مهندسی كامپیوتر

هدف:

رشته مهندسی كامپیوتر كه به طراحی و ساخت اجزای مختلف كامپیوتر می پردازد، لذا اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار است. هدف از طی این دوره تربیت كارشناسانی است كه در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاهها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگه داری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت كنند.

طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش، ویرایش و ... همه مفاهیمی هستند كه با بالاترین دقت و در كوتاهترین مدت زمان ممكن در برنامه های نرم افزاری كامپیوتر انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است.

تواناییهای فارغ التحصیلان

فارغ التحصیلان این مقطع، قابلیتها و تواناییهای زیادی دارند و چنانچه در مسیر مناسب هدایت شوند، قادر خواهد بود مشكلات زیادی را حل كنند. برخی از این تواناییها به شرح زیر است:

1- بررسی و شناخت نرم افزارها و سخت افزارهای جدید و به كارگیری آنها.

2- بررسی كمبودها و نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری بخشهای صنعت و خدمات و تدوین نیازهای آنها، امكان سنجی و تعیین ابزار و نیروی انسانی لازم برای رفع كمبودها.

3- تجزیه و تحلیل سیستمهای كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزاری و ارائه راه حل مناسب برای اجرای آنها.

4- طراحی مجموعه های كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزرای و تولید طرحهای اجرایی برای انها.

5- اجرای طرحهای كامپیوتری، نصب، آزمایش و آموزش آنها.

6- پشتیبانی و نگه داری سیستمهای نرم افزاری شامل شناسایی خطاها، رفع خطاها و افزودن امكانات جدید به سیستمها.

7- عیب یابی كامپیوترها و سیستمهای كامپیوتری و رفع عیبها.

8- شناسایی فنون جدید طراحی و ساخت كامپیوتر و ارزیابی و به كارگیری آنها.

تواناییهای ذكر شده مربوط به كارشناسان نرم افزار و سخت افزار می باشد، اما روشن است كه كارشناسان نرم افزار در محدوده مسائل نرم افزاری توانایی بیشتری دارند و برعكس كارشناسان سخت افزار در محدوده مسائل سخت افزاری از توانایی بیشتری برخوردارند.

ماهیت:

كامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است. اجزاء فیزیكی و قابل لمس كامپیوتر مانند مدارها و بردهای الكترونیكی سخت افزار نامیده می شوند.

نرم افزار جزء غیرقابل لمس كامپیوتر است. نرم افزار برنامه ها و داده هایی است كه به كامپیوتر فرمان می دهند كه چه عملی را انجام دهد. یك مهندس نرم افزار یاد می گیرد كه چگونه نرم افزارهای بزرگ و عظیم را طراحی و برنامه ریزی كند، تست و ارزیابی نهایی نماید و در نهایت مستند سازد.

پس بدین گونه نسبت كه یك تعمیركار كامپیوتری یك مهندس سخت افزار و یك اپراتور كامپیوتر یك مهندس نرم افزار تلقی گردد.

"نرم افزار در حقیقت روح و جان كامپیوتر است كه به سخت افزار هویت می بخشد و اصولاً به برنامه ای گفته می شود كه برای به كارگیری سخت افزار ساخته شده باشد.

نرم افزارها را می توان به دوره كلی دسته بندی كرد كه عبارتند از : نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای كاربردی.

نرم افزراهای سیستمی برنامه هایی هستند كه كامپیوتر برای فعال شدن یا سرویس دادن به آن نیاز دارد و این دلیل از سوی سازندگان سیستم كامپیوتری عرضه می شوند و مهمترین آنها سیستم عامل، برنامه های سودمند و مترجم های زبان می باشد.

نرم افزارهای كاربردی نیز برنامه هایی هستند كه كاربر یا خود آن ها را می نویسد یا شركت های نرم افزاری آنها را تهیه كرده و برای فروش عرضه می كنند. این گونه برنامه ها معمولاً عمومیت برنامه های سیستم را نداشته و برای زمینه های مختلف مهندسی، علمی، تجاری، آموزشی، تفریحی و یا طراحی نوشته می شوند."

"مهندسی سخت افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت افزاری، كنترل سخت افزاری و شبكه های كامپیوتری می پردازد. برای مثال یك مهندس سخت افزار می تواند طراحی سخت افزاری كند كه با IC ها كار كند، با كامپیوتر كار كند و یا از دروازه های كامپیوتر استفاده نماید و در نهایت می تواند به طراحی مدارهای مجتمع دیجیتالی بپردازد. كه البته به این بخش از سخت افزار بیشتر در مقطع كارشناسی ارشد و دكتری پرداخته می شود."

گرایش های مقطع لیسانس:

رشته مهندسی كامپیوتر در مقطع كارشناسی دارای دو گرایش سخت افزار و نرم افزار است كه البته این دو گرایش در مقطع كارشناسی تفاوت قابل توجهی با یكدیگر ندارند.

"گرایش سخت افزار در برگیرنده فعالیت های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بردها، تجهیزات و در نهایت سیستم های كامپیوتری در مقیاس های مختلف است و یكی از شاخه های مهم آن به نام معماری كامپیوتر (طراحی و ساخت كامپیوتر) می باشد."

"هدف از گرایش نرم افزار كامپیوتر، آموزش و پژوهش در زمینه زبانهای مختلف برنامه نویسی، سیستم های عامل مختلف و طراحی انواع الگوریتم ها می باشد."

آینده شغلی، بازار كار، درآمد:

با توجه به گسترش روزافزون دنیای كامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان كامپیوتر احساس می شود. امروزه یك مهندس كامپیوتر اگر علاقمند به كار باشد، هیچ وقت با مشكل بیكاری روبه رو نمی شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت های شغلی بیشتری داشته و برای كاركردن نیاز به امكانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است كه نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار كار می شوند بلكه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار كار شده و فعالیت كنند. برای مهندسین سخت افزار هم امكان كار در شركتهای تولید كننده قطعات و دستگاهها و مراكز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتكار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبكه اینترنت زمینه كار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.

توانایی های جسمی، علمی، روانی و ... مورد نیاز و قابل توصیه

 توانایی علمی: یك مهندس كامپیوتر باید سخت كوش و با پشتكار باشد چون رشته كامپیوتر رشته پویایی است و همیشه باید اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فراگرفتن مطالب جدید باشد. مهندس كامپیوتر باید پایه ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه فیزیك خوب باشد. همچنین لازم است فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راههای ابتكاری حل كند.

علاقمندیها: مهندس كامپیوتر نرم افزار و سخت افزار باید به یادگیری و مطالعه علاقمند باشد تا پیشرفت در خور توجه داشته باشد. همچنین باید از جستجو و كاوش در مدارها و ریزساختارها استقبال كند و به كار با كامپیوتر علاقه داشته باشد.

توانایی مالی: با توجه به توضیحات گفته شده داشتن یك دستگاه كامپیوتر برای یك مهندس كامپیوتر امری ضروری به نظر می رسد ولی این گونه نیست كه بدون داشتن كامپیوتر دانشجویان از ادامه تحصیل و پیشرفت باز بمانند.

وضعیت نیاز كشور به این رشته در حال حاضر:

رشته كامپیوتر كه باعث جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات شده است ، رشته روز و رشته آینده است تا جایی كه پیش بینی می شود تا 10 سال دیگر در كشورهای پیشرفته مردم همان قدر كه بر نیروی برق وابسته هستند به شبكه اینترنت وابسته خواهند شد. با توجه به توضیحات گفته شده روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در زندگی روزانه اشتغال و موقعیت كاری برای فارغ التحصیلان این رشته فراهم است تا در قالب شركتهای تولیدكننده نرم افزار، شركتهای تولیدكننده قطعات، مراكز صنعتی – تولیدی، شركتها و موسسات خدماتی، مراكز آموزشی و ... مشغول به كار شده و فعالیت كنند. با توجه به پیشرفت كند ایران نسبت به جامعه جهانی كامپیوتر در سالهای اخیر نیاز به مهندسین خلاق و كوشا در این زمینه كاملاً احساس می شود.

روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در محافل عمومی و خصوصی، استفاده گسترده از شبكه اینترنت و زمینه های مرتبط با آن، فراهم آمدن شرایط آموزش و تجارت الكترونیك همه و همه دست به دست هم داده اند تا از اكنون چشم انداز روشنی نسبت به آینده این رشته وجود داشته باشد به نحوی كه فعالان در این زمینه از آینده معلوم و مطمئنی برخوردار خواهند بود. تنها نگرانی به قسمت نرم افزار مربوط می شود كه باید مهندسان خلاق ایرانی اقدام به تهیه نرم افزارهای گوناگون و كارآمد كرده تا تنها مصرف كننده صرف نباشیم.

نكات تكمیلی:

"بعضی از افراد تصور می كنند كه مهندسی سخت افزار در حد یك تعمیركار كامپیوتر است در حالی كه كار یك مهندس سخت افزار، تعمیر یا نصب و راه اندازی كامپیوتر نیست. هر چند كه می تواند چنین كاری را انجام دهد. در واقع كار یك مهندس سخت افزار، طراحی های سخت افزاری است و به همین دلیل در دانشگاه دروسی مثل ریاضیات و یا مدارهای منطقی را مطالعه می كند همچنین برخلاف تصور كسانی كه یك اپراتور را در حد یك مهندس نرم افزار می دانند، باید گفت كه یك مهندس نرم افزار لازم است از دانش ریاضی خوبی برخوردار باشد تا بتواند برنامه های كامپیوتری را طراحی كند و آنها را توسعه دهد. برای مثال باید بتواند یك كار گرافیكی را از بنیان طراحی كند. كاری كه از عهده یك اپراتور بر نمی آید. و به همین دلیل ما معتقدیم كه كلاسهای آزاد آموزش كامپیوتر هیچ وقت نمی توانند یك مهندس كامپیوتر پرورش دهند."

مهندسي ارزش

تهيه و تحقيق:

 مريم بهرامي زنجاني

زمستان 82

مقدمه :

چرا مهندسي ؟ چرا ارزش ؟ و چرا مهندسي ارزش ؟ چه قرابتي بين مهندسي و ارزش وجود دارد و چه ارتباطي بين صنعت و مهندسي ارزش ديده مي شود ؟ واژه هاي مهندسي ، ارزش و صنعت روزانه و بارها بر زبان ما جاري مي شود . امروزه تركيبات مختلفي از واژه هاي مهندسي مانند مهندسي مجدد ، مهندسي بازار و غيره نيز كاملا رايج و معمول است و در محاوره و متون علمي بسيار يافت مي شود . شايد مهندسي به تنهايي يادآور ماشين آلات ، كارخانجات و به طور كلي صنعت باشد ، اما آيا هيچ گاه انديشيده ايم كه مهندسي مثلا چه قرابتي با بازار دارد ؟ به راستي مهندسي به چه معناست ؟ واژه نامه ها ، مهندسي را بطور كلي با معناي محاسبه تعيين مي كنند و مهندس يعني محاسب . پس مهندسي ارزش را مي توان به تعبيري محاسبه ارزش دانست ، اما ارزش در صنعت ، در سازمان و در پروژه به چه معناست ؟ آيا هدف هر توليدي اعم از كالا يا خدمات ، افزودن ارزش و يا به تعبيري ايجاد ارزش افزوده است ؟ اگر در پاسخ مثبت اين سؤال اتفاق نظر داشته باشيم ، آنگاه مهندسي ارزش و مفهوم آن رفته رفته پر رنگ تر مي شود .

از ديدگاه انجمن مهندسي ارزش آمريكا ( SOCIETY OF AMERICAN VALUE   ENGINEERING : SAVE) ؛ مهندسي ارزش روشي سيستماتيك با تكنيك هاي مشخص است كه كاركرد محصول يا خدمات را شناسايي و براي آن كاركرد ، ارزش مالي ايجاد مي كند به نحوي كه آن كاركرد در كمترين هزينه با حفظ قابليت اطمينان و كيفيت مورد نظر انجام گيرد ؛

به بيان ديگر مي توان گفت : مهندسي ارزش يك كوشش سازمان يافته براي تحليل عملكرد سيستم ها ، تجهيزات ، خدمات و مؤسسات به منظور نيل به عملكرد واقعي با كمترين هزينه در طول عمر پروژه است كه سازگار با كيفيت و ايمني مورد نظر باشد . مهندسي ارزش يك روش بسيار مهم براي مصرف بهينه بودجه تخصيص داده شده است . 

ارزش بسيار ساده و در عين حال بسيار پيچيده است . زيرا چيزي است كه مشتري طلب مي كند . ميلر و هايمان يك پند كليدي ارائه كردند : هيچ كس يك محصول را خريداري نمي كند . مشتريان هميشه كاري را مي خرند كه فكر مي كنند كالا براي آنها انجام خواهد داد . به عبارت ديگر مردم به كالاي با كيفيت اهميت مي دهند .    

ارزش يك مفهوم زيباست . قدرت اين مفهوم تعاون بشر و تمدن بشري است .

ارزش چيست ؟ 

همه ما اين جمله را استفاده مي كنيم و همه روزه بطور مستمر بكار مي گيريم . اين جمله تحت معاني مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد . اين جمله به طرق مختلفي هم مورد استفاده قرار مي گيرد و بنابراين مي توان از آن معاني مختلفي استنباط نمود . در فرهنگ لغات معاني مختلفي از قبيل ؛ بها , اعتبار , كارايي ، مكاني و يا آنچه كه منجر به يك چيز مطلوب يا مفيد مي گردد و مانند اينها براي ارزش تعريف شده است . 

از آنجا كه ارزش از يك طرف يك كيفيت ذهني مانند ظاهر , شكل , سبك و غيره است كه توسط احساسات تعيين مي گردد و از طرفي يك كيفيت واقعي مانند عمر , عملكرد , قابليت اطمينان , سبك وزني و غيره است ؛ كه از طريق خواص و مشخصات تعيين مي گردد ، در نتيجه مفهومي است كه به راحتي قابل تعريف نمي باشد .

محدوده بزرگي كه تعريف ارزش به خود اختصاص مي دهد سبب بكارگيري وسيع اين كلمه شده است كه خود موجب سوء تفاهم گرديده است . شكل ذيل اين مفهوم را بهتر نشان مي دهد .

ارزش

ارزش از طريق مقايسه تعيين مي گردد ؛ تفاوت بين بها يعني مقبوليتي كه محصول از ديد مشتري دارد و قيمت يعني مبلغي كه مشتري بابت محصول مي پردازد , معيار ارزش براي مشتري است.

چنانكه آقاي ميلز معتقد است يك محصول و يا خدمت زماني داراي ارزش خوب است كه آن محصول و يا خدمت داراي عملكرد و هزينه مناسب باشد .

مفاهيم چهارگانه ارزش :     

ارزش اقتصادي را مي توان به چهار نوع تقسيم بندي نمود :

1- ارزش استفاده : خواص شاخص ها و كيفيت هايي كه موجب استفاده كار يا خدمت شده و باعث مي شوند كه جزء خاص عمل كند .

2- ارزش اعتبار : خواص شاخص ها و يا جذابيت هايي كه موجب مي شوند فرد آرزوي مالكيت يك شي را نمايد , آن شاخصي كه يك جزء خاص براي آن بفروش مي رسد .

3- ارزش مبادله اي : خواص و يا كيفيت هايي كه ما را قادر مي سازد كه يك جزء را به جاي جزء ديگر مبادله كنيم . 

4- ارزش هزينه اي : مجموع مواد , كار و ديكر هزينه ها كه بايد بكار گرفت تا محصول توليد شود .

چگونگي ارتقاء ارزش:

براي اينكه بدانيم چگونه ارزش يك محصول و يا خدمت را ارتقاء دهيم اولين و مهمترين موضوع اين است كه دلايل پائين بودن ارزش را بدانيم سپس مي توان يك تحليل مناسب براي بررسي و ارزيابي ارزش ارائه نمود و كوشش هاي لازم براي فائق آمدن بر مسأله را مشخص كرد . تصميمات معني دار و مناسب براي اضافه كردن ارزش به يك جزء مشخص در اين صورت امكان پذير خواهد بود .

دلايل پائين بودن ارزش:

1- نبودن اطلاعات كافي .

2- نبودن ايده هاي خلاق .

3- كمبود زمان .

4- كيفيت پائين .

5- عقايد صادقانه ولي نادرست .

6- تفكر عادت گونه .

7- ريسك گريزي .

8- عدم تمايل به راهنمايي و مشاوره ديگران .

9- عادت ها و طرز تلقي ها .

10- شرايط غير واقعي .

11- تغيير در شرايط .

12- تغييرات فناوري .

13-ارتباط ضعيف .

14- عدم تجربه كافي .

15- سوء تعبير و برداشت هاي غلط .

16- عدم تجربه كافي .

17- تمايل به تطابق با شرايط موجود .

چگونه ارزش اضافه كنيم يا بسازيم؟

1- رسيدن به عملكرد معادل و يا بهتر با هزينه كمتر .

2- دسترسي به اندازه ، ظاهر ، جذابيت و خصوصياتي كه مشتري مي خواهد .

3- نگهداري سطح كيفيت با هزينه كمتر .

 4- شناسايي ، جداسازي و حذف هزينه هاي عناصر غير لازم از محصول و خدمات .

5- بكارگيري فناوري و توسعه دانش و خلق محصولات جديد .

6- جلوگيري از مصرف بي رويه منابع .

7- كنترل نسبت ارزش به قيمت و پيدا كردن نقطه سر به سر براي هزينه . 

8- خودتان را شريك مشتري در نظر بگيريد .

مبدأ و تاريخ فناوري مهندسي ارزش:

منشاء فناوري مهندسي ارزش به مفهومي كه امروزه مشاهده مي شود به جنگ جهاني دوم باز  مي گردد . زماني كه افزايش و ارتقاء كيفيت توليد محصولات مورد توجه قرار گرفت آقاي هنري ارليچر ، معاون مدير عامل وقت شركت جنرال الكتريك در آمريكا مشاهده كرد كه برخورد سازمان يافته مي تواند پديده بهبود را قوت بخشد و در نتيجه از موارد سعي و خطا جلوگيري نمايد.

مهندسي ارزش از زماني كه آقاي ميلز اين مفهوم را مطرح و اين روش را سازماندهي نمود يك راه بسيار طولاني و موفقي را پيموده است كه امروزه به عنوان يك روش مديريتي قوي ، مدرن و مؤثر مورد توجه است كه بطور موفقيت آميز مي تواند در هر فعاليت اقتصادي مورد استفاده قرار بگيرد ؛ صنعت ، تجارت ، آموزش ، حمل و نقل ، برنامه ريزي شهري ، مراكز درماني ، بيمارستان ها ، مراكز پليس ، مراكز دولتي و غيره همگي مي توانند بستر مناسبي براي مطالعات مهندسي ارزش باشند .

چرا؟ 

مهندسي ارزش:

مهندسي ارزش ، تحليل ارزش ، مديريت ارزش ، كنترل ارزش ، اطمينان ارزش و يا هر اسم ديگر ؛ به عنوان يك روش مديريتي بسيار قدرتمند مطرح است كه براي اصلاح و بهبود سيتم ها مورد استفاده قرار مي گيرد ؛ بهبود از آنچه كه تا كنون بوده است و آنچه كه بايد باشد و منظور ، بهبود در طراحي ، عملكرد ، طول عمر ، قابليت توليد ، قابليت نگهداري ، خدمات و ضمانت ، بهبود در اندازه ، شكل ، خصوصيات ، سبك ، ظاهر و مشخصات ، بهبود در كيفيت ، قابليت اطمينان ، هزينه و ... مي باشد .

برنامه كاري مهندس ارزش از شش فاز زير تشكيل شده است :

1- فاز عمري: روند را با سازمان دهي نيروي كار مشخص نمودن .

2- فاز اطلاعات: مسأله به اشكال خاص تجزيه مي شود و از كلي گويي پرهيز مي شود .

3- فاز عملكرد: مشتمل بر كليه تلاشهايي است كه براي ارزش صورت مي گيرد . 

4- فاز خلاقيت: روش هاي خلق ايده هاي جديد بكار گرفته مي شود .

5-فاز ارزيابي: ذهن قضاوت گرا به فعاليت وادار مي شود .عقايد و ايده هايي كه در فاز خلاقيت ايجاد گرديد حالا تصفيه ، اصلاح و تركيب مي شوند تا پيشنهاد مورد نظر حاصل شود .

6- فاز توصيه 

موفقيت و شكست مطالعه ارزش به اين امر بستگي دارد كه روش بايد بصورت درست ياد گرفته و بطور جدي بكار گرفته شود .

1-از روابط انساني خوب بهره بگيريد .

2-از كلي گويي پرهيز كنيد .

3-بر موانع فايق آئيد .

4-قضاوت منطقي خوب بكار گيريد .

5-كار گروهي را حمايت كنيد .

6-از حقايق مطمئن شويد .

7-بصورت زنده هر چيزي را مورد سؤال قرار دهيد .

8-هزينه ها را تعيين كنيد .

9-ارزش پولي براي تمامي مشخصات ، تلرانس ها ، اتصالات و ساير مواد تكميلي تعيين كنيد .

  10 - عملكرد ها را تعريف و طبقه بندي كنيد .

 11-  ذهن خود را فعال كنيد .

12- ساده سازي كنيد .

13- ايده ها را تركيب و تصفيه كنيد .

14- براي تمامي ايده ها هزينه در نظر بگيريد .

15- عملكردهاي جايگزين را مشخص كنيد .

16- از استانداردها استفاده كنيد .

17- با متخصصين ، فروشندگان ، مشتريان و … مشاوره كنيد .

18- از محصولات ، فرايندها و رويه هاي خاص استفاده كنيد .

19- با استفاده از روش مقايسه اي ارزيابي كنيد .

20- پول را آنچنان خرج كنيد كه انگار پول خودتان است .

21- جواب ها را با اطلاعات كافي براي تصميم گيري ارائه دهيد .

22- در صورت امكان دو راه حل ارائه دهيد .

23- با استفاده از مميزي مستقل صرفه جويي هاي قابل پيش بيني را بررسي كنيد .

24- به كمك هاي انجام شده اعتراف كنيد .

مهندسي ارزش يك كار گروهي است .  يك مطالعه موفق مهندسي ارزش بايد داراي شرايط ذيل باشد :

1-دانش و تخصص در ميدان فني مورد مطالعه .

2-پيشينه موفق در زمينه اجراي مهندسي ارزش .

سازمان دهي مهندسي ارزش:

چكيده :

گروههاي كاري مهندسي ارزش متأثر از دايره هاي كيفي در مديريت مي باشند . دواير كيفي به عنوان ابزارهاي توانمندي براي توسعه كيفي و بهره وري سازمانها مطرح مي باشند و در فرايند مهندسي ارزش با استفاده از فاز خلاقيت و هم انديشي نسبت به تعيين ايده هاي متعددي كه توليد مي شود ، اقدام لازم به عمل مي آيد .

برنامه كاري مهندسي ارزش يك تحقيق كامل و تمام را در بررسي همه گزينه ها براي دسترسي به بهترين راه حل دنبال مي كند . مهندسي ارزش طراحي براي هزينه را ممكن مي سازد .

مهندسي ارزش يعني بالا بردن سطح مهارت كاركنان شركت براي اينكه مهندسي ارزش را جزئي از خود بدانند .

در مهندسي ارزش هدفي براي رسيدن وجود دارد . قيمت شاخص ارزش يا اختلاف ارزش . همچنين به عنوان معيار اينكه كار گروهي چقدر خوب بوده است ، مورد توجه است .

در مهندسي ارزش هيچ چيز را نمي توان همان گونه كه هست قبول كرد ؛ هر چقدر هم كه يك عمل تكرار شده باشد . هر جزء را امتحان و مجدد آزمايش مي كنيم . قاعده سر انگشتي اين است كه از هيچ چيز نگذريد .

مهندسي ارزش به دنبال يك رويكرد تصميم گيري گروهي است كه از طريق آن كاربر، مشتري ، طراح و بخش فني در تعامل با يكديگر به تصميم گيري براي توليد بهتر مي پردازند و از اين طريق نيازهاي مشتري براحتي به طراحي و توليد منتقل مي شود .

مشخصه هاي كيفي ايجاب مي كند كه مواد ، ماشين آلات توليد ، فرايند محصولات ، مهارت نيروي كار و دقت ابعادي مورد توجه قرار گيرد . اما در ضمن فرايند مهندسي ارزش ، راه حل هايي دنبال مي شود كه از طريق آنها دسترسي به مجموعه مشخصه هاي فوق با حداقل هزينه امكان پذير بوده و در عين حال كارايي و مؤثر بودن راه حل ها نيز تضمين شده باشد . بنابراين در فرايند مهندسي ارزش نياز به هر كاري با اين هدف دنبال مي شود كه :

(( كاملا درست ، نه كمتر و نه بيشتر ))

                                                                                                منابع و مآخذ:

1- روش بكارگيري مهندسي ارزش           نويسنده S.S.IYER    

 مترجمان :  محمد سعيد جبل عاملي  -  سيد عليرضا مير محمد صادقي

2- ماهنامه تدبير    شماره 132 / ارديبهشت 82 

مهندسي هوافضا

هدف :
هدف تربيت كارشناس در صنايع هواپيما و هليكوپترسازي و فردي آشنا به مقدمات و اصول مهندسي هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجويان موظفند 3 واحد پروژه بگيرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي كنند. فارغ‌التحصيلان كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، هليكوپترسازي، موشكي و صنايع ديگر را تامين مي‌كنند. دروس اين مجموعه شامل دروس عمومي، پايه، اصلي، تخصصي، كارگاهي و كارآموزي است و زمينه‌هايي چون آيروديناميك، سازه هوايي، مكانيك پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر مي‌گيرد. پايه‌هاي اصلي لازم براي تحصيل در اين رشته رياضيات، فيزيك و زبان خارجي است. براي فارغ‌التحصيلان اين رشته امكان ورود به دوره كارشناسي ارشد مهندسي هوافضا وجود دارد. بايد توجه داشت كه صنايع هوافضا در دنيا يكي از پيشروترين زمينه‌هاي تحقيقاتي است و همواره موجبات ترقي و جهش در ساير رشته‌هاي علوم و مهندسي را فراهم ساخته و در اين راستا بودجه‌هاي عظيم نظامي و غيرنظامي را به خود اختصاص داده است، موضوعاتي از قبيل طراحي و ساخت هليكوپتر، هواپيماي بدون سرنشين، بدون موتور، عمود پرواز و يا جنگنده از يك طرف و ساخت پايگاههاي فضايي، مسافرت به كرات ديگر و جنگ ستارگان از طرف ديگر جامعيت و حساسيت اين رشته را بيش از پيش روشن مي‌سازد.
دكتر كامران رئيسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميركبير در معرفي اين رشته مي‌گويد: مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل، طراحي و ساخت وسايل پرنده‌ نظير هواپيماها، چرخ‌بال‌ها، گلايدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است. اين رشته بر چهار پايه آيروديناميك 1 ، جلوبرندگي 2 ، مكانيك پرواز 3 و سازه‌هاي هوافضايي استوار است.
وي در توضيح چهار پايه علمي اين رشته مي‌گويد: «آيروديناميك» به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميكي امكان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌كند.
«جلوبرندگي» به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راكت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد.
«مكانيك پرواز»‌ به مطالعه و بررسي رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميكي ، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مكانيك پرواز از «عملكرد» تشكيل مي‌شود و «عملكرد» به بررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و كنترل وسايل پرنده مي‌پردازد.
و در نهايت «سازه‌هاي هوافضايي» به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است كه علاوه بر استحكام كافي در برابر بارهاي آئروديناميكي و ساير بارهاي استاتيكي وارد بر وسايل پرنده، حداقل وزن ممكن را نيز داشته باشند.
يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيك مي‌داند كه در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، كامپيوتر و الكترونيك استفاده مي‌شود و هدف آن تربيت كارشناساني است كه كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، چرخ‌بال‌سازي و موشكي را تامين سازند. به همين دليل دانشجويان اين رشته موظف هستند كه در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي بكنند.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
در مورد مشكلات و دشواري‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز دكتر رئيسي مي‌گويد: مهمترين مشكل اين رشته جديد بودن آن است و اين كه هنوز براي آن برنامه‌ريزي‌هاي لازم به صورت كلان تدوين نشده است و در نتيجه پراكنده‌كاري در اين رشته زياد است و در كل جذب نيروي انساني از كانال صحيحي انجام نمي‌گيرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصيلان اين رشته از نظر بازاركار مشكلي ندارند.
همان‌طور كه پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است، در نتيجه فارغ‌التحصيلان مهندسي هوافضا مي‌توانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشكي و ماهواره فعاليت بكنند و همچنين در كليه موسسات و سازمانهايي كه به نحوي از وسايل پرنده استفاده مي‌كنند، به عنوان كارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت كنند. اما علاوه بر اشتغال در مراكز فوق يك مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميك، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشين‌ها توانايي‌ كار در شاخه‌هاي متعددي از مهندسي و پروژه‌هاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
دكتر رئيسي در همين زمينه مي‌گويد: كاربرد زمينه‌هاي مطالعاتي يك مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نمي‌شود. براي مثال آئروديناميك خودروهااز برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميك هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميك ، خودروهاي كم مصرفتري مي‌سازند. فرايند سيستم‌هاي كنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي كنترل در وسايل پرنده بر يك مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و كشتي مشتركات زيادي با سازه يك هواپيما دارد و بالاخره توربين‌هاي گاز يك نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يك موتور جت تحليل و طراحي مي‌گردند. در نتيجه يك مهندس هوافضا علاوه بر شركت‌هاي هوايي در نيروگاهها، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
دكتر رئيسي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد در كارهايش نظم و برنامه‌ريزي داشته باشد چون حجم مطالبي كه در طول يك ترم ارائه مي‌شود، زياد بوده و مطالعه آنها مستلزم يك برنامه‌ريزي دقيق مي‌باشد.
وي در مورد دروس مهم در اين رشته نيز مي‌گويد: زيربناي اين رشته رياضيات است و همچنين فيزيك و شيمي تا حدودي لازم مي‌باشد و البته همين‌جا لازم است توصيه كنم كه دانش‌آموزان اگر در درس زبان خارجي ضعيف هستند، وارد اين رشته نشوند چون بيشتر دروس اين رشته به زبان انگليسي وابسته مي‌باشد.
آقاي جهاني دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشد. وي در توضيح مي‌گويد: مهندسي هوافضا يك رشته فني است و عموما كساني كه وارد رشته‌هاي فني مي‌شوند، بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشند و همچنين بايد افراد قوي و داراي پشتكار وارد اين رشته بشوند تا به ياري اراده قوي خود در پيشبرد اين رشته نوپا موفق گردند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي «جلوبرندگي ، مكانيك پرواز، سازه‌هاي هوايي ، آيروديناميك ، هوافضا» ميسر مي‌باشد.
رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشته قبلا از زيرشاخه‌هاي مهندسي مكانيك بوده است لذا داراي تعداد واحدهاي مشترك زيادي با رشته مهندسي مكانيك مي‌باشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايه‌گذاري كلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي كشور تاثير مي‌پذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايه‌گذاري در اين بخش بيشتر مي‌باشد و البته عكس اين قضيه نيز صادق است.
دكتر مهدي سبزه‌پرور استاد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز با اشاره به فعاليت فارغ‌التحصيلان اين رشته در بخش خصوصي مي‌گويد: در سال 70 وزارت صنايع لايحه‌اي به مجلس داد كه بر اساس آن بخش خصوصي مي‌توانست در كشور فعاليت‌هايي در زمينه هوافضا انجام بدهد. از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعه‌اي در وزارت صنايع متولي اين كار شد و به صورت هدايت‌كننده شركت‌ها و مجموعه‌هاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز كرد كه حاصل اين كار، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر بود كه طراحي آن توسط فارغ‌التحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بين‌المللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي كشوري شروع به فعاليت كرده است. همچنين مي‌توان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبك موتوردار اشاره كرد كه با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سم‌پاش از پروژه‌هايي است كه به تازگي در كشور مطرح شده است.
حسين شاهوردي دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه اميركبير نيز مي‌گويد: در حال حاضر در كشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايه‌گذاري توجه زيادي نمي‌شود اما فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشك و جنگ‌افزارها فعاليت بكنند.
علاوه بر اينها مي‌توانند روي آئروديناميك خودروها، سازه‌هاي خودروسازي و توليد توربين‌هاي بخار براي توليد برق كار بكنند. وي همچنين درمورد فعاليت‌هايي كه دانشجويان اين رشته در بخش خصوصي مي‌توانند انجام دهند، مي‌گويد: فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در شركت‌هاي خصوصي، هواپيماهاي كوچك دو نفره و يا چهارنفره‌اي را كه در دست ساخت است با استانداردهاي بين‌المللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند.

مهندسی معماری

مقدمه :

معماري در لغت به معناي علم بنائي و آباد سازي آمده و معمار به معناي بسيار عمارت کننده و کسي است که در آباداني جهان مي کوشد. 

قدمت معماري به عنوان يک فن براي ايجاد سرپناه، به قدمت تاريخ بشر مي رسد اما معماري امروزه در جهان ترکيبي از صنعت ساختمان سازي به علاوه هنر، فلسفه، جامعه شناسي، روان شناسي اجتماعي، اخلاقي، اقتصاد، جغرافياي طبيعي و انساني، برنامه ريزي و توسعه اقتصادي و علوم طبيعي نظير زيست شناسي و محيط زيست است.

از اين رو مي توان گفت که رشته مهندسي معماري به دليل اين خصلت و به ويژه با توجه به ماهيت هنري و نقش مهمي که خلاقيت هنري در آن ايفا مي کند اساساً با ساير رشته هاي مهندسي متفاوت است.

دروسي مانند ترکيب ها، طراحي ها، دروس نظري معماري دروس خاصي هستند که عموماً به شيوه آتليه اي يا کنفرانس هاي دانشجويي برگزار مي شود و از نظم و قاعده مشخصي پيروي نمي کنند. مفاهيمي که در اين دروس وجود دارد برپايه طرز تفکري کاملاً متفاوت با دروس دبيرستان بوده بدين رو موفقيت فرد در دوره دبيرستان و کنکور تضميني براي اقبال فرد در اين دروس به شمار نمي رود. داشتن استعداد هنري و به کار گرفتن عنصر خلاقيت در روند طراحي لازم موفقيت است. و نکته ديگر آنکه از دست دادن آينده شغلي براي فرد اهل ذوق رابطه اي با عدم توفيق در تحصيلات آکادميک معماري ندارد چه بسا همين فرد بتواند يک مهندسي ناظر خوب، مدير پروژه، برنامه ريز شهري بشود، رشته معماري برحسب کمبود ظرفيت قبولي اش بسيار مشکل است.

درسهای رشته :

رديفنام دانشگاهکاردانيکارشناسيارشددکترا

1آزاد- آزاد شهر 

2آزاد- استهبان 

3آزاد- بجنورد 

4آزاد- بردسیر 

5آزاد- بم 

6آزاد- بندر لنگه 

7آزاد- بیرجند 

8آزاد- بیضاء 

9آزاد- پیشوا 

10آزاد- تبریز 

11آزاد- تفت 

12آزاد- تفرش 

13آزاد- تهران 

14آزاد- تهران مرکزی 

15آزاد- تویسرکان 

16آزاد- خرم آباد 

17آزاد- خنج 

18آزاد- داراب 

19آزاد- دورود 

20آزاد- زنجان 

21آزاد- ساری 

22آزاد- سپیدان 

23آزاد- سواد کوه 

24آزاد- شهر بابک 

25آزاد- شهرکرد 

26آزاد- شوشتر 

27آزاد- شیراز 

28آزاد- علوم و تحقیقات تهران 

29آزاد- علی آباد کتول 

30آزاد- قزوین 

31آزاد- لارستان 

32آزاد- مشهد 

33آزاد- ملایر 

34آزاد- نور 

35آزاد- نوشهر و چالوس 

36آزاد- کرمان 

37آزاد- کرمانشاه 

38آزاد-ابهر 

39آزاد-خوراسگان 

40آزاد-زاهدان 

41آزاد-همدان 

42امام خمینی قزوین 

43ایلام 

44بابلسر 

45تبریز 

46تربیت دبیر فنی وحرفه ای تهران 

47تهران 

48رازی کرمانشاه 

49زابل 

50زاهدان 

51شهیدچمران اهواز 

52صنعتی اصفهان 

53صنعتی شاهرود 

54محقق اردبیلی اردبیل 

55هنر اصفهان 

56هنر تبریز 

57هنر تهران 

58کاشان 

59یزد 

درسهای  رشته : 

رديفنام درس

1آشنايي با سير هنرها 

2آشنايي با مباني برنامه‌ريزي کالبدي 

3آشنايي با مرمت ابنيه 

4آشنايي با معرماري معاصر 

5آشنايي با معماري اسلامي 

6آشنايي با معماري جهان 

7اخلاق معماري 

8انسان، طبيعت، معماري 

9ايستايي 

10برداشت از بناهاي تاريخي 

11بيان معماري 1 

12بيان معماري 2 

13تأسيسات مکانيکي 

14تاريخ شهرهاي ايران 

15تاسيسات الکتريکي (نور و صدا) 

16تحليل فضاهاي شهري 

17تعمير و نگهداري ساختمان 

18تنظيم شرايط محيطي 

19حقوق معماري 

20درک و بيان محيط 

21روستا 1 

22روستا 2 

23روش تحقيق 

24رياضيات و آمار 

25زبان تخصصي 

26ساختمان 1 

27ساختمان 2 و گزارش کارگاه 

28سازه‌هاي بتني 

29سازه‌هاي نو 

30طراحي فني 

31طرح معماري 1 

32طرح معماري 2 

33طرح معماري 3 

34طرح معماري 4 

35طرح معماري 5 

36طرح نهائي 

37فرآيند و روشهاي معماري 

38مباني نظري معماري 

39متره و برآورد 

40مديريت و تشکيلات کارگاه 

41مصالح ساختماني 

42معماري جهان اسلام 

43مقدمات طراحي معماري 1 

44مقدمات طراحي معماري 2 

45نقشه برداري 

46هدسه کاربردي 

47هندسه مناظر و مزايا 

48کاربرد کامپيوتر در معماري 

49کارگاه مصالح و ساخت 

صنعت و بازار کار 

فارغ‌التحصيلان رشته معماري در نهايت مي‌توانند در زمينه‌هاي زير ايفاي نقش كنند:

1- طراحي (تك بنا يا مجموعة زيستي كوچك)، از طراحهاي اوليه تا مراحل اجرايي كار و طراحي اجزا عناصر تشكيل دهنده بنا.

2- رهبري و سرپرستي دفاتر مشاور معماري (مهندسي مشاور)

3- نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در عمليات اجرايي ساختماني (مهندسي ناظر)

4- مديريت و هماهنگي اجرايي پروژه‌هاي معماري (مديريت پروژه)

5- تأسيس و سرپرستي مؤسسات پيمانكاري و احداث ساختمان.

6- همكاري با كليه متخصصيني كه كارشان با ساماندهي فضاي زيست مرتبط است، مانند اكولوژيست‌ها، جغرافي دانان، اقليم شناسان، برنامه ريزان اقتصادي و اجتماعي و. . . .

7- طراحي پارك‌ها و ميادين شهري و محوطه سازي.

8- مشاركت در پروژه‌هاي برنامه ريزي و طراحي شهري و شهرسازي.

9- طراحي تك بناها در مقياس كوچك و انجام دكوراسيون داخلي.

10- انجام كارهاي پژوهشي و آموزشي در زمينه طراحي فضاي زيست.

کاردانی معماری : 

مقدمه : 

بديهي است كه معماري هر كشوري نماد تفكر ، فرهنگ و آداب و رسوم اصيل يك ملت منسجم است حركت كمال گراي معماري هيچ گاه متوقف نمي شود اما چارچوب خاصي را نيز به صورت اجبار تحمل نمي كند . این دوره کاردانی یکی از دوره های آموزش عالی است و هدف آن تربیت افرادی است که بتوانند فاصله تخصصی بین مهندس معمار و سطوح پائین تخصصی را در کارهای طراحی و اجرائی پر کرده و درزمینه طرح اجرای ساختمان دردفاتر فنی و کارگاه های ساختمانی دستیار مهندس معمار باشند .

رديفنام دانشگاهکاردانيکارشناسيارشددکترا

1آزاد- بجنورد 

درسهای رشته : 

رديفنام درس

1آشنايي با معماري جهان 

2آشنایی با طراحی معماری 

3ايستايي 1 

4ايستايي 2 

5برآورد 

6ترسیم فنی 1 

7ترسیم فنی 2 

8تعمیر و نگهداری ساختمان 1 

9تمرینهای معماری 

10تنظيم شرايط محيطي 1 

11تنظيم شرايط محيطي 2 

12روستا 1 

13رياضيات 

14ساخت و ارائه 1 

15ساخت و ارائه 2 

16ساخت و ارائه 3 

17شناخت مواد و مصالح 

18طراحی فنی ساختمان 

19عناصر و جزئیات ساختمانی1 

20عناصر و جزئیات ساختمانی2 

21مدیریت و تشکیلات کارگاهی 

22نقشه برداري 

23هندسه 1 

24هندسه 2 

25کارورزي 

صنعت و بازار کار : 

فارغ التحصیلان این رشته می توانند با آشنایی با الزاماتی که یک طرح در کار خود دارد از یکطرف و شناسایی زمینه های عملی و اجرائی کار ازسوی دیگر در زمینه کارهای ساختمانی انجام وظیفه نموده خلا تخصصی موجود را پر نمایند . فارغ التحصیلان این رشته در زمینه های زیر میتوانند ایفای نقش نمایند : 

1-  نظارت بر کارهای اجرائی ساختمانی و کمک به طراح در جهت صحت و دقت انجام کار.

2- کار در دفاتر معماری و کمک به طراح در جهت ارائه کار طراحی .

3- مدیریت کارگاههای کوچک ساختمانی.