تاريخچه تشکيل بسيج دانش آموزي

با صدور فرمان تاريخي حضرت امام خميني «ره» در پنجم آذر ماه سال ۱۳۵۸ مبني بر تشکيل بسيج مستضعفين، پايگاه هاي مقاومت در مساجد، حسينيه ها، ادارات ، کارخانجات و مدارس بصورت خود جوش و مردمي شکل گرفت. با واگذاري مسئوليت بسيج به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و شروع جنگ تحميلي عراق عليه ايران اسلامي،  پايگاه هاي مقاومت بسيج در مدارس نيز همچون ديگر اقشار بسيج براي جذب، آموزش و اعزام دانش آموزان واجد شرايط به جبهه هاي جنگ حق  عليه باطل فعال شدند که در اين ميان نقش معلمان و فرهنگيان بسيجي ستودني است.

در دوران هشت سال دفاع مقدس ( ۳۱/۶/۵۹ تا ۳۱/۶/۶۷) بيش از ۵۵۰  هزار نفر از دانش آموزان به دفعات  مکرر به جبهه ها اعزام شدند که بيش از ۳۶۰۰۰ نفر شهيد و مفقود الاثر، ۲۸۵۳ نفر جانباز و ۲۴۳۳ نفر آزاده تقديم دفاع از انقلاب اسلامي و کشور عزيزمان ايران کردند.

حضور حماسي دانش آموزان در سالهاي جنگ تحميلي عراق عليه ايران نه تنها موجب گرمي و موفقيت جبهه ها شد بلکه شور و نشاط ويژه اي در داخل مدارس ايجاد کرد تا ساير دانش آموزان نيز با مراجعه به مسئولان مدارس، خواستار راه اندازي بسيج دانش آموزي در مدارس خود شوند و بدين ترتيب هسته هاي اوليه تشکيلات بسيج دانش آموزي در مدارس تشکيل و در مدت کوتاهي تبديل به گسترده ترين تشکل دانش آموزي کشور گرديد.

با توجه به توسعه سريع و ضرورت قانونمند شدن اين تشکل دانش آموزي، در سال ۱۳۷۱ توافقنامه اي بين وزارت آموزش و پرورش و نيروي مقاومت بسيج تنظيم گرديد که بموجب آن چگونگي هماهنگي و گسترش بسيج دانش آموزي در مدارس کشور تعيين شد. از آنجا که اين توافقنامه فقط بين بسيج  و وزات آموزش و پرورش بود براي تقويت و توسعه بسيج دانش آموزي ضرورت داشت تا ساير دستگاه ها نيز مشارکت داشته باشند فلذا با همکاري اين دو دستگاه در سال۱۳۷۵ پيشنهادي به مجلس شواري اسلامي ارائه شد که مجلس محترم ضمن بررسي و اصلاح، آنرا در تاريخ ۹/۲/۷۵ به تصويب رساند و از آن به بعد قانون تشکيل و توسعه بسيج دانش آموزي جايگزين توافقات قبلي گرديد که متن آن به شرح زير است:

 قانون تشکيل و توسعه بسيج دانش آموزي

ماده واحده: به منظور جذب، آموزش و سازماندهي دانش آموزان مدارس کشور در ارتش بيست ميليوني و ايجاد روحيه همياري، مسووليت پذيري و آمادگي دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامي و بسط فرهنگ و تفکر بسيجي،واحدهاي پويندگان و پيشگامان بسيج دانش آموزي به ترتيب در مدارس راهنمايي و متوسطه پسرانه و دخترانه کشور توسط نيروي مقاومت بسيج سپاه با هماهنگي و پشتيباني وزارت آموزش و پرورش تشکيل مي گردد.

تبصره ۱: در مدارس ابتدايي بر حسب شرايط و آمادگي دانش آموزان واحدهاي اميدان بسيج دانش آموزي با سازماندهي و علائم مناسب با شرايط سني آنها تشکيل مي گردد.

تبصره۲: کليه برنامه هاي اميدان ، پويندگان و پيشگامان بسيج دانش آموزي با حفظ درجات مصوب بسيج و تعيين سطوح سه گانه در هر درجه، مناسب با مقطع تحصيلي و در عضويت هاي عادي و فعال و ويژه انجام مي شود.

تبصره ۳: شوراي هماهنگي و پشتيباني بسيج دانش آموزي به منظور هماهنگي لازم و پشتيباني موثر از تشکيل، توسعه و تقويت فعاليت هاي بسيج دانش آموزي و آموزش آمادگي دفاعي مدارس با ترکيب اعضاي ذيل تشکيل مي شود:

-      وزير آموزش و پرورش به عنوان رئيس شورا

-      فرماندهي نيروي مقاومت بسيج سپاه

-      نمايندگي ولي فقيه در نيروي مقاومت بسيج سپاه

-      معاون پرورشي وزير آموزش و پرورش

-      مسؤول بسيج  دانش آموزي نيروي مقاومت بسيج سپاه به عنوان دبير شورا

-      يکي از اعضاي شوراي عالي آموزش و پرورش

-      مدير کل امور شاهد و ايثارگران وزارت آموزش و پرورش

تبصره ۴: به منظور پيگيري مصوبات شوراي هماهنگي و پشتيباني بسيج دانش آموزي و نظارت بر عملکرد ستادهاي استان ها و کميته هاي تخصصي، ستاد اجرايي بسيج دانش آموزي با ترکيب دو نماينده از سوي وزير و معاونت پرورشي وزارت آموزش و پرورش و دو نماينده  از سوي فرماندهي و نمايندگي ولي فقيه در نيروي مقاومت بسيج سپاه تشکيل مي شود.

تبصره ۵: وزارتخانه هاي دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و آموزش و پرورش مکلفند اعتبار مورد نياز اجراي اين قانون را در سال ۱۳۷۵ از محل هاي رديف تقويت بنيه دفاعي (۵۰۳۰۴۱) نيروهاي مسلح و سرانه بسيج دانش آموزي تأمين و براي سال هاي بعد در حدود امکانات عمل نمايند.

تبصره۶: کليه موسسات دولتي و نهادها، ضمن همکاري و حمايت از فعاليتهاي بسيج دانش آموزي تلاش نمايند در موارد لزوم براي مشارکت داوطلبانه دانش آموزان بطور سازمان يافته در برنامه هاي مربوطه از طريق بسيج دانش آموزي اقدام نمايند.

تبصره۷: هشتم آبان ماه، سالروز شهادت اسوه دانش آموزان انقلاب اسلامي، دانش آموز بسيجي شهيد محمد حسين فهميده به عنوان روز بسيج دانش آموزي تعيين مي شود.

آيين نامه اجرايي اين قانون به پيشنهاد مشترک وزارتخانه هاي آموزش و پرورش و دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و ستاد کل نيروي مسلح تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و هفت تبصره در جلسه علني روز يکشنبه مورخ نهم ارديبهشت ماه يک هزار و سيصد و هفتاد و پنج مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ ۲/۲/۱۳۷۵ به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.

اهداف بسيج دانش آموزي:

در قانون مصوب سال ۱۳۷۵، موارد زير بعنوان هدف هاي بسيج دانش آموزي تصريح شده است

۱- جذب دانش آموزان و سازماندهي آنان در قالب واحدهاي بسيج دانش آموزي مدارس.

۲- آموزش آمادگي دفاعي دانش آموزان.

۳- ايجاد روحيه همياري، مسئوليت پذيري و آمادگي دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامي در دانش آموزان.

۴- گسترش فرهنگ و تفکر بسيجي در بين آحاد دانش آموزان کشور.

۵- زمينه سازي براي مشارکت داوطلبانه دانش آموزان بطور سازمان يافته در عرصه هاي سازندگي، عمراني، دفاعي، امدادي و...

مأموريت سازمان بسيج دانش آموزي

مأموريت سازمان بسيج دانش آموزي بعنوان ستاد مرکزي امور مربوط به بسيج در مدارس کشور، در نيروي مقاومت بسيج بشرح زير تعيين شده است:

« برنامه ريزي، نظارت و هدايت امور جذب و سازماندهي ، آموزش هاي نظامي و آمادگي دفاعي، تربيت بدني، فرهنگي – پرورشي، تقويت بنيه علمي، فعاليت هاي گروهي و بکارگيري اعضاي بسيج دانش آموزي»

اين سازمان در راستاي انجام مأموريت فوق وظايف ذيل را بعهده دارد:

وظايف سازمان بسيج دانش آموزي

۱- آشنا نمودن دانش آموزان کشور با بسيج و ترويج فرهنگ و تفکر بسيج در بين آنان.

۲- جذب وسازماندهي دانش آموزان بسيجي.

۳- ارائه آموزش هاي نظامي، سازماني و تخصصي اعضاي بسيج دانش آموزي

۴- ايجاد و تقويت روحيه همياري، مسئوليت پذيري و دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامي در دانش آموزان.

۵- بکارگيري اعضاي بسيج دانش آموزي در رزمايشها، اردوهاي رزمي- فرهنگي و عرصه هاي دفاعي و امنيتي، سازندگي، امدادي، فرهنگي، حوادث غير مترقبه و بلاياي طبيعي

۶- تقويت سطح فرهنگي دانش آموزان بسيجي و ترويج روحيه انقلابي در آنان

         ۷- تقويت بنيه علمي، بهبود  وضعيت تحصيلي و تشويق دانش آموزان ممتاز بسيجي در عرصه هاي علمي، فرهنگي، هنري و ورزشي

         ۸- الگو سازي براي نوجوانان و دانش آموزان کشور.

۹- ايجاد و تقويت ارتباط اعضاي بسيج دانش آموزي با پايگاههاي مقاومت محلي و دانشجويي.

۱۰- گراميداشت حماسه دفاع مقدس، شهداي دفاع مقدس و بخصوص شهداي دانش آموز کشور.

عناوين واحدهاي سازماني بسيج دانش آموزي:

۱- اميدان بسيج دانش آموزي: عنوان سازماني تشکيلات بسيج دانش آموزي در مدارس ابتدائي، ( دبستان) پسرانه و دخترانه کشور است. اين تشکيلات بر حسب شرايط و آمادگي دانش آموزان و با سازماندهي و علائم متناسب با شرايط سني آنها تشکيل مي شود.

۲- پويندگان بسيج دانش آموزي: عنوان سازماني تشکيلات بسيج دانش آموزي در مدارس راهنمايي پسرانه و دخترانه کشور است.

۳- پيشگامان  بسيج دانش آموزي: عنوان سازماني تشکيلاتي بسيج دانش آموزي در مدارس متوسطه و پيش دانشگاهي دخترانه و پسرانه کشور است.

منبع:www.ibs.ir