تحقیق درباره ثبت ليزري

ديسكهاي فشرده (CD) و ديسكهاي ويدئويي فشرده( CDV)روشهاي جديدانقلابي براي ذخيره سازي و انتقال صدا ، تصاويرو اطلاعاتند. دراين تكنولوژي از باريكه هاي ليزر هم براي ثبت يا رمزگذاري اطلاعات روي ديسكهاي فشرده وهم جهت (خواندن ) يا بازنواخت اطلاعات ذخيره شده استفاده مي شود.

CDو CDV

ديسك فشرده از جهاتي شبيه صفحه گرامافون و از جهاتي بسيار متفاوت است . مثلاً،شيارروي گرامافون مارپيچ مداومي است كه موقع پخش صفحه از ابتدا تا انتهاي آن توسط سوزن گرامافون تعقيب مي شود. ديسك فشرده اطلاعات يا موسيقي را روي دايؤه هاي هم مركزي با ميلياردها دست انداز به نام رگه (پيت) رمز گذاري  مي كند . رگه هاي توسط ليزر برديسك حك مي شوندو بعداً موقع پخش ديسك آنها باريكه ليزري با هوشي را كه به ديسك مي تابد قطع و وصل مي كنند.

رگه روي CD فقط 00005/0 سانتيمتر پهنا و 000001/0 سانتيمترعمق دارد.

رگه هاي ظريف توسط باريكه ليزري نازك و بسيار دقيق(خوانده ) مي شوند. چون رگه ها فوق العاده كوچكند، مي توانند در فضاي كوچكتر شامل اطلاعات بسيار بيشتري باشند .

درديسك فشرده و يك چهارم  اينچ درداخل شعاع 33 ميليمتري بيشتر از 20,000 رداز رگه ها وجوددارد . به اين دليل ، نام فشرده براي C  D ها اسم با مسمس اي است و اندازه آنها فقط يك ششم اندازه صفحه هاي گرامافون است . دريك طرف C  D مي توان تا 74 دقيقه موسيقي يا اطلاعات ضبط كرد.

مثل ارتباطات راه نوري رگه هاي روي CD معرف اطلاعات به شكل رمزهاي دودويي انأ. براي ثبت اطلاعات ، موسيقي يا تصاوير ويدئويي روي ديسك ، آنها رقمي مي شوند. درمورد موسيقي ،صدا با آهنگ 44100 مرتبه در ثانيه نمونه برداري  مي شود (بيشترازدوبرابر20,000 كه بالاترين بسامد قابل شنيدن توسط گوش انسان است ) و هرنمونه 16رقم دودويي يا بايت مي شود . اگر موسيقي با دو كانال استريو ضبط شود، هرثانيه صدا نمايانگر4/1 ميليون بيت اطلاعات روي CDاست . دقت حيرت آور ضبط صدا روي CD به آن دليل ممكن است كه ميليونها  بيت اطلاعات را  مي تواند نگهدارد (شكل 11)

شكل 11 خروجي ليزر نيمرساناي موج پيوسته (4) از آرايش تقسيم كننده منشوري باريكه (3) مي گذارد و به وسيله  مجموعه عدسي (1) برسطح ديسك درحال حركت  كانوني مي شود . نور بازتابيده از سطح حك شده  كه شامل اطلاعات رقمي است توسط دستگاه عدسي (2) جمع مي شود و توسط تقسيم كننده باريكه روي آشكار ساز نوري (5) باز تابانده مي شود .

وقتي كه CD پخش مي شود، باريكه ليزر از پايين به ديسك مي تابدو از لايه شفاف و نازك محافظ روي ديسك مي گذاردو روي لايه نازك آلومينيمي باز تابدهنأه  يا سطح سيگنال كانوني مي شود . روي سطح كه در آنجا بيت ها ثبت شده اند قطر باريكه ليزري فقط 7/1 ميكرون است . حتي اگر لايه شفاف ؤوي ديسك غبارآلود يا خراشدار باشد ، باريكه ليزري چنان ظريف كانوني مي شود كه بيشتر اين آلايشها بر كيفيت پخش اثري ندارند زيرا آنها كانوني نيستند .

ديسكهاي فشؤده با رمز تصحيح خطاي داخلي ساخته  مي شوند . خطاها ممكن است كاتوره اي باشند، مثل آنهايي كه موقع  توليأ ديسك دروقت  برش ديسك يا پوشش روي ديسك پيش مي آيندو دقيق نيستند . خطاها ممكن است  از خراشهاي شديد يا غبار سنگين روي ديسك ناشي شوند. با فرايندي به نام درونيابي، بيت هاي نادرست اطلاعات موجود درپس و پيش دسته بيت هاي اطلاعاتي برآورد مي شوند.

سطح ديسك فشرده  بايد كاملاً به باريكه ليزري كه آن را مي خواند عمود باشد. در غير اين صورت صدا به علت اينكه نور ليزركج مي رود اعواجاج خواهدداشت . كج رفتن  گاهي ناشي از اين  است كه ديسك با جذب رطوبت تاب بر مي دارد. به اين دليل ديسكهاي فشرده با ماده اي كه در مقابل  لطمه رطوبت كمترآسيب پذير باشد به طور تزريقي ريخته مي شود.

پخش كننده ديسك فشرده ، صدا را با سرعت 2/1 متربر ثانيه پخش مي كند . براي اينكه اين سرعت ثابت بماند ، وقتي كه ليزر نزديك مركز ديسك را (مي خواند) صفحه گردان پخش ،458 دور دردقيقه مي گردد. وقتي كه باريكه ليزري به طرف خارج حركت مي كند، سرعت صفحه گردان  به تدريج تا 197 دوردردقيقه كند مي شود.

CD ها علاوه  برصافي صدا مزاياي زياد ديگري نيز دارند. چون ليزر بدون اينكه با ديسك تماس داشته باشد CD رااز ميان پوشش شفاف (مي خواند) CDها مثل صفحه هاي گرامافون معمولي كه با سوزن كار مي كنند  زود خراب نمي شوند . افزون برآن ، نوفه سطحي ،خش خش ،صداي بامب بامب ، يا تلق تلق يا اعوجاج صدا دراثر نشستن خاك روي ديسك وجود ندارد. خود ليزر نيز دهها بار بيشتؤ از الماس پيكاپ گرامافون دوام دارد.

CDVها ديسكهاي فشرده اي هستند كه هم صدا و هم تصوير را ضبط مي كنند. CDV 12 اينچي نيز شبيه صفحه گرامافون است ولي عملاً با آن بسيارمتفاوتاست . اطلاعاتي كه بايد ضبط شود دررگه هاي كوچك ميكروسكوپي درشيارهاي هم مؤكز روي CDV با باريكه ليزر آرگون  رمز گذاري مي شود .دراين مورد، داده ها بايد به صورت سه نوار جداگانه ثبت شوند: دو تا براي صداي استريوفونيك و يكي براي استريوفونيك و يكي بؤاي تصوير ويدئويي رنگي . وقتي كه CDV با 1800 دور دردقيقه  مي چرخد، باريكه ليزر رگه هاي روي ديسك را مي خواند و اطلاعات رمز گذاري شده براي ايجاد صدا و تصاوير رنگي ضبط شده روي ديسك به سيگنالهاي الكتريكي تبديل مي شوند. CDV حفاظ مضاعف دارد تا از آسيب رطوبت درامان  باشد . CDV همان مزاياي دقت و عمرطولاني CD را دارد.

مزيت ديگر CDهاو CDV ها دراين است كه شنونده  مي تواند با دقت بسيار از يك آهنگ روي CD به آهنگ ديگر پرش كند. درمورد CDV ها استفاده كننده مي تواند  به طور دقيق به همان  نماي ويدئويي و صوتي كه رها  كرده  بود برگردد. ديسكهاي ويدئويي مزايايي دارد مثل جدول محتويات با فهرست فصلها به طوري كه استفاده كننده بتواند به طور دقيق محل مورد ديسك پيدا كند.

كتابخانه هاي ليزري

وجامعه پراطلاعات

تعدادثمرات موجود براي استفاده هاي مبتني بر ذخيره روي ديسك فشرده  روبه ازدياد است . اين طريقه جديد ضبط صدا و تصوير براي سرگرمي مورد استفاده  قرار مي گيرد. ولي CDها راهي نو براي ذخيره كميتهاي عظيم اطلاعاتي درحافظه ويژه خوانده (ROM) نيز هستند.

امروزه بسياري از كتابخانه ها براي انجام دادن پژوهش ، ذخاير كامپيوتري شده در اختيار دانشجويان مي گذارند. ديسكهاي CDROM به همراه كامپيوتر براي اين منظور در كتابخانه برپا مي شود . مثلاً نقل قولها از مقالاتي كه به تازگي در مجلات و نشريات چاپ شده اند به صورت موضوعي دربانك داده هاي كامپيوتر فهرست مي شوند ودانشجويان مي توانند انها را از برنامه روي صفحه كامپيوتر ببيند. اگر كسي كپي مقاله اي را بخواهد، مي تواند آن را مستقيماً از ؤوي ديسك CDROM موجود چاپ كند.

باروش كامپيوتري شده درمقايسه با وقتي كه دانشجو شخصاً ميان مقالات فهرست شده  درمنابعي مثل راهنماي خوانندگان براي آثار مكتوب ادواري مطالب مورد نظر خود راپيدا مي كندوسپس به كتابخانه هاي محل مقاله مراجعه و اطلاعات لازم راكپي مي كند.

ساعتها وقت صرفه جويي مي شود . بانكهاي داده هاي كامپيوتر داده هاي كامپيوتري اين مزيت را نيز دارند كه از نظر نشريه هاي ادواري روزآمدند به طوري كه مقالات تازه منتشر شده را به راحتي دردسترس قرار مي دهند.

امروزه بسياري از شركتها فهرستهاي طويلي از بانكهاي داده هاي تخصصي را عرضه  مي كنند. اين كتابخانه هاي كامپيوتري  ممكن است شامل قسمتهاي موضوعي مثل علوم  و تكنولوژي ،زيست نگاري ،هنر، نشريات ادواري بازرگاني ، علوم انساني ،راهنماي خوانندگان براي آثارادواري ،كتابداري ،آموزش و پرورش و علوم اجتماعي باشند. افزون بر اينها ، خدماتي نيز براي كامپيوتري  كردن مستقيم رايجترين اطلاعات و داده ها انجام  مي گيرد.

اي . تي . پي  ساراتوگا  در كاليفرنيا بازار ذخيره اطلاعاتي روي كاغذ بود .

روشهاي ديگر ذخيره سازي عبارتنداز مغناطيسي ،ميكروفرم و نوري . از ذخاير اطلاعاتي مبتني به شكلهاي غير كاغذي ، ذخيره نوري روي ديسكهاي CDROM از 7 درصد بازار در1987 تا بيش از 32 درصد بازار در 1991 رشد كرده  است . در همين مدت ، ذخيره سازي مغناطيسي به حدود21 درصد و ذخيره سازي ميكروفرم به 4درصد كاهش يافته اند .

كامپيوترهاي IBM به طورگسترده در بانك داري ، بيمه و حمل و نقل به كار مي روند . همچنين اين كامپيوترها سهم بزرگي در تكميل كامپيوتر هاي نصب شده درحال كاردردفاتر دولتي ، كارخانه هاي توليدي و بازرگاني درسراسر امريكا داشته اند.تكنولوژي ذخيره سازي نوري انتخابي آنها تاثير عمده اي بر چگونگي ذخيره سازي  اطلاعاتي نوري اعمال شده توسط اين دفترها در سراسر كشور داشته است . مشتريها در جستجوي ارتقاي استاندارد CD ها هستند . پنج و يك چهارم اينچ ،12اينچ ،و سه و نيم اينچ اندازه استاندارد فعلي اند.

با پيشرفت به سوي قؤن بيست و يكم آموزش نيز درحال تحول است . يادگيري تمام عمر توسط همه گروه هاي سني ، بدون محدوديتهاي زماني يا مكاني ، بيشتر و بيشتر لازم به نظر مي رسد. دراين فرايند تكنولوژي ديسك ليزري جهت ذخيره و جمع دانش نقش مهمي را ايفا مي كند. افرادي كه به جديدترين و كاملترين اطلاعات دسترسي داشته باشند نسبت به بقيه برتري خواهند داشت .

تكنولوژي ديسك ليزري اين امكان را فراهم مي آورد تا تعداد كثيري يافته ها  وداده ها  از منابع  متعدد يكجا جمع شوند. بر خلاف  نوآوريهاي تكنولوژيكي قبلي  كه عمدتاً ،وسايلي براي صرفه جويي دركار بودند، تكنولوژي هاي جديد نه فقط منابع اطلاعاتي وسيع و تقريباً راههاي نامحدودي را جهت تركيب انها فراهم مي آورد،بلكه آنها مي توانند آن اطلاعات را پردازش و اطلاعات رقمي را عملاً با سرعت  نور انتقال دهند. سياست گزاران دردولت ، بازرگاني و آموزش و پرورش مي توانند مبناي تصميمات عمده را بر معلومات جامعتري از آنچه قبلاً در دسترس بود قراردهند.

رشد برق آساي حجم كار 

لزوم ايجاد سوراخ در صنعت امر پيش پا افتاده اي است . ايجاد سوراخ دراقلامي به نرمي پسانك بطري نوزاد با نورليزرصورت مي گيرد . بسياري از اقلام به سوراخهايي نياز دارند كه استفاده كننده آنها را با پيچها يا ميخهايي  به هم سوار كند .  به علاوه  درصنايع چرم و كاغذ سوراخ  كردن كار روزمؤه است . ليزرها مي توانند سوراخهايي صاف ، كاملاً گرد، بدون خرده يا دندانه به وجود آورند.

تپهاي ليزر ياقوت ، با سرعت بدون رقيب ، مي توانند درالماس سوراخهايي با اندازه هاي دقيق ايجاد كنند. اين سوراخها را به عنوان قالب براي كشيدن فلز و تيديل آن به سيم به كار مي برند. به طور عادي اين فرايند بسيار وقت گير است زيرا سرهاي مته پرسرعت بايد زود به زود تعويض شود و نيز بايد صبركرد تا وسيله خنك شود. كندن سوراخ در فلزات سنگين با مته هايي كاربيدي يا مته هايي با سر الماس صورت مي گيرد . باز هم ، اين روش ساعتها وقت مي گيرد و اغلب بايد براي سرد كردن ماشين آلات  و تعويض سرهاي مته بارها دستگاه را متوقف كرد. باريكه ليزري پرتوان اين كار را بدون اصطكاك انجام مي دهد. سوراخ اغلب چنان به سرعت كامل مي شود  كه گرماي باريكه ليزري از محل  كار دورتر نمي رود ودر بقيه فلز تاثير نمي گذارد.

باريكه هاي ليزري براي ايجاد سوراخها يي در پلاستيك مثل روزنه هاي فواره  اي براي افشانه هاي آئروسل (پراكندگي مايع درگاز) به كار مي رود. باريكه هاي ليزري براي ايجاد سوراخها ي ظريف در لبه هاي عدسيهاي تماسي نيز  به كار مي روند تا اجازه  دهند كه مايعات آزادانه روي سطح چشم حركت كنند. علاوه برايجاد سوراخها ي ظريف ، با ليزرها عكس برگردانهاي نازك  ونقش دار درست مي كنند كه براي تزيين اتومبيلها و كاميونها  به كار مي روند.

نور ليزر براي برش پارچه در كارگاههاي لباس دوزي به كار مي رود . آلوين تافلر در كتاب موج سوم توصيف مي كند  كه ليزرها در فرايند برش چنان كارايي دارندكه برش اقلام لباس به صورت يكي  يكي امكانپذير و اقتصادي است . روشهاي توليد انبوه جاري تا500 لباس با اندازه مشابه رادريك زمان برش مي دهد.

درآينده ، خريدار مي تواند اندازه هايش را توسط خطوط تلفني با تارنوري به توليد كننده بفرستد. داده ها مستقيماً به كامپيوتري داده مي شودكه با ماشين برش ليزري را كنترل  مي كند و لباسي با اندازه مشتري توليد مي شود . به اين ترتيب ، اتلاف باس به سبب برش با اندازه استاندارد از بين مي رود(كافي است لباسهايي را در نظر آوريد كه در جا لباسيهاي مغازه آويزانند  ودر انتظار شخصي  با اندازه درست اند تا پيدا شود و آن را بخرد) به علاوه ،گرماي ليزر لبه هاي بريده شده پارچه هاي مصنوعي  مثل نايلون را طوري مي سوزاند كه ساييده  يا خراب نمي شوند.

جوش دادن يا متصل كردن دو فلز به يكديگر ، خواه كوچكترين سيمها و خواه  صفحه هاي فولادي عظيم يكي ديگر از كاربردهاي انرژي ليزري است . جوشهاي  ايجاد شده با ليزر محكمتر از جوشهاي  قوسي معمولي است ، قسمتي به آن علت كه باريكه هاي ليزري چنان دقيقند كه دراثر فرايند  گرما  كمترين  مقدار فلز  تغيير  شكل مي دهد. جوشكاري دقيق در بسياري از فرايندهاي توليدي  صنعتي حائز اهميت  است مثل  جوشكاري چرخ دنده هايي كه براي همزمان  كردن ساز و كار انتقال  دراتومبيل  به كار مي روند.

شركت فورد براي جوشكاري قسمت زيراتومبيلهايش ازدستگاه ليزري  استفاده  مي كند. دستگاه ليزري  جوش پيوسته اي  به دست  مي أهد كه از روشهاي نقطه اي  به مؤاتب  محكمتر است . جوشكاري  با سؤعت  21 سانتيمتؤ  درثانيه (500 اينچ دردقيقه ) انجام مي گيرد. با استفاده  از دستگاه  ليزري ، جوش دادن  چهار  صفحه  بزرگ  به همديگر براي ساخت  زير اتومبيل فقط  يك دقيقه  وقت مي گيرد.

ليزرهاي گازي كربن  دي اكسيد كه تا 1500 وات  توان  دارند مي توانند هر ماده اي را ببرند. باريكه نور ليزر كه با  سرعت  زياد حركت  مي كند مي تواند نقشها ، اعداد ، يا حروف را روي  فلزاتي  به سختي  فولاد حك كند. اگر باريكه  ليزري آهسته تر حركت كند ،عمق بيشتري  را در فلزات  مي برد.  برخلاف  برشهايي  كه با تيغه هاي اره اي  در فلزات ايجاد مي شوند ، برشهاي  انجام  گرفته  باباريكه ليزري صافتر و عاري از واپيچش اند. اغلب برشهاي ليزري  كه در مواد نوري انجام  مي گيرند چنان  صافند كه به صيقل دادن بيشتر احتياج ندارند.

 كاربرد صنعتي ديگر  ليزرها آلياژ كاري سطحي است . آلياژ كاري سطحي  روشي از  پردازش ماده است كه يك  ماده  سطحي را با  ماده داخلي ديگري با عمليات  حرارتي  توسط  باريكه  ليزري به هم وصل  مي كند. برخلاف پوشش دادن  ساده  ماده اي  روي سطح  ماده  ديگر، در اين  روش دو ماده  بر اثر گرماي شديد حاصل از باريكه  ليزري تپي در يكديگر ذوب مي شوند و در سطح  ماده  به شكل  آلياژ در مي آيند.

آلياژ كاري سطحي براي  يكسان سازي مقاومت  دربرابر خوردگي در موا دي  مفيد ايت كه  مقاومت فقط در سطح  لازم است . آلياژهاي سطحي مي توانند مقاومت گرمايي و سايشي موادي را كه در شرايط كشش زياد به كارمي روند  افزايش دهند.  مثلاٌ درمورد تيغه اره  معمولي ، با آلياژ كاري سطحي  مي توان  دندانه هاي اره  را مستحكمتر  كرد بدون  اينكه  عميات  روي تمام تيغه لازم باشد. در بعضي كاربردها ، موادي كه براي ايجاد خواص مورد نظر روي فلز لازمند كمياب يا بسيار گرانند. دراين موارد با آلياژ كاري  سطحي مي توان  از هزينه هاي هنگفت كاست وجنس رابراي  توليد كننده به قيمت مناسب تمام كرد.

عمليات گرمايي فلزات براي سختي بخشيدن  به آنها در توليد اتومبيلها ، هواپيما ها و كشتيها حائز اهميت است . روي محفظه فلزي واحدهاي فرمان هيدروليكي كاميونهاي جنرال موتور با ليزرهاي گرانقيمت كار مي شود. براي اينكه ليزرها خودكار عمل كنند  با كامپيوتر كنترل  مي شوند . چرخ دنده ها  و سطوحي كه سليندرهاي موتور اتومبيلها را مي پوشانند با گرما عمل مي آورند زيرا به علت گرما و تماس پياپي با ساير سطوح تحت كشش اند.

براي عمليات گرمايي قطعات  فلزي مثل قسمتهاي اتومبيل ليزرها به خصوص مناسبندزيرا درزمان كوتاه گرماي شديد آنها فقط درنواحي انتخاب شده اثر مي گذارد. فلزاتي كه با ليزر عمل آمده  باشند تغيير شكل خيلي كمي را  متحمل مي شوند  و استحكامشان را حفظ مي كنند. از ليزرها براي قلمزني نقشها  درسطوح فلزي عمل آمده  با گرما كه خاك مي گيرند. استفاده مي شود و به اين ترتيب از خسارت  به برآمدگي سطح فلز جلوگيري مي شود.

دستيابي به كارهاي مينياتوري

 جوش ليزري  به مينياتوري  شدن  و قابليت  اعتماد بسياري  از عناصر الكترونيكي  كمك كرده  است .  باريكه هاي ليزري كه از موي انسان  ظريفترند مي توانند سيمهايي به كوچكي يك دهم  ميليمتر رابه يكديگر جوش دهند.  سيمهاي سر بي را مي توان  با دقت  به عناصر الكترونيكي  كه از سر سوزن  كوچكترند  وصل  كرد. ريز تراشه هايي كه از كوچكي توسط مورچه  قابل حمل اند  با استفاده  از باريكه هاي ليزري مي توانند به هم وصل شوند ودر كسري از ثانيه به  هم جوش داده  شونده .

درتوليد نيمرساناها، ديودها ، ترانزيستورها و مدارهاي مجتمع مقادير  كنترل  شده اي  از آلاينده ها يا دهنده ها به نزديك سطح  سيليسيم داده مي شود ،كه ماده اصلي  اين عناصر الكترونيكي است .  لازم است  بعداً روي سيليسيم ،عمليات گرمايي يا بازپخت صورت  گيرد تا آلاينده هاي اضافه  شده  به طور الكتريكي فعال  شوند. باز پخت ليزري كمك مي كند تا امكان مينياتوري شدن  عناصر الكترونيكي مثل وسايل نيمرساناي ظريف دراندازه دانه نمك امكانپذير شود.

درتوليد ريز تراشه ها تعدادي تراشه با فشار روي ورقه اي از سيليسيم  يا پولك  نقش زده  مي شود. به علت  ريزي مدار بندي  روي هر ريزتراشه  ، پولكها بايد كاملاً تخت  باشند. از ليزرها  براي بررسي  مسطح بودن  پولكها  تا چند هزارم  سانتيمتر استفاده  مي شود . به علاوه  ليزرهاي غبارگير درست كرده اند  كه ذرات  ريز ميكروسكوپي را كه به استنسيلها ، كه در مدارهاي چاپي به كاؤ مي روند و كمتر  از نيم ميكرون پهنا دارند ، مي چسبند از پولكها بر مي دارند.

استفاده هاي ديگر ليزرها

امروزه ،از ليزرها به راههاي از قؤار معلوم  بي شماري استفاده  مي كنند  تا كيفيت يا بازده  بسياري  از كاؤهاي عادي روزانه را بهبود بخشند. ليزر رادرانجام  كارهايي نيز به كار گرفته اند كه قبلاً تصور آن ناممكن  بود.

اندازه گيري فواصل و حركت

ليزرها  را براي  اندازه گيري دقيق از فواصل  كوچك زير ميكروسكوپي تا فوق العاده بزرگ  به كار  مي برند. مثلاً باريكه ليزري  كه از ليزر گازي هليم  نئون توليد  مي شود  مي تواند  تغيير  مكاني به كوچكي بيست و پنج  ميليونيم سانتيمتر  را اندازه  بگيرد .در آزمايشي كه در اداره  ملي استانداردها با ليزر انجاك گرفت  مشخص شد كه متر استاندارد جهاني در واقع 00000098/1 متر طول دارد.

اندازه گيري فواصل فوق العاده  كوچك  را با استفاده  از وسيله اي به نام  تداخل سنج  مي توان  انجام داد .دراين وسيله آينه تقسيم  كننده باريكه ، باريكه ليزري را به دو قسمت مي كند.  يك قسمت  باريكه  را آينه  بدون  حركت يا ثابت مجموعه  به طرف آشكار ساز نوري بازتاب مي دهد.  قسمت دوم  باريكه  از آينه  ديگر مجموعه كه روي شي متحركي سوار است  بازتابيده  مي شود . اين باريكه  نور  قبل از رسيدن  به آشكار ساز نوري به باريكه  ليزري  قسمت  اول مي پيوندد.

اگر حركتي صورت نگيرد ،دو قسمت باريكه ليزر تقسيم شده همفاز وارد آشكارساز نوري مي شوند (قله هاي امواج يك قسمت باريكه  ليزر دقيقاً با قله هاي امواج قسمت دوم باريكه ليزر منطبق مي شوند ) ودر شدت  نورتغييري به وجود نمي آيد. ولي ، اگر شي غير ساكن حركت كند، باريكه هاي ليزري  دو نيم مي شوند  و با فاز مقابل  به آشكار ساز نوري مي رسند.

آشكارساز نقش شدت متغيير ، يعني يك درميان  روشن  و تاريك را ثبت مي كند .از مقايسه  تغييرات شدت  با طول  موج باريكه ليزر، با تداخل سنج  مي توان  حركتهاي فوق العاده كوچك را اندازه  گرفت .

فاصله هاي بسيار بزرگ را نيز مي توان  با باؤيكه هاي ليزري  به دقت  اندازه گرفت .

فضانوردان در ماموريتهاي آپولو 11(1969)وآپولو14(1971) برسطح ماه وسايل بازتابدهنده نور دائمي جا گذاشتند. هر وسيله رديفي از آينه هاي نوري  دقيق است كه در زاويه هاي مختلف  نصب شده اند تا نور را از ايستگاه زميني دريافت  كنند و به آن بازتاب دهند.

دسته نازكي از تپها از يك ليزر گازي آرگون  و از طريق تلسكوپ  به سمت ماه فرستاده مي شد .اين نور فاصله 384,000 كيلومتر با ماه  را طي مي كرد و فقط دردايره اي به قطر حدود3 كيلومتر پخش مي شد. برخلاف نور معمولي كه دراين  صورت خيلي پخش مي شود و كار ساز نيست ، تپهاي ليزر هنوز آن قدر قوي بودند كه بازتاب كنند و به طرف زمين برگردند.

ماهواره هايي كه بازتاب باريكه هاي ليزري را به زمين برمي گردانند مي توانند حركت قاره ها  را نيز آشكار كننر.  وقتي كه تخته هاي عظيم پوسته زمين به نام صفحه هاي زمين  ساخت به آرامي برخورد مي كنند ممكن است  جزايري به وجود آيند، آتشفشانها فوران  كنند، يا بخشهايي از زمين به لرزه  درآيند . ليزرها براي اندازه گيري  حركت پوسته زمين درگسل سان آندريس در كاليفرنيا  مورد استفاده  قرار گرفته اند. اين منطقه عمده  زمينلؤزه  دراتصال تخته هاي پاسفيك و امريكاي شمالي قرار دارد . اين منطقه محل سكونت بيش از هشت درصد جمعيت كشور و مركز استقرار بعضي از تكنولوژيهاي پيشرفته و حياتي است . به اين دلايل ، دانشمندان به دقت اين گسل را زير نظر دارند با اين اميد كه بتوانند هر زمينلرزه عمده اي را پيشبيني كنند. لاژئوس (ماهواره ژئوديناميك ليزؤي ) اولين ماهواره اي بود كه سازمان ناسا فقط براي اندازه گيري  حركتهاي پوسته زمين  توسط باريكه ليزرطراحي كرد . اين ماهواره در 4 مه 1976 از كيپ كاناورال با موشك دلتا پرتاب شد . سطح آن شامل 426 بازتابدهنده بود كه مي توانست باريكه هاي ليزري را كه از زمين به آن برمي خوردند برگرداند (شكل 12)

وقتي كه لاژئوس در مدار زمين قرار گرفت ، بازتابدهنده هاي آن باريكه ليزري را به سه ايستگاه زميني كه در دو طرف گسل سان آندريس قرار داشتند  برمي گرداندند. اندازه گيريهاي كه در طي ماهها يا سالها انجام گرفت  رد فاصله و جهتي را كه تخته هاي پاسفيك و امريكاي شمالي جابه جا  مي شدند به دست داد. اين اطلاعات مهم ممكن است براي پيشبيني زمينلرزه هاي آتي مفيد باشد .

ليزرها در نقشه برداريهاي امروزي انقلابي پديد آورده اند  . مثلاً نقشه برداري ليزري اخيراً توسط دكتر برادفورد واشبرن و همكارانش به كار گرفته  شده است  تاباقت بيشتري  از تمامي  عرصه متعلق به رياست جمهوري در وايت مانتين نشنال فارست در نيو همشاير نقشه برداري شود . آينه هايي كه در نقاط مهم نظامي در كوهستانها قرار داده  بودند باريكه هاي ليزري را به فاصله  ياب باز مي تاباندند و فاصله  تا آن نقاط توسط دستگاه خودبه خود محاسبه مي شد.

ؤيروسكوپ ليزري پيشرفت تكنولوژيكي ديگري است كه در آن از ليزرها استفاده مي شود . ژيروسكوپها حركت زاويه اي را اندازه مي گيرند و براي آشكار سازي و اندازه گيري دوران ، مثل پيچ و تاب كشتيها  و هواپيما  ها در طي كشتيراني يا هواپيمايي به كار مي روند . بوئينگ 757 و هواپيماي 767 و دستگاههاي نظامي ،نمونه محلهايي هستند كه در انها از اين ژيروسكوپها استفاده مي كنند.

در ژيروسكوپ ليزري ، سه لوله ليزر طوري آرايش يافته اند  كه از امتداد آنها مثلثي به دست مي آيد . دو باريكه ليزر در جهتهاي مخالف (ساعتگرد و پاد ساعتگرد ) مرتب در مسير مثلثي لوله هاي ليزر دور مي زنند، مسيري كه در هر گوشه مثلث به آينه اي مجهز است . در يك گوشه  از مثلث ،بخشي از باريكه ليزري از آينه  بازتابدهنده مي گذرد و بر پرده آشكار ساز مي افتد . اگر حركتي وجود نداشته باشد ، دو باريكه نقش تداخلي معلومي بر پرده ايجاد  مي كند . ولي اگر ژيرو سكوپ حتي مقدار جزئي بچرخد.، نقش تداخلي روي پرده به مقداري كه قابل آشكار كردن  است  تغيير مي كند .

ژيروسكوپهاي يزري نسبت به ژيرو سكوپهاي معمولي قديمي تر  كه از چزخهاي گردان استفاده  مي كنند  كوچك و سبك اند . اين ژيروسكوپها قابل اعتمادتر و دقيقترند زيرا قسمتهاي مكانيكي متحرك ندارند و بدون اصطحكاك اند. ژيروسكوپهاي ليزري چنان حساس اند كه مي توانند تغيير در سرعت نور را كه از دوران زمين ناشي  مي شود . اندازه بگيرند .

در ارتش از ليزرها در فاصله يابها استفاده مي شود . ليدار مشابه رادار است بجز اينكه رادرا از تپهاي ميكرو موج استفاده مي كند در حالي كه ليدار از تپهاي نور ليزر بهره مي گيرد .

ليدار فاصله تا شي را با اندازه گيري زمان دو سراه اي كه تپ نور ليزر در رفتن  به شي و آمدن از شي طول مي كشد ،تعيين مي كند. چون سرعت نور ثابت  معلومي است ،فاصله  تا شي را مي توان محاسبه كرد .

در ارتش از ليدار براي تعيين ميزان دوري هدفهاي دشمن استفاده مي شود . بسياري از وسايل فاصله ياب امروزي آن قدر جمع و جور و قابل حمل اند كه مي توان انها را مستقيماً به ميدان نبرد آورد . ليزر فرو سرخ باريكه نامرئي گسيل مي كند  كه از هدف بازتابيده مي شود . فاصله ياب  يك آشكار ياز فرو سرخ در خود دارد . كامپيوتر ريز تراشه درون وسيله ،فاصله تا هدف را براساس زماني كه طول مي كشد تا باريكه فرو سرخ  به فاصله ياب برگردد به طور خودكار اندازه مي گيرد . باريكه ليزر چنان باريك  است كه  نمي توان  راه آن را بند آور مگر اينكه چيزي مستقيماً در مسيرش قرار گيرد . يزر فروسرخ در طي روز براي دشمن نامرئي است  و پس از تاريكي نيز مي توان ان را به كار برد.

در عمليات نظامي تانكها و ساير وسايل موتوري از فاصله يابهاي ليزري ياقوت يا  Nd:YAG   استفاده مي كنند . تانكهاي   M1  از يك دستگاه ديد مستقيم فرو سرخ FLIR براي ديد شب و فاصله ياب ليزري استفاده مي كنند تا تانكهاي دشمن را بيابند و آنها را قبل از اينكه متوجه آشكار شدن  شوند يا شانس تبادل آتش داشته باشند از بين ببرند . دستگاههاي FLIR  مي توانند كاربدهايي نظير ناوبري ، مراقبت و ايمني آشكار سازي و فرود هواپيما نيز به كار روند .

در 1991،در خلال عملياتي به نام عمليات توفان صحرا در خاورميانه در اخبار تلويزيون عكسهايي از سلاحهاي با هدايت ليزري   LGW  را نشان دادند كه به هدفها ميزان شده بودند و حتي  از درهاي ساختمانها و بادكش انبارها  با دقت فوق العاده  وارد مي شدند. بمبهاي باهوش و موشكهاي هدايت شونده با استفاده از هدفياب خودشان به سمت هدفها حركت مي كنند. باريكه ليزري فرو سرخ هدف را نشانه  مي گيرد و به آن  مي خورد . بمب يا موشكي كه به آشكار ساز مجهز است با باريكه ليزري فرو سرخ  كه هدف را علامتگذاري مي كند قفل مي شود  و باريكه را تا هدف دنبال مي كند .

از ليدار به عنوان  روشي بريا مراقبت زميني نيز استفاده مي شود . مثلاً از ليدار براي مطالعه توده هاي غبار و ساير آلوده كننده كه از مراكز صنعتي و آتشفشاني بر مي خيزندبهره مي گيرند . ذرات يا ابرهاي موجود در جو  بالايي تپهاي نور ليزر را پراكنده مي كنند و آلودگي موجود در هوا  را اندازه مي گيرند. بعضي دستگاههاي ليزري رنگينه – سديم  مي توانند  تا ارتفاع حدود 80 كيلومتر بالاي سطح  زمين را مورد كاوش قرار دهند .

 در انسيتوي ماكس پلانك براي نورشناسي كوانتومي در آلمان ،دستگاه يداري كه با ليزر اگزيمر  كار مي كند در كشتي  قرار داده است  تا تراز هاي ازون جو بالايي در اقيانوسهاي شمالگان و جنوبگان را بررسي كند .

ليزرها و اجراي قانون

 ليزرها در اجراي قانون نيز استفاده هايي دارند . يكي از آنها شناسايي سرعتهاي غير مجاز است . تفنگهاي ليزري  كه سرعت تك تك وسايل نقليه  را با دقت  شناسايي  و اندازه  مي گيرند  توسط پليس براي به دام انداختن كساني كه با سرعتهاي غير مجاز مي رانند استفاده مي شود . با استفاده از تفنگ دوربين دار ،افسر پليس باريكه ليزري نامرئي تفنگ را متوجه وسيله نقليه خاصي كه مضنون به سرعت زياد است مي كند . تفنگ ليزري هر سه هزارم ثانيه چگونگي دور شدن  وسيله را محاسبه  مي كند (شكل 14) تفنگ سپس با تقسيم تغيير مسافت  به زمان طي شده  بين قرائتها سرعت اتومبيل را پيدا مي كند .

به علاوه ،ليزرها مي توانند  براي شناسايي اثر انگشتهايي به كار روند كه قبلاً روي موادي مثل چرم ، سلاحهاي چرب يا پوست انسان  اثرشان قابل تشخيص نبوده اند . مثلاً دستگاه ليزر مي تواند آثار انگشت متهمي را روي فجان استيروفوم درخشان كند و آن را روي صفحه تلويزيون به نمايش بگذارد.

ليزرها در ساختمان سازي و كشاورزي

ليزرها به عنوان راهنما در كارهاي ساختماني يا وسايل كشاورزي براي تراز كردن يا شيب بندي زمين به كار مي روند . ليزري كه در يك محوطه ساختماني قرار گرفته باشد باريكه اي كه 360 مي گردد بيرون مي فرستد و اين مرجع ثابتي است براي هر نقطه واقع در اين محوطه . گيرنده اي كه بر يك وسيله متحرك مثل بولدزر قرار دارد  باريكه ليزري را آشكار مي كند و به عنوان راهنما  به كار مي برد . جعبه كنترل  اطلاعات مربوط به سطح ثابتي را مي گيرد  يا به نمايش مي گذارد  كه تراز بالا ،پايين با هم سطح است . در عمليات  خودكار ،آشكار ساز روي وسيله متحرك در خط راهنماي باريكه  ليزري قفل مي شود .

باريكه  هاي ليزري علاوه بر كنترل دقيق حركت روي زمين ، مي توانند براي همخط   كردن كامل لوله هايي كه براي زهكشي ،آب ،يا دستگاههاي فاضلاب  كار گذاشته مي شوند به ككار مي روند. تونلها را نيز مي توان  تا خيلي  كمتر از يك ميليمتر در هر سي متر حفاري  همخط كرد . ليزري كه در انتهاي تونل كار كذاشته  شده است  باريكه اي گسيل مي كند  كه راهي را كه  بايد دنبال  كرد نشان مي دهد.  ماشين حفاري دريافت  كننده اي  دارد كه روي  صفحه نمايش به متصدي نشان مي دهد كه  خاكبرداري  در جهت  دقيقاً مورد نظر پيش مي رود يا نه .

سقفها و ديوارهاي ساختمانها را مي توان  با استفاده از تراز ليزري كه بر باريكه ليزر  مرئي به عنوان  نقطه مرجع استوار است كاملاً مستقيم  كرد . باريكه هاي ليزري بر خلاف  ريسمان  بنايي به دليل  گراني زمين  شكم  نمي دهند  وبه وارسي مداوم  در محل  احتياج  ندارند ، يك بار كه انها  در محل در موقعيت  درست قرار گرفتند ، همواره كاملاً تراز و در خط مستقيم مرجع  قرار خواهند داشت .

در كشاورزي ، ليزرها حتي مي توانند كشاورزان  نسبتاً بي تجربه  را راهنمايي كنند تا زمين را براي كشت كاملاً ترازيابي و آن را براي آبياري محصولات غذايي عمده اماده  كنند.

در بسياري از كشورها ي در حال توسه  كه محصول غلات از منابع عمده حياتي است  از اين نوع ليزر استفاده مي شود . دستگاه ليزر زمان آماده سازي خاك در زمينهاي بزرگ را به نصف زمان لازم  در روشهاي عادي تقليل مي دهد .

چاپگرهاي ليزري

در چاپگرهاي ليزري بريا تشكيل تصاوير حروف الفبا  و سار علامتها روي استوانه گردان از ليزرهاي كم توان  استفاده مي كنند . گرد جوهر مانند خشكي به تصاوير تشكيل شده  روي استوانه مي چسبد ، كه بعد براي چاپ نوشته مورد نظر روي كاغذ انتقال مي يابد .

چاپگرهاي ليزري از ساير چاپگرها بي صدا  ترند  و مي توانند متجاوز از 13000 خط را در دقيقه يا 10000 ورقه كاغذ با اندازه  حروف را در يك ساعت چاپ كنند. كيفيت حروف چاپي خيلي عاليتر از چاپگرها با ماتريس نقطه اي و خيلي شبيه به كيفيت حروفي است كه جداگانه روي كاغذ با كيفيت عالي چاپ شده باشند.

كد هم شكل فراوردها

امروزه بسياري از فراوردهاي داراي نشانه كد هم شكل فراورده ها UPC هستند كه  روي بسته بندي آنها چاپ  شده است . نشانه UPC شامل تعدادي خط سياه با ضخامتهاي گوناگون است كه در زمينه     روشني چاپ شده اند . اين نشانه عدد مشخصه اي را نيز نشان مي دهد كه  از طرف شوراي هم شكل سازي كد فراورده هاي به يك توليد اختصاص داده شده است  . منظور از اين خطوط چاپ شده اين است  كه به فروشنده ها امكان  مي دهد تا موقع فروش اجناس به جاي حسابرسي معمولي در صندق پول از پوينده (اسكنر) هاي ليزري  استفاده  كند. در سوپر ماركتهاي مدرن و فروشگاههاي بزرگ زنجيري از پوينده هاي ليزري استفاده  مي كنند  زيرا آنها  خيلي دقيقترو بساير سريعتر  از انسان  كار مي كنند . باريكه ليزري كد خطي UPC را موقعي كه از كنار پنجره پوينده مي گذرد مي پويد يا «مي خواند» . اطلاعات توسط آشكار ساز دريافت  و به كامپيوتر  داده مي شود  . كامپيوتر بلافاصله  سيگنالهاي به صندوق پول مي دهد  تا نام محصول  و قيمت آن را چاپ  كند . در عين حال  ،كامپيوتر با استفده  از اطلاعات  UPC   فهرست اجناس فروخته شده  را تهيه مي كند و به طوري كه صاحبان فروشگاه مي دانند كه چه موقع  موجودي  انبار را سرو صورت دهند . اطلاعات ازم  به طور خودكار ثبت مي شود .

پرتو افشاني تازه برهنر ديرينه تاريخ

ليزرها براي مرمت گنجينه ها  هنر ديرينه  به كار گرفته  شده اند .  دكتر جان آسموس فيزيكدان سان ديه گو در سفر به ونيز ايتاليا در 1971 دريافت  كه مي توان  كارهاي با ارزش  هنري رابا ليزر مرمت  و محافظت  كرد . لايه هاي  خاك نشسته  بر مجسمه هاي مرمرين  را كه در معرض هواي شود ،آلودگي ،پاشيدن آب ، فضولات پرندگان  هستند  مي توان  به سوزاندن  توسط باريكه ليزري  پاك  كرد بدون  اينكه به خود  اثر هنري  آسيبي  وارد شود .

از ان موقع  دكتر آسموس نقاشيهايي را تميز و مرمت  كرده است ، از جمله نقاشيهايي صخره هندي كه در 1979 در يوتا خراب شده بودند ، نقاشيهاي ديواري  آبرنگ روي گچ قرن 14 در ايتاليا ، نقاشيهاي ديواري  در كاليفرنيا  ،و همين طور ساختمانها و بناهاي يادبود  ديگر .

راه ديگري  كه ليزرها به گرداندن  گذشته  كمك  مي كنند  بازسازي  واقع بينانه  شكلهاي  تاريخي است  . در شهر  يورك  در شمال انگلستان  يك طرح ،نوسازي  زندگي  در يك دهكده  اسكانديناوي در سال 948 را نشان  مي دهد . در ميان  چيزهاي نشان داده شده پيكره اي است  به نام آيموند .آيموند از اسكلت وايكينيگي  بازسازي شده  كه از حفاري باستانشناسي در يشرگيت به دست امده  است .

جمجمه آيموند  بر ميز گرداني قرار گرفت  و با ليزر كم تواني پوييده  شد .  با چرخش جمجمه  باريكه  ليزري  بازتابيده با يك دوربين  ويدئويي كه به كامپيوتر قدرتمندي وصل بود  ثبت  شد . كامپيوتر تمام اطلاعات مربوط به شكل  و اندازه جمجمه  را ذخيره  كرد .

مرحله بعدي در فرايند بازسازي پويش ليزري مرد زنده اي با همان  سن و هيكل آيموند بود . باز كامپيوتر اين دو دسته  داده را تركيب  كرد و  صورت  شخص زنده را به دور جمجمه وايكينگ شكل داد .

بعداً يك ماشين تراش كه با كامپيوتر كنترل مي شد  اسفنج  را به صورت  سر سه بعدي شكل داد . افزون براينها  عكسهايي كه با كامپيوتر درست شده  بود توسط پيكر تراش به كار گرفته  شد تا احساس زنده بودن  و رنگ صورت آيموند  به ان اضافه  شود . به اين  ترتيب ،آيموند بازسازي  شد تا  نمايشي چنان واقعي رابه وجود آورد كه دكتر دومينيك توايدل باستانشناس معروف گفت «وقتي  من ابتدا  اورا ديدم  از طبيعي بودن او حيرت زده  شدم . من مطمئن  هستم  كه اگر يكي از وايكينگهاي همزمان  آيموند امروزه زنده  بود اور را مي شناخت »

پژوهشگران دريافته اند  كه جمجمه  و عضلات مربوط به صورت ،شكل صورت  شخص را مشخص مي كنند. آنها معلوم  كرده اند  كه در بازسازي  با پويش ليزري انسان تاريخي به نظر مي رسد نه انسان امروزي ،دليل اين امر يافته هاي پزشكي قانوني است .

تحقیق درباره خطرات برق در خانه

آيامي‌توانيد يك روز بدون استفاده از برق زندگي كنيد؟

حتي تصور زندگي بدون برق مشكل است برق يكي از نعمات خداست كه با همت و زحمت كاركنان مجموعه صنعت برق توليد و توزيع مي‌شود و در اختيار مصرف كنندگان قرار ميگيريد.

 استفاده از برق بايد با رعايت نكات ايمني همراه باشد و بايد افراد خانواده با خطرات برق و روش صحيح استفاده از برق آشنا باشند.

خطرات استفاده غيراصولي از برق عبارتنداز:

 برق گرفتگي،سوختگي،آتش سوزي و صدمات ناشي از پرتاب شدن

برق گرفتگي چيست؟

 قرار گرفتن دو نقطه از بدن در مسير جريان برق موجب عبور جريان از بدن مي‌شود و با توجه به شدت و مدت عبور جريان برق گرفتگي بوجود ميآيد و ممكن است عواقب مختلفي نظير مرگ ناشي از ايست قلبي- سوختگي داخلي- سوختگي خارجي بدنبال داشته باشد. بعد از برق گرفتگي ممكن است كليه ها از كار بيفتد يا دست ها بدليل سوختگي داخلي قطع شوند و يا بعلت پرتاب شدن(بعلت لرزش ناشي از برق گرفتگي)استخوانها دچار شكستگي گردند.

چگونه برق گرفتگي بوجود ميآيد

 تمامي سطح زمين- ديوارها- كف اتاقها در تمامي طبقات بعنوان يك نقطه از سيستم برق محسوب مي‌شود و اگر نقطه اي از بدن موجود زنده از يك طرف به زمين يا ديوارها وصل باشد و از طرف ديگر به سيم برق (فاز يا نول)يا بدنه فلزي دستگاه برقي (يخچال – كولر- چرخ گوشت …)تماس داشته باشد جريان برق از بدن عبور مي‌كند.بنابراين براي جلوگيري از برق گرفتگي بايستي اولاً از تماس مستقيم با سيمهاي برق (فازيا نول).با تماس غير مستقيم (بدنه فلزي دستگاههاي برقي كه ممكن است اتصال داخلي داشته باشند)جلوگيري كنيم و ثانياً اينكه هر وقت با وسايل برقي تماس داشته باشيم(درب يخچال- بدنه-كولر- چرخ گوشت و..) سعي كنيم از تماس دست يا پا به ديوار يا كف اتاق يا بدنه فلزي كابينت ها خودداري كنيم.

رعايت موارد ذيل از برق گرفتگي جلوگيري مي‌كند

1-  سيستم وسايل برقي بايد كاملاً سالم باشنداگر طول سيم يا دو نقطه انتهايي كه به دو شاخه يا مادگي وصل شده دچار بريدگي شده باشد استفاده از آن سيم بسيار خطرناك مي‌باشد.

2-  هنگام وصل كردن سيم دستگاه برقي اول انتهاي سيم(مادگي)كه به دستگاه وصل مي‌شود در محل خود نصب گردد و بعد از آن دو شاخه به پريز برق وصل شود.

3-  هنگام وصل نمودن دو شاخه به پريز بدنه سخت دو شاخه را با دو انگشت بگيريد و از تماس كف دست با سيم خودداري كنيد.

4-  هنگام بيرون كشيدن دو شاخه از پريز اول دستگاه را خاموش كنيد ثانياً دو انگشت دست چپ را در دو طرف پريز قرار دهيد و با دو انگشت دست ديگر قسمت سخت دو شاخه را بگيريد و از پريز برق جدا كنيد (از كشيدن سيم جداً خودداري كنيد)

5-  هنگام باز كردن درب يخچال و يا استفاده از لوازم برقي در آشپزخانه حتماً دمپايي لاستيكي بپوشيد و از تماس همزمان هر دو دست بوسيله برقي و ديوارها خودداري كنيد.

6-  هنگام شستشوي كف آشپزخانه كليه وسايل برقي را از برق جدا كنيد و سعي كنيد از پاشيده شدن آب به روي وسايل برقي خودداري شود و تازماني كه كاملاً كف آشپزخانه خشك نشده از وصل مجدد وسيله برقي به برق خودداري كنيد.

7-  براي شستن ديوارهاي آشپزخانه از پاشيدن آب خودداري كنيد فقط با دستمال خيس روي ديوار بكشيد و در نزديكي پريزها و كليدها دستمال بايد مرطوب باشد.

8-  براي تعويض لامپها ابتدا كليد را روي حالت خاموش قراردهيد و با استفاده از چهارپايه سالم و مناسب به نحوي كه با استقرار روي آن دستها كاملاً آزاد باشد با يك دست قسمت عايق سر پيچ (هلدر)را نگه داريد و با دست ديگر لامپ را باز كنيد و يا لامپ را نصب كنيد.

9-  اگر سيم هاي شبكه برق كه در كوچه و خيابانها روي پايه ها نصب شده اند پاره شده و روي زمين افتاده از دست زدن به آنها خودداري كنيد و موضوع را به اتفاقات برق اطلاع دهيد.

10-اگر سيم هاي شبكه نزديك دريچه يا پشت بام باشد و امكان دسترسي به آنها وجود دارد از  دست زدن به آنها خودداري كنيد و به اتفاقات برق اطلاع دهيد.

خطرات برق در پارك‌هاي بازي

پاركهاي بازي و شادي كه عموماً جهت تفريح بزرگسالان و بازي و جنب و جوش جوانان و خردسالان طراحي شده بعضاً خطراتي براي استفاده كنندگان دارد و لازم است مسئولين ذيربط (مسئولين شهرداري ها)اين خطرات را شناسايي و نسبت به حذف اين خطرات اقدام نمايند.

 مسئولين بايستي با استفاده از دانش فني افراد آگاه و طبق برنامه زمانبندي از طريق تكميل نمودن برگ هاي كنترل(چك ليست)به صورت مستمر شرايط فني تأسيسات موجود در پاركها را تحت كنترل داشته باشند.

 از جمله مخاطراتي كه عامه مردم را در پاركها تهديد مي‌كند خطر برق گرفتگي است كه متأسفانه بيشتر بچه ها را قرباني مي‌كند.

 لازم است هنگام طراحي فضاي داخلي پاركها و تعيين محل استقرار وسايل بازي برقي و پايه‌هاي روشنايي و تعيين مسير عبور كابلهاي برق درخصوص سيستم زمين حفاظتي پيش‌بيني هاي لازم معمول گردد.

 شبكه زمين حفاظتي بايستي در سطح وسيعي در زمين محوطه پارك به صورت شبكه شطرنجي سيم(با مقطع حساب شده)طراحي و اجراء شده باشد. اين شبكه بايستي در يك يا چند نقطه مناسب كه رطوبت و عمق مورد نياز را داشته باشد به جرم زمين وصل شود.بعد از اجراي شبكه حفاظتي بايستي بدنه فلزي تمامي تأسيسات (مثل پايه چراغهاي روشنايي و بدنه دستگاههاي برقي و بدنه جعبه هاي تقسيم برق كه در كنار باغچه ها يا كنار محوطه هاي بازي نصب شده اند)را بوسيله سيم با مقطع حساب شده به اين شبكه وصل نمود.

در اين شرايط چنانچه به هر دليل بدنه فلزي تأسيسات برقدار شوند سريعاً وسايل حفاظتي (نظير كليد و يا فيوز)عمل كرده و برق را قطع خواهند كرد.

از جمله دلايلي كه موجب بروز اتصالي و برقدار شدن پايه هاي روشنايي يا بدنه فلزي دستگاهها مي‌شوند عبارتند از :

1-   انشعاب گرفتن از پايه هاي چراغ  روشنايي جهت استفاده در دكه ها يا محوطه ها

2-   انشعاب گرفتن غيراصولي از شبكه هاي توزيع برق كه از اطراف پارك عبود داده شده

3-   باز ماندن درب جعبه فيوز پايه هاي روشنايي داخل پارك و در دسترس بودن نقاط برقدار

4-   باز ماندن درب جعبه هاي تقسيم برق داخلي پارك

5-   فرسوده شدن نقاط وصل نمودن سيم ها و ترمينالها و باز شدن آنها

6-   باز شدن سيمها از داخل ترمينال بدليل ضربه خوردن بدنه جعبه هاي تقسيم برق كه در محوطه داخلي پارك نصب شده

براي كسب اطمينان از بي خطر بودن تأسيسات پارك ها لازم است مسئولين ذيربط علاوه بر احداث سيستم هاي حفاظتي كه توضيح داده شده با استفاده از خدمات مهندسين و تكنسين هاي مجرب وضعيت اين تأسيسات را تحت كنترل داشته باشند.همچنين در پاركها يا ميادين كه از سيستم هاي پخش نور در زير آب استفاده شده خطر برقدار شدن آب نما وجود دارد كه بايستي در صورت امكان با استفاده از وسايل مورد نياز ولتاژ اين سيستم را تعديل و بي خطر نمود.

فراموش نكنيد

با توجه به وضعيت و شرايط فعلي سعي كنيد از تماس دست با بدنه فلزي تأسيسات خصوصاً در زمان بارندگي و در محل هاي مرطوب مثل محوطه چمن و يا دست زدن به آب داخل استخرهايي كه سيستم پخش نور در آنها تعبيه شده خودداري نموده و با راهنمايي كودكان و نوجوانان آنان را از خطر دور كنيم.

ايمني در برابربرق

- از دست زدن به بدنه فلزي تاسيسات برقي نظير تابلوهاي برق، پايه هاي فلزي، تسمه هاي متصل به بدنه پايه ها وسيمهاي مهار، جدا خودداري نمائيد.

- صعود از پايه هاي برق خطر سقوط و همچنين برق گرفتگي دارد. به هيچ عنوان مبادرت به صعود از پايه هاي برق ننمائيد.

- از پرتاب اشياء فلزي روي سيمهاي شبكه توسط كودكان جلوگيري نمائيد.

- در صورتيكه درب تابلوهاي برق به هر دليل باز باشد مراتب را به اداره برق اطلاع دهيد و از دست زدن به تجهيزات داخل تابلوهاي برق اكيدا خودداري فرمائيد.

- در صورتيكه سيمهاي شبكه برق بدليل پارگي روي زمين افتاده باشد، ضمن جلوگيري از نزديك شدن افراد به محل و دست زدن به سيم برق، مراتب را سريعا به اداره برق اطلاع دهيد.

- از نصب آنتن با ارتفاع زياد در نزديك شبكه برق بخصوص خطوط 20 كيلوولت خودداري فرمائيد، زيرا در اثر طوفان و يا هر حادثه ديگر روي سيم باعث سوختن تلويزيون و بروز آتش سوزي و برق گرفتگي در منزل خواهد شد.

- از پرتاب سنگ و شكستن مقره هاي شبكه هاي برق و لامپهاي روشنايي معابر توسط كودكان و ساير افراد جلوگيري نمائيد.

- در صورت عدم اطلاع از تعمير و تعويض وسايل برقي حتما به افراد مطلع و اهل فن مراجعه نمائيد.

- وسايل برقي را دور از دسترس كودكان قرار داده و از نصب پريز در ارتفاع پائين خودداري فرمائيد.

- از دستكاري كنتور و كليدهاي مينياتوري استانداردي كه توسط مامورين برق پلمپ ميگردد، خودداري نمائيد.

- هنگام شستشوي ديوارها مراقب باشيد كليدها و پريزها خيس نشوند، زيرا خطر برق گرفتگي وجود دارد. همچنين با دست خيس و پاي برهنه هيچگاه به لوازم برقي دست نزنيد.

- عبور سيم برق و سيم زنگ از لابلاي درب فلزي منزل موجب مي شود كه در صورت لخت شدن سيم، درب برقدار شده و باعث برق گرفتگي گردد.

نحوه استفاده صحيح از برق

- استفاده غير مجاز از برق علاوه بر پرداخت جرايم، خطرات جاني و مالي به دنبال خواهد داشت.

- در صورت بروز اتصالي و ايجاد جرقه در فاصله بين كنتور و شبكه برق فورا فيوز يا كليد مينياتوري را قطع نموده و مراتب را به اتفاقات برق در منطقه خود گزارش نمائيد.

- شماره تلفن اتفاقات برق در منطقه خود را هميشه به خاطر داشته باشيد.

- از بستن وسايل مختلف به تيرهاي برق جدا خودداري نمائيد.

- فيوزها تنها وسيله حفاظتي منزل شما هستند، از دستكاري آنها خودداري نمائيد.

- نصب رله هاي حفاظتي شما را از داشتن فيوز بي نياز نمي سازد.

- از بكار گيري ترانسهاي جوشكاري در منزل خودداري فرمائيد، زيرا ضمن صدمه ديدن كنتور و پرداخت هزينه باعث ايجاد نوسانات برق و آسيب رساندن به لوازم برقي خواهد شد. خواهشمند است در صورت مشاهده به اتفاقات برق اطلاع دهيد.

- از بكار گيري لوازم برقي پرمصرف مانند اتو، بخاري برقي، جاروبرقي، لباسشويي و غيره در پيك بار شبكه (ساعات اوليه شب ) خودداري نمائيد، زيرا در اين ساعات بيشترين كاهش ولتاژ در شبكه به چشم مي خورد كه از جمله عوامل عمده كم شدن عمر دستگاههاي برقي كه با موتور كار مي كنند، مي باشد.

- قبل از اينكه وسايل برقي را به برق وصل نمائيد دوشاخه و سيم ارتباطي آن را از نظر سالم بودن كنترل نموده، ابتدا كليد آن را در حالت قطع قرار داده سپس وسيله را به برق متصل نمائيد.

- هنگام قطع برق دوشاخه وسايل برقي نظير يخچال و فريزر را از پريز خارج نموده و موقع وصل مجدد برق پس از حداقل 4 دقيقه اين وسايل را به برق متصل نمائيد..

اقدامات اوليه هنگام برق گرفتگي

در موقع برق گرفتگي ياري دهنده ضمن خونسردي بايد بي درنگ اقدامات

ذيل را انجام دهد، زيرا در نجات مصدوم ثانيه ها نيز ارزش دارند:

- در اولين فرصت جريان برق را از نزديكترين راه قطع نمائيد.

- اگر امكان قطع جريان برق به راحتي امكانپذير نمي باشد با استفاده از يك قطعه چوب خشك، پارچه خشك، پلاستيك، روزنامه چندبار تا شده، پوشيدن كفش لاستيكي بدون ميخ و يا ساير اشياء عايق در مقابل جريان برق در زير پا، مصدوم را از تماس با برق جدا نمود.

- ياري دهنده در هيچ شرايطي بدون عايق كردن خود نبايد بدن شخص برق گرفته را لمس نمايد، زيرا بي ترديد خود نيز دچار عارضه برق گرفتگي خواهد شد.

بعد از جدا نمودن شخص از جريان برق فورا به مركز اورژانس اطلاع دهيد. از افرادي كه در محل حادثه حضور دارند براي خبر كردن پزشك و آوردن آمبولانس كمك گرفته شود.

- در صورت قطع تنفس و يا ايست قلبي تا رسيدن مامورين امداد با استفاده از تنفس مصنوعي و ماساژ قلبي كمكهاي اوليه را به منظور شروع تنفس انجام دهيد.

تحقیق درباره راه اندازي پمپ ( Commissioning )

پمپ هاي گريز از مركز خيلي پيچيده نمي باشند و با يك نگاه آگاهانه مي توان آنها را بصورت صحيح نصب نمود ولي منظور از نگاه آگاهانه چيست؟ نگاه آگاهانه مطالعه دقيق مستندات تهيه شده توسط سازنده پمپ مي باشد كه در اينصورت مستندات زيادي وجود دارد، مانند دستورالعمل نصب، طريقه حمل و نقل، منحني هاي پمپ و يا مستندات مربوط به ارتباط پمپ و موتور. اما بعضي از اين اطلاعات براي بهره برداري از پمپ بي فايده اند مثل طريقه حمل و نقل، در عوض بعضي اطلاعات در بكارگيري پمپ حائز اهميت بيشتري مي باشند، مانند جهت چرخش پمپ هاي كوپل شد به موتورهاي سه فاز (نه تك فاز) كه با جابجائي دو سيم جهت چرخش معكوس مي شود و در پمپ هاي عمودي بعلت شل شدن پروانه پمپ ممكن است به سيستم آسيب برساند و يا حداقل پمپ، مطابق طرح كار نكند. بهتر اين است كه قبل از راه اندازي موتور پمپ كاملا" از آب پرشود تا از آسيب رسيدن به آب بندها در اثر كاركرد خشك پمپ جلوگيري بعمل آيد.

اطمينان از صحت نصب بسط هاي لوله ها جهت جلوگيري از اعمال بار استاتيكي روي نازل پمپ، استفاده از يك فشار سنج جهت اندازه گيري فشار ورود و خروج، بازرسي ياتاقان هاي پمپ از نظر روغن كاري و مواردي نظير اينها از ديگر اطلاعات ضروري جهت راه اندازي پمپ بشمار مي آيند.

بازرسي يك سيستم

در يك سيستم بسته بايد اطمينان حاصل كرد كه سيستم كاملا" از آب پرشده باشد و بطور مناسبي تخليه و آب گيري شود. يك شير كاهش فشار يا شير پركن سيستم كه به سيستم شهري متصل است بايد نيازهاي يك تاسيسات را برآورده كند و در غير اينصورت يك سيستم كمكي بايد بالاي شير نصب شود، شبيه مخازن تحت فشار pre-charge . براي اينكار بايد ارتفاع نصب سيستم در بالاي شير، متوسط دماي آب و فشار باقيمانده در بالاي سيستم محاسبه شوند. اين فشار اضافي معمولا" كم بوده و حدود 4Psi مي باشد. سيستم بالاي شير بايد قادر به جبران آب از دست رفته در كل سيستم باشد و مانع از جوش آمدن آب شده و آنرا بموقع تخليه كند. يك سيستم بسته كه بخوبي هواگيري نشده باشد مانند يك سيستم باز بوده و بخشي از انرژي در پمپ هدر مي رود. محلي كه در آن هوا از سيستم جدا مي شود نقطه ايست كه در آن تغيير فشار نداريم و در نتيجه محل نصب پمپ از اين نقطه بايد فاصله داشته باشد تا فشار اين نقطه به فشار پمپ افزوده شود. كل سيستم پيش از راه اندازي بايد كاملا" تميز شود تا به نشتي گيرهاي پمپ در اثر وجود ذرات آلوده آسيبي وارد نيايد.

بازرسي عملكرد پمپ

اندازهپروانه پمپ را از كتابچه پمپ بدست آوريد. سپس پمپ را در حالتي كه شير سه راهي بستهاست روشن كنيد و اختلاف فشار فشارسنج را به اختلاف هد(head) پمپتبديل كنيد. در اينصورت هد ماكزيمم (در دبي صفر) (shut off head) پمپ راخواهيد داشت. اين نقطه را در منحني پمپ مشخص كنيد. سپس مطمئن شويد كه كليه شيرهايدوراهي در سيستم باز هستند مقادير فشار سنج پائين تر از فشار هد ماكزيمم  خواهد بود. هد كاركرد پمپ را در نمودار منحنيپروانه رسم كنيد و دبي را در آن نقطه مشخص نمائيد. اگر منحني پمپ يك خط صاف باشد باتغيير كوچك در قرائت فشارسنج تغييرات زياد دبي خواهيم داشت. براي حل اين مشكل ميتوان از يك دبي سنج دقيق استفاده كرد يا اگر در سيستم شير سه راهي  (triple–duty)وجوددارد مناسبتر است كه اختلاف فشار دو سر آن اندازه گيري شود و در غير وجود اين دوحالت مي توان از قرائت توان الكتريكي پمپ و رسم آن در منحني پمپ براي حل مشكلاستفاده كرد چرا كه منحني توان الكتريكي منحني پمپ را با زاويه خطBHPو يا brake horse power قطع ميكند و در اين نقطه دبي را مي توان اندازه گيري كرد. شكل 1

شكل (1) : منحني عملكرد يك پمپ نمونه

چنانچه پس ازكنترل وتأييد قطر پروانه، دبي پمپ خيلي بيشتر از دبي طراحي شده بود چند حالت ممكن است اتفاق افتاده باشد.

       ·          يك Bypass در لوله ها داريم كه بصورت غير صحيح نصب شده و يا كنترل مي شود.

       ·          عدم توازن خوب در سيستم

       ·          يك پمپ بزرگتر از پمپ مورد نياز در سيستم نصب شده است.

اگر دبي لازم در سيستم كمتر از دبي موجود باشد بايد بدنبال فلنج هاي خالي يا شيرهاي بسته و يا لوله هاي گرفته شده گشت.پس از بالانس كردن سيستم و تنظيم قطر پروانه پمپ، استفاده از يك شير سه راهي    triple-daty valve   آهنگ كار پمپ را بخوبي تنظيم مي كند. اين شيرها بدون آسيب رساندن بخوبي دبي جريان را كم و زياد مي كنند. كليه نتايج بدست آمده را بدقت بدون گرد كردن اعداد آنها ثبت كنيد. نتايجي مانند، هد از كار افتادن پمپ، قطر پروانه پمپ، BHP در نقطه طراحي، تنظيم شير سه راهي و غيره. اين اطلاعات براي روشن كردن تغييرات عملكرد پمپ يا سيستم بسيار مفيد مي باشند

تحقیق درباره راهداری الکترونیکی

سرعت روز‌افزون قطار سریع‌السیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا، در مواجهه با نظام دولتی بانک‌های خموده ایران دچار مشکلات متعددی است. هنوز مسیرهای زیادی ریل‌گذاری نشده است و چشم امید مردم همچنان به لوکوموتیورانان و سوزن‌بانان پیر و فرتوتی است که واگن‌های از کارافتاده سیستم بانکی کشور را هدایت می‌کنند. نظام بانکی کشور به تازگی نگاهی به حرکت سریع ابزار الکترونیکی انداخته و در پی اجرای آیین‌نامه‌ها و مصوباتی است که سال‌ها در انتظار اجرا هستند. استفاده ناقص و ناهمگون بانک‌های دولتی و خصوصی از ابزار و فناوری‌های مدرن ارتباطات، گرچه مشکلاتی را برای کاربران به‌وجود می‌آورد اما همگان هنوز امید دارند تا نظام بانکی تکانی به‌خود بدهد و خدمات الکترونیکی خود را بهبود بخشد.

در این میان هنوز خدمات پیشرفته بانکی در دنیا هستند که در ایران به آن‌ها توجهی نشده است. بهبود خدمات ارایه شده فعلی و ارایه خدمات نوین الکترونیکی و اینترنتی گزینه‌ای است که باعث تحول عظیمی در رونق گرفتن سیستم بانکی و حرکت سریع‌تر آن در رسیدن به ایستگاه بانکداری الکترونیکی خواهد شد.

روند اتوماسیون سیستم بانکی

در اواخر دهه 1360 بانک‌های کشور به اتوماسیون عملیات بانکی و رایانه‌ای کردن ارتباطات خود توجه ویژه‌ای نشان دادند. طرح جامع اتوماسیون بانکی نیز به‌عنوان یک الگو مورد بررسی قرار گرفت. حرکت به‌سوی بانکداری الکترونیکی در اوایل دهه 70 آغاز شد و پس از آن کارت‌های اعتباری، خودپردازها، سیستم‌های گویا، استفاده از تلفن، SMS و ایمیل وارد خدمات نوین بانکی شد. سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین ‌بانکی در سال 1381 ایجاد شد و مرحوم نوربخش رییس وقت بانک مرکزی نیز مجموعه مقررات حاکم برآن را به تصویب رساند.

شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاه‌های خودپرداز سه بانک صادرات، کشاورزی و توسعه صادرات آغاز به‌کار کرد و پس از آن دیگر بانک‌های دولتی و خصوصی نیز به این شبکه پیوستند. طرح سیبا، سپهر، مهر، جام و یا بانکداری 24 ساعته یکی پس از دیگری با پیوستن به شبکه پرداخت یکپارچه، یک نظام هماهنگ برای پرداخت‌های خرد به‌وجود آوردند، گرچه هنوز هم مشکلات زیادی گریبانگیر دستگاه‌های مختلف خودپرداز و نحوه ارایه خدمات آن‌هاست.

کارت‌های اعتباری صادر شده و دستگاه‌های خودپرداز (ATM)

16 بانک دولتی و خصوصی در ایران در مجموع بیش از 6117 دستگاه خودپرداز در سطح کشور نصب و راه‌اندازی کرده‌اند. از این تعداد 1898 دستگاه در تهران و 4129 دستگاه در شهرستان‌ها نصب شده است. در این رده‌بندی بانک صادرات، رتبه اول نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های خودپرداز را با رقمی در حدود 1131 دستگاه از آن خود کرده است. پس از آن بانک‌های ملت، سپه و ملی قرار دارند. بانک ملت 1122 شعبه خود را مجهز به خودپرداز کرده است و بانک سپه از 865 و بانک ملی از 837 دستگاه خودپرداز برای ارایه خدمات به مشتریان خود بهره می‌برند.

در میان بانک‌های خصوصی هم بانک سامان با نصب 84 خودپرداز بر دیگران پیشی گرفته و به این نوع خدمت‌رسانی توجه بیشتری نشان داده است. نکته مهم دیگر تعداد کارت‌های اعتباری صادر شده توسط بانک‌ها برای استفاده از این تعداد خودپرداز در سرتاسر کشور است. تازه‌ترین آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که تا پایان شهریورماه سال جاری تعداد 17 میلیون و 122 هزار و 828 کارت اعتباری توسط سیستم بانکی ایران صادر شده است. بانک ملی ایران که از نظر نصب دستگاه‌های خودپرداز در رتبه چهارم قرار دارد، رتبه نخست صدور کارت اعتباری را به‌خود اختصاص داده است. این بانک بیش از چهار میلیون و 100 هزار و 585 کارت اعتباری برای مشتریان خود صادر کرده است.

دلیل تشکیل صف پشت دستگاه‌های خودپرداز بانک ملی نیز با یک حساب سرانگشتی روشن می‌شود. بانک ملی برای هر دستگاه خودپرداز خود چهار هزار و 899 کارت اعتباری صادر کرده است. بانک صادرات با صدور سه میلیون و 156 هزار و602 کارت در رتبه دوم صدور کارت قرار دارد. نسبت صدور کارت اعتباری به یک دستگاه خودپرداز در این بانک نشان می‌دهد که بیش از دو هزار و 790 نفر از مشتریان این بانک باید از یک دستگاه خودپرداز استفاده کنند.

بانک سپه که بیشتر طرف قرارداد نهادهای نظامی و انتظامی است، در مجموع دو میلیون و 930 هزار و 606 فقره کارت اعتباری صادر کرده است. بانک سپه که در هر دو رتبه‌بندی در مقام سوم قرار گرفته است، برای هر سه هزار و 387 نفر از مشتریان دارنده عابربانک سپه یک دستگاه خودپرداز نصب کرده است. البته این آمار برای قدیمی‌ترین بانک کشور چندان رضایت‌بخش به‌نظر نمی‌رسد. آمار مربوط به بانک‌های خصوصی هم نشان‌دهنده نسبت‌های ناجور و غیراستاندارد است. بانک پارسیان به‌عنوان موفق‌ترین بانک خصوصی کشور در رتبه‌بندی صدور کارت اعتباری در جایگاه چهارم قرار گرفته است. این بانک از بسیاری از بانک‌های دولتی مثل تجارت، رفاه کارگران، ملت و... در مورد صدور کارت پیشی گرفته است.

فقط 59 عدد دستگاه خودپرداز در شعب خود نصب کرده است. مشتریان این بانک خصوصی در یک تقسیم‌بندی ساده برای هر دستگاه خودپرداز یک گروه 34 هزار و 604 نفری را تشکیل می‌دهند. با توجه به سیستم نظام پرداخت هماهنگ در بین خودپردازها و امکان استفاده یک فرد با هر نوع کارت اعتباری از دستگاه‌های مختلف بانک‌ها در سرتاسر کشور، این آمار در عمل در بین کل دستگاه‌های خودپرداز تقسیم می‌شوند، اما نمی‌توان از آمار 17 میلیون و 122 هزار و 828 کارت صادر شده در مقابل یکصد هزار و 816 دستگاه خودپرداز یعنی 8/169 نفر برای هر دستگاه به‌راحتی گذشت.

نصب پایانه فروش و سبقت بانک‌های خصوصی

پایانه‌های فروش به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که امکان استفاده از کارت اعتباری به‌عنوان ابزار پرداخت، بدون نیاز به تبدیل موجودی به پول نقد را فراهم می‌کنند. این پایانه‌های فروش در فروشگاه‌ها و مراکز خرید و فروش برای سهولت در پرداخت نصب شده‌اند. طبق جداول آماری بانک مرکزی بانک‌های کشوری در مجموع بیش از 100 هزار و 816 پایانه فروش در مراکز دادوستد کالا نصب کرده‌اند که بانک پارسیان با در اختیار داشتن 49 هزار و 274 پایانه بیشترین سهم را در این امر داشته است. یک بانک خصوصی دیگر یعنی بانک سامان با نصب 23 هزار و 236 پایانه فروش در رتبه دوم قرار گرفته است. پس از آن نوبت یک بانک دولتی یعنی بانک صادرات با راه‌اندازی 23 هزار و 236 پایانه فروش است.

دو بانک خصوصی پارسیان و سامان با ارقام قابل توجه تعداد پایانه‌‌های فروش به تنهایی 72 درصذ این دستگاه‌های نصب شده در فروشگاه‌های سرتاسر کشور را به‌خود اختصاص داده‌اند. طبق آمار برای هر 992 نفر ایرانی، یک پایانه فروش نصب شده است. آمار جهانی نشان می‌دهد که استاندارد این ابزار بانکی یک پایانه فروش برای هر صد نفر است.

پرداخت قبوض تلفنی و اینترنتی و خدمات SMS

سیستم بانکی کشور در راستای خدمت‌رسانی سریع و متنوع، خدمات دیگری نیز از طریق اینترنت، تلفن ثابت و همراه ارایه می‌دهد. تمام بانک‌های دولتی و خصوصی کشور به سیستم تلفن‌بانک مجهز شده‌اند اما فقط بانک صادرات است که این امکان را برای تمامی مشتریان خود برقرار کرده است. امکان پرداخت قبوض از طریق تلفن و یا اینترنت در برخی بانک‌‌ها فراهم شده و برخی دیگر که سرشناس‌ترین آن‌ها بانک ملی است، هنوز در این رابطه اقدامی عملی انجام نداده‌اند. بانک کارآفرین، صنعت و معدن، رفاه کارگران و توسعه صادرات هم هنوز چنین سیستمی را برقرار نکرده‌اند.

پست‌بانک، بانک کشاورزی و صنعت و معدن این طرح را به‌صورت آزمایشی در دست اجرا قرار داده‌اند. با فراگیر شدن سیستم SMS در کشور بانک‌ها نیز آمادگی خود را برای ارایه اطلاعات از این طریق به کاربران و مشتریان اعلام کرده‌اند. با این همه بانک ملی، سامان، کارآفرین و صنعت و معدن هنوز چنین سرویسی را برای مشتریان خود فراهم نکرده‌اند. دیگر بانک‌ها نیز برای تعداد محدودی از مشتریان خود چنین خدماتی ارایه می‌دهند. در این بین بانک پارسیان با ارسال SMS برای 40 هزار و 59 نفر، بیشترین میزان مشترک را داراست. بانک ملت نیز به 33 هزار و 681 نفر از طریق SMS اطلاعات می‌دهد. بانک رفاه کارگران ارایه خدمات از طریق SMS یا پیام کوتاه تلفن‌همراه را در برنامه‌های اجرایی خود قرار داده است.

ایمیل‌های بانکی در BOX مشتریان

به‌تازگی مشتریان بانک‌های کشور می‌توانند صورتحساب و اطلاعات بانکی خود را از طریق ای‌میل هم دریافت کنند. بانک صادرات، ملت و پارسیان گوی سبقت را در این نوع سرویس اینترنتی از دیگر بانک‌ها ربوده‌اند. در این میان قدیمی‌ترین بانک کشور یعنی بانک سپه و بانک ملی، از بزرگ‌ترین بانک‌های کشور، متاسفانه هنوز اقدام خاصی را انجام نداده‌اند. بانک کارآفرین نیز جزء 26 شعبه بر خط هیچ نوع دیگری از خدمات اینترنتی را ارایه نمی‌دهد. بانک ملت برای نشان دادن توجه ویژه خود به خدمات اینترنتی، 1868 شعبه آنلاین برپا کرده است.

بانک ملی برای جبران کردن کاستی‌هایش در خدمات‌رسانی اینترنتی، 1376 شعبه خود را به‌صورت آنلاین (برخط) به اینترنت متصل و امکان ارایه خدمات بانکداری الکترونیکی را از این طریق برای مشتریان فراهم کرده است. بانک رفاه کارگران نیز از این حیث با اتصال دایم 1327 شعبه خود به اینترنت در رتبه سوم قرار گرفته است. بانک صادرات که در ارایه خدمات بانکداری الکترونیکی همیشه جزء پیشگامان بود، هنوز هیچ‌یک از شعب خود را به‌صورت برخط آماده ارایه خدمات نکرده است. بانک پارسیان، صنعت و معدن و تجارت نیز از ارایه این نوع سرویس تاکنون خودداری کرده‌اند.

اقدامات انجام گرفته بالا نظیر توسعه ابزارهای پرداخت الکترونیکی، توسعه تجهیزات پرداخت الکترونیکی، ایجاد شبکه یکپارچه و فراگیر پرداخت الکترونیکی، گسترش کاربری ابزارهای پرداخت الکترونیکی و فراهم آوردن زمینه مشارکت‌ بخش خصوصی در توسعه پرداخت‌های الکترونیکی در جهت پرداخت‌های خرد صورت گرفته است. با توجه به حساسیت پرداخت‌های خرد به‌عنوان نقطه اتصال عموم مردم با شبکه بانکی کشور و بانک مرکزی در جهت بهبود و ارتقای ابزارهای فعلی و ایجاد ارتباطات جدید و نوین است. در حال حاضر سوئیچ مرکز"شتاب" به سوئیچ " بنفیت" کشور بحرین اتصال یافته و عنوان اولین اتصال بین‌المللی شبکه پرداخت کارتی کشور را بر خود دارد. مذاکرات مقدماتی اتصال به سیستم‌های سوئیچ کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرقی از طریق اتصال با سوئیچ کارت جمهوری خلق چین نیز صورت گرفته است. برای روزهای تعطیل نیز کشیک‌هایی جهت انجام به‌موقع امور تسویه و رفع اشکالات پدید آمده است. در نهایت مجوز انجام تراکنش‌های بین بانکی مجازی در شبکه شتاب نیز صادر شده است.

نظام تسویه ناخالص آنی

بر مبنای قراردادی که در سال 1384 منعقد شده است، نظام تسویه ناخالص آنی (نتنا) به‌عنوان اصلی‌ترین زیرساخت پرداخت و تسویه پولی در کشور از پایان سال 1385 به‌صورت برخط عملیاتی شود. در این صورت کلیه مبادلات عمده بین بانکی فقط از طریق سیستم مزبور صورت خواهد پذیرفت.

نظارت بر نظام پرداخت

درجهت ارتقای کیفی خدمات بانکداری الکترونیکی دو گونه نظارت حضوری و غیرحضوری صورت می‌گیرد.

نظارت غیرحضوری مشتمل بر مانیتورینگ خودپردازها، بررسی آمار تراکنش‌های شبکه پی‌گیری طرح توسعه شبکه بانکداری الکترونیکی و تهیه گزارش در مورد نحوه عملکرد بانک‌هاست. نظارت حضوری نیز از طریق بررسی و پی‌گیری شکایات افراد و پذیرندگان کارت از برخی بانک‌ها و حضور مستقیم و بازدید از امکانات و خدمات بانکی ارایه می‌شود.

با وجود کندی قابل مشاهده در روند اتوماسیون سیستم بانکی و نقایص عدیده در ارایه خدمات، رویکرد نوین بانک‌های دولتی و خصوصی به‌سمت استفاده از ابزار الکترونیکی در جهت ارایه خدمات می‌تواند نویددهنده آینده‌ای روشن در این زمینه باشد. فاصله آمار و ارقام با استانداردهای جهانی هنوز قابل توجه است که با در نظر گرفتن پیشرفت برق‌آسای ابزارهای مدرن جهانی این فاصله بیشتر نیز خواهد شد. با این همه اگر دولت نهم در روند آزادسازی در نظام بانکی و عملکرد بانک‌های خصوصی دخالت و مانع‌تراشی نکند، می‌توان به بهبود سطح کیفی خدمات بانک‌های خصوصی و البته بانک‌های دولتی امیدوار بود. بانک‌های عظیم دولتی که سهم عظیمی در گردش جاری پول در کشور دارند، باید بیش از پیش به سمت‌وسوی بانکداری الکترونیکی گام بردارند تا بانک‌های خصوصی نیز جهت بقا در میدان رقابت رو به گسترش شعب و ارایه خدمات نوین الکترونیکی و اینترنتی بروند.

مصائب نه‌چندان شیرین

عملکرد نظام بانکی کشور را از منظر مشکلات موجود نیز می‌توان مورد کاوش قرار داد. تمامی اقدامات انجام شده و یا در دست بررسی نواقص متعدد مربوط به‌خود را دارند. دستگاه‌های خودپرداز و کارت‌های اعتباری که به‌عنوان اولین گام سیستم بانکی کشور ما در زمینه بانکداری الکترونیکی قلمداد می‌شوند، گره‌های زیادی از کار مردم نگشوده‌اند. دستگاه‌های ATM مطابق نیازهای امروزه طراحی نشده‌اند و در عمل جز پرداخت پول نقد به مردم کار دیگری انجام نمی‌دهند. البته این دستگاه‌ها در هر شبانه‌روز خارج از سرویس هستند.

خرابی دستگاه‌های خودپرداز گاهی اوقات باعث می‌شود یک فرد برای دریافت مقداری پول نقد به بیش از چند دستگاه خودپرداز مراجعه کند. در آن صورت هم احتمالا باید در صف طویلی که پشت دستگاه ایجاد شده منتظر نوبت بایستد. پرداخت حقوق ماهانه برخی کارمندان و بازنشستگان از طریق دستگاه‌های خودپرداز برای آن‌ها بیشتر ایجاد مشکل کرده است.

استفاده از کارت‌های اعتباری در پایانه‌های فروش بسیار محدود است و اکثر افراد بعد از برداشت پول نقد از دستگاه خودپرداز به خرید می‌روند. عدم گسترش استفاده از دستگاه‌های کارت‌خوان در فروشگاه‌ها عملا فلسفه صدور کارت‌های اعبتاری را بی‌اعتبار کرده است. در این بین استفاده از خدمات اینترنتی به‌علت سرعت کم و قطع‌های مکرر فقط ظاهری و سطحی مانده است. مشکلات موجود در این راه باعث وجود بی‌اعتمادی در بین مردم شده است.

اکثر مردم ترجیح می‌دهند برای انجام عملیات بانکی مستقیم و حضوری به بانک مراجعه کنند چون به خدمات اینترنتی و تلفنی اطمینان ندارند. حتی پرداخت قبوض نیز با وجود تبلیغات گسترده خدمات تلفنی بیشتر از طریق حضوری انجام می‌شود. نقل و انتقالات پولی و یا دریافت وجوه سنگین هنوز از طریق دستگاه‌های خودپرداز امکان‌پذیر نیست. این دستگاه‌ها در طول شبانه‌روز بیش از دویست هزار تومان پول نقد به مردم ارایه نمی‌دهند. طبق آمار هنوز60 درصد مراجعات مردم به بانک‌ها جهت دریافت پول نقد است.

در این میان مفاهیمی چون پول الکترونیکی که در بانکداری الکترونیکی نقش اصلی ایفا می‌کند، به‌طور کامل مهجور و ناشناخته باقی مانده است. در حالی‌ که کشورهای توسعه‌یافته مفهوم جدیدی از کیف پول (Pocket Money) را بر اساس پول الکترونیکی تعریف کرده‌اند و انقلابی در گردش ارزش و پول از طریق خطوط تلفن و امواج به‌وجود آورده‌اند.

مظهر اساسی پول ‌الکترونیکی در کشور ما همان کارت‌های اعتباری است که مشکلات استفاده و بی‌اعتمادی نسبت به آن مورد بحث قرار گرفت. ایجاد زیرساخت‌های مناسب و بسترسازی فرهنگی به‌ همراه اعتماد و اطمینان از طریق برقرار کردن خطوط اینترنت پرسرعت و دایمی، حذف کردن پول نقد از معاملات رایج، افزایش دستگاه‌های کارت‌خوان و پایانه‌های فروش می‌تواند باعث تسریع روند حرکت به‌سوی بانکداری الکترونیکی شود.

 تحقیق درباره روش نور مرئی و فلورسانس

    جذب و بازتابش متعاقب نور توسط نمونه های ارگانیک و غیر ارگانیک اساسا ناشی از پدیده های فیزیکی همچون فلورسانس و فسفرسانس است. گسیل نور طی فرایند فلورسانس به جهت تاخیر نسبتا کوتاه مدت بین جذب و گسیل فوتون که معمولا کمتر از یک میکروثانیه است، تقریبا همزمان با جذب نور تحریک صورت می گیرد.

شرح

جذب و بازتابشمتعاقب نور توسط نمونه های ارگانیک و غیر ارگانیک اساسا ناشی از پدیده های فیزیکیهمچون فلورسانس و فسفرسانس است. گسیل نور طی فرایند فلورسانس به جهت تاخیر نسبتاکوتاه مدت بین جذب و گسیل فوتون که معمولا کمتر از یک میکروثانیه است، تقریباهمزمان با جذب نور تحریک صورت می گیرد.

دانشمند انگلیسی سر جورج جی. استاکسبرای نخستین بار در سال 1852 با مشاهده گسیل نور قرمز از فلوریت بر اثر تحریک توسطنور ماوراء بنفش این واژه را تعریف کرد. استاکس چنین بیان کرد که گسیل فلورسانسهمواره در طول موج بلندتری نسبت به نور برانگیختگی اتفاق می افتد. تحقیقات وبررسیهای اولیه در قرن نوزدهم نشان دادند که بسیاری از نمونه ها( شامل کانیها،کریستالها، رزینها، روغن، کلروفیل، ویتامینها و ترکیبات غیر آلی) زمانی نورفلورسانس از خود گسیل می کنند که در معرض تابش نور ماوراء بنفش قرار بگیرد. هرچند،از دهه 1930 به بعد بود که کاربرد فلوروکرومها در تحقییقات بیولوژیکی به منظور نشاندار کردن بافتها، باکتری و سایر پاتوژنها رواج یافت. برخی از انواع این نشانهابسیار خاص بوده و همزمان با پیشرفت میکروسکوپ فلورسانس گسترش یافتند.

تکنیکمیکروسکوپ فلورسانس از مهمترین ابزارهای کاربردی در علوم بیولوژیکی و بیوپزشکی ونیز علوم مواد به شمار می آید چراکه این میکروسکوپها مزایایی را دارند که در سایرشیوه های کنتراست با استفاده از میکروسکوپهای سنتی نوری دیده نمی شود. کاربرد یکآرایه از فلورسانسها امکان شناسایی سلولها و بافتهای سلولی فوق العاده کوچک را باویژگیهای بسیار خاص در میان ترکیبات غیر فلورسانسی میسر می سازد. در واقع،میکروسکوپ فلورسانس قابلیت آشکارسازی تک مولکولها را دارد. البته با استفاده ازبرچسب فلورسانس چندگانه ، ردیابهای مختلف قادر اند به طور همزمان چندین مولکول هدفرا شناسایی کنند. هرچندمیکروسکوپ فلورسانس نمی تواند تفکیک پذیری فضایی را در کمتراز حد پراش نمونه ها فراهم کند ، با این وجود آشکارسازی مولکولهای فلورسانس درپایینتر از چنین حدی به سهولت امکان پذیر است.

پدیده خود فلورسانس در بسیاری ازنمونه های متنوع، زمانی که در معرض تابش قرار می گیرند ،دیده می شود. پدیده ای کهبه طور گسترده در زمینه های مختلفی همچون گیاه شناسی، سنگ شناسی و صنایع مربوط بهنیمه رساناهابه کاربرده می شود. در مقابل، مطالعه بافتهای حیوانی و پاتوژنها غالبابا نور های فوق العاده کم و روشن و نیز خود فلورسانس نامعین بسیار دشوار است.هرچنددر مطالعات اخیر از فلورو کرومها ( که به آن فلوروفور نیز گفته می شود) نیز استفادهمی شود که توسط طول موجهای خاصی از نور تابشی تحریک شده و نور های با شدت معین ساتعمی کنند. فلوروکرومها که به طیفهای مرئی و مادون مرئی متصل می شود ، غالبا بازدهکوانتومی بالایی دارند( نسبت جذب فوتون به گسیل) . کاربرد میکروسکوپ فلورسانس همگامبا پیشرفتهای بیولوژیکی ،به دلیل ایجاد فلوروفورهای ترکیبی جدید با شدتهایبرانگیختگی و گسیل مشخص که به حالت طبیعی بوجود می آیند، رشد گسترده ای پیدا کردهاست.

اصول برانگیختگی و گسیل

از عملکردهای اصلی یک میکروسکوپ فلورسانس،روشن سازی نمونه ها با باند طول موجی خاص و مطلوب ودر مرحله بعد جداسازی فلورسانسگسیلیده بسیار ضعیف از نور تحریک است. در یک میکروسکوپ با ساختار مناسب ، تنها نورگسیلی است که می بایست به چشم و یا آشکارساز برسد. در ضمن معمولا تاریکی پس زمینهحدود آشکار سازی را کنترل می کند، و نور تحریک عموما چند صد هزار تا یک میلیون باراز نور فلورسانس گسیلیده روشنتر است.
در شکل 1 نمای نیم رخی از یک سیستم اپیفلورسانس مدرن در میکروسکوپ فلورسانس عبوری و انعکاسی نشان داده شده است. در یکانتهای سیستم روشنایی عمودی در قسمت مرکزی دستگاه ،منبع نوری و در انتهای دیگربرجکمکعبی فیلتر قرار گرفته است. این دستگاه از یک میکروسکوپ نوری انعکاسی پایه تشکیلشده که در ان طول موج نور بازتابی طولانی تر از نور تحریک است. ایجاد سیستمهایروشنایی فلورسانس درمیکروسکوپ فلورسانس نور بازتابی به نام Johan S. Ploemثبت شدهاست. در سیستم روشنایی عمودی فلورسانس ، نور با طول موج خاص ( ویا باند طول موجیمشخص) غالبا در طیف ماوراء بنفش و یا ناحیه آبی یا سبز طیف مرئی ، با عبور نور چندطیفی از لامپ و یا سایر منابع از یک فیلتر تحریک با طول موج انتخابی ایجاد می گردد. طول موجهایی که از فیلتر تحریک عبور می کنند ، از سطح یک آینه دو رنگ نما (کهدیکروییک نیز نامیده می شود) و یا شکافنده پرتو منعکس می شونند. چنانچه نمونه هافلوئورسان باشند و از خو نور ساتع کنند، این نور توسط عدسی جمع شده و با بازتابش ازسطح آینه دو رنگ نما به سطح فیلتر مانع( گسیل) برخورد کرده و فیلتر می شود. اینفیلتر در واقع مانع از عبور طول موجهای تحریک ناخواسته می گردد. لازم به ذکر است کهفلورسانس تنها شیوه در میکروسکوپ نوری است که طی آن نمونه ها، پس از تحریک ، از خودنور ساتع می کنند. نور ساتع شده مجددا در تمامی جهات بدون توجه به جهت منبع نورتحریک تابیده می شود.

میکروسکوپ اپی-فلورسانس از جمله پر قدرتترین تکنیکهایمیکرسکوپی نوین به شمار می آید. دراین میکروسکوپ سیستم روشنایی عمودی انعکاسی بینتیوبهای دید و محفظه رو دماغی (nosepiece)عدسی شیئی قرار گرفته است. نور تحریکابتدا از عدسی شیئی میکروسکوپ گذشته ( که در اینجا به عنوان یک کندانسور(عدسی محدب) عمل می کند) و به نمونه می تابد، در نهایت نور فلورسانس گسیل شده با استفاده ازهمان عدسی دریافت می شود. این نوع سیستم روشنایی دارای مزایای بسیاری است از جملهآنکه عدسی شیئی میکروسکوپ در ابتدا به عنوان یک کندانسور(عدسی محدب) و در مرحله بعدبه عنوان یک جمع کننده نور ایجاد کننده تصویر عمل می کند. از سوی دیگر، به عنوان یکسیستم واحد، عدسی شیئی/کندانسور همواره انطباق کاملی دارند. قسمت اعظم نور تحریکیکه به نمونه می رسد بدون رخداد هیچ گونه بر همکنشی از نمونه ها گذشته و از عدسی دورمی شود ، و سپس ناحیه روشن شده توسط عدسی چشمی دیده می شود( دراغلب موارد) . درنهایت، این روش امکان ترکیب و یا تناوب سازی بین مشاهده نور فلورانس انعکاسی ونیزدریافت تصاویر دیجیتالی را میسر می سازد.

همانطور که در شکل 1نشان داده شده است، سیستم روشنایی عمودی نور انعکاسی از یک محفظه لامپ arc-discharge در قسمت عقب ( که معمولا جیوه ای و یا زنونی است) تشکیل شده است. نورتحریک باگسیلش در راستای سیستم روشنایی عمود بر محور نوری میکروسکوپ از لنزهای جمعکننده و یک دریچه دیافراگم با قابلیت تنظیم و در نهایت یک دیافراگم زمینه (به شکل 1رجوع کنید) عبور می کند. این نور سپس به فیلتر تحریک رسیده و در آنجا باند طول موجیمطلوب انتخاب و از عبور طول موجهای ناخواسته جلوگیری میشود. طول موجهای انتخاب شده،پس از عبور از فیلتر تحریک، به آینه شکافنده اشعه دورنگ نما رسیده که به عنوان یکصافی تداخل ،طول موجهای کوتاه را بازتاب و طول موجهای بلند را عبور می دهد. اینآینه شکافنده اشعه دو رنگ نما نسبت به نور تحریک ورودی با زاویه 45 درجه قرار گرفتهو نور را بازاویه 90 درجه مستقیما به سمت عدسی شیئی و درنهایت نمونه منعکس می سازد. گسیل نور فلورسانس که توسط نمونه در معرض نور قرار گرفته ایجاد می شود ،بوسیله عدسیشیئی جمع شده و در نهایت توسط عدسی چشمی تصویر ایجاد شده دیده می شود. از آنجا کهنور گسیل شده در مقایسه با نور تحریک طول موج بلندتری دارد ،این نور قادر است تا ازآینه دورنگ نما و تیوبهای مشاهده و یا آشکارساز الکترونیکی عبور نماید.

اکثرنور تحریک متفرق شده که به آینه دو رنگ نما می رسد، به عقب به سمت منبع نوربازتابیده می شود، هرچند که مقدار ناچیزی ازآن غالبا عبورو توسط پوشش داخلی آینهجذب می گردد. پیش از انکه نور فلورسانس عبوری به عدسی شیئی و یا آشکار ساز برسد،ابتدا می بایست از فیلتر مانع عبور نماید. این فیلتر از عبور نور تحریک باقی ماندهجلوگیری کرده و نورهای گسیلی با طول موج بلندتر را عبور می دهد. در اغلب سسیستمهاینور انعکاسی، همانطور که در شکل 2 نشان داده شده است،فیلتر تحریک ،آینه دورنگ نما ونیز فیلتر مانع روی هم یک بلوک نوری را تشکیل می دهد( که غالبا مکعبی شکل است)میکروسکوپهای نوری نوین قادربه جا سازی 4 تا 6 مکعب فلورسانس (معمولا بر روی یکرولور گردان و از طریق یک مکانیسم لغزنده؛ شکل 1) اند و این ویژگی امکان جایگذاریسریع فیلترهای تحریک و مانع و نیز آینه های دورنگ نما را فراهم می سازد.

طراحیسیستم روشنایی عمودی می بایست به گونه ای باشد که امکان تنظیم میکروسکوپ برایروشنایی کهلر را میسر ساخته ویک دریچه روشنایی رادر میدان دید ایجاد نماید. از سویدیگر، لنزهای چگالنده اصلاح شده در سیستم نوری می بایست به گونه ای باشد که مشخصکند تصویر دریچه دیافراگم با روزنه عقب عدسی شیئی فوکوس توام است. در منابعنورمربوط به میکروسکوپهای نوین ، تصویر دریچه زمینه از پیش تنظیم شده با نمونهفوکوس شده ونیز سطح دیافراگم عدسی چشمی ثابت توام است.

محفظه لامپ منبع نورمعمولا ازیک فیلتر مانع نور مادون قرمز تشکیل شده است. محفظه لامپ می بایست به گونهای باشد که طول موجهای ماوراءبنفش را که بسیار مضر هستند از خود ساتع نکند و مجهزبه سوییچی باشد که اگر محفظه طی عملیات به طوراشتباه باز شد ، لامپ به طور اتوماتیکخاموش شود. استحکام این محفظه ها می بایست در حدی باشد که مقاومت کافی را در برابرانفجارهای احتمالی ( لامپ arc-discharge) داشته باشد. در محفظه های لامپ جدید ،سوکت لامپ مجهز به دکمه های قابل تنظیمی است که امکان تمرکز تصویر لامپ قوسی را درروزنه عقبی عدسی شیئی ( در سیستم روشنایی کوهلر، این صفحات توام هستند) فراهم میسازد. در نقاطی از مسیر نور، معمولا نزدیک به محفظه لامپ و در قسمت جلویی فیلترتحریک ، برای ممانعت کامل از عبور نور تحریک زمانی که نمونه توسط آشکارساز دیده نمیشود و تصویری از ان نیز به دست نمی آید ،وجود یک شاتر می تواند مفید وکمک کنندهباشد. علاوه براین برای انکه کاربر بتواند شدت نور تحریک را کاهش دهد ، می بایستتدارکاتی برای فیلترهای چگالی خنثی ( بر روی یک چرخ،رولور و یا لغزنده) در نظرگرفته شود.

جابجایی استوک

انرژی ارتعاشی زمانی تلف می شود که الکترنها ازحالت برانگیخته به حالت عادی باز می گردد. در نتیجه اتلاف انرژی ، طیف گسیلی یکفلوروفور برانگیخته معمولا در مقایسه با طیف جذب یا تحریک به طول موجهای بلندترتغییر می یابد (توجه داشته باشید که طول موج به طور معکوس به انرژی تابشی تغییر مییابد) که این پدیده قانون استوک یا جابجایی استوک نامیده می شود. با افزایش مقدارجابجایی استوک ، با استفاده از ترکیبات فیلتر فلورسانس ، جداسازی نور تحریک از نورگسیلی تسهیل می گردد.

پیک شدت نور گسیلی (یا جذب ) فلوروفور معمولا کمتر از طولموج و بزرگی پیک تحریک است و منحنی طیفی نور گسیلی غالبا تصویر اینه ای(یا نزدیک بهآن) است ازمنحنی تحریک، با این تفاوت که طول موجهای آن بلندتراست. همانطور که درشکل 3 برای Alexa Fluor 555 آمده است، این سیستم یک ردیاب مفید است که نور را درناحیه زرد-سبز جذب نموده و نورهای گسیلی به رنگ زرد-نارنجی را ایجاد می کند. برایافزایش شدت نور فلورسانس به حداکثر میزان، یک فلوفور( که معمولا رنگ نامیده میشود)معمولا در طول موجهایی نزدیک به پیک منحنی تحریک برانگیخته و وسیعترین محدودهممکن از طول موجهای گسیلی را که شامل پیک گسیل می گردد ،ایجاد می کند. انتخاب طولموجهای تحریک و گسیلی معمولا براساس فیلترهای تداخل صورت می گیرد(شکل 2).گذشتهازاین، واکنش طیفی یک سیستم نوری میکروسکوپی معمولا به فاکتورهایی همچون بازدهیانتقالی شیشه ای( به دلیل وجود پوششهای ضد انعکاس) ، تعداد لنزها و اجزای آینه ای ونیز سرعت عکس العمل سیستم اشکارساز بستگی دارد.

جداسازی و آشکارسازی موثر طولموجهای تحریک و گسیلی در میکروسکوپهای فلورسانس با انتخاب مناسب فیلترهایی که برایعبور و یا ممانعت از عبورباندهای طول موجی خاص در طیف ماوراء بنفش،مرئی،و زیر قرمزنزدیک مورد استفاده قرار می گیرد، انجام می شود. منابع نور عمودی فلورسانس با هدفکنترل نور تحریک با جوف گذاری فیلترهای با قابلیت تعویض آسان ( متعادل کننده هایچگالی خنثی و نیز تحریک تداخل ) در مسیر نور به سمت نمونه و مجددا در مسیر بیننمونه و تیوبهای مشاهده و یا سیستمهای آشکارساز دوربینی طراحی شده است. شایدمهمترین فاکتور در نورهای گسیلی فلورسانس با شدت نسبتا پایین ان است که منبع نوریکه برای تحریک مورد استفاده قرار می گیرد،از روشنایی کافی برخوردار باشد تا بدینترتیب شدت نور گسیلی به حد ماکزیمم رسیده و فلوروکرومها از خواص جذبی و بازده ایکوانتومی گسیلی کافی برخوردار باشد.

راندمان جذب یک فوتون توسط یک فلوروفور خاصبه مقطع عرضی مولکولی بستگی دارد و میزان احتمال جذب آن ضریب جذب نامیده می شود. هرقدرکه ضریبهای جذب بیشتر باشد، احتمال جذب یک فوتون (کوانتوم)در ناحیه طول موجیمشخص بیشتر خواهد بود. بازدهی کوانتومی در واقع نسبت تعداد کوانتومهای گسیل شده رابه کوانتومهای جذب شده ( معمولا بین 0.1 تا 1.0) نشان می دهد. بازدهی کوانتومی کمتراز 1 ناشی از اتلاف انرژی در مسیرهای غیر تابشی نظیر واکنشهای فوتوشیمیایی و یاحرارتی است. ضریب جذب و بازدهی کوانتومی که در واقع نشان دهنده شدت روشنایی منبعنور استو نیز دوام فلورسانس همگی از فاکتورهای مهمی هستند که بر شدت و استفاده ازگسیل نور فلورسانس تاثیر می گذارد.

محوسازی، فرونشانی و سفید سازیتصویر

شرایط طیفی گسترده ای بر گسیل فلورسانس بازتابش تاثیر می گذارد واز شدت آنمی کاهد. محوسازی واژه ایست که برای کاهش شدت گسیل فلورسانس مورد استفاده قرار میگیرد. سفیدسازی تصویر در واقع تجزیه غیر قابل تغییر مولکولهای فلورسانت در حالتبرانگیختگی آنهم به جهت برهمکنش با اکسیژن مولکولی پیش از گسیل می باشد. بازیافتفلورسانس پس از سفیدکاری تصویر (FRAP) ،از مکانیسمهای بسیار مفید برای بررسی تفرق وحرکت ماکرومولکولهای بیولوژیکی به شمار می اید. در این شیوه ،ناحیه مشخصی از نمونهدر معرض نور لیزری قرارمی گیرد. تکنیک کنترل اتلاف فلورسانس در سفید سازیتصویر(FLIP)برای تعیین میزان کاهش نور فلورسانس در یک ناحیه مشخص نزدیک به ناحیهسفید سازی شده به کاربرده می شود. مشابه با FRAP، تکنیک دوم نیز برای تعیین میزانتحرک و پویایی مولکولی در سلولهای زنده مورد استفاده قرار می گیرد.

در شکل 4 مثال مشخصی از سفید سازی تصویر اورده شده (محوسازی) است ،با ارائه تصاویردیجیتالی که در زمانهای مختلف از سلولهای فیبروبلاست اپیدرمیس آهوی Indian Muntjac تهیه شده است. هسته ها توسط bis-benzimidazole (Hoechst 33258؛ فلورسانس آبی رنگ  میتوکندریها و آکتین کیتواسکلتون توسط یک MitoTracker Red CMXRos فلورسانس قرمز) وفالوئیدین توسط Alexa Fluor 488 فلورسانس سبز به ترتیب بی رنگ می شوند. در اینروش،وقفه های زمانی دو دقیقه ای با استفاده از یک فیلتر فلورسانس با پهناهای باندمتفاوت به گونه ای در نظر گرفته شده اند که سه فلوروفور به طور همزمان تحریک وسیگنالهای گسیلی را ثبت شونند. توجه داشته باشید که سه فلوروفور در شکل (a)4، شدتنسبتا بالایی دارند، اما شدت فلوروفور Hoechstآبی ظرف مدت دو دقیقه به شدت کاهشیافته به گونه ای که ظرف 6 تا 8 دقیقه به طور کامل از بین می رود. میتوکندری واکتینها در برابر سفیدسازی تصویر بسیار مقاوم اند،اما شدت آن به میزان زیادیدرتوالیهای دوره ای کاهش می یابد(10 دقیقه ای). فرونشانی حالت برانگیختگی منجربه کاهش شدت نور فلورسانس طی مکانیسمهای مختلفی همچون اتلاف انرژی غیر رادیواکتیومی گردد و غالبا بر اثر فاکتورهای اکسیداسیون مختلف و در حضور نمکها ،فلزات سنگین ویا ترکیبات هالوژنی رخ می دهد. در برخی موارد ، این فرونشانی ناشی از انتقال انرژیبه سایر مولکولهایی( که پذیرنده نامیده می شود) است که از نظر موقعیتی به فلوروفوربرانگیخته( دهنده) نزدیک هستند . این پدیده به عنوان انتقال انرژی رزونانس فلورسانس (FRET)نامیده می شود که عنوان مبنای تکنیکهای مختلفی به شمار می آید که به مطالعهبرهمکنشهای مولکولی با تفکیک پذیری افقی بسیار پایین می پردازد.

منابع نورفلورسانس

یکی از پیامدهای منفی سطوح گسیل پایین ،تعداد بسیار کم فوتونهایی استکه به چشم و یا آشکارساز دوربین می رسد. در اغلب موارد ، بازدهی تمرکزمیکروسکوپهاینوری کمتر از 30 درصد و تمرکز بسیاری از فلوروفورها در مسیر نوری در حد میکرومولارو نانومولار است. به منظور ایجاد شدت نور تحریک کافی با گسیلش قابل شناسایی،منابعنور کوچک و در عین حال قوی مانند لامپهای پرانرژی arc-discharge مورد نیاز است. متداولترین نوع این لامپهاعبارت اند از:لامپهای جیوه ای با ولتاژبین 50 تا 200 واتو لامپهای زنونی بین 75 تا 150 وات ( شکل 5). این منابع نور معمولا توسط یک منبعجریان مستقیم بیرونی تغذیه می شود که قدرت کافی را برای روشن سازی در حینیونیزاسیون بخار و نیز تداوم بدون کمترین میزان لرزش را دارا هستند.

منبعتغذیه بیرونی لامپ arc-discharge میکروسکوپ معمولامجهز به تایمری است که تعدادساعات کار کرده را نشان می دهد. بازدهی این لامپها ،در صورتی که بیش از طول عمرارزیابی شده (200 تا 300 ساعت) مورد استفاده قرار گیرند، کاهش یافته و حتی احتمالترکیدن آنها نیز می رود. شدت لامپهای جیوه ای در رینج طیفی بین ماوراء بنفش تامادون قرمزناچیز است و بیشترین میزان شدت ان مربوط به طیف نزدیک به ماوراء بنفش استبه گونه ای که حداکثر پیکهای شدت در حدودهای 313،334،365، 406، 435، 546 و 578نانومتردیده می شود. در طول موجهای دیگرمربوط به ناحیه نور مرئی، میزان شدت نورثابت اما چندان روشن نیست( اما در موارد بسیاری کاربرد دارد). در بازدهی روشنایی،تنها توان لامپ به عنوان یک فاکتور تعیین کننده به شمار نمی آید، بلکه روشناییمتوسط به عنوان یکی از اصلیترین پارامترها در کنار پارامترهای دیگری همچون روشناییمنبع و نیز سرعت زاویه ای گسیل محسوب می گردد.

طی دو سال گذشته، استفاده ازمنابع نور لیزری خصوصا لیزرهای آرگون-یون و آرگون-کریپتون(یون) در میکروسکوپی نوریکاربرد چشمگیر و گسترده ای پیدا کرده است. از جمله ویژگیهای این لیزرها می توان بهمنابع نور کوچک، میزان واگرایی کم، تقریبا تک کرومیوم و نیز روشنایی متوسط بالا رانام برد. کاربرد این منابع نوری خصوصا اهمیت بسیاری در میکروسکوپی همکانون پویشیپیدا کرده و به عنوان یک ابزار قدرتمند در پرداخت تصاویر فلورسانس با وضوح بالامطرح شده و این امربا رد نور غیر فوکوس که ازصفحه کانونی نمونه دور می شود ،انجاممی گیرد. میکروسکوپهای همکانون این کار را با پویش نقطه ای ویا خطی همزمان باتصویربرداری و از طریق یک دریچه مزدوج انجام می دهد. بخشهای نوری نمونه ها را میتوان در یک کامپیوتر میزبان ذخیره وبه این ترتیب تصویر نهایی را از نو ایجاد و درنهایت بر روی مانیتور نشان داد.
اصطلاحات فنی متداولی که دررابطه بافیلترهای میکروسکوپ فلورسانس به کاربرده می شود به دلیل دارابودن کدهها و حروفابتدایی متفاوتی که در مورد هر اصطلاح توسط تولید کنندگان مختلف به کاربرده می شود،بسیار گیج کننده هستند. اساسا فیلترها به سه دسته تقسیم می شونند: تحریک( غالبا بهعنوان تحریک کننده ها مطرح می شونند)، مانع(گسیل) و فیلترهای شکافنده اشعه دو رنگنما( آینه های دو رنگ نما). فیلترهای فلورسانس پیشتر از گاز رنگ شده ویا ژلاتینی کهبین دو صفحه شیشه ای قرار می گرفت، ساخته می شد. اما در حال حاضر تمایل سازندگانبیشتر به سمت تولید فیلترهای با تفکیک بالا به همراه اپتیکهای تداخلی فیلترهایتحریک بیشتر شده است که این فیلترها موجب عبور و یا انعکاس نور با طول موجهای خاصمیشوند،البته زمانی که در مسیر نور با زاویه 45 درجه قرار گیرد (مراجعه به شکل 1 و 2). فیلترهای مانع از شیشه رنگی و یا روکشهای تداخل (یا ترکیبی از هردو ) ساخته شدهاست.

اختصاراتی که توسط تولیدکنندگان برای شناسایی خواص فیلترهای تحریک بهکاربرده می شود عبارت اند از: UG (شیشه ماوراء بنفش) و BG (شیشه آبی). فیلترهای Shortpass غالبا به صورت KP ( K مخفف کلمه kurz،به معنای "کوتاه" در زمان آلمانیاست) و یا به سهولت به صورت SP مشخص می شود. برخی تولیدکنندگان، فیلترهای تداخل رابا علامت اختصاری IF نشان می دهند. البته استفاده فیلترهای تداخل تحریک باند کوتاه،خصوصا چنانچه جابجایی استوک کم باشد ،بسیار مفید و کارامد خواهند بود.

سرنامهایا اختصاراتی که در فیلترهای مانع مورد استفاده قرار می گیرد عبارت اند از: LP یا L در فیلترهای با باند بلند ، Y یا GG درشیشه های زرد یا gelb(آلمان) ، Rیا RG درشیشه قرمز،OG یا O در شیشه نارنجی، K (نوعی واژه المانی مخفف کلمه kante )درفیلترلبه ای و BA در مورد فیلترهای مانع به کار برده می شود.

اصطلاحات فنیمتداولی که دررابطه با فیلترهای میکروسکوپ فلورسانس به کاربرده می شود به دلیلدارابودن کدهها و حروف ابتدایی متفاوتی که در مورد هر اصطلاح توسط تولید کنندگانمختلف به کاربرده می شود ،بسیار گیج کننده هستند. اساسا فیلترها به سه دسته تقسیممی شونند: تحریک( غالبا به عنوان تحریک کننده ها مطرح می شونند)، مانع(گسیل) وفیلترهای شکافنده اشعه دو رنگ نما( آینه های دو رنگ نما). فیلترهای فلورسانس پیشتراز گاز رنگ شده ویا ژلاتینی که بین دو صفحه شیشه ای قرار می گرفت، ساخته می شد. امادر حال حاضر تمایل سازندگان بیشتر به سمت تولید فیلترهای با تفکیک بالا به همراهاپتیکهای تداخلی فیلترهای تحریک بیشتر شده است که این فیلترها موجب عبور و یاانعکاس نور با طول موجهای خاصمی شوند،البته زمانی که در مسیر نور با زاویه 45 درجهقرار گیرد (مراجعه به شکل 1 و 2). فیلترهای مانع از شیشه رنگی و یا روکشهای تداخل (یا ترکیبی از هردو ) ساخته شده است.

اختصاراتی که توسط تولیدکنندگان برایشناسایی خواص فیلترهای تحریک به کاربرده می شود عبارت اند از: UG (شیشه ماوراءبنفش) و BG (شیشه آبی). فیلترهای Shortpass غالبا به صورت KP ( K مخفف کلمه kurz،بهمعنای "کوتاه" در زمان آلمانی است) و یا به سهولت به صورت SP مشخص می شود. برخیتولیدکنندگان، فیلترهای تداخل را با علامت اختصاری IF نشان می دهند. البته استفادهفیلترهای تداخل تحریک باند کوتاه ،خصوصا چنانچه جابجایی استوک کم باشد ،بسیار مفیدو کارامد خواهند بود.

سرنامها یا اختصاراتی که در فیلترهای مانع مورد استفادهقرار می گیرد عبارت اند از: LP یا L در فیلترهای با باند بلند ، Y یا GG درشیشه هایزرد یا gelb(آلمان) ، Rیا RG در شیشه قرمز،OG یا O در شیشه نارنجی، K (نوعی واژهالمانی مخفف کلمه kante )در فیلترلبه ای و BA در مورد فیلترهای مانع .

فیلترهای شکافنده اشعه دورنگ نما نیز با مخففهای مختلفی نشان داده می شوندنظیر CBSبرای یک شکافنده اشعه دورنگ نما ، DM برای آینه دورنگ نما، TK برای "teiler kante"، واژه آلمانی که به معنای صافی چاکدا ر است، FT برای "farb teiler" (واژهآلمانی که به معنای شکافنده رنگ است)و RKP برای باند کوتاه انعکاس. تمامی این واژهها می بایست قابل تغییر باشد ، در حال حاضر شکافنده های اشعه دورنگ نمای جدید باپوششهای تداخل بر روی شیشه نوری ساخته می شود( در مقابل رنگهای متالیک یا ارگانیک). البته فیلمهای کوچک تداخل برای ایجاد بازتاب پذیری بالا در طول موجهای کوتاه ونیزانتقال با سرعت بالا در طول موجهای بلندتر طراحی شده اند. شکافنده های طول موجدورنگ( نما) با وضعیت قرار گیری در حالت زاویه 45 درجه در مسیر نور تحریک ، مانعهاینوری را مسیر نور فلورسانس بازتاب شده ایجاد می کند که عملکرد اصلی آنها تغییر جهتطول موجهای (کوتاه تر) تحریک انتخاب شده به سمت عدسی شیئی و در نهایت نمونه است. ازدیگر ویژگیهای این فیلترها می توان عبورنور فلورسانس با طول موج بلندتر و بازتابنورهای تحریک تفرق یافته به عقب و به سمت محفظه لامپ را نام برد .

درنمودار شکل 6 ،منحنیهای انتقال در یک فیلتر فلورسانس خاص در سیستمهای میکروسکوپی جدید نشان دادهشده است. طیف امواج فیلترتحریک (منحنی قرمز) سطح انتقال بالایی را (تقریبا 75 درصد) در حدود بین 450 تا 490 نانومتر با طول موج مرکزی(CWL) 470 نانومترایجاد می کند. اینه دورنگ (منحنی زرد) طول موجهای ناحیه طیف تحریک را منعکس می سازد ،حال انکه طولموجهای بلندتر و کوتاهتر با راندمان نسبتا بالاتری منعکس می گردد. توجه داشته باشیدکه انتقال صفر درصدی درمنحنی اینه دورنگ نما مطابق با انعکاس 100 درصدی است. شیبقابل توجه در منحنی انتقال بین حدود 450 تا 500 ، که نشانگریک پیک انعکاسی است،برای انعکاس طول موج باندهایی که از فیلتر تحریک با زاویه 90 درجه عبور وبه نمونهمی رسد،به کاربرده می شود. قسمت انتهایی این سیستمها فیلتر مانع یا گسیلی ( منحنیسفید) است که موجب انتقال طول موجها در ناحیه نور مرئی سبز درحدود بین 520 تا 560نانومتر می گردد.
محدوده های بین باندهای طول موجی انتقالی و انعکاس به گونه ایاست که شیب ان برای جداسازی تقریبا کامل طول موجهای بازتابی و انتقالی کافی است. الگوی تابیدگی بالا و پایین اسپایکها که در طیف امواج اینه دورنگ(نما) دیده می شوداز مهمترین تاثیرات این فرایند به شمار می آید. عملکرد این ترکیب فیلتری چشمگیر ونوعی دمونستراسیون اشکارآن ازجمله پیشرفتهای است که در تکنولوژی فیلتر تداخل بااستفاده از فیلمهای نازک صورت گرفته است.
فهرست واژه ها و اصطلاحات فیلتر کهتوسط نیکون به کاربرده شد، ازمجموعه واژگانی مشتق شده که کاربرد آن به اوایل دهه 1990 بازمی گردد. دران زمان، تمامی ترکیبات فیلتری متممی نیکون با کمک تکنیک اسپاتربا پوششهایی از جنس سخت ایجاد شدند ، اما دربسیاری از فیلترهای در دسترس متداول ازشیوه های پوششی نرمتراستفاده می شود. از جمله ویژگیهای پوششهای نرم آن است که نسبتبه کاهشهای دمایی و رطوبتی حساستر اند ولذا می بایست با در مقایسه با فیلترهای باپوشش سخت با دقت بیشتری از آنها استفاده کرد.اگاهی از فهرست واژه ها و لغات کدفیلتر نیکون مکانیسمی را برای تعیین سریع اینکه آیا مجموعه به قدر کافی برای یکفلورورخاص کاربرد دارد یا خیر،کمک می کند.
نخستین حرف در کد نامگذاری حرفی -عددی اختصاصی در فیلترها ناحیه طیفی تحریک طول موجی( برای مثال UV, V, B و G که بهترتیب اختصارات ساده ای برای طول موج ماوراء بنفش، بنفش، آبی و سبز می باشد)را نشانمی دهد. از سوی دیگر، رقمی که پس از کد تحریک قرار می گیرد ،به پهنای نوار گذرفیلترتحریک بستگی دارد: 1 برای تحریک باند کوتاه، 2 برای تحریک باند عرض و متوسط و 3برای تحریک باند بسیار عریض. در نهایت، یک یا دو حرفی که پس از رقم مربوط به اندازهنوار گذر تحریک قرار می گیرد ،ویژگیهای فیلترمانع را مشخص می سازد. کد A نشان دهندهیک فیلتر مانع با نوار گذر استاندارد با کمترین طول موج است، حال آنکه کدB طول موجبالاتری را برای یک فیلتر گسیل با نوار گذر طولانی تر نشان می دهد. فیلترهای گسیلنوار گذر با حرف E (به معنای "افزایش یافته") مشخص می شونند . فیلترهای E/C ،واحدهای تداخل با پوشش نرم است که برای بهبود کارایی در ردیابهایی همچون DAPI, FITC, TRITC و Texas Red.طراحی شده اند.

میکروسکوپ نوری از آنجا که ازنورهای مرئی برای شناسایی اجسام کوچک استفاده می کند ، از جمله متداولترین وپرکاربردترین ابزارهای تحقیقاتی در مطالعات بیولوژیکی به شمار می آید. هرچند هنوزهم بسیاری از دانش آموزان و معلمان از مزایای میکروسکوپهای نوری به طور کامل اگاهنیستند. از آنجا که بسته به کیفیت و نیز چند کاربری بودن میکروسکوپ ،قیمت اینمیکروسکوپها نیزافزایش می یابد، لذا کاربران برنامه های آکادمیک نمی توانند از آنهااستفاده کنند. انواع گرانقیمت این میکروسکوپهای نوری تصاویر جالبی را در اختیاردانش اموزان قرار داده و تجارب آنها را نیز افزایش می دهد.
بزرگترین چالشهایی کهیک تازه کاردرحین مشاهده اجسام ریز توسط میکروسکوپها با بزرگنمایی مناسب برخورد میکند عبارت اند از:

•دستیابی به کنتراست مطلوب

•یافتن صفحه کانونی

•دستیابیبه تفکیک پذیری ایده ال

•تشخیص نمونه زمانی که توسط میکروسکوپ مورد مطالعه قرارمی گیرد.

از این میکروسکوپها برای مشاهده اجسام بسیار ریز همچون باکتریهابا بزرگنمایی 100x استفاده می شود. البته این اجسام توسط میکروسکوپهای زمینه روشنقابل مشاهده نیستند. در ادامه به شرح انواع اپتیکهایی که برای دستیابی به کنتراستمطلوب مورد استفاده قرار می گیرد،همین طورارائه روشهایی برای یافتن و نیز فوکوس برروی نمونه وارائه روشهایی برای استفاده ازابزارهای اندازه گیری توسط میکروسکوپ نوریپرداخته می شود