دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

تحقیق در مورد تفسیر و فضيلت سوره(( فجر))

اين سوره همانند بسياري ديگر از سوره ها ئي كه در مكه نازل شده داراي آياتي كوتاه ،تكان دهنده، پر طنين ، و توام به انذار هائي فراوان است .

در بخش اول اين سوره به سوگندها ي متعددي برخورد ميكنيم كه در نوع خود بيسابقه است . و اين قسمت ها مقدمه اي است براي تهديد جباران به عذاب الهي .

در بخش ديگري ازاين سوره اشاره اي بهبعضي از اقوام طغيانگر پيشين مانند عاد و ثمودو فرعون ،انتقام شديد خداوند ا زآنان كرده است تا قدرتهاي ديگر حساب خود را برسند .

در سومين بخش اين سوره به تناسب بخشهاي گذشته اشاره مختصري به امتحان و آزمايش انسان دارد و كوتاهي او را كه در اعمال خير به باد انتقاد ميگيرد .

در آخرين بخش اين سوره به سراغ مساله معاد و سرنوشت مجرمان و كافران و همچنين عظيم مومناني كه صاحب نفوس مطمئنه هستند مي رود.

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثي از پيامبر اكرم(ع) ميخوانيم: من قرا ها في ليال عشر غفرالله له و من قراها سائر الا يام كانت له نورا يوم القيامه(( كسي كه آن را در شب هاي دهگانه (ده شب اول ذيحجه) بخواندخداوند گناهان او را مي بخشد و كسي كه درسايرايام بخواند نور وروشنايي خواهد بود براي روز قيامتش ))

ودر حديثي از امام صادق مي خوانيم (( سوره فجر را در هر نماز واجب و مستحب بخوانيد كه سوره حسين ابن علي است هركس آنرا بخواند با حيسن ابن علي در قيا مت در درجه اواز بهشت خواهد بود.))

معرفي اين سوره به عنوان سورهحسين ابن علي ممكن است به خاطر اين باشد كه مصداق روشن (( نفس مطمئنه ))كه در آخرين آيات اين سوره مخاطب واقع شده حسين ابن علي است كه حديثي از امام صادق ذيل همين ايت آمده است .

ويا بخاطر اينكه ليالي عشر يكي از تفسيرهايش شبها ي ده گانه آغاز محرم است كه رابطه خاصي با حسين ابن علي دارد .

به هر حال اين همه پاداش و فضيلت از آن كسي است كه تلاوت آن رامقدمه اي براي اصلاح خويش و خود سازي قرار دهند.

تفسير :

به سپيده صبح شما سوگند :

در آغاز اين سوره به پنج سوگند بيدارگر اشاره شده :

نخست مي فرمايد (( قسم به فجر و شكافتن وسيع پرده سياه شب ))

و قسم به شبهاي ده گانه

((فجر )) در اصل به معني شكافتن وسيع است ، واز آنجا كه نور صبح تاريكي شب را مي شكافد از آن تعبير به فجر شده است و ميدانيم فجر بر دو گونه است كاذب و صادق.

فجر كاذب همان سپيدي طولاني است كه در آسمان ظاهر ميشود آنرا تشبيح به دم روباه ميكنند

كه نقطه باريك آن در طرف افق است و قاعده مخروط آن در وسط آسمان .

فجر صادق ازهمان ابتدا در افق گسترش پيدا ميكند ، صفا و نورانيت و شفافيت خاصي دارد مانند يك نهر آب ذلال افق مشرق را فرا ميگيرد و بعد در تمام آسمان گسترده ميشود .

فجر صادق اعلام پايان شب وآغاز روز است در اين موقع روزه داران بايد امساك كنند ، و وقت نماز صبح واردميشود .

بعضي (( فجر )) را در اين آيه به معني مطلق آن آيه يعني سپيده تفسير كرده ا ند كه مسلما يكي از نشانه ها ي عظمت خداوند است نقطه عطفي است در زندگي انسانها و تمام موجودات زمينيو آغاز حكميت نور و پايان گرفتن ظلمت است ، آغاز جنبش و حركت موجودات زنده و پايان يافتن خواب و سكوت است، و بخاطر اين حيات خداوند به آن سوگند ياد كرده .

ولي بعضي آنرا به معني ((فجر آغاز محرم )) كه آغاز سال جديد است تفسير كرده اند .

و بعضي به ((فجر عيد روز قربان )) كه مراسم مهم حج در آن انجام ميگيرد و مت صل به شبهاي دهگانه است . و بالاخره بعضي به صبحگاهان ماه مبارك رمضان و يا فجر (( صبح جمعه)).

ولي آيه مفهوم وسيعي دارد كه همه اينها را شامل ميشود هرچند بعضي مصداق هاي آ ن ا ز بعضي ديگر روشنتر و پر اهميت تر است .

بعضي معني ايه را از اين هم گسترده تردانسته اند و گفته اند منظور از فجر هر روشنايي است كه در دل تاريكي مي درخشد .

بنا براين درخشيدن اسلام و نور پاك محمدي (ع) در تاريكي عصر جاهليت يكي از مصاديق فجر است و همچنين درخشيدن سپيده صبح قيام مهدي به هنگام فرورفتن جهان در تاريكي و ظلمت ظلم و ستم مصداق ديگري از آ ن محسوب ميشود (همانگونه كه در بعضي از روايات به آن اشره شده است)

و قيا م عاشوراي حسيني د رآن دشت خونين كربلاو شكافتن پرده هاي تاريك ظلم بني اميه و نشان دادن چهره واقعي آن ديو صفتان مضداق ديگر بود و همچنين تمام انقلابهاي راستيني را كه بر ضد كفر و جهل وستم در تا ريخ گذشته امرز انجام ميگيرد .

وحتي نخستين جرقه هاي بيداري كه در دلهاي تاريك گنهكاران ظاهر ميشود و آنها را به توبه دعوت ميكند ((فجر)) است.

ولي البته اين يك توسعه در مفهوم آيه است در حالي كه ظاهر آيه همان فجر بهمعني طلوع سپيده صبح است .

و اما ((ليال عشر)) (شبهاي ده گانه) مشهور همان شبهاي دهگانه ذي الحجه است كه شاهد بزرگترين و تكاندهنده ترين اجتماعات عبادي سياسي مسلمين جهان است .

اين معني در حديثي از (( جابربن عبدالله انصاري)) از پيغمبر اكرم (ع) نقل شده است .

بعضي نيز آ نرا به شبهاي آغاز ماه محرم .

جمع ميان اين تفسير هاي سه گانه نيز كاملا ممكن است .

در بعضي از رواياتي كه اشاره به بطون قرآن ميكند فجر به وجودت حضرت مهدي (ص)وليال عشر به ده امام قبل ازاو و شفع كه در آيه بعد مي آيد به حضرت (علي)و (فاطمه زهرا)(ع) تفسير شده است .

به هرحال به اين شبهاي دهگانه بههرتفسيري كه باشد دليل براهميت فوق العاده آنها است چرا كه هميشه سوگند به امور مهمه ياد مي كنند جمع ميان معاني نيز ممكن است.