تحقيق:

تحقیق درباره ايمني در ساختمانها

ايمني در ساختمانها

مقدمه: ساختمان و بناهاي تاريخي و مسائل در مورد ساخت و ساز ار آن است كه هر چقدر بخواهيم دربارة آن صحبت كنيم جامداي سخن زياد است چون ساختمان يك سر پناه امن براي همة ما مي‌باشد كه براي استراحت بعد از كار و دربارة كار خودمان در آنجا امنيت داشته باشيم. و امنيت از همه چيز براي ما كه در يك مكان مي خواهيم راحت باشيم حرف اول را مي زند.

ساختمان و مسائل مربوط به ساخت و ساز زماني دراز و قدمتي طولاني دارد. كه همة اين مسائل بعد از قرنها و اطلاعات و كشفهاي جديد و مهندسي و كاربر كامپيوتر است به دست هم داده‌اند تا الان ساختمانها به قول معروف مهندسي ساز بشوند.

1)     امنيت قبل از ساخت

2)     امنيت مربوط به مهندسان

3)     مصالح ساختماني

-         جوشكاري

-         اسكلت سازي

-         آجر و مصالح ديگر

-         قبول ريزي

4- امنيت كارگران

منبع و مآخذ

ايمني به طور كل در هر زمينه‌اي باعث آرامش خاطر و بوجود نيامدن حوادث ناگوار و جلوگيري از خسارتهاي احتمالي بسيار مهم است.

ايمني به طور كل در هر زمينه‌اي باعث آرامش خاطر و بوجود نيامدن حوادث ناگوار و جلوگيري از خسارتهاي احتمالي بسيار مهم است و يكي از موارد ايمني امنيت. در ساختمان است. مطلب را از ابتداي پايه‌گذاري يك ساختمان مطلوب و امن شروع مي كنيم.

يك مهندس معمار براي طرح و نقشه يك ساختمان به مسائل بسيار زيادي بايد توجه كند.

براي اولين مرتبه وقتي زمين يا ملك مورد نظر را مي پسندد كه مهيا است براي ساختن بايد به خاك و شرايط آب و هوائي و جغرافيايي منطقه به خوبي آگاه بود.

يعني بايد خاك آن منطقه را مورد آزمايش و تحليل قرار داد. كه خاك از نظر مقاومت و استحكام و تنشهائي كه بر روي آن كه اغلب تنش عمودي است اعمال مي‌شود در چه رتبه‌اي قرار دارد. و يكي از مسائلي كه به آن توجه نمي شود همين مطلب است. مهندسي خاك كه به طور كامل جا نيفتاده است و مي‌توان گفت اين عمل بر دوش مهندس معمار مي‌باشد. و از نظر آب و هوائي كه رطوبت در منطقه مورد نظر در چه حدي مي‌باشد و با توجه به نوع شرايط جوي اسكلت ساختمان كه قرار است در آن منطقه احداث شود. آيا آبرفتهاي زير زميني و چاههاي آب كه خيلي سالهاي دور به صورت قناعت كاربرد داشته از آن منطقه چگونه عبور مي كردند كه باعث سستي خاك و نرمي خاك شده است يا نه.

از لحاظ گسلهاي زيرزميني روي چه درجه گسلي و در چه محدود گسلي (خطرناك- غيرخطرناك) قرار گرفته است. و يكسري از اين مسائل مربوط مي‌شود به شهرداريهاي آن منطقه كه در اين رابطه بايد اطلاعات جامع و كاملي داشته باشد.

مهندس هم با مراجعه به اين شهرداريها مي‌تواند اطلاعات كاملي به دست آورد. و همين مسائل ريز و بسيار گمشده در صنعت ساخت و ساز بسيار پراهميت مي‌باشد. و همة اين عوامل باعث مي‌شود كه مهندس ساختمان را بر پايه هاي اطمينان فلز يا پايه هاي بتون طراحي كند.

و اگر از اين مسائل بگذريم يك مهندس معمار براي اينكه بتواند يك ساختمان امن و مطمئن سازد احتياج به مهندس محاسبات و مهندس ناظر هم دارد كه وظيفه آنها و چگونگي دخيل بودن در امنيت ساختمان را توضيح خواهم داد.

طراحي يك ساختمان و مسائل امنيتي آن همه بستگي دارد به نوع اسكلت كه طراحي مي‌شود. در مورد اسكلتهاي فلزي بايد مسائل مهمي را دقت كرد. اولاً نوع تيرهاي فلزي و ورقهاي (plats) آهني و نوع الكترود مورد مصرف و نوع دستگاه جوش كه از اهميت بالايي برخوردار است. مهندس معمار يك ساختمان را طراحي كرده و همه مسائل اعم از اتاق خواب و سرويس بهداشتي و پاركينگ و مسائل ديگر را مدنظر قرار مي‌دهد. ولي امنيت و نوع فلزها و ستونها كه از نوع (1n-20-24) باشند به عهده مهندس معمار است و مسائلي ديگر مانند طاق ضربي يا از نوع تيرچه يا از نوع اسكلتهاي لانه زنبوري باشد و يا مسائلي ديگر مانند بادبندها و ديگر مسائل اينچنيني به عهده مهندس محاسبات است. و در زمان اجرا و پياده كردن طرح هاي مهندس معمار و مهندس محاسبات بايد يك مهندس ديگر باشد كه اين طور موارد را نظارت كند و تائيد بكند كه همه اين موارد همه به عهده مهندس ناظر مي‌باشد.

و مهندسين براي اينكه كارهاي امنيت را به عمل بياورند بايد از همان ابتداي كار دقت كنند يعني وقتي ميلگردها را براي شنازبندي مي خوابانند نوع و كيفيت ميلگرد بسيار مهم است چون همه فشار افقي مربوط به همين ميلگردها مي‌باشد چون خود بتون تنش عمودي را مهار مي‌كند اما در برابر فشارها و تنشهاي افقي آسيب پذير است كه دقت در استفاده ميلگرد ضريب اطمينان را بالا مي برد. و خود بتون استفاده شده اهميت زيادي دارد چون نوع سيمان به كار برده شده كه از نوع پزولاني يا معمولي باشد كيفيت و عمل آوري بتون را بالا مي برد و در مورد ريختن بتون بايد از افرادي كه صلاحيت لازم را دارند استفاده كرد. چون هر گونه سهل انگاري باعث مي‌شود كيفيت كار پايين بيايد. و شايد بپرسيد چطور؟

به اين طريق كه اگر ميلگردها به طور كامل و منظم و از نوع و كيفيت عالي برخوردار باشند اما وقتي بتوني كه ريخته مي‌شود نامطلوب باشد همه آن ميل گردها به هدر مي رود. وقتي سيمان كه عامل مهمي در بتون ريزي مي‌باشد با توجه به تيپهايي كه دارد و با توجه به نوع كاربري مناسب استفاده شود. در كشور ما تا سال 1384 فقط سه شركت معتبر گواهينامه كنترل كيفيت و استاندارد دريافت كرده اند و طي همايش صورت گرفته در همايش بتون كه برگزار شد نوع بتونهاي ايران حداكثر كاركرد مفيد 40 سال و نوع بتونهاي استفاده شده در آمريكا حداكثر 150 سال بوده است و اگر از همة اين مسائل بگذريم طريقه ريختن بتون اهميت بسزائي دارد. به طوريكه وقتي بتون از داخل بتونير درون دستگاه پمپاژ كننده و ويبراتور ريخته مي‌شود از قبل همه مواد با يكديگر ميكس شده اند. و همه چيز به اندازه كافي است و در حين ريختن براي اينكه راحت تر پمپاژ بشود به آن آب اضافه مي‌كنند كه رقيقتر شود و راحت تر در داخل دستگاه به چرخش دربيايد. و اگر هم مقدار سيمان را در حال پمپاژ كردن به آن اضافه كنند براي اينكه چسبندگي لازم و بيشتري پيدا كند باعث مي‌شود كيفيت كار به اندازه 40% پايين بيايد چون زيادي خود سيمان باعث به وجود آمدن گازها مي‌شود و حبابهايي در بتون به وجود مي آيد كه هم عمل هواگيري را سخت مي‌كند و هم باعث مي‌شود مولكولها كه بايد به يكديگر همانند يك شبكه كريستال بچسبد باعث جدايي اين مولكولها از يكديگر شود. و اين شبكه را به هم مي ريزد. و اگر از اين موضوع بگذريم مي رسيم به اسكلت ساختمان كه در جاي خود اهميت بسيار زيادي دارد چون كل بار و وزن ساختمان از همين ستونها به پي يا بتون زيرين انتقال پيدا مي كند، كه اگر دقت لازم در آن به وجود نيايد باعث بوجود آمدن تنش و خستگي مي‌شود.

آهن را از سنگ آهن و با اضافه كردن مقداري كربن به آن كه تبديل به فولاد و آهن هاي مختلف مي شود، تهيه مي‌كنند كه همين كربن باعث بالا و پائين رفتن كيفيت آهن مي‌شود. معمولاً فولاد يا آلياژهاي آن از كارآيي بالائي برخوردارند كه به خاطر گراني و هزينه ها كمتر استفاده مي‌شود.

نوع تيرها كه از نوع بالا پهن يا از نوع قوطي باشد بسته به نظر مهندس محاسبات دارد كه نوع بارگذاري و قرار دادن ستونها را به چه صورت تنظيم مي‌كند. ستونها را معمولاً از نوع دوبل استفاده مي‌كنند و اطرافي كه به يكديگر متصل مي‌شوند را صفحه گذاري مي‌كند كه استحكام آهن چند برابر بكند. و روي قسمت بالهاي نازك آن plats را جوش مي دهند كه تنشهايي را كه بعدها ايجاد مي‌شود را دو برابر و يا چند برابر بكند. و نوع پليتها و محل قرارگيري آنها هم مهم مي‌باشد كه ورقها ازm.m 6 ياm.m 8 ياm.m  4 يا … باشد. و هميشه بالاتر از ضريب اطمينان آهنها و ورقها را انتخاب مي‌كنند كه در بعضي مواقع به خاطر اينكه هزينه ها را كمتر كنند در قسمت پلها معمولاً از لانه زنبوريها استفاده مي‌كنند كه هم سبكتر شود و هم هزينه را پائينتر بياورد.

و نوع جوش و دستگاه جوش و استادكار جوش همة تأثير بسزايي دارند. چون اولاً دستگاه جوش بايد از ولتاژ خوبي برخودار باشد يعني جوش رابه صورت كرمو درنياورد چون اگر نوسانات در دستگاه زياد باشد باعث مي‌شود جوش يك دست و كامل درنيايد. و حفره هايي در داخل آن به وجود آيد كه باعث به وجود آمدن ترك در جوش مي‌شود. و نوع الكترود هم اهميت دارد و چون بسته به كاربري ما الكترودها هم متفاوت مي‌باشد مثلاً براي جوشهاي سربالا و اشكي از الكترود 6011 يا 6013 استفاده بايد كرد چون عددهاي آخر اين ارقام همه تأثير كربن در آهن مي‌باشد. و خود استادكار بسيار اهميت دارد يعني خود استادكار بايد بدانند جوشها را با چه زاويه اي بزند و چطور كار كند كه استحكام ستون و پلها را بالا ببرد.

و اگر از تيرها و ورقها و الكترودها بگذريم مي رسيم به نبشي ها كه قسمت اعظم نيروي پل را كه بر روي ستون انتقال پيدا مي‌كند از طريق همين نبشي‌ها مي‌باشد. نبشينها بايد از قطر مناسب و لبه‌هاي پهن برخوردار باشند. و مورد ديگر كه قابل بحث مي‌باشد. بادبندها مي‌باشد. طريقه قرار گرفتن بادبندها و گوينا كردن آن و همچنين شاقول بودن آن بسيار اهميت دارد. چون در زلزله نيروي كه باعث حركت زياد مي‌شود و باعث پرت شدن مصالح و آجرهائي كه در ديوارهاي ما بكار رفته است باعث دمپينگ آنها مي‌شود و يكجورهائي خنثي مي‌كند. و حتماً از نظر زاويه و اينكه ناودانيهاي جفت را به هم خوب جوش بدهند و ما بين آنها كه به صورت ضربدر مي‌باشد plat قرار دهند. اهميت بسزائي دارد.

و بحث زنگ‌زدگي اسكلت است كه معمولاً در مناطق تهران و حوالي آن احتمال زنگ‌زدگي و پوسيده شدن آن بسيار كم است چون رطوبت در اين مناطق پائين مي‌باشد ولي در شمال كشور به هيچ عنوان از اسكلت فلزي استفاده نمي‌كنند و در بعضي از جاها كه مجبورند استفاده كنند از فولادها و آلياژها فولاد اسفتاده مي‌كنند و حتماً از ضدرنگ‌هاي مناسب استفاده مي‌شود.

بحث بعدي در مورد مصالح بكار رفته در ساختمان مي‌باشد. مصالح با توجه به كيفيت خود و عواملي كه بر روي آن بسيار مؤثر است نقش مهمي را بازي مي‌كنند. از جمله كيفيت كار را بالا مي‌برد- زيبايي و تنوع مي بخشد و از همه مهمتر وزن ساختمان را پايين مي‌اورد. بيشترين وزنهاي بر روي ساختمان را پله‌ها تحمل مي‌كنند چون سقفهاي موجود همه وزن خود را بر روي پلها مي اندازند و آنها وزن را به ستون انتقال مي‌دهند براي اينكه ما بتوانيم وزن اين سقفها را پائين بياوريم جديداً از پلاستوفومها استفاده مي‌شود كه اين پلاستوفومها هم عايق حرارت و عايق صدا تا حد مطلب مي‌باشند و هم وزن را به اندازه چشمگيري كاهش مي‌دهند.

و در مورد سقفها نوع تيرچه‌ها و ميلگردهاي داخل آن بسيار با اهميت مي‌باشند چون وقتي تيرچه‌ها را داخل پلها قرار مي‌دهند معمولاً براي اينكه در اثر زلزله از جا تكان نخورد لبه‌هاي آن را بلندتر گرفته و خم مي‌كنند روي پل قرار مي‌دهند كه وقتي بتون را روي آن مي‌ريزند قفل و بند بكند و اگر نيروي بوجود آمد يا تنش بوجود آمده به صورت عمودي باشد خود بتون قابليت مقايسه با آن را دارد ولي اگر تنش افقي باشد بايد ميلگردها تحمل كنند. نقش ميلگردها اينجا قابل لمس است. و بر روي همه تيرچه‌ها و روي بلوكها و پلاستوفومها يكسري ميله‌هاي نازك مي‌كشند و به صورت مربع مانند اتصال مي‌دهند كه در اثر زلزله پرت نشود. و الآن از همين پلاستوفومهاي براي زدن ديوارها هم استفاده مي‌شود كه ديگر آجر به ندرت كارآيي خود را از دست مي‌دهد چون هم سبكتر هست و هم براي اينكه داخل ميلگردهاي نازك مشبك قرار مي‌گيرد. پرت نمي‌شود. و هم وزن را پايين مي‌آورد. و سقفهاي كاذب را براي اينكه وزن را پائين بياورند از رابيتس استفاده مي‌شود. و يك اشكال كوچكي كه همت در بعضي طراحيها براي اينكه پلها در وسط پذيرايي را در وسط حال و محوطه‌هاي خانه بوجود نيايد فاصله اين ستونها را بيشتر كرده و طبيعتاً فاصله پل زياد شده و تيرچه‌هاي استفاده شده هم فاصله‌اش زياد مي‌شود و در بعضي مواقع كه بار بروي اينكه زياد مي‌شود باعث شكم دادن مي‌شود. و اگر بخواهيم پلها را عريضتر و ضخيم‌تر بگيريم باعث مي‌شود فشار بر روي ستونها زياد شود و بار كلي ساختمان به تناسب آن بالا برود و عامل اصلي مرگ در زلزله‌ همين سقفها مي‌باشند چون بار زياد بر روي آنها مي‌باشند با كوچكترين حركتي نشت مي‌كند و سقفها فرو مي‌ريزند. و الان وزنهاي اضافي روي سقف را ديگر خاك نرم و يا با ماسه پر نمي‌كنند بلكه از مواد معدني همانند سنگ معدني و پوكه‌ها پر مي‌كنند و به خاطر حجيم بودن آنها و وزن كمشان وزن كل را پائين مي‌آورد.

و مسائل ديگري در مورد ايمني ساختمان اهميت دارند از جمله برق اضطراري براي ساختمان‌هايي كه آسانسور دارند در مواقعي كه برق شهري به دليلي قطع مي‌شود اگر كسي داخل آسانسور باشد حتماً بايد برق اضطراري از قبل آماده باشد و مسئله ديگري كه در خيلي از ساختمانها استفاده نمي‌شود مسئله ارت مي‌باشد ارت از آن دسته مسائلي است كه براي برقهاي 220 ولت بسيار مهم مي‌باشد مثلاً اگر در يك قسمت خانه در حال انجام كار برقي هستيم يا در نصب كولر كه در بسيار مواقع باعث برق گرفتگي مي‌شود. اگر از قبل چاه ارت نصب شده باشد. اين برق كه با دست تماس پيدا مي‌كند و به آخرين قسمت بدن مي‌رسد اگر از قبل ارت نصب شده باشد برق را به چاه ارت مي‌برد و برق گرفتگي انجام نمي‌شود. و مسئله ديگر كپسولهاي آتشنشاني مي‌باشد كه در خيلي از ساختمان‌ها استفاده نمي‌شود. و مسائل ديگري در داخل خود ساختمان هست از جمله پله‌هاي اضطراري كه در برجها بايد به كار برود.

و از مسائلي كه باعث مي‌شود بسيار از خسارات و آتش‌سوزيها بوجود بيايد مسئله گاز و نصب لوله‌هاي گاز مي‌باشد معمولاً‌لوله‌هاي گاز كه نصب مي‌شود اولاً از كيفيت جوشكاري بالايي بايد برخوردار باشد و بعد از همه اينها تستهاي بعدي از جوش مي‌باشد كه بايد انجام شود و همچنين بعد از آن وقتي لوله‌هائي كه زير كار رفته باشد بايد از چسبهاي روكش مخصوصي گاز بايد استفاده شود. و معمولاً وقتي از يك شاخه گاز دو عدد لوله نصب شد و بايد يك قطع كردن اطمينان نصب شود.

و مسئله ديگر ايمني كارگران مي‌باشد از جمله نوع لباسهايي كه استفاده مي‌كنند و كلاه ايمني و كفشهاي مربوط به اين كار استفاده كنند و دستكش‌هاي مخصوص بايد استفاده شده مثلاً كارگر ساختماني كه در حال عمليات جوشكاري است بايد از عينهاي مخصوص جوشكاري و دستكشهاي نسوز و همچنين از ساق‌بندهاي مربوط به اين كار استفاده كند و همچنين كفش‌هايي كه جلوي آن آهني است براي جابه‌جايي كه همچنين محافظت از جلو پنجه پا مورد استفاده قرار گيرد. و كليه كارگرها بايد از كلاه ايمني كه بسيار اهميت دارد بايد استفاده شود.

نتيجه

به طور كلي اينكه ساختمانها براي ايمن‌تر شدن و بهتر شدن به انوارها بسياري لازم است و يك ابزار آن بيمه كردن مي‌باشد. وقتي شركتي قبول مي‌كند يك خانه‌اي را بيمه كند از اول ساختن تا پايان آن تحت نظارت قرار مي‌دهد. و مسئله مهم اينكه مهندسان و معماران كه در ساختمان كار مي‌كند به طور كامل و دقيق نظارت نمي‌كنند و باعث مي‌شود كيفيت كار پايين بيايد.و چون مسئله ساختمان به يك بخش درآمدزا تبديل شده كميت را به كيفيت ترجيح مي‌دهند. و همه چه مهارت داشته باشند و چه مهارت نداشته باشند در اين كار مشاركت مي‌كند.

منابع و مآخذ:

تحقيق مستقيم خود دانشجو