنگ آبي تعبير مي كنيم و نه صورت را، مگر اينكه كليدهاي مرئي ديگري در دست باشد. چشم ممكن است با نور اصلي تطابق يابد و آن را سفيد ملاحظه كند و رگ هاي ديگر را به غلط غير عادي تعبير كند. كيفيت نور نيز بر اشباع رنگ آشكارا اثر مي گزارد، نور سخت جلوه اي اشباع شده تر، تضادي تر، و رنگمايه اي درخشنده تر و زنده تر ايجاد مي كند. جهت نور نسبت به نقطه ديد نيز به درخشش و اشباع موثر تاثير مي گزارد و اين امر در مورد نور جلو بيشتر صدق مي كند تا براي نور اريب و نور جانبي.

حافظه رنگ:

اگرچه قدرت به خاطر سپردن رنگهاي خاصي را مي توان با تمرين بهبود بخشيد اما در هر حال قدرت حافظه رنگ انسان غير قابل اتكاست. ما رنگ ها را چنانكه در نور روز هستند البته اشباع شده تر و گرم تر از اصل آن ها به خاطر مي آوريم. معمولا يك صحنه روشن را روشن تر و يك صحنه تاريك را تاريك تراز آنچه بوده به خاطر مي سپاريم.

3.اصول اساسي نورپردازي:

ادراك و گزينش:

بيشتر ما جهان اطراف خود را فقط با نيمي از يك چشم مي نگريم. به تاثيرات آن واكنش نشان مي دهيم اما ه ندرت به موشكافي و بررسي دقيق جلوه هاي آن مي پردازيم. نور پديده اي است كه از جانب ما بطور طبيعي و بديهي پذيرفته مي شود. توجه مارا با نمايش جلوه اي به خود معطوف مي كند، وابستگي ما را به سويي مي كشد، حالتي خاص در ما مي آفريند، زمان خاصي را القا مي كند و ... . بسته به چگونگي نورپردازي، مي توان در نمود موضوعي دخل و تصرف انجام داد.

خصايص اصلي نورپردازي:

كيفيت نور: كيفيت نور بيش از هر چيز به ماهيت منبع آن مربوط مي شود. بين نور سخت سايه ساز و نو نرم پراكنده بدون سايه آميزه هاي بيكراني موجود است.

نور سخت، قدرتمند و قاطع سايه هاي قوي و مشخصي را ايجاد مي كند. اين نور سطوح خارجي و بافت سطح را آشكار مي سازد. كاملا جهتدار است بنابراين مي توان آن را محصور كرد عملكرد نور سخت در هنگام نورپردازي يكسان است.

نور نرم: در طرف ديگر انواع نور، با نور نرم سر و كار داريم. روشنايي پراكنده بودن سايه ممكن است هم از آسمان تيره ابرآلود حاصل شود و هم از يك حباب فلورسنت سقفي، و يا از منبع نور سختي كه به وسيله مواد پخش كننده نور پوشيده شده باشد به دست مي آيد. نور منبعي تا دهانه بزرگ مانع از نمود بافت شده و جزئيات نواحي سايه اي را بدون خلق سايه هاي زياد و روشنايي تند آشكار مي سازد.

جهت نور: جهت نوري كه به موضوع مي تابد بيشتر به نقطه ديد ما مربوط مي شود تا به جهت اشاره موضوع.

نورپردازي از مقابل:

هر چقدر نور به محور عدسي دوربين نزديك تر باشد، نمود موضوع از اين نقطه ديد تخت تر مي شود. هم برجسته نمايي و هم بافت سطح بوسيله نوري كه از روبه رو مي تابد از بين مي روند.

نورپردازي از جلو مي تواند از ايجاد اغتشاش و سايه هاي نالازم جلوگيري كند يا برجسته نمايي ناخواسته را كاهش دهد. اين امر مارا قادر مي سازد تا چهره ها را جوان تر بنمايانيم، چين و چروكها و برآمدگيها را پنهان سازيم و ... . به طور كلي سطوحي كه ر مقابل پرتو نور واقع شده اند درخشنده تر هستند اگر سطحي بازتاب شديد داشته باشد نور كاملا از مقابل به طرف عدسي دوربين باز مي گردد.

نور جانبي يا پهلويي:

اگر موضوع مثل سطحي مستوي كاملا تخت باشد از لحاظ نظري نور كاملا ناديده مي ماند اگرچه هر برآمدگي در زاويه قائمه نسبت به آن سطح به نحو درخشنده اي نور مي گيرد. وقتي نور هنوز كاملا به وضعيت جانبي در نيامده است به تمام يا بخشي از سطوح مقابل ساييده مي شود. مسطح ترين بافت ها هم با نور جانبي به شدت شكل مي گيرند و ماهيت سطوحي مثل سنگ ساختماني، پارچه، رگه هاي چوب و ... آشكار مي شود.

سايه:

سايه ها هم از نبود نور ناشي مي شوند. اما خاستگاهشان چند وجه دارد. گاه به سايه هاي جعلي بر مي خوريم كه در حقيقت يا نواحي نور نخورده اي در بين دو ناحيه روشن اند يا در حاشيه پرتوهاي نور جايي كه نور كاهش مي يابد. ايجاد سايه هاي مصنوعي را قلم مو و رنگپاش بهتر از اين است كه از سايه هاي به شكل واقعي استفاده كنيم يا براي حذف آن ها نور را بكار گيريم و نيز بهتر است از سايه هاي متعدد سر در گم كننده منابع نوري كه در هم تداخل كرده اند اجتناب كنيم زيرا برجسته نمايي آشفته كننده جلوه نمايي را كاهش مي دهد.

كاركرد هاي نور:

نور كاركرد هاي زير را دارا مي باشد:

1.      جهت دادن توجه به نواحي خاص، برجستگي بخشيدن به جنبه هاي ويژه و تضعيف بقيه.

2.      آشكار كردن شكل دو بعدي و سه بعدي، ايجاد توهمي از حجم، خطوط مرزي، اندازه و نسبت ها.

3.      معرفي محيط، نمايش پيرامون موضوع ها، ارتباطات فضايي، مقياس ژرف نمايي.

4.      هويت بخشيدن به موضوع و پيرامون آن، نمايش حالت، جو، زمان.

5.      پرورش ارتباطات تركيب بندي، پرورش و وحدت بخشيدن به نسبت هاي سايه اي.

6.      ابقاي تداوم بصري عوامل بالا.

7.      پاسخگويي به الزامات فني سيستم.

فرايند نورپردازي بينايي:

نور اصلي: در نورپردازي موضوع، اولين گام استقرار نور اصلي است. اين نور اصلي چه در جهت و چه در رويارويي با جلوه هاي نورهاي ديگر، معمولا بايد مسلط باشد. اين چراغ اصلي به سادگي مي تواند اثر چراغ ديگر را با كاهش بر جسته نمايي آن، يا با خلق سردرگمي ناشي از سايه ها، خنثي سازد. نور اصلي معمولا در جلو و در زاويه اي نسبت به محور دوربين قرار مي گيرد. اين چراغ سايه هاي اصلي را ايجاد مي كند و شكل صورت بندي سطح، و بافت را آشكار مي سازد و عمدتا ميزان نوردهي را تعيين مي كند.

نور تلطيف كننده:

نور نرم بي سايه اي است كه هم براي كاستن از خشونت و تندي سايه نور اصلي و هم براي آشكار ساختن جزئيات سايه به كار مي رود. اين نور تلطيف كننده به طور آرماني نبايد تغييري در ميزان نوردهي دهد، سايه جعلي خاص خود را ايجاد كند و جلوه نور اصلي را خنثي كند.

نور پشت:

نوري است كه از پشت سر به موضوع مي تابد. نوري به طرف دوربين. نور پشت چهار هدف عمده دارد:

1.   خطوط جانبي بخشي يا كل موضوع را مي نماياند، و حاشيه اي با مايه متفاوت به وجود مي آورد كه آن را از پس زمينه جدا مي سازد.

2.      لبه هاي موضوع را شكل مي بخشد و خطوط موازي لبه ها را آشكار مي كند.

3.      مناطقي را كه در سايه نور اصلي واقع شده و بطور نارسا توسط نور تلطيف كننده آشكار شده اند روشن مي سازد.

4.      نور پشت مي تواند جزئيات اشياي نيم شفاف و نقوش تور بافت را آشكار كند.

4.ابزارهاي نورپردازي:

اجسام پرتو افكن:

لامپهاي تنگستن:

لامپ تنگستنمرسوم و مشتقات پرقدرت حرفه اي آن حقانتخاب بسيار وسيعي را از حيث ظرفيت قدرت در گستره اي از لامپهاي چند واتي تا انواع 20 كيلو واتي عرضه مي كند. چون لامپهاي تنگستن داراي معايبي هستند آنها رتا براي مقاصدي كه كمتر بحراني هستند بكار مي برند.

لامپهاي پرسو شونده:

لامپهاي پرسو شونده قادرند كاري تقريبا ناممكن را به كاري عملي تبديل كنند. طول عمر اين لامپهاي دورنمايي نامعين است. با استفاده از ترانسفورماتور كاهنده يا بستن لامپها به صورت موازي مي توان تا حد قابل ملاحظه اي بر طول عمر لامپ افزود. بدين طريق بر طول عمر لامپ افزوده مي شود.

لامپهاي دوفيلاماني:

لامپهاي تنگستن هالوژن براي چراغهاي لكه اي فرنل با دوفيلامان منتقل در دسترس هستند. اين فيلامان ها را مي توان باهم يا جداجدا روشن كرد. اين خصوصيات بطور موثر منبع نور با قدرت زياد و منبع نور با قدرت كم را در يك محفظه تامين كرد. بنابراين اگر شدت نورها با دوفيلامان بيش از حد نياز باشد براي بدست آوردن نور با شدت كمتر و كلوين بالا مي توانيد هر يك از دوفيلامان را به طور جداگانه روشن كنيد.

قوس زغالي:

قوسهاي زغالي با ولتاژ پايين و جريان برق شديد براي ايجاد نور با شدت زياد و كيفيت رنگي ممتاز در استوديو هاي سينمايي توسعه يافته اند. قوس زغالي كه منبع نور نقطه اي بسيار تمركز يافته اي است روشنايي پاكيزه بسيار واضحي با برجسته نمايي نمايش بافت و شكل بندي سايه بسيار بالا بوجود مي آورد.

متعلقات نور-دستگاههاي نورافكن:

ساده ترين وسيله نور، لامپي با حباب ساده است بر روي يك گيره يا پايه، اين وسيله براي كاربرد معمولي بسيار ناكارامد و آسيب پذير است، در عوض براي جمع آوري و هدايت مجدد نور در يك جهت نوعي بازتابه لازم است. در برخي از دستگاههاي نورافكن حفاظي نوري نصب يم شود كه شعله هاي مستقيم نور لامپ را بريده و آنهارا در مسير عكس به طرف بازتابه هدايت مي كند در نتيجه منبع نوري كه اندكي نرم تر و عريض تر است به وجود مي آيد.

چراغ داراي نور پراكنده:

روشنايي بدون سايه مستلزم منبع نوري است با نور متفرق و غير مستقيم و بنابراين لوازم نورپردازي منفرد فشرده مي تواند روشنايي نرم شده را تامين كنند و نيز مي توان نور را متفرق كرد. هر چه منبع نور نرم بزرگتر باشد نور آن پراكنده تر خواهد بود. منتهي تا حدي كنتر نشده بر روي كل صفحه گسترده خواهد شد.

نورپردازي با لامپ مهتابي:

لامپهاي لوله اي مهتابي كارآيي بالاتري نسبت به لامپهاي تنگستن دارند، از نظر اقتصادي مقرون به صرفه هستند، عمر بيشتري دارند. مي توان به صورت گروهي از آنها رديف نور نرم به وجود آورد.

اين منابع نور غالبا در استوديو هاي كوچك تلويزيوني استفاده مي شود. اما نواقصي نيز دارند نظير پايين بودن ميزان نور، بزرگ بودن منبع نور، گسترش نور به صورتي كه موضعي كردنش دشوار است و نيز كيفيت مختلف براي بازسازي مطلوب رنگ مناسب نيست.

از جمله وسايل ديگري كه به عنوان نورافكن مي توان استفاده كرد مي توان چراغهاي لكه اي فرنل-چراغهاي لكه اي براي مقاصد خاص و لوازم نور نرم جلو باز را نام برد.

چراغهاي دستي:

در قسمت اساسي تجهيزات فيلمبرداري دستگاههاي نوري هستند كه برا روي دست حمل مي شوند. براي جمع آوري الكترونيكي اخبار، فيلمهاي خبري، فيلمبرداري فيلمهاي مستند مورد استفاده قرار مي گيرند. از جمله چراغهاي سبك كه قابل حمل روي دست هستند مي توان چراغ لكه اي كوچك بدون عدسي با بازتابه خارجي، چراغ داراي بازتابه داخلي، لامپهاي يدتوبسته و لامپهاي PAR را نام برد.

چراغهاي روي دست در موارد زير استفاده مي شود:

1.      در جايي كه آرايش نور بالبداهه است.

2.      جايي كه محوطه محدود است

3.      جايي كه حركت پر جنبش را با تسهيلات بسيار محدود نور مي دهيم

4.   جايي كه همه نور موجود بايد فقط روي محوطه هايي كه در نما ديده مي شوند متمركز شود و همراه حركت دوربين حركت داده شوند.

پايه هاي چراغ:

براي اينكه قدر باشيم چراغ ها را در هر موضوع انتخاب شده اي با استواري و ايمني نگه داريم و زاويه، جهت تابش و پوشش آن ها را به دقت تنظيم كنيم بايد از سيستمهاي نظير سيستم هاي آويختن چراغ، پايه هاي اساسي چراغ، پايه هاي نورپردازي، چراغ هاي كفي، ميله هاي نصب چراغ كه هر يك در جاي خود كاربرد خاصي دارد استفاده نمود.

5.چهره پردازي ساكن (ايستا)

چهره پردازي بخش عمده اي از كل كار عكاس را تشكيل مي دهد در مطالعه نورپردازي احتمالا بيش از هر مورد ديگري سزاوار توجه است. چهره پردازي گرايش عاطفي تماشاگر را تحريك مي كند. چهره پردازي بايد متناسب با وضعيتي خاص باشد. نورپردازي چهره به نحو درخشاني انجام مي شود و تصاوير جالب و جذابي مي سازد. در سينما براي كسب بهترين جلوه، چهره را در نماي نزديك، به شيوه اي كاملا متفاوت با همان چهره در نماهاي دور نورپردازي مي كنند.

عيوب نورپردازي چهره:

نورپردازي چهره معايبي را نيز به دنبال دارد. روشنايي تند بر نوك بيني باعث ايجاد جلوه بيني حباب مانند يا سر بالا مي شود و روشنايي تند در كنار بيني باعث جلوه بيني شكسته يا تغيير شكل داده مي شود. نور اصلي سراشيب چشم تاريك ايجاد مي كند و چشم را گود افتاده و چهره را جمجمه مانند نشان مي دهد. اگر ابرو  با نور پهلو يا پشت روشن شده باشد چشم تاريك ايجاد مي شود. نور بيش از حد بر روي مو، جلوه كرك مانند، پر زرق و برق و بسيار درخشنده دارد. اگر نور پشت بسيار شديد يا بسيار سراشيب باشد گوش از بقيق اجزاي صورت مجزا مي شود و نيمه شفاف نمود پيدا مي كند و يا بالاي آن بسيار روشن ديده مي شود. نور شديد در اجزاي ديگر صورت نظير چانه و پيشاني نيز معايبي را ايجاد مي كند.

6.روش چهره پردازي در حال حركت

در تلويزيون و سينما، آرايش نور بايد به خوبي باشد كه علي رغم حركت موضوع و دوربين جلوه صحنه تداوم داشته باشد. اگر حركت تند يا زياد باشد بر جنبه نمايي ضعيف چهره ممكن است ناديده بماند اما با آرام شدن موضوع مي توان اصول چهره پردازي ساكن را بكار گرفت.

نورپردازي نواحي حركت:

براي نورپردازي موضوعات متحرك شيوه هاي متعددي وجود دارد. همه اين روش ها از اصل مثلث نور منشا مي گيرند. اين تكنيك نوعي نورپردازي موضوعات متحرك به شرح زير است:

1.      نورپردازي سراسري با روش مثلث نور

2.      نورپردازي ناحيه اي با رونور اصلي

3.      نور نرم جلو همراه با نور پشت سه چهارم برجسته نما

4.   نورهاي اصلي جانبي كه شامل نور سختي كه در امتداد اضلاع دكور مي تابد و نور اصلي و پشت را فراهم مي كند همراه با نور نرم پراكنده اي از جلو مي شود

5.      نواحي متمركزي كه با روش مثلث نور نورپردازي شده اند.

روش هاي نورپردازي حركت:

در نورپردازي سينما و تلويزيون براي انطباق نور با حركت تك تك افراد چند روش وجود دارد:

1.   ممكن است اختلاف دو نورپردازي به نظر ما مزاحم نباشد، ممكن است نوري براي يك وضعيت بهتر باشد اما نور ديگري براي آن تنها مناسب به نظر برسد.

2.      مواضع ممكن است آن قدر از هم جدا باشد كه بتوان روش نورپردازي مجزا را بكار برد.

3.      يك آرايش دو قلوي از قبل پيش بيني شده ممكن است براي هر دو موضوع به يك نسبت مناسب باشد.

4.      ممكن است چراغ ها وظايف دوگانه اي داشته باشند.

5.      مي توان يك چراغ مكمل اضافي، احتمالا با توازن مجدد را براي بهبود كيفي وضعيت جديد بكار برد.

6.      مي توان براي اصلاح وضعيتي خاص، نور اصلي بكار برد.

7.      مي توان نور تلطيف كننده پر قوس را، احتمالا با توازن مجدد به عنوان نور اصل بكار گرفت.

8.      مي توان چراغهاي موجود را مجددا متوازن كرد و به آنها اهميت نسبي متفاوتي بخشيد.

9.      بهتر است كه وضعيت چراغ ها را با قطع سريع و يا با تداخل آرام تغيير دهيم.

طبيعت بيجان:

در نورپردازي مواد و موضوع هاي آشنا، به خصوص لازم است كه خود را به ديدن چيزي كه واقعا وجود دارد هدايت كنيم نه به چيزي كه فرض كرده ايم موجود است. نبايد جزئيات را با نظر اجمالي هميشگي كه فكر را به تجاهل مي كشاند بنگريم. در آشكار كردن موضوع، نور برداشت ما را از اندازه، واصل و ارتباطات سطوح تحت تاثير قرار مي دهد.

تمركز دادن به توجه:

يك پس زمينه مناسب نه تنها توجه را از موضوع اصلي منحرف نمي سازد بلكه به آن سوق مي دهد. بعضي اوقات لازم است از سطوحي خالص، نيم روشن، بافت دار يا اندوده شده استفاده نمود. موضوع را بايد در ارتباط با زمينه و موضوع هاي مجاورش در نظر بگيريم. توجه بيننده بيشتر از هر چيزي به جزئيات جذب كننده نزديك جلب مي شود. نور و تركيب بندي بطور جداگانه توجه را به خود جلب نمي كنند.

نورپردازي مواد معمولي:

در نورپردازي مجموعه هاي كوچك، شكل عمده عبارت است از تمركز دادن نور براي قطعي يا جزء به خصوص، بدون سايه سازي ناخواسته نمود بافت موضوع را كاهش ندهد و نورهاي مفرط مزاحم ايجاد نكند.

در نواحي پهن تر موضوع اصلي عبارت است از تعداد و قدرت چراغ هاي مورد نياز و متناسب بافت ها و شكل هاي گوناگون و يافتن شيوه اي براي استعداد چرخ ها كه هم موثر باشد و هم خود ديده نشود.

8.نورپردازي برانگيزنده:

نامحسوس بودن نورپردازي:

فضا مفهومي فريب آميز است. مي توان در نماي قدرتمند جالبي با مايه تاريك كه از يك نور جانبي دقيقا مستقر شده به دست آمده باشد به آن دست يافت. اين امر همان خصيصه خود زداينده توهم تصويري است.

 مدير نورپردازي مثل همه افراد به كار شكننده وانمود سازي مي پردازد و هر چه موفقيت او بيشتر باشد حاصل كارش كمتر به چشم مي آيد. بخشي از هنر مدير نورپردازي آن است كه فاصله بين چيزي را كه در مقابل دوربين وجود دارد از يك سو، و تعبير تصويري آن را كه استحاله حساب شده و مستلزم پيشبيني خلاق متكي بر تجربه است از سوي ديگر حذف كند.

سبك نورپردازي:

تجسم جهان سه بعدي در تصويري تخت به شيوه هاي زير انجام مي گيرد:

1.   ضد نور: به طور كلي بر خطوط مرزي موضوع اتكا مي كند و رنگ، مايه، بافت و برجسته نمايي سطح موضوع را به كلي حذف مي كند.

2.   روشن ساز: اين روش توجه را به خطوط مرزي، رنگ سطوح و جزئيات معطوف مي كند اما با فرم حجمي موضوع ارتباط ندارد. در اين روش جزيات سطح و رنگ غلبه دارند.

3.   سايه روشن: آشنا ترين سبك تصويري است در اين روش تاكيد بر القاي احساس از حجم و عمق است و با كنترل دقيق درجه بندي مايه ها، درخش سطوح دو بعدي، تفكيك مايه ها و سايه بندي به دست مي آيد.

چگونگي برخورد با روش تصوير سازي:

روش نورپردازي داراي شكل متنوع و جالبي است. اين روش ها را مي توان به صورتي تقريبي دسته بندي كرد كه عبارتند از: روشن سازي سراسري و حجم نما، واقعگرايي كه شامل تقليد مستقيم و تقليد غير مستقيم است و فضاسازي كه طبيعي، تزئيني و انتزاعي است.

هدايت توجه:

نور به ما كمك  مي كند تا چشم تماشاگر را به نقطه اي كه ميل دارمي بكشانيم و نگاه كردن به جهتي خاص و توجه كردن به جزئياتي خاص را به او القا كنيم. چشم توسط مواردي مانند مايه هاي جدا از هم، تضاد شديده مايه هاي همجوار، رنگهاي اشباع شده، رنگهاي روشن، نواحي واضح در درون ميدان ديدي ناواضح جلب مي شود و به طرف تركيب بندي خطوط همگرا و مايه هايي كه به تدريج نمو دارند كشانده مي شود.

آشكارسازي واقعيات:

نورپردازي گزينش ما را قادر مي سازد واقعياتي را كه براي آشكار شدن انتخاب كرده ايم آشكار سازيم. ممكن است نور براي جلوه اي نمايشي بصورت لحظه اي واقعيت را آشكار كند.

دگرگون شدن نور:

يكي از جذاب ترين جنبه هاي نورپردازي، قدرت انعطاف فراوان آن در تغيير و تبديل است. دگرگون شدن نور، دامنه اي از يك فرايند تغيير فرم و نامحسوس كه بيش از مشاهده شدن احساس مي شود تا مثلا بازي نفس گيري از تغييرات سريع نور در يك سالن مهيج را شامل مي شود. به وسيله نور مي توان تاكيدات تصويري را آرايش مجدد بخشيد و به توده هاي مايه اي شكل توزيع ديگري بخشيد.

9.نورپردازي صحنه:

نور طبيعي:

نور طبيعي بصورت فريب دهنده اي متغير است. كيفيت نور طبيعي به حد قابل توجهي متغير است. رنگ نور طبيعي به شكل كاملا مشخصي تغيير مي يابد. نور طبيعي زاويه نور خورشيد را تغيير مي دهد، دامنه تغيير جهت آن محدود است به شرق، به جنوب تا غرب. كيفيت نور طبيعي بي ثبات است و وضعيت هاي نوري متفاوتي ايجاد مي كند. توزيع نور طبيعي تصادفي است و امكان دارد موضوعي در سايه قرار گيرد و موضوعي ديگر روشن باشد.

نورپردازي در استوديو:

استوديوهاي فيلمبرداري و تلويزيوني مشتركات بسياري دارند. در تلويزيون محدوديت هاي فضايي و زماني ناشي از جنبه هاي اقتصادي استوديو به ناچار كاربرد فشرده تري به فضاي استوديو مي دهد.

چگونگي تقسيم دكور ها در پهنه استوديو در فراهم آوردن امكان نورپردازي خلاق با جلوگيري از آن بستگي به سيستم آرايش و كنترل پذيري چراغ ها و تحمل بار الكتريكي استوديو دارد. هنگام نورپردازي دكور چند واقعيت اساسي به سرعت خود را نشان مي دهند كه غالبا مورد توجه قرار نمي گيرند.

توازن نور:

توازن فرآيند كنترل شدت هاي نسبي چراغ ها عبارت است از تنظيم زواياي چراغ ها و محدود كردن پوشش نوري آن ها. وصف ناشدني ترين جنبه هنر نورپردازي توازن است براي توازن قانع كننده و جالب بايد روشنايي نسبي همه منابع مورد توجه قرار گيرد.

روش نورپردازي:

هنگامي كه شروع به نور دادن به دكور مي كنيم تصميم گيري فني و هنري به نحوي تفكيك ناپذير به هم وابستگي مي يابند. كل روش نورپردازي بايد تابع نظم باشد. بعنوان مثال هر چراغي سهم خاص خود را براي ايجاد توهم ايفا مي كند. نوع دكور و هدف خاص آن روش واقعي پرداخت نور ما را تعيين خواهد كرد. براي نتايج بهتر نورپردازي بهترين راه اين است كه كل دكور را با چراغ هاي كاملا مجزا نور دهيم.

تحليل روش پرداخت نور:

تحليل تصوير تا مشاهده يا تحليل دقيق سايه ها و نحوه شكل گيري آن ها و روشنايي نسبي سطوح انجام مي شود در جايي كه از نور نرم استفاده شده باشد اين نشانه ها كمتر آشكار مي شوند و حتي در مواردي كه سايه ها داراي لبه سخت هستند، برجسته نمايي سطوح محدود و محوطه هاي سايه، روشن مي شوند.

تنظيم چراغ ها:

وقتي صحنه اي را نورپردازي مي كنيم كه در آن پرتو افكن هاي متعدد بطور همزمان روشن است با روشن كردن لحظه اي منابع، با تكان دادن دست به جلو آنها، با نگه داشتن يك انگشت در نزديكي سطحي كه بايد روشن شود، با خم كردن يك انگشت و بررسي جهت سايه اش بر روي كف دست يا بررسي سايه خودمان بر روي كف محل مي توانيم پوشش نوري هر يك از منابع را تشخيص دهيم.

10.كنترل تصوير:

در ايجاد جلوه هاي تصويري به عوامل زير بايد توجه داشت:

 هدف نمايش تصوير، موضوع كه همان وضع و موقعيت مكاني موضوع است، ديدگاه دوربين منظور همان زاويه اي كه دوربين موضوع را در محدوده آن مي بيند، وضوح تصوير، تركيب، نورپردازي.

البته جلوه نور به نوبه خود تحت تاثير آن دسته از فرايند هاي اپتيكي، شيميايي و يا الكترونيكي قرار مي گيرد كه موضوع تصويري قبل از رسيدن به پرده آن ها را پشت سر مي گذارد.

نوردهي:

در فيلمبرداري از صحنه اي با دامنه وسيع مرزها، موضوع از محدوده نوردهي فيلم فراتر مي روند. اگر نور از اندازه حداكثر بيشتر شود تصوير آن حيطه را به شكل محدوده اي سفيد بدون جزئيات بازسازي مي كنند. روشنايي شديد در تصوير تلويزيوني ممكن است به شكل جلوه هاي اضافي بار ويدئو در آيد. نوردهي كمتر يا بيشتر از حد عادي ممكن است حتي موضوعي را كه دامنه تضاد نسبتا محدودي دارد از نظر مايه اي تحريف كند.

حساسيت:

سطوح نور لازم براي يك فيلم يا سيستم تلويزيوني خاص به حساسيت ذاتي آن سيستم، دهانه عدسي انتخابي و كاهش نور مربوط به هر نوع صافي تصحيحي وابسته است. در استوديو و در بسياري از صحنه هاي داخلي در محل، بيشتر از آنكه با مسئله زياد بودن نور برخورد كنيم گرفتار كمبود نور مي شويم و عدسي ها را با دهانه خيلي باز مورد استفاده قرار مي دهيم. هر چه حساسيت بالاتر باشد دانه هاي تصوير نيز بيشتر خواهد شد.

اندازه گيري نور:

دوربين فيلمبرداري استاندارد با سرعت استاندارد 24 قاب در ثانيه، نوردهي  ثانيه و گشودگي شاتر 175 درجه كار مي كند. در موارد اضطراري براي استفاده بيشتر از نور موجود مي توانيم سرعت كار دوربين را كاهش دهيم. زاويه متغير گشودگي شاتر كنترل نور را بطور مشابه ميسر مي سازد. با كاهش اين زاويه براي تقليل نور، وضوح تثبيت تصوير نيز به طور همزمان افزايش مي يابد. كنترل نور عمدتا با تنظيم دهانه عدسي انجام مي شود.

اندازه گيري نور:

نوردهي صحيح را نمي توان با چشم بدست آورد. بسياري از فيلمبرداران براي تعيين نوردهي صحيح از اندازه گيري نور تابش استفاده مي كنند يا با علم بر حساسيت فيلم، شدت نور تابشي را براي متناسب شدن با درجه انتخابي عدسي سازگار مي كنند و يا به طريق ديگر درجه و f را بر اساس نور غالب تنظيم مي كنند.

روش هاي ديگري شامل اندازه گيري ميانگين مقدار نور صحنه، اندازه گيري دهانه براي محوطه هاي داراي روشنايي تند و محوطه هاي سايه و انتخاب نقطه واسط، استفاده از نورسنج نقطه اي و نوردهي بر اساس تشخيص دقيق روشنايي هاي سطح، روش جانشين كردن يا كاربرد مايه كليدي با استفاده از كارت خاكستري استاندارد با انعكاس 18% در محل موضوع براي اندازه گيري ميزان نور وجود دارد.