سایت اقدام پژوهی - گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان
1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819 - صارمی
2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2 و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .
3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل را بنویسید.
در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا پیام بدهید آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet
کره جنوبی به سرعت در حال تبدیل شدن به بهترین مقصد برای دانشجویان جهان است. این کشور به دلیل داشتن 9 دانشگاه در جمع 50 دانشگاه برتر جهان که در رتبهبندی سال تحصیلی 2013-2012 میلادی از سوی موسسه اعتبار سنجی «کیو اس» اعلام شد به خود میبالد.
معرفی نظام آموزش عالی کره جنوبی
تحصیلات عالی در کره جنوبی امری بسیار جدی و مهم برای جوانان است و سرمایهگذاری در بخش آموزش و تحقیقات علمی از سیاستهای اصلی این کشور است که در حال حاضر سیزدهمین اقتصاد قدرتمند جهان و سومین اقتصاد قدرتمند آسیا محسوب میشود.
به گزارش ایسنا، کره جنوبی به سرعت در حال تبدیل شدن به بهترین مقصد برای دانشجویان جهان است. این کشور به دلیل داشتن 9 دانشگاه در جمع 50 دانشگاه برتر جهان که در رتبهبندی سال تحصیلی 2013-2012 میلادی از سوی موسسه اعتبار سنجی «کیو اس» اعلام شد به خود میبالد.
در سال 2004 میلادی این کشور برنامهای را تصویب کرد که طی آن میبایست تا سال 2012 میلادی شمار دانشجویان خارجی در این کشور به 100 هزار نفر میرسید که به دنبال این برنامه تا سال 2010 میلادی 83 هزار و 842 نفر از 171 کشور جهان در این کشور به تحصیل مشغول شدند.
بهترین دانشگاه این کشور، دانشگاه «ملی سئول» است که در ردهبندی سال 2013-2012 از سوی موسسه «کیو اس» در رتبه 37 جهان و رتبه چهارم آسیا قرار گرفت. در این گزارش به نقل از پایگاههای اینترنتی «ایست وست سنتر» و «استادی این کوریا» به معرفی نظام آموزش عالی در کره جنوبی میپردازیم:
- آموزش عالی در کره جنوبی
موسسات آموزش عالی در کره جنوبی شامل دانشگاهها، دانشگاههای صنعتی، مدارس عالی دو سالانه، دانشگاههای آموزشی، دانشگاههای آزاد غیرحضوری، دانشگاههای فنی و سایر موسسات آموزشی متفرقه میشوند.
دانشگاههای کره جنوبی طبق برنامهریزی موسسهای آنها، تقسیمبندی میشوند. به عنوان مثال دانشگاههای ملی که از سوی دولت تاسیس و اداره میشوند، دانشگاههای دولتی که از سوی دولت محلی تاسیس و اداره میشوند و دانشگاههای خصوصی که از سوی موسسات آموزشی ترکیبی تاسیس و اداره میشوند.
در بحث پذیرش دانشجو در دانشگاهها نیز دولت کره جنوبی با هدف گسترش حوزه اختیارات و استقلال دانشگاهها، تنها پیش نیازهای حداقلی را تعیین کرده است و به اداره ثبتنام هر دانشگاه اجازه داده است تا با آزادی عمل و استقلال کامل، تمام شیوههای پذیرش استاندارد دانشجو اعم از آزمون سراسری، آزمون ارائه مقاله، بررسی صلاحیت علمی و تحصیلی و معرفی نامهها را بکار گیرند که از این طریق حوزه اختیارات دانشگاه برای پذیرش دانشجو افزایش مییابد.
تا ماه آوریل 2010 میلادی، 411 دانشگاه در کره جنوبی به ثبت رسیده که شامل 179 دانشگاه جامع، 145 مدارس عالی دو سالانه، 40 دانشکده کارشناسی ارشد، 20 دانشگاه کامپیوتر و علوم سایبری، 11 دانشگاه صنعتی، 10 دانشگاه آموزشی و شش واحد دانشگاهی متفرقه میشود.
- مقاطع، رشتهها و انواع دانشگاههای کره جنوبی
1- دانشگاهها هدف اصلی از تحصیل در دانشگاه، آموزش افراد تا انجام تحقیقات عمیق دانشگاهی، ارائه فرضیههای علمی و ارائه راهکارهای مهم برای توسعه کشور و جامعه و بهبود مدیریت و رهبری است.
طول مدت دورههای تحصیلی در دانشگاههای کره چهار الی شش سال است که رشتههایی نظیر پزشکی، طب شرقی و دندانپزشکی هر کدام شش سال به طول میانجامند.
13رشته تحصیلی نیز در کره جنوبی دارای ارزش مدرک علمی هستند که شامل ادبیات، حقوق، الهیات، علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت بازرگانی، مدیریت اجتماعی، تعلیم و تربیت، کتابداری، علوم، مهندسی، دندانپزشکی، طب شرقی، داروسازی، پرستاری، کشاورزی، دامپزشکی، علوم شیلات، هنرهای زیبا و موسیقی میشوند. عموما برای فارغالتحصیلی در رشتههای دانشگاهی در کره جنوبی نیاز به گذراندن 140 واحد درسی است و مدرک کارشناسی به دانشجویانی اعطا میشود که موفق به گذراندن واحدهای مشخص شده از سوی دانشگاه مربوطه بشوند.
2- مدارس عالی دو سالانه مدارس عالی دو سالانه با هدف ارائه برخی رشتههای خاص نظیر علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، مهندسی، هنرهای نمایشی، آموزش جسمانی و سلامت راهاندازی شدهاند و حداقل دورههای تحصیلی در آنها دو الی سه سال است. دانشجویان مدارس عالی دو سالانه برای فارغالتحصیلی نیازمند پشت سر گذاشتن 80 واحد و دانشجویان مدارس عالی سه ساله نیز مستلزم گذراندن 120 واحد درسی هستند و مدرک دیپلم این موسسات به دانشجویانی اعطا میشود که موفق به کامل کردن دورههای تحصیلی و پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده از سوی این مدارس بشوند. افرادی که از مدارس عالی فارغالتحصیل شوند در دانشگاهها، دانشگاههای صنعتی و دانشگاههای آزاد و غیرحضوری پذیرفته میشوند.
3- دانشکدههای کارشناسی ارشد (تحصیلات تکمیلی) دانشکدههای تحصیلات تکمیلی با هدف تعقیب جدیتر اهداف آموزش عالی و افزایش قابلیت انجام تحقیقات علمی و پرورش استعدادهای خلاق تاسیس شدهاند. این دانشکدهها به دانشکدههای جامع تحصیلات تکمیلی و تحقیقات علمی (پژوهش محور) و دانشکدههای جامع تحصیلات تکمیلی آموزش محور تقسیم میشوند.
4- دوره تحصیلی کارشناسی ارشد دوره زمانی مورد نیاز برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد دو سال یا بیشتر است. دانشجویان این مقطع عموما باید 24 واحد اخذ کنند که پس از پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده و قبولی در آزمونهای مربوطه، نسبت به ارائه پایاننامه اقدام میکنند که این پایاننامه باید دستکم مورد پذیرش و قبولی سه ممتحن واقع شود.
5- دوره دکتری مدت زمان تحصیلی مورد نیاز برای اخذ مدرک دکتری سه سال یا بیشتر است. دانشجویان این مقطع معمولا باید 36 واحد درسی را پشت سر بگذارند و پس از پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده و آزمون جامع، میبایست رساله دکترای خود را ارائه دهند که این رساله برای اینکه مورد قبول واقع شود باید به تایید پنج استاد برسد.
6- دورههای فوق دکتری این دوره برای ادامه تحقیقات علمی پس از تکمیل دوره دکتری است. در حال حاضر بسیاری از دانشگاههای کره جنوبی از بسیاری از محققان مقطع فوق دکتری برای انجام تحقیقات علمی دعوت به عمل میآورند.
- همکاریهای بینالمللی دانشگاههای کره جنوبی
برخی از دانشگاههای کره مانند دانشگاه «یون سئی» در حال گشایش دانشکدههای بینالمللی جدید در راستای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد دانشجویان متقاضی هستند ضمن اینکه پنج دانشگاه آمریکایی نیز قصد دارند در کمپ جهانی دانشگاهی «سونگ دو» دانشکده احداث کنند.
- سال تحصیلی آموزشی در کره جنوبی
سال تحصیلی آموزشی در کره جنوبی از ماه مارس آغاز میشود اما بسیاری از دانشگاهها دو بار در سال نسبت به پذیرش دانشجو اقدام میکنند که یک نوبت در ماه مارس و نوبت دیگر نیز در ماه سپتامبر است.
سال تحصیلی در کره جنوبی نیز به دو ترم تقسیم میشود که در خلال آن نیز یک تعطیلات تابستانی از ماه ژوئیه تا ماه اوت و یک تعطیلات زمستانی از ماه دسامبر تا فوریه گنجانده شده است.
اوکراین در عرصه آموزش عالی، تاریخی طولانی و غنی و نیز چهرهای شناخته شده در میان دانشجویان، فارغالتحصیلان و اساتید دانشگاهی سراسر جهان دارد.
به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه اطلاعرسانی آژانس اجرایی آموزش، سمعی و بصری و فرهنگی اتحادیه اروپا، کمیسیون آموزش اروپا در این گزارش به معرفی نظام آموزش عالی اوکراین پرداخته که یکی از محبوبترین و بهترین کشورهای ارائهدهنده تحصیلات تکمیلی در قاره اروپا محسوب میشود. برخی از مهمترین ویژگیهای نظام آموزش عالی این کشور به شرح زیر است:
- قانون آموزش عالی اوکراین
محتوای قانونی آموزش عالی در اوکراین مبتنی بر قانون اساسی این کشور است که قوانین آموزش، آموزش عالی، فعالیتهای علمی و فناوری، بودجه دولتی، نظام بودجه اوکراین، قانون کار اوکراین و دکترین توسعه آموزش و سایر قوانین را شامل میشود. علاوه بر این، قوانین بسیاری بر نظام جامع آموزش عالی اوکراین حاکم است که عملکرد بخشهای مختلف آن را تحت نظارت دارند.
- انواع دورههای آموزش عالی و مدارک تحصیلی مرتبط با آن
در نظام آموزش عالی اوکراین چهار مقطع تحصیلی وجود دارد که شامل دوره تخصصی مرحله اول، کارشناسی، دوره تخصصی مرحله دوم و کارشناسی ارشد میشود و به اختصار عبارتند از:
- دوره تخصصی مرحله اول: یک دوره کوتاه مدت آموزشی در سیکل اول آموزشی است که پس از اتمام تحصیلات متوسطه آغاز میشود و شامل آموزش مهارتهای خاص و دانش کافی برای پذیرش وظایف شغلی مشخص و اخذ پستهای پایه در برخی مشاغل اقتصادی است. طول مدت این دوره به طور عادی دو و نیم الی سه سال است.
- کارشناسی: مقطعی از مهارت علمی در آموزش عالی است که افراد پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد آن میشوند و در این دوره مهارتهای خاص و دانش کافی برای انجام حرفههای خاص نظیر اقتصاد، علوم، مهندسی، فرهنگ و هنر میآموزند. مدت اتمام این دوره به طور عادی چهار سال است و دانشجویان باید طی این چهار سال 240 واحد درسی را پشت سر بگذارند.
- دوره تخصصی مرحله دوم: مقطعی از مهارت علمی در سطح آموزش عالی است که افراد حائز مدرک کارشناسی برای تکمیل تحصیلات خود گام به این مرحله میگذارند. در این دوره نیز مهارتهای علمی و آموزشی برای انجام فعالیتهای حرفهای در رشتههای اقتصاد، علوم، مهندسی، فرهنگ و هنر آموزش داده میشود. طول این دوره تحصیلی نیز به طور عادی یک سال و تعداد واحدهای درسی مورد نیاز 60 واحد است.
- کارشناسی ارشد: دورهای از تحصیلات عالی است که افراد پس از اتمام تحصیلات تکمیلی در مقطع تخصصی مرحله دوم با ورود به مقطع کارشناسی ارشد، مهارتهای لازم برای داشتن شخصیت خلاق در سطوح مختلف حرفهای در فعالیتهایی نظیر مهندسی، مدیریت بازرگانی، آموزش و هنر را کسب میکنند. اتمام این دوره تحصیلی یک الی یک و نیم سال زمان برده و مستلزم گذراندن 60 الی 90 واحد درسی است. در طول این دوره دانشجویان بایستی نسبت به نگارش رساله خود اقدام کنند. دورههای تخصصی و ارشد در رشتههایی نظیر پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی پس از تحصیلات متوسطه آغاز شده و پنج الی شش سال به طول میانجامد که دانشجویان این دوره مستلزم گذراندن 300 الی 360 واحد درسی هستند. به فارغالتحصیلان آموزش عالی در اوکراین گواهینامه علمی مرتبط با مقطع تحصیلی مربوطه اعطا میشود. این دیپلمهای رسمی به عنوان گواهینامه علمی و گواهی مهارت، اخذ مدرک تحصیلی مرتبط را در آموزش عالی تایید میکنند.
- انواع موسسات آموزش عالی اوکراین از نظر سطح علمی
قانون آموزش عالی اوکراین مصوب سال 2002 میلادی چهار رده موسسه آموزش عالی حائز اعتبار علمی را تعیین کرده است که عبارتند از:
- موسسات آموزش عالی سطح یک که به آموزش مهارتهای تخصصی سطح پایه میپردازند.
- موسسات آموزش عالی سطح دو که به آموزش دورههای تخصصی سطح پایین و کارشناسی میپردازند.
- موسسات آموزش عالی سطح سه که به تربیت دانشجویان مقاطع کارشناسی و دوره تخصصی پرداخته و در برخی از رشتهها نیز دورههای مهارت ارشد ارائه میدهند. - موسسات آموزش عالی سطح چهار که به تربیت دانشجویان مقاطع ارشد، دوره تخصصی، ارشد و دکترا میپردازند.
- انواع موسسات آموزش عالی در اوکراین
در اوکراین شش نوع موسسه آموزش عالی وجود دارد که شامل دانشگاه، آکادمی، انستیتو، هنرستان و مدرسه عالی هنر، کالجها و موسسات فنی و حرفهای هستند. در مجموع در اوکراین 661 موسسه آموزش عالی دولتی و 185 موسسه آموزش عالی خصوصی وجود دارد.
- بودجه آموزش عالی
موسسات آموزش عالی دولتی در اوکراین توسط بودجه دولتی وزارت علوم، ورزش و جوانان تامین اعتبار میشوند. موسسات آموزش عالی وابسته به شهرداری نیز با بودجه شهرداریها تامین اعتبار میشوند. همچنین بودجه موسسات آموزش عالی خصوصی نیز از سوی صاحبان و بانیان آنها تامین میشود.
- سهم دانشجویان و حمایتهای مالی
دانشجویان دانشگاههای دولتی اوکراین هیچ گونه شهریهای نمیپردازند. علاوه بر این دانشجویان تمام وقتی که نمرات عالی کسب کنند نیز بورسیه دریافت میکنند. اعضای دانشگاهی نیز سه نوع حقوق دریافت میکنند که عبارت از حقوق دانشگاهی، حقوق اجتماعی و حقوق خاص هستند.
میزان مرسوم حقوق استادان دانشگاههای این کشور نیز بر مبنای سطح علمی تدریسی و حجم ساعات تدریس تعیین میشود که این میزان 60 الی 70 درصد حداقل استانداردهای زندگی در این کشور را شامل میشود. دانشجویانی که در دانشگاههای غیردولتی تحصیل میکنند نیز باید شهریه تحصیلی خود را به صورت مقطعی پرداخت کنند. این دانشجویان این امکان را دارند که از سوی بانکهای خصوصی یا دولت، وامهای تحصیلی دریافت کنند ضمن اینکه اولیای دانشجویان میتوانند تقاضای تخفیف مالیاتی کنند.
- مدارک علمی دانشگاههای اوکراین و اعتبار آنها
نظام ملی سنجش کیفیت مدارک علمی دانشگاههای اوکراین با استفاده از گواهی و آییننامههای اداره اعتبار و گواهی وزارت علوم، ورزش و جوانان این کشور اجرا میشود. مراحل سنجش اعتبار مدارک دانشگاهی شامل سنجش اعتبار دورههای آموزشی و اعتبار موسسه آموزش عالی ارائه کننده دوره آموزشی مربوطه میشود. هر موسسه آموزش عالی میبایست حداقل استانداردهای مورد نیاز برای آموزش عالی را دارا باشد. موسسات آموزش عالی در صورتی که دو سوم رشتههای آموزشی آنها تایید شدند، اعتبار علمی دریافت میکنند.
- نحوه پذیرش دانشجو
سیاستهای پذیرش دانشجو از سوی وزارت علوم، ورزش و جوانان اوکراین تعیین شده است. برای پذیرش در مقطع کارشناسی نیاز به گذراندن ارزشیابی اجباری مستقل است که این سیستم ارزیابی از سوی وزارت علوم، ورزش و جوانان اوکراین انجام میشود و نمرات اخذ شده توسط داوطلبان نباید از حداقل تعیین شده کمتر باشد.
ضمن اینکه میانگین نمرات مدرسه داوطلبان نیز در این ارزیابی به حساب میآید. در مقطع بعدی یعنی کارشناسی ارشد نیز داوطلبان باید آزمونهای ورودی را پشت سر گذارند.
تاثير تنش قطع آبياري بر كلروفيل و اجزائ عملكرد ارقام پيشرفته كلزا"
چكيده
به منظور ارزيابي اثر تنش خشكي در كلزا (Brassica napus L.)،آزمايشي در سال 1381 در مزرعه تحقيقاتي موسسه نهال و بذر كرج اجرا شد. در اين آزمايش آبياري به عنوان عامل اصلي در دو سطح آبياري معمولي بر اساس 80 ميلي متر تبخير از تشنك كلاس A (شاهد) و تنش (قطع آبياري از مرحله ساقه دهي ) و ارقام كلزا به عنوان عامل فرعي در 10 سطح، شامل ارقام : ساريگل(Sarigol)،گليات(Goliath)،هروس(Heros)،كامت(Comet)،آميكا(Amica)، اس دبليو5001(Sw5001)،كراكرجك(Crackerjack)،ايگل(Eagle)،ويلدكت(wildcat)،اس دبليوهات شات (SwHotshat)،به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح آماري بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار، مورد بررسي قرار گرفت . صفات مورد بررسي عبارت بودند از : عملكرد بيولوژيك ، عملكرد اقتصادي ، شاخص برداشت ، وزن هزار دانه ، درصد روغن دانه,تعداد كپسول,طول كپسول,دانه در گپسول و مقادير كلروفيلa و b درصد و نسبت آنها, مورد اندازه گيري قرار گرفت.نتايج نشان داد كه سطوح آبياري تفاوت معنيداري را بر عملكرد بيولوژيك,عملكرد اقتصادي, شاخص برداشت وزن هزار دانه و درصد روغن بر روي ارقام نداشت.رقم آميكا بيشترين تعداد كپسول(1/150),طول كپسول(6/6),نسبت كلروفيلa/b (29/2)و درصد كلروفيل a (33/69)را به خود اختصاص دادكه تفاوت معني داري را در سطح احتمال 1% آماري با ساير ارقام مورد آزمون داشت.رقم اس دبليوهات شات بيشترين مقدار كلروفيل(mg/g.fw39/2),كلروفيل b (mg/g.fw37/1) و كلروفيل a (mg/g.fw56/1)را به خود اختصاص داد.ارقام هروس (6/23) و گليات (75/16) به ترتيب بيشترين و كمترين تعداد دانه در كپسول را به خود اختصاص دادند.اثرات متقابل سطوح آبياري و رقم نشان داد كه بيشترين درصد كلروفيلa (23/73) و نسبت كلروفيلa/b (73/2) مربوط به رقم آميكا و در شرايط آبياري معمولي بودهمچنين رقم اس دبليوهات شات داراي بيشترين مقدار كلروفيل (mg/g.fw16/3) و كلروفيل b(mg/g.fw56/1)در شرايط قطع ابياري از شروع مرحله ساقه دهي بود.اما بيشترين مقدار كلروفيل a (mg/g.fw67/1) وتعداد دانه در كپسول (26) مربوط به رقم هروس بود.همچنين رقم كامت نيز داراي بيشترين تعداد كپسول(7/192) در همان شرايط بود. در هرحال رقم آميكا با 4233 كيلوگرم در هكتار, داراي بيشترين عملكرد دانه در شرايط آبياري معمول و ارقام هروس و كامت نيز به ترتيب با عملكرد3830 و 3620 كيلوگرم در هكتار جز ارقام برتر در شرايط
تنش(قطع آبياري از شروع مرحله ساقه دهي)بودند كه همان طور كه اشاره شد فاقد اختلاف معني دار با ساير ارقام مورد آزمون بودند.
مقدمه
نش معمولاً به عنوان يك عامل خارجي كه اثرات سوء بر گياه بجا مي گذارد، تعريف مي شود (2). خشكي شايع ترين تنش محيطي است و تقريباً توليد 25% زمينهاي جهان را محدود مي كند (6). اخيراً افزايش مقاومت در برابر خشكي و نمك اهميت يافته است و كشاورزان و متخصصان اصلاح نژاد، پذيرفته اند كه كلزا اين قابليت را دارد كه دامنه خود را تا حد زيادي وسعت دهد (4). مقاومت به خشكي در اثر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي متعدد، و غالباً مستقل از يكديگر كه اثرات متقابل آنها، هنوز به اندازه كافي مطالعه نشده است، حاصل مي شود (7).
كلزا با استفاده عمده از بقاياي رطوبت خاك، محصول خوبي به بار مي آورد به شرط آن كه در فاصله كاشت و مرحله پيشرفته خروج گياهچه ها و نيز در زمان گلدهي اصلي باران كمي ببارد (4). نظر بر اينكه اغلب بارندگي هاي اكثر استانهاي كشور در پائيز، زمستان و اوايل بهار، اتفاق مي افتد كلزاي پاييزه مي تواند از رطوبت فصول فوق استفاده نموده، و احتياجي به آب گران قدر تابستانه نداشته باشد (1).از جمله فاكتورهاي موثر در مقدار عملكرد كلزا مساله پيري زودرس و ميزان كلروفيل ها و تاثير مستقيم اين رنگدانه، بر تجمع مواد ذخيره اي در بذر مي باشد، همچنين از بين رفتن رنگيزه سبز (كلروفيل)، باعث كاهش توليد موادي نظير، پروتئين (شيره پرورده)، كه ارتباط مستقيم با ميزان كلروفيل دارد مي گردد (5). البته همبستگي بالايي بين مقدار كلروفيل و نسبت فتوسنتز مشخص نشده است(9).
واكنش ميزان فتوسنتز برگ (در واحد سطح برگ)، در پاسخ به تنش متوسط آب به ندرت مشابه واكنش توسعه برگ به تنش است، به اين دليل كه فتوسنتز در مقايسه با توسعه برگ حساسيت كمتري به پتانسيل فشاري دارد (2).مشخص شده است كه تفاوت در نسبت كلروفيل كل/ كاروتنوئيد، شاخص هاي خوبي براي تنش در گياهان هستند (8).
منابع آب كره زمين در حال حاضر با بحران ها و چالش هاي نگران كننده اي همچون كمبود آب، عدم دسترسي به آب شرب بهداشتي و تميز، كنترل منابع آب، درهم گسيختگي شبكه مديريت منابع آب، كاهش در منابع مالي اختصاص داده شده،
فقدان آگاهي در تصميم گيران و عموم و در معرض خطر بودن صلح و امنيت جوامع دست در گريبان است. با توجه به بحران ها و چالش هاي پيش آمده رهيافت هاي گوناگون مديريت منابع آب همچون مديريت مبتني بر عرضه آب، مديريت يكپارچه منابع آب و رهيافت راهبردهاي با گذشت زمان نشو و نما يافته اند. در حال حاضر حفظ پايداري منابع آب از اهداف نظام هاي مديريت منابع آب مي باشد. در كشاورزي به عنوان بزرگترين مصرف كننده منابع آب، مديريت در دو بخش عرضه و تقاضاي آب اعمال مي گردد كه با توجه به محدودبت هاي موجود در عرضه منابع آب توجه ويژه اي به بخش تقاضا و مصرف كنندگان مي گردد. در ادامه روش ها و فنون بهره برداري بهينه از منابع آب كشاورزي با تاكيد بر مناطق خشك آورده شده است.
مقدمه
هم اكنون آب يك عنصر كمياب مي باشد. توزيع نامتقارن بارندگي در مناطق مختلف منجر به ظهور اقليم هاي خشك و نيمه خشك در مناطق مختلف گرديده است. اين مناطق عليرغم برخورداري از توانمندي هاي بالقوه، در توسعه و پيشرفت خود با عوامل محدودكننده بي شكاري مواجه هستند. براي رشد و پيشرفت در اين مناطق راه ها را نبايد بسته ديد بلكه با برنامه ريزي دقيق و اعمال مديريت همه جانبه در اين مناطق مي توان شاهد شكوفايي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي بود. امروزه آب به عنوان يك نعمت لايتناهي و فراوان تلقي نمي شود بلكه دولت ها و دانشمندان پي به اين نكته بردان اند كه از ذخاير آبي بايد حداكثر بهره برداري را با كمترين اتلاف و ضايعات به عمل آورد. مديريت منابع آب بخشي از برنامه ريزي توسعه كشورها تلقي مي شود و هر كشوري بر مبناي ميزان منابع آب در دسترس، استراتژي و برنامه خاصي را براي بهره برداري بهينه از منابع آب موجود اجرا مي نمايد. به علت ارتباط مستقيم كشاورزي با آب و طبيعت لذا به شدت از تنش هاي آبي تاثير مي پذيرد. عموما مناطق خشك كه از خصيصه كم آبي و بارندگي كم، رنج مي برند در مقايسه با مناطق پرباران از شرايط كشاورزي متفاوتي برخوردار هستند. كشاورزي در مناطق خشك به علت بروز خشكسالي، سيل و بيابان زايي در سال هاي مختلف نيازمند استراتژي و برنامه هاي سازگار با اين نوع اقليم ها مي باشد. اما كشورهاي در حال توسعه به علت فقدان مديريت هوشمند بر منابع آب و عدم به كارگيري راهكارها و عمليات فوق به مراتب بيشتر از تنش هاي آبي و خشكسالي ها آسيب مي بينند.
وضعيت منابع آب در كره زمين
97% منابع آب كره زمين را آبهاي شور اقيانوس ها تشكيل مي دهند. از 3 درصد باقيمانده، دو سوم آن به صورت توده هاي يخ در قطب ها و برف در مناطق كوهستاني انباشته شده است. با اين حساب يك درصد آبهاي كره زمين را آب شيرين جاري تشكيل مي دهد كه 98% آن شامل آبهاي زيرزميني مي شود(2000،Bouwer) در كشورهاي غربي و صنعتي سالانه هر فرد حداقل به 2000 مترمكعب آب براي برخورداري از يك استاندارد مطلئب نياز دارد. اگر سرانه آب هر فر بين 1000 تا 2000 مترمكعب باشد آن كشور تحت تنش آب است ولي سرانه از 500مترمكعب در سال كمتر باشد كشور مذكور با كم آبي مواجه است. در حال حاضر منابع آب موجود مي تواند سالانه 7000 مترمكعب براي هر فرد آب فراهم نمايد. اگر چه آب كافي حداقل براي سه برابر جمعيت كره زمين موجود است ولي عدم تعادل بين توزيع جمعيت و بارندگي موجب كمبود آب در بعضي از مناطق شده است (2000،Bouwer). امروزه 26 كشور جهان جزء كشورهاي كم آب قلمداد مي شوند كه در اكثر آنها نرخ رشد جمعيت بالاست. از اين 26 كشور 9 كشور در خاورميانه با كم آبي مواجه مي باشند. آفريقا بالاترين تعداد كشورهاي كم آب را شامل مي شود(11 كشور). در سال 2000تعداد آفريقايي هايي كه در كشورهاي كم آب زندگي مي كردند بالغ بر 300 ميليون نفر بود(پوستل، 1375)، اقليم هاي خشك حدود يك سوم سطح كره زمين و 15 درصد جمعيت كره زمين را در بر مي گيرند. سه چهارم مناطق خشك در قاره هاي آسيا، آفريقا و استراليا پراكنده مي باشند. گياهان مناطق نيمه خشك، خشك و بسيار خشك به ترتيب5، 23 و 4 درصد اراضي كره زمين را به خود اختصاص داده اند(عليها، 1380).
وضعيت منابع آب در ايران
مطالعات و بررسي نشان مي دهد كه در حال حاضر از كل منابع آب تجديدشونده كشور 5/88 ميلياردمتر مكعب جهت مصارف بخش هاي كشاورزي، صنعت و شرب برداشت مي شود. از اين ميزان حدود 83 ميليارد مترمكعب (5/93 درصد) در بخش كشاورزي، 5/4 ميليارد مترمكعب براي مصارف شرب و بهداشت و مابقي در صنعت و نيزهاي متفرقه ديگر مصرف مي شود( كشاورز و صادق زاده، 1379). ايزان با متوسط نزولات آسماني حدود 252 ميليمتر در سال در زمره مناطق خشك جهان محسوب مي شود. 65 درصد كشور ما را مناطق خشك و نيمه خشك تشكيل مي دهد كه به طور متوسط مقدار بارندگي در آنها از 150ميليمتر در سال كمتر است (شريعتمداري، 1380).
بحران ها و مسائل موجود پيرامون منابع آب
امروزه جهان براي تامين آب مورد نياز با مسائل و مشكلات معتنابهي مواجه مي باشد. محيط زيست و اكوسيستم هاي مبتني بر منابع آب شيرين با وقوع خشكسالي هاي متعدد و برداشت بي رويه از ذخاير آبي با بحران ها و چالش هاي زيادي روبرو شده اند. عادل رديف (1999) مسائل و مشكلات زير را در سيستم هاي آبي ذكر مي كند:
1- توزيع نابرابر منابع آب
2- رشد جمعيت
3- تنش هاي آبي
4- كميابي وسيع منابع آب
5- كنترل كيفيت آب
6- سيل و خشكسالي.
همچنين، ابوزيد(1998) نيز چالش هاي زير را مورد بررسي قرار مي دهد و معضلات جهان در زمينه تامين آب را به شرح زير اعلام مي نمايد:
1- كمبود آب: با توجه به روند كنترل ميزان منابع آب پيش بيني مي شود كه دوسوم جمعيت جهان با كمبود آب در سال 2025 روبرو شوند.
2- عدم دسترسي به آب شرب تميز و بهداشتي: عليرغم تلاش هاي بين المللي تخمين زده مي شود 72 ميليارد نفر فاقد دسترسي به آب شرب تميز و 2/2 ميليارد نفر فاقد دسترسي به آب بهداشتي باشند.
3- كنترل كيفيت آب: صنعتي شده، شهرنشيني، رشد كلان شهرها و كشاورزي فشرده همگي باعث آلودگي آبراهه ها و آبهاي زيرزميني شده اند و كاهش كيفيت آب را به همراه داشته است.
4- درهم گسيختگي شبكه مديريت منابع آب: مديريت ملي و بين المللي منابع آب در يك مسير درهم گسيختگي خركت مي كند. در آن به جاي توجه به محدوديت آب و ارتباط دروني اجزاي چرخه آب در طبيعت، صرفا با تامين نيازهاي آني توجه مي شود.
5- كاهش در منابع مالي اختصاص داده شده: در حال حاضر سيستم هاي تامين آب، آبياري، زهكشي، كنترل سيلاب، تصفيه و حفاظت آبخيزها به علت فقدان سرمايه گذاري با مشكلات مالي زيادي روبرو هستند.
6- فقدان آگاهي در تصميم گيران و عموم: تو هم فراواني آب و كيفيت لامتغير منابع آب باعث اغفال عمومي شده است. اين توهم مي تواند آنقدر ادامه يابد تا كمبود منابع آبي به يك واقيت تبديل شود و باعث تنزل كيفيت به سطح غيرقابل استفاده اي گردد.
7- در معرض خطر گذاشتن صلح و امنيت جوامع: آب يك عنصر اساسي در حيات و بنيان اقتصادي – اجتماعي جامعه و محيط اطرافش مي باشد. كاهش دسترسي به آب به طور فزاينده اي صلح و امنيت را در بسياري از نقاط كره زمين تهديد مي كند. بسياري از كشورهايي كه با كمبود آب روبرو مي شوند از ناآرامي هاي سياسي، تنش هاي اجتماعي و ناراحتي عمومي رنج مي برند.
مديريت منابع آب
با توجه به بحران ها و چالش هاي ذكر شده امروزه استفاده بهينه از منابع آب از برنامه هاي اصلي كشورها مي باشد. برنامه ريزي براي حفظ و بهره برداري بهينه از منابع آبي نيازمند به كارگيري ضوابط خاص خود مي باشد. عادل رديف (1999) رهيافت ها و خط مش هاي مديريت منابع آب را به صورت رهيافت هاي زير ذكر مي كند:
1- مديريت مبتني بر عرضه آب: با توجه به رشد جمعيت از دو به سه ميليارد نفر در طي سال هاي 1900 الي 1960 و فراواني منابع آب، دولت ها تاكيد بر برداشت از منابع آب جهت تامين نيازهاي آبي مي كردند. در واقع محور اين روش عرضه منابع آب در پاسخ به تقاضاي در حال رشد بود.
2- مديريت يكپارچه منابع آب: در اين روش ابعاد اقتصادي، اجتماعي و محيطي همگي در منابع آب در نظر گرفته مي شوند. هدف اين روش حفظ پايداري آب و اكوسيستم از طريق اعمال مديريت يكپارچه مي باشد.
3- رهيافت راهبردي(استراتژيك): در اين رهيافت سه هدف دنبال مي گردد: 1- حفظ كارايي اكوسيستم هاي منابع آب شيرين 2- مديريت مبتني بر اكوسيستم 3- بررسي نحوه اختصاص آب در آينده.
يكي از مباحث مهم در مديريت منابع آب اعمال روش مديريت يكپارچه منابع آب مي باشد. اجزاي مديريت آب يكپارچه شامل موارد زير است:
1- كيفيت آب 2- كميت آب 3- آب زيرزميني 4- آب سطحي.
در اين شيوه سياست ها بر سه محور متمركز است: 1- آب 2- برنامه ريزي 3- محيط (1995،Tolkaup Rooy, Sluis and).
امروزه يكي از مباحث مهم در امر مديريت منابع آب، حفظ پايداري اين منابع مي باشد. سيستم هاي منابع آبي پايدار، براي دستيابي كامل به اهداف جامعه در حال و آينده طراحي و اداره مي شوند. اين در حالي است كه به ملاحظات اكولوژيكي اين سيستم ها توجه گردد. سيستم هاي منابع آبي پايدار به نحوي طراحي و اجرا مي شوند كه در مقابل تغييرات مختلف سازگار، قدرتمند وداراي توانايي واكنش باشند.
(2000، Loucks, stakhiv and Martin).
پرييرا و همكاران(2002) نيز حفاظت از منابع آب، توجه به ملاحظات محيطي، استفاده از تكنولوژي هاي مناسب، حفظ توان اقتصادي و پذيرش اجتماعي مباحث توسعه منابع آب در ارتقاء سطح پايداري اين سيستم ها ضروري مي دانند.
مديريت منابع آب در كشاورزي
كشاورزي به علت ماهيت بيولوژيكي آن و وابستگي شديد آن به طبيعت بزرگترين مصرف كننده منابع آبي بيشترين كشورها مي باشد. در كشور ما 5/93 درصد منابع آبي در كشاورزي مورد بهره برداري قرار مي گيرد (كشاورز و صادق زاده، 1379) آبياري امروزه نقش مهمي را در اقتصاد كشورها بازي مي كند براي مثال جين و يانگ (2001) براي آبياري در كشاورزي چنين نقش هاي زير را ذكر مي كنند:
1- امنيت غذايي: تامين امنيت غذايي مردم چين به ميزان زيادي به آبياري بستگي دارد.
2- فقرزدايي: آبياري نقش مهمي را در افزايش درآمد كشاورزان چين بازي مي كند. افزايش درآمد كشاورزان با توليد و عملكرد بالا و با كشت بسياري از محصولات نقدي تحقق پيدا مي كند.
3- اهميت بين المللي: چين در بازار غله جهان نقش مهمي را ايفا مي كند. 75 درصد توليد غله چين از زمين هاي آبي به دست مي آيد.
در كشورهاي خشك و كم آب حفظ پايداري سيستم هاي آبي نيازمند به كارگيري اصول و برنامه ريزي دقيق تري مي باشد. خشكي و كم آبي بر روي كشاورزي مناطق خشك تاثير قابل توجهي دازند. امروزه مديريت منابع آب كشاورزي در دو بخش اعمال مي گردد. بخش اول شامل مديريت عرضه آب و بخش دوم شامل مديريت تقاضاي آب مي باشد. محدوديت منابع آب و فشار زياد بر ذخاير آبي موجب شده است تا توجه زيادي به مديريت كارآمد و بهينه منابع آبي در بخش تقاضا گردد. مديريت عرضه شامل عملياتي همچون انتقال آب را از طريق كانال، استفاده از آب زيرزميني در آبياري، استفاده تلفيقي از آب كانال ها و زيرزميني مي شود. مديريت تقاضا مواردي همچون كاهش مقدار آب مصرفي در آبياري، تغييرات نهادي و اصلاحات سازماني، مشاركت كشاورزان در امر مديريت منابع آب مي گردد(2001، Kijne). امروزه كشاورزي با بحران هايي همچون كمبود آب و آلودگي ذخاير آبي انتقال آب كشاورزي به ساير بخش ها و كارايي پايين مصرف آب در كشاورزي روبرو است كه نيازمند نگاه دقيق به اين موضوعات مي باشد(2001Jin and Young,). در ادبيات منابع آب و آبياري دو واژه پرمعنا ديده مي شود اولي بازده آبياري مي باشد. بازده آبياري حاصل نسبت مقدار آبي كه مفيد واقع مي شود به مقدار آبي كه مصرف مي گردد، مي باشد. مثلا گفته مي شود بازده آبياري در ايران رقمي حدود 32% است. واژه دوم بهره وري آب مي باشد. بهره وري آب مفهومي است مربوط به مقدار درآمدي كه از هر واحد آب مصرفي در كشاورزي عايد مي شود. نزديك ترين واژه به بهره وري آب، كارايي مصرف آب مي باشد. كارايي مصرف به مقدار محصولي گفته مي شود كه از هر واحد حجم آب به دست مي آيد. ارتقاي بازده آبياري، بهره وري اب و كارايي مصرف آب در بخش تقاضاي منابع آب از جمله اهداف مهم و قابل توجه دولت ها مي باشد (عليزاده، 1380)و بهره وري آب نقش هر واحد آب را در توليد ناخالص ملي تحت پوشش قرار مي دهد. بهره وري آب را به چهار روش مي توان افزايش داد:
1- بخشي از منابع آب را كه تبخير شده و از دسترس خارج مي شود كاهش دهيم و آب صرفه جويي شده را در بخش هاي ديگر مورد استفاده قرار مي دهيم.
2- با اجراي روش هاي آبياري بهتر و انجام عمليات صحيح كشاورزي از همان مقدار آبي كه در كشاورزي به كار مي بريم حداكثر محصول را توليد نماييم.
3- از آب هايي كه بدون استفاده به دريا، درياچه ها و كويرها مي ريزند استفاده كنيم.
4- آب را در جايي مصرف كنيم كه بهره وري آن زيادتر باشد(عليزاده، 1380).
روش ها و فنون بهره برداري بهينه از آب كشاورزي
پرييرا و همكارانش (2002) اقدامات زير را براي كاربرد پايدار منابع آب خصوصا در نواحي كم آب و خشك پيشنهاد مي كنند:
1- پذيرش و اجراي برنامه ريزي تلفيقي و يكپارچه منابع آب و زمين
2- بهبود سيستم هاي تامين آب و آبياري براي استفاده كارآمد از آب موجود
3- پذيرش سياست هاي واگذاري آب كه باعث حفاظت و كاربرد بهينه اين منابع مي شوند.
4- ارزش گذاري آب به عنوان يك كالاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي
5- اقداماتي براي افزايش منابع آب موجود همچون استفاده مجدد از هرز آب ها، زهكش ها، پساب ها و ساير موارد اتلافي ديگر
6- پذيرش فن آوري هاي آبياري و آبرساني مناسب كه از اتلاف و ضايعات آب جلوگيري مي كنند.
7-ارتقاي آگاهي كاربران، پيرامون معضل كمبود آب و افزايش مشاركت آنان، مديريت سيستم ها و منابع آب.
يانگ و جين (2001) راه حل هاي زير را براي مديريت بهينه بخش تقاضاي منابع آب ذكر مي كنند:
1- استفاده از تكنولوژي هاي كارآمد و پيشرفته در آبياري: تكنيك هاي آبياري قطره اي و باراني قادرند ضايعات و تلفات آب را به شدت كاهش دهند. كانال هاي بتني، تا 50 درصد و لوله هاي آب تا 90 درصد قادرند تلفات آب را كاهش دهند.
2- استفاده مجدد از آب هاي تلف شده و اضافي در آبياري
3- كشت محصولات آبي كم مصرف تر: مثلا ذرت و گندم در مقايسه با كتان و برنج آب كمتري نياز دارند. بنابراين با توجه به ميزان آب موجود بايد برنامه ريزي به نفع محصولات كم مصرف تر انجام پذيرد. ساستري(2000) استراتژي هاي مديريت منابع آبي را در شرايط كمبود آب و در حين خشكسالي به صورت زير ذكر مي نمايد:
1- استفاده از واريته هاي مقاوم به كم آبي و خشكسالي 2- مديريت علف هاي هرز 3- كاربرد آبياري تكميلي 4- برداشت از آب باران و زيرزميني.
در چنين شرايطي خصوصا در مناطق خشك و كم آب لزوم به كارگيري روش ها و تكنيك هاي كاهش دهنده تنش هاي رطوبتي ضروري ني باشد. حفظ رطوبت و منابع آب با توجه به محدوديت هاي فعلي امري الزامي و اجتناب ناپذير است عليزاده (1380). راهكارهاي زير را براي افزايش بهره وري آب ذكر مي نمايد:
1- راهكارهاي فني: شامل تسطيح اراضي، استفاده از روش هاي آبياري باراني، قطره اي، پشته سازي، در آبياري به نحوي كه از اتلاف روان آب جلوگيري شود.
2- راهكارهاي مديريتي: شامل برنامه ريزي صحيح آبياري، آبياري در زماني كه گياه از نظر توليد محصول به شدت به آب نياز دارد، انجام عمليات خاك ورزي در جهت ذخيره آب در خاك، نگهداري بهتر كانال ها و تجهيزات آبياري.
3- راهكارهاي تشكيلاتي: همچون توسعه تشكيلات غيردولتي براي مشاركت مردمي، كاهش يارانه هاي بخش آب و قيمت گذاري، فراهم آوردن بازارهاي مناسب و موثر آب در چارچوب قانون.
4- راهكارهاي زراعي: همچون انتخاب ارقامي كه به ازاء هر واحد آب مصرفي حداكثر محصول را توليد كنند، ارقام مطابق با شرايط اقليمي، ارقام مقاوم به خشكي، انجام كشت مخلوط براي استفاده حداكثر از رطوبت آب.
امروزه بخش مهمي از تحقيقات در علوم كشاورزي بر روي راهكارهاي زراعي كاهش دهنده مصرف آب متمركز شده است. اين راهكارها قادرند رطوبت خاك و محيط اطراف گياه را تا حداكثر ممكن حفظ نمايند.
نتيجه گيري
همان طور كه آمار و ارقام نشان مي دهد كشور ما يك كشور خشك و كم آب است. مديريت بهينه و صحيح منابع آب در كشور ما نيازمند يك تحول عظيم مي باشد. اگر روند فعلي آن ادامه يابد آن وقت ما در مقابل حوادثي چون خشكسالي چند سال اخير متزلزم و آسيب پذير بوده و قافيه را خواهيم باخت.
امروزه در مديريت منابع آب خصوصا در كشاورزي به ابعاد محيطي، اقتصادي، اجتماعي و... توجه ويژه اي مي گردد. مديريت يكپارچه و سيستمي (نظام مند) براي تامين پايداري اين منابع جايگاه رفيعي را در برنامه ريزي سران كشورها به دست آورده است. در دنيا تلاش ها در راستاي استحصال بهينه منابع آب و بهره برداري حداكثر و كارآمد از اين منابع مي باشد. افزايش سطح آگاهي و مشاركت فعال كاربران در سياست گذاري هاي آب، به كارگيري تكنولوژي هاي نوين و كارآمد، كاربرد روش هاي كاهش دهنده تنش كم آبي و خشكي از اركان مديريت بخش تقاضا (كشاورزان) مي باشد. در عالم كشاورزي ديدگاه ها و تفكرات كشاورزان بايد از نوع نگرش هاي سنتي نسبت به منابع آب آزاد گردد. آب ديگر نبايد يك منبع لايتناهي و فراوان تلقي شود. روش ها و فنوني كه به كمترين ميزان آب براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده نيازمند هستند بايد در برنامه ريزي هاي كشاورزي و حتي غيركشاورزي جايگزين روش هاي سنتي در مصرف منابع آب گردد
با توجه به نقشی که آب در کشاورزی دارد و نظر به اهمیتی که مسائل مربوط به حفظ و حراست و بهره برداری منابع آب بعنوان حیات کشاورزی دارا می باشد، ضرورت و اهمیت رشته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی روشن می گردد.
کشور ایران با وسعت زیاد آب و هوای خشک و نیمه خشک دارای منابع آبی تقریبا محدود و کنترل نشده می باشدکه برای مدیریت آن لازم است متخصصینی با بینش و آگاهی های کافی تربیت شوند تا از عهده این مهم بر آیند.
دانشجویان دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی به مطالعه، شناسایی، طراحی پروژه های آبیاری و زهکشی و مدیریت آنها خواهند پرداخت.
هدف از ایجاد این دوره، تربیت متخصصینی است که با کسب دانش های لازم درزمینه های ذکر شده بتوانند به تحقیق، برنامه ریزی، هدایت و مدیریت امور اجرایی در مسائل مبتلا به پرداخته و به امر تدریس نیز در صورت لزوم مشغول گردند.
مشخصات دوره ی کارشنا سی ارشد رشته آبیاری و زهکشی
دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی، یکی از رشته های تخصصی مهندسی کشاورزی – آب است که مجموعه ای از دانش های مربوط به این رشته را در بر می گیرد.
طول این دوره بطور متوسط دو سال می باشد. ولی در صورت لزوم دانشجویان مجازند که حداکثر ظرف سه سال آنرا به اتمام برسانند.
تعداد واحد های درسی دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی 32 واحد می باشد که به شرح زیر است :
عناوین دروس الزامی رشته آبیاری و زهکشی در دوره ی کارشناسی ارشد عبارتند از :
1 – آبیاری تحت فشار ( 3 واحد)
2 - آبیاری سطحی ( 2 واحد)
3 - زهکشی تکمیلی ( 3 واحد)
4- ریاضیات مهندسی تکمیلی ( 3 واحد)
5- آمار مهندسی ( 2 واحد)
6- سمینار ( 1 واحد)
وظایف و مهارت های فارغ التحصیلان رشته آبیاری و زهکشی
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی بعنوان مربی در وزارت جهاد کشاورزی و همچنین وزارت نیرو بعنوان مدیر فنی، برنامه ریز و سرپرست پروژه به انجام وظیفه مشغول کردند.
سایر زمینه هایی که فارغ التحصیلان رشته آبیاری وزهکشی می توانند در آن مسئولیت پذیرفته ونقش خود را ایفا نمایند عبارتند از :
- برنامه ریزی و هدایت امور اجرایی و نظارت بر تهیه و اجرای راه های استفاده ی درست از منابع آب کشور
سامانه خرید و امن این
سایت از همهلحاظ مطمئن می باشد . یکی از
مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می
توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت
بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم
اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه 09159886819 در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما فرستاده می شود .
آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی
سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس
مطالب پربازديد
متن شعار برای تبلیغات شورای دانش اموزی تحقیق درباره اهن زنگ نزن انشا در مورد 22 بهمن