تحقیق درباره ایجاد یک تجارت اینترنتی

در اینجا لیستی از تجارتهایی را که شما می توانید در دنیای اینترنت وب (web) از آنها بهره برداری نمائید را ارائه داده ایم. یکی از آنها را از لیست مورد نظر انتخاب و یک استراتژی اینترنتی را برای آن تجارت دنیا نمائید. در اینجا شما احتیاج دارید که مدل تجاری اینترنتی را که باید در این رابطه دنیال نمائید شناسائی نماید، و از اینترنت برای جستجوی و تحلیل نمودن بازار تجارت و رقبای خود و بخش طراحی وب سیاست خود برای آن و بخصوص آن تجارت استفاده نمائید.

سفری مجازی به سیاستهای تجاری الکترونیک

برای ایجاد آمادگی برای این پروژه می باید که مدلهای تجارتی اینترنت را با گذاراندن برخی سفرهای کوتاه و مجازی از و به سایتهای تجاری الکترونیک که در جدول همین صفحه 675 آمده است را بگذارنید. برای گذراندن و رفتی به این سفر وب سایتی را که مربوط به هر مدل تجارتی اینترنت را با گذراندن بخری سفرهای کوتاه و مجازی از و به سفر وب سایتی را که مربوط به هر مدل تجارتی است را حتما نگاهی بیاندازید خوب وب سایت را زیرو رو نموده و مرود ارزیابی قرار دهید که در این صورت است که شما می توانید نظر و عقیده ای واضح و روشن از اینکه آن وب سایت چه طور در مورد آن تجارت بخصوص مورد بهره برداری قرار گرفته دست داشته باشید.

انتخاب یک مدل تجاری ایترنتی و طراحی و پیاده سازی یک استراتژی web

یک از مدلهای تجاری از پنج مورد را که آنها توضیح می دهیم را انتخاب نمائید و به سوالات زیر پاسخ دهید.

1-    چه مدل تجاری اینترنتی برای یک شرکت در طراحی وب سایت مناسب می باشد.

2-    از چه طریقی یک شرکت می تواند از یک وب سایت بهره برداری می نماید.

3-    از چه طریق دیگری شرکت می تواند از اینترنت برای منافع خودش استفاده نماید؟

4-  تعدادی مشخصه های عملیاتی برای بهره برداری شرکت از اینترنت را آماده نمائید که شامل برخی لینکهای اینترنتی از برخی سایتهای دیگر و به برخی سایتهای دیگر باشد.

5-    تحلیلی از نظریه سود- هزینه برای اجرای بهره برداری از اینترنت توسط شرکت را آماده نمائید.

تجارت اول: شرکت اطلاعاتی (Infoinc)

شرکت اطلاعاتی شرکتی است که تمایل دارد دسترسی افراد و مشتریان خود را به اطلاعاتی در زمینه های مخصوص همانند: حسابداری، مالیاتی، و یا پزشکی و دارو سازی فراهم آورد. در واقع این شرکت و یا در کل اینجا تجارت عملیاتش نویع آدرس دهی در زمینه احتیاجات مردم به زمینه های حسابداری و مالیاتی است گروههای مورد هدف افراد حرفه هایی در حسابداری و عموم مردم می باشند. برای عموم هدف ایجاد وب سایتی است که بتوان از طریق آن در زمینه های مختف مشاوره ایی ایجاد نمود، زمینه هایی از قبیل قوانین مالیاتی و قوانین ذخیره IRN این سایت علاوه بر آن دارای لینکهای به سایتهای دیگر نیز می باشد. لینکهایی که به بازدید کنندگان سایت این امکان را می دهد که بتوانند بیاموزند که چگونه تجارتی را در این رابطه راه اندازی و طراحی نمایند. برای افراد حرفه ایی در امر حسابداری عمومی دارای مدرک و پذیرفته شده (CPA) و افسران مالیاتی، شرکت اطلاعاتی (Infoinc) تمایل دارد که سرویسهای اطلاعاتی با جزئیات بیشتری را ارائه نماید. اینجا به حسابداران عمومی پذیرفته شده وافسران مالیاتی کمک می کندکه بتواند ایمیل ها وایمیلهای صورت وفاکس های خود را مدیریت نمایند.

مرجع اینترنتی :web MS Inc.< http://web md.com/>

تجارت دوم: صنایع فلزی هوا فضا

فلز هوا فضا تسهیم کننده ای از استیل اکزوتیک، آلومینیوم، و آلیاژهای تیتانیوم در صنعت هوا فضا و دیگر صنایع مربوط می باشد. این فلزات می باید دارای استانداردهای دقیق و تخصص باشند، به این دلیل که آنها در قطعات هواپیماها، راکت ها، پاتیل های صنعتی و تولیدات دیگری که دارای درجه و اهمیتی ویژه ای هستند به کار گرفته می شوند.

مرجع اینترنتی: کارخانه تخصصی و حرفه ایی و انبار داری): < www. Steel fovge. Com

تجارت سوم: کلومبیانا:

کلومبیانا یک جزیره کوچک و مستقل در کاریبینی می باشد. این  جزیره در حال پیشرفته و بازسازی است و همچنین دارای جاذبه ای توربینی بسیاری است. این جزیره دارای تاریخچه منحصر به فردی است با خرابی های هندی ها که بر می گردد به 800 سال پیش و به همراه بسیاری ساختمانهای تاریخی، قطعه ها ومناطق دیگری که در دوره هایی که مستعمره انگلیسی بود ساخته شد. برخی هتل های زیبا در کنار ساحلهای زیبای آن ساخته شده اند. و هزینه های اقامت پائینی را برای باز دید کنندگان، توریستان و در کل اقامت کنندگان فراهم می آرود اقامتدر طول ساحل، در شهرهای مختلف، نزدیک تعدادی از روستاهای سرشار از صید ماهی، جنگلها و رودخانه های بارانی آن، کوههای سر به فلک کشیده آن و قله های آتش فشانی همگی می تواد جزبه هایی برای توریست به حساب آیند. و علاوه بر آن دارای رستورانهایی است که غذاهای خود را در ظروف سنتی خود سرو می نماید. وب سایت این تجارت در واقع عملیات تجارتی یا بازرگانی را انجام نمی هد و فقط اطلاعات و لینکهایی از سایتهای مربوط و متناسب دیگر ارائه می دهد

مرجع اینترنتی : دومینیک <www.dominica. com.: (Domineca)

تجارت چهارم: شرکت ابزار خانگی برای تعمیرات و خود انجام دهی برخی امور

از آنجایی که امروزه بسیار از مردم تمایل دارند بسیاری از تعمیرات خانگی خود را خودشان انجام دهند. بازار ابزاری که به انسان در این رابطه مساعدت می رساند به سرعت گسترش پیدا کرده است. خریدار در واقع دامنه انتخابی از بین هزاران ابزار را دارا می باشد، بنابراین جستجو برای او زمان زیادی می برد و مبلغی را که باید بپردازد مسلما بسیار بالا می باشد.شرکتی که به آن اشاره کردیم و در واقع کمکی است در این زمینه موسس این شرکت در ابتدای امر در آتلانتا- جورجیا فروشگاه کوچکی را راه اندازی نمود و پس از آن مدتی بعد کاتالوگس از ابزار و محصولات خود را به بازار عرضه کرد تا بتواند بازار خود را گسترش دهد. ابزار خانگی دارای شماره تلقی 800 بودن هزینه مالیاتی (free) است که توسط آن سفارشات مشتریان را و سوالات و درخواستهای فنی مشتریان و همچنین سوالات آنان را درباره محصولی خاص جواب می دهد.

مرجع اینترنتی: iGo. Com< www. Igo. Con

تجارت پنجم: شرکت تایرهای کم هزینه:

شرکت تایرهای کم هزینه (Twes Inc) به عنوان یک  فروشگاه تعمیرات اتوماتیک تایر و فروش تایر و لاستیک در یک شهر کوچک در خارج شیکاگو شروع به کار کرد، در حالیکه هدف این فروشگاه ایجاد محبوبیت و معروفیت در زمینه کیفیت تعمیر بود. صاحب این فروشگاه دغدغه دیگری در مورد فروش با کیفیت محصول را نیز در ذهن داشت. این شرکت از انواع تایرها و لاستیک ها را در مکان خود عرضه می کند. کارکنان این شرکت از افراد آگاه و متخصص تشکیل شده اند که اطلاعات کاملی در مورد تایر و لاستیک دارند و فروش لاستیک به نظر مقرون به صرفه تر از تعمیرات اتوماتیک آنها می باشد. صاحب این شرکت علاوه بر اینکه می خواهد در زمینه تعمیرات اتوماتیک لاستیک نیز فعالیت عمده اش را ادامه دهد، در عین حال تمایل دارد وب سایتی در زمینه تجارت و فروش تایر وهمچنین ارزیابی نیازهای مشتریان راه اندازی نماید. مدیریت این شرکت عقیده دارد که یک راه کار و یک استراتژی اینترنتی (web) می تواند شرکت را در ارائه سرویسهای محلی به مشتریان و افزایش تعداد مشتریان و کمک به شرکت در گسترش دامنه فعالیت هایش در مکانهای جدید مساعدت نماید.

مرجع اینترنتی: کارخانه لوازم خانگی <www. Luggage factory. Com>

365 تا 375

ایمنی سازی شبکه های بی سیم:

بر خلاف جریانات آن WEP مقداری امنیت را برای کاربران فراهم می آورد البته کاربران wi- fi  (بی سیم) به خاطر داشته باشند که آن را (WEP) فعال نمایند. شرکت علاوه بر  آن می توانند امنیت (WEP)را با استفاده از آن در اتصال با فن آوری شبکه های خصوص مجازی (VPN) زمانیکه شبکه بی سیم به داده یکی شده داخلی دسترسی دارد را افزایش دهد. فروشندگان تجهیزات wifi، استانداردهای امنیتی جدید و قدرتمند تری را عرضه کرده اند گروه تجارتی صنعت پیمان wifi یک مشخصه دسترسی حفاظت شده wifi را ارائه کرده اند از با تولیدات کارت شبکه ای آینده کار می کند و می تواند تجهیزاتی (کارت شبکه هایی) را که از 802.11b بهره می برند را به روز رسانی نماید.

WPA  رمز گذاری را بر روی داده ها با جابه جایی کلیدهای رمز گذاری ثابت (استاتیک) که در wep مورد استفاده قرار می گیرند با کلیدهای n 12 بیتی که مرتبا در حال تغییر اند و این کار باعث می شود که آنها را به سختی بتوان رمز گشایی (crack) نمود. برای افزایش قدرت مدیریت و کنترل، WPA مکانیزمی را بر پایه پروتوکل کنترل تمدیدی (EPA) که با سرور مدیریتی. (کنترلی) مرکزی پایه گذاری شده است، برای اجازه دادن به هر کاربرد در شبکه پیش از آنکه کاربر بتواند به شبکه ملحق گردد.

رمز گذاری و ساختار کلیدی عمومی:

بسیاری زا سازمانها به رمز گذاری برای حمیات از اطلاعات حساس که از طریق اینترنت رد و بدل می شود و یا حتی شبکه ای دیگر اعتماد دارند. رمز گذاری (Encryption) در واقع کد گذاری و تفکیک کردن و یا به معنای دیگر جدا سازی و به هم ریختن لغات پیام است تا از دسترسی کنترل نشده جلوگیری شود، و یا فهمیدن داده ایی که از طریق اینترنت یا شبکه انتقال داده می شوند یک پیغام را می توان به کد کذاری عددی رمزی، رمز گذاری کرد، کدی که به عنوان کلید رمزی گذاری شناخته می شود که به واسطه آن داده ها و اطلاعات به صورت کلمات به هم ریخته از طریق شبکه انتقال داده می شوند. (این کلید شامل دسته بزرگی از حروف، اعداد ونشانه ها می باشد) برای پیدا کردن قابلیت خوانده شده پیام، خود پیام باید رمز گشایی شود و یا در واقع کلمات به هم ریخته دوباره در جای خود قرار گیرند و این کار با یک کلید همخوان دیگر از همان نوع اول صورت می گیرد. رشوهای متعددی برای رمز گذاری وجود دارد، ولی در عین حال، رمز گذاری کلید همگانی امروزه دیگر روش محبوبتری به نظر می رسد این رمز گذاری همانطور که در شکل 8-10 نشان داده شده است، لذا دو نوع کلید متفاوت استفاده می کند، یک کلید شخصی و یک کلید مرز گذاری شده باشند، تنها با کلید دیگر می توانند رمز گشایی گردند. برای ارسال و دریافت پیام، ارتباط برقرار کنندگان در ابتدا زوجهای جدایی از کلیدهای شخصی وهمگانی را ایجاد می کنند. کلید همگانی در یک پوشه و یا یک مسیر در رایانه نگهداری می شود و کلید شخصی می باید همانند یک رمز، مخفی از دسترس و دید همگان باشد.

رمز گذاری در حمایت از داده های پرداختی (مالی)، نظیر اطلاعات کارتهای اعتباری، کمک ویژه ای می نمایند و مشکلات صلاحیت پیام و مدیریت (کنترل) آن را می نمایانند. صلاحیت و صحت پیام، قابلیت ای است که کاربرد مطمئنی گردد که پیامی که فرستاده شده است به هدف مورد نظر می رسد بدون آنکه از آن کپی برداری شده باشد و یا تغییری در آن صورت گرفته باشد. امضای دیجیتالی و مدارک دیجیتالی به مدیریت و کنترل داده ها کمک می کنند. امضای الکترونیکی در فعالیت تجاری جهانی و ملی سال 2000 امضاهای دیجیتالی را همانند امضاهایی که در یک برگ یا کاغذ با یک قلم جوهری انجام می دهیم گنجانده شد. یک امضای دیجیتال یک کد دیجیتالی است که به یک پیام الکترونیکی که در سطح یک شبکه ارسال می گردد. متصل است، که اصل و محتوای پیام را چک می کند. و راهی را فراهم می آورد که پیام را با فرستنده پیام پیوند می دهد، و همان کاری را می کند که یک امضای دستی، بر روی یک برگ کاغذ انجام می دهد.

سند دیجیتال:

در واقع فایلهای داده ایی می باشند که برای ساختنی و شناسایی کاربران و دارایی های الکترونیک برای حمایت از مبادلات اینترنتی (onine) به کار برده می شود (توجه به تصویر 9-10) یک سیستم سند دیجیتالی از یک شخص ثالث مورد اطمینان که به عنوان کنترل سند (CA) شناخته می شود استفاده می کند، تا صلاحیت و اعتبار یک کاربر با مشخصات مزبور را کنترل نماید. سیتسم CA می تواند به عنوان یک عملکرد در داخل یک سازمان و یا با یک شرکت خارجی همانند verisign راه اندازی گردد. CA شناسه کاربردی سند دیجیتال را به صورت offline (عم اتصال به شبکه یا اینترنت) کنترل وارزیابی می کند. این طالاعات در درون یک سرور CA (Server) ریخته می شود که یک سند دیجیتال رمز گذاری شده را تولید می کند که حامل اطلاعات شناسایی صاحل آن اطلاعات و یک کپی از کلید همگانی همگانی صاحب آن اطلاعات می باشد. این سند کنترل می کند که آیا این کلید همگانی متعلق به صاحل تعیین شده است یا خیر. سیستم سند دیجیتال برای مثال باید بتواند برای یک کاربر کارت اعتباری و یا یک تاجر این قابلیت را فراهم آورد  که مطمئن شوند که سند دیجیتالی آنها توسط یک شخص ثالث کنترل و قابل اطمینان کنترل شده  است پیش از آنکه دست به مبادله داده ها بزنند.

ساختار کلیدی همگانی (PKI):

در واقع یک رمز نویسی کلیدی همگانی است که با یک کنترل کننده سند کار می کند و امروزه فن آوری برتر و اصلی در ایجاد مدیریت ایمن در تشخصی و شناسایی online (روی خط) می باشد. دو روش عمده برای ایجاد این امنیت ها در شکبه و در دنیای web یکی SSL و دیگری S-HTTP می باشد. SSL و به دنبال آن TSL پروتوکل هایی هستند که برای فرستادن و انتقال ایمنی اطلاعات در اینترنت به کار برده می شوند. آنها به کامپیوتر شخصی client  (کاربر) و سرور (server) این امکان را می دهند که فعالیت های رمز گذاری و مرز گشایی را آنچنان که باهم ارتباط می باشند را در یک تماس اینترنتی کنترل نمایند. S-HTIP پروتوکل دیگری برای رمز گذاری داده ایی است که در اینترنت در جریان می باشند ولی محدود به متن های web هایی است در جایی که در اینترنت در جریان می باشند ولی محدود به متن های web ای است در جایی که، tsl, ssl تمام داد ه هایی را که بین کامپیوتر شخصی client و کامپیوتر سرور (مرکزی) server رد و بدل می شد را رمز گذاری (encrypt) می نماید.

اطمینان از صحت نرم افزار:

علاوه بر ایجاد و اندازه ها و فضاهایی دقیق و موثر امنیتی کارخانجات می توانند سیستم ها را قابل اطیمنان تر نمایند. و یان کار با اختصاص دادن توجه بیشتر بر اطمینان کار و کیفیت نرم افزار حاصل می شود. فصل 14 ابزارهای متعددی و روشهای متفاوتی را تشریح می کند که می توانند در زمینه استانداردهای کیفیت همینکه نرم افزار تولید و طراحی شد کمک نمایند. کیفیت نرم افزاری با هزینه کردن منابع بیشتری در طول مراحل اولیه طرای نرم افزار قابل افزاریش است، زمانی که این امکان وجود داشته باشد که خطاها را پیش از آنکه نرم افزار واقعا برنامه ریزی و یا برنامه نویسی شده باشد. تصحیح کرد تست کامل نرم افزار به تعاقب آن خطاهای نرم افزار را کاهش می دهد، هر چند گاهی غیر ممکن است که بتوان تمام خطاها را از بین برد. زمانیکه خطا ها کشف و شناسایی شدند سورس (منبع) نیز پیدا می گردد و از طریق پروسه ای به نام عیب زدایی (debugging) از اشکالات آن کاسته می شود. تجارت و یا بازرگاین الکترونیکی نیازمند سطوح جدیدی از پیچیدگی برای تست نمودن این است که عملکرد با کیفیت بالا در این موارد قابل دسترسی است. (یعنی در این تجارت ها عملکردهایی که در بالا به آنها اشار شد با کیفیت بسیار بالا ارائه می شوند) در پشت هر وب سایت بزرگی همانند E-trade , ebay, cumazon صدها سرور و نرم افزار است که تولید کننده و ایجاد کننده نقاط بسیاری از حساسیت است از امنیت ایجاد وب سایتها باید اطمینان حاصل کرد.

10.5 مدیریت، فرصت ها، درگیری و راه حل ها:

امنیت سیستم های اطلاعاتی نیازمند منابع سازمانی و مدیریتی همانند فن آوری ها می باشد. ساختنی یک چار چوب برای امنیت کنترل نیازمند توازن تخصصی انواع ریسکها و خطرات، تشویق، و توانایی های عملکردی کارخانه می باشد.

فرصتها:

امنیت و کنترل سیستم اطلاعاتی بسیار نسبت به قبل از اهمیت ویژه تری برخوردار است. کارخانجات و شرکتها امروزه این قابلیت را دارند که وب سایتهای ایمنی و قابل اعتماد و سیستم هایی تولید کنند که بتواند را ه کارها و استراتژیهای تجارت و بازرگانی الکترونیکی را مورد حمایت خود قرار دهد.

درگیری مدیریتی:

فن آوری های متعدد و متناوبی برای کمک به شرکت ها برای دست یابی به امنیت و کنترل وجود دارد، اما در عین حال نظم سازمانی برای استفاده از این فن آوری ها به صورت خیلی موثر و کار جزو ضروریات است.

طراحی سیتسمهایی که نه دارای کنترل حداکثر و نه دارای کنترل حداقل می باشند:

با اینکه شکاف (نقص ها) و خسارت های امنیت به سیستمهای اطلاعاتی همچنان از موارد درون سازمان ناشی می شود، نقص های برون سازمانی در حال افزایش اند، به این دلیل که شرکت هاو کارخانجاتی که به دنبال تجارت الکترونیک می باشند برای کاربران بیرون سازمان از طریق اینترنت باز می باشد. برای سازمانها این مسئله مشکلی است که تصمیم بگیرند که شبکه ای آنها چه طور باید باز  و یا بسته باشند تا بتوانند از خود حمایت نمایند اگر یک سیستم نیزا به رمزهای کاربردی بسیاری و از طرف دیگر کنترل و مدیریت زباد و یا سطوح امنیتی برای دسترسی به اطلاعات باشد، سیستم عملا غیر قابل استفاده خواهد شد.و بنابراین تاثیر خود را از دست خواهد داد. کنترل کننده هایی که مور و کارا باشند و در عین حال نیز رغبت کاربران را (کاربران امنیتی) را برای استفاده از سیستم پائینی نمی آورد، را به سختی می توان طراحی نمود.

اجرای یک خط مشی امنیتی موثر:

با وجود افزایش آگاهی در مورد کرم های اینترنتی رد حمله های خدماتی، وجرم های کامپیوتری بسیاری شرکت ها اهمیت چندانی به امنیت نمی دهند. کنترل ها و برنامه های امنیتی پیش از اتفاق مورد توجه قرار می گیرند تا اینکه در خود طرح تجارت کلیدی و پروسه ها و سیستم های مربوط به آن گنجانده شده باشند. تحقیقات نشان داده است که هفتاد و پنج 75 درصد شرکت هایی که دارای کارکنان خدماتی هستند این خط مش های امنیتی خود را به روز رسانی نمی کنند و فقط 9 درصد این کارکنان از جریان این خط مش های امنیتی آگاهند.

خطوط راهنمای راه حل:

یک مسئله روشن است. امنیت و کنترل در هر شرکتی باید مهمترنی مسئله واولین مورد هزینه و سرمایه گذاری برای آن شرکت باشد. و امنیت و کنترل هیج زمانی به این مرحله از توجه نخواهد رسید تا اینکه شرکت ها و کارخانجات از اهمیت وجود آن در کارخانه یا شرکت خود آگاه گردند. تصمیمات مدیریتی کلیدی شامل تعیین سطح امنیتی مطلوب و مناسب برای سازمان و ساختنی استاندارد هایی برای صحت و اطمینان به سیستم می باشد. مدیران می باید سوالات زیر بپرسند:

چه منابع شرکتی دارای بیشترین حساسیت برای کنترل و امنیت است؟ و چه قدر هزینه خواهد داشت که این دارایی های مهم و با ارزش را جابه جا نمائیم اگر صدمه ببینند.

لطمه و یا تاثیر قانونی و تجاری آن اگر آنها توسط اشخاص بدون مجوز مورد دسترسی قرار گرفتند چه خواهد بود؟

چه سطحی از میزان قابل قبول عملکرد برای نرم افزار و سیستم ها چه میزان است؟

و چه میزان تجارت می تواند برای دارایی های اطلاعاتی خود هزینه و سرمایه گذاری نماید؟

تجارت خود را به راه بیاندازید: مالی و حسابداری :

جلوگیری از خرابی، خطا و بهره برداری از دارایی ها و سیستم های حسابداری هدف اصلی و کلیدی کنتر سرای کاربردی و عمومی است عملکرد حسابداری اغلب مربوط است به حسابرسی های سیستم های اطلاعاتی و در طرح کنترلهای سیستمهای اطلاعاتی

منابع انسانی:

فاکتورهای انسانی به اندازه تکنولوژی و فن آوری در ساختن امنیت و اعتبار سیستمهای اطلاعاتی شرکت ها مهم و دارای ارزش می باشند بسیاری از نقصانها و شکافهای امنیتی و ایرادهای سیستمی توسط افراد مجاز درون شرکت رخ می دهد. کیفیت نرم افزاری وابسته به کیفیت و توانایی افرادی دارد که نرم افزار را طراحی می نماید.

تولید و محصول:

سیستم تولید محصول امروزه نسبت به گذشته از حساسیت ویژه برخوردار است و آن در جهت نقصانهای امنیتی است به این دلیل که آنها امرزوه دیگر دارای شبکه اند واز طریق شبکه با یکدیگر و همینطور با سیستم های تولید شرکت های دیگر در ارتباطند.

خرید و فروش و بازار

تجارت الکترونیکی نیازمند سیستمهای پرداخت ایمنی برای خریدهای online و عیب یابی و یا دسترسی بالا می باشد که از پارازیدهای سرویش دهی جلوگیری نماید. رمزگذاری، امضای الکترونیکی، سند گذای الکترونیکی و فن آوری برای میزان سنجی و بهره گیری و حسابهایی در سطح دسترسی بالا فن آوری های مهمی هستند برای تولید و ایجاد این چنین سیستمهای استانداردهای کیفیت داده می یابد بسیار بالا باشند به همین جهت شرکت به سرعت می تواند داده های صحیح مشتری را مورد پردازش قرار دهند.

369

توضیح دهید که چرا سیستم های اطلاعاتی نیازمند حمایت ویژه در برابر خرابی ها و خطاها و سوء استفاده ها می باشد. با داده هایی که متمرکز شده اند در یک شکل الکترونیک و بسیار از رویه های دیگر که در مسیر اتوماسیون قابل مشاهده نیستند، اطلاعات کامپیوتری شده و سیستم های مربوط به آنها نسبت به خرابی ها، سوء استفاده ها، خطا و عدم کارکرد درست سخت افزاری و نرم افزاری بسیار حساس می باشد. سیستم های یکپارچه که از اینترنت بهره می برند به صورت بسیار ویژه ای حساس می باشند به این دلیل که اینترنت برای این منظور طراحی شده است که باید سیستم بازی باشد و سیستم های یکپارچه داخلی را دارای حساسیت بیشتری نسبت به فعالیت های خارجی می گرداند حملات هکرها می تواند باعث عدم کارکرد درست وعدم ارائه سرویس دهی می گردد (DOS) و یا باعث نفوذ به شبکه ای یکپارچه می گردد که باعث خرابی سیستمی و خیمی می گردند. شبکه های wifi می توانند به آسانی توسط نفوذ گران، به استفاده از برنامه ها و نرم افزار های هکری sniffer سیستم ها و شبکه ها را نفوذ نمایند و آن برای اینست که آدرسی فراهم آورند که به منابع سبکه دسترسی پیدا کنند ویروسهای کامپیوتری به همراه کرم های کامپیوتری به سرعت غیر قابل باوری می توانند از یک سیستم و سیستم دیگر منتقل گردند و باعث عدم کارکرد درست حافظه و یا خرابی یک سیستم به سیستم دیگر شوند و یا حتی خرای برنامه ها و داده ها نرم افزار ارائه دهنده مشکلاتی است به این دلیل که بالهای (Bug) نرم افزاری ممکن است غر ممکن باشد که نتوان آنها را کاهش داد و دیگر اینکه به این دلیل که حساسیت های نرم افزاری می توانند توسط یک هکر مورد بهره برداری قرار گیرند.کاربران نهایی یک سیستم می توانند ارائه دهنده خطاهایی در مورد سیستم باشند و این هکرها هستند که این خطاها و به تعاقب آن حساسی های سیستم را کشف و مورد بهره برداری قرار دهند

2- دسترسی به ارزشی تجاری امنیت و کنترل:امنیت و کنترل بسیار مهم اند اما اغلب موارد مورد غفلت قرار گرفته سرمایه گذاری سیستم های اطلاعاتی شرکتهایی که بر سیستم های کامپیوتری برای عملکرد های تجاری مکرزی وابسته اند می توانند فروشها و افزایش محصول را از دست دهند. و دارایی های اطلاعاتی از قبیل سابقه کارمندان ویژه ؟ تجاری و یا طرحهای تجاری خیلی از ارزش خود را از دست می دهند اگر آنها برای افراد و سیستم های بیرونی نیز شناخته شده باشند.یا اگر آنها شرکت از محدوده بدهی های قانون خارج نماید. قوانین جدید همانند Gramm leach- Biley act , sovbanes exley- Act, HIPAA نیازمند شرکتهایی هستند که مدیریت سوابق و تجربه های الکترونیکی سخت و؟ را تجربه کنند و به استانداردهای سخت برای امنیت، خصوصی سازی، و کنترل ثابت قدم و پایدار بمانند. فعالیت های قانونی نیازمند شواهد الکترونیک و قوانینی کامپوتری ؟ نیازمند شرکتهایی هستند که توجه بیشتری را به امنیت و مدیریت سوابق و تجربه ای الکترونیکی نشان بدهند.

3- ارزشیابی عناصر یک چار چوب سازمانی و مدیریتی برای امنیت و کنترل: شرکتها نیاز دارند که یک چار چوب سازمانی و مدیریتی مناسب و ویژه را برای خود راه اندازی نمایند تا بتواند از فن آوری (تکنولوژی) به بهترین شیوه برای حمایت از منابع اطلاعاتشان بهره برداری نمایند آنها می باید دسته ای و مجموعه هایی از کنترل های کاربردی و عمومی، طراحی عالی را سازماندهی نمایند. کنترلهای عمومی طرح کلی را شامل می شوند و علاوه بر آن طرح کلی امنیت واستفاده از کامپیوتریها، برنامه ها و فایلهایی که برای ساختار فن آوری اطلاعاتی سازمان مورد نیاز است کنترل های کاربردی آنهایی هستند که برای برنامه های کامپیوتری شده ویژه دارای اهمیت ویژه ای هستند. آنها تمامیت و صحت اطلاعات ورودی به رزو سازی و نگهداری و اعتبار اطلاعات در سیستم تمرکز ویژه ای دارند کنترل های کاربردی شامل D کنترل های ورودی

2- کنترلهایی پردازشی

3- کنترل های خروجی می باشند برای تشخصی این مطلب که کدام یک از کنترلها مورد نیازند طراحهان و کاربران سیستم ها می باید مهمترین دارایی های شرکت یا کارخانه را که نیازمند حمایت و نگهداری و وسعت حساسیت این دارایی ها را شناسایی نمایند. یک ارزیابی پر خطر، دارایی های اطلاعاتی را ارزیابی می کند، نقاط کنترلی و ضعف های کنترلی را شناسایی می کند و دسته ای از کنترلهایی که دارای ارزش برای صرف هزینه های بالا است را تعیین می کنند. در هر حال، رسیدگی و بازرسی سیستماتیک و جامع MIS می تواند به سازمانها کمک کند که تاثیرات امنیت و کنترل را برای سیستمهای اطلاعاتشان تعیین نمایند.

4- ارزیابی مهمترین ابزار وفن آوری ها برای ایمن سازی منابع اطلاعاتی: شرکت های نیازمند اندازه و میزان ویژه ای برای حمایت و پشتیبانی از پروسه ای بازرگانی الکترونیک و تجارت دیجیتالی می باشند آنها می توانند در سیستم های کامپیوتری قدرتمند استفاده نمایند و یا فضاهای کامپیوتری با دسترسی بالای کاربران را ایجاد نمایند تا اطمینان حاصل کننده که سیستم های اطلاعاتی آنها همواره در درسترس می باشد و بدون هیچ وقفه ای کار می کنند. دیوارهای آتش (firehxl) بین یک شبکه خصوص در سازمان و شبکه های خارجی از قبیل اینترنت قرار می گیرند تا از دسترسی کاربران غیر مجاز به شبکه خصوصی جلوگیری می گردد. سیستم های شناسایی جملات و شبکه های خصوصی را برای ترافیک مشکوک شبکه و تلاشمهایی که برای نفوذ و دسترسی سیستمهای یکپارچه انجام می گیرد را کنترل و مانیتورینگ (Monitoring) می نمایند. افرادی کاربری، تاکسن ها (token) و کنترل و مدیریت بیومتریک را می توان برای سیستمهای کاربران مدیریتی و کنترلی بوده استفاده قرار داده نرم افزارهای آنتی ویروس می توانند سیستمهای کامپیوتری را برای هر گونه نفوذ ویروس و یا کرمهای رایانه ای و اغلب در برابر نرم افزارهای غیر مجاز و مشکوک چک نماید، رمز گذاری، کد گذاری و به هم زدن ترتیب لغات در پیام ها، فن آوری وسیعی است که امروزه برای ارسالهای الکترونیکی در اینترنت و در شبکه های wifi به کار گرفته می شود.

5- شناسایی درگیری های که توسط سیستمهای اطلاعاتی امنیت و کنترل و راه حلهایی مدیریتی همراه می گردد ساختی یک چار چوب خوب و منطقی برای امنیت و کنترل نیازمند توازن هنرمندانه خطرات، هدایا و تشویقات و توانایی های عملکردی کارخانه یا شرکت است طراحی سیستمهایی که نه دارای کنترل حداکثراند و نه دارای کنتر حداقل و راه اندازی و اجرای یک خط مشی امنیتی موثر مهمترین دغدغه ای مدیریتی به حساب می آیند راه حل هایی شامل ساختی امنیت و کنترل یک اولویت مدیریتی دست بالا و جا انداختی آگاهی های امنیتی در تمام شرکت است تصمیمات مدیریتی اساسی و کلیدی شامل تعیین سطحی منطقی در کنترل برای سازمان و ساختنی استانداردهایی برای صحت و دقت به کار گیری اعتماد در سیستم است.

ترمین نرم افزار کاربردی: ارزیابی یک خطر در ریسک امنیتی

مرسر پینت (Mercer paints) یک شرکت کوچک اما در عین حال بسیار قابل اهمیت نقاشی است که در آلباما واقع شده است. شرکت شبکه هایی در محل خود دارد که با بسیاری از کار ها و عملکردهای تجاری خود دارای ارتباط است (linking) با اینکه شرکت اعتقاد دارد که از درجه امنیتی بالایی برخوردار است مواردی که در پائینی نشان داده شده است برر وی وب سایت این شرکت تماما بر روی هکرها باز است و آنها را به نوعی دعوت به هکر کردن این سایت به سادگیر می نماید.

مراجعه شود به جدول میانی ص 371

مدیریت از ما درخواست ارزیابی خطر برای این سایت را نمود. ارزیابی خطر برخی مواردی را که به راحتی در معرض هکرها قرار داده بود را شناسایی کرد. این موارد در معرض خطر قرار گرفته شده واحتمالا اشتراکی شده آنها میانگین فقدانهای  شرکت در جدول میانی صفحه 371 نشان داده شده اند. علاوه بر اینها می توان سه خطر و تهدید انسانی دیگر را نیز برای Mercer Pint شناسایی کرد. مشخص کردن احتمالا و تخمینی میزان و ترتیب فقدانها استفاده از یک نرم افزار بسیط و فراگیر و داده های بی خطر و حساب کردن فقدانهای و ضررهای سالانه قابل انتاظر برای این موارد در معرض قرار داده باشد. کدام یک از نقاط کنترلی دارای بیشترین حساسیت می باشند چه پیشنهاد هایی را شما به شرکت Merver paints پیشنهاد می کنید؟ یک برگه گزارشی را آماده نمائید که خلاصه یافته های شما و پیشنهادات شما باشد.

گسترش یک طرح بازیابی موارد صدمه دیده:

نرم افزارهای مورد نیاز نرم افزار وب بروز (webbrowser) به همراه یک نرم افزار ارائه دهنده (اختیاری) مدیریت دارای این دغدغه است که سیستمهای کامپیوتری شرکت Dirt Bides می تواند نسبت به مدت زمان به کارگیری از منبع قدرت برق خرابکاری های اینترنتی، ویروسهای کامپوتری، حوادث طبیعی و یا نواقص ارتباط چندان مصون نباشد در اینجا از شما خواسته می شود که تحلیلی از حساسیت های سیستمی و طراحی بازیابی های موارد صدمه دیده برای شرکت را فراهم آورید گزارش شما می باید به سوالات زیر پاسخگو باشد:

1-    چه مواردی شرکت را در صورت ادامه فعالیت هایش تهیه می کند؟

2-  بیشترین سیستمهای حساس شرکت DirtBikes را شما چه سیستمهایی می دانید؟ اگر این سیستمها به درستی کار نکنند چه تاثیری منفی در کارکرد و عملکرد کلی شرکت خواهند داشت و اگر این سیستمها خاموش باشند شرکت بدون آنها چه قدر وتا چه مدت دوام خواهد آورد؟ کدام سیستم ها را شما فرک می کنید که در طول و در هنگام حادثه می باید از آنها و از اطلاعاتشان پشتیان (Back up) گرفت؟

3-  با استفاده از اینترنت و web تا دو سرویس بازیبای موارد صدمه دیده را که می تواند توسط تجارت های کوچک مورد استفاده قرار گیرند همانند Divt Bikes را در web تعیین موقعیت کنید آنها را تمناسب سرویسهای ارائه دهندشان باهم مقایسه کنید. کدام یک از آنها را سما برای Dirk Bikes تجویز می کنید و دقیقا چه طور این سرویسها می تواند Dint Bikes را در مقابل حوادث ایمنی گرداند.

4-  اختیاری اگر امکان دارد از یک نرم ارائه دهنده الکترونیک استفاده کنید تا یافته های خود را درباره مدیریت خلاصه نمائید .

پروژه تجاری الکترونیک ارزیابی سرویسهای منبع یابی امنیتی:

امنیت شبکه ایی و داده ایی دغدغه ای اساسی برای شرکت ها می باشد، و بسیاری از شرکت ها گامهایی را برای حمایت از تجهیزاتشان و دسترسی به داده هایشان برداشته اند. برخی از این شرکتها ترجیح تا عملکردهای امنیتی خود را منبع یابی نمایند تا اینکه کارکناان خود را آموزش دهند و یا دست به همکاری متخصصین از خارج از شرکت نمایند پیدا کردن سرویسهای منبع یای امنیتی می توانند مشکل باشند، با اینه یافتنی منابعی که به شما کمک کنند که آیا منبع یابی بکنید یا نه بسیار کاری ساده و آسان است در هر دو حالت می توانید از موتورهای جستجوی مختلف برای پیدا کردن منبع هایی (Sources) که بتوانند به شما کمک کنند که آیا لازم است که منبع یابی نمائیم و شرکت هایی را شناسایی نمائید که پیشنهاد منبع یای امنیت را عرضه می کنند.

به عنوان متخصص سیستم های اطلاعاتی در شرکت خود شما وظایف زیر را موظف به انجام هستید اول ارائه یک خلاصه از مباحث موافق و مخالف در مورد منبع سازی امنیت کامیپوتری دوم اینکه انتخاب دو شرکت که سرویس منبع یابی کامپیوتری را برای سیستم ارائه می دهند و مقایسه آنها باهم و مقایسه سرویسها آنها سرویسهای یکدیگر سوم اینکه آماده کرده یک لیست پیشنهادی به مدیریت شرکت که شما اعتقاد دارید که آنها  می باید برای منبع یای امنیت کامپیوتری اقدام نمایند و اینهک کدام یک از دو شرکت مزبور ارائه دهندان این سرویس را آنها باید انتخاب نمایند البته اگر تصمیم به منبع سازی یا منبع یابی سیستم های خود دارند.

پروژه های گروهی تحلیل حساسیت های امنیتی

تحقیقی از ساختار فن آوری اطلاعاتی شرکت شما آمارهای تحلیلی امینتی زیر را ارائه داده است: (مراجعه شود به جدول میانی صفحه 372)

حساسیت های با میزان خطر بالا دسترسی برنامه هایی کاربران غیر مجاز، رمزهای کاربری قابل حدس، تطابق نام کاربری (user name) و رمز کاربر، حساب های کاربری فعال بدون رمز و برنامه های غیر مجاز در سیستم های کاربردی حساسیت های با میزان خطار معمولی و متوسط شامل امکان دادن به کاربر در خاموش کردن سیستم بدون اینکه آن کاربر اصلا به سیستم وارد نشده باشد (log on)

و یا دسترسی به تنظیمان مرزهای کاربری و یا screen daver که برای کامپیوترهای تشخیص ساخته نشده اند. و نرم افزارهایی که مدت اعتبار کارکرد آنها تمام شده باشد حساسیت های با میزان خطر پائینی شامل: عدم قابلیت کاربران برای تغیر دادن رمز کاربریشان، رمز های کاربران که مرتبا تغییر نکرده باشد تغیر رمز در بازه های زمانی خاص مثلا هر 20 روز) و رمزهایی که کوتاه تر از حدی باشد که برای شرکت تعیین شده اند به همراه گروهی از همکالاسیهایتان از این اطلاعات استفاده کنید تا تحلیلی را از حساسیت امنیتی این شرکت آماده نمائید به طوریکه پاسخگوی سوالات زیر باشد.

1- مجموع ضعف ها (حساسیت های) هر یک از سیستم  عامل ها چیست؟ حداکثر صدمه هایی که از طریق مشکلات امنیتی ناشی می شوود برای هر کدام از سیستم عاملها در سازمان کدام است؟

2- اگر شما فقط یک متخصص سیستم های اطلاعاتی در زمینه امنیت در اختیار دارید کدام یک از سیستم عاملهای مربوط را شما برای کاهش این ضعف ها و حساسیت ها در درجه اول، دوم، سوم و نهایتا در درجه آخر پیشنهاد می کنید وچرا؟ 3 انواع مشکلات کنترلی که توسط این ضعف ها به تصویر کشیده شده اند را شناسایی و گامها و اندازه هایی را که باید برداشته و گرفته شود را برای رفع این مشکلات تشریح نمائید.

4- چه خطراتی را شکرکت شما برای سیستمهای خود می خرد زمانیکه توجهی به این حساسیت ها و ضعف های امنیتی شناخته شده نمی کند؟ اگر امکان داشته باشد از یک نرم افزار الکترونیکی برای ارائه یافته هایتان در کلاس استفاده نمائید.

373

دغدغه ای نرم افزاری بانک سلطنتی کانادا

در سال 1864 تاسیس شد و به عنوان بانک تجارتی (بانک تاجران) هالیفاکسی در سال 1869شناخته و معرفی گردید و نام خود را به عنوان بانک سلطنتی کانادا (RBC) در سال 1901 دریافت نمود در سال 1941 بر پایه مجموع دارایی هایی این بانک که رقمی یک میلیارد دلاری بود، RBC بزرگترین بانک کانادا شناخته شد. بلبیت سال بعد RBC اولین سیستم کامپیوتری خود را نصب کرد، و اولین بانیک در کانادا بود که برای اولین بار از چندین فن آوری بهره برد.

در اکتبر سال 2003 این بانک (سازمان) درارای 600.000 کارمند استخدامی ، 413 میلیارد دلار دارایی و به 12 میلیون مشتری سرویس دهی می کرد. با در بر گرفتن عملیاتهایی در سرتاسر جهان RBC تا به حال 6/1 میلیارد دلار در زمینه فن آروی هزینه کرده است. در روز دوشنبه 31 می سال 2004 کارمندان فن آوری اطلاعات RBCیک ارتقاء برنامه هایی را از آنچه به عنوان نرم افزار بانکداری کلیدی و اساسی شناخته شده را در این سازمان صورت داد. بر طبق گفته های مارتین لیپرت مدیر اسبق RBC یک توقف در سیستمهای کامپیوتری بانک دلیلش فرار کردن، نادرست فقط چند کد کوتاه اشتباه به کامپیوتر در زمان به روز رسانی آن بود. همین توقف باعث از کار افتادن تعداد انبوهی از کامپیوتر ها شد که میلیونها مشتری را در سراسر کشور (کانادا) تحت تاثیر خود قررا داد. لیپرت تاکید کرد که این کد اشتباه مربوط بود به اعداد ارسالی و یا شاخص های موضوعی در یک جدول اشتباهات این که در این مرود رخ داد به سرعت تاثیر خود را بر کل سیستم های کامپیوتری گذاشت. بله اشتباه بسیار کوچک بود ولی تاثیر آن بسیار واضح و انگشت نما RBC پیش از آن مشکل 1 در ساعت شش روز بعد کشف کرد. متاسفانه شناسایی خطا حتی نصف کل درگیری برای رفع آن نیز نبود. درحقیقت RBC مشکلی را که ایجاد شده بود در 31 می در روز سه شنبه اول ژون آن را برطرف ساخت. وپس از آن در واقع تا چند روز بعد هنوز میلیونها کاربر و مشتری RBC هنوز قادر به چک کردن توازن حسابهای خود نبودند و چک های پرداختی خود را دریافت نکرده بودند و یا پرداخت و وصول های آنها با تاخیر صورت می گرفت. بنابراین اگر خطای برنامه ریزی انسانی به سرعت تصحیح می شد چرا RBC می بایست مشکلاتی را که مربوط به یک وقفه کوچک بود را در طول یک هفته تحمل نماید و نهایتا این وقفه علاوه بر مشکالت سیستمی مشکلاتی از قبیل مشکلات مدیریتی و کنترلی را نیز به وجود آورد که باعث وخمیم تر شدن اوضاع و بدتر شدن مشکلات شد و به تعاقب آن برنامه ریزی هایی که انجام گرفته بود که کار او را و در حقیقت مشکل را سریعتر مرتفع نماید بر عکس باشع ایجاد مشکلاتی شد که هرگز نمی شد آنها سریع بر طرف ساخت. سوالی که بیشتر مردم می پرسیدند این بود که چرا سیستم ها پشتیبان از جریانات تجاری نگهداری نمی کردند در حالیکه سیتم های اصلی در حال تعمیر بودند؟ همانطور که در وب سایت این بانک نیز گفته شده ، امکانات پشتیبانی زمانی که امکانات اولیه ما غیر فعالند آنها نیز غیر فعال می گردند. و بر طبق موضوع خط مشی، به همین جهت تمام تغییرات برنامه ایی در یک زمان هم بر روی امکانات اولیه وهم بر روی امکانات پشتیبانی تاثیر گذار می باشند. بر طبق گفته های لیپرت علاوه بر آن که کد مزبور را اشتباه وارد شده بود آن کد جدید دقیقا نیز مورد آزمایش و تست قرار نگرفته بود پیش از آنکه به دستگاه تزریق شود در اول ژون روز سه شنیه RBC تصمیم گرفت. که فعالیت های تعمیری خود را به تعلیق در آورد تا اینکه با داده های ناقص و نادرست به تعمیر آن ادامه دهد. هنگامی که بازرسی در مورد سلامت سیستمها مدت زمانی را از آنها گرفت و بسیار طولانی شد RBC باجمع کثیری از معاملات بانکی و بین بانیک نیز مواجه شد معاملاتی که در روزهای عادی نیز به همان شکل بود و همین ها به مشکلات RBC و مدیران آن افزوده باشد. در دوم ژون بخش IT اطمینان حاصل کرد که می توان افت های تجاری ار در روز سه شنبه جبران نماید و معملات را تا روز چهار شنبه به حالت طبیعی خود برگرداند معاملات جدید به آخر صف منتقل می شوند و آن به خاطر سیستم عدد گذاری ترتیبی سیستمها بود، به همین جهت این حجم معاملات می بایست تا پیش از آنکه RBC دست به معامله جدید بزند کاملا صورت می گرفت و یا لیست این معاملات از سیستمها پاک می شد و در همین حین بود که RBC مورد اسنتقاد قرار گرفت که چرا RBC روابط همگانی مشتریان را در آخرین مرحله مشکلات خود قرار داده است. در ابتدا RBC به مشتریان خود اطمینان دارد که تمام مشکلات تا پنج شنبه به حالت نرمال و طبیعی خود باز می گردد و در این زمان بود که RBC با توجه به عدم ارائه سرویس مناسب به مشتریان خود سردم داری بانکداری کانادا را داشت از دست می داد. به عنوان دلیل ممکن که نیکسون نهایتا اخراج می شود، (نیکسون مدیریت کارکنان سازمان) جان لین از افراد مشاوران مدیریت شرکت جریانات سازمانی معمول این بانک را این طور دنبال کرد که کارکنان سحط پائینی این بانک از ارائه اخبار بد به کارمندان هم سطح خود و یا در ارتباط به خود خود داری می نمایند. در غیب نیکسون، مدیران دیگر RBC نوبت را به دست گرفتند و به عموم رسانه های دیگر خبر را اعلام کردند، با اینکه اولین خبر گذای، این خبر را تا چهار شنبه بعد از ظهر اعلام نکرده  داشتن حداقل یک نماینده از بانک برای اینکه عموم ومردم رودررو گردد می توانست روحیه نسبتا خوبی به مشتریان این بانک القا نماید.

ترجمه ص 373 و ص 374

متاسفانه برای RBC تاثیر ناگهانی و یکجای خطا بسیار گسترده بود در حددود شصت و دوهزار کارگر دوست در آنتاریو و ده هزار در بران سویک وجوده خود را (وجوه اتوماتیک یاخودکار)، حتی اگر به صورت شخصی هم دمور بانکداری خود را انجام نداده بودند باز هم نمی توانستند وجوه خود را دریافت نمایند دولت های استانی آنها با استفاده از RBC لیستی از حقوق کارمندان خود را از طریق خطوط اینترنتی به انها ارائه داده بنابراین وجوه پرداختی آنها به بانکهای خود کارگران دوست واری نشد. صدها و هزاران کارگر دیگر در کانادا با این چنین تاخیراتی و مشکلاتی از این قبیل در پرداختهای حقوقشان مواجه بودند دولت آنتاریو بیان کرد که چک های فیزیکی را به کارمندانی که هنوز وجوه خود را دریافت نکرده اند تا روز دوشنبه به دلیل وقفه کاری کامپیوتری بر آنها خواهد فرستاد خرابی واز کارافتادگی سرویس RBC یک تاثیر معکوس ویژه داشت، و آن این بود که بانک دیگر عملا کنترل خیلی کمی از خود داشت هنرمندان کلاه بردار موقعیت شناس از این وقفه کامپیوتری و سیستمی در RBC به نفع خود و به ضرر امتیازات مشتریان منافعی را برای خود به دست آوردند یک ایمیل با خط عنوانی اطلاعاتی موثق و رسمی از طرف بانک سلطنتی RBC این طور بیان کردن که به دلیل برخی فعالیتهای فریبکارانه  در بانک ما دست به مرور برخی از حساب های مشتریان می زنیم (نسبت به این عمل متعهد می شویم) این ایمیل به همراه یک لینک بود که این لینک کاربران را متصل می رکد به یک سایت هماند سایت رسمی بانیک RBC و در همان صفحه اولی دارای چنین پیغامی بود (مطمئن باشید که هم شماره کارت کلانیتی خود و هم شماره کارت تجاری خود را وارد کرده اید و علاوه بر آن رمز عبوری خود را در غیر این صورت حساب شما مورد بررسی قرار نخواهد گرفت و این حساب بلوکه (قفل) خواهد شد. همینکه مشتریان RBC وارد آن سایت شده و اطلاعات درخواستی را وارد می کردند هکرهها و نفوذ گران اینترنتی به حسابهای آنها دسترسی پیدا می کردند . RBC بیان کرد که در طول اوایل هفته با شروع هشتم ژون 2004 فعالیت های تجاری دوباره به حالت نرمال خود بر می گردد و اظهار داشت تمام حسابیها بانک می بادی در حسابهای بعدی مشتریان تا 30 ژون به طور صحیح منعکس گردند. در هجدهم ژون RBC اظهار داشت که از تعمیر کاران و تنظیم کنندگان کرافور کانادا بهره برده است به عنوان مدیران هزینه ای غیر مربوط به امور بانکی و خسارت زمینه از کار افتادگی و خرابی پروسه ای بانک بانک فرم های مطالباتی (دعوی) را توسط تلقی و اینترنت در دسترس مشتریان خود قرار داد و آخرین مهلت ارسال این فرم ها را تا پایان 30 سپتامبر 2004 اعلام کرد RBC می بایست مطالبات کمتر از 100 دلار را خود و بالاتر از آن را توسط کرافور پرداخت می کرد کل خسارات RBC وابسته بود به تعداد فایلهای مطالباتی با این همه آن میزان می توانست به سرعت و بسیار زیاد افزایش پیدا کند البته سبته به فایل مطالباتی در کبک (شرق کانادا) که درخواست 500 دلار خسارات برای هر مشتری خسارت دیده نمود در آن میان تحلیلگران توافق داشتند که RBC سهم فن آوری خود را در رفع مشکلات خود، البته فقط در زمینه تکنولوژی (فن آوری) به صورت موثر و کارایی کنترل کرده است. اشتباه بانک بیشتر در مدت زمان و بازده زمانی بود که بانک حدس می زد برای بازیابی به آن زمان نیاز دارد. علاوه بر فرستاندن یک فرم عذر خواهی رسمی، RBC فضایی را بر روی وب سایت خود ایجاد نمود که اختصاص داشت تشریحی جز به جز از مشکلات و به روز رسانی ها در پروسه بازیابی رکورد های قبلیش بانک علاوه بر آن IBM را به عنوان شرکتی در این زمینه خدمات زیادی را به بانک عرضه دشات (در زمینه رفع مشکل) وهمینطور راهنمایی مشاور که دیگر برای  بانک از این اتفاقات روی ندهد نام شرکت IBN را در این لیست اضافه کرد RBC پیشنهاد پرداخت هزینه های خسارتی را به مشتریان که به واسطه خرابی سیستمهای کامپیوتری اش بود. را به آنها ارائه کرد. این اقدامات باعث شده تا مشتریانی که به سرعت پس از این قضیه با درک درست و صحیح نگران امنیت اموالشان بودند. یکی از مشتریان بیان داشت که قصد نداشت که RBC را ترک کند 0پس از آن حادثه) ولی البته، اگر این مشکل یک بار دیگر برای این چنین بانکی اتفاق بیافتند ممکن است دیگر نسبت به این بانک وفادار نباشیم. (سوالات مربوط به موضوع مطالعاتی)

1-  خلاصه ای از مشکلات امنیتی و کنترلی را که توسط بانک سلطنتی کانادا RBC مورد تجربه قرار گرفت را به اختصار بیان کنید. این مشکل چگونه بر روی مشتریان و خود سازمانی تاثیر گذار بود.

2-   چه فاکتورهای مدیریتی، سازمانی، و تکنولوژیکی در رفع مشکل RBC شرکت داشتند؟

3-   مهمترین و اساسی ترین جریان بحرانی در سیستمهای امنیتی و کنترلی RBC چه بود؟ پاسخ خود را تشریح نمائید.

4-به چه میزان RBC در پاسخگویی و عکس العمل به مشکلات کامپیوتری خود توانا بود؟ شما چه فکر می کنید که این بانک می توانست به شیوه ای متفاوت انجام دهد تا از وقوع این مشکل جلوگیری نماید و یا آن را زمانی که به وقوع پیوست کنترل نماید؟

5-   اگر شما یک مدیر در RBC بودید چه گونه از به وقوع پیوستن چنین مشکلی جلوگیری می کردید؟

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 20 اسفند 1393 ساعت: 10:06 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره ایجاد یک تجارت اینترنتی,سفری مجازی به سیاستهای تجاری الکترونیک,ایمنی سازی شبکه های بی سیم,رمز گذاری و ساختار کلیدی عمومی,

 

چالشهای اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهها

جذب فارغ التحصیلان دانشگاهها و مراكز آموزش عالی كشور در بازار كار منوط به داشتن توانائیها و ویژگیهایی است كه بخشی از آنهــا می بایست در طول دوران تحصیل در دانشگاه ایجاد گردد. به نظر می رسد عدم تناسب بین فرایندها و مواد آموزشی رشته های تحصیلی موجود در دانشگاهها با مهارتها و توانائیهای مورد نیاز بازار كار، مهمترین عامل موفق نبـــودن فارغ التحصیلان در كاریابی و اشتغال است. علاوه بر این مورد، برخی از عوامل بیــــرونی كه خارج از حوزه فعالیت و كنترل نظام آموزش عالی است نیز بر اشتغــــال فارغ التحصیلان تاثیر بسزایی دارند. در این مقاله چالشها و فرصتهای نظام آموزش عالی در تامین نیازهای مهارتی نیروی انسانی مورد نیاز بازار كار از دو بعد عوامــــل بیرونی و درونی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
عوامل درونی، فرایندها و راهبردهایی هستند كه در نظام آموزش عالی به كــــار گرفته می شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله اشتغال و كاریابی فارغ التحصیلان ارتباط دارند. مهمترین این عوامل عبارتند از:

1 - عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو در دانشگاه و نیازهای آتی بازار كار 2 - عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارتهای شغلی 3 - عدم توفیق دانشگاهها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی به جامعه در دانشجویان 4 - مشخص نبودن حداقل قابلیتهای علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن 5 - عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرایند و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان 6 - فقدان زمینه مناسب برای آموزشهای علمی و كاربردی 7 - ناكارآمدی اعضای هیات علمی در تربیت نیروی كار متخصص مورد نیاز جامعه 8 - مطرح نبودن مسائل علمی و پژوهشی به عنوان اولویت اول در دانشگاهها. عوامل بیرونی شامل كلیه مواردی می شوند كه بر اشتغال فارغ التحصیلان به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار كار می گردند. این عوامل عبارتند از: 1 - رواج نیافتن و مشخص نبودن فرهنگ كاریابی 2 - عدم توسعه بنگاههای كاریابی خصوصی 3 - عدم توسعه كانونهای فارغ التحصیلان و ناكارآمدی آنها در كاریابی و هدایت شغلی 4 - تعدد متقاضیان و رقابت شدید برای كسب مشاغل موجود 5 - رواج نیافتن فرهنگ كارآفرینی و كم بودن تعداد كارآفرینان 6 - وجود مشكلات اجرایی در پیاده كردن سیاستها و برنامه های كلان اشتغال.
مقدمه
اكثركشورهای دنیا با مسائل و مشكلات اشتغال درگیرند ولی تعدد عوامل مشكل آفرین و ناشناخته بودن برخی از آنها در كشورهای جهان سوم موجب پیچیده تر شدن موضوع شده است. امروزه مدیریت كلان كشور به دنبال استفاده از روشهای علمی برای شناخت و كنترل عوامل مشكل آفرین در زمینه اشتغال و تبدیل چالشها به فرصتها برای شتاب دادن به حركت توسعه است.
دانشگاهها و مراكز آموزش عالی عهده دار رسالتهایی چون تولید دانش، تربیت نیروی متخصص مورد نیاز جامعه، گسترش فناوری، نوآوری و خلاقیت هستند و امروزه صاحبنظران معتقدند دستیابی به توسعه پایدار فقط در سایه به كارگیری دانش روز و فناوری پیشرفته حاصل می شود. بنابراین، برای قرارگرفتن در جاده توسعه و جلوگیری از عقب ماندگی باید شرایطی فراهم شود كه دانشگاهها بتوانند دانشجویان را برای به كارگیری فناوری جدید و پذیرش مسئولیتهای مختلف در سطح سازمان و جامعه پرورش دهند. در این مقاله به منظور بحث و بررسی پیرامون چالشها و فرصتهای نظام آموزش عالی در تامین نیازهای مهارتی نیروی انسانی مورد نیاز بازار كار، عوامل موثر به دو گروه درونی و بیرونی تقسیم می شوند و سپس تشریح جزئیات هر گروه صورت می گیرد.
عوامل درونی
عوامل درونی فرایندها و راهبردهایی هستند كه در نظام آموزش عالی به كار گرفته می شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله اشتغال و كاریابی فارغ التحصیلان ارتباط دارند. مهمتریـن عوامل درونی در زیر ذكر شده اند.
1 - عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو در دانشگاهها و نیازهای آتی بازار كار: براساس مطالعات انجام گرفته جمعیت جوان و فعال كشور تا سال 1400 بالغ بر 61 میلیون نفر می شود و به عبارتی 2/5 درصد رشد خواهد داشت. پس سطح اشتغال نیز باید رشدی معادل 2/5 درصد در سال داشته باشد تا وضعیت فعلی حفظ شود. یعنی تا سال 1400 در ایران باید 29 میلیون فرصت شغلی ایجاد شود. (3)
براساس و باتوجه به اهمیت موضوع، دولت تدابیری را اتخاذ كرده است. به عنوان مثال، در برنامه سوم توسعه ایجاد حدود چهارمیلیون فرصت شغلی پیش بینی شده است. اما نكته ای كه در اینجا مورد نظر است عدم تناسب بین تعداد فرصتهای شغلی تخصصی ایجاد شده در جامعه و تعداد فــــارغ التحصیلان است.
در ایران فقدان ارتباط نزدیك بین دانشگاهها و بخشهای مختلف جامعه موجب شده است كه بین ظرفیت پذیرش دانشجو و تقاضای بازار به نیروی متخصص تناسب وجود نداشته باشد كه علت آن عدم هماهنگی و انسجام در تصمیم گیری بین نظام آموزش عالی با سایر بخشهای جامعه به دلایلی چون: عدم وجود آمار واقعی، فقدان نگرش استراتژیك در بخشهای دولتی و خصوصی، ناتوانی مدیران در طرح ریزی و برآورد احتیاجات نیروی انسانی براساس استراتژی های كلان توسعه، عدم اجرای برنامه های میان مدت و بلندمدت جذب، اجرای سلیقـــه ای سیـاستهــــا و خط مشی ها و تغییر در برنامه های تدوین شده پس از هر تغییر در مدیریتهاست.
ضمن اینكه دفتر گسترش آموزش عالی نیز در صورت تامین امكانات و استاد توسط مقامات محلی و بدون در نظر گرفتن وضعیت اشتغال در آینده برای ایجاد رشته تحصیلی مجوز صادر می كند.
البته باتوجه به هدف و فلسفه وجودی دانشگاهها كه ارتقا سطح علمی و تغییر در نگرش و بینش عمومی مردم و تامین نیازهـــای جامعه به نیروی متخصص است، توسعه آموزش عالی دارای توجیه است. اما فارغ التحصیلان انتظار دارند كه با گرفتن مدرك تحصیلی موجبات اشتغال یا تسهیل شرایط اشتغال آنان فراهم آید.
لذا پیشنهاد می شود تدبیری اتخاذ گردد كه اولا ظرفیت پذیرش دانشجو براساس نیاز آینده بازار كار به نیروی متخصص تعیین شود و ثانیاً مجوزهای ایجاد رشته تحصیلی در دانشگاه دائمی نباشد و با تغییر در كیفیت نیازهای جامعه و تخصصهای جدید، مشخصات مجوزهای صادره تغییر یابند.
2 - عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارتهای شغلی: یكی از مهمترین اهداف نظامهای آموزشی جوامع فراهم آوردن امكان ارائه آموزش متناسب با مهارتهای شغلی مورد نیاز جامعه است. بنابراین، در طراحی هر نظام آموزشی اثربخش، عوامل مهمی چون شرایط و ویژگیهای داوطلبان، محتوای دروس، تسهیلات و تجهیزات مورد نیاز، روشهای تدریس و غیره مدنظر قرار می گیرند.
از طرف دیگر به هنگام طراحی مشاغل، شرح شغل و شرایط احراز (كه تعیین كننده ویژگیهای رفتاری، توانائیها و مهارتهایی هر شغل است) تنظیم می گردد. این مهارتها شامل مهارت فنی، مهارت انسانی، مهارت اداركی و آشنایی با رایانه هستند. ضمن اینكه داشتن توانائیهای ذهنی، فیزیكی و سطح تحصیلات و همچنین ویژگیهای رفتاری چون شخصیت، نوع نگرش، انگیزش و ارزشهای فردی نیز در اینجا مطرح هستند. مهارتها، استعدادهای بالفعل و توانائیهـا، استعدادهای بالقـوه تلقی می گردند.(2)
در حال حاضر، در آموزش عالی بیشتر سطح تحصیلات به عنوان یك توان یا استعدادهای بالفعل ایجاد می شود و این در حالی است كه فارغ التحصیلان برای صعود به قله اشتغال به مهارت نیز نیاز دارند.
باتوجه به آنچه بیان شد بازبینی در سرفصلهای دروس دوره های آموزشی و تنظیم آنها براساس اطلاعات علمی (نظری) و عملی مورد نیاز رشته ها و زمینه های شغلی مرتبط با رشته تحصیلی مورد نظر و ایجاد هماهنگی و همسویی بین سرفصل دروس با شرایط احراز مشاغل مورد نظر ضروری به نظر می رسد.
3 - عدم توفیق دانشگاهها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی به جامعه در دانشجویان: باتوجه به اینكه پایه و اساس دانشگاه را دو عامل مهم و اصلی یعنی دانشجو و استاد تشكیل می دهند علل عدم توانایی دانشگاهها در ایجاد روحیه علمی و انگیزه در دانشجویان را باید در ویژگیهای این دو عامل جستجو كرد.
دانشجویان اكثراً روحیه علمی و انگیزه كافی ندارند و معمولاً به جای توجه به ارتقای سطح علمی خود فقط به ارتقای سطح تحصیلی (اخذ مدارج بالاتر) می اندیشند. لذا دانشگاهها باید به فراخور تغییرات در شرایط سنی، سطح اجتماعی و انتظارات جامعه از دانشجویان و همچنین تاثیراتی كه حضور در مراكز علمی در روند زندگی دانشجویان می گذارد، شیوه آموزشی و تربیتی را ارائه كنند كه در دانشجویان انگیزه و روحیه علمی ایجاد كند و این امر زمانی محقق می شود كه اعضای هیات علمی به عنوان یكی از دو عامل اصلی دانشگاه، دارای روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی باشند.
بنابراین، پیشنهاد می شود ضمن انجام اقدامات بنیادی در خصوص تغییر در شیوه آموزش سنتی موجود، در جذب استادان، افرادی كه دارای روحیه علمی و دانش پژوهی هستند در اولویت قرار گیرند و از سوی دیگر، تدابیری نیز برای رفع مشكلات و تنگناهای اقتصادی اعضای هیات علمی اتخاذ گردد.
4 - مشخص نبودن حداقل قابلیتهای علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن: در نظام آموزش عالی گرفتن حداقل نمره قبولی پیش شرطی برای اخذ مدرك فارغ التحصیلی است. شرایط نامساعد اشتغال از یك طرف و تمیز قائل نشدن بین فارغ التحصیلان از نظر توانمندی علمی و عملی در زمان جذب از طرف دیگـــر، سبب بی انگیزه شدن و از بین رفتن علاقه مندی جمع كثیری از دانشجویان به ویژه در مقطع كارشناسی به فراگیری دروس نظری و فعالیتهای عملی شده است. این شرایط سبب پرورش و تولید فارغ التحصیلانی می شود كه دارای روحیه علمی نیستند و در عین ناتوانی در كسب مدارج علمی بالاتر، روحیه كارآفرینی و یافتن كسب و كار مناسب را ندارند.
تجربه برگزاری امتحان جامع و ارزیابی دانشجویان در برخی رشته ها (رشته های پزشكی) و مشروط شدن ادامه تحصیل آنان به اخذ نمره قبولی، سبب ورود متخصصان و پزشكانی به جامعه شده كه هم در بحث خدمات درمانی و هم در ادامه تحصیل موفقتر بوده اند. بنابراین، ضروری است همان طور كه برای هر درس سرفصل آموزشی به صورت استاندارد تعریف شده، معیارهایی نیز برای ارزیابی فارغ التحصیلان به منظور مشخص كردن حداقل دانش نظری و توان عملی آنان به صورت استاندارد برای هر رشته تحصیلی تعریف شود و براساس آن فارغ التحصیلان ارزیابی شوند.
5 - عدم آشنایی اعضا هیات علمی با فرآیندها و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان: عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرآیندهای عملی انجام امور اجرایی مرتبط با رشته تحصیلی دانشجویان به چند عامل ارتباط دارد:
- در فرآیند چندساله پرورش یك عضو هیات علمی به علت فقدان ارتباط موثر بین دانشگاه با واحدهای مرتبط به رشته تحصیلی دانشجو و عدم امكان ایجاد واحدهای مشابه محیطهای كاری در دانشگاهها زمینه آشنایی دانشجویان با مهارتهای فنی و عملی مهیـا نمی شود؛
- كم اهمیت تلقی شدن واحدهای درسی عملی، عملیات دانشجویی، دروس آزمایشگاهی و كارگاهی و به ویژه دوره های كارآموزی و پروژه های درسی؛ - حاكم بودن روابط و تفاوت قائل نشدن بین فارغ التحصیلان تلاشگر و
فعال علمی با سایر افراد به هنگام جذب و عدم توجه به توانمندیهای فنی و عملی آنها. پیشنهـــاد می شود در داخل دانشگاه نیـز به منظور آشنایی بیشتر اعضای هیات علمی با فعالیت بخشهای مرتبط با تخصص آنها، با اهمیت تلقی كردن پروژه ها و واحدهای عملی درسی و دوره های كارآموزی، تعیین ضوابط جدید برای پذیرش دانشجویانی متناسب با رشته تحصیلی و مطرح شدن سطح اطلاعات و آگاهی عملی و كاربردی در جذب و ارتقای اعضای هیات علمی اقداماتی صورت پذیرد.

6 - فقدان زمینه مناسب برای آموزشهای علمی - كاربردی: در حال حاضر در دانشگاهها انتقال دانش بیشتر به صورت نظری و در قالب تعاریف، تئوری ها و اصول در كلاس انجام می پذیرد و به واحدهای عملی نیز اهمیت چندانی داده نمی شود. علی رغم ایجاد برخی رشته ها در دانشگاه جامع علمی - كاربردی و همچنین ایجاد مراكز آموزش علمی - كاربردی با همكاری و سرمایه گذاری موسسات، واقعیت این است كه بسترسازی مناسبی برای اجرای برنامه های آموزشی علمی - كاربردی صورت نگرفتـه و بعضاً دچار بیماری تئـــوری زدگی شده اند.
فقدان زمینه مناسب برای علمی - كاربردی كردن آموزش در دانشگاهها از سه بعد قابل بررسی است.
الف - عدم برنامه ریزی در نظام آموزش عالی برای تامین، تربیت و جذب نیروی متخصص مربی؛
ب - كمبود بودجه دانشگاهها در تامین فضا، تاسیسات، تجهیزات، امكانات و وسایل كمك آموزشی، اردوها و بازدیدهای علمی؛
ج - بی انگیزگی دانشجویان برای فراگیری دروس عملی به دلیل عدم اطمینان به موثر كاربردی بودن واحدهای عملی در زمان كاریابی یا در حین اشتغال. بنابراین، پیشنهاد می شود با توجه به نیاز به سرمایه گذاری برای اجرای برنامه های آموزشی علمی - كاربردی، دولت و به ویژه سازمان مدیریت و برنامه ریزی عنایت بیشتری به بودجه بخش آموزش داشته باشند و درصدی از درآمد یا سود بخشهای مختلف جامعه را كه مصرف كننده ستاده های نظام آموزشی هستند به دانشگاهها به منظور تامین امكانات و تجهیزات لازم اختصاص دهند.
7 - ناكارآمدی اعضای هیات علمی در تربیت نیروی متخصص مورد نیاز جامعه: زمانی كه بحث تربیت مطرح می شود هدف هدایت دانشجویان است. به عبارت دیگر، استادان باید در ابعاد مختلف فكری، احساسی، اخلاقی، معنوی، اجتماعی و حتی سیاسی دانشجویان را هدایت كنند. اما آنچه كه در حال حاضر در بیشتر كلاسهای درس و در سطوح مختلف در دانشگاهها مشاهده می شود انتقال مطالب علمی و نظریه های از پیش ثابت شده یا نكات خاصی از ذهن استاد به ذهن دانشجو است كه پس از اتمام فرآیند انتقال اگر استاد بدون توجه به بی علاقگی دانشجویان، برانجام امتحان یا پرسش و پاسخ در جلسات بعد تاكید ورزد دانشجو ناگزیر به مطالعه وحفظ مطالب به منظور پاسخگویی می شود و اگر تراكم زیاد جمعیت كلاس درس و محدودیتهای زمانی مانع از اجرای پرسش و پاسخ یا ارزیابی توسط استاد شود حفظ كردن مطالب فقط در زمان امتحانات صورت می پذیرد.
در بررسی علل ناكارآمدی اعضای هیات علمی باتوجه به هدفهای آموزش عالی نقش سه عامل برجسته تر به نظر می رسد؛
الف - ضعف سیستم تحصیلات تكمیلی آموزش عالی در ارتقای سطح علمی دانشجویان؛
ب - ضعف آموزش عالی در تجهیز اعضای هیات علمی به اصول روانشناختی و تربیتی و شیوه های نوین تدریس؛
ج - تراكم بیش از حد دانشجو در كلاسها و عدم رعایت استانداردهای آموزشی. به طور كلی می توان گفت اگر اعضای هیات علمی دارای روحیه علمی، اهل مطالعه، توانمند و آشنا به مباحث روز رشته تخصصی خود باشند و از طرفی نسبت به شیوه های نوین تدریس آگاهی كافی داشته باشند مطمئنا در تدریس موفق بوده و اهداف تربیتی تا حدودی زیادی در دانشگاه محقق خواهد شد. بنابراین، آموزش عالی باید نسبت به شناسایی و جذب افراد مستعد و نخبه اقدام كرده و سیاستها و برنامه هایی را برای آشنایی آنها با اصول و فلسفه تعلیم و تربیت و شیوه های نوین تدریس، تحقیق و شیوه آموزش مبانی علوم تدوین و اجرا كند.
8 - مطرح نبودن مسائل علمی و پژوهشی به عنوان اولویت اول در دانشگاه: تحت تاثیر شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه برخی از اعضای هیات علمی نگرش اقتصادی به كار داشته و بیشتر در پی كسب درآمد هستند، تعدادی هم با هدف كسب قدرت و جایگاه اجتماعی بالاتر به تصدی گری امور و در اختیارگرفتن مدیریتها و عضویت در احزاب، تشكلها و انجمنهای مختلف اقدام می كنند و برخی هم با نیت اصلاح امور و خدمت رسانی به مردم و محرومان جامعه وارد فعالیتهای سیاسی و اجتماعی شده از فعالیتهای علمی و پژوهشی باز می مانند.
دانشجویان به عنوان عامل دیگر تشكیل دهنده دانشگاه با انگیزه هایی چون فراهم شدن زمینه اشتغال در آینده، ارضای تمایلات و هیجانات روحی و گاهی هم به منظور مطرح شدن در بین دانشجویان به فعالیتهای سیاسی و دیگر فعالیتهای دانشجویی غیردرسی می پردازند و البته برخی هم با قرارگرفتن در فضای باز دانشگاه اسیر ارضای تمایلات نفسانی خود می شوند. در هر صورت در سنوات اولیه به علت عدم آگاهی كافی و غلبه هیجانات و احساسات بر منطق، قسمت عمده انرژی دانشگاهیان صرف انجام فعالیتها و درگیریهای سیاسی و دیگر فعالیتهای اجتماعی، شخصی غیردرسی و غیرعلمی می شود و این امر سبب می گردد مسائل آموزشی و پژوهشی در دانشگاه به عنوان اولویت اول مطرح نباشد.
بنابراین، پیشنهاد می شود ترتیبی اتخاذ گردد كه دانشگاهها در جایگاه اصلی خود به عنوان مراكز مستقل تولیدكننده دانش و علم قرار گیرند و حریمی برای آنها تعریف شود كه مانع از نفوذ، سوء استفاده و بهره برداری سیاسی گروههای ذی نفوذ شود.
عوامل بیرونی
عوامل بیرونی شامل كلیه مواردی می شوند كه بر اشتغال فارغ التحصیلان به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار كار می گردند. مهمترین عوامل بیرونی در ذیل آورده شده اند.
1 - مشخص نبودن و رواج نیافتن فرهنگ كاریابی: علیرغم تحولات فرهنگی - اجتماعی جامعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هنوزبافت سنتی در بیشتر مناطق كشور حاكم بوده و اشتغال در سازمانهای دولتی و كسب مشاغل لوكس اداری، اشتغال به كار در پایتخت و مراكز استانها، اشتغال در شهرهای خوش آب و هوا، اشتغال در شركتهای پردرآمد با مزایای بالا و یافتن شغل مناسب در شهر محل سكونت به منظور نزدیك بودن به خانواده از معیارهایی هستند كه معمولاً فارغ التحصیلان جامعه ما در زمان كاریابی به آنها توجه دارند و به آنها اولویت می دهند و خانواده ها بر یافتن شغل دولتی در محل سكونت برای فرزندانشان و حفظ خانواده به شكل هسته ای با هدف تامین امنیت خانواده تاكید می ورزند.
مجموعه این عوامل و دیگر متغیرها باعث تراكم فارغ التحصیلان بیكار در یك منطقه و اشتغال بی سوادان و غیرمتخصصان در مناطق دیگر به دلیل عدم حضور نیروهای متخصص شده است. هرچند بیكاری و فشار اقتصادی شدید باعث مهاجرت فارغ التحصیلان برای یافتن شغل خواهد شد لیكن پیشنهاد می شود ضمن ترویج و توسعه فرهنگ كارآفرینی در دانشگاهها و تشویق كارآفرینان، دولت در مناطق محروم و دورافتاده و بدآب و هوا تسهیلاتی را فراهم آورد تا فارغ التحصیلان بااین امید كه پس از چندسال كار با سرمایه مناسب می توانند به محل مورد علاقه خود بازگردند به دنبال كاریابی در این مناطق باشند.
2 - عدم توسعه بنگاههای كاریابی خصوصی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی علی رغم تمهیدات درنظر گرفته شده در قانون اساسی در خصوص تقسیم ساختار اقتصادی ایران به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی متاسفانه به دلیل سوء استفاده بخش خصوصی در شرایط بحرانی سالهای اولیه به ویژه در زمان جنگ و تمایل نیروهای ذی نفوذ به در اختیار گرفتن و انحصاری كردن خدمات در بخش دولتی با هدف افزایش قدرت نفوذ خود، به بیشتر دولتی شدن امور منجر گردید كه این قضیه اشتغال را نیز تحت تاثیر قرار داده و آن را دولتی كرد. این موضوع امكان فعالیت و قدرت رقابت بنگاههای كاریابی خصوصی را سلب كرد و مانع ایجاد و توسعه این بنگاهها گردید.
عدم كارایی بخش دولتی و ضرر و زیانهای وارده به كشور و تحولات ایجاد شده در اقتصاد جهانی توجه مسئولان را به خصوصی سازی بخشهای اقتصادی معطوف ساخته است. اما وجود قوانین و ضوابط اداری دست و پاگیر، قانون كار و برخی قوانین بیمه ای همچنان موانعی را در مسیر ایجاد و توسعه واحدهای تولیدی و بنگاههای اقتصادی كوچك و بزرگ قرار داده و موجب كاهش جابجایی و جایگزینی نیروی كار در بین بخشهای مختلف اقتصادی جامعه و به حداقل رسانیدن فعالیت بنگاههای كاریابی خصوصی و نهایتاً تعطیلی آنها به دلیل غیراقتصادی بودن فعالیتهایشـان می شود.
بدین خاطر همگام با خصوصی سازی بخشهای مختلف اقتصادی و به تناسب آن باید اصلاحاتی نیز در قوانین و مقررات مربوط به نحوه جذب و نگهداری نیروی كار نیز به وجود آید تا امكان فعالترشدن بنگاههای كاریابی خصوصی فراهم گردد.
3 - عدم توسعه كانونهای فارغ التحصیلان و ناكارآمدی آنها در كاریابی و هدایت شغلی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه در دهه 60 كانونها، انجمنها و تشكلهای مختلفی از جمله كانونهای فارغ التحصیلان با هدف افزایش قدرت نفوذ و حضور فعال تر تحصیلكرده ها درجامعه و ایجاد بستر مناسب برای فراهم آمدن زمینه اشتغال اعضای آنها تاسیس شدند. بررسی اجمالی چگونگی ایجاد و روند كار این نهادهای غیردولتی نشان می دهد در گذشته، جامعه و به ویژه برخی از مسئولان توانایی پذیرش قدرت نمایی چنین نهادهایی را نـداشته اند و از سوی دیگر، اعضا دارای تجربه كافی در زمینه فعالیتهای تشكیلاتی و مشاركتی نبودند كه این امر سبب اختلال در روند فعالیت كانونها شده و با گذشت زمان و تحت تاثیر تغییر و تحولات جامعه، كاركرد این كانونها تغییر یافته بعضاً منحل و برخی نیز در حالت ركـــود و با حداقل فعالیت به راه خود ادامه داده اند.
امروزه باایجاد نهادهای غیردولتی جدید مانند سازمانهای نظام مهندسی كشاورزی و دیگر رشته های كاری عملاً فارغ التحصیلان جذب این گونه سازمانها می شوند و این سازمانها باتوجه به ابزارهایی كه در اختیار دارند می توانند در بسترسازی برای اشتغال اعضای خود به نحو موثرتری فعالیت كنند.
4 - تعدد متقاضیان و رقابت شدید برای كسب مشاغل موجود: عدم توجه به روستاها و مناطــق محروم توسط رژیم پهلوی به گسترش بی سوادی و فقر فرهنگی در این مناطق منجر شد. ضرورت ارتقای سطح فرهنگی، شعار محرومیت زدایی انقلابیون و تمركززدایی دولت، انتظار مردم از دولت برای توسعه همه جانبه مناطق، شعار انجام اقدامات عمرانی و توسعه ای فعالان سیاسی در مناطق مختلف، حكومت مركزی و به ویژه وزارت فرهنگ و آموزش عالی را مجبور ساخت نسبت به توسعه آموزش عالی و تاسیس مراكز آموزشی در مراكز استانها و برخی از شهرستانها اقدام كند كه این امر به افزایش تعداد فارغ التحصیلان منجر گردید.
از سوی دیگر، تمركز سازمانها، صنایـــع و بنگاههای اقتصادی كوچـــك و بزرگ در كلان شهرها و مراكز استانها سبب شد فـــــارغ التحصیلان سایر مناطق با تصوریافتن مدینه فاضله راهی این شهرها شده و با اضافه شدن به دیگر متقاضیان كار عرصه رقابت را تنگتر و فشرده تر كنند. ضمن اینكه محدودبودن تعداد فرصتهای شغلی و وجود تعداد زیاد متقاضیان كار، باعث ایجاد رقابت شدید بین آنها شده است. بنابراین، دولت باید در واگذاری امتیاز تاسیس بنگاههای اقتصادی كوچك و بزرگ، ضمن در نظر گرفتن سایر شرایط توجه بیشتری به تعداد فارغ التحصیلان بیكار مناطق مختلف داشته باشد.
5 - رواج نیافتن فرهنگ كارآفرینی و كم بودن تعداد كارآفرینان: وجود جمعیت عظیم جوان و تحصیلكرده اما بیكار در سطح جامعه، از یك طرف به عنوان سرمایه اقتصادی و از طرف دیگر به عنوان تهدیدی جدی و بالقوه در ایران مطرح است. متاسفانه علی رغم اهمیت و نقش كارآفرینی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به علت دولتی شدن امور و مشكلات و تنگناهای دولت، مقوله كارآفرینی مورد توجه نبوده، لذا فرهنگ كارآفرینی رواج چندانی نیافته و به عبارتی ناشناخته مانده است.
از دیدگاه بسیاری از صاحبنظران، كارآفرینی موتور توسعه اقتصادی جامعه است (1). بنابراین، حذف موانع دولتی موجود در مقابل فعالیتهای تولیدی و اجرای سیاستهای تشویقی و حمایتی از كارآفرینان و فراگیرشدن فرهنگ كارآفرینی می تواند این تهدیدها را به فرصت تبدیل كرده و به تحول اقتصاد ملی ایران منجر شود.
از سوی دیگر، بررسی اجمالی كشورهای صنعتی و فراصنعتی نشان می دهد كه بخش عمده ای از برنامه های آموزشی دانشگاهها در این كشورها به آموزش كارآفرینی اختصاص دارد. وجود بیش از 50 دانشگاه در آمریكا، 42 دانشگاه در آلمان، 13 دانشگاه در لهستان و 8 دانشگاه در سوئد و... كه در آنها كارآفرینی و مدیریت واحدهای كوچك اقتصادی تدریس می شود حاكی از درك نقش كارآفرینی و اهمیتی است كه در این كشورها برای كارآفرینان در فرایند توسعــه اقتصادی قائل می شوند(4).
در ایران نیز طی دو سال اخیر نسبت به ایجاد مراكز كارآفرینی در بیش از 15 دانشگاه اقدام شده كه به جز چند دانشگاه بقیه فعالیت چندانی نداشته اند كه این امر حكایت از عدم توفیق دولت در فرهنگ سازی در این زمینـه می كند. بنابراین، برای فراگیرشدن فرهنگ كارآفرینی، باید تغییراتی در سیستم آموزشی و محتوای دروس مدارس و دانشگاهها داده شود و افرادی در راس امور قرار گیرند كه علاقه مند به ایجاد و توسعه فعالیتهای تولیدی بوده و شرایط مناسب را برای ظهور كارآفرینان فراهم سازند.
6 - وجود مشكلات اجرایی در پیاده كردن سیاستها و برنامه های كلان اشتغال كشور: ارزیابی برنامه های اشتغال زایی دولتهای گذشته در ایران نشان می دهد علی رغم تلاش و جدیت آنها در تدوین برنامه های بلندمدت اشتغال، این برنامه ها مانند سایر برنامه های اقتصادی - اجتماعی در اجرا با مشكلات متعددی مواجه بوده است كه این عدم موفقیت از چند بعد قابل بررسی است:
الف - نحوه تدوین سیاستها و خط مشی ها: بررسی اجمـــــــالی نحوه تصمیم گیری و خط مشی گذاری در كشور، وجود ناهماهنگی و اختلاف نظر بین قانونگذار و مجری را نشان می دهد. تمركز تصمیم گیری در پایتخت و مجرب نبودن بدنه كارشناسی دولت مركزی مانع از بررسی دقیق و كالبد شكافی مسائل و توجه به واقعیتهای محلی و منطقه ای توسط كارشناسان می شود. لـذا بعضاً تصمیمها و برنامه هایی اتخاذ و تدوین می شوند كه باتوجه به شرایط زمانی و مكانی قابل اجرا نبوده و یا اجرای آن با مشكل مواجه است.
ب - عدم نظارت و ارزیابی در اجرای برنامه ها: فقدان نظارت یا نظارت كم بر اجرای دقیق برنامه ها شرایط را برای سوء استفاده مجریان و بنگاههای اقتصادی فراهم آورده است. ضمن اینكه عدم اجرای ارزیابیها، نقاط ضعف خط مشی ها را به تصویر نمی كشد و قانونگذار از نتیجه تصمیم های خود مطلع نشده و نسبت به رفع نواقص اقدامی صورت نمی گیرد و همچنـان مشكلات در اجرای برنامه ها باقی می مانند.

نتیجه گیری
باتوجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغـال فارغ التحصیلان باید برای حل این معضل از كلیه سازمانهای مرتبط به منظور تهیه و اجرای یك طرح جامع و فراگیر در زمینه اشتغال استفاده شود. آنچه كه در تدوین طرح فوق باید مدنظر قرار گیرد توجه به عوامل اصلی موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان آموزش عالی و مسئولیت دادن به سازمانهای مرتبط با آن است.
در این مقاله، برخی از عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان آموزش عالی مورد بررسی قرار گرفت. باتوجه به بررسی های به عمل آمده و مباحث مطروحه موارد زیر به عنوان نتیجه گیری و همچنین به عنوان یك چهارچوب بنیادی برای تدوین طرح جامع اشتغال فـارغ التحصیلان آموزش عالی ارائه می گردد.
- در بخش تامین اجتمـــــاعی و رفاه عمومی به نحوی برنامه ریزی شود كه افراد فقط با هدف كسب علم و دانش وارد دانشگاه شوند؛
- ظرفیت پذیرش دانشجو براساس نیاز آینده بازار كار به نیروی متخصص تعیین شود؛
- مجوزهای ایجاد رشته های تحصیلی در دانشگاه موقتی باشد و متناسب با زمان و شرایط تغییر كند؛
- سرفصلهای دروس دوره های آموزشی براساس زمینه های شغلی مرتبط بازبینی و تنظیم شوند؛
- بین سرفصل دروس با شرایط احراز مشاغل مورد نظر هماهنگی و همسویی ایجاد شود؛
- اقدامات بنیادی در خصوص تغییر در شیوه آموزش موجود انجام گیرد؛
- جذب استادان دارای روحیه علمی و دانش پژوهی در اولویت قرار گیرند و از سوی دیگر، تدابیری نیز برای رفع مشكلات و تنگناهای اقتصادی اعضای هیات علمی اتخاذ گردد؛
- برای ارزیابی فارغ التحصیلان، معیارهایی كه نمایانگر حداقل دانش نظری و توان عملی آنان هستند به صورت استاندارد برای هررشته تحصیلی تعریف شود؛
- ارتباط دانشگاه با بخشهای اجرایی تقویت گردد؛
- در پذیرش دانشجویان، متناسب بودن شرایط دانشجو با رشته تحصیلی مدنظر قرار گیرد؛
- بودجه بخش آموزش عالی تقویت شود و درصدی از درآمد یا سود بخشهای مختلف جامعه كه مصرف كننده ستاده های نظام آموزشی هستند به دانشگاهها به منظور تامین امكانات و تجهیزات لازم اختصاص داده شود؛
- آموزش عالی باید سیاستها و برنامه هایی را برای شناسایی و جذب افراد مستعد و نخبه و آشنایی آنها با اصول و فلسفه تعلیم و تربیت و شیوه های نوین تدریس، شیوه های تحقیق و شیوه آموزش مبانی علوم تدوین و اجرا كند؛
- دانشگاهها و مراكز آموزشی در جایگاه اصلی خود قرار گیرند و حریمی برای آنها تعریف شود كه مانع از نفـوذ، سوء استفاده و بهــــــره برداری سیاسی گروههای ذی نفوذ گردد؛
- ترویج و توسعه فرهنگ كارآفرینی در دانشگاهها و تشویق كارآفرینان؛
- فراهم آوردن تسهیلات در مناطق محروم دورافتـــــاده و بدآب و هوا به نحوی كه فـارغ التحصیلان به دنبال كاریابی در این مناطق باشند؛
- انجام اصلاحات در قوانین و مقررات مربوط به نحوه جذب و نگهداری نیروی كار به منظور فراهم آوردن امكان فعالیت بنگاههای كاریابی خصوصی؛
- استفاده از توانمندیهای نهادهای غیردولتی جدید مانند سازمانهای نظام مهندسی كشاورزی، در بسترسازی برای اشتغال فارغ التحصیلان؛
- برنامه ریزی برای ایجاد مراكز كارآفرینی و حركت دولت برای فرهنگ سازی در این زمینه؛
- نظارت بر اجرای دقیق برنامه ها به نحوی كه از سوء استفاده مجریان و بنگاههای اقتصادی جلوگیـری به عمل آورده و امكان اجرای سلیقـه ای برنامه های اشتغال را از مجریان سلب كند.

منابع و مآخذ:
1 - احمدپور داریانی، محمود (1378)، كارآفرینی، تهران شركت پردیس 57 .
2 - عاصمی پور، محمدجواد، (1379)، بررسی نظام آمــــــوزشهای علمی - كاربردی و تاثیر آن بر بهره وری. مجموعه مقالات دومین همایش بررسی و تحلیل آموزشهای علمی كاربردی ص 55 .
3 - مكنون، رضا، (1380)، راهبرد آموزش عالی، اشتغال و توسعه كشور، مجموعه مقالات كنگره راهبردی توسعه علمی ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ستاد پیشبرد علوم ایران 1400 .
4 - نصیری قیداری، حسن، (1381) بسترسازی كارآفرینی، ماهنامه بازاریابی، شماره 22، صفحه 2 .
علی نظری كتولی : كارشناس ارشد مدیریت دولتی و كارشناس امور اداری دانشگاه علوم كشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
دكتر رامین رحمانی: استادیار دانشگاه علوم كشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 20 اسفند 1393 ساعت: 10:04 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره چالشهای اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهها,چالشهای اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهها,تحقیق درباره فارغ التحصیلی و بیکاری,

تحقیق درباره نگاهي به موتورهاي جستجو

تاريخچه موتورهاي جستجو

موتورهاي جست و جو وب، تاريخچه مختصري دارند، به طوري كه عمر آن ها كمتر از يك دهه است. تاريخچه موتورهاي جست و جو در اين بخش بررسي مي كنيم.

قبل از اين كه موتورهاي جست و جو به وجود آيند ، آشفتگي حاصي در وب وجود داشت. براي يافتن چيزي در اينترنت مي بايست آدرس دقيق آن مشخص بود. با ايجاد گوفر آشفتگي تا حدي بر طرف شد و محتويات اينترنت سازمان يافته شد. گوفر در دانشگاه ماينسو تا ايجاد شد. گوفر بر اسسا HTML طراحي نشده بود و استفاده از عناوين فايل با توصيف هاي جزئي در آن موسوم بود. اما اگر طريقه استفاده از گوفر را بدانيد به راحتي مي توانيد فايل ها را از اينترنت برداريد. گوفر در دهه 1980 در دانشگاه ماينسوتا به وجود آمده تا مشكلات كامپيوتري آن را حل كند. در اين دانشگاه دپارتمامن هاي زيادي با فايل هاي متعددي وجود داشت كه افراد زيادي مي خواستند به آنها دسترسي داشته باشند. لازم بود اين اطلاعات به راحتي در هر دپارتمان قابل دسترسي باشند. دانشگاه ماينوستا گوفر را به عنوان نرم افزاري تعريف كرد كه از قرار داد TCP/IP در شبكه بندي استفاده كرده است. سايت گوفر حاوي منويي است كه از طريق آن مي توان به اطلاعات مورد نظر دست يافت.

توسعه سريع وب جهاني گوفر را از دور خارج كرد. در وب جهاني مي توان ابر پيوندها را دنبال كرد. متن ها را جست و جو نمود، از مرورگرهاي گرافيكي استفاده كرد، و بسياري از تكنيك هاي محاوريه اي را به كاربرد و موتورهاي جست و جوي وب را ايجاد نمود.

اولين موتور جستجو موفق، WebCrawler بود كه در دانشگاه واشيتگتون طراحي و ساخته شد و در سال 1994 به كار گرفته شد. در مدت يك سال، سه رقيب براي آن پيدا شدند: Lycos, infoseek و open text در اواخر 1995 موتورهاي جستجوي Alta vista, excite بوجود آمدند. جالب است كه بدانيد اغلب فناوري هاي جست و جو كه امروزه توسط جست و جو كنندگان مورد استفاده قرار مي گيرند با درجات مختلفي در اين موتورهاي جستجوي موجوددر خدمات online مثل Dialog و lexisnexis را ندارند. علاوه بر اين نه موتورهاي جستجو و نه امكاناتي مثل داير كتوري هاي وب از نظريه دسته بندي موضوعي جامعه و شيوه هاي كاري نوين استفاده نمي كنند. اين نكات از نظر عملي مطرح اند، به طوري كه جست و جوگر جدي بايد تشخيص دهد كه اغلب موتورهاي جست و جو براي جست و جو گرهاي مبتندي طراحي شدند، نه براي كسني كه مايل هستند از روشها و تكنيك هاي پيشرفته تري استفاده كنند.

موتور جست و جوي hot Bot در سال 1996 و موتور جستو جوي Northern light در سال 1997 به وجودآمد. Hot bot  داراي واسط پيشرفته با كاربردي ساده بود كه به بانك اطلاعاتي بزرگي وصل بود ( در اواخر سال 1997 ، بزرگترين بانك اطلاعاتي بود).

Notrhern light جستجوي وب را با جست و جوي اطلاعاتي خصوصي تركيب كرده است . Google در سال 1998 به وجود آمد و دو ويژگي مهم آن يعني واسط بسيار ساده وچيدن ركوردها بر اساس محبوبيت باعث شده است كه به سرعت بين جست و جو گرهاي مبتدي و حرفه اي ( يا موردي و دائمي) محبوبيت پيدا كند. به هر حال مسابقه براي توليد بزرگترين موتور جستجو تا حدي فروكش كرد تا اين كه در سال 1999 موتور جستجو fast search به وجود آمد و بانك اطلاعاتي آن 200 ميليون ركورد داشت. اين عامل به همراه ساير عوامل رقابتي منجر به مسابقه و انگيزه ديگري شده است و به اين ترتيب در ژوئن 200 چهار موتور جستجو از بانك اطلاعاتي 200 ميليون ركوردي استفاده كردند.

از بين موتورهاي جست و جوي اوليه open text اولين موتوري بود كه از بين رفت. از اوايل 1998 تا كنون دگير موجود نيست. به نظر مي رسد در دو يا سه سال آينده موتورهاي جستجوي بيشتري از بين بروند و موتور جستجو جيديد به وجود آيند. موتور جستجوي موجود نيز تغيير مي كنند، گرچه بسياري از اين ها به صورت كم يا زياد به عنوان بخشي از ماهيت دروازه اي خدمات هستند نه بخش اصلي جنبه جست و جو. اميدواريم توليد كنندگان اين ابزارها دائما به فكر پيشرفت امكانات جستجو باشند و به نظر مي رسد كه جنبه هاي رقابتي اين قضيه ادامه دارد.

شركت هاي توليد كنننده موتور جستجو همانند ساير بخشهاي تجارت مستعد رشد هستند و سال هاي 1996 و 1997 موتور داراي نسخه پيشرفته اي بود.، صرف نظر از اين كه آيا نسخه پيشرفته واقعا پيشرفته بود يا همانند ساير چيزهايي بود كه نمي توانست در صفحه اول گنجانده شود.

در سال 1998 دروازه و شخصي سازي در وب شدت يافت. دروازه وب به صورت ايستگاه هاي هواشناسي، گروه هاي خبري، رديابي اوراق بهادار، تقويم هاي شخصي و غيره در صفحه اول ظاهر شدند. به اين ترتيب، همه چيز در صفحه اصلي وب در دسترس است.

در سال هاي 1999 و 2000 مفهوم دروازه قوت بيشتري پيدا كرد. ابزارهايي كه به دروازه هاي اوليه اضافه شدند (مثل دايركتوري ها و غيره)، در صفحه اول قرار گرفتند تا افراد از آن ها استفاده كنند. در سال 1999 به اين صورت عمل شد كه محتويات اين ابزارها به طور خود كار در صفحات نتيجه (صفحاتي كه در اثر جست و جو پيدا شدند)، ظاهر شدند. يعني همزمان بانك اطلاعاتي موتور جست و جو مورد جستجو به طور منظم به نمايش در مي آيند. اين نوع تركيب منابع، كيفيت نتايج جست و جو را بهبود داد، به طوري كه خروجي ها به طور پيوسته به جست و جوگر نشان داده مي شود و نياز به اجراي جست و جوي جداگانه در ابزارهاي مختلف نيست. توجه كنيد كه جست و جو فقط يك شاخص وب نيست بلكه جست  وجوي داركتوري يك شركت، جست و جو دايركتوري و غيره است.

مرحله بعدي به كاربران موتور جست و جو مربوط مي شود ابزارهايي كه مورد توجه كاربر قرار مي گيرند نگهكداري شده بهبود مي يابند كپي كپي مي شوند و از نظر آن ها ارزشمند هستند. مسئله اين است كه كسي كه اين كتاب را مطالعه مي كند و كسي كه به ويژگي ها ابزارهاي معرفي شده در اين كتاب مياز دارد يك كاربر عادي موتور جست و جو نيست. كاربر عادي به ويژگي ها يپيشرفته و مربوط به پژوهش توجهي ندارد. اگر به جست و جو هاي عادي توجه كنيد درجه درستي اين مطلب مشخص مي شود.lycos ليستي از جست جو هاي محبوب را آماده مي كند. در يك هفته آزمايشي، 50 جستجوي بهتر، حاوي 46 جستجو در مورد سرگرمي، ورزش ها يا بازي ها بوده است. معنايش اين است كه اغلب جستجوهايي كه در وب انجام ميگيرند اهداف پژوهشي ندارند. اما خوشبختانه تعداد كل افرادي كه از اينترنت استفاده مي كنند در حا لاف است و افرادي كه از موتور جستجو براي اهداف حرفه اي مثل سرمايه گذاري و كسب اطلاعاتي راجع به علوم، بشريت تجارت و پزشكي استفاده مي كنند به سرعت در حال افزايش است به همين دليل موتورهاي جست و جو بايد توجه بيشتري به اين موضوعات داشته باشند.

 

ساختار موتورهاي جستجو

پرداختن به جزئيات موتور جستجو تا حدي ضروري است هر چند كه بدون پرد اختن به جزئيات نيز مي توان از آنها استفاده كرد. به عنوان مثال راننده اتومبيل بدون اطلاعات از عملكرد موتور اتومبيل مي تواند از آن استفاده كند، اما بهتر است همين راننده چگونگي تست سطح روغن وسوخت را بداند. به همين دليل پژوهشگران بايد مطالب بيشتري در مورد موتور جست و جو داشته باشند تا كارايي جست وجوي خود را بهبود بخشند. براي اين كار بايد با ساختار موتور جستجو تا حدي آشنا باشد.

215

ابزارهاي مافوق جست و جو

با توجه به اين كه هشت موتور جستجوي عمده وجود دارد، جالب است وسيله وجود داشته باشد كه تعدادي از آنها را به طور همزمان جست و جو كند. اين ايده بسيار خوب است. خوشبختانه اين كار امكان پذير است و مي توان چندين موتور جستجو را به طور همزمان جست و جو نود.

براي جست و جو چندين موتور جستجو به طور همزمان دو روش وجود دارد. يكي از آنها سايت هاي ماوفوق جست و جو است كه به طور رايگان در وب وجوددارند. روش ديگر استفاده از برنامه مافوق جست و جو مشتري است اين بنرامه در كامپيوترتان قرار مي گيرد و به جستجو رايگان بوده استفاده از آن ها آسان است، اما ضعف آن ها در كامل كردن كار است.برنامه هاي سمت مشتري كار را به خوبي انجام مي دهند، ولي برنامه بايد اينترنت از اينترنت برداشته شود و براي دريافت نتيجه نياز به چندين مرحله است. نمونه هايي از هر روش را بررسي خواهيم كرد.

سايت هاي مافوق جست و جو

امتياز اين وب سايت هاي رايگان، سهولت استفاده از آن ها است و نياز به برداشتن برنامه اي از اينترنت نيست، ولي معايب مهمي دارند.

عيب آن ها را بامثالي شرح مي دهيم. در جدول 1-11 واژه Hilgreave در چند موتور جست و جو، و سپس در چند موتور مافوق جست و جو شده است.اگر اين جدول را بررسي كنيد، مي توانيد به دو يا سه نتيجه مهم برسيد كه هنگام جست و جو در آن موتورها بايد در نظر داشته باشيد.

جدول 1-11

اگر بيش از نيمي از سايت هاي مرتبط بايد درموتورهاي جست و جو پيدا شوند موتورهاي مافوق جست و جو اغلب آن ها را پيدا نمي كنند. اين كار به عوامل زيادي بستگي دارد،مثل: محدوديت هايي كه خدمات جست و جو به تعداد ركودهاي بازيابي شده از هر موتور جست و جو اعمال مي كند، مهلت زماني كه خدمات جست و جو براي جست و جو در يك موتور در نظر مي گيرد، شكست در ترجمه تقاضا به نحو خاصي كه مورد نياز موتور جست و جو است و عوامل ديگر. خوشبختانه، بعضي از موتورهاي مافوق جست و جو تمام ركورد هايي را بر مي گردانند كه واقعا و جود دارند.

سه ضعف عمده موتورهاي مافوق جست و جو عبارت اند از:

1-    معمولا تعداد ركوردهايي را كه بايد از يك موتور جست و جو بازيابي شوند محدود مي كند (گاهي كمتر از 10 ركورد).

2-    معمولا تقاضا هاي پيچيده تر را به موتورهاي جست و جو منتقل نمي كنند.

3-    در بسياري از موارد، بيش از 2 تا 3 موتور جست و جو را جست و جو نمي كنند.

ايجاد يكي از اين سايت ها دشوار نيست. طبقه هاي Yahoo! براي اين موتورها، بيش از 100 عدد را نشان مي دهد. بعضي از آنها مجموعه از كادر هاي جست و جو هستند كه از موتورهاي جست و جوي ديگر كپي شده اند. بعضي از آنها نيز طوري هستند كه يك يا دو ضعف فوق را بر طرف مي سازند.

موتورهاي مافوق جست و جو در موارد زير با يكديگر فرق مي كنند:

o       موتورهاي جست و جوي ويژه اي كه تحت پوشش قرار مي دهند.

o       تعداد موتورهاي جست و جويي كه در هر زمان مي توانند جست و جو كنند.

o   توانايي آنها در انتقال تقاضاهاي پيجيده تر به موتور جست و جو، مثل آنهايي كه شامل عبارات، دستورات بولي و غيره هستند.

o       محدوديت آنها در تعداد ركوردهايي كه بايد از هر موتور جست و جو بازيابي شود (مي تواند كمتر از 10 ركورد باشد)

o       مدت زماني كه براي جست و جو در هر موتور جست و جو تخصيص مي يابد.

o       چگونگي نمايش خروجي و اين كه آيا ركوردهاي تكراري ناشي از موتورهاي مختلف را حذف مي كنند يا خير.

موتورهاي مافوق جست و جو معمولا وقتي مفيد و مؤثر هستند كه دنبال اطلاعات قديمي مي گرديد و فكر مي كنيد كه تعداد آنها خيلي كم است.ركوردهاي زيادي وجود دارند كه در بعضي از موتورهاي جست و جوي كوچكتر پيدا مي شوند ولي از طريق سه يا چهار موتور جست و جوي بزرگتر پيدا نمي شوند و در نتيجه، جست و جوي آن ها وقت را به هدر مي دهد. موتورهاي مافوق جست و جو به شما اجازه مي دهند سريعا چندين موتور جست و جو را بررسي كنيد و واژه ها يا عباراتي را بيابيد.

نمي توان تمام موتورهيا مافوق جست و جو را در اين جا بررسي كرد، بلكه پنج موتور مافوق جست و جو معروف را بررسي خواهيم كرد. اين پنج موتور مافوق جست و جو، قابليت هاي فراواني دارند و عبارات اند از:

Dogpile:www.dogpile.com

Ixquick:ixquick.com

Metacrawler:www.metacrawler.com

Profusion:www.profusion.com

Search.com:search

براي مشاهده ليست گسترده اي از سايت هاي مافوق جست و جو، مسير زير را در yahoo! ببينيد:

Computers and Internet>Internet>Worldwideweb>searching the web>search Engines and Directories>ALI-in-one search pages

در ادامه چند موتور مافوق جست و جو را شرح مي دهيم تاهنگام استفاده از آنها، از ويژگي هاي مفيديبهره ببريد.منظور از"More engines covered"اين است كه چه تعدادي از 9 موتور جست و جو با بيش از200 ميليون ركود، توسط موتور مافوق جست و جو، جست وجو مي شود.total engines/directories searched تعداد كل موتور جستجو يا دايركتوري هاي وب را مشخص مي كند كه جست و جو شده اند. Boolean option مشخص مي كند آيا كاربرد مي تواند از هر موتور جستجو چند ركورد بازيابي شود.

 

قبل از اينكه د رمورد ساختار موتورهاي جست و جو بحث نيم، بهتر است به زمينه فعاليت آنها بپردازيم: آنها به عنوان دروازه عمل مي‌كنند. ايده وراي دروازه اين است كه، ممكن است يك صفحه (سايت) اوليه در وب باشد كه كاربر به طور خودكار ابتدا به آن صفحه مي‌رود و آن صفحه به عنوان دروازه‌اي براي نيازهاي كاربر عمل مي‌كند. اين دروازه، مجموعه‌اي از اطلاعات و ابزارهاي مورد نياز را در اختيار كاربر قرار مي‌دهد و لازم نيست كاربر براي يافتن آنها به چند محل مراجعه كند.

به عنوان مثال، با استفاده از صفحه شخصي Excite به عنوان صفحه شروع مرورگر، مي‌توان گروههاي انتخابي رئوس اخبار، پيش‌بيني وضع هواي محلي، اوراق بهادار، و تاريخ تعهدات آينده را ديد.

از همه مهمتر اين كه در اين كتاب، كادر تقاضاي موتور جست و جو نشان داده مي‌شود. در اين كادر مي‌توان تقاضايي را در يك بانك اطلاعاتي با بيش از 200 ميليون سايت مطرح كرد. ابتدا به اين بخش از سايت‌ها، يعني خودموتور جست و جو مي‌پردازيم. ولي ساير ويژگيهاي دروازه را نيز ناديده نخواهيم گرفت.

به خصوص، به چگونگي دريافت نتايج بهتر خواهيم پرداخت.

متأسفانه در كاربردهاي متداول منظور از موتور جست و جو، هم كل خدمات سايت و هم بخشي از سايت كه تقاضاها را مي‌پذيرد و هم جست و جوي با نك اطلاعاتي بزرگ است. در اغلب موارد، اصطلاح موتور جست و جو به جست و جوي بانك اطلاعاتي اطلاق مي‌شود و خدمات يا دروازه به كل سايت اطلاق مي‌گردد. منظور از ويژگيهاي دروازه، ساير ابزارها و اطلاعاتي است كه تدارك ديده مي‌شود. (دايركتوري‌ها، هواشناسي و غيره) اما به اين نكته نيز توجه كنيد كه خدمات Alta Vista  دروازه‌اي را  آماده مي‌كند كه حاوي موتور جست و جو و ساير ويژگيهاي دروازه مثل اخبار، دايركتوري وب و ابزارهاي ديگر است.

 

خود موتور جست و جو داراي پنج بخش عملياتي است:

1 ـ خزنده موتور كه صفحات و سايت‌هاي وب را مي يابد.

2 ـ بانك اطلاعاتي كه حاوي اطلاعاتي راجع به صفحات پيدا شده توسط خزنده و ساير صفحاتي است كه از منابع ديگري جمع آوري شده‌اند.

3 ـ برنامه شاخص بندي كه محتويات بانك اطلاعاتي را مرتب مي كند.

4 ـ موتوربازياب يكه شامل الگوريتم و برنامه‌نويسي‌هاي مربوط به آن، دستگاهها و غيره است كه اطلاعات تقاضاشده را از بانك اطلاعاتي / شاخص بازيابي مي‌كند.

5 ـ واسط گرافيكي (HTML) كه داده ‌هاي تقاضا را از كاربر جمع‌آوري مي‌كند و به موتور بازيابي تحويل مي‌دهد.

 

خزنده‌ها

خزنده‌ها يا عنكبوت‌ها برنامه‌هايي هستند كه براي موارد زير در وب حركت مي‌كنند:

1 ـ شناسايي سايتهاي جديدي كه بايد به موتور جست و جو اضافه شوند.

2ـ شناسايي سايت‌هايي كه قبلا پيدا شدند و اكنون تغيير كرده‌اند.

خزنده ها اطلاعات مربوط به صفحات را از سايتها پيدا مي‌كنند و آنها را در بانك اطلاعاتي موتور جست و جوگر قرار مي‌دهند. مطالب زيادي در اين مورد مي توان بيان كرد ولي فقط بخشي از مطالب به جست و جوگر مربوط مي شود و جست و جوگر به اين مسئله پي مي برد كه چرا بعضي از صفحات در بعضي از موتورها پيدا مي‌شوند ولي در موتورهاي ديگر پيدا نمي‌شوند. براي بسياري از موتورها. سايت‌هاي معروفتر (مثل انهايي كه اغلب توسط كاربران كليك مي‌شوند تا آنهايي كه پيوند به آنها لغو شده است)، نسبت به سايت‌هاي ديگر بيشتر در دسترس هستند. خزنده‌ها مي‌توانند به صورت عمقي يا عرضي يا هر دو برنامه‌نويسي شوند.آنهايي كه به صورت عرضي برنامه نويسي مي‌شوند نه تنها سايتهاي اصلي را مي يابند بلكه صفحات فرعي آن صفحات و صفحات فرعي اين صفحات فرعي را مي يابند و اين روند ادامه مي‌يابد.

خزنده هايي كه به صورت عرضي برنامه‌نويسي شده‌اند، صفحات اصلي تر را مي‌يابند و الزاماً تمام صفحات فرعي آنها را پيدا نمي‌كنند. هر چه موتورهاي حست و جو رشد كردند و بازار رقابت را به وجود آوردند، جست و جوي همزمان عرضي و عمقي مورد توجه قرار گرفتند.

 

بانك اطلاعاتي موتور جست و جو

كل اطلاعاتي كه راجع به تمام صفحات وب به دست مي‌آيد، بانك اطلاعاتي موتور جست و جو را تشكيل مي‌دهد. اين اطلاعات شامل صفحاتي است كه توسط خزنده شناخته شدند، اما صفحات پيدا شده توسط منابع يا تكنيكهاي ديگر را نيز دربر مي‌گيرد. تعداد زيادي از سايتهايي كه در بانك اطلاعاتي موتور جست و جو ذخيره مي‌شود، توسط ناشرين صفحات وب به آن تحويل داده مي‌شوند. اگر صفحه اول هر موتور جستجويي را نگاه كنيد، احتمالا پيوندي را مي‌بينيد كه به شما اجازه مي دهد تا صفحه‌اي را به اين موتورهاي جست و جو تحويل دهيد. اگر اين صفحات سپام نباشند در بانك اطلاعاتي ذخيره مي‌شوند. سپام ها مزاحمتهاي پستي‌اند كه توجه موتورهاي جست و جو را به خود جلب مي‌كنند. تمام يا اغلب توليدكنندگان موتورهاي جست و جو، صفحات تحويل شده را كنترل مي‌كنند تا سپام نباشند.

منابع ديگر نيز ممكن است در بانك اطلاعاتي موتور جست و جو قرار گيرند. به عنوان مثال بانك اطلاعاتي ممكن است حاوي عناوين صفحه و يا موضوعي از يك دايركتوري مثل Open Directory يا Yahoo! باشد.

وقتي از موتور جست و جو استفاده مي‌كنيم، مستقيما با جست و جوي وب سروكار نداريم، بلكه با بانك اطلاعاتي سروكار داريم كه ركوردهاي آن، بخشي از صفحات موجود در وب را توصيف مي‌كنند. با توجه به اين حقيقت، نبايد انتظارات غيرمنتظره‌اي از موتورهاي جست و جو داشته باشيم.

 

برنامه شاخص بندي و شاخص

باتوجه به صفحاتي كه در اثر يك تقاضا بازيابي مي‌شوند، شاخص‌بندي مي‌تواند حياتي تر از فرانيد خزنده باشد. برنامه شاخص بندي، اطلاعات موجود در بانك اطلاعاتي را بررسي كرده ورودي‌هاي مناسبي را درشاخص قرار مي‌دهد. وقتي تقاضايي انجام مي‌شود، اين شاخص براي شناسايي ركوردهاي موردنظر به كار گرفته مي‌شود.

اغلب موتورهاي جست و جو ادعا مي‌كنند كه تمام واژه‌هاي هر صفحه را شاخص بندي مي كنند. مسئله اين است كه موتورهاي جست‌وجو چه چيزي را به عنوان واژه مي‌شناسند. بعضي از انها داراي واژه‌هاي توقف هستند(واژ9‌هاي كوچك و متداولي كه اهميت چنداني ندارند) و شاخص بندي نمي‌شوند. بعضي از آنها از حروف تعريف و ربط صرف نظر مي‌كنند. بعضي ديگر از واژه‌هاي پراستفاده ولي بالقوه ارزشمند، مثل وب و اينترنت صرف نظر مي‌نمايند. گاهي از اعداد صرف نظر مي‌شود، زيرا جست‌وجوي واژه‌اي مثل Troop 13 دشوار است. اما در طول چند سال گذشته، موتورهاي جست‌وجو واژه‌هاي كمتري را به عنوان واژه‌هاي توقف در نظر گرفتند و جست‌وجوي Troop13 در بسياري از موتورهاي جست‌وجو صورت مي‌گيرد.

تمام موتورهاي اصلي، فيلدهاي ارزشمندي مثل عناوين و URL را شاخص بندي مي‌كنند. اغلب شبه دستورات HTML نيز شاخص‌بندي مي‌شوند. شبه دستورات شامل واژه‌ها، عبارات يا جملاتي كه در بخش خاصي ا زكد زبان HTML قرار مي گيرند تا محتويات صفحه را توصيف كنند. شبه دستورات هنگام مشاهده صفحه ديده نمي شوند، گرچه مي توانيد به مرورگر بگوييد كه مد منبع را نمايش دهد. كد منبع، كد سازنده صفحه است. براي كساني كه با HTML آشنايي ندارند، مشاهده كد منبع ارزش چنداني ندارد.

محتويات شبه دستورات براي بازيابي اطلاعات مناسب‌اند. اما بعضي از موتورها بعضي از شبه دستورات را شاخص بندي نمي كنند، زيرا شبه دستورات بخشي از صفحه‌اند كه تحت تأثير سپام‌ها قرار مي‌گيرند. از اين رو حجم زيادي از اطلاعات شاخص‌بندي ارزشمند، ناديده گرفته مي‌شود.

آنهايي كه با HTML اشنايي دارند، مي‌دانند كه فريم‌ةا در ميليونها سايت استفاده مي‌شوند.

فريم‌ها دستگاههايي از HTML هستند كه بخشهاي مختلف صفحه را به عنوان پنجره‌هايي درنظر مي‌گيرند. بعضي از مووتورهاي جست و جو فريم‌ةار ا شاخص بندي نمي‌كنند و در نتيجه بسياري از سايتها از دست مي‌روند. اين ضعف به اين صورت برطرف مي‌شود كه توسعه دهندگان هوشمند صفحات وب، نسخه‌هايي از وب سايت بدون فريم را ايجاد مي‌كنند كه معادل سايت با فريم است. علاوه بر اين با تكامل ساخت صفحات وب از فريم‌ها به ندرت استفاده مي‌شود.

بعضي از موتورهاي جست و جو، واژه‌هاي موجود در پيوندهاي آبرمتن (مثل Click Here) اسامي اپلت هاي جاوا، پيوندهاي موجود در نقشه‌هاي تصوير يو غيره را با شاخص‌بندي نمي‌كنند. باتوچه به اين مطالب مشخص مي‌شود كه چرا بعضي از صفحات در تعدادي از جست‌و جوها بازيابي نمي‌شوند.

 

موتور بازيابي

موتور بازيابي برنامه‌اي است كه تقاضاي شما را دريافت مي‌كند و سپس شاخص را جست و جو مي‌كند تا ركوردهاي مطابق با تقاضاي شما را شناسايي كند و تحويل دهد. در واقع، در اين فرآيند دو مسئله اتفاق مي‌آفتد:

1 ـ موتور بازيابي با استفاده از الگوريتم بازيابي ركوردهاي مطابق با تقاضاي شما را شناسايي مي‌كند.

2 ـ سپس اين موتور ركوردهاي بازيابي شده را به ترتيب خاصي تنظيم مي‌كند و به كاربر تحويل مي‌إهد. اين دو عمليات ممكن است به طور همزمان يا به طور مجزا انجام شوند.

الگوريتم‌هاي بازيابي را در ادامه شرح مي‌إهيم. فعلا به اين نكته اكتفا مي‌:نيم كه اين برنامه‌ها با استفاده از معيارهاي تطبيق تعيين مي‌كنند كه چه ركوردهايي حاوي واژه‌ها عبارات يا تركيبي از آنها است.

ممكن است ساير معيارهاي تعريف شده توسط كاربر را نيز تطبيق كنند، مثل آيا صفحه خاصي حاوي فايلهاي صوتي و تصويري هست يا خير.

بخشي از موتور جست و جو كه ارتباط ركوردها را مشخص مي‌كند، ممكن است با الگوريتم بازيابي تركيب شده باشد يا فرآيند جداگانه‌اي باشد. حتي اگر به صورت فرآيند جداگانه‌اي باشد. اين تفكيك ممكن است از نظر كاربو مشخص نباشد و معمولا لازم نيست مشخص باشد. در بعضي موارد ممكن است تفكيك اين دو فرآيند روشن باشد. به عنوان مثال، در جست و جوي پيشرفته در Alta Vista كاربر بايد در كادر جداگانه‌اي به نام Sort by مشخص كند مرتب سازي چگونه بايد صورت گيرد.

 

واسط HTML

آنچه كه كاربران هنگام اتصال با موتور جست و جو مي‌بينند، واسط HTML است. اين واسط، داده هاي تقاضا را از كاربر مي‌گيرد و آن داده ها را به موتور جست و جو مي‌فرستد تا بازيابي را انجام دهد. بديهي ترين عمل آن، تهيه ابزاري براي كاربر است تا كاربر بتواند تقاضايش را مشخص كند. اما اين واسط اعمال ديگري را نيز انجام مي‌دهد، مثل فضايي براي تبليغات كه درآمدي براي شركت موتور جست و جو محسوب مي‌شود، امكان دستيابي به ويژگيهاي مختلف دروازه، و فراهم كردن پيوندهايي به صفحات كمكي و اطلاعات ديگري راجع به خدمات.

 

بانك اطلاعاتي در وراي بانك اطلاعاتي

دقت كنيد كه تمام موتورهاي جست‌وجو، بانكهاي اطلاعاتي مخصوص به خود را ايجاد نمي‌كنند. بعضي از موتورهاي جست‌و جو از بانك اطلاعاتي كه توسط ديگران ايجاد شد استفاده مي‌كنند و سپس محتويات، ويژگيها و الگورتيم‌هاي مرتب‌سازي خاص خودشان را اضافه مي‌كنند. بعضي از موتورهاي جست‌و جو مثل HotBot و MSN از بانك اطلاعاتي Inktomi استفاده مي‌كنند. Inktomi (با 500 ميليون ركورد) با عمل خزنده اطلاعات را جمع آوري كرد و آن را شاخص بندي نمودو سپس اين بانك اطلاعاتي را به HotBot و سايرين فروخت. از اين پس، اين موتورهاي جست و جو مي‌توانند بانك اطلاعاتي را دستكاري كنند. نقاط دستيابي مختلفي را ايجاد كنند(جست و جوي فيلدها) و در صورت لزوم نتايج  حاصل از جست و جوي بانك اطلاعاتي Inktomi را با نتايج حاصل از ساير منابع تركيب نمايند. در نتيجه جست و جوي دو موتور جست و جو كه هر دو از Inktomi استفاده مي‌كنند. ممكن است نتايج مختلفي را توليد نمايد.

موتور جست و جوي Fast Search بانك اطلاعاتي خودش را در اختيار ديگران قرار مي دهد و از طريق سايت خودش نيز مستقيما ميتوان به بانك اطلاعاتي آن دست يافت (برخلاف Inktomi) Lycos اولين موتور جست و جويي بود كه از بانك اطلاعاتي Fast Search استفاده كرد.

 

ويژگيهاي دروازه

منظور از ويژگي دروازه، ابزارها و اقلام اطلاعاتي‌اند كه در واسط خدمات ظاهر مي‌شوند و الزاما بخشي از عمليات جست و جوي وب نيستند. دايركتوريهاي وب، اخبار، دايركتوريهاي شركت، اطلاعات سهام، نقشه‌ها، هواشناسي و غيره. براي اهدافي كه فعلا داريم، عمل جست و جو را به عنوان فرآيندي تعريف مي‌كنيم كه كاربر معيار خاصي را وارد مي‌كند و بانك اطلاعاتي جست و جو مي‌شود تا صفحاتي از وب شناسايي شوند كه با آن معيار جور درآيند.

وقتي مفهوم دروازه ابتدا توسط خدمات جست و جو توسعه يافتند، اغلب ويژگيهاي غيرجست‌وجو به عنوان امكاناتي اضافي بودند. اينها با عمليات جست و جو تركيب نشدند و فوايد ناشي از آنها را مي‌توان به شكل بهتري از جاي ديگر به دست آورد.

احتمال اولين مثال از جامعيت (تركيب) جست و چوي بانك اطلاعاتي وب با يكي از اين ابزارها، سايت ياهو است. در ياهو، عمل جست و جو و عمليات دايركتوري با هم تركيب شدند. ياهو معمولا به صورت يك دايركتوري نگريسته مي‌شود(يك مجموعه قابل مرور، دسته بندي شده و انتخابي) نه يك موتور جست و جوي عمومي وب. اما چون اين دو عمليات باهم تركيب شده‌اند، در هر دو رده مي‌گنجد.

ياهو عمل مرور كردن را به خوبي جامعيت مي‌بخشد، زيرا هنگام جست و جو در ياهو عناوين دسته‌بندي ياهو جست و جو مي‌شوند و هنگام مرور در هرسطحي در الگوي دسته بندي جست و جوگر مي‌تواند دسته يا گروه موردنظر خودش را انتخاب نمايد. ياهو نه تنها در بانك اطلاعاتي خودش، بلكه در بانك اطلاعاتي ساير موتورهاي جست و جو نيز جست و جو مي‌كند(اوايل از بانك اطلاعاتي AltaVista استفاده مي‌كرد و فعلا از بانك اطلاعاتي Google استفاده مي‌نمايد). باتوجه به اين كه خدمات جست و جوي وب به صورت دروازه درآمدند، اغلب خدمات به اين نوع جامعيت ابزار روي آوردند. همان طور كه خواهيم ديد اين جامعيت نه تنها به جامعيت جست و جو و منابع دايركتوري وب مربوط مي‌شود به جامعيت ابزارهاي ديگر نيز مربوط خواهد شد.

نكته مهم در بررسي فوايد دروازه اين است كه كاربرد توانايي دارد تا صفحه اول سايت را شخصي‌سازي نمايد. اغلب خدمات جست‌وجوي وب كه ويژگيهاي دروازه‌اي را تدارك مي‌بنند، به جست و جوي وب نيز صادق است. سايتهاي جديدي مثل MSNBC و CNN اطلاعاتي بيش از اخبار خودشان را ارائه مي‌كنند. و اجازه مي دهند كه سايتهاي آنها شخصي سازي شوند.

اگر تاكنون صفحه اول هيچ سايتي را سفارشي نكرده باشيد، حتما اين كار را انجام دهيد. با انجام اين كار وقتي به آن سايت مي‌رويد تمام عناوين موردنظرتان را خواهيد ديد.

از اينكه با جنبه دروازه‌آي اين خدمات به عنوان مكمل عمليات جست ؤ جو نگريسته مي‌شود به معناي اين نيست كه جنبه دروازه‌اي اهميت كمتري دارد به اين علت با دروازه به اين صورت رفتار مي‌شود كه هدف اين كتاب بررسي جست و جو در وب است و آنچه كه در مورد دروازه گفته مي‌شود، به جست و جو مربوط مي‌گردد و برعكس، درواقع، هر جست و جوگربايد با مفهوم دروازه و امكان آن آشنا باشد. فقط به خاطر جست و جو به وب نمي‌رويم. براي بسياري از افراد، انتخاب، سفارشي كردن، و استفاده از دروازه در وب، بيشتر از استفاده از تلفن اتفاق مي‌افتد.

 

اجزاي صفحه اول موتور جست و جو

بسته به اين كه خدمات جست و جوي وب، مبتني بر دروازه يا مبتني بر جست و جو مي‌باشد، نماي صفحه اول آنها بسيار متفاوت است. خوب است كه جست و جوگران يك تصوير ذهني از خدمات مختلف داشته باشند اما تا زماني كه افراد با چند موتور جست و جو آشنا نشوند، عدم سازگاري بين آنها منجر به  تضادهايي مي‌شود. به همين دليل خوب است كه نگاهي به صفحه اول خدمات موتور جست و جو داشته باشيم تا محتويات و ويژگيهايي را كه اين خدمات دارند، شناسايي كنيم. وقتي شباهتها پيدا شدندبه راحتي مي توان تشخيص داد كه چه كارهايي با آن موتور جست و جو مي‌توان انجام داد. عناصر موجود در صفحه اول Alta Vista بسيار زياد است و در شكل 1-1 آمده است.

 

گزينه‌هاي بانك اطلاعاتي

بعضي از موتورهاي جست و جو مشخص مي‌كنند كه چه مجموعه‌اي از منابع بايد جست و جو شود. اين گزينه ها ممكن است شامل جست و جوي بانك اطلاعاتي اصلي موتور جست‌وجو يا جست‌و جوي مجموعه‌هاي ديگري از بانك اطلاعاتي مثل تصاوير، صوت و فيلم، مقالات خصوصي و گروههاي بحث باشد.

مهمترين گزينه و گزينه پيش فرض، واژه the web است كه تمام صفحاتي از وب را دربرمي‌گيرد كه در بانك اطلاعاتي آن خدمات جست و جو وجود دارد. معمولا براي گزينه‌هاي جست و جو از كادر متني يا دكمه‌هاي راديويي استفاده مي‌شود.

اغلب، در جاهايي از صفحه، پيوندهايي براي جست و جو در ساير بانكهاي اطلاعاتي وجود دارد (مثل بانكهاي اطلاعاتي مربوط به اطلاعات سهام)، اما موتور جست و جويي كه براي اين پيوندها به كار مي‌رود متفاوت است و معمولا شركت ديگري آن را تهيه كرده است. به عنوان مثال Excite چنين پيوندري را براي مظنه سهام و هواشناسي تدارك مي‌بيند كه هر كدام از آنها صفحات واسط پيچيده‌اي دارند.

 

كادر تقاضا

اين كادرها قلب موتور جست و جو هستند زيرا تقاضاها در اين وارد مي‌شوند. آنچه كه مي‌توان در اين كادر وارد كرد (عبارت منطق بولي و غيره) بسته به نوع موتور جست‌وجو دارد.

 

گزينه‌هاي اصلاح كننده تقاضا

تقريبا نيمي از موتورهاي جست‌و جو گزينه‌هايي را در صفحه اول فراهم مي‌كنند تا بتوان تقاضا را اصلاح كرد. اين گزينه‌ها اغلب به صورت پنجره بازشونده، دكمه‌هاي راديويي، يا كادرهاي كنترلي نمايش داده مي‌شوند. اينها گزينه‌هايي را فراهم مي‌كنند تا بتوان جست‌و جو را برحسب زبان، تاريخ، محتويات خاص، به كارگيري عملگرهاي منطقي و غيره به نحو بهتري انجام داد.

 

پيوند به نسخه‌هاي پيشرفته‌تر

براي تمام موتورهايي كه گزينه نسخه پيشرفته را تدارك مي‌بينند، پيوندهايي در صفحه اول وجود دارد كه به نسخه پيشرفته‌تري هدايت مي‌شوند. اغلب، خود پيوند بسيار كوچك است، به طوري كه گويي نمي‌توانيد آن را ببينيد. به ياد داشته باشيد كه اگر نسخه پيشرفته را ترجيح مي‌دهيد مي‌توانيد آن را به جاي صفحه اول موتور جست  وجو علامت گذاري كنيد.

 

آگهي تبليغاتي

اگهي تبليغاتي در موتورهاي جست و جو تقريبا اجتناب‌ناپذير است. براي اغلب شركتهايي كه موتورهاي جست‌وجو را تهيه مي‌كنند، آگهي تبليغاتي و فروش نرم‌افزار، عمده‌ترين موضوعات سودآور هستند. دقت داشته باشيد كه آگهي ها معمولا در رابطه با جست‌وجويي كه انجام مي دهيد بخش مي‌شوند. به عنوان مثال، اگر جست‌وجويي را انجام دهيد كه حاوي واژه furniture باشد، آگهي تبليغاتي مربوط به اثاثيه (معناي واژهfurniture) ظاهر مي‌شود. كسي كه اين آگهي را داده است، اين طور خواسته است كه در مواقع مناسبي پخش گردد. اگر اين موضوع را از ديدگاه مثبت نگاه كنيد، اين آگهي مي‌تواند براي مشتري و آگهي دهنده سود داشته باشد.

 

دايركتوري (موضوعات كانالها و دسته‌بندي)

براي موتورهاي بزرگ، معمولا ليستهاي وسيعي از منابع اطلاعات وب به يكي از فرمتهاي زير ظاهر مي‌شود:

دايركتوري يا ليست دسته بندي شده‌اي از سايت‌ها. به ياد داشته باشيد كه در هر موتور، اين سايتهاي انتخاب شده فقط بخش كوچكي از سايتهاي موجود در بانك اطلاعاتي موتور جست‌وجو را تشكيل مي دهند، بعضي از موتورهاي جست‌و جو، دايركتوري هايي را ايجاد و نگهداري مي‌كنند، در حالي كه بعضي ديگر از موتورها از يك دايركتوري‌ استفاده مي كنند كه در اختيار چندين موتور جست‌و جو قرار دارند. فعلا Open Directory (كه شكل عادي آن در سايت www.domz.org قرار دارد) و (LookSmart.com) LookSmart دايركتوري‌هايي هستند كه چندين موتور جست‌و جو از آنها استفاده مي‌كنند.

چون Open Directory بيشتر به امور پژوهشي مربوط است، خوب است كه در اينجا توضيحي راجع به آن مطرح شود. Open Directory بزرگترين دايركتوري‌هاي وب است كه بيش از 2 ميليون ركورد دارد. برخلاف ياهو، كه صدها ويراستار دساتخدام دارد و به آنها مبالغي را پرداخت مي‌كند، Open Directory در حدود 300000 ويراستار داوطلب دارد. از يك طرف، اين موضوع مي‌تواند به معناي كيفيت متغيري در انتخاب سايت‌ها باشد، ولي از طرف ديگر به معناي اين است كه بسياري از ويراستارها در زمينه تخصصي خود نسبت به ويراستارهاي ياهو باتحربه‌تراند. به طوري كلي به نظر مي‌رسد كيفيت محتويات خوب است و يك صفحه خوب با احتمال و سرعت بيشتري وارد Open Directory مي‌شود تا ياهو. Open Directory داراي 15 دسته سطح بالا است و اغلب طبقه يا طبقه‌هاي فرعي داراي چهار يا پنج سطح پايين تر هستند. حاوي ارجاعات متقابل و توصيف‌هايي براي دسته‌ها است و جست و جو در هر سطح همانند سطح بالا انجام مي‌گيرد.

هر موتور جست‌وجو، Open Directory را تقريبا متفاوت از ديگري پياده‌سازي مي‌كند.

ـ كانالها يا صفحات اختصاصي در مورد موضوعاتي مثل تجارت، سرگرمي يا ورزش، هر يك از اين صفحات، ممكن است حاوي ليست دايركتوري در مورد ان موضوع سايتهاي قابل جست‌وجو و غيره باشد. به عنوان مثال در Excite در زير طبقه Bussiness پيوندي به بخش Bussiness دايركتوري مربوط به Excite حست‌وجوي مظنه سهام، دايركتوري هاي شركت، مجموعه‌اي از ابزارهاي تجارت Online و بسياري از پيوندهاي تجاري مرتبط دارد.

 

ارتقاي سايت

جايي است كه توليدكننده موتور جست‌وجو ويژگيهاي بارز خود را نشان مي‌دهد. معمولا ويژگيها يا محتويات بارز در ان برجسته مي‌شوند. موتورهاي جست‌و جو معمولا خدماتي را در اين جا مطرح مي‌كنند كه ممكن است در سايتهاي ديگر نباشد.

 

ساير ويژگيهاي دروازه

اين طبقه شامل ويژگيهاي مختلف و متعددي است كه در جدول 1-1 آمده‌اند.

 

پيوندهاي Help

اين پيوند شما را به صفحات بيشتري هدايت مي‌كند كه چگونگي عملكرد موتور جست و جو را براي شما تشريح مي‌كند. گرچه اغلب چيزهايي كه در صفحه كمكي مي‌خوانيد درست هستند، ولي بعضي از موتورهاي جست‌وجو چيزهايي را مطرح مي‌كنند كه به انها عمل نمي‌كنند. در بعضي از موارد اين خدمات ويژگيهايي را ارائه مي‌كنند كه در صفحات كمكي آنها گنجانده نشده است. بعضي از خدمات ممكن است در طول عمر خود تغيير كنند ولي اين تغييرات به صفحات كمكي آنها اعمال نشود. به طور كلي، صفحات كمكي خوب هستند و كيفيت آنها رو به افزايش است.

 

چه انتظاري از اين خدمات داريد

براي كساني كه جست‌وجوهاي زيادي را با خدمات Online مثل DIALOG و LEXIS – NEXIS انجام دادند، انتظارات مربوط به موتورهاي جست‌وجوي وب بايد تعديل شود. تنوع ويژگيها، پيچيدگيها و قابليت اعتماد ويژگيها و در بعضي از موارد قابليت اعتماد نتايج حاصل از موتورهاي جست‌وجو، برابر با آن خدمات تجاري نيست. ماهيت عمومي بودن موتورهاي جست‌و جو، به خصوص تمايل به جذب ميليونها كاربر موجب شده است تا سطح پشتيباني آنها از مشتريان، كمتر از خدمات قديمي‌تر باشد.

اما چون خدمات جست‌و جوي وب رايگان هستند، مي‌توان اين عيبها و نقص‌ها را نيز تحمل كرد. به طوري كه حق اشتراك گرفته نمي‌شود و بابت جست‌وجو نيز پولي دريافت نمي‌گردد.

فاصله بين انتظارات بازيابي قديمي و انتظارات جست‌و جوي وب وقتي كمتر مي‌شود كه عوامل ديگر نيز درنظر گرفته شوند. تشخيص اين عوامل براي جست‌وجوگرهايي مناسب است كه بخواهند از هر دو نوع خدمات استفاده كنند.

عامل اول اين است كه موتورهاي جست‌و جو با داده‌هاي بدون ساختار سروكار دارند، يا با داده‌هايي سروكار دارند كه ساختار آنها سازگاري ندارد. در واقع، ساختاري معين براي HTML وجود دارد. بدنه صفحات ساختار، سازگاري چنداني ندارد كه خدمات جست‌وجوي وب بتواند براي جست‌وجوي ساخت يافته استفاده كند. وقتي سازندگان صفحات وب از گزينه هايي مثل XML استفاده كنند، اين وضعيت تغيير مي‌كند. XML انواع مختلف داده‌هاي موجوددر صفحه را به خوبي شناسايي مي‌كند. بعضي  از موتورهاي جست‌و جو سعي مي‌كنند كه از اين امتياز استفاده كنند و فعلا منتظر سايت‌ها هستند تا اين نوع ساختارها در انها به وجود آيد.

عامل دوم اين است كه باتوجه به حجم داده‌هاي موجود در وب، به اضافه داده‌هايي كه روزانه اضافه مي‌شوند، كاري كه موتورهاي جست‌و جو در يك دوره زماني كوتاه انجام مي‌دهند، جالب است، توجه به اين حقيقت كه حداقل يك سطح دستيابي اوليه به صدها ميليون صفحه وجود دارد، جاي اميدواري است و مي‌توان عيب‌ها راناديده گرفت.

در جولاي 1999، در مقاله قابليت دستيابي اطلاعات در وب استيولورنس و سي. ال.گيلز مطالعاتي در مورد حوزه دستيابي موتورهاي جست و جو انجام دادند. در اين مقاله، پژوهشگران براورد كردند كه وب در آن زمان حاوي 800 ميليون صفحه از اطلاعات بود و هر موتور جست‌وجوي قوي كمتر از يك چهارن اين محتويات را تحت پوشش قرار داد. آنها برآورد كردند كه از بين 800 ميليون صفحه موتور جست و جوي Northern فقط 16 درصد، SNAP و AltaVista فقط 5/5 درصد و HotBot فقط 11 درصد و بقيه كمترا ز 10 درصد را شامل مي‌شوند.

يادآوري مي‌شود كه ارقام مطرح شده توسط تمام بينندگان وب قابل قبول نيست. بعضي از توليدكنندگان موتور جست و جو احساس مي‌كنند كه اين ارقام تحت تأثير اين حقيقت قرار گرفتند كه بسياري از صفحاتي كه در اين مطالعه شناسايي شده‌اند، تكراري اند ولي URL يكساني دارند. يعني چندين URL به يك صفحه اشاره مي‌كردند، مثل www.onstract.comو  onstrat.com. با اين كه صفحات مشابهي در كارگزاران مختلف بودند. علاوه بر اين بسياري از آنها نيز سپام(مزاحمتهاي پست‌اند) اگر اين مشاهدات درس باشد موتورهاي جست‌وجو صفحاتي بيش از آنچه را كه در مطالعات لورنس وگيلز مطرح شد، دربر مي‌گيرند.

هر كدام از نظرات درست باشد براي افزودن ديدگاهي به اين اعداد، دقت داشته باشيد كه حتي اگر يك چهارم صفحات نيز تحت پوشش قرار گيرند، مناسب است. توجه كنيد كه بسياري از خدمات جست‌و جوي قديمي تمايل ندارند تمام صفحات منتشر شده را نگهداري كنند. خدمات مشهوري مثل Psychological Abstract, Chemical Abstract و يا ساير خدمات حتي سعي نمي‌كنند تمام چيزهايي را كه به ترتيب در مورد شيمي يا روان‌شناختي منتشر شده‌اند، دربرگيرند. به اين نكته توجه داشته باشيد كه اگر مي‌خواهيد به تمام اطلاعات مربوط به يك موضوع دسترسي داشته باشيد، بايد چندين موتور جست‌وجو را بررسي كنيد.

حتي اگر چندين موتور جست‌و جو نيز جست‌و جو شوند، بازهم بخشي از وب را مشاهده نخواهيد كرد. اين بخش را اصطلاحا وب غيرقابل مشاهده مي‌نامند. اين صفحات در سايتهايي قرار دارند كه ورود به آنها مستلزم داشتن كلمه عبور است يا صفحاتي‌اند كه بخشي از بانكهاي اطلاعاتي هستند كه براي جستجو نياز به ورودي‌هايي از طرف كاربر دارند. براي دستيابي به اين بانكهاي اطلاعاتي، بايد ثبت نام كرده كلمه عبوري را وارد كنيد و يا بايد تقاضايي را در صفحه‌اي از ان سايت وارد كنيد. براي دستيابي به صفحات موجود در اين سايتها بايد مستقيما به آن سايت برويد، نه اين كه سعي كنيد انها را با استفاده از موتور جست‌وجوي وب جست‌وجو كنيد. براي مشاهده مجموعه‌اي از اين نوع سايت‌ها به آدرس زير مراجعه كنيد:

gwis2.circ.gwv.edul~gpriceldirect.htm

براي مجموعه‌اي از انتظارات منطقي در مورد قابليت جست‌وجو، بايد يك جنبه اضافي را درنظر داشت. به طور كلي، اغلب موتورهاي جست‌وجو براي جست‌وجوگرهاي جدي طراحي نشدند. بسياري از آنها براي كاربران موردي طراحي شدند، نه براي كساني كه در محيطهاي تجاري و پژوهشي كار مي‌كنند. با مراجعه به مستندات جست‌وجو و مشاهده مثالهايي كه در آن ارائه مي‌شود، مي‌توانيم به استفاده كنندگان آن پي ببريم. باتوجه به اين حقيقت، اگر از آنچه كه توسط موتور جست‌وجو ارائه مي‌شود استفاده صحيحي به عمل آيد، نتايج معقولي به دست خواهند آمد. اگر كاربران جدي از ويژگي‌هاي پيشرفته‌تر استفاده كنند، ممكن است روش‌هاي پيشرفته‌تري ارائه شوند. گرچه ممكن است بسياري از سايت‌ها بتوانند به كاربران موردي پاسخ دهند، ولي معمولا همه سعي مي‌كنند از موتورهاي جست‌وجوي قوي‌تر استفاده كنند. اين موضوع در مورد Northern light رخ داده است. به همين ترتيب، اغلب موتورهاي جست‌وجو سعي مي‌كنند تمام امكانات جست‌وجو را فراهم كنند.

 

موارد ديگري كه نبايد انتظار داشت:

ـ سازگاري از يك موتور جست‌وجو به موتور جست‌وجوي ديگر. اين موضوع را مي‌توان يك نكته مثبت تلقي كرد، نه منفي، زيرا هنوز بهترين روش جست‌وجو در وب مشخص نشده است و بايد در اين راه تلاش كرد.

ـ ابزارهاي قديمي كه با فروشندگان Online مورد استفاده قرار مي‌گيرند (مثل واژه‌نامه كنترل شده، دامنه كاملي از اتصال دهنده‌هاي بولي و الحاقي، فرمتهاي خروجي و غيره).

ـ جست‌وجوي كتاب‌شناسي جامع ـ تا مشخص شود چه ژورنال‌ها، كتابها، گزارش‌هاي تكنيكي، پايان نامه ها و غيره چاپ شده‌اند كه موتورهاي جست‌وجو هنوز نتايج قطعي را اعلان نمي‌كنند به خصوص براي جست‌و جوهاي بعدي. براي بسياري از موضوعات، بهترين شرط براي جست‌وجوي كتاب‌شناسي اين است كه از يكي از خدمات اقتصادي استفاده شود يا يك بانك اطلاعاتي مثل ERIC پيدا شود كه خواسته‌ةاي موردنظرتان را داشته باشد.

ـ بدانيد كه در اثناي جست‌وجو چه اتفاقاتي رخ مي‌دهد. پژوهش‌گران مجرب Online اغلب دوست دارند تمام چيزهايي را كه در پشت صحنه رخ مي‌دهد، بدانند. لذا مي‌توانند تشخيص دهند كه آيا واقعا به اهداف خود دست مي‌يابند يا خير.

آنچه كه واقعا در پشت صحنه جست‌وجو رخ مي‌دهد به دلايل رقابتي مخفي است و فقط در اختيار توليدكننده خدمات جست و جو است. اين موضوع به همراه ناسازگاري‌هاي موجود و بديهي، به معناي اين است كه نمي‌توان به دانش كافي در مورد پشت صحنه جست‌وجو دست يافت. در واقع، پشت صحنه، مخفي است.

سرانجام ، آنچه را كه امروز در مورد يك موتور جست‌وجوي خاص مي‌آموزيد، ممكنا ست فردا درست نباشد. بلكه بايد به عوامل موجود در فرآيند جست‌وجو پي ببريد. در اين صورت مي‌توانيد آنچه را كه مي‌بينيد تفسير كنيد و قدم بعدي را با ديد بازتري انتخاب كنيد.

 

موضوعات يا نواحي تحت پوشش موتورهاي جست‌وجو

براي هيچ كدام از موتورهاي جست‌وجو كه در اين مطرح شدند، مستنداتي وجود ندارد كه مشخص كند بيشتر به چه نوع صفحاتي تأكيد دارند. البته موتورهاي جست‌وجو كه در اين بحث مي‌شوند موتورهاي جست‌وجوي كلي‌اند و به موتورهاي جست‌وجوي اختصاصي نمي پردازيم. تعداد موتورهاي جست‌وجوي خصوصي نيز زياد است.

 

روزآمد كردن موتورهاي جست‌وجو

تازه‌بودن محتويات بانك اطلاعاتي خدمات جست‌وجوي وب به اين بستگي دارد كه خزنده ها چگونه سايت ها را پيدا مي‌كنند و صفحات جديد و تغيير يافته با چه سرعتي به بان كاطلاعاتي اضافه مي‌شوند و URL هاي تحويل شده با چه سرعتي به بانك اطلاعاتي اضافه مي‌شوند.

حتي در يك خدمات جست‌وجوي وب نيز اين عوامل ممكن است دائما تغيير كند. سايتهايي كه فعلا در بانك اطلاعاتي موتور جست‌و جو قرار دارند، ممكن است هر هفته تجديدنظر شوند، اما سايتهاي مشهورتر ممكن است به دفعات بيشتري پيدا شوند و سايتهايي كه شهرت زيادي ندارند، به دفعات كمتري پيدا شوند.

از زماني كه صفحه جديد تحويل داده شده تا زماني كه كاملا شاخص بندي شود، از يك روز تا چند ماه تغيير مي‌كند. موتورهاي مختلف ادعاهاي مختلفي دارند و سطح قابليت پذيرش آنها نيز متفاوت است. ممكن است بتوانيد صفحه‌اي را بيابيد كه ديروز به وب اضافه شده است. اما ممكن است در بعضي از موتورهاي جست‌وجو چند هفته يا چند ماه طول بكشد تا صفحه‌اي پيدا شود و به بانك اطلاعاتي آن اضافه گردد صفحاتي كه در سايتهاي مشهور پيوند دارند، به احتمال زياد زودتر پيدا مي‌شوند.

بعضي از خدمات جست‌وجو ادعا مي‌كنند كه تمام سايت‌هاي معرفي شده را در مدت يك يا دو روز پيدا مي‌كنند، ولي در بعضي از آنها نيز چند هفته طول مي‌كشد. اما وقتي صفحه‌اي به بانك اطلاعاتي اضافه شد به معناي اين نيست كه كاملا شاخص‌بندي شده است. اين كار ممكن است در چند مرحله انجام شود.

ابتدا خود URL شاخص‌بندي شود، سپس عنوان، و حتي چند ماه بعد متن آن صفحه شاخص بندي شود.

 

عوامل بازيابي و رتبه‌بندي

وقتي كاربر تقاضايي را وارد كرد، آن تقاضا به برنامه‌اي فرستاده مي‌شود كه بانك اطلاعاتي موتور جست وجو را جست‌وجو مي‌كند تا موارد زير را تعيين نمايد:

1ـ چه ركوردهايي به چه ترتيبي بايد نمايش داده شوند.

2 ـ آن ركوردها به چه ترتيبي بايد نمايش داده شوند.

اين دو كار ممكن است به طور مستقل يا به صورت يك عمليات انجام شوند.

عمليات اول، يعني شناسايي ركوردها براساس موارد زير مشخص مي‌شود:

الف) استفاده از يك روش پيش‌فرض كه د رآن، كاربر واژه‌ها، عبارات، يا جملات را بدو ننياز به نحو خاصي وارد مي‌كند

ب) با استفاده از وروديي از كاربر كه از نجوي پيروي مي‌كند و شامل معيارهايي مثل عملگرهاي همسايگي، مشخص كننده فيلد و غيره است.

وقتي كاربر ا زنحو ساخت يافته استفاده نمي‌كند، ساده‌ترين روش براي شناسايي ركوردها اين است كه برنامه بازيابي، تمام يا بعضي از واژه‌هاي ورودي كاربر را بگيرد، آنها را با عملگرهاي بولي AND يا OR متصل كند و بانك اطلاعاتي را با استفاده از آن عبارت بولي جست‌وجو نمايد. نحو ساخت يافته را مي‌توان جست‌وجوي زبان طبيعي ناميد. آنهايي كه بخش عمده‌اي از زندگي خود را با جنبه‌هاي حرفه‌اي و پيچيده پردازش زبان طبعيي (NLP) مي‌گذرانند، نمي‌توانند بپذيرند كه نحو ساخت يافته  به عنوان جست‌وجوي زبان طبعيي مطرح شود. اغلب موتورهاي جست‌وجو فراتر از اين شكل ابتدايي رفتار مي‌كنند و از روشها و تكنيكهاي پيشرفته تري استفاده مي‌نمايند. در اغلب موتورهاي مهم، تطبيق بولي به عنوان بخش مهمي از كار فرآيند جست و جو است. راههاي ديگري غير از تطبيق بولي وجود دارند و ركوردها را براساس عوامل محبوبيت و تحليل زبان شناختي حرفه‌اي بازيابي مي‌كنند.

وقتي كاربر از نحو مشخصي مثل بولي استفاده مي كند ممكن است الگوريتم پيش فرض موتور را تحت پوشش قرار دهد. يك موتور جست و جو ممكن است از هر يك از اين روشها استفاده كند الگوريتم پيش فرض براساس منطق بولي ضمني و ساير معيارها، نحو به كاربرده شده توسط كاربر، و تحليل زبان شناختي حرفه‌اي.

اولين كار برنامه، شناسايي ركوردهاي انتخابي، و دومين كار برنامه رتبه‌بند / بازيابي موتور جست وجو اين است كه ارتباط تقريبي هر ركورد را تعيين كند. درجه تطبيق يك ركورد با تقاضاي كاربر به صورت رتبه‌بندي يا امتيازبندي ركورد تعيين مي‌كند آيا ركورد بازيابي شود يا خير(فقط ركوردهايي كه حدي معيني از امتياز را دارا باشند، به عنوان نتيجه نمايش داده مي شوند.

به دليل ماهيت رقابتي صنعت موتور جست‌وجو، جزئيات الگوريتم‌هاي بازيابي و رتبه‌بندي كاملا مخفي است. براي استفاده مؤثر از موتورهاي جست‌وجو، خوب است جزئيات عوامل مؤثر را بررسي كنيم. اين عوامل عبارت از چيزهايي هستند كه موتور جست‌وجو در ركوردي جست‌وجو مي‌ند. تا تعيين شود آيا ركورد بازيابي شود يا خير و چكونه بايد رتبه‌بندي گردد. در عمل رتبه‌بندي، معمولا تعيين مي‌شود كه ركوردها به چه ترتيبي به كاربر نمايش داده شوند. در ادامه عوامل مشهور هر موتور به طور مختصر بحث خواهد شد. براي اشنايي بيشتر بايد به مستندات Online موتورها مراجعه شود.

عوامل مؤثر در تعيين بازيابي يا عدم بازيابي ركورد و رتبه‌بندي ركوردها تركيبي از موارد زير است:

ـ محبوبيت صفحه درجه محبوبيت يك صفحه مي‌تواند براي بسياري از موتورهاي جست و جو به عنوان يك عامل بازيابي باشد. در بعضي از موتورها مثل Google اين عامل يك عامل اوليه است. محبوبيت معمولا به دو روش اندازه گيري مي شود. محبوبيت پيوند مقداري را به ركورد نسبت مي دهد و اين مقدار به تعداد پيوندهايي بستگي دارد كه به آن ركورد مراجعه مي‌كنند. محبوبيت كليك نيز امتيازي را به ركورد نسبت مي‌دهد و اين امتياز بستگي به اين دارد كه وقتي تقاضاي خاصي از كاربر جست‌وجو مي‌شود بر روي يك ركورد چند بار كليك مي‌شود.

ـ فراواني واژه‌ها اگر واژه مورد تقاضا بيش از يك بار در ركورد رخ دهد، به آنها امتياز تعلق مي‌گيرد. هرچه فراواني واژه‌ها بيشتر باشد، امتيازهاي بيشتري منظور مي‌شود، اما بعضي از موتورهاي جست‌وجو امتياز محدودي را براي فراواني واژه‌ها در نظر مي‌گيرند .علتش اين است كه برنامه نويسان سعي نكنند تا با افزايش واژه‌ها ركوردهاي خود را در اولويت جست‌وجو قرار دهند. طول سند نيز گاهي به عنوان يك عامل درنظر گرفته مي‌شود، به طوري كه دوبار تكرار يك واژه در سندي بلند، نسبت به دوبار تكرار همان واژه در سند كوتاه، امتياز بيشتري دارد.

ـ تعداد واژه‌هاي موردتقاضايي كه تطبيق شده اند اگر تقاضا حاوي سه واژه باشد ركوردهايي كه هر سه واژه را داشته باشند، نسبت به ركوردهايي كه يك يا دو واژه را دارند امتياز بيشتري خواهند داشت.

ـ نادر بودن واژه‌ها اگر تقاضا حاوي واژه متداولي باشد و واژه دوم به ندرت در بانك اطلاعاتي موتور جست‌وجو وجود داشته باشد، ركوردي كه حاوي آن واژه نادر است، نسبت به ركوردي كه حاوي واژه متداول است، امتياز بيشتري مي‌گيرد.

ـ همسايگي واژه‌ها اگر دو واژه از تقاضا نزديك به هم باشند، نسبت به حالتي كه دور از هم باشند، امتياز بيشتري به ركورد داده مي‌شود.

ـ تعيين وزن براساس ترتيبي كه جست‌وجوگر واژه‌ها را وارد كرد ركوردي كه حاوي اولين واژه است، نسبت به ركوردي كه حاوي دمين واژه است. امتياز بيشتري مي‌گيرد.

ـ گوناگوني واژه بعضي ازموتورها مي‌توانند واژه‌هايي را شناسايي كنند كه ريشه آنها با ريشه واژه مورد تقاضا يكسان باشد. بنابراين، موتور جست‌وجو ممكن است علاوه بر ركوردهاي حاوي واژه‌هاي موردتقاضا، ركوردهايي را بازيابي كند كه حاوي واژه‌هاي هم ريشه آنها هستند.

ـ حساسيت به حروف كوچك و بزرگ بعضي از موتورهاي جست‌وجو، حروف كوچك را از حروف بزرگ تشخيص مي‌دهند. در اين وضعيت‌ها، موتور جست‌وجو مي‌تواند فقط ركوردهايي را برگرداند كه حاوي واژه موردنظرتان باشد، به طوري كه در مقايسه واژه‌ها حروف كوچك و بزرگ نيز منظور شوند. به عنوان مثال. اگر در  تقاضاي خود واژه AIDS را وارد كنيد اين نوع موتورهاي جست‌وجو فقط ركوردهايي را بازيابي مي‌كنند كه حاوي واژه AIDS باشد و آن دسته از ركوردهايي كه حاوي واژه‌هاي Aids, aids و يا شكلهاي ديگري از آن باشند، ظاهر نخواهند شد.

ـ تحليل اسناد در بانك اطلاعاتي ممكن است از روش وابستگي واژه، شبكه‌هاي انجمني، تحليل خوشه و يا ساير روشها استفاده شود.

ـ بازخورد ارتباط كه به ركوردهاي بازيابي شده اعمال مي‌شود كاربر مي‌تواند ركورد موردنظرش را شناسايي كند و بگويد كه به اين ركورد علاقمند هستم. سپس موتور جست‌وجو ركوردهايي را جست‌وجو كند كه محتويات آنها مطابق با خواسته كاربر است.

ـ تاريخ ركوردهاي جديدتر نسبت به ركوردهاي قديمي‌تر امتياز بيشتري دارند.

 

ملاكهاي مقايسه موتورهاي جست‌وجو

براي درك تفاوتهاي بين موتورهاي جست‌وجو، خوب است نتايج حاصل از موتورهاي جست‌وجو را با هم مقايسه كرد. در تفسير نتايج اين مقايسه‌ها بايد احتياط كافي به خرج داد، زيرا متغيرهاي زيادي دخالت دارند، مثل وجود تكرارهايي در نتايح قابليت اعتماد اعداد گزارش شده توسط موتور جست‌وجو، احتمالا مهمترين ملاكها براي موتورهاي جست‌وجو مقايسه نتايج واژه‌ها، عبارات و غيره د رموضوع مرتبط با ناحيه جست‌وجو است. ملاكهايي كه در جدول 2-1 آمده‌اند از موضوعات مختلفي ناشي شده اند و كارايي نسبي موتورهاي جست‌وجو را مشخص مي‌كنند.

 

قبل از بررسي جدول 2-1 بايد به چند نكته توجه داشته باشيد. اولا اعداد نشان داده شده توسط خدمات (موتور جست‌وجوي) مربوط به هر جست و جو گزارش شده است نمي‌توان كنترل كرد كه آيا اين اعداد درست هستند ياخير. براي تحليل خوبي از اين عوامل، سايت searchengineshowdown.com را ببينيد.

شايد مهمترين نتيجه اين باشد كه خواننده نبايد با توجه به اين جدول قضاوت كند كه موتور جست‌وجوي بهتر است از ارقام آن در جدول از همه بيشتر باشد و هميشه با آن كار كند. هر يك از موتورهاي مهم، به دليل درجه پايين از همپوشاني مي‌تواند تعداد زيادي از نتايج را ارائه كند كه در موتورهاي ديگر وجود ندارد. حتي موتورهاي كوچكتر نيز ركوردهايي را بازيابي مي‌كنند كه توسط موتورهاي جست‌وجوي بزرگتر پيدا نمي‌شوند. بنابراين، اگر جست‌وجوگر فقط از يك موتور جست‌وجو استفاده كند ممكن است به بسياري از ركوردها دست پيدا نكند.

 

هم پوشاني بازيابي بين موتورهاي جست‌وجو

يكي از مهمترين نكاتي كه بايد در مورد استفاده از موتورهاي جست‌وجو درنظر داشت عبارت است از:

اگر علاقمند هستيد بازيابي‌هاي جالبي داشته باشيد (بيشترين سايتهايي را بيابيد كه با خواسته‌هاي شما تطبيق دارند)، بايد جست‌وجو را در بيش از يك موتور جست‌وجو انجام دهيد.

معنايش اين نيست كه هميشه بايد بيش از يك موتور جست‌وجو را مورد استفاده قرار دهيد. وقتي صفحه معنايش اين نيست كه وقتي صفحه خاصي را جست‌وجومي‌كنيد، يا قطعه‌اي از اطلاعات را جست‌وجو مي‌كنيد و آن را در اولين موتور جست‌وجو مي‌يابيد، بسيار خوب است.

اما اگر به دنبال مطالبي مي‌گرديد و آن را در موتور جست‌وجو مي‌يابيد ولي به آن مطمئن نيستيد، بايد موتور جست‌وجوي ديگري را مورد استفاده قرار دهيد.

اين موضوع را مي‌توان با مثالي شرح داد پنج موتور جست‌وجو براي عبارت erris head  استفاده شده‌اند و تعدادي از ركوردها را به عنوان نتيجه برگردانده‌اند:

Fast Search          45

Northern Light               36

AltaVista              31

Excite                             16

HotBot                           9

در يك نگاه مشخص مي‌شود كه Fast Search  موفقتر است، اما تحليل هر يك از ركوردها نشان داد كه 64 ركورد منحصر به فرد وجود داشته است از بين اين 64 ركورد:

ـ موتور جست و جويي با بالاترين بازيابي، فقط 70 درصد را پيدا كرد.

ـ موتور جست‌وجوي بعدي 12 درصد را پيدا كرد كه در اولي نبوده اند.

ـ دو موتور جست‌وجوي فوق 7 ركورد (10درصد) را پيدا نكرده‌اند.

ـ HotBot , Excite با همديگر 7 ركوردي را پيدا كردند كه سه موتور جست‌و جوي قبلي آنها را پيدا نكردند.

مقايسه‌هاي ديگر با واژه‌هاي ديگر نيز نتايج مشابهي را ارائه كردند.

 

گزينه‌هاي جست‌وجوي متداول

باتوجه به تاريخچه مختصر موتورهاي جست‌وجو  و آشنايي با اجزاي آنها، قدم بعدي براي استفاده مؤثر از آنها آشنايي با ويژگيهاي جست‌وجو در آنهاست. اين ويژگي‌ها شامل گزينه‌هايي براي جست‌وجوي بخشي از بانك اطلاعاتي، منطق بولي، اختصار جست‌وجوي متن‌ها، جست‌وجوي عبارات، جست‌وجوي همسايگي، جست‌وجوي نام مناسب، جست‌وجوي موضوعي، و انتخاب فرمت خروجي و تعداد صفحاتي هسند كه بايد در هر صفحه نتيجه چاپ شوند. ويژگيهاي ديگري توس طهر موتور جست‌وجو ارائه مي‌شود كه به آنها خواهيم پرداخت .

 

انتخاب چيزي كه بايد جست‌وجو شود

هنگام استفاده از موتورهاي جست‌وجويي كه حاوي دايركتوري‌هايي هستند، گزينه اي در اختيار شما قرار مي‌گيرد تا مشخص كنيد كه آيا كل بانك اطلاعاتي جست‌وجو شود يا فقط سايت‌هاي موجود در آن  دايركتوري جست‌وجو شوند.

بانك اطلاعاتي بعضي از موتورهاي جست‌وجو. مجموعه گوناگوني از اسناد را دربرمي گيرد. ه عنوان مثال در Northern Light به شما اجازه داده مي شود تا انتخاب كنيد كه اسناد وب جست‌وجو شوند يا اسناد خصوصي Northern Light جست‌وجو گردد يا هردو. ممكن است براي جست‌وجو در يوزنت، دايركتوريهاي پست الكترونيكي و غيره نيز انتخاب‌هايي در اختيارتان قرار گيرد.

وقتي جست‌وجو د رغير از وب انتخاب شود معمولا واسطي در اختيارتان قرار مي گيرد كه متفاوت از واسط جست‌وجوي وب است.

خدمات موتور جست‌وجو ممكن است تلاش كند تا واسطي مشابه واسط وب ايجاد نمايد. اما چون اطلاعات متفاوتي را ارائه مي‌كند، ممكن است واسط جست‌وجوي وب و واسط ديگر دقيقا مشابه نباشند.

 

منطق بولي

منطق بولي يا جبر بولي را مي‌توان استفاده از عملگرهايي مثل AND ، OR و NOT دانست كه براي شناسايي صفحات (ركوردهايي) به كار مي‌روند كه حاوي تركيب خاصي از واژه‌ها هستند.

تمام موتورهاي جست‌وجو، شكل خاصي از جست‌وجوي بولي را با استفاده از + و – يا ANDOR و NOT انجام مي دهند.

اگر موتور جست‌وجو از عملگرهاي AND، OR و NOT استفاده كند، گزينه‌هاي زير را ارائه مي نمايد.

AND دو واژه را باهم تركيب مي‌كند كه هر دو واژه بايد در ركورد وجود داشته باشند تا آن ركورد بازيابي شود. مثال زير را ببينيد.

Utomobile AND sales

اگر تقاضاي فوق صادر شود، فقط صفحاتي بازيابي مي‌شوند كه هردو واژه automobile و sales در آنها وجود داشته باشند.

OR دو واژه را تركيب مي‌كند و ركوردي بازيابي مي‌شود كه حداقل يكي از آن دو واژه را داشته باشد. مثال زير را ببينيد:

Automobile OR car

اگر اين تقاضا صادر شود، صفحات بازيابي مي‌شوند كه حداقل يكي از دو واژه automobile يا car در آنها وجود داشته باشد.

NOT مشخص مي‌كند كه صفحه فاقد واژه‌اي به عنوان ركورد موردنظر نمايش داده شود. مثال زير را ببينيد:

Automobile NOT van

اگر اين تقاضا صادر شود، صفحات يا ركوردهايي بازيابي شوند كه حاوي واژه automobile باشند ولي فاقد واژه van باشند.

 

قابليت تودرتويي (استفاده از پرانتزها)

واژه‌ها چگونه با هم گروه‌بندي مي‌شوند يا ترتيب عملكرد منطق بولي چگونه بايد باشد؟ مثال زير را ببينيد

(Automobile OR car) AND sales

اين تقاضا، ركوردهايي را بازاريابي مي كند كه حاوي واژه Sales باشند و يكي از دو واژخ automobile يا car را نيز دارا باشند. توجه كنيد كه اگر پرانتزها حذف شوند، نتيجه مشابهي در دست نخواهد بود(نتيجه فرق خواهد كرد).

بعضي از موتورهاي جست‌وجو، منطق بولي ساده‌شده‌اي دارند به طوري كه به جاي AND از جمع و به جاي NOT از منها استفاده مي‌كنند. بسياري از آنها نيز فاقد قابليت تودرتويي اند. بدون اين قابليت تقاضاهاي بولي پيچيده‌تر (به خصوص آنهايي كه چندين گروه از واژه‌هاي OR دارند) الزاما انجام پذير نيستند.

نمونه‌اي از يك عبارت كه عملگرهاي بولي كامل استفاده مي‌كند در زير آمده است.

Chemical industry AND (Mexico OR Mexican) NOT pollution

 

جدول1-2 نشان مي‌دهد كه اين عبارت جست‌وجو چگونه در موتورهاي جست‌وجو بيان مي‌شود. (براي موتورهاي جست‌وجويي كه بيش از يك نسخه دارند، نسخه‌اي استفاده شد كه از منطق بولي استفاده مي‌كند). براي موتورهايي مثل Fast Search و Lycos كه منطق بولي كاملي ندارند و الاما تمام واژه‌ها را با يكديگر AND نمي‌كنند، مي‌توان جست‌وجوي بولي را با مجموعه‌اي از OR ها انجام داد. واژه‌هاي AND شده را با علامت + مشخص كنيد. واژه‌هاي NOT شده را با علامت – نمايش دهيد. و واژه‌هاي OR شده را با هيچ كدام . د رمثال فوق در Lycos ركوردهايي در اختيارتان قرار مي‌گيرد كه Mexico يا Mexican بيان نشدند. توجه كنيد كه ABC-D + تقريبا برابر با عبارت زير است:

A AND  (B  OR  C) NOT  D

توجه كنيد كه استفاده از عملگرهاي بولي به شكل AND NOT , OR , AND گاهي بازيابي مربوط را لغو مي‌كند(+ و – اين كار را انجام نمي دهند). اگر فقط به AND كردن واژه‌ها نياز داشته باشيد از علامتهاي + و – استفاده كنيد زيرا درك آنها ساده بوده و وارد كردن آنها آسان است و از احتمال لغو كردن رتبه‌بندي جلوگيري به عمل مي آيد.

در بعضي از موتورهاي جست‌وجو لازم است عملگرهاي بولي با حروف بزرگ نوشته شوند، در حالي كه رد بعضي ديگر لازم است با حروف كوچك تايپ شوند. ساده‌ترين روش اين است كه آناه را با حروف بزرگ تايپ كنيد.

 

اختصار متن‌هاي جست‌وجو

اختصار به معناي امكان جست‌وجو در ساقه يا ريشه يك واژه است و در اغلب موتورهاي جست‌وجوي عمده انجام مي‌گيرد. اين ويژگي اغلب به معناي استفاده از كاركترهاي عمومي خوانده مي‌شود. در بعضي از موتورهاي جست‌وجو، اختصار به طور خودكار انجام مي‌شود و موتور جست‌وجو به طور خودكار واژه‌هايي با پسوندهاي گوناگون را شناسايي و بازيابي مي‌كند. در بعضي ديگر از موتورهاي جست‌وجو كاربر مشخص مي‌كند كه مختصر سازي بايد صورت گيرد. براي اين منظور ساقه را به نماد مختصرسازي ختم مي‌كند.

به اين ترتيب جست‌وجوي واژه‌هايي كه به پسوندهاي گوناگوني ختم مي‌شوند (مثل ful, -ness,-only, -ed, -ing, -s و غيره) آسان مي‌گردد. يعني به طور خودكار مجموعه‌اي از واژه‌هاي مركب مرتبط به هم انتخاب مي گردند.

 

جست‌وجوي عبارت و همسايگي

موتورهاي جست‌وجو ممكن است به كاربر اجازه دهند كه مشخص كند دو واژه چقدر بايد به هم نزديك باشند. اين عمل را مي‌توان جست‌وجوي عبارت ناميد. در اين عمل، عبارتي متشكل از دو تا چند واژه را مي‌توان وارد كرد و دقيقا آن عبارت را جست‌وجو كرد. براي اين كار، معمولا عبارت در كوتيشن دوتايي قرار مي‌گيرد. بعضي از خدمات جست‌وجو قابليت انعطاف بالايي دارند و امكان استفاده از عملگر NEAR يا مشابه آن را فراهم مي‌كنند.

عملگرد NEAR اجازه مي‌دهد كه دو واژه فاصله معيني از يكديگر داشته باشند و گاهي به جست‌وجوگر اجازه مي‌دهند كه حداكثر فاصله را مشخص كند. به عنوان مثال، تقاضاي زير را در AltaVista درنظر بگيريد:

اين تقاضا ركوردهايي را مي‌يابد كه حاوي هردو واژه medical و malpractice باشند و بيش از ده واژه از يكديگر فاصله نداشته باشند. عملگر NEAR روش هوشمندي براي جست‌وجوي دقيق است و موجب مي‌شود تا نويسنده موتور جست‌وجو يك مفهوم را به روشهاي گوناگوني حل كند. راهنماي ويژگيهاي موتورهاي جست‌وجو را در جدول 2-2 ببينيد. همانطور كه مشاهده مي‌كنيد AltaVista تنها موتور جست‌وجويي است كه ازعملگر NEAR استفاده مي‌كند.

 

جست و جوي نام

براي جست‌وجوي نام شركتها و افراد، موتورهاي جست‌وجو مي‌توانند از حالت تقريبي براي تمايز بين حروف كوچك و بزرگ استفاده كنند. وقتي اين موتورها تقاضايي را دريافت مي‌كنند كه حرف اول آنها بزرگ است، حدس مي‌زنند كه نام مناسبي است.

وقتي مشخص مي‌كنيد كه نام بايد جست‌وجو شود، موتور جست‌وجو اسامي را به طور معكوس نيز جست‌وجو مي‌كند. به عنوان مثال، براي جست‌وجوي Ali Ahmadi مي تواند Ahmadi Ali را نيز جست‌وجو نمايد.

موتورهاي جست‌وجو نمي‌توانند تشخيص دهند كه آنچه را كه وارد كرديد نام است يا خير.

به عنوان مثال، در بعضي از موتورها وقتي گزينه the person را انتخاب كرديد، موتور جست‌وجو بيش از 1000 صفحه را مي‌يابد كه حاوي نام Ali Ahmadi است.

 

جست‌وجوي فيلدها(جست‌وجوي بخشي از ركورد)

جست‌وجوي فيلد مشخص مي‌كند كه جست‌وجو ذر بخش خاص و محدودي از ركوردها انجام شود.

وقتي اين قابليت وجود داشته باشد، دقت جست‌وجو افزايش مي‌يابد. به عناون مثال، اگر جست‌وجو به فيلد عنوان محدود شود، جست‌وجو در ركوردهايي صورت مي‌گيرد كه موضوع موردنظر كاربر در آن عنوان وجود داشته باشد. با جست‌وجو در فيلد URL جست‌وجو در ركوردهاي مربوط به يك سازمان يا حتي در بخشي از آن سازمان انجام مي‌گيرد.

در مقايسه با جست‌وجوي Online قديمي ( SIN, LEXIS-NEXIS, DIALOG و غيره)، جست‌وجوي فيلد در موتورهاي جست‌وجوي وب، بسيار ابتدايي است. اغلب موتورهاي جست‌وجو در مقايسه با 20 تا 200 فيلد قابل جست‌وجو در خدمات Online فقط در حدود 6 فيلد جست‌وجو دارند. فيلدهاي قابل جست‌وجو در جدول 3-2 آمده‌اند.

بعضي از فيلدهاي مهم كه مي‌توان آنها را در ركوردها جست‌وجو كرد در ادامه بررسي مي‌شوند.

 

عنوان (Title)

عنوان فيلدي است كه اغلب جست‌وجوگرها از امتياز آن استفاده مي‌كنند راه آسان و سريعي را بري دستيابي به ركوردهاي مرتبط ارائه مي‌كند. اما توجه داشته باشيد كه ريسك آن اين است كه بسياري از ركوردهاي مرتبط را از دست خواهيد داد.

به عنوان مثال ممكن است روش كامل براي ساخت باميه در ركوردي با عنوان زير وجود داشته باشد:

”World’s Best Recipes for Slimy Vegetables."

همچنين توجه داشته باشيد كه عنوان صفحه، واژه يا عبارتي است كه در بالاي پنجره مرورگر قرار مي‌گيرد مگر اين كه مرورگر خود را طوري تغيير دهيد كه عنوان صفحه را نشان ندهد. با مشاهده محتويان صفحه ممكن است به اين نتيجه برسيد كه عنوان صفحه با محتويات آن جور در نمي‌آيد.

بعضي از موتورهاي جست‌وجو اجازه مي‌دهند كه فقط يك واژه در عنوان جست‌وجو شود و بعضي ديگر نيز اجازه مي دهند كه كل عبارت جست‌وجو گردد. در جدول 3-2 جايي كه مثال يك عبارت را نشان مي دهد بيانگر اين است كه در آن موتور جست‌وجو، عبارات در يك عنوان قابل  هستند. اگر مثالي كه ارائه مي‌شود فقط يك واژه باشد، نشان مي‌دهد كه آن موتور جست‌وجو، عبارات عنوان را به طور مؤثر جست‌وجو نمي‌كند.

 

تاريخ (Date)

توجه كنيد كه تاريخ در موتورهاي جست‌وجوي وب الزاما به تارخي انتشار محتويات موجود در صفحه مربوط نمي‌شود بلكه معمولا به موارد زير مربوط مي‌شود:

1ـ تاريخ ايجادي كه در صفحه HTML امده است

2 ـ تاريخ آخرين اصلاح صفحه

3 ـ تاريخي كه موتور جست‌وجو آن صفحه را يافت تا آخرين تاريخ كنترل صفحه.

 

يوآرال (URL)

اين فيلد وقتي بيشترين استفاده را دارد كه بخواهيد فقط در صفحات مربوط به يك سازمان جست‌وجو كنيد.

معمولا همراه با ساير واژه‌هاي جست‌وجو به كار مي‌رود. به عنوان مثال، جست‌وجوي زير را درنظر بگيريد:

vasculitis AND url: jhu.edu

اين تقاضا فقط ركوردهايي را از دانشگاه johns Hopkins بازيابي مي‌كند كه حاوي vasculitis باشند. اغلب موتورهاي جست‌وجو از اين نظر قابليت انعطاف زيادي دارند، به طوري كه مي‌توان هر بخش پيوسته‌اي از URL را جست‌وجو كرد و اسامي دايركتوري‌ها و فايل‌ها در سمت راست نام دامنة URL قرار مي‌گيرند. در HotBot واژه Continent از نام دامنه كشور URL مشتق مي‌شود و تمام كشورهاي آن دامنه را مورد جست‌وجو قرار مي‌دهد.

 

تصاوير و ساير رسانه‌ها

موتورهاي جست‌وجوي مختلف، براي يافتن صفحات حاوي تصاوير به شكلهاي مختلفي عمل مي‌كنند. روشهاي مختلف ممكن است موفقيت شما را در يافتن تصاوير تحت تأثير قرار دهند. بعضي از موتورهاي جست‌وجو مثل AltaVista و Lycos گزينه‌هاي جدايي براي جست‌وجوي رسانه‌ها دارند كه نياز به جست‌وجوي فيلد نيست، زيرا آن گزينه‌ها فقط رسانه‌ها را جست‌وجو مي‌كنند، نه كل وب را. در HotBot مي‌توانيد موضوع موردنظر،مثل ostrich (شترمرغ) را در كادر تقاضا مشخص كنيد و سپس تعيين كنيد فقط به صفحاتي نياز داريد كه حاوي تصاوير هستند. احتمال تعداد زيادي از صفحات را مي‌يابيد كه حاوي تصويري از ostrich هستند، ولي صفحات ديگري را مي‌يابيد كه حاوي متن ostrich هستند، اما تصاويري دارند كه كاملا با پرنده شترمرغ متفاوت‌اند (مثل لوگوهاي شركت‌ها، تصاوير واژه‌هايي كه به عنوان دكمه‌هاي دايركتوري استفاده مي‌شوند. و تصاوير ديگر).

 

ساير محتويات صفحه

ساير محتويات به روشهاي مختلفي اداره مي‌شوند كه به انواع فايل‌ها و برنامه‌نويسي موجود در يك صفحه بستگي دارند. بسياري از آنها مثل ايلت ها و اشيا مورد علاقه برنامه نويسان يا طراحان صفحه وبت هستند تا ببينند كه دستگاههاي خاص چگونه اداره يا استفاده مي‌شوند.

 

پيوندها

قابليت جست‌وجوي پيوندها، يك دستگاه بالقوه قوي است ولي فقط براي بخشهاي كوچكي از جست‌وجو استفاده مي‌ود. هنگام جست‌وجوي فيلد پيوندها در ( AltaVista، Fast Search، Googel، HotBot) با اين ويژگي مي‌توان صفحاتي را يافت كه به URL موردنظرتان يا بخشي از آن URL پيونددارند. اين عمل را در URL شركت خود انجام دهيد تا مشخص شود چه كساني به شما پيوند دارند. جست‌وجوي پيوند يا پيوند به موازي با جست‌وجويي است كه توسط مؤسسه اطلاعات علمي در دهه 1960 انجام شده است.

اگر به دنبال موضوع مبهمي مي‌؛رديد كه تعريف كردن آن دشوار است، و صفحه‌اي را يافتيد كه به صفحات ديگر پيوند داشته باشد، يافتن آن صفحات نيز آسان است. اگر شركت كوچكي را رديابي مي‌كنيد، خوب است بدانيد كه چه كساني به صفحه آن شركت پيوند دارند. هنگام استفاده از اين گزينه، ممكن است سعي كنيد شكلهاي گوناگوني از URL را جست‌وجو نماييد، مثل موارد زير:

onstart.com

www.onstart.com

http://www.onstart.com

 

جست‌وجوي تاريخ ـ ملاحظات ويژه

توجه كنيد كه در موتورهاي جست‌وجوي وب، تاريخ معمولا تاريخ انتشار محتويان وب نيست، بلكه تاريخ ايجاد آن صفحه يا تاريخ آخرين اصلاح آن است. اگر تاريخ ايجاد يا آخرين اصلاح در صفحه نباشد، موتور جست‌وجو از تاريخي كه آن صفحه را يافت استفاده مي‌كند.

 

نكته‌اي در مورد ذخيره تصوير

براي ذخيره تصويري كه آن را يافتيد، دكمه سمت راست ماوس را بر روي تصوير فشار دهيد. در منويي كه ظاهر مي‌شود گزينه Save image as را انتخاب كنيد. اكنون پنجره‌اي ظاهر مي‌شود. در اين پنجره نام و محل ذخيره تصوير را تعيين كرده دكمه Save را كليك كنيد. نام فايل توسط سيستم پيشنهاد مي‌شود. نام فايل را مي‌توانيد تغيير دهيد ولي پسوند آن قابل تغيير نيست.

 

يافتن ركورد از طريق شباهت

كاربر براي يافتن ركورد موردنظر مي‌تواند تقاضاهايي به اين صورت داشته باشد «ركوردي كه به اين تقاضا شباهت بيشتري داشته باشد.» سپس موتور جست‌وجو ركوردهايي را برمي‌گرداند كه محتويات آنها مانند محتويات ركوردي باشد كه تعيين كرديد.

 

گزينه‌هاي خروجي

اغلب موتورهاي جست‌وجو در گزارش خروجي خود اعلان مي‌كنند كه چند موتور از تقاضا پيدا شده است ممكن است تقاضا از چند واژه تشكيل شده باشد، تعداد وقوع هر واژه را نيز بيان مي‌كنند.

بعضي ازموتورها گزينه‌هايي را براي فرمت خروجي تدارك مي‌بينند كه كوتاه بوده و URL يا عنوان را دربرمي‌گيرد، يا متوسط بوده عناصر ديگري را دربر مي‌گيرد، و فرمت مشروح‌تري است كه خلاصه‌اي از صفحه يا چند واژه از صفحه (مثل عنوان، UR خلاصه و غيره) را دربر مي‌گيرد. فرمت پيش فرض معمولاً فرمت طولاني است. موتورهاي جست‌وجو معمولا 10 ركورد را در هر صفحه نمايش مي‌دهند، ولي بعضي از موتورها تعداد ركوردهاي قابل نمايش در صفحه را به عهده شما واگذار خواهند كرد.

 

نكاتي درمورد جست‌وجوي تصوير

دو روش براي جست‌وجوي تصوير از طريق موتورهاي جست‌وجوي وب وجود دارد. مي‌توانيد از بانك اطلاعاتي مخصوصي كه توسط خدمات جست‌وجوي وب تهيه شده است استفاده كنيد يا مي‌توانيد بانك اطلاعاتي عادي وب را جست‌وجو نماييد و مشخص كنيد كه دنبال تصوير مي‌گرديد. بديهي است كه روش اول بهتر و آسانتر است. اين كه دنبال تصوير فرد، مكان، شي يا هر چيز ديگري مي‌گرديد، موتورهاي جست‌وجو مي‌توانند شما را راهنمايي كنند.

Fast Search, Lycos, AltaVista و Google بانك اطلاعتي بزرگي در مورد تصاوير دارند. صفحات اول اين چهار موتور جست‌وجو در شكلهاي 1-2 تا 4-2 آمده‌اند.

ـ در AltaVista پيوند Image را در صفحه اول كليك كنيد و سپس واژه مورد جست‌وجو را در كادر وارد نماييد. از تمام ويژگيهايي كه در AltaVista فراهم است مي‌توانيد استفاده كنيد. مثل + و – و پيشوندهاي مختلفي مثل title توجه داشته باشيد كه توصيف‌ةاي متصل به تصاوير خيلي خلاصه‌اند، لذا نبايد دنبال توضيحات طولاني بگرديد. با استفاده از دكمه‌ةاي راديويي و پنجره، مي‌توانيد مشخص كندي كه دنبال عكس، گرافيك سياه و سفيد، رنگي يا دكمه ها عناوين مي‌گرديد.

همچنين مي‌توانيد مشخص كنيد كه دنبال چه مجموعه‌اي از تصاوير مي‌گرديد. AltaVista دنبال تصوير اجمالي مي‌گردد كه مي‌توان از بين آنها انتخاب كرد.

در Lycos پيوند Multimedia را در صفحه اول (در زير كادر تقاضا) كليك كنيد. موضوع موردنظر را در كادر تقاضا وارد كنيد. گزينه‌هاي All، Picture، Audio يا Video را انتخاب كرده دكمه Search را كليك كنيد. مي‌توانيد براي جست‌وجوي عبارات از منطق بولي (واژه + و واژه -) استفاده كنيد. عبارات را مي‌توانيد در داخل علامت كوتيشن قرار دهيد. Lycos بخشي را در صفحه Multimedia درنظر مي‌گيرد كه امكان برداشتن فايلهاي برنامه‌هاي كاربردي را فراهم مي‌كند تا از آنها براي نتايج جست‌وجو استفاده كنيد.

 

Fast Search در واقع از فناوريي مشابه Lycos استفاده مي‌كند و خود Fast Search گزينه‌هاي بيشتري را فراهم مي آورد. در اين موتور جست‌وجو، پيوند Multimedia را در صفحه اول كليك كنيد.

در صفحه اي كه ظاهر مي‌شود  image را از پنجره بازشونده انتخاب كرده واژه‌هاي موردنظر را انتخاب كنيد. در صفحه‌اي كه پيش روي شما قرار مي‌گيرد گزينه‌هايي در مقابل شما ظاهر مي‌شود كه مي‌توانيد با انتخاب نوع فرمت، شفافيت، رنگ، خاكستري يا تك رنگ، بازه جست‌وجو را محدود سازيد.

در اولين صفحه Multimedia مي‌توانيد با انتخاب گزينه Advanced Search نيز اين گزينه ها را وارد كنيد.

ـ Googel يك بانك اطلاعاتي از تصاوير دارد كه براي جست‌وجوي تصاوير بايد در صفحه اول آن گزينه image را انتخاب كنيد و سپس واژه‌هاي موردنظرتان را در كادر تقاضا تايپ نماييد.

 

نكاتي كلي در مورد جست‌وجو

1-    قبل از انتخاب موتور جست‌وجوي موردنظر، در مورد راهبرد خود فكر كنيد.

2-     تصميم بگريد كه چه ويژگي‌هايي مفيد است.

- منطق بولي    - پرانتزها؟       - همسايگي؟    - اختصار؟  ـ عبارات؟

3ـ مشخص كنيد كه چه موتورهاي جست‌وجويي اين ويژگي را ارائه مي‌كنند.

4 ـ از جست‌وجوي ويژه شروع كنيد و در صورت لزوم نيز آن را وسعت ببخشيد. نتايج جست‌وجو را بررسي كرده راهبرد خود را تغيير دهيد.

5 ـ در استفاده از چندين موتور جست‌وجو و روشهاي مختلف شك نكنيد.

6 ـ حداقل از دو موتور جست‌وجو استفاده كنيد، مگر اين كه موتور اول دقيقا خواسته‌هاي شما را براورده سازد. اگر حقيقت يا صفحه خاصي را جست‌وجو مي‌كنيد، از چند موتور جست‌وجو استفاده كنيد تا آن را بيابيد يا به اين نتيجه برسيد كه فعلا كافي است.

7 ـ براي جست‌وجو از طريق چند موتور جست‌وجو به موتور ديگر، از دستورات Copy و Faste استفاده كنيد (يا از Ctrl+C و Ctrl+V استفاده نماييد)

ـ هنگام استفاده از عملگرها، حروف بزرگ را به كارببريد. براي هر موتوري كه از عملگرهاي بولي استفاده مي‌كند، حروف بزرگ قابل فهم است. حروف كوچك در بعضي ازموتورهاي جست‌وجو كار مي‌كند ولي در بعضي ديگر كار نخواهد كرد.

ـ هنگام جست‌وجوي اسامي، حروف كوچك و بزرگ را رعايت كنيد.

 

 

نگاهي به موتورهاي جستجو. 1

تاريخچه موتورهاي جستجو. 1

ساختار موتورهاي جستجو. 5

ابزارهاي مافوق جست و جو. 6

جست‌وجوي تاريخ ـ ملاحظات ويژه50

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 20 اسفند 1393 ساعت: 10:02 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره نگاهي به موتورهاي جستجو,ابزارهاي مافوق جست و جو,ساختار موتورهاي جستجو,تاريخچه موتورهاي جستجو,

 

 

 

فهرست مطالب

موضوع                                                                      

فصل اول

تاریخچه شتر مرغ

آشنایی با صنعت پرورش شتر مرغ

تاریخچه شتر مرغ

انواع شتر مرغ

محصولات شترمرغ

مشخصات ظاهری شتر مرغ

تولید مثل

پرورش شتر مرغ

تغذیه شتر مرغ

فیزیولوژی هضم

مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی

 

فهرست مطالب

موضوع                                                                      

نحوه نگهداری شتر مرغ

آشنایی با بخش های اصلی پرورش شتر مرغ

مطالعه علمی پرورش شتر مرغ

پرورش مولدین

جوجه کشی مصنوعی شتر مرغ

پرورش جوجه

 

فصل دوم

کشتارگاه

پیشنهاد ضوابط بهداشتی کشتارگاه شتر مرغ

نحوه کار کشتارگاه

 بهداشت کشتارگاه

فهرست مطالب

موضوع                                                                      

فصل سوم

خلاصه ای از بیماریهای شتر مرغ

عفونت های ویروسی

عونت های باکتریایی

قارچها و تخم

انگلهای داخلی

انگلهای خارجی

بیماریهای تغذیه ای

متفرقه

 

فهرست مطالب

موضوع                                                                      

فصل چهارم

شتر مرغ در تایوان

سیستم ثبت اطلاعات تولیدی و بهداشتی مزارع شتر مرغ

مقدمه

اهداف سیستم ثبت اطلاعات

سیستم ثبت و نگهداری اطلاعات تولید

سنجش سلامتی و تولید مثلی

جمعیت دینامیک

مطالعه یک مورد به صورت نمونه

روغن شتر مرغ

 

 

 

فهرست مطالب

موضوع                                                                      

فصل پنجم

بررسی مشکلات پرورش اقتصادی شتر مرغ

مقدمه

بدست آوردن پرندگانی با کیفیت بالای گوشت

نتیجه گیری

متن انگلیسی

ترجمه

منابع

 

 

فصل اول

تاريخچه شتر مرغ

مصريان باستان در 2000سال قبل شتر مرغ را براي كشيدن ارابه تربيت مي كردند. آرسينو ملكه مصري بر شتر مرغ زين شده اي سوارمي شده است. گروههاي شترمرغ گاهي اوقات در روم براي كشيدن ارابه ها در مسابقات مورد استفاده قرار مي گرفتند. ژنرالهاي رومي كلاه خودهاي رزمي خود را با پرهاي شترمرغ، به عنوان نشانه اي از رهبري (فرماندهي) مي آراستند. همسران آنها خود را با پرهاي شترمرغ به عنوان سلطنتي مي آراستند و در كارهاي روزمره سوار برشتر مرغ مي شدند. پوسته تخم شتر مرغ در غارهاي چين كشف شد كه متعلق به 2500سال قبل است كه توسط انسانها مورد استفاده واقع مي شدند. شواهدي بدست آمده كه پيشنهاد مي كند كه بوشمن هاي اوليه در افريقاي جنوبي اين پرندگان بزرگ را براي گوشت شكار مي كردند. از پوسته هاي شتر مرغ به عنوان ظروف آب استفاده مي كردند از آنها تخت هاي تزئيني مي ساختند. نقاشي هاي قديمي شتر مرغ، در معابد مصري كشف شدند بيانگر آن است كه آنها تا حدي بوسيله مصريان اهلي شده بودند. شتر مرغ نشانه تِمي ، الهه مصري صداقت و عدالت بوده است. فراعنه و خانواده هايشان جزء طبقات برتري بودند كه مي توانستند داراي بادبزنهاي ساخته شده از پر شتر مرغ باشند. روغن شتر مرغ توسط مصريان و روميان باستان به عنوان ماده آرايشي و براي ماده اي جهت درمان درد و روماتيسم استفاده مي شد. در دهه 1700 ماري آنتوانت پرهاي شتر مرغ را به عنوان يك مد دلخواه زنان مجدداً معرفي نمود. آنچه اتفاق افتاد انفجاري در صنعت پر شتر مرغ بود كه در طول قرن نوزدهم و نيز در قرن بيستم ادامه يافت. در دوره معاصر شتر مرغ، پس ازآنكه به واسطه شكار براي برداشت پرهاي باشكوهش منقرض شده بودند، در اكثر مناطق قلمرو طبيعي است در وضعيت حفاظت شده جنوبي قرارداد. مزارع شترمرغ در حال حاضر به طور گسترده در سراسر دنيا راه اندازي مي شوند. توليد پر، گوشت، روغن و تخم براي بازار جهاني آن مي كنند.

 

 

آشنايی با صنعت پرورش شترمرغ

 شترمرغ(struthio camelus ) بزرگترين پرنده زنده است كه متعلق به خانواده ratite ها به معناي سينه پهنان مي باشد. اعضاي اين خانواده بوسيله عدم قدرت پرواز‍،توانايي دويدن و فقدان جناق در استخوان سينه شان شناخته مي شوند. اين پرندگان بسيار مقاوم بوده و به آساني مي توانند با شرايط گوناگون اقليمي سازگار شوند. آنها مي توانند در چراگاه هاي فقيري كه گاو و گوسفند قادر به رشد و زندگي نيستند،زنده بمانند.

 

تاريخچه پرورش شترمرغ

در حدود سال هاي 1860 تقاضاي زيادي براي پر شترمرغ،منجر به اهلي كردن آن در آفريقاي جنوبي شد . پس از اختراع دستگاه جوجه كشي مصنوعي ، در سال 1870 اين حرفه تبديل به حرفه اي بسيار سودآور گرديد اما از سال 1914 به بعد،تقاضا براي پر كاهش يافت و در اواخر دهه 80،توجه به گوشت و پوست اين پرنده باعث رونق مجدد اين صنعت شد و تا به امروز اين روند ادامه دارد.

 

انواع شترمرغ

شترمرغ آفريقاي جنوبي (struthio camelus australis )-گردن آبي

شتر مرغ آفريقاي شمالي (struthio camelus camelus )-گردن قرمز

شترمرغ آفريقاي شرقي (struthio camelus massaicus )-گردن قرمز

شترمرغ سومالي (struthio camelus molibdophanes )-گردن آبي

شترمرغ آفريقايي اهلي شده (struthio camelus domesticus )-گردن سياه

مورد اخير نوع اهلي شده اي مي باشد كه از قرن گذشته در آفريقاي جنوبي توليد شده است كه نتيجه تلاقي بين زيرگونه هاي مختلف با انتخاب بهترين پر،بالاترين باروري و مقاوم ترين در حمل و نقل مي باشد.مزاياي هر يك از اين گونه ها بدين شرح است:

گردن آبي:جوجه ها مقاوم تر با درصد قدرت زنده ماني بيشتر اما توليد تخم كمتر

گردن قرمز:قد بلندتر،توليد گوشت بيشتر،بلوغ ديرتر و توليد تخم كمتر گردن سياه(شترمرغ اهلي):مطيع تر،توليد تخم بالا اما جوجه ها ضعيف تر،جثه كوچكتر و توليد گوشت كمتر

 

محصولات شترمرغ

گوشت،پوست،پر و روغن

 

گوشت

گوشت شترمرغ،گوشت قرمز است . طعم، بافت و رنگ گوشت شترمرغ شبيه به گوشت گاو بوده اما ميزان چربي،كالري و كلسترول آن كمتر است. به علاوه گوشت شترمرغ ميزان بالايي از عناصر كم نياز مانند روي و منيزيم را نيز داراست. اين گوشت نياز بدن به ويتامين PP(نياسين) را تامين كرده و نسبت به ساير گوشت ها مقادير بيشتري ويتامين هاي A ، C ، B1 و B2 دارد. همچنين ميزان گوشت بدست آمده از هر شترمرغ نيز بسيار قابل توجه است. يك شترمرغ 12 ماهه با وزن زنده 100 كيلوگرم، لاشه اي با وزن 60 كيلوگرم توليد خواهد كرد. از اين 60 كيلوگرم،21 كيلوگرم گوشت درجه يك (استيك و فيله) و 14 كيلو گرم گوشت درجه دو(گوشت لخم) و مابقي استخوان و چربي خواهد بود.اين مقادير بسته به سن،جنس و روشهاي مديريتي تغيير مي كند.

 

ارزش غذايي گوشت شتر مرغ 

مقايسه مواد مغذي ( در 100 گرم گوشت لخم پخته شده)

 

 پوست

پوست شترمرغ يكي از مرغوب ترين چرم ها محسوب مي شود كه گاه آنرا از لحاظ كيفيت همرديف پوست كروكوديل و مار قرار مي دهند. اين چرم را مي توان از روي طرح برجسته فوليكولهاي شاهپرها و زمينه خط دار جذاب آن تشخيص داد.به دليل اينكه پوست شترمرغ محتوي روغن بيشتري مي باشد،چرم آن نسبت به ترك خوردن،سفتي و خشكي مقاوم تر است.از هر شترمرغ،چرمي معادل 15 فوت مربع(4/1 مترمربع) بدست مي آيد كه عموما براي كيف دستي،كمربند،ساك هاي مسافرتي،كفش،چكمه،روكش ميزهاي اداري و پوشش مبل استفاده مي شود.

پر

بهترين محصول شترمرغ،پرآن است.كيفيت پرهاي شترمرغ كاملا منحصر به فرد است. حتي پيشرفته ترين فن آوري قادر به تقليد زيبايي،لطافت و مواجي طبيعي پر شترمرغ نيست. همچنين هيچ ابزاري به واسطه خاصيت توليد الكتريسيته ساكن مانند پر شترمرغ،كارايي لازم براي نظافت را ندارد.از پرهاي با كيفيت عالي در ساخت لوازم تزييني،كلاه و لباس استفاده مي شود.ساير انواع پرها براي تميز كردن ماشين آلات و تجهيزات ظريف و گردگيري مورد استفاده قرار مي گيرند. بهترين پرها از مناطق خشك تر جهان بدست مي آيد و با كيفيت ترين آنها، پرهاي توليدي در آفريقاي جنوبي است.

 

ساير محصولات شترمرغ

روغن پوست شترمرغ در محصولات دارويي و آرايشي بكار مي رود. اين روغن غني از اسيدهاي چرب ضروري ω6و ω9 بوده كه مرطوب كننده و حالت دهنده پوست مي باشد.

از تخم هاي غير بارور به صورت تزيين شده به عنوان زير سيگاري،لامپ و يا تزيينات دكوري استفاده مي شود.

تحقيقات نشان داده است كه در آينده مي توان از تاندون ها و قرنيه چشم شترمرغ براي پيوند زدن به انسان استفاده كرد.

 

مشخصات ظاهري شترمرغ

شترمرغ بزرگترين پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آنها 5/2-1/ 2 متر و وزن آنها 160-100 كيلوگرم مي باشد. بدن تخم مرغ شكل آنها از پرهاي نرم پوشيده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهاي قهوه اي دارند. به تدريج نر ها كه بالغ مي شوند،پرهاي بدنشان سياه و پرهاي بالشان ،سفيد مي شود. پرهاي بدن ماده ها،خاكستري-قهوه اي و نوك پرهاي بال آنها،قهوه اي يا سياه مي شود. شترمرغ ها گردني بلند و بسيار انعطاف پذير دارند كه بوسيله آن قادرند روي زمين بچرند و در عين حال از برگ درختان تغذيه كنند. شترمرغ علاوه بر ديد و شنوايي بسيار دقيق،مي تواند در هنگام خطر با سرعتي بيش از 40 مايل در ساعت(64 كيلومتر در ساعت) بدود. اين پرنده 70-60 سال عمر مي كند.

 

توليدمثل

يك شترمرغ خوب پس از 2 سال شروع به تخمگذاري مي كند.اگرچه بسياري از ماده ها اين كار را از حدود 20-18 ماهگي آغاز مي كنند و عمر توليدي 35-30 ساله دارند. توليد تخم پارامتر متغيري است. يك شترمرغ مي تواند 100-40 تخم در سال بگذارد.(به طور متوسط 60 تخم در سال)

تخمگذاري در اوايل بهار آغاز شده و تا پاييز ادامه دارد.

 

نكاتي در مورد تخم شترمرغ و جوجه كشي

تخم شترمرغ 1600 گرم وزن داشته و معادل 2 دوجين تخم مرغ است.

طول مدت جوجه كشي تخم 42 روز است.

ماده ها در طول روز و نرها شبها روي تخم مي خوابند.

جوجه كشي به دو روش طبيعي و مصنوعي صورت مي گيرد.

در جوجه كشي طبيعي،شترمرغ تخم هايش را در يك گودال كم عمق گذاشته و روي 15-12 تخم مي نشيند.

در جوجه كشي مصنوعي،تخم ها بايد روزي دوبار جمع آوري شده و در 70-60 درجه فارنهايت خنك شوند و در عرض 4-2 روز در دستگاه جوجه كشي قرار گيرند.

 

پرورش شترمرغ

3 روش براي پرورش شترمرغ متداول است:

روش باز

روش بسته

روش نيمه باز

 

روش باز

در اين روش به زميني با وسعت حداقل 40 هكتار نياز است كه به اين صورت شترمرغ ها تا حد امكان نزديك به زيستگاه اصلي خود با حداقل دخالت بشر نگهداري شده و پرورش مي يابند.مزيت اصلي اين روش،كاهش قابل توجه هزينه نگهداري شترمرغ هاي بالغ به تعداد زياد است.همچنين اگر به پرنده اجازه تفريخ تخم هايش داده شود،هزينه اي براي جوجه كشي صرف نمي شود.

روش بسته

در اين روش به زميني بين 1تا 100 هكتار نياز است.همچنين مي توان كنترل كاملي بر ميزان توليد از طريق ثبت دقيق آمار تعداد تخم ها و جوجه داشت. از معايب اين روش به هزينه بالاي تهيه خوراك و حصاركشي مي توان اشاره كرد.

طرح حاضر بر اساس اين روش و در وسعت 100 هکتار تنظيم شده است.

 

روش نيمه باز

.ميزان زمين مورد نياز براي اين روش محدوده اي متغير از 60-1 هكتار متناسب با تعداد گله مي باشد.پرندگان در چراگاه هاي نسبتا كوچك نگهداري مي شوند. آنها مجاز به گردش آزادانه در محدوده اي معين مي باشند و لذا بخشي از احتياجات تغذيه اي شان از مرتع تامين مي شود. خوراك تكميلي نيز جهت اطمينان از تامين تمام احتياجات تغذيه اي شترمرغ مورد نياز است.

استفاده از اين روش چند مزيت دارد كه عبارتند از:

آساني نسبي شناسايي شترمرغ هاي مولد بهتر و جمع آوري و حمل و نقل تخم ها ( براي جوجه كشي)

صرفه جويي در هزينه هاي خوراك و حصار كشي

آزادي شترمرغ ها در انتخاب جفت كه نتيجه آن افزايش سازگاري بين آنهاست.

 

 

نكات مهم در پرورش شترمرغ

محل مزرعه: مزرعه بايد با محل رفت و آمد اتومبيل ها و مناطق صنعتي،فرودگاه ها،كارخانجات و قطارها فاصله داشته باشد زيرا اينها عوامل ايجاد اضطراب در شترمرغ هستند كه مستقيما در ميزان باروري و طول مدت توليد مثل اثر مي گذارند.

پستي و بلندي زمين: شترمرغ اراضي مسطح وسيع را به زمينهاي كوهستاني ترجيح مي دهد. خاك شني از هر نوع خاك بهتر است زيرا امكان زهكشي كامل وجود دارد.زمين بايد از ميخ،پيچ،سيم و گودال پاكسازي شود.

دسترسي به آب و برق: دارا بودن برق منطقه اي و همچنين انشعاب اصلي آب براي مزرعه ضروري است.

وضعيت ساختمانها: در ساختمان ها بايد از تهويه طبيعي يا مصنوعي استفاده شود. ساختمان هاي شترمرغ هاي مولد بايد دور از تجهيزات مادر مصنوعي يا پرورش جوجه باشند.

حصاركشي: حصارهايي محكم به ارتفاع 2- 5/1 متر كه از 7-5 رديف سيم صاف بدون خار تشكيل شده باشد،مورد نياز است. از حصارهاي داراي گوشه هاي تيز نبايد استفاده شود. حصار بايد به سادگي توسط پرنده ديده شود و داراي خاصيت ارتجاعي بوده تا به پرنده آسيب نزند.

تغذيه: خوراك مصرفي شترمرغ بايد حاوي گروه هاي مواد مغذي ضروري زير براي تامين نيازهايشان باشد:

آب،پروتئين ،كربوهيدرات،چربي،مواد معدني و ويتامين ها

خوراكي كه به شترمرغ داده مي شود معمولا به صورت پلت مي باشد كه بسته به سن، نياز و امكانات مزرعه از مواد مختلف با درصد متغير تشكيل شده است و مي تواند شامل پودر يونجه،ذرت،سويا،پودرماهي و كنجاله دانه هاي روغني باشد. اندازه پلت بسته به سن شترمرغ تغيير مي كند. از آنجاييكه خوراك در سنگدان شترمرغ آسياب و تكه تكه مي شود،لذا وجود سنگريزه كه با فراهم كردن سطوح سخت و صاف كه ذرات خوراك مابين آنها شكسته شود،در خوراك شترمرغ لازم است. اندازه و خواص فيزيكي سنگريزه ها نيز بسيار مهم مي باشد.

 

روشهاي شروع به كار

· با خريد تخم ،· جوجه يا مولد مي توان شروع به كار كرد:تخم ها را خريده و جوجه ها را تفريخ كنيد. اين كار نياز به سرمايه اوليه دارد و بعد از 2 سال نتيجه مي دهد.

· جوجه هاي يك روزه خريداري كرده و تا رسيدن به مرحله مولد آنها را پرورش دهيد. اين روش،· روش مناسبي است كه در ايران متداول است.در انتخاب اين روش بايد به نگهداري جوجه ها دقت زيادي كرد تا مرگ و مير آنها به حداقل برسد.

· خريداري جوجه هاي 3 ماهه روش متداول ديگري است كه مي توانيد استفاده كنيد و اگر چه هزينه بر تر مي باشد،· اما آمار مرگ و مير آن نيز پايين تر است.

· شترمرغ هاي يك ساله بخريد.اين كار فرصت انتخاب پرندگان با كيفيت تر را در سال بلوغ جنسي فراهم مي كند اما نيازمند سرمايه نسبتا بالايي است.

· مولد هاي اصلاح شده خريداري كنيد كه اين كار بسيار هزينه بر است اما بلافاصله شما را به سوددهي مي رساند.

 

 

فعاليت هاي انجام شده در زمينه پرورش شترمرغ در ايران

از سالها قبل پرورش شترمرغ به طور پراكنده و غير حرفه اي در ايران شروع شده است.در اينجا آماري مستند از اين فعاليتها و به طور مشخص از فعاليتهاي انجام شده از سال 1377 تا به امروز ارائه مي شود:

تا به حال در ايران اين استان ها و شهرها شروع به كار پرورش شترمرغ كرده اند:

 

استان تهران:تهران -كرج-ورامين -پاکدشت

استان سمنان:ايوانكي-گرمسار

استان اصفهان:اردستان-دهستان-تيران و كرون-گلپايگان

استان كرمان:رفسنجان-باغين

استان گيلان:رشت-رضوان شهر

استان گلستان:گرگان-مينودشت-گنبد-بندرتركمن

استان مركزي:اراك-خمين-زرنديه-ساوه

استان هرمزگان:بندرعياس-قشم-بندرلنگه

استان همدان:ملاير-كبودرآهنگ

استان سيستان و بلوچستان:زابل

استان يزد:ابركوه

استان كردستان:دهگلان قروه

استان زنجان:ماه نشان

استان آذربايجان غربي:اورميه

 

و استانهاي مازندران،قزوين،اردبيل و قم كه در اين ميان،استان تهران با بيش از 80 طرح اجرايي،صدور موافقت اصولي به ظرفيت 3319 شترمرغ مولد و صدور90 موافقت اصولي با ظرفيت 5500 شترمرغ پرواري از نظر علمي و عملي پيشتاز است. به دنبال آن استانهاي سمنان و اصفهان بيشترين فعاليتها را در اين زمينه داشته اند.همچنين طبق آخرين آمار 126 مزرعه فعال در کشور وجود دارد.

 

ظرفيت مزارع براي شروع كار پرورش نيز بسيار متفاوت بوده است بطوريكه طبق آمار، مزارع بطور متوسط با ظرفيت 60 جوجه شترمرغ (200-6 جوجه) آغاز به كار كرده اند.

 

تغذيه شتر مرغ ها:

خوراك دادن: زيستگاه هاي طبيعي شتر مرغ ها علفزارها و دشتهاي خشك و نيمه خشك است كه از لحاظ پوشش گياهي براي چراي شتر مرغ فقير مي باشند. شتر مرغها قادر به زندگي در جايي هستند كه گاو و گوسفند نميتوانند زيست كنند . شتر مرغ از علف ، برگ دي كتيلدونها (مانند يونجه) ، بذر گياهان، دانه ها ونيز حشرات و جوندگان كوچك تغذيه مي كند.

شتر مرغها مي توانند الياف خام را خيلي بهتر ازساير ماكيان هضم كنند.

شتر مرغهاي كاملاً بالغ مي توانند فيبر را كاملاً كه بيش از 60 % جيره آنها را مي توانند تشكيل دهد هضم كنند(مانند سلولز، همي سلولز، ليگنين) اين ميزان از مصرف الياف خام در شتر مرغ، با ظرفيت هضمي آن در نشخوار كنندگان قابل مقايسه است. شما مي توانيد اطلاعات خيلي بيشتري درباره تغذيه شتر مرغ در سايت اينترنت ما پيدا كنيد.

فيزيولوژي هضم:

خوراك وارد مري مي شود. بخش فوقاني مري جيب مانند است. هنگامي كه اين قسمت جيب شكل پر مي شود، شتر مرغ سرش را بلند مي كند، و خوراك از مري به سمت معده پيش يا معده grandular حركت مي كند.دراينجا شيره هاي هضمي براي نرم كردن خوراك به آن اضافه مي شوند. سپس خوراك از يك مجراي نسبتآً بزرگ به سنگدان يا معده عضلاني وارد مي شود. دراين جا ذرات خوراك بصورت مكانيكي به كمك سنگريزه يا ماسه زير كه شتر مرغ ها بصورت آزاد همراه خواكشان مي خورند خرد مي شوند.

خوراك از روده باريك (به طول 5/6متر) عبور مي كند كه شيره هاي هضمي ديگري به آن اضافه مي شوند، كه عمدتاً اين شيره ها از لوزالمعده ترشح مي شوند و به اين طريق مواد مغذي جذب مي شوند. درمحفظه هاي تخمير كه توسط يك جفت آپانديس ايجاد مي شوند، فيبرها بصورت ميكروبيولوژيكي شكسته مي شوند.

بدليل اينكه خوراك حدود 40ساعت در سيستم هضمي توقف مي كند باكتريهاي بي هوازي قادر به شكستن بخش عمده سلولز و همي سلولز بوده و توليد اسيدهاي چرب فرار مي كنند مي توانند (كه در مرحله بعد قابل جذب شده) جذب شده و براي حيوان توليد انرژي كنند. اين سيستم گوارشي شبيه به نشخواركنندگان است.

ركتوم بوسيله ماهيچه اي به نام اسفنگتر به كلواك ختم مي شود، شما مي توانيد اطلاعات خيلي بيشتري درباره فيزيولوژي هضم در شتر مرغ در سايت اينترنت ما پيدا كنيد.

محتويات غذا: غذا از پروتيئن، كربوهيدرات ها، چربيها، مواد معدني، ويتامينها و آب تشكيل مي شود. پروتيئن ها از اسيدهاي آمينه كه واحد هاي ساختماني براي رشد بافت هستند تشكيل شده است.

جوجه ها به علت اينكه در حال رشد مي باشند نسبت به بالغين نياز خيلي بيشتري به پروتيئن دارند.

در مورد شتر مرغها نيز واژه اسيدهاي آمينه ضروري وجود دارد.اين اسيدهاي آمينه بوسيله متابوليسم بدن شتر مرغها ايجاد نشده و بنابراين بايستي در غذا وجود داشته باشند. كربوهيدراتها منبع اصلي انرژي هستند. قندها و نشاسته براحتي شكسته مي شوند.سلولز و همي سلولز كه جزو فيبرها هستند ضرورتاً از اجزاء مشابه ساخته شده اند و ضمناً از لحاظ انرژي غني مي باشند اما هضم آنها مدت زمان بيشتري طول مي كشد.

چربيها و روغنها انرژي توليد كرده و براي جذب بعضي از ويتامينها ضروري هستند، اما ميزان چربي در جيره غذايي نبايستي خيلي زيادباشد زيرا كه ميزان جذب كليسم را كاهش داده و موجب ناراحتيهاي استخوان ساق پا مي شود.

مواد معدني و ويتامينها اعمال متعددي در بدن به عهده داشته و هرگونه كمبود يا عدم تعادل در ميزان آنها موجب رشد غير طبيعي خواهد شد. كلسيم و فسفر براي تشكيل استخوان ضروري هستند. خوراك براي رشد شتر مرغها بايستي محتوي حدود 5/2 -4/1% كلسيم و 5/1-7/0% فسفر باشد و نسبت Ca:P هميشه بايستي 5/0: 1باشد.

مولدهاي ماده براي ساخت پوسته هاي تخم، به 5/3% كلسيم در جيره نيازمند مي باشند.

آب سرد تازه بايستي هميشه در دسترس باشد. هر چه شترمرغ بيشتر بخورد بسته به رطوبت خوراك آب بيشتري مي آشامد. بطور كلي شتر مرغها 3 برابر خوراك، آب مي نوشند.

براي كمك به هضم غذا وبراي پرهيز از فشردگي معده شتر مرغها نياز به خوردن سنگريزه يا صدف دارند. اين مواد بايستي غير قابل حل بووده، سخت و داراي لبه هاي تيز نباشند.شتر مرغهاي بالغ نيز همانند جوجه به خوردن سنگريزه نيازمندند.اندازه سنگريزه هميشه بايستي حدود نصف اندازه ناخن انگشت شترمرغ باشد.

 

مصرف خوراك و ضريب تبديل غذايي:

گفته مي شود كه شتر مرغها تا آنجا خوراك مي خورند كه انرژي موردنياز آنها تأمين شود.بنابراين اگر خوراك از لحاظ انرژي غني تر باشد آنها مقدار كمتري ازآن رامي خورند. اين موضوع درمورد جوجه ها نيز ممكن است صادق باشد،اما بالغين معمولاً آنقدرمي خورند تا معده آنها پر شود كه حجم غذايي در آنها تا 5 كيلوگرم در روز مي رسد.

 جدول: متوسط مصرف كنسانتره در روز

ضريب تبديل غذايي عبارت است از نسبت خوراك مصرفي به افزايش وزن زنده.اين ضريب معياري براي بررسي تأثير تبديل خوارك به وزن مي باشد.در مورد جوجه هاي كوچك اين ضريب 1: 5/1 و براي جوجه هاي در حال رشد1: 5/4 بوده و تا 10:1 در سنين بالاتر افزايش مي يابد. اين موضوع نشان مي دهد كه هر چه شتر مرغها مسن تر مي شوند، مقدار غذاي كمتري صرف رشد بدن مي گردد. بنابر اين از لحاظ اقتصادي عاقلانه است كه جيره غذايي جوجه هاي كوچك خيلي غني باشد تا موجب بهبود ضريب تبديل غذايي دراين سن گردد.اما اگر رشد خيلي سريع باشد، ممكن است در بعضي از شتر مرغها اشكالات استخوان پا ايجاد نمايد.

به عنوان يك راهنماي كلي جوجه هاي كوچكتر براي رسيدن به حداكثر رشد بايستي جيره اي غني از پروتئين و كم فيبر داشته باشند، زيرا ظرفيت هضم فيبرها درآنها هنوز كاملاً تكميل نشده است هرچه جوجه ها بزرگتر ميشوند نيازهايشان به پروتئين كمترشده و مي توانند مقدار بيشتري انرژي توليد نمايند. درطول فصل توليد مثل نياز به پروتئين به واسطه توليد تخم افزايش مي يابد.

تغذيه عملي: شتر مرغها قدرت چشايي خيلي ضعيفي داشته و عمدتاً خوراك خود را از طريق رنگ، بافت و ظاهر كلي آن انتخاب مي كنند. شتر مرغها به تغييرات ناگهاني جيره حساسند. تغيير يك نوع خوراك به نوع ديگر بايستي به تدريج انجام شود في المثل با مخلوط كردن خوراك جديد با خوراك قبلي به مدت حدود يك هفته. اما دادن همان خوراك قبلي به جهت اينكه منجر به كمبودهايي مي شود همانطور كه موجب افزايش بعضي ازعناصر تا حد سمي مي گردد مناسب نيست. اين مسئله منجر به از دست دادن اشتها و كاهش رشد مي گردد. به جوجه هاي تازه از تخم خارج شده بايستي غذا خوردن را ياد داد.

در طبيعت آنها اينكار را با تقليد از والدينشان انجام مي دهند.

كيسه زرده انرژي لازم براي تقريباً 5 روز اول زندگي را براي آنها تأمين مي كند و دراين مدت آنها فرصت دارند تا خوراك خوردن را بياموزند.

جوجه هاي كم سن بايستي از جيره غذايي شروع كننده ( استارتر) با پروتئين زياد كه محتوي تمام اسيدهاي آمينه ضروري به همراه مكمل معدني و ويتامين باشد تغذيه كنند.

مخلوط كردن مقدار كمي از علف تازه خرد شده يا ساير گياهان سبز توجه آنها را به سوي غذا جلب كرده و اين موضوع به عبور غذا از دستگاه گوارش كمك مي كند.

( Grit ) سنگريزه: بايستي به صورت صدف يا سنگريزه دراختيار جوجه ها باشد. جوجه هاي درحال رشد بايستي از علف خرد شده ، يونجه يا ساير علوفه بصورت خرد شده تغذيه كنند آنها را مي توان در چراگاهي كه بتوانند بچرند قرار داد. بالغين مي توانند در شرايط گسترده اي (محيط بازتري) نگهداري شوند درغير اينصورت بايستي 1 كيلوگرم پلت در روز به آنها خورانده شود كه اين پلت بايستي محتوي مكمل ويتامين و مواد معدني باشد به همراه مقدار زيادي علوفه كه آنها را در طول روز مشغول كند. براي پرندگان مولد مخلوط هاي خوراكي ويژه اي وجود دارد كه از لحاظ پروتيئن و كلسيم غني ترند.

جيره نه تنها بر روي تعداد تخم توليدي تأثير مي گذارد بلكه بر روي قدرت هچ تخم ها و قدرت زنده ماندن جوجه ها نيز تأثير دارد. پرهيز از هر گونه كمبود در ميزان مواد معدني و ويتامينها ضروري است. 

 

نحوه نگهداري شترمرغ

رفتار: شتر مرغها حيواناتي اجتماعي هستند. در طبيعت آنها درگله هايي متشكل از يك نر وچندين ماده زندگي مي كنند.شتر مرغ حتي هنگامي كه مريض يا زخمي شده هرگز نبايستي تنها باشد.

رقص والتس: اين رفتار يكي از تيپيك ترين رفتارهاي شتر مرغ است.

هنگامي كه شتر مرغها سرحال هستند گاهي اوقات شروع به چرخيدن خيلي سريع دور محور بدن نموده و بالها را به طرف بالا برده و پرهاي زيبايشان را به نمايش مي گذارند.

گاهي اوقات اين كار موجب سرگيجه زياد آنها شده و به زمين مي افتند.

نوك زدن: شتر مرغها بين 2000 تا 4000 بار در روز نوك مي زنند.

هنگامي كه شتر مرغها كسل هستند به هر چيزي نوك مي زنند و اغلب اشياء خطرناك را مي بلعند(مانند ناخن، قاشق، چاقوي كوچك و ....)

نوك زدن به پر: اين عمل تنها در پرندگاني اتفاق مي افتد كه در شرايط مزرعه اي متمركز نگهداري مي شوند و معمولاً رفتاري غير عادي است.

اگر به شتر مرغها فقط كنسانتره داده شود آنها در طول بقيه روز كسل شده و بعضي از آنها ممكن است شروع به نوك زدن به پر سايرين نمايند. اين مشكل معمولاً هنگامي كه آنها مشغول تغذيه از علوفه به ميزان كافي هستند كاهش مي يابد.

له له زدن: هنگامي كه شتر مرغ احساس گرما كند، نوكش را باز كرده و عمل تهويه انجام مي دهد كه درجه حرارت بدنش كاهش مي يابد. به دلايلي آنها گاهي اوقات پرهايشان را از بدن شان باز نگه ميدارند.

رفتار تهاجمي: در طول فصل توليد مثل شتر مرغهاي نر ميتوانند خطرناك باشند. زيرا آنها مي خواهند از قلمرو خود در برابر مزاحم از جمله انسان دفاع كنند. قبل از حمله آنها در جايگيري با بالا بردن (بلند كردن) سينه خود نموده و بالهايشان را درحاليكه دمشان كاملاً سيخ شده بالا مي گيرند.نرها با دهان كاملاً باز توليد صداي هيس مي كنند.

 

معمولاً يك شتر مرغ مهاجم را مي توان با تكان دادن يك چوب بلند روبروي سر شتر مرغ كه تعدادي پر براق به انتهاي آن چسبيده است ترساند.اگر هنگامي كه شتر مرغ مي خواهد به طرف شما حمله كند، دست خالي هستيد يك راه حل اين است كه روي زمين دراز بكشيد و اجازه بدهيد كه او دور شود.

نسبت گله اي: گر چه شتر مرغها از علفزارهاي افريقا منشاء گرفته اند كه درآنجا فضاي زيادي دراختيار داشته اند ولي در پرورش بصورت متمركز در مزرعه نيز نسبتاً عملكرد خوبي دارند. هر چند، ازدحام بويژه درمورد شتر مرغهاي جوانتر عامل مهمي براي استرس است كه مي تواند منجر به تضعيف سيستم ايمني و نتيجتاً تلفات بيشتري شود. پرندگان جوان بايستي در گروههاي 15-10 تايي براي جلوگيري از استرس و بهينه كردن توان رشد آنها نگهداري شوند. جوجه ها بايستي قادر به رفتن بيرون از سالن از روز اول به شرطي كه وضع هوا اجازه دهد باشند. اين نكته حياتي است زيرا كه آنها نياز به استفاده از نور مستقيم خورشيد همانند فضاي زياد براي تحرك دارند. تحرك خوب به هضم خوب غذا كمك كرده و جوجه ها را شادابتر نگه مي دارد.

راهنمايي نسبت گله اي و حداقل فضاي مورد نياز براي هر پرنده

^{هدف توليد مثلي : هدف توليد مثل براي شترمرغها نگهداري و اصلاح وضع سلامت و عملكرد آنها ميباشد به منظور دستيابي به سطح بالاي توليد ، شتر مرغهاي نر و ماده بايستي از لحاظ باروري و سلامتي در سطح بالايي باشند و نيز سرعت رشد جوجه و سلامت آنها در سطح بالا باشد .}

^{آشنايي با بخشهاي اصلي پرورش شترمرغ}

^{الف.نگهداري مولد و توليد تخم}

^{مديريت مولدها به دو دوره عمده تقسيم مي‌گردد:}

^{دوره توليدمثل}        

^{شترمرغ در دوره توليد مثل معمولا يکروز درميان (با استراحت در فواصل زماني معين) تخم مي‌گذارد. تجربه نشان مي‌دهد هرچه ماههاي گرم سال بيشتر باشد فصل توليدمثل شترمرغ نيز طولاني‌تر مي‌شود. در بعضي مناطق اين دوره گاه تا 10 ماه طول کشيده و محصولي بالغ بر 100 تخم به‌همراه دارد. در اين دوره براي بدست آوردن بالاترين بازده، مولدها هرگز جابجا نمي‌شوند.}  

^{مزرعه توليد تخم بايد امکانات زير را دارا باشد:}

^{پن هاي توليدمثل}

^{دانخوري (نبايد صرفا به چرا اکتفا شود)}

^آبخوري

^سايبان

^{آشيانه مخصوص تخمگذاري؛ مولدها خود به ساختن لانه و تخمگذاري اقدام مي‌کنند. مي‌توان آنها را به آشيانه ديگر که به شکل 8 ساخته شده هدايت کرد. اين کار با قرار دادن تخم و پاشيدن ذرت در آن انجام مي‌گيرد و غالبا مورد قبول مولدها واقع مي‌شود.}

^{حصارسيمي 5/1 متري براي ممانعت از درگيري نرها و ورود شغال که تخمها را خورده يا مولدها را مي‌ترساند.}

^{تعداد نر و ماده:}

^{در اين باره روشهاي زيادي وجود دارد و انتخاب روش مناسب به شرايط مختلف و بازده تخمها در سالهاي گذشته بستگي دارد.}

^{بعضي از روشهاي تجربه شده:}

^{1 نر و 1 ماده}

^{1 نر و 2 ماده}

^{1 نر و 3 ماده نکته: بعضي نرها فقط يک ماده را قبول و بقيه را رها مي‌کنند.}

^{2 نر و 2 ماده}

^{2 نر و 3 ماده نکته: اين دو روش موجب اشکالاتي در ثبت محصول است.در اين روشها روش دوم (ا نر و2 ماده ) مناسبتر از بقيه و به صرفه‌تر به نظر ميرسد.}

^{تغذيه دوره تخمگذاري:}

^{روش نامحدود: اين روش مناسبترين روش است که مواد خوراکي در سطح مرتع به طور نامحدود در اختيار مولدها قرار گيرد. علل رجحان اين روش: ـ راحت. ـ ارزان . ـ موجب چاقي نمي‌شود. ـ پرنده هميشه سير و آرام و در حالت طبيعي است.}

^{نکته: در اين روش اگر خوراک کمتر از مقدار کافي مصرف شود نياز غذايي حيوان تامين نشده اثر سو‌ء خواهد گذاشت. علل کاهش مصرف از اين قرار است:}

^{·شرايط  نامطلوب چراگاه.} 

^{· بودن غذاي مکمل.  ناکافي}

^{· پايين غذاي مکمل مثل داشتن کپک يا مزه ناخوشايند کيفيت}

^{·پر يا مايه‌· چيدن  کوبي بلافاصله قبل از دوره توليد.}

^{· انگل و بيماري.}

 ^{·عوامل وراثتي در خود مولدها.}

^{· اضطراب.}

^{روش محدود: خوراک به طور آماده در اختيار حيوان قرار مي گيرد؛ اين روش جايي مناسب است که علوفه در دسترس نباشد.}

^{نکته: در روش محدودبايد از مصرف زياد خوراک جلوگيري کردچرا که باعث چاقي شده واثر زيان‌باري بر باروري جنسي شترمرغ چه ماده و چه نر داردهمچنين مصرف بالاي پروتيئن موجب اضطراب گرمايي ويا توليد تخمهاي با پوسته خشک مي‌گردد.}

^{دوره استراحت}

^{چون در دوره توليد از هرگونه جابجايي و فعاليت غيرطبيعي در محيط مولدها بايد اجتناب کرد؛ لذا عمده کارهاي مربوط به مديريت مولد در دوره استراحت انجام مي‌گيرد:}

^پرکني.

^{مبارزه با انگلهاي خارجي مثل کـک، شپش، کنـه بوسيله افشانه‌هاي ضدعفوني.}

^{مبارزه با انگلهاي داخلي مثل کرم نواري و کرم پهن بوسيله دارو.}

^{واکسيناسيون در برابر بيماريهايي مثل ادرارسبز، تورم‌ روده، نيوکاسل.}

^{نکته: در 3 مورد بالا مشاوره با متخصص الزامي است چون معالجات نادرست بسيارخطرناک وگاه موجب تلفات سنگين است.}

^{جداکردن نرها و ماده‌ها.}

^{تغذيه در دوره استراحت؛ خود به دو دوره تقسيم مي‌شود:}

^{دوره تعديل وزن؛ غالبا مولدها احتياج به کاهش وزن پيدا مي‌کنند. اين کار تا چند هفته به پايان دوره استراحت انجام مي‌شود. جيره آن عبارت‌است از مکمل ويتاميني معدني به همراه علوفه‌خشک يا تازه يا خوراک. نکته: هيچ نوع غله اي به مولدها داده نمي‌شود به استثناي مواردي مثل: بعد از پرکني، مايه‌کوبي، هنگام بيماري يا هواي سرد حداکثر 300 گرم به هر پرنده.}

^{دوره آمادگي جنسي؛ که در 2 تا 4 هفته پاياني دوره استراحت انجام مي‌گيرد. جيره آن عبارت‌است از علوفه تازه با 400 گرم ذرت يا خوراک داراي 25 درصد غله و نيز مکمل فسفاته.}

^{حذف شترمرغهاي غيراقتصادي؛ براي تعيين صرفه اقتصادي بايد در پرونده هر مولد اين موارد مشخص شود:}

^{کم و کيف جفتگيري آن.}

^{تاريخ روزهاي بدون جفتگيري.}

^{تعداد، تاريخ، وزن واندازه همه تخمهاي آن.}

^{وزن، اندازه و تاريخ و ساعت تولد همه جوجه‌هاي آن.}

^{تعداد و تاريخ تخمهاي بدون نطفه.}

^{تعداد و تاريخ تخمهاي با جنين مرده.}

^{تعداد و تاريخ تخمهايي که جوجه با عمرکوتاه دارد.}

^{نکته: عوامل مؤثر بر کميت وکيفيت تخم هر مولد از قرار زير است:}

^{سن مولد؛ معمولا نرها از5/2 و ماده‌ها از 2 سالگي توليدمثل مي‌کنند و بعد در 6-5 سالگي به سقف توليد مي‌رسند.}

^{نسبت نر و ماده؛ 1 نر به2 يا 3 ماده مناسب است.}

^تغذيه.

^باران.

^{انگلها.}

^{اضطراب؛ که مي تواند علت آن سروصدا، حيوانات وحشي و سگها يا حتي درگيري نرها باشد.}

^{عوامل وراثتي و همخوني.}

^{ب.جوجه‌کشي}

^طبيعي:

^{اگرچه جوجه‌کشي به صورت طبيعي آسانتر است ولي به همان نسبت سودآوري کمتري دارد چون شترمرغ در هنگام خوابيدن روي تخم و نگهداري جوجه تخمگذاري نمي‌کند. براي کرچ شدن شترمرغ حداقل 5 تخم لازم است والا پرنده به تخمگذاري ادامه مي‌دهد. تعداد تخمي که جفت مولد مي‌توانند تفريخ کنند حدود 20 عدد است.}

^{مصنوعي:}

^{مقدمات:}

^{جمع‌آوري تخمها؛ هرروز ترجيحا صبح زوديا غروب.}

^{ضدعفوني تخمها؛ به دو روش شستن(5 گرم virkon-s در 1 ليتر آب ولرم براي شستشويا در نيم ليتر براي افشانه تخمها ودستگاه. ( آب سرد موجب مَکش ميکروبها به داخل تخم مي‌شود) يا گازدادن(80 گرم پرمنگنات پتاسيم و130ميلي‌ليتر محلول 4 درصد فرمالين براي 3 مترمکعب دستگاه)}

^{نگهداري تخمها؛ که نبايد بيش از 1 هفته طول بکشد بايد در دمايي بين 15 تا 20 و رطوبتي بين 75 تا 80 درصد باشد. تخمها به صورت عمودي و با روزي 1 بار چرخش نگهداري مي شوند. بعداز حمل ونقل طولاني بايد حداقل 12 ساعت بي‌حرکت بماند.}

^{گرم کردن تخمها؛ قبل از گذاردن در دستگاه بايد 12 ساعت در اتاق 25 درجه گرم شوند.}

^{دستگاه:}

^{دما؛ 36 درجه با نوسان حداکثر 5/0 (حتي نوسان 1 تا 5/1 درجه منجر به 50درصد تلفات مي‌گردد).}

^{رطوبت؛ بين 26 تا 34 درصد.}

^{کيسه زرده؛ اگر پايين باشد جنين از بين مي‌رود.(محل کيسه باچراغ مشخص وبا مداد علامتگذاري شود).}

^{وضعيت تخمها؛ بر اساس روشهاي استاندارد}

^{چرخاندن تخمها؛ اگر دستگاه خودکار نيست 3 بار در شبانه روز.}

^{جريان هوا؛ 50 ليتر در ساعت براي هر تخم.(افزايش گازکربنيک خطرناکتر از کاهش دماست لذا هنگام قطع برق يا نقص هواکش بايد درها را نيمه باز گذارد).}

^{هچر؛ يک واحد کامل جوجه‌کشي به جز اتاقهاي شستشو، نگهداري و گرم‌کننده تخم، ستر و جوجه‌کشي بايد مجهز به هچر براي سلامت کامل جوجه‌ها باشد.}

^{ج.پرورش جوجه و پرواربندي}

^{نگهداري جوجه تا 3 ماهگي}

^{روش طبيعي(با مادر):}

^{دايه: يک مولد آرام و اهلي که تجربه جوجه‌کشي به همراه جثه اي بزرگ دارد اگر پذيرنده جوجه‌هاي غريبه باشد مناسبترين مورد براي پرورش طبيعي جوجه است. چون به جز 15 الي 20 جوجه خودش، مي تواند در ماههاي سرد 10 الي 15 و در ماههاي گرم تا 40 جوجه ديگر را پرورش دهد. زمان جدا کردن جوجه‌ها از دايه بسته به نظر مزرعه‌دار است. غالبا بعد يک ‌ماه مي‌توان آنها را جدا کرد و جوجه‌هاي جديدي جايگزين نمود. از آنجا که مولدها هنگام نگهداري از جوجه تخمگذاري ندارند معمولا روش طبيعي مورد توجه مزرعه‌داران واقع نمي‌شود.}

 

^{روش مصنوعي(بدون مادر):}

^{بعد از خشک کردن جوجه‌ها و ضدعفوني کردن ناف، آنها را به سالني با شرايط زير منتقل مي‌کنند:(با احتياط و جلوگيري از بروزسرماخوردگي)}

^{قسمت مجزا براي جوجه‌هاي 1 تا 7 روزه؛ 10 متر به ازاي 50 جوجه(اين محل را بايد هر روز توسعه داد به گونه اي که بعد از يک ‌ماه هر جوجه 1 متر جا داشته باشد)}

^{دماي هوا وکف؛ 26 درجه}

^{ضدعفوني شده}

^{کف يکپارچه؛(اگر بتوني است عايق‌بندي شود)}

^{هر 5 جوجه 1 دانخوري و آبخوري پر؛(نبايد طوري باشد که جوجه در آن بيفتد و گير کند)}

^{تهويه مطبوع بدون جريان مستقيم سرد}

^{خروجي به سمت بهاربند؛(بعد از 2 هفته مي‌توان در هواي مساعد جوجه‌ها را براي چرا خارج کرد)}

^{نکته: عوامل مرگ و مير جوجه‌ها:}

^{عوامل قبل از تولد؛ مثل سوء تغذيه مولدها، تازه نبودن تخم، روشهاي غلط و بهداشت پايين جوجه‌کشي}

^{غذاي نامناسب؛ مثل غذاي درشت}

^{شرايط بد سالن؛ مثل تراکم بالا، گرما و عدم تهويه، سرما و نوسانات شديد دما}

^{انگلهاي داخلي و خارجي و بيماريها}

^{اضطراب؛ تقريبا مهمترين عامل تلفات جوجه است. چون موجب رفتار غيرعادي مثل خوردن پر، علف، چوب، سنگ و.. مي‌شود. مهمترين عامل اضطراب جابجا کردن جوجه‌هاست. از عوامل ديگر مي‌توان به گرفتن زياد جوجه‌ها، سروصدا، جانوران موذي وپرندگان مزاحم، تغييرات شديد خوراک و دما و برنامه‌هاي روزانه، بيماري و انگل و کافي نبودن محيط تحرک اشاره کرد. چريدن دريونجه‌زار و قراردادن مولدهاي حذف شده به عنوان دايه مي‌تواند آرام‌بخش باشد.}

^{2- نگهداري بعد از 3 ماهگي}

^{در اين هنگام جوجه بحرانها را پشت‌سر گذاشته لکن نبايد نکاتي مثل مبارزه با بيماري و انگل، تراکم مناسب و تغذيه صحيح را فراموش کرد.}

^{د.کشتار و فرآوري}

^{يک کشتارگاه مجهز شترمرغ؛ شامل قسمتهاي کشتار، تجزيه، بسته‌بندي گوشت، تونل انجماد، سردخانه، بسته بندي پر و دباغي چرم است که البته کارگاهها و کارخانجات تبديلي (مثل کارگاه کيف و کفش…و کارخانه ژامبون و کنسرو…)مي‌تواند مکمل خوبي براي آن باشد}

^{مشكلات رفتاري}

^{مشكلات رفتاري در شترمرغها بيشتر ناشي از ورش باد تند ، تراكم زياد و ديگر مسايل ناسازگار مي باشد .عارضه پرخواري معمولا توسط پرندگان خسته يا در محيط تراكم آغاز ميشود. در صورت بروز اين عارضه از بين بردن آن بسيار مشكل است .}

^{روشهاي استفاده از Hubcap ( وسيله اي جهت مشغول نمودن شتر مرغها ) درجايگاه نگهداري و ديگر اسباب بازيها به حل اين مشكل كمك ميكند .همچنين جدا سازي پرندگان يا استفاده از جايگاه نگهداري با مساحت بيشتر مي تواند مشكل را تا حد زيادي مرتفع نمايد.آسمان نگري هم يكي از مشكلات رفتاري است كه د رپرندگاني كه مدتهاي طولاني در محوطه محدود نگهداري شده اند مشاهده ميشود . بنظر ميرسد اين رفتار بيشتر در شرايط آ ب و هوايي شمالي كه درطول زمستان جوجه شتر مرغها در داخل جايگاه محدود نگهداري ميشود ديده ميشود . خارج كردن آنها از جايگاه محدود موجب حل مشكل ميشود . تهاجم شتر مرغهاي نر يا ماده يك رفتار طبيعي به منظور حفظ قلمرو ميباشد . شتر مرغه انيز قلمرو خود را حفظ نموده حالت تهاجمي پيدا ميكنند . جداسازي ساده آغلها و ايجاد فضاي بيشتر براي شترمرغها ي ماده كه امكان فرار از مسير تهاجمي نرها را داشته باشند در حل مشكل كمك نموده و در پيشگيري از بروز صدمات موثر ميباشد .اموهاي ماده بيشتر از گونه هاي ديگر مهاجم ميباشند و اجازه دادن به اموها جهت جفت يابي ، جداسازي اموهاي نر وماده و فراهم ساختن مساحت بيشتر براي اموها از ايجاد و پيشرفت اين عارضه جلوگيري خواهد نمود .}

مطالب علمي پرورش شترمرغ

 پرورش شتر مرغ از سال 1860 در كشور افريقای جنوبی به صورت جدی آ‎غاز گرديد و سپس در ساير نقاط دنيا گسترش يافت. امروزه در بسياری از كشورها پرورش شتر مرغ انجام می شود. كشور ايران هم چند سالی است مبادرت به واردات اين پرنده  نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است. در طی چند سال گذشته مطالعاتی برروی پارامترهای توليدی، جوجه كشی، تغذيه و پرورش اين پرنده صورت گرفته كه توأم با موفقيت هايی دراين زمينه بوده  است. قابل ذكر است كه تاكنون  در ايران محصولات حاصل از كشتار اين پرنده به بازار عرضه نشده است.

محصولات اين پرنده شامل گوشت، چرم، پروساير محصولات فرعی است. گوشت پرنده قرمز بوده و از خواص آن می توان پايين بودن ميزان چربی، كلسترول، تردی خاص و بالا بودن ميزان پروتئين را نام برد. چرم اين پرنده چرمی با ظاهری زيباست و درساخت انواع محصولات چرمی به كار می رود. نوع ديگر چرم  حاصل از پوست ناحيه ساق پای شترمرغ است كه از صفحات فلسی، مانند پوست مارمولك تشكيل شده و در ساخت محصولات چرمی و به خصوص پوتين گاو چران ها استفاده می شود.پرهای شتر مرغ در ساخت انواع گردگيرها استفاده می شود و خاصيت گردگيری بالايی دارد.

همچنين ازپرشتر مرغ در تزيين علم در مراسم مذهبی، ساخت انواع كلاه ها و شال گردن ها استفاده می شود. ساير محصولات فرعی اين پرنده شامل پوسته تخم می باشد كه از تخم های بی نطفه در زمان جوجه كشی به دست می آيد. برروی اين تخم ها كارهای هنری از جمله نقاشی و حكاكی صورت گرفته و با قيمت های گزافی به فروش می رسند. به طور كلی از كليه اجزای اين پرنده استفاده می شود. شترمرغ درسن 10 تا 14 ماهگی كشتار می گردد و در اين سن حدود 100 تا 120 كيلوگرم وزن دارد. گوشت حاصل از اين پرنده بيشتر از قسمت ران می باشد كه در حدود 30 تا 35 كيلوگرم است. همچنين پوستی به مساحت 3/1 تا 5/1 متر مربع استحصال می گردد.

 

پرورش مولدين

 شتر مرغ در سن 2 تا 3 سالگی به بلوغ جنسی می رسد و تا مدت زيادی بارور باقی می ماند. پرنده نر در زمان بلوغ به رنگ سياه با پرو بال سفيد رنگ و شتر مرغ ماده به رنگ قهوه ای تا خاكستری است. بارزترين نشانه در شتر مرغ نر، قرمزی رنگ ساق پا ، نوك و اطراف چشم است كه ارتباط مستقيمی با قدرت جنسی نر دارد. هرچه اين قرمزی بيشتر باشد پرنده از قدرت نرينگی بيشتری برخوردار است.

شتر مرغ نرو ماده به صورت جفت تا دسته های چند تايی و نيز به صورت گله نگهداری می شوند. اين تركيبات بسته به ميزان زمين موجود و امكانات، قدرت جنسی نرها و اهداف اصلاح نژادی متفاوت می باشد. هيچ استاندارد خاصی در اين رابطه وجود ندارد و مدير مزرعه با شناسايی پرندگان و اهداف مورد نظر روش مناسب را انتخاب می نمايد. شتر مرغ ها در سال درحدود 6 تا 8 ماه تخمگذاری نموده و بقيه سال را استراحت می كنند. در ايران اين زمان از حدود بهمن ماه آغاز گشته و تا آبان ماه ادامه دارد. بديهی است در مناطق مختلف اين زمان متغيير باشد. در طول فصل تخمگذاری هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در كشورمان) اين ركورد به 120 عدد تخم مرغ هم می رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان كشتار بايستی توليد گردد تا اين فعاليت به صورت اقتصادی ادامه يابد.

توليد مثل پرنده به عوامل زيادی از جمله ژننتيك ، شرايط آب و هوايی، سلامت پرنده و به خصوص جيره مناسب بستگی دارد. استرس از عوامل منفی در تخمگذاری پرنده می باشد. معمولاً برای هر پرنده بالغ حداقل 250 متر مربع در گردشگاه در نظر گرفته می شود كه البته بهتر است فضای متعلقه بيش از اين باشد. فضای مسقف (سايبان) به ازای هر پرنده بالغ در حدود 8 متر مربع و ارتفاع حصار در حدود 2 متر می باشد. در شرايط طبيعی هر پرنده بعد از گذاشتن حدود 18 عدد تخم برروی تخم ها نشسته و جوجه كشی طبيعی انجام می گيرد. در مزارع از ماشين های جوجه كشی استفاده می گردد. در سال اول تخمگذاری، ميزان تخم گذاری نسبتاً پاببن است ولی در سال های بعد به طور قابل ملاحظه ای افزايش می يابد و در زمان تخمگذاری پرندگان، بايستی آرامش كافی برای پرنده مهيا گردد و ازحضور بازديدكنندگان كاست. هر گونه استرس شامل تغيير جيره، صداهای ناآشنا برای پرنده (پارس سگ، تراكتور، هوايی و ....) حضور بازديدكنندگان، ترس و حتی تغييرات آب وهوايی برروی تخمگذار و باروری تخم ها اثر مستقيم دارد. در زمان فصل استراحت بايستی غذا با فيبربالا، پروتئين و انرژی پايين در اختيار پرنده قرار گيرد و افزايش وزن پرندگان را كنترل نمود . وزن اضافی در فصل توليد اثر منفی در جفتگيری و تخم گذاری دارد. در فصل استراحت بايستی ويتامين و مواد معدنی به اندازه كافی در اختيار پرنده قرار گيرد.

 

 

 

جوجه كشی مصنوعی شترمرغ

شتر مرغ ماده معمولاً بين ساعت 4 تا 7 بعدازظهر تخمگذاری می كند. بلافاصله بعد از تخم گذاری بايستی تخم ها توسط كارگر جمع آوری شده و به محل جوجه كشی منتقل شوند.

 دوران جوجه كشی 42 روز می باشد. درجه حرازرت دستگاه جوجه كشی 3/36 درجه سانتی گراد و رطوبت در حدود 20 تا 25 درصد است. وزن تخم به طور متوسط در حدود 5/1 كيلوگرم بوده و در پايان دوران جوجه كشی بايستی در حدود 13 تا 15 درصد از وزن تخم كاهش پيدا كند. در غيراينصورت ممكن است مشكلاتی در جوجه در آوری ايجاد گردد. معمولاً تخم ها به مدت يك هفته جمع آوری و در درجه حرارت و رطوبت مناسب نگهداری شده و سپس تخم های بی نطفه از دستگاه خارج می گردند. در روز سی و هشتم تخم ها به هچر منتقل شده و تا زمان خروج از تخم در دستگاه باقی می مانند. بهتر است جهت خشك شدن و فعاليت نسبی پرنده، به او اجازه داد تا به مدت 6 تا 12 ساعت دردستگاه هچر باقی بماند و سپس خارج گردد. بهداشت دستگاه و سالن جوجه كشی بسيار مهم بوده و بايستی حتی الامكان از ورود افراد متفرقه به محيط جوجه كشی خودداری شود. جوجه ها به هنگام تولد وزنی در حدود 700 تا 1000 گرم دارند. بند ناف توسط آيودين ضدعفونی می گردد. كف بينی های هچری نيز بايد اصطكاك كافی داشته باشند تا از بازشدن پاها درجوجه جلوگيری به عمل آيد. چنانچه جوجه نتواند از تخم خارج شود بايستی به جوجه كمك شود. اين امر نياز به كسب تجربه كافی داشته و هر گونه مداخله عجولانه سبب نتايج منفی درهچ خواهدشد.

 

 

 

 

 

پرورش جوجه

پس از خروج از تخم جوجه ها بايستی درحرارت 30 تا 32 درجه سانتی گراد قرار گيرند. بهتر است اين حرارت در زير منبع حرارتی (لامپ هيتر، مادر مصنوعی) برای جوجه مهيا شده و اجازه انتخاب را برای جوجه فراهم آورد. در صورتی كه شرايط جوی اجازه دهد می تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضای آزاد قرارداد. مراقبت از جوجه در سنين اوليه بايستی با دقت انجام شود. بهداشت سالن كاملاً رعايت شده و شب ها شرايط مناسب از نظر دما و تهويه برای جوجه ها فراهم شود. عفونت كيسه زرده از متداول ترين علل مرگ و مير جوجه ها تا سن حدود 14 روزه گی است. اين عفونت می تواند از طريق تخم، دستگاه جوجه كشی، بندناف و نيز غذا و خوردن مدفوع(از طريق روده) به كيسه زرده منتقل شود. عدم جذب به موقع كيسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نيز می تواند شرايط را برای باقی مانده كيسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نمايد. از ديگر علل مرگ و مير در جوجه ها را می تواند عفونت های باكتريايی، اسهال و مشكلات فيزيكی پانام برد. غذا 24 ساعت بعداز هچ بايستی در اختيار جوجه قرار گيرد. غذا بايستی دارای انرژی و پروتئين بالا و از نظر املاح معدنی وويتامين ها بالانس باشد. چند روزی طول می كشد تا جوجه خوردن آب و غذا را بياموزد واين مدت زمان كافی را برای جذب كيسه زرده فراهم می نمايد. قرار دادن يك جوجه بزرگ تر در ميان جوجه های تازه به دنيا آمده عمل آموختن خوردن و آشاميدن را به جوجه ها آسان می سازد. جوجه های مريض و غيرفعال را بايستی سريعاً از ساير پرندگان جدا نموده و در فضای ديگر تحت درمان قرار داد.  

انباشتگی اجسام خارجی از قبيل سنگ، چوب و ساقه در پيش معده و سنگدان از ديگر عوامل مرگ و مير جوجه ها تا سن چهارماهگی می باشد. هرگونه استرس از قبيل بالانس نبودن جيره (از نظر موادغذايی ، مواد معدنی وويتامينه و غيره) نيز بيماری و عدم آرامش و سلامت پرنده می تواند به اين مسأله منجر گردد. بنابراين حتی الامكان سعی شود محيط پرورش جوجه ها عاری از هرگونه اجسام خارجی باشد. واكسيناسيون جوجه ها عليه بيماری نيوكاسل در كشورمان الزامی است. تلفات ناشی از اين بيماری توسط بعضی از مزارع در ايران گزارش شده است. جوجه ها به بيماری آنتروتوكسمی نيز حساس هستند. واكسيناسيون جوجه عليه اين بيماری توصيه می گردد. اين بيماری غيرواگير بوده و عامل اصلی آن استرس است. (تغييرات جيره حمل و نقل، ترس، تراكم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد كرده و درسن يك ماهگی در حدود 3 تا 6 كيلوگرم وزن دارند. با افزايش سن جوجه ها بايستی فضای بيشتری در اختيار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بايستی دارای سايبان بوده و خاك بهترين انتخاب به عنوان بستر می باشد. بستر فضای مسقف بهتر است از جنس بتن باشد تا به راحتی بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفونی كرد. در بعضی از مزارع از سيستم حرارت زيرزمينی به عنوان منبع حرارت استفاده می نمايند. اين مسأله باعث گرمی بستر و آرامش پرنده و نيز كاهش تلفات ناشی از عفونت كيسه زرده خواهد شد. در سن سه ماهگی جوجه ها وزنی بين 20 تا 30 كيلوگرم خواهند داشت. بعداز سن 3 ماهگی جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات كاهش می يابد. بعداز سن 3 ماهگی بيشتر تلفات ناشی از مسائل فيزيكی است. از سن سه ماهگی تا پايان يكسالگی (زمان كشتار) جوجه ها در فضاهای محصور نگهداری می شوند. معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضای گردشگاه در اختيار قرار می گيرد. فضای سايبان برای هرپرنده نيز 5 متر مربع است. بنابراين بعداز سن سه ماهگی پرندگان نياز به سالن های بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگی پرندگان به سرما و گرما بسيار مقاوم هستند. پرندگانی كه به عنوان مولد انتخاب می شوند بعداز سن يكسالگی از جيره های نگهداری استفاده می نمايند.

 

 

 

 

 

 

 

فرم اشتراک بولتن تخصصی شتر مرغ:

 

 

 

 

 

فصل دوم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کشتارگاه

 

پيشنهاد ضوابط بهداشتي كشتارگاه شترمرغ

- در كشتار گاه بايد دو بخش تميز و آلوده از هم مجزا باشند و بايستي به گونه اي مديريت شود كه از هنگام ورودحيوان زنده به كشارگاه تا زمان خروج گوشت قابل مصرف براي انسان به شكل پيوسته باشد و نتوان اين مسير را معكوس ساخته ( مسير يكطرفه ) و هرگز بين گوشت و حيوان زنده و يا گوشت وضايعات تداخلي پيش نيايد .

 

كشتار گاه بايد حداقل شامل :

الف ) مكاني به حدكافي وسيع جهت پذيرش حيوانات و بازديد قبل از كشتار باشد كه به سادگي تميز شده وقابل ضدعفوني شده باشد

ب ).يك مكان كشتار به ابعادي كه اعمال ذبح ، خونگيري و پركني هركدام در محلي خاص قابل انجام باشد .

ارتباط بين مكان كشتار و محل ورود دام ( بند الف ) بايستي توسط يك درب كه بطور خود كار بسته ميشود برقرار گردد. دريچه بين اين دو محل بايد به قدري كوچك باشدكه فقط اجازه عبور به شترمرغ را بدهد . درحالتي كه هدف پركني با تكنيك خشك است اينكار بايد در يكمكان خاص انجام شود.

ج) مكان خالي محتويات درون شكم (evisceration) بايد به ابعادي باشد كه اين اعمال را بتوان در محلي كاملا دور از پستهاي كاري ديگر انجام داد يا انيكه توسط جداره اي از ساير بخشها جدا شود بشكلي كه ار آلودگي گوشت جلوگيري گردد .هرگونه ارتباط بين اين مكان و محل كشتار بايد از طريق دربي با قابليت بسته شدن خودكار صورت گيرد.

د) مكان صدور يا بسته بند

ه ) اطاقهاي سردخانه به حد كافي وسيع جهت ذخيره سازي گوشتهاي قابل مصرف و غيرقابل مصرف براي انسان با در بهاي قابل قفل شدن

و) يك مكان براي جمع آوري پرها وساير محصولات

ز) مكاني براي تميز و ضدعفوني كردن صندوقها وگاريها

ح ) مكاني برا ي نگهداري مواد شوينده و ضد عفوني كننده ها و غيره

ط ) مكاني براي نگهداري چرم

ي ) مكاني جهت دفتر دامپزشكي كه قابل بسته شدن با كليد باشد .

مكانهاي تهيه ، بسته بندي و ذخيره گوشت و نيز مناطق و دالانهاي حمل گوشت تازه بايستي داراي شرايط زير باشند :

الف : كف آن غير قابل نفوذ ، تميز كردن آن ساده و غير قبل پوسيدن باشد و آب به سادگي در آن قابل جريان باشد . اين آب بايد به شكلي تخليه گردد كه ايجاد بو نكرده و شرايط تخليه اين آب بهداشتي باشد .

ب : ديوارها بايد صاف ، مقاوم ، غير قابل نفود وقابل شستشو بوده ، به رنگ روشن و تا ارتفاع حداقل دو متر و يادست كم هم ارتفاع دخيره گوشت در سردخانه باشند . خط اتصال ديوار و كف بايد گرد باشد .

ج : كليه درها و پنجره ها بايد ازجنس مواد تغيير ناپذير بوده و اگر چوبي اند بايد داراي پوشش صاف و نفوذ ناپذير باشند .

د : مواد نفوذ ناپذيرو بي بو

ه : داراي تهويه كافي براي خروج بخار آب باشند

و : روشنايي كافي داشته و رنگ ها را تغيير ندهند

ز : سقف بايد به سادگي قابل تميز كردن باشد

- براي ضد عفوني كردن دستها و ظرفها با آب گرم بايد به تعداد كافي دستشويي و ظرفشويي وجود داشته ونيز بايستي نزديك پستهاي كاري باشند. شيرها نبايد بوسيله دست يا بازو باز شوند.

براي تميز كردن دست آنها بايد داراي آب جريان دار گرم و سرد ويا مخلوط با مواد ضدعفوني كننده باشند وجهت خشك كردن دستها بايد دستگاههايي كه با هواي گرم كار ميكنند وجود داشته باشند.

ظرفشويي ها بايد داراي آب گرم با دماي حداقل 82 درجه سانتيگراد باشند.

- مكانهاي كشتارگاه بايد داراي وضعيتي باشند كه مانع دخول حشرات يا جوندگان يا حيوانات موذي شوند.

تميز كردن تجهيزات و وسايل كار بايدآسان بوده و نسبت به مواد شيميايي مقاوم باشند .

الف : اين تجهيزات و وسايل نبايد تاثير شيميايي برگوشت بگذارند .سطوح قابل تماس با گوشت بايد صاف بوده و استفاده از چوب ممنوع است به جز در مكانهايي كه فقط گوشت تازه بسته بندي شده بهداشتي وجود دارد .

ب : ظروف و تجهيزاتي كه با گوشت در تماسند و ظروف استفاده شده براي گوشت بايد نسبت به فرسايش مقاوم بوده و بهداشتي باشند.گوشت يا ظروف محتوي آن نبايد با كف يا ديوار تماس مستقيم پيدا كنند .ٍ

ج: كارهاي تخليه و بارگيري بايد در مكانهاي ورودي انجام گيرند و وسايل بكار رفته مطابق با ضوابط بهداشتي باشندو بتوانند بخوبي از گوشت محافظت كنند .

د : گوشتهايي كه به مصرف انسان نمي رسد بايد در مكانهاي زير قرار داده شود

در مكانيكه با كليد فقل شود

اين گوشتها توسط كانالهايي تخليه ميشوند كه بايد طوري ساخته شده باشند كه اجازه تماس اين گوشتها را باگوشتهاي قابل مصرف براي انسان نداده و نيز موجب آلوده شدن گوشتهاي ديگر نشوند.

ه : مواد بسته بندي بايدبه طريق بهداشتي در جاي خاص نگهداري شوند .

تجهيزات سرد كننده بايد به گونه اي باشند كه بتوانند حرارت داخل گوشت را در دماي پيش بيني شده دراين مقررات نگهدارند . اين تجهيزات بايد داراي يك سيستم تخليه آب باشند بطوريكه تخليه آب باعث آلودگي گوشت نشود.

كشتار گاه بايد داراي آب پاكيزه ، تحت فشار و به ميزان كافي باشد و داراي تجهيزاتي باشد كه بتواند آب تميز گرم به مقدار كافي تهيه كند.

مجراي آب كثيف بايد از مجاري آب تميز كاملا قابل تشخيص باشند.

استفاده از آب تميز براي تمام مصارف اجباري است.گاهي بطور استثناء استفاده از آب غير تميز براي توليد بخار ، مبارزه بر عليه حوادث ، سرد كردن تجهيزات سرمايي و تخليه پرها دركشتارگاه مجاز شده است مشروط بر آنكه مجاري اين آبها نتوانند به جاي آب تميز مورداستفاده قرار گيرند و هيچگونه خطر الودگي گوشت ايجاد نكنند .

- اين مكانها بايد طوري باشند كه اعمال نظارت بهداشتي بتواند در هر لحظه بطور موثر انجام پذيرد.

كارمندان و كارگران بايد داراي كمدهايي با ديوارها و كف صاف ، نفوذ ناپذير قابل شستشو ،دستشويي دوش و توالت تميز داراي سيفون باشند بطوريكه گوشت را آلوده نكند ، خط اتصال ديوار و كف بايد گرد باشد .

در توالتها روي مكانهاي كاري باز نشود ، دستشويي ها بايد داراي آب جريان دار گرم و سرد يا مخلوط شده با مواد ضد عفوني كننده دستها باشند . همچنين دوشهاي بهداشتي خشك كردن دست موجود باشد . بيشتر دستشويي ها قابل باز و بسته شدن با دست يا بازو نباشند. اين دستشويي ها بايد به تعداد كافي نزديك توالتها باشند.

دستشويي و توالت كارگراني كه با حيوانات زنده كار ميكنند بايد مجزا از بقيه دستشويي ها باشد .

- كشتارگاه بايد داراي مكانهاي زير باشد :

تميز كردن وسايل حمل و نقل و صندوقهاي حامل شتر مرغ

تميز كردن وسايل حمل گوشت

گاهي وجود اين مكانها د ر كشتارگاه اجباري نيست مشروط بر اينكه اين اعمال تميز كردن درجاي ديگري تحت نظارت سرويسهاي دامپزشكي انجام گيرد

 

 

 

 

 

نحوه كار كشتارگاه

بهداشت افراد ( پرسنل ) ، مكانها و وسايل :

- افراد بايد تميز باشند .

افرادي كه با گوشتهاي تازه خام يا بسته بندي شده سرو كار داشته يا در مكانهايي كه در آنجا اين گوشتها حمل يا بسته بندي ميشوند فعاليت ميكنند بايد سرو كفشهايي تميز داشته كه به سادگي نيز قابل تميز شدن باشند و نيز لباس كارشان به رنگ روشن و تميز باشد

افرادي كه با گوشت تازه سروكاردارند بايد در ابتداي هر روز لباس كار تميز بپوشند و در صورت لزوم آنرا درطول روز عوض كرده و دستها را چندين بار در روز شسته و ضدعفوني كنند. همچنين اين شستشو بايد در آغاز كار و بعد از هر بار رفتن به توالت انجام گيرد .

كساني كه در تماس با حيوانات مريض ياگوشت آلوده بوده اند بايد دستها و بازو ها را بلافاصله با آب گرم شسته و سپس ضد عفوني كنند.

كشيدن سيگار درمكانهاي كاري و ذخيره گوشت و در سالنهايي كه گوشت عبور ميكندممنوع است .

- هيچ حيواني به جز دامها كشتاري نبايد داخل كشتارگاه شود.

معدوم كردن جوندگان و حشرات بايد بطور دائم انجام گيرد.

- تجهيزات و ادواتي كه براي كاركردن با حيوان زنده يا گوشت بكار رفته اند بايد هميشه دروضعيت خوب و پاكيزه نگهداري شوند. آنها بايد در هر روز كاري و از جمله در آغاز و پايان آن چند بار شستشو و ضد عفوني شوند.

 

بهداشت كشتار

فقط شترمرغهاي زنده ميتوانند داخل محل كشتار شوند. بلافاصله بعداز ورود در اين مكانها حيوانات مذكور بايستي كشتار شوند.

خونگيري بايد كامل بوده و طوري باشد كه خون نتواند محلي غير از كشتارگاه را الوده كند .

پركني بايد بلافاصله و كامل باشد.

- خارج كردن امعاء و احشاء بايد بلافاصله پس از كشتار و تحت شرايط زير انجام شود :

الف : حيوان كشتارشده بايد طوري باز شود كه داخل شكم و اعضاء قابل رويت باشد . به اين منظور اعضاي مورد بازديد ، بايد از لاشه جدا شده يا به آن چسبيده باشند ، در صورتي كه جدا شده اند بايد همراه با لاشه سرد باشند .

ب : بعداز بررسي ، اعضا خارج شده از لاشه بايد بلافاصله از آن جدا گردند و قسمتهاي غير قابل استفاده براي انسان بلافاصله برداشت شوند.

ج- تميز كردن لاشه به كمك دستمال يا انبر ممنوع است .

قبل از بررسي دامپزشكي لاشه ، انجام هر عملي روي لاشه يا گوشت آن ممنوع است .

دامپزشك حق انجام هر عملي را كه لازم بداند داراست .

گوشتهاي ضبط شده يا گوشتهايي كه براي انسان غير قابل استفاده تشخيص داده شده ، پرها و ضايعات بايد بلافاصله به مكانهايي براي اين منظور حمل شوند و بايد طوري با آنها كار كرد كه باعث آلوده شدن گوشتهاي تميز نشوند.

بعد از بازديد دامپزشك و برداشت اعضا و شكم ، گوشت تازه حيوان بايد بلافاصله تميز و سرد شود ( به برودت قانوني و درمدت زمان كوتاه ذكر شده در قانون برسد .)

سرد كردن به روش غوطه ور كردن براي گوشتهايي كه به حالت سرد شده و تازه به بازار مي رود ممنوع است.

گوشت حيواناتي كه به روش غوطه ور شدن سرد ميشوند بايد بلافاصله بعد از خارج كردن امعاء و احشاء بوسيله دوش بطور كامل شستشو شده و فورا غوطه ور شوند.

دوش بايد طوري انجام شود كه شستشو بطور كامل سطح داخل و خارج لاشه را در برگيرد كه مقدار حداقل آب براي اين كار 5/3 ليتر است .

- روش سرد كردن بوسيله غوطه ور شدن به شكل زير انجام ميگيرد:

الف - لاشه از يك يا چند تشت آب يا آب و يخ عبور ميكند. آب درون تشتها دائما تعويض ميشوند ، تنها سيستمي قابل قبول است كه لاشه ها بوسيله روش مكانيكي در داخل يك جريان آب درجهت مخالف هل داده شوند

ب ـ درجه حرارت آب تشتها درمكان ورودي نبايد از 16 و درمكان خروجي از 40 تجاوز كند.

ج- بايدبه شكلي باشد كه درجه حرارت گوشت در كوتاهترين مدت به درجه حرارت بين صفر و 4 درجه سانتي گراد برسد .

د : حداقل مقدار آب براي اين روش سرد كردن 6 ليتر است .

اگر از چند تشت استفاده ميشود ، جريان آب تازه و جريان آب مصرف شده در هر تشت بايد بگون ه اي تنظيم شود كه مقدار آب درجهت حركت لاشه ها از هر تشت به تشت بعدي كم شود و ضمنا آب تازه بين تشتها طوري توزيع شود كه مقدار آب هنگام عبور از آخرين تشت از 2 ليتر كمتر نباشد . آب استفاده شده براي پركردن اولين تشت در محاسبه اين مقادير به حساب نمي آيد .

ه - لاشه ها در اولين تشت يا اولين قسمت دستگاه نبايد بيش از نيم ساعت بمانند و همچنين در بقيه تشتها يا دستگاه نبايد بيش از زمان لازم باقي بمانند.

بعد از هر توقف كاري دامپزشك كشتارگاه بايد مطمئن شود كه لاشه ها مطابق با ضوابط ذكر شده در بالا و قابل مصرف براي انسان هستند در غير اينصورت بايد بلافاصله گوشتهاي غير قابل مصرف به مكانهاي مخصوص حمل شوند .

و : هردستگاه بايد در هر هنگام كه لازم شود و از جمله در انتهاي هرنوبت كاري و حداقل يك بار درروز بايد كاملا خالي ، تميز و ضد عفوني شود.

ح : دستگاههاي درجه بندي بايد به طور دائم موارد زير را كنترل و ضبط كنند:

مصرف آب دوش قبل از غوطه ور كردن

حرارت آب تشت يا تشتها درنقاط ورود وخروج لاشه ها

مصرف آب در جريان غوطه ورن شدن

تعداد لاشه

ط - نتايج كنترلهاي مختلف انجام شده بايد نگهداري شوند تا هرگاه دامپزشكي لازم دانست بتواند آنها را ببيند .

ي - كاركرد صحيح تجهيزات سردخانه و تاثير آن بر بهداشت بوسيله روشهاي ميكروبيولوژي ( مقايسه آلودگي لاشه به تعداد كامل باكتري و آنتروباكتري ها قبل و بعد از غوطه ور كردن ) ارزيابي ميشود.

اين مقاسه بايد در ابتداي شروع كار تجهيزات و سپس بطور متناوب و در هنگام تعويض دستگاها انجام شود.

كار دستگاههاي مختلف بايد طوري تنظيم شودكه نتايج آن ازنظر بهداشتي رضايت بخش باشد .

گوشتهاي سردشده ، منجمدشده، خيلي منجمد شده بايد در حرارتهاي نگهداري شوند كه متواليا از مقادير مقابل تجاوز نكند 4+ ، 12- و 18- درجه سانتيگراد

-خون بايد در ظرفهاي مخصوص اينكار جمع آوري شده و هرگز روي زمين پخش نشود. خون همراه با روده ها ، ضايعات ، لاشه هاي غير قابل مصرف به كارخانه تبديل ضايعات فرستاده ميشود يا اينكه اين ضايعات را با آهك مخلوط كرده براي تهيه كمپست مصرف ميكنند.

- كساني كه عمليات كشتار را انجام ميدهند بايد درهنگام كار داراي يك لباس كار به رنگ روشن و كاملا تميز باشند. آنها بايد قبل از شروع كار و هر وقت نياز باشد دستهايشان را با اب و صابون بشويند و ناخنها را برس بزنند.

اگر تمام اعمال كشتار فقط توسط يك نفر انجام ميگيرد آن شخص بايد بعد از پركني دستهايش را شسته و ناخنهايش را برس بزند ( قبل از باز كردن شكم )

حيوانات كشتار شده و اعضايشان بايدقبل از فروش درظروف سرد شده قرار داده شوند.

 

 

 

 

 

 

فصل سوم

 

   

 

  

 

 

 

 

خلاصه ای از بيماريهای شترمرغ

شترمرغ نيز مانند حيوانات ديگر در معرض بيماريها و عفونتهاي مختلفي ميباشد .جهت مديريت صحيح گله هاي شتر مرغ كه از اهميت حياتي در اين صنعت برخوردار است بايستي به نكات ذيل توجه نمود .

- حداكثر حصاركشي مطلوب جهت كاهش خطرات ناشي از صدمات و شكستگي استخوانها

- ايجاد استانداردهاي بالايي بهداشتي ، پائين نگهداشتن آلودگيهاي باكترهايي مانند كلستريديا و هيستوموناس كه منجر به آنژيت مي شوند

- تهيه جيره هاي غذايي صحيح

تهيه جايگاه نگهداري خشك ، بدون كوران هوا و يخبندان در زمستان ، بالابردن انطباق پذيري طبيعي و مقاومت طيور

گزارشات مربوط شترمرغها در باغ و حشها بندرت در پرورش صنعتي شترمرغ كاربرد دارند. جوجه شترمرغها نياز به مراقبت بيشتر دارند 90% تمامي مرگ و مير جوجه شترمر غها ناشي از بيماريها ذيل ميباشد .

-عفونت كيسه زرده

-تعييرشكل پاها و پنجه ها

اسنداد و اسهال / عفونت معده ( كه توسط E.COLIُ، سالمونلا ، هيتوموناس و ديگرباكتريها) ايجاد ميشوند.

تجربيات عملي نشان داده اند كه جوجه شترمرغها نياز به مراقبت دائمي دارند. همچنين ثابت شده است كه مشاهده ظاهري به تنهايي كافي نيست ، چون زماني كه علائم بيماري ظاهر ميشود ممكن است براي درمان دير باشد . كليد موفقيت پرورش جوجه شتر مرغها رعايت بهداشت در گرمخانه و توزين مداوم جوجه شترمرغها در چهار هفته اول پرورش ميباشد .

تنها اين سنجش هاست كه ميتواندمشكلات رشد را قبل از بروز علائم قابل مشاهده مشخص نمايد علاوه بر مديريت بسيار دقيق ، همكاري نزديك با دامپزشك با تجربه بسيار ضروري است .

 

عفونتهاي ويريوسي

نيوكاسل

موارد وقوع بيماري نيوكاسل در گله هاي شتر مرغ تنها در نواحي از اسرائيل و افريقاي جنوبي گزارش شده است جهت پيشگيري از بروز بيماري استفاده از واكسن كشته روغني نيوكاسل به مقدار 1 سي سي قابل توصيه است . بايستي اين واكسن 6 هفته بعد تكر ار شده وهر شش ماه يكبار يك يادآوري تزريق شود. استفاده از واكسن زنده ( لاسو تا بصورت اسپري چشمي همزمان با واكسن كشته توصيه شده است

آبله طيور

وقوع آبله درشتر مرغ در اسرائيل و آمريكا گزارش شده است . اين بيماري جوجه شتر مرغها رادرگروه سني يك هفته تا چهارماه و با ميزان مرگ و مير تا 15 درصد مبتلا ميكند. با استفاده از واكنسهاي تجاري آبله اين بيماري قابل كنترل ميباشد .

آنفولانزاي طيور

چندين موردشيوع آنفلانزا درنواحي خاص از افريقاي جنوبي گزارش شده است .درمورد اين بيماري درمان شناخته شده اي وجودنداشته و واكسنهاي موجود در پيشگيري از ابتلاء به بيماري موثر نميباشد . شتر مرغهاي آلوده ويروس را به تخم خود منتقل نموه كه خطر الوده كردن گرمخانه و تخم هاي سالم موجود در آن را در بر دراد. ضمنا اين ويروي باعث مرگ و مير جنين ميشود.

عموما شترمرغها نيزمانند ساير طيور و پرورش به عفونتهاي ويروس كورناو يروسها، هرپس و يروسها و آدنو ويروسها مبتلا ميشوند.

آنفولانزای شترمرغ

پيشگيري از آنفولانزاي طيور درتاسيسات پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ آنفولانزا ي طيور به طور بالقوه يك بيماري كشنده است كه بارها صنعت طيور ايالات متحده را درگير نموده است . اين بيماري ميتواند موجب كاهش توليد شده يا منجر به تلفات زياد گردد. در سالهاي 84- 1983 آنفولانزا موجب كاهش ( تلف شدن ) 17 ميليون قطعه پرنده به ارزش 65 ميليون دلار گرديد . توليد كنندگان تخم مرغ و مرغداران مي توانند با استفاده از روشهاي محدود دقيق ، انتشار آنفولانزاي طيور را كاهش دهند . با اين وجود ، ( اعمال روشهاي مديريت خاص براي توليد ) پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ ضروري است .

سابقه آنفولانزا طيور هيچ تهديدي براي سلامت انسان محسوب نمي شود ، اما ممكن است براي بسياري ازگونه هاي طيور كشنده باشد . اشكال خفيف ويروس ميتوانند تداوم داشته وبدون جلب توجه زياد تا زماني كه به يك شكل كشنده تر تبديل شوند منتشر شوند.

چندين مزرعه طيور در مكزيك به ويروس آلوده شده اند .زيرا ويروس ميتواند به سادگي توسط طيور و پرندگان مهاجري كه انتظار مي رود در طول مهاجرتهاي فصلي حامل ويروس به ايالات متحده باشند منتقل شود. لذا ، لانه هاي پرندگان شكاري و چراگاههاي خانواده شترمرغ اغلب در معرض ويروس باشند زيرا ممانعت از تماس هاي پرنده به پرنده ( پرندگان با همديگر ) در اين جايگاههاي باز مشكل تر است .

علائم عفونت آنفولانزاي طيور ميتواند شامل كاهش توليد تخم ، مصرف خوراك و آب كاهش يافته و اسهال مي باشد . ناراحتي تنفسي ممكن است شايعترين ( معرف ) علامت بيماري باشد . اشكال خفيف ممكن است منجر به تلفات كم شود، در حاليكه عفونت هاي حاد ممكن است منجر به 100% تلفات طيور شوند. تخمهاييكه تا حدي تشكيل رنگدانه عادي شان از بين رفته نيزممكن است معرف وجود بيماري باشند . درمانهاي خاصي براي آنفولانزاي طيور موجود نيستند سويه هاي آنفولانزاي طيوري بسياري وجود دارند كه انجام برنامه هاي واكسيناسيون رادر صنعت طيور مشكل مي سازند . بعلاوه ، موثر بودن اكثر واكسن ها براي پرورش دهندگان پرندگان شكاري وخانواده شتر مرغ اثبات نشده اند .

ايمني طبيعي براي پيشگيري از بيماريزا بكار ببنديدايمني طبيعي به تمام روشهايي اشاره ميكند كه براي پيشگيري از انتشار بيماري به مزرعه شما ضروري هستند. دنبال كردن يك برنامه ايمني طبيعي محدود اطمينان خواهد داد كه مزرعه شما حداكثر تلاش خود را براي پيشگيري از انتشار بيماريها به گله تان به عمل آورده است . اساسا ، شما بايد گله تان را تا آنجا كه ممكن است از حاملان بالقوه ويروس جداكرده ، بازديدها را تا سرحد امكان كاهش داده و تاسيسات تان را اغلب اوقات تميز وضدعفوني كنيد .

پرورش دهندگان پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ بطور واحد در معرض حاملان بالقوه آنفولانزاي طيور قرار دارند بسياري از توليد كنندگان پرندگان شكاري كه هدف رها سازي دارند آنها رابا قرار دادن در لانه هاي پرواز مقيد ميكنند.گرچه لانه هاي پرواز معمولا بوسيله حصار كشي محصور ميشوند ولي گاهي اوقات پرندگان كوچك و جوندگان به سادگي ميتوانند از توري ردشده و با گله تماس پيدا نمايند .پرورش دهندگان خانواده شترمرغ نيز درمعرض حاملات بالقوه آنفولانزاقرار دارند. اكثر پرندگان خانواده شتر مرغ اجازه دسترسي به چراگاههاي باز را دارند. دراين نوع فعاليت جداكردن كامل گله از ساير گونهاي طيور تقريبا غير ممكن است.

آنفولانزاي طيور هم اكنون بعضي از پرندگان شكاري و خانواده شتر مرغ را آلوده كرده است . هر چند ممكن است محدود كردن شديد تمام گله غير عملي باشد ، ولي اقداماتي وجود دارند كه ميتوان براي ممانعت يا كاهش انتشار اين ويروس كشنده آنها را دنبال نمود.

· تاسيسات جديد رامنقل كنيديا دور ا ز بركه ها و آبراهه هايي كه توسط پرندگان مهاجرمانند اردك ها و غازها مورد استفاده قرارميگريند قرار دهيد. به اين پرندگان اجازه خوراك خوردن داخل يانزديك تاسيسات خود را ندهيد.

· تعداد بازديدكنندگان از مزرعه تان راتا سرحد امكان كاهش دهيد.اگر تورهاي ( بازديدكننده ) ضروري هستند ،· به آنها اجازه دسترسي به تعداد كمي از پرندگان گله خود را داده واين پرندگان را از باقيمانده مزرعه جدا نگهداريد . همچنين محل مجزايي براي پاركينگ بازديدكنندگان فراهم كنيد كه از بقيه مزرعه جدا باشد .

· سوراخها و پارگيها ي شبكه توري آغل ها را براي جلوگيري از ورود پرندگاني مثل گنجشك ها و سارها تعمير كنيد.

· مزارع پرندگان شكاري كه تخمهاي جوجه كشي يا جوجه يكروزه مي فروشند بايستي تمام مولدها را به جاي امكان دسترسي به چراگاه بيرون در محيط بسته نگهدارند.

· خوراك تهيه شده براي پرندگان خانواده شترمرغ در آغلهاي باز براي ساير پرندگان خيلي جذاب است ،· خردكردن خوراك بايستي تا سرحد امكان كاهش يابد. خوراك كهنه را بطور صحيح مصرف كنيد تا ساير پرندگان به داخل تاسيساتتان كشيده نشوند،·

· سالنهاي باز پرندگان كه توسط پرورش دهندگان خانواده شتر مرغ مورد استفاده قرار ميگيرند محل هاي لانه سازي مناسب براي پرندگان كوچك مانند گنجشك ها و سارها ميباشند. هرگز به اين پرندگان اجازه ايجاد محل هاي لانه سازي در كلبه ها يا دور و بر ساختمانهاي مزرعه را ندهيد.

· پرندگان را برحسب سن جدا كنيد .گله مولد بايستي از نتاج جداباشند. برمبنايي روزانه ،· كارگران مزرعه ابتدا بايد به سراغ حساسترين پرندگان رفته ،· سپس به محل هاي نگهداري پرندگان كم حساسيت تر بروند. هرگز اين فرايند را در طول روز معكوس نكنيد مگر اينكه دوش گرفته و لباسهايتان را با لباسهاي تميز عوض كنيد.

· همسايه خوبي باشيد. دور از ساير طيور و پرندگان شكاري و مزارع پرندگان خانواده شترمرغ قرار بگيريد.

· علائم هشدار را در تمام ورروديهاي مزرعه صحيح نصب كنيد تا معرف نگراني شما نسبت به بيماريها باشد. تمام تاسيسات را هنگامي كه ممكن است قفل كنيد.

· منشا هر گله جديدي را كه به مزرعه وارد ميكنيد بشناسيد . گله جديد را حداقل به مدت 4 هفته قرنطينه كنيد . پرندگان را از مزارعي كه ميدانيد بوسيله آنفولانزاي طيور آلوده شده اند نپذيريد. در حال حاضر ،· پذيرش پرندگان شكاري ياپرندگان خانواده شترمرغ كه از مكزيك آمده باشند عاقلانه نيست .

· هرنوع تجهيزاتي كه از مزرعه خارج ميشود بايستي تميز شده و قبل از برگشت به مزرعه ضد عفوني شوند.

· فضولات را به خوبي مديريت كنيد. آنفولانزاي طيور از طريق مدفوع هاي پرندگان آلوده منتشر ميشود لذا كود بايستي براي عدم تماس بامردم و وسائل نقليه ذخيره شود. لاشه ها بايستي بطور صحيح بادفن كردن يا سوزاندن معدوم شوند.

· حما م پا (چكمه ) محتوي ماده ضدعفوني در ورودي به تمام اتاقها ياآغل ها قرار دهيد .

· از ورود جوندگان و ساير حيوانات به مزرعه با دور كردن نخاله ها و حفظ محل هاي داراي طعمه مسموم جلوگيري كنيد .

· پرورش دهندگان پرندگان شكاري هرگز نبايد گله آلوده را در قرق هاي شكار رها كنند. زيرا بيماريها مي توانند به حيات وحش محلي منتقل شده و جمعيت هاي مذكور را كاهش دهند .

· پرندگان بيمار را از باقيمانده گله جدا كنيد .

· ركودهاي تمام معاملات ( گله ) را به منظور هاي رديابي در حالت شيوع بيماري نگهداري كنيد .

· پرندگان بيمار يا مرده را بايستي به يك آزمايشگاه براي تشخيص ارسال نمائيد. باآزمايشگاه تشخيص دانشكده دامپزشكي دانشگاه ايالتي كانزاس تماس بگيريد .

 

عفونتهاي باكتر يايي

علت اصلي آلودگيهاي باكتر يايي بهداشت ضعيف در اتاق گرمخانه ، بستر وهچري و جايگاه نگهداري جوجه ها ميباشد و معمولا درمان بعدي كمتر موفقيت آميز ميباشد درنتيجه رعايت اكيد بهداشت نقش كليدي در پرورش شتر مرغ دارد.

 

عفونت هاي بند ناف و كيسه زرده

اين يك مشكل متداول گله هاي شتر مرغ مي باشدكه همواره در ارتباط بامديريت ضعيف است . پس از خارج شدن جوجه شترمرغها از تخم بايستي بندناف انها به يك ژل يا اسپري آنتي بيوتيكي آغشته گردد. در آمريكا بتادين مورداستفاده قرار ميگيرد ضدعفوني صحيح سترها ، هچري و تخم شترمرغها نقش ويژه اي در پيشگيري از وقوع آلودگي دارد.كف جايگاه نگهدار ي جوجه ها در روزهاي اول بعد ازخروج از تخم با يستي گرم باشد . سرما از طريق پوست شكم به روده ها و كيسه زرده رسيده منجر به كاهش فعاليت ميكربي فلور روده ها و به تعويق افتادن متابوليسم كيسه زرده ميشود . بايستي توجه خاص نسبت به بهداشت و گرماي كف جايگاه جوجه ها مبذول داشت .

پنوموني

ممكن است مانندعفونت بند ناف پنوموني هم در طي مدت انكوباسيون تخم ها رخ دهد اين آلودگي موجب مرگ ومير جنين ها شده يا راندمان از تخم در آمدن جوجه ها را كاهش ميدهد . بايستي تمهيداتي اتخاذ شود تا پيشگيري از طريق بهداشت اكيد و احتمالا درمان توسط آنتي بيوتيكهاي وسيع ا لطيف انجام گيرد .

آنژينهاي كلي باسيلي

براي جوجه هايي كه در گرمخانه از تخم خارج ميشوند آنژينهاي كلي باسيلي يكي از بيماريها ي معمول در طول هفته هاي اول زندگي ميباشد يك قدم اساسي جهت ايجاد ايمني غير فعال عليه باكتريهاي كلي فرمي و ايجاد گله ايمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذيه شتر مرغها ي تخمگذار در طول مدت تخمگذاري مي باشد . تنها از اين طريق است كه پادتنهاي مادري ايجاد شده در خون شترمرغها از طريق زرده به جوجه ها منتقل ميشود. استفاده از واكسن جهت پيشگيري از وقوع اين بيماري موفقيت آميز نمي باشد.

مسموميت خوني

اين بيماري غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتريتهاي كلي باسيلي كه در بالا شرح داده شده . ايجاد ميشود . رعايت اكيد بهداشت و ارتقاء سطح ايمني گله معيارهاي اساسي در پيشگيري ازوقوع اين بيماري مي باشند

افزودن آنتي بيوتيكها به غذا يا آب آشاميدني درموارد اضطراري و بمدت كوتاه بعنوان يك پيشگيري مطرح ميباشد. همچنين استفاده از باكتريهاي لاكتو باسيلوس كه از تكثيرشديد كلي باسيلها در روده جلوگيري ميكنند موفقيت آميز بوده است.

 

انتريت نكروتيك ( عفونتهاي كلستريديايي)

كلستريدياها تقريبا درتمامي خاكها و گياهان علوفه اي در غلظتهاي پائين وجود دارند . اين بيماري شتر مرغها رادر هر سني مبتلا نموده باعث مرگ ومير بالايي ميشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائيز بسيار زياد بوده و بنظر مي رسد كه در اثر افزايش خوردن لجن و ذرات خاك ايجاد ميشود . بنظر ميرسد كه شترمرغهاي جوان كه درچراگاههاي يونجه خالص نگهداري ميشوند حساسيت بيشتري دارند . به منظور حل اين مشكل معاينه دقيق تك تك شتر مرغها و تغيير دادن چراي آنها ضروري است . همچنين بايستي داروي مناسب از طريق آب اشاميدني تجويز شود.

گاستريت مگا باكتريال

اولين گزارشات بر روي اين سندرم مربوط به افريقاي جنوبي در سال 1992 ميباشد . اين باكتري عمدتا جوجه ها را در سن 10 روز تا 6 هفته مبتلا مي نمايد. اين باكتري در ديواره معده شترمرغهاي مرده يافت شد كه بنظر ميرسد موجب تضعيف و ناتواني عضلات معده ميشود .هيچ درمان موثري وجود ندارد .

عفونت كمپيلو باكتريايي

اخيرامشخص شده است كه كمپيلوباكتر ژوژني ممكن است موجب ايجاد عفونتهاي نيمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن 10 روز تا 4 ماه شده و درعرض 5 روز باعث ايجاد تلفات شديد در گله شود. در شتر مرغهاي مسن تر اين مرگ ومير كمتر ميباشد . باكتري از طريق غذا و آب آشاميدني منتقل شده . همچنين ممكن است در اثردستكاري غير بهداشتي تخم ها ، جنين را الوده كند. جوجه هاي مبتلا بايستي از بقيه گله جدا شده و در قرنطينه مورد درمان آنتي بيوتيكي مناسب قرار گيرند .

 

 

عناوين

در حاليكه تفريبا تمامي پرندگان به دليل درجه حرارت بالاي بدنشان يك ايمني طبيعي در برابر باسليوس آنتراسيس دارند، شتر مرغها نسبت به اين بيماري حساس ميباشند . اين باكتري وهاگهاي آن بسيار مقاوم بوده و ممكن است سالها در خاكها ي الوده باقي بمانند. معمولا عفونت از طريق گوارشي و عمدتا از طريق پودر استخوان حيوانات آلوده كه در تغذيه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ ميدهد جهت پيشگيري از وقوع بيماري استفاده از واكسن شاربن موثر وموفقيت آميز مي باشد .

سل

تا سالهاي 1960 بيماري سل يكي از علل عمده مرگ ومير شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تك تك و بخصوص در پرندگان مسن تر ديده ميشود باسيل سل درخاك ، كود و بستر سالها باقي مي ماند . از آنجا ئيكه هنوز درمان قاطعي براي اين بيماري در شترمرغ وجودندارد . لذا از اين عفونت تهديد مزمني براي شترمرغها محسوب ميشود. استرس ، سوءتغذيه و ديگر عوامل منفي خطر عفونت را افزايش ميدهند . شتر مرغها بايستي تنها از گله هايي كه داراي گواهي عاري بودن از بيماري را دارند ، تهيه شوند و پرندگان ييمار جدا شده و فورا معدوم گردند.

عفونت چشم ها

گرد و غبار بعضي غذاها يا بستر ممكن است چشم جوجه شترمرغها راتحريك نموده منجر به بروز كونژونكتيويت مكانيكي شود .اين آزردگي ممكن است توسط باكتريهاي بيماري زا تشديد شده موجب بروزكراتيت يا حتي آبسه هاي روي قرنيه چشم شوند.

كونژونكتيويت ، رينيت و سينوزيت

هموفيلوس گالينا روم به تنهايي و با همراه بامايكو پلاسها موجب بروز اين عوارض مي شوند. استرس هواي سرد وكوران هوا از عوامل مستعد كننده محسوب ميشوند. اين بيماري معمولا در گله بطور سريع گسترش مي يابد ( از طريق تماس مستقيم با‌آب آشاميدني ) . براي حل مشكل بايستي مبتلايان را از گله جدا نموده درمان نمود . ضمنا شرايط محيط نگهداري را نيز بهبود بخشيد.

 مايلكو پلاسموز

اين بيماري تنها جوجه شترمرغ هاي جواني كه كمتر از يك سال سن دارند را مبتلا نموده و در پرندگان مسن تر بدون علائم يا به شكل سينوزيت ظاهر ميشود

انتقال عامل بيماري از طريق ذرات معلق درهوا، ورود پرندگان بيمار ، ناقلين بيجان و يا از طريق تخم هاي هچري صورت ميگيرد . درمان با آنتي بيوتيكهاي وسيع الطيف انجام ميشود . پرندگان بهبود يافته ايمني موقتي را نشان ميدهند .

اورنيتوز

حيوانات درهر سن و تمامي گونه هاي پرندگان نسبت به عفونتهاي كلاميد يايي حساس ميباشند. بنابراين جاي تعجب نيست كه گزارشاتي از وقوع انفرادي اين بيماري درشترمرغ در فرانسه و افريقا جنوبي وجود دارد . بيماري عمدتا از طريق تنفس هواي آلوده انتقال مي يابد . ممكن است عفونتهاي نهفته توسط آلودگيهاي ثانويه ، عوامل محيطي ، استرس حمل ونقل ،سوء تغذيه وغير فعال شود . اين بيماري ممكن است از طريق گزش حشرات منتقل شود. درمان مناسب تاحصول اطمينان از پاك شدن گله بايستي انجام گيرد

 

 

 

 

 

 قارچها و تخم ها

كانديدياز:

كانديدياز يك عفونت قارچي است كه ميتواندتوسط كانديد ا آلبيكنس ، كانديدا مونيليفورميس و ديگر مخمرها ايجاد شود. استفاده ازآنتي بيوتيكها وضعف بهداشت تغذيه و آب آشاميدني زمينه بروز اين عفونت را مساعد ميكنند اين عفونت ضايعاتي را درمحوطه دهاني شترمرغها ايجاد مينمايد . همچنين در شتر مرغهاي تخمگذار موجب كاهش جذب ويتامينهاي ب - كپملكس شده و موجب مرگ و مير جنين ها قبل ازمرحله ازتخم در آمدن ميگردد.

اسپرژيلوز

غذاي گل آلود يا داراي گرد و غبار رطوبت بالا و تهويه ضعيف ( مقادير بالاي آمونيوم ) از عوامل مستعد كننده بروز اسپرژيلوز مي باشند . عفونت از طريق تنفس هاگهاي قارچ منتقل ميشود . هنگاميكه يك تخم آلوده درگرمخانه قرار ميگيرد ، ممكن است هاگهاي قارچ راشديدا پخش نموده و موجب عفونت ديگر جوجه ها شود جوجه هاي جوان كه ايمني طبيعي كافي در برابر اسپروفيتها ي قارچ ندارند ، در سنين زير يك ماه متحمل تلفات زيادي ميشوند به منظور پيشگيري ازوقوع اين عفونت رعايت اكيد بهداشت در محوطه گرمخانه ساده ترين و بهترين راه حل ميباشد

 

درماتيت قارچي

اين بيماري بيشتر در جوجه هاي مسن تر شتر مرغ ديده ميشود . كمبود تغذيه اي (ويتامين ب -كمپلكس ، روي )و جايگاهي مرطوب وكثيف موجب تشديد بيماري ميشوند. براي حل اين مشكل رعايت موازين بهداشتي و درمان مناسب ضروري است .

 

انگلهاي داخلي

كوكسيديوز

كوكسيديوز در بين پرندگان جوان بخصوص زمانيكه روي بستر باز يا مرطوب نگهداري ميشوند ممكن است موجب بروز تلفاتي درگله شود نكته مهم در خصوص شتر مرغ آن است كه در بين داروهاي كوكسيديو استات گروه Ionophore براي شترمرغها سمي بوده و نبايددمورد استفاده قرار گيرند

هيستومونياز

اين بيماري بنام بيماري سرسياه نيز شناخته ميشود هيستومونياز درجوجه شترمرغهاي جوان مرگ ومير زيادي را ايجادمينمايد اين بيماري از طريق مدفوع پرندگان آلوده منتقل شده وضايعاتي را در روده ايجاد ميكند . آزمايش منظم مدفوع همراه با درمان پيشگيري كننده بايستي صورت گيرد.

كرم نواري شترمرغها (houttuynia struathionis )

مانند ساير آزردگيها، جوجه شتر مرغ نسبت به كرمهاي نواري حساستر مي باشند . در پرندگان مسن تر آلودگي به كرمهاي نواري عليرغم استفاده از جيره هاي متعادل ميتواند موجب سوء تغذيه شود. درمان با داروهاي مناسب صورت گرفته و بايستي شش ماه بعد تكرارشود.

كرم نخي شكل(libyostrongylusdouglassi)

اين كرمها مويي شكل وبي رنگ بوده وميتواند در معده شترمرغ موجب انسداد غدد ترشحي شوند.با بوجود آمدن يك لايه محافظ موكوسي برروي اين انگلها شيرابه هاي معده به غذا نميرسد اين ‌آلودگي كرمي درجوجه هاي جوان كمتر از 8 ماه ميتواند تا 80 درصد مرگ و مير را موجب شود. شتر مرغها تنها ميزبان اين انگل ميباشند . همچنين اين انگل يك انگل بياباني بوده و بسيار مقاوم ميباشد . اين كرمها به مدت سه سال بدون هيچ ميزباني زنده باقي مي مانند . درمان منظم مبتلايان و پرندگان كه در معرض آلودگي هستند ضروري ميباشد. بايستي توجه نمود كه استفاده از داروي ضد انگل لواميزول موجب بروز اختلالاتي در معده و روده شترمرغها شده و درانگلها موجب بروز مقاومت ميشود.

كرمهاي معدي و ديگرنماتودها

كرمهاي معدي ( گونه هاي آسكاريديا ) و ديگر گونه هاي نماتود ميتوانند شترمرغها را آلوده نمايند . بايستي با استفاده دوره اي از داروهاي ضد انگل شترمرغها عاري از اين آلودگيها نگهداري شوند.

 

انگلهاي خارجي

كنه ها

كنه ها ميتوانند با گزش شترمرغها به پوست صدمه وارد كنند. همچنين كنه هاي گونه آمبليوما ميتوانند بيماريها را از طريق گزش به انسان منتقل نمايند(ويروس تب كنگو - كريمه )

شپش

شپش شترمرغ (Struthhiolipeurus Struthionsis ) به پرهاي پرنده صدمه وارد نموده و باعث ايجاد ظاهري ژوليده در حيوان ميشود در اين آلودگيها ، سمپاشيهاي منظم وتكرار آن بعد از يك هفته ضروري است .

 

 

 

جربهاي ساقه پر

جربهاي ساقه پر (pterolichus bicaudatus ) همراه با گون هاي gabucinia Sculpturata در حال حاضر بسيار نادر هستند. اين جربها موجب صدمه به پرهاي پرنده شده ، همچنين موجب ايجاد آب ريزش از بيني ميشوند

مگس ها ( تاسرانيا)

مگش شتر مرغ (hypoboscis Struthionis) موجب تحريك و خارش پوست ميشود و بدنبال گزش و خونخواري ممكن است محل گزش عفوني شده ضايعات پوستي ايجاد نمايد .

 

بيماريهاي تغذيه اي

كمبودها

جداي از ظاهر عمومي يك شتر مرغ رنگ پوست نشانگر خوبي از وضعيت تغذيه پرنده ميباشد كه از پشت حيوان بخوبي ديده ميشود . بدينوسيله ميتوان از تغذيه مطلوب و يا سوء تغذيه و كمبودحيوان آگاهي يافت . آزردگيهاي ناشي از كمبود سلنيوم و ويتامين Eدر افريقا جنوبي و استراليا معمول ميباشند در اثر اين كمبود علائم بيماري عضله سينه در شترمرغ ايجاد شده موجب ناتواني حركتي ميشود . همچنين ميتواند موجب كاهش باروري در شترمرغ شود. كمبود اسيد پانتوتنيك و بيوتين بسيار نادر بوده ، در جوجه شتر مرغهايي كه منحصرا توسط جيره هاي خالص گندم تغذيه ميشوند رخ ميدهد .

تغيير شكل غضروف و استخوانها

تغييرات مرضي در غضروفها اغلب ناشي از اسيدوز ميباشد . علت بروز اين حالت درصد بالاي تركيبات كلر در برابر سديم و پتاسيم ميباشد . آغاز تغيير شكل استخوانها ناشي از عدم تعادل كلسيم در برابر فسفر ميباشد تكميل متقابل جيره غذايي ضروري مي باشد . در بسياري از مزارع پرورش شترمرغ در آفريقاي جنوبي شترمرغها سولفات منيزيم در غذا با آب آشاميدني داده ميشود .

انسداد

پيلور معده شترمرغ بسيار كوچك بوده ، لذا نسبت به انباشتگي سنگدان بسيار حساس است . با افزايش سن ، خطر انسداد معده كاهش مي يابد . اين مشكل در ارتباط مستقيم با تغذيه و مديريت گله ميباشد . در تغذيه شترمرغها بايستي به ميزان علوفه ، كاه ، مواد فيبري ، شن، سنگريزه و خوردن اشياء خارجي توجه نموده وآنها راتحت كنترل در آورد .

پيچ خوردگي

پيچ خوردگي روده ها در شتر مرغ ملاحظه شده است اما در شتر مرغهاي جوان 12- 4 ماهه نادر است . اين عارضه بدنبال تغييرات ناگهاني در جيره غذايي و خوردن مقادير زياد فيبر رخ ميدهد .

راشيتيسم

اين عارضه عمدتا در سنين 1تا 4 ماهگي ديده ميشود ، كمبود كلسيم ، ويتامين D كمبود يا فقدان فسفر و يا مقادير بالاي كلسيم در جيره غذايي شتر مرغها ميتواند موجب بروز اين عارضه شود .

در جيره هاي كنستانتره اي كه 3تا 4 درصد كلسيم دارند جذب فسفر مختل شده اين عارضه در پرنده ايجاد شود . همچنين اسهال مداوم ميتواند موجب كاهش جذب املاح و ويتامينها گردد .لذا بدنبال آن ميتوانداين عارضه ملاحظه شود.

 

 

متفرقه :

پاهاي باز ( سندرم پاكماني )

اين عارضه در دو هفته اول زندگي جوجه شتر مرغها ديده ميشودكه نشا ن دهنده ميزان رطوبت بالا در گرمخانه ميباشد . جوجه شترمرغهاي مرطوب و ادماتوز اين عارضه را در دو روز اول زندگي خود نشان ميدهند

تغيير شكل پاها

پيچ خوردگي پا : چرخش 90 درجه يك پا به بيرون كه بطور ناگهاني ايجاد شده و سريعا پيشرفت ميكند .

پاكماني : خميدگي /كماني شدن پا كه مفاصل تيبيوتارس و متاتارس رادر گير ميكندو معمولا در هر دو پا رخ ميدهد . پوكي استخوان ، تورم مفصل قوزك پا كه موجب تغيير محل تاندون اشيل مي شود.قسمت اعظم استخوانها در شتر مرغها ي جوان را غضروف تشكيل ميدهد ، جوجه شترمرغهايي كه به تازگي از تخم خارج ميشوند بطور تجربي داراي پوكي استخوان بوده استخوانهايشان بدليل نسبت كم كلسيم به فسفر نستبا نرم ميباشد . علت اصلي حساسيت شتر مرغها به تغيير شكل استخوانها رشد سريع استخوانها ميباشد اين رشد بسيار سريع توسط غذاي كنستانتره اي كه غني از انرژي ميباشد تشديد مي گردد . لذا كنترل تغذيه اي بسيار ضروري ميباشد .

 

فصل چهارم

 

شترمرغ در تايوان

 

به نظر بسياري از مردم تايوان شترمرغها چيزي بيش از پرنده اي بزرگ و خنده دار كه در باغ وحش تايپه ديده مي شوند نيستند. آنها بيش از گوشت و پرهاي شترمرغ، به جثه بزرگ وگردن درازش علاقه دارند. اما به هر حال يك تجارت تدريجي شتر مرغ در تايوان در حال شكل گيري است زيرا پرورش دهندگان آنرا  جايگزيني سالم براي گوشت قرمز مي دانند كه ضمنا منبع توليد بسياري از محصولات فرعي مفيد نيز مي باشد.

اگر چه پرورش دهندگان تجاري شترمرغ سالهاي زيادي مشغول به كار بوده اند اما اين تجارت تنها طي چند سال اخير مورد توجه قرار گرفته است. بنابر گفته آقاي چنگ رييس انجمن محلي شترمرغ از وقتي كه دولت اجازه واردات شترمرغ را در اواخر سال 1997 صادر كرد، دامداران  تقريبا 1200شترمرغ زنده به تايوان وارد نمودند. او مي گويد‍‍” بعد از سالها پرورش شترمرغ، اكنون 10000 شترمرغ در بيش از 230 مزرعه در اين جزيره وجود دارد كه اميدواريم اين تعداد را تا ماه ژوئن به دو برابر افزايش دهيم “ او اضافه كرد ”مصرف ماهيانه محصولات شترمرغ در حال حاضر  10000كيلوگرم يا برابر گوشت حاصل از286 شترمرغ تخمين زده مي شود. سال گذشته ارزش كلي محصولات شترمرغ شامل پرنده زنده و پوست تا سقف 3/3 ميليون دلار آمريكا بالا رفت. “

تا به حال رستوران ها و هتل ها مشتاق ترين خريداران گوشت شترمرغ بوده اند. ازآنجايي كه اين صنعت هنوز كوچك ومقدار توليد گوشت شترمرغ كم است مصرف كنندگان به ندرت آنرا در بازار پيدا مي كنند. در حال حاضر كه رشد اين تجارت بيشتر شده است دامداران اميدوارند بتوانند سود بيشتري از گوشت شترمرغ بدست آورند.

با اين كه طعم و ساختار گوشت شترمرغ به گوشت گوساله شبيه است  اما دو سوم چربي كمتري نسبت به آن دارد و به دليل سطح كلسترول پايين و پروتئين و آهن بالا، گوشت اين پرنده به عنوان يك جانشين رضايت بخش گوشت قرمز خريداران زيادي را به خود جلب كرده است. علاوه بر گوشت‏‏، شترمرغ پر، پوست، چربي و پوسته تخم نيز توليد مي كند كه هر يك مصارف مخصوص به خود را دارند.

آقاي كيو-هو-يين دبير اين انجمن مي گويد:” پر شتر مرغ تنها پرعاري از الكتريسيته ساكن است لذا در كارخانه هاي داراي سيستم هاي الكترونيكي و كامپيوتري كه الكتريسيته ساكن مشكل اصلي آنهاست(همانند مشكل كارخانه هاي نساجي) بسيار مفيد است. اين محصول همچنين در جليقه و كيسه خواب ها نيز جايگزين شده است“.

آقاي كيو خاطر نشان كرد  كه چرم شتر مرغ 5 برابر محكم تر از چرم گاو است و در عين حال قابليت ارتجاعي بيشتري دارد اما  واقعيت آن است كه مدتها  در صنعت چرم سازي دنيا به عنوان كالايي گران قيمت مطرح بوده است.

چربي اين پرنده نيز تدريجا در ميان روغنهاي خوراكي و محصولات آرايشي راه باز كرده است.

از سوي ديگرعده اي از هنرمندان نيز به نقاشي روي پوسته بزرگ تخم شترمرغ علاقمندند.

شايد مهمترين امتياز پرورش شترمرغ داشتن كمترين تاثير منفي بر محيط زيست باشد. آقاي كيو مي گويد   ” آلودگي اندك يكي از دلايل ما براي تشويق پرورش رغ است. شترمرغ آب كمي مصرف نموده و مدفوع كمي توليد مي كند و بر خلاف مرغ اين مدفوع به ندرت تبديل به منبع آلودگي مي شود. همچنين ترمرغها مانند ماكيان اهلي نشده اند كه بدين معناست كه آنها سازگاري بيشتري با محيط زيست طبيعي خود داشته و در برابر بيماريها نيز مقاوم ترند“.

پرورش تجاري شترمرغ، اولين بار در اواسط قرن نوزدهم در آفريقاي جنوبي شروع شد و اين كشور صنعت شترمرغ را سالها در انحصار خود داشت. ساير كشورها با شروع واردات شترمرغ زنده و توسعه اين صنعت از حدود يك دهه گذشته، بازار آن را گشودند.

 ارزش اقتصادي بسيارزياد شترمرغ كريس-چن را بر آن داشت كه به اين تجارت بپردازد. در سال 1997 او شركت  galant ostrich ranch Co. Ltd. را تاسيس و شروع به واردات شترمرغ نمود. galant  همچنين براي معرفي گوشت شترمرغ به مصرف كننده ها و توسعه محصولات جديد مانند سوسيس، ژلاتين و گوشت با توزيع كننده ها و رستورانها  همكاري مي كند.

اگر چه چرم شترمرغ تايواني هنوز نسبتا كمياب است اما در ژاپن مشترياني هر چند كم اما قابل اعتماد بدست آورده است.

علي رغم اينكه توليد كنندگان محلي چرم كاملا قادر به پردازش پوست شترمرغ هستند اما پيشرفت اين جنبه از اين تجارت  نيازمند صرف وقت زيادي مي باشد.

آقاي كيو مي گويد”  تايوان يك بازار بسيار كوچك براي تجارت شترمرغ است به همين دليل ما اين پرندگان را بيشتر به دليل گوشتشان پرورش مي دهيم“. او همچنين خاطر نشان مي كند كه در آفريقاي جنوبي براي بيشتر پرورش دهندگان، پوست شترمرغ منبع اصلي سوددهي محسوب مي شود. بعضي مردم شترمرغ را نه براي گوشت كه فقط براي چرم پرورش مي دهند كه اين موضوع در آينده جزو اهداف شركتهاي محلي قرار خواهد گرفت. در حال حاضر بزرگترين شركت تجاري شترمرغ در جزيره ، galant  است كه بر روي بازار گوشت شترمرغ متمركز خواهد شد.

آقاي چن توضيح داد كه نياز به واردات شترمرغ، پرورش اين پرنده را نسبت به كشورهايي چون استراليا و ايالات متحده امريكا گران تر نموده است او مي گويد ” ما اندام هاي داخلي شترمرغ را به عنوان محصول تازه و يا محصول فر آوري شده مي فروشيم كه كمي سوددهي را بيشتر مي كند و مي تواند نسبتا هزينه بالاي پرورش شترمرغ را تعديل كند“.

تايوان سالانه نزديك به 65000 تن گوشت گاو وارد مي كند كه برابر با 93 درصد كل گوشت موجود در بازارآن است. دامداران اميدوارند كه گوشت شترمرغ بتواند 10 درصد از اين مقدار را در اختيار بگيرد كه برابر با 200000 شترمرغ در سال خواهد بود.  چن مي گويد كه اين موضوع مي تواند به وسيله معاش دامداران  تبديل  شده و از سوي ديگر موجب استفاده بهينه از زمين هاي غير زراعي  گردد.

شركت ايالتي taiwan sugar نيز  به توانمندي هاي بازار اين پرنده توجه دارد. اين شركت در گذشته صرفا داراي مزارع پرورش خوك بود اما در سال 1998 به پرورش شترمرغ رو آورد. بخش بيوتكنولوژي taisugar خط توليد نوعي كرم صورت را ايجاد نموده كه از چربي شترمرغ توليد مي شود  و اين محصول تا آخر سال به بازار خواهد آمد.

گرچه اخبار گسترده اي كه در مورد محصولات شترمرغ منتشر مي شود مي تواند آگاهي هاي مردم را در زمينه تجارت شترمرغ افزايش دهد ولي با اين وجود روشهاي توليد و توسعه بازار دغدغه اصلي اين تجارت محسوب مي شود.

ميزان زنده ماني جوجه شترمرغ ها تا3 ماهگي در حال حاضر 50 در صد است كه مزرعه داران انتظار افزايش آنرا تا 75 درصد داشته واز سوي ديگر بدنبال كاهش سن بلوغ شترمرغ نيز مي باشند.

آقاي چن مي گويد” براي باز كردن اين بازار به ابتكار زيادي نياز است ازجمله لازم است تا دولت محيطي سودمند جهت توسعه برايمان فراهم كند. تمام سهامداران بر اين باورند كه وزارت كشاورزي بايد هر چه زودتر شترمرغ را در ليست ماكيان اهلي قرار دهد. در حال حاضر مرغ، اردك، غاز و بوقلمون در اين ليست قرار دارند كه در اين صورت اضافه شدن شترمرغ به آن، دولت مي تواند علاوه برنظارت كمكهاي مناسبي نيز به مزارع شترمرغ ارائه كند كه باعث  توسعه بهتراين صنعت خواهد شد. “

 

 

کلينيک سيار دامپزشکی شترمرغ

دکتر هرمز حمیدیه (نویسنده کتابهای بیماریهای شترمرغ و پرورش عملی جوجه شترمرغ) با اخذ مجوز از سازمان دامپزشکی اقدام به راه اندازی یک کلینیک سیار برای پیشگیری و درمان بیماریهای شترمرغ کرده است. برای اطلاعات بیشتر با شماره 32 87 515 0912 (دکتر حمیدیه) تماس بگیرید.

 

 

 

 

 

 

سیستم ثبت اطلاعات تولیدی و بهداشتی مزارع شتر مرغ

 

مقدمه:

با پیشرفت صنعت شترمرغ ( افزایش تعدادمزارع و پرندگان) محصولات شترمرغ که هدف از پرورش تولید آنها است به بازار عرضه شده و سودآوری این صنعت نیز در ارتباط با ارزش این محصولات مورد سنجش قرار خواهد گرفت. در کشور ما ایران نیز با رشد فزاینده این صنعت در سالیان اخیر و اقبال زیادی که نسبت به أن وجود دارد میتوان پیش بینی کرد که ظرف چند سال أینده عرضه گوشت ؛ چرم و پر بعنوان محصولات اصلی و روغن ؛ ژلاتین و... بعنوان محصولات فرعی شکلی ثابت به خود گرفته و توجیه اقتصادی صنعت شترمرغ در ارتباط تنگاتنگ با این محصولات خواهد بود . بدین ترتیب ارزش ریالی هر پرنده بصورت انفرادی کاهش یافته و عملکرد کلی گله مورد توجه بیشتر قرار خواهد گرفت. با روند رو به رشد توجه نسبت به عملکرد گله نیاز مبرمی نسبت به ایجاد سیستم ثبت اطلاعات تولیدی و بهداشتی در مزارع شترمرغ احساس می شود. از آنجائیکه در دیگر صنایع دامهای اهلی چنین سیستم ثبت اطلاعاتی جهت حفظ سطح مطلوب تولیدی و سلامتی گله بخوبی مورد استفاده می باشد ؛ ایجاد چنین سیستم ثبت مشابهی در صنعت شترمرغ هر کشوری ضروری است .این سیستم امکان شناسائی موقعیت فعلی و برنامه ریزی توسعه ای را برای این صنعت بصورتی علمی و واقع گرایانه فراهم می سازد.

 

اهداف سیستم ثبت اطلاعات:

برنامه های ثبت اطلاعات به دامپزشکان؛ دامپروران و تولیدکنندگان این امکان را میدهد که ارزیابی صحیحی از تولید و سلامتی گله های مورد نظر داشته باشند . این برنامه ها بر اساس ثبت ؛ جمع آوری و نگهداری داده های مربوط به تولید و سلامتی استوار می باشد. برنامه های ثبت اطلاعات باید امکان شناسائی تک تک پرندگان ؛ دسترسی آسان به اطلاعات و کار کردن آسان با آنها رادر تمامی گله های شترمرغ فراهم می سازد. اهداف استفاده ازاین سیستم عبارتند از :

_ تعریف اهداف واقعی برای عملکرد گله یا یک منطقه

_ روشن ساختن زیانهای کلی صنعت که از طریق آن یک پایه واقعی جهت بررسیهای بعدی و برنامه های توسعه ای فراهم می گردد

_ مشخص نمودن زیانهایی که در مزارع ( بصورت جداگانه ) رخ میدهد.

_ شکل گیری مبنایی برای بررسی مشکلات هر مزرعه بصورت انفرادی

_ فراهم ساختن یک ارزیابی بیطرفانه برای گله هایی که در معرض فروش یا حذف واقع شده اند

_ ایجاد یک مقایسه واقعی بین پرندگان و مزارع مختلف

 

 سیستم ثبت و نگهداری اطلاعات تولید :

اصول کلی برنامه های ثبت سایر دامهای صنعتی در صنعت شترمرغ نیز مورد استفاده می باشند. ولی بهرحال چندین مورد ؛ خاص شترمرغند که نیازمند توجه و دقت جداگانه هستند .

سنجش سلامتی و تولید مثلی:

اگرچه شاخص های سلامتی و تولید مثل در اغلب حیوانات تجاری و طیور صنعتی مشخص می باشند اما هنوز این شاخص در مورد شترمرغ بطورکامل مشخص و مدلل نشده اند. چندین شاخص تولید مثلی در شترمرغ مورد نظر ند :

_ تعداد تخمگذاری در یک سال

_ درصد باروری تخم ها

_ درصد تفریخ تخم های بارور

_ درصد زنده مانی جوجه شترمرغهای تفریخ شده

بر اساس جمع آوری داده های فوق می توان یک شاخص اصلی تولیدی که تعداد جوجه های( در یک سن خاص ) تولید شده توسط یک مولد ماده در یک سال را تعریف نمود . بسیاری از شاخصهای تولید مثلی قبلی در یک چرخه 12 ماهه تعریف می شدند و هر کدام از آنها بصورت منطقی یک شاخص واقعی تولیدی را برای ماده های مولد در یک دوره 12 ماهه فراهم می کردند . اگرچه این شاخص ها بر اساس تولید تخم سالیانه بنا شده اند لیکن این شاخص های سالیانه را نمی توان استاندارد نمود زیرا تغییرات قابل توجهی در طول دوره (فصل ) تولیدمثلی شترمرغهای ماده وجود دارد . برای مثال اگر شترمرغهای ماده مولد برای مدتی کمتر از 365 روز در معرض تولید مثل قرار گیرند دو مکانیسم جهت حل مشکل پیشنهاد می شود.اول در دوره های تولید مثلی با طول زمانی متفاوت با استفاده از شاخص تولید میتوان مشکل را حل کرد .دوم این شاخص, طول دوره ای را که شترمرغهای ماده در معرض تولید مثل هستند محاسبه می نماید. بدین ترتیب تخم های تولید شده در طول فصل تولید مثلی توسط یک شترمرغ مشخص ثبت می شود . این محاسبات برای گله های تجاری مشکل بوده و شاید تنها در برنامه های تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد لذا یک شاخص جدید با عنوان " تولید به ازاء هر پرنده در یک ماه در معرض تولید مثل" ایجاد گردید . این شاخص یک شاخص عملی و استاندارد است . جهت استاندارد کردن این شاخص ها بین پرندگان و مزارع مختلف باید تنها در طول هشت ماه تولید مثلی از اسفند تا مهر ماه مورد محاسبه قرار گیرند.در خصوص شاخص های واقعی بهداشتی و سلامتی دقت بیشتری مورد نیاز است. این شاخص ها عموما بر اساس رکوردهای موجود پایه ریزی می شوند . کیفیت این اطلاعات ؛ اعتبار و کامل بودن آنها حائز اهمیت ویژه می باشند . در صنعت شترمرغ یک ارزیابی واقعی سلامتی را می توان از طریق سنجش فراوانی بیماریهایی که اهمیت مشخصی در این صنعت داشته و با استفاده از علائم درمانگاهی غیر قابل اشتباه توسط تولید کنندگان قابل تشخیص و ثبت می باشند ؛ انجام داد. بعنوان مثال عارضه چرخش ساقی پاشنه ای در جوجه شترمرغها بعنوان یکی از بیماریهای عمده در تعدادی از مزارع استرالیا ثبت شده است . این بیماری در مزارع پرورشی آفریقای جنوبی نیز در چهار ماهه اول زندگی جوجه ها زیانهای اقتصادی زیادی را به گله ها وارد می کند . شاخص تعریف شده این بیماری بصورت تعداد " موارد جدید ابتلاء / جوجه / ماه در معرض خطر" می باشد . این سیستم های ثبت سلامتی می تواند بر اساس منطقه و بیماریهای درگیر تعریف شده ؛ مورد استفاده قرار گیرد.

 

والدین تخم های تولیدی :

سیستم های ثبت اطلاعات غالبا بر اساس اطلاعات دقیق والدین جوجه ها پایه ریزی می شود. در صنعت شترمرغ ثبت این اطلاعات با مشکل روبروست. والدین برخی از تخم ها را با اطمینان نمی توان ثبت کرد زیرا شترمرغهای مولد اغلب بصورت گروه های سه تایی تریو (دو ماده و یک نر )و یا کلونی(تعدادی نر و ماده) نگهداری میشوند و حضور بیش از یک شترمرغ ماده مولد در گروه موجب اشکال در ثبت اطلاعات مربوط به والدین تخم های تولیدی میگردد.

 

جمعیت دینامیک :

عموما مزارع شترمرغ دارای جمعیت دینامیک می باشند که با افزایش جوجه های تازه تفریخ شده یا خریداری شده و یا کاهش ناشی ازتلفات و فروش جو جه ها این جمعیت دچار تغییر می گردد. این مسئله چندین مشکل را در زمینه ثبت داده ها و تجزیه و تحلیل آنها ایجاد می کند . اولا اگرچه این مطلب ممکن است گاهی اتفاق افتد اما همواره امکان جابجایی پرندگان بین گروههای پرورشی وجود دارد . این وضعیت که دربسیاری از گونه های دیگر حیوانات اهلی به این شکل نیست, نیازمند ایجاد یک تعدیل و تطبیق در سیستم نگهداری فعال اطلاعات است. ثانیا بر اساس اصول همه گیر شناسی پایه تعیین فراوانی بیماری در جمعیتهای دینامیک مشکل بوده و لازم است با استفاده از تراکم بروز بیماری بجای میزان بروز جمعی بیماری اندازه گیری و مورد سنجش قرار گیرد . ثالثا وقتیکه شاخص های زنده مانی جوجه ها ( برای مثال تعداد جوجه های زنده مانده تا سن چهار ماهگی به ازاء هر ماده مولد در ماه در معرض تولید مثل ) مورد محاسبه قرار می گیرند ممکن است بدرستی محاسبه نشوند . مگر اینکه دقت شود که جوجه هایی که قبل از رسیدن به سن مشخصی فروخته شده اند مورد محاسبه واقع شوند ؛ زیرا ممکن است این جوجه ها را بعنوان جوجه های زنده تا سن مشخصی در نظر بگیرند و تعداد آنها بخصوص در مزارعی که جهت حل مشکل پرورش جوجه ها آنها را زود به فروش می رسانند زیاد باشد . این امر درصد زنده مانی را بصورتی غیر واقعی زیاد نشان خواهد داد. جهت حل مشکل میتوان از روش Kaplan-Meier یا تولید محدود استفاده نمود. این روش بصورت گسترده ای در گونه های مختلف دامهای اهلی مورد استفاده قرار می گیرد.

 

مطالعه یک مورد بصورت نمونه :

کلیات :

داده های این مطالعه طی سالهای 1993و 1994 از دوازده مزرعه شترمرغ در شرق استرالیا جمع آوری گردیده است. اطلاعات بعدی نیز در خصوص این مزارع که نماینده تمامی مزارع شترمرغ در این منطقه بودند طی این دوره جمع آوری شد. اینگونه اطلاعات را میتوان در سایر مناطق نیز بدست آورد. این داده ها در مدل داده های پایه تنظیم گردید.(شکل شماره 1) این داده ها با استفاده از برنامه ParadoxBorland که برای ویندوز Version 5طراحی شده است مورد پردازش قرار گرفت(Borland InternationalInc. Scott’s valley, California, USA)

جهت حل مشکل تخم شتر مرغهایی که والدین مشخص نداشتند ؛ زمان و مکان در ارتباط با اجزاء کلیدی مدل مورد استفاده قرار گرفت . سنجش هایی که بر اساس پایه جمعیتی بنا شده اند با استفاده از پرسش مورد محاسبه واقع می شوند . داده های توصیفی و دیگر آماریه ها پس از انتقال به Statistix version 4/0 ( Analytical software, Tallahassee, Florida, USA ) وSAS release 6/04 ( SAS Institute Inc,Cary, NorthCarolina) مورد محاسبه قرار گرفتند . خلاصه سنجشهای مزرعه و پرورشهای جمعی با استفاده از تمام داده های در دسترس محاسبه شدند . جهت حل مشکل والدین نامشخص تخم های موجود ؛ خلاصه سنجشهای ماده های مولد تنها با استفاده از داده های بدست آمده از جفتهای مولد مورد محاسبه قرار گرفت . ارتباط بین تولید وعوامل سن مولدین ماده ؛ نوع گروه تولید مثلی و طول دوره شکل گیری هر گروه با استفاده از آزمون Wilcoxonrank sum مورد آزمایش واقع شدند . آزمونFisher برای ارزیابی این فرضیه که ماده های مولد دارای تولید بیشتر و سن بالاتر بصورت تصادفی بین مزارع توزیع شده اند نیز مورد استفاده قرار گرفت . سن ماده های مولد در آخرین روز دوره تولید مثلی ( 31 مارس 1994) در این محاسبه مورد استفاده قرار گرفت . مقادیر دو طرفه p نیز در هر کدام از این تجزیه و تحلیل ها مورد محاسبه واقع شد .

 

ایجاد اهداف حقیقی تولید:

اهداف حقیقی ؛ استانداردهای واقعی را برای دامهای صنعتی تعریف می کنند . در صنعت شترمرغ ؛ چنین اهدافی تولید کنندگان را قادر می سازد تا بیطرفانه به عملکرد گله دست یابند و بنابراین نقاط ضعف و قوت بخوبی روشن شود . متاسفانه در خصوص سطوح سلامتی و تولیدی جمعیتهای شترمرغ مزارع موجود اطلاعات ثبت شده ضعیف بوده و اهداف حقیقی سلامتی و تولید در شترمرغ کاملا مشخص نیست. با این وجود همانند دیگر صنایع دامی؛ عملکرد اغلب دامهای مولد یک جمعیت را می توان برای محاسبه اهداف تولیدی قابل حصول و مشخص در صنعت شترمرغ مورد استفاده قرار داد. در خصوص مطالعه نمونه فوق اطلاعات بدست آمده در جدول شماره 2 برخی از اهداف حقیقی تولید را در صنعت شترمرغ منطقه نشان می دهد . برای مثال پرتولیدترین ماده های مولد جفت ( 25%) در این مزارع به تولید 1/3 تخم و یک جوجه زنده مانده به ازاء هر مولد ماده در یک ماه در معرض تولید مثل رسیدند . همینطور در 25 درصد این مزارع میزان مرگ ومیر و بروز عارضه چرخش ساقی پاشنه ای جوجه ها در چهار ماه اول زندگی به ترتیب کمتر از 6/4 مورد تلفات و 2/1 مورد جدید ابتلاء در 100 جوجه در ماههای خطر بوده است .

روشن نمودن زیانهای مزرعه و صنعت بایستی توسعه صنعت شترمرغ پس از مطالعه دقیق از زیانهای مزارع و صنعت مربوطه طراحی و برنامه ریزی گردد. بهرحال علیرغم یک برنامه پژوهشی-توسعه ای و افزایش اطلاعات دامپزشکی در خصوص شترمرغ هنوز هم اطلاعات کمی در مورد موانع موجود در برابر تولید کنندگان این صنعت در اکثر جاهای دنیا وجود دارد . در مطالعه فوق مشکلات مهمی در هر مرحله از تولید در مزراع وجود داشتند. برای مثال نیمی از مزارع به رقمی بالاتر از 4/2 تخم به ازاء هر شترمرغ مولد ماده در یک ماه تولید مثلی ؛ 4/67% باروری ؛ 2/65% قدرت جوجه درإوری و 8/0 جوجه زنده مانده در یک ماه تولید مثلی نرسیدند . از آنجا که استانداردهای حقیقی هنوز بوجود نیامده اند ؛ تعیین نقطه ای مرحله وقوع بیشترین زیانهای تولید مشکل می باشد . با وجود این ؛ شاخص ضررو زیان موجود در توسعه تجاری این صنعت مورد نظر بوده و با عملکرد سایر گونه های تجاری طیور مورد مقایسه می باشد . برخی از این شاخصها شیب مثبتی دارند که نشان می دهد اگر عوامل مرتبط با مزارع و مولدین پرتولید مشخص شوند این صنعت پیشرفت سریعی خواهد داشت .

 

بررسی مشکلات مزرعه:

راه حل همه گیرشناسی مشکلات گله یک شیوه قوی برخورد با مشکلات است . راه حل همه گیر شناسی Tranter and Morris در بیشتر مزارع دامهای تجاری کاربرد وسیعی داردواین راه حل در صنعت شترمرغ نیز قابل استفاده است . با بهره گیری از این استراتژی, بررسی کننده عملکرد زیر گروهها را در جمعیت دامی مقایسه کرده و الگوهای رخداد بیماری یا کاهش تولید را تعیین می کند . این الگوها غالبا ما رابه علت وقوع مشکل هدایت میکنند . در این مطالعه اغلب تولیدکنندگان در خصوص میزان پائین تولید تخم نگران بودند . مشخص شد که تنها 25 درصد گروههای مولد جفتی بیش از 1/3 تخم به ازاء هر ماده در یکماه تولیدمثلی تولید می کنند و با استفاده از روش Tranterand Morris از طریق مقایسه عملکرد تخمگذاری در زیر گروههای مختلف در جمعیت مولدین ماده نتایجی بدست آمد . این بررسی به چهار زیر گروه محدود بود شامل مزرعه , نوع گروههای پرورشی , طول مدت شکل گیری گروه پرورشی و سن مولدین ماده , که هر کدام با عملکرد ضعیف تخمگذاری ارتباط داشتند .

1- مزرعه : 25 درصد شترمرغهای مولد ماده که بیشترین تولید را داشتند (بیش از 1/3عدد مرغ/مولد ماده/ماه تولید مثلی) بصورت تصادفی بین مزارع توزیع نشده اند((ّFishers exact test P=0/01.

2- نوع گروه تولید مثلی : عملکرد تخمگذاری مولدهای جفت ( 41 مولد با متوسط 5/1 و میانگین 4/2عدد تخم /مولد ماده/ ماه تولید مثلی ؛ در محدوده 0 تا 5/9 ) بهتر از گروههای تولید مثلی بزرگتر ( 10 گروه سه تایی و یک کلونی با متوسط 6/0 و میانگین 5/1 تخم /مولد ماده/ ماه تولید مثلی ؛ در محدوده 0 تا 7/6 ) بود .ولی بهر حال اختلاف معنی دار نبود ( Wilcoxon rank sum statistic 0/54. P=0/31).

3- طول مدت شکل گیری هر گروه پرورشی : اختلاف معنی داری بین عملکرد تخمگذاری گروههای پرورشی با کمتر از ماه تخمگذاری ( 11 گروه با متوسط 4/1 و میانگین 9/1 عددتخم /مولد ماده /ماه تولید مثلی ؛ در محدوده . تا 3/9 ) و سه ماه تخمگذاری و بیشتر (41 گروه با متوسط 5/1و میانگین 3/2عدد تخم /مولد ماده /ماه تولید مثلی ؛ در محدوده . تا7/6) در دوره مطالعه وجود نداشت (Wilcoxon rank sum statistic 0/10, P=0/76 ).

4- سن شترمرغهای ماده : اختلاف معنی داری بین تولید شترمرغهای مسن تر ( 21 شترمرغ مولد ماده سه ساله یا مسن تر با متوسط 6/2 و میانگین 2/3عدد تخم /مولد ماده/ماه تولیدمثلی ؛ در محدوده . تا 5/9) و شترمرغهای جوانتر ( 17 شترمرغ مولد ماده کمتر از سه سال با متوسط 0 و میانکین4/1 تخم مرغ /مولد ماده/ماه تولید مثلی ؛ در محدوده . تا 1/9) وجود نداشت(Wilcoxon rank sum statistic 8.53P=0.004) .

 این تجزیه و تحلیل ها نشان میدهد که عدم بلوغ اصلی ترین عامل اثرگذار بر روی عملکرد ضعیف تخمگذاری این شترمرغها بوده است . با این سنجشها می توان عملکرد بیولوژیک پرندگان را بصورت انفرادی در ارتباط با اهداف اقتصادی تولید کنندگان مورد ارزیابی قرار داد . بنابراین شاخص های بهداشتی و تولیدی بر پایه جمعیتی مشخص ؛ تولید کنندگان و دامپزشکان آنها را قادر می سازد صفات بیولوژیک پرندگان را با اهداف اقتصادی مورد مقایسه قرار دهند. این سنجشها مقایسه بین گروهها و مزارع پرورشی رانیز ممکن می سازد . بنظر میرسد در کشور ما ایران نیز انجام مطالعات مشابه و ایجاد سیستم ثبت اطلاعات فعال در صنعت شترمرغ یکی از اقدامات ضروری جهت شناسائی موقعیت فعلی این صنعت و برنامه ریزی توسعه ای آن باشد.

 

روغن شترمرغ

در 3000 سال قبل در فرهنگهاي مصري، رومي و افريقايي از روغن شتر مرغ به عنوان يك ماده آرايشي و نيز براي درمان درد و روماتيسم استفاده مي شد. مستندات تاريخي راجع به روغن شتر مرغ به زمانهاي خيلي قديم يعني قرن اول پس از ميلاد بر مي گردند و به استفاده گسترده از روغن براي درمان زخم، سوختگيها، ناراحتي هاي پوستي، اگزما، خشكي پوست و مو و بسياري موارد ديگر اشاره مي كند و اين رويه براي صدها سال ادامه يافت. پليني فيلسوف رومي قرن اول پس از ميلاد مطالب مبسوطي درباره فوايد استفاده از روغن شتر مرغ نوشت. امروزه ما مي دانيم كه روغن شترمرغ حاوي اسيدهاي چرب ضروري اُمگا 6 و اُمگا 9 است. اسيدهاي چرب ضروري به حفظ سلامت غشاء هاي سلول كمك كرده، استفاده از مواد مغذي را بهبود مي بخشد و متابوليسم سلولي را موجب شده و كنترل مي كنند. آنها مواد خامي را كه به كنترل فشار خون، لخته شدن آن، آماس، درجه حرارت بدن و ساير اعمال بدن كمك مي كنند فراهم مي نمايند. اُمگا 6 و اُمگا 9 هر دو مرطوب كننده و حالت دهنده پوست هستند.

روغن شتر مرغ وروغن امو از لحاظ خواص خيلي به هم شباهت دارند و نتايج مشابهي مي دهند. روغن شتر مرغ براي توليد محصولات حفاظت كننده پوست، مو و لوسيون هاي برطرف كننده درد ايده آل است.

 

 

 

فوايد روغن شتر مرغ در صابون

 

فصل پنجم

 

بررسي مشكلات پرورش اقتصادي شترمرغ

Understanding Difficulties of Economic Ostrich Processing
By: Fiona Benson, Blue Mountain International
Daryl Holle, Blue Mountain Feeds, Inc.

 

مقدمه مخصوص

من مطالعه اين مقاله ارزشمند را به تمامي توليد كنندگان و پرورش دهندگان شترمرغ به عنوان مطلبي ضروري براي آگاهي از اين فن توصيه مي كنم. تا كنون چنین نوشته هوشمندانه و كاملي در زمينه حفظ صنعت پرورش شترمرغ نخوانده بودم.

نویسندگان این مقاله مشکلات موجود پیش روی تولیدکنندگان و فرآیند کنندگان را بخوبی درک کرده اند و راه حل های مناسبی جهت حل مشکلات و پیمودن مسیر موفقیت ارائه داده اند.(نوشته شده توسط یک خواننده گمنام بولتن)
اين مقاله دستور العمل و راهنماي عملي است كه توليد كنندگان مايل به داشتن و خواندن آن به دفعات مي باشند تا همواره به خاطر داشته باشند كه نيازها و اهدافشان در اين زمينه براي ماه آينده، سال آينده و يا 10 سال بعد چه خواهد بود.
پرورش شترمرغ در كشورهاي زيادي در حال توسعه و رشد مي باشد. به ندرت اتفاق مي افتد كه توليد كنندگان خودشان دور هم جمع شوند و شركت توليدي را تشكيل دهند كه به توليد كنندگان همكارشان در بازاريابي اين پرنده كمك نمايند. درتمامي كشورها مانند آفريقاي جنوبي، اغلب توليد كنندگان از مساله واحدي گله مند هستند و آن تنوع وزن لاشه و متفاوت بودن وزن ماهيچه هاي هر قطعه است. اگر از بعد اقتصادي به اين مشكل نگاه كنيم، مشخص مي شود كه چرا موفقيت دراين صنعت مي تواند مخاطره آميز باشد. همچنين مشكل اساسي در مورد مصرف كنندگان يا خريداران وجود دارد.
آنها اغلب با وزن مورد انتظار توده عضلاني، در هنگامي كه كل لاشه را از توليد كنندگان خريداري مي كنند، مشكل دارند. اين امر به دليل داده ها و اطلاعات ضعيف در مورد وزن ماهيچه ها در صنعت پرورش شترمرغ مي باشد.

تا زماني كه توليد كنندگان و پرورش دهندگان به بررسي اين مشكل نپردازند و آنها را حل نكنند، پرورش و فروش شترمرغ از نظر اقتصادي دچار مشكل خواهد بود. اما چرا اين چنين است؟

عوامل مهم متعددي در فرآيند اقتصادي شترمرغ دخالت دارند.
1. تبديل اين صنعت از يك صنعت پوست ساز به يك صنعت پول ساز
2. بازه گسترده واريانس موجود در وزن و كيفيت عضلات هر قطعه
3. جداول صنعت گوشت اطلاعات ضد و نقيضي را ارائه مي دهند
4. تنوع و گوناگوني در صنعت گوشت

5. تنوع و گوناگوني در ميزان درآمد و عايدي هر قطعه پرنده

 

از يك صنعت پوست ساز تا يك صنعت پول ساز

اين صنعت مي كوشد تا از يك حالت پوست ساز به حالت صنعتي پولساز درآيد: صنعتي حرفه اي به منظور توليد دامهايي كه گوشتي با كيفيت بالا دارند، آنطور كه مطلوب نظر مصرف كنندگان است. اغلب افراد صاحب نظر در اين مورد توافق دارند كه در صورت حصول پرندگاني با گوشت بيشتر از 40 كيلوگرم، اين صنعت از نظر تجاري براي توليد كنندگان به صرفه خواهد بود. اگر چه سايرين هنوز بر تلاشهاي خود در جهت حفظ همان وضعيت صنعت پوست ساز كه بر پايه پرورش پرندگاني با كيفيت پايين گوشت و همان روشهاي قديمي پرورش مي باشد، اصرار مي ورزند. اين افراد معتقدند كه اين وضعيت باعث حفظ ارزش تجاري پوست مي شود و تنها راه پرورش تجاري شترمرغ مي باشد كه البته اين نظريه عامل پس رفت صنعت شترمرغ مي باشد.

 

واريانس بزرگ وزن ماهيچه / لاشه – مشكلات فرآيند

فرآیند کنندگان برنامه خاصي بر اساس ميزان آگاهي از تعداد پرندگاني كه به منظور كشتار كنار گذاشته شده اند و يا مي توانند در هر روز كشتار شوند، دارند. دامنه وزن لاشه ها، كل محصول گوشت و نيز وزن ماهيچه هاي هر قطعه از بدترين حالت متوسط 16 كيلوگرم تا ميانگين 50 كيلوگرم گوشت در شترمرغهاي 12 ماهه تغيير مي كند. اين دامنه 34 كيلوگرمي 300% واريانس ازتوليد پايين تا پرندگاني با توليد بالا ايجاد مي كند. گوشت حاصل از پرندگان كوچك جثه عموما در درجه دوم به نسبت گوشت پرندگان بزرگتر قرار دارند.

شكل 1 مربوط به ركوردهايي مي باشد كه بدترين و بهترين و نيز پرندگان متوسط را در طي يك فرآيند 18 ماهه نشان ميدهد. آنچه در نگاه اول از شكل 1 به نظر مي رسد اين است كه براي فرآيند كنندگان خريد و پرداخت هزينه به توليد كنندگان هنگامي كه سيستم پرداخت به ازاي هر قطعه پرنده باشد (يعني تمامي پرندگان قيمت يكساني داشته باشند)، به صرفه نيست.

شکل 1. مقایسات محصول گوشت

اين شكل نشان مي دهد كه حالت مطلوب پرداخت به ازاي محصول گوشت بي استخوان است نه پرداخت به ازاي لاشه و يا پرداخت به ازاي هر قطعه پرنده. وقتي سيستم پرداخت، بر اساس هر قطعه پرنده و يا پرداخت به ازاي لاشه است، تنها برندگان و سود كنندگان اين سيستم ضعيف ترين توليد كنندگان مي باشند كه ضعيف ترين و پايين ترين كيفيت گوشت را توليد مي كنند بنابراين قرار دادن كل اين صنعت در معرض خطر و ريسك به اين شكل از نظر اقتصادي پايدار و هميشگي نخواهد بود.

شکل 2. هزینه های نسبی کشتار به ازای هر کیلو گوشت

اگر كارگاهي روزانه با ظرفيت 100 قطعه پرنده در روز كشتار مي كند، با داشتن اين دامنه متنوع از توليد پايين تا توليد بالا، ممكن است فقط در بدترين حالت 1600 كيلوگرم گوشت براي فروش داشته باشند و يا بر عكس در حالت خوب 5000 كيلوگرم گوشت با همان تعداد پرنده عرضه كنند. حال هزينه هاو تجهيزات مورد نيازاين فرآيند را چگونه مي توان پيش بيني كرد؟ در چنين شرايطي هيچ صنعت فرآيندي نمي تواند موثر و جوابگو باشد.

هزينه هاي فرآيند براي پرندگان بسيار نزديك به يكديگر است اما همانطور كه در شكل 2 ديده مي شود، مقدار واريانس و تنوعي به ميزان 300% در هزينه هاي كشتار به ازاي هر كيلوگرم گوشت وجود دارد كه به دليل تنوع در محصول گوشت مي باشد. اين امر به وضوح نشان مي دهد كه چرا فرآيند كنندگان نمي توانند به طور عادلانه و ثابت هزينه اي را براي خريد هر قطعه پرنده يا لاشه مشخص و تعيين كنند. زماني كه پرداخت بر اساس گوشت بي استخوان مي باشد، مي بايد سيستمي بر اساس كيفيت درجه بندي شده گوشت و با توجه به كل محصول گوشت توليدي برقرار شود تا بتوان مزيت پرورش پرندگان خوب و نيز حذف پرندگان ضعيف و غير اقتصادي را به توليد كنندگان آموخت. اين امر همچنين باعث تضمين داشتن گوشتي با كيفيت بالا كه مطلوب نظر مصرف كنندگان است، مي گردد و بدين ترتيب تقاضا افزايش مي يابد.
جداول صنعت گوشت اطلاعات ضد و نقيضي را نشان مي دهند:
در سال 2000، جامعه بين المللي شتر مرغ (IOA) جدول گوشتي را به منظور كمك در جهت استاندارد كردن نحوه تشخيص و درجه بندي ماهيچه منتشر كرد و همچنين ميانگين وزن ماهيچه را براي راهنمايي كاربران گزارش كرد.
قبل از معرفي اين جداول گوشت IOA، جامعه شترمرغ آمريكا AOA نيز جدول گوشت خودش را كه شامل درجه بندي ماهيچه و نيز دامنه تغييرات وزن ماهيچه بوده منتشر كرده بود.

جدول 1، برخي از تفاوتهاي موجود در جداول اين دو موسسه را بعنوان مثال بيان مي دارد.

شكي نيست كه در صنعت پرورش شترمرغ سردرگمي فاحشي وجود دارد. همه چيز بستگي به اين دارد كه از چه جدولي در هركشور استفاده مي شود و اين امر است كه براي مصرف كنندگان و مشتريان تعيين مي كند كه چه انتظارات و خواسته هايي مي بايد داشته باشند.

 

 

 

 

جدول 1

اين امر باعث بوجود آمدن مشكلات جدي براي فرآيند كنندگان و نيز مصرف كنندگان كه از اين جداول استفاده مي كنند شده است و بنابراين تاثير منفي بر عملكرد فرآيند كنندگان به دليل تغييرات فراوان اين وزنها خواهد داشت. همانطور كه مشاهده مي شود وزن ماهيچه ها در شكلهاي 3 و 4 دو برابر آن چيزي است كه در اغلب موارد بين بدترين و بهترين حالت وجوددارد. بنابراين بدست آوردن ميانگين ها در اين جدول و بدين صورت بيانگر ميزان تنوع و پراكندگي و نيز بوجود آمدن مشكلات بعدي خواهد شد. به منظور تاييد اين واقعيت كه جداول گوشت IOA باعث گمراهي مشتريان ودر نتيجه اين صنعت مي گردد. Blue Mountain داده هاي حاصل از كشتار را در آمريكا كه از مزارع بزرگي كه در آنها پرندگان با جيره های صحيح تغذيه مي شوند و بهترين كيفيت گوشت ممكنه را داشتند، منتشر كرد.

Figure 3: Comparative Weights IndividualFilet Muscles Muscle names as per US Meat Chart
اين مزارع از روش" صنعت جديد شترمرغ" كه Bluo M. توصيه كرده بود و توليد گوشت با هزينه هاي موثر را در بر مي گرفت، استفاده مي كردند. داده هاي B.M حكايتي غير از آنچه جداول IOA ارائه مي دهند، در بر دارد. جدول 2 به وضوح نشان مي دهد كه پرندگاني كه با جيره صحيح تغذيه مي شوند، به طور معني داري عملكرد بهتر از نظر وزن ماهيچه نسبت به جداول بين المللي گوشت IOA دارند. پرندگاني كه دراين مورد گزارش شدند، از نظر ژنتيكي برتري خاصي نداشتند، پرندگاني معمولي كه توسط توليد كنندگاني متفاوت و متعددي تحت رژيم غذايي خوبي رشد يافته بودند.
همچنين شايان ذكر است كه اوزان ماهيچه جدول 2 مربوط به گوشت شترمرغهايي مي شود كه همگي تحت عنوان درجه يك طبقه بندي شده بودند، با گوشتي قرمز و روشن با درجه لطافت و مطابق بانيازهاي مصرف كنندگان.
جدول 2

جدول 2 همچنين مي خواهد اين امر را تاييد كند كه داده هاي مورد استفاده براي تعيين ميانگين وزنهاي ماهيچه ها در جداول IOA كه در جدول 1 نشان داده شده اند مي بايست حاصل از پرندگاني با تغذيه ضعيف و يا مشكلات ژنتيكي تهيه شده باشند Bluo Mountain اطلاعاتي كافي از وزنهاي گوشت در اختيار داشت. به نظر ما اوزان گوشتي كه در جداول IOA نشان داده شده اند اوزاني هستند كه مشخص مي كنند از نظر اقتصادي براي توليد كننده به صرفه نيست تا به اين صنعت بپردازد.

 

مثالهايي از تنوع و پراكندگي بيش از حد اوزان ماهيچه

کشتارگاهSoartland در افريقاي جنوبي مثالهايي عملي درزمينه همين مشكل گردآوري كرده است:

 

1- سوپر ماركت بزرگي در اروپا وجود داردكه فيله صدفي را براي استيكي به وزن200 گرم استفاده مي كند دريك گروه 92 تايي از پرندگان حتي يكي از فيله هاي صدفي بدست آمده هم حد اقل وزن مورد نظر را نداشتند و همگي بسيار كوچك بودند. بنابراين اين غذا به علت عدم توانايي درتهيه آن از صورت حذف شد. دراين مثال پرندگان حتي از حد اقل تغذيه لازم نيز بهره مند نبوده اند و حتي حداقلهاي ذكر شده در جداول گوشت IOA را هم نداشتند.

2- مشتري دراين مثال به دنبال استيكي با حد اقل 200 گرم وزن بوده است. حد اقل وزن فيله مورد استفاده در شكل 3، 275 گرم بوده و حداكثر آن 680 gr. ما فيله هايي با وزن 1000 گرم را ديده ايم كه حاصل از پرندگاني بوده اند كه به خوبي تغذيه شده اند. اين پرندگان مي توانند 5 استيك 200 گرمي براي مشتريان توليد كنند.

3- مشتري ديگري از گوشت گرد (Oslo 3S) استفاده مي كرد كه به او امكان مي داد زرد پي را كه در اين ماهيچه وجود دارد را جدا كند. اين مشتري انتظار دارد هر نيمه حداقل وزن 500 گرم را داشته باشند. هر قطعه اي كوچكتر از اين وزن نمي تواند نظر اين مشتري را تامين كند. هر چه ماهيچه بزرگتر باشد اين مشتري راضي تر خواهد بود. اغلب گزارش مي شده كه مقادير موجود نمي توانند اين حد اقل را داشته باشند كه اين هم به علت جيره بوده است. اين موضوع باعث تخريب صنعتي است كه مايل به رشد آن هستيم.

4- مانند آنچه درشكل 4 نشان داده شده است، قسمت گوشت گرد با حداقل 6/1 kg و حداكثر 2/2 kg هيچ ارزشي براي ما ندارد و اين مقدار 2 برابر مقداري است كه در جدول IOA به آن اشاره شده است.

شكل 4: اوزان نسبي ماهيچه هاي استيكي نامهاي ماهيچه ها بر اساس جدول گوشت ايالات متحده مي باشد.

 

تنوع در كيفيت گوشت

عظله Os1060، براي آناني كه جدول گوشت را ندارند، ماهيچه اي است كه داخل و بيرون لاشه نقش دارد. درشكل 3، به آن Tenderion گفته شده است. در پرنده اي با كيفيت خوب، اين ماهيچه كامل است و يكي از بهترين عضلات درپرندگان است. برخي از فرآيندكنندگان هيچگاه متوجه وجود آن نشده اند. درپرندگاني كه به خوبي تغذيه شده اند نمي توان از نظر لطافت از يك سر عضله تا انتهاي ديگر تفاوتي قائل شد. فيبرها در كل ماهيچه به يك صورت مي باشند و همه برشها همانند هم مي باشند. در پرندگاني كه تغذيه ضعيفي دارند يك انتهاي اين عضله ضمخت است و حتي با چاقو به سختي بريده مي شود.
جداول بين اللمللي IOA اين ماهيچه را به عنوان معياري براي نشان دادن كيفيت فيله و استيك در نظر مي گيرند. در صورت كيفيت پايين اين عضله، كاهش و افت چشمگيري در كيفيت بروز خواهد كرد. ابعاد اقتصادي و مالي اين قضيه به چه صورت است؟

تفاوتهاي موجوددر اوزان عضله شماره os1060 كه به آن Tenderion گفته مي شود و در شكل 3 به آن اشاره شده است، نشان مي دهد كه كمترين وزن به ميزان 815 گرم و بهترين وزن مقدار 1760 گرم را نشان مي دهد. در صورت توجه به جدول گوشت IOA ميبينيم كل وزن 500 گرمي به دو بخش متمايز تقسيم شده است: os1060f (فيله) و os1060s (استيك). اين پرندگان با توليد پايين فقط ميتوانند 50% قيمت os1060 را بدست آورند(در صورت تقسيم شدن به اين دو بخش).فهمیدن عواقب مالي اين قضيه نياز به اطلاعات رياضي خاصي ندارد.

يك فرآیند کننده اروپايي به من اطلاع داد كه كيفيت فيله در پرندگاني كه به عنوان استيك فروخته مي شوند بسيار پايين است و ترجيح داده مي شود كه هيچگاه آنها را به عنوان گوشت استيك به فروش نرسانند.
عامل مهم و قابل توجه ديگر در هنگام بازديد ازكارخانه هاي فرآيند گوشت، مقدار گوشت با رنگ روشن است كه مي بايد از ماهيچه فيله با كيفيت بالا بدست آيد. اين موضوع دو كاربرد و نكته هزينه اي و مالي دارد: كاهش كيفيت به علت كاهش وزن برشهاي ارزشمند بعلاوه زمان مورد نياز براي فرآيند بايد مورد توجه قرار گيرد. در پايان، عدم گسترش رشدخوب ماهيچه و تحليل آن كه به علت رژيم غذايي ضعيف پرندگان اتفاق مي افتد، باعث پراكندگي وتنوع رنگ گوشت از گله اي به گله ديگر مي شود كه اين موضوع بر طعم و بافت گوشت نيز اثر مي گذارد. در پرندگاني كه به خوبي تغذيه شده اند، عضلات انفرادي و نيز مجموعه عضلات از نظر رنگ يكنواخت مي باشند. اما در صورت جداسازي آنها از يكديگر، آنتي اكسيدانهاي موجود در گوشت وارد عمل مي شوند و رنگهاي روشن قرمز را مي سازند.

تنوع در ميزان درآمد به ازاي هر پرنده

Figure 4: Comparative Weights Individual Steak Muscles Muscle names asper US Meat Chart

متخصصين تغذيه به كشاورزان مي گويند كه پرندگان را مي توان در سن 9 ماهگي كشتار كرد، اما پوست هنوز در اين سن به بلوغ و تكامل نرسيده و كيفيت لازمه را ندارد.

اين توصيه به وفور شنيده مي شود و به نظر مي رسد توسط افرادي كه هيچ گاه از تغذيه دام ندارند گفته مي شود. بنابراين چرا هنوز به گفتن چنين عباراتي اقدام مي شود؟

افرادي كه چنين توصيه اي مي كنند احتمالا هيچ گاه شانس اين را نداشته اند كه پوست حاصل از پرندگاني را كه خوب تغذيه شده اند ببينند. همچنين چنين فرض مي كنند كه 95 كيلوگرمي، همان وزن مطلوب براي كشتار است. در مورد بازده گوشت حاصل از يك پرنده با توليد كنندگان صحبت شد و گفته شد كه فقط 25% كل درآمد يك پرنده مربوط به گوشت او مي شود. اين در صورتي است كه پرندگان خوب تغذيه نشده باشند و خوب رشد نكرده باشند. در صورتي اقتصاد اين فن تغيير خواهد كرد كه وزن پرنده در هنگام كشتار به دو برابر فعلي افزايش يابد و كشتار تا سن 12 ماهگي به تعويق افتد.
برخي از متخصصين تغذيه به كشاورزان مي گويند كه در پرندگاني كه بيش از 9 ماه نگهداري شوند، فقط چربي افزوده مي شود. اين گفته صحيح نيست. اگر تغذيه خوب انجام شود روند افزايش عضله تا 12 و 14 ماهگي ادامه خواهد يافت.
شكلهاي 5 و 6 مربوط به سال 2001 می شوند و بهاي فعلي گوشت را كه توسط كشتارگاههاي آفريقاي جنوبي پرداخت مي شود در نظر مي گيرند و نيز با در نظر گرفتن ميانگين 1000 R براي هر پوست (معادل 125 دلار آمريكا). اين سوال مطرح مي شود كه چند كشاورز كه خودشان پوستهاي خودشان را به فروش نمي رسانند، عملا به اين ميانگين وزن كشتار دست مي يابند؟

اغلب كشاورزان هيچ درآمد حاصل از فروش پر را نمي بينند. زيرا پرها را نمي چيند تا به پرندگان استرس وارد نشود، بنابراين در اين مورد، درآمد حاصل از پرها در نظر گرفته نشده است همانطور كه در شكل 5 و 6 ديده مي شود حتي پرندهاي سبك وزن نيز درآمد حاصل از گوشتشان 36% كل درآمد بوده است و درمورد پرندگان با كيفيت بالا، اين ميزان به 52% هم مي رسد.

شكلهاي 7 و 8 بر مبناي 105 دلار آمريكا به ازاي پوست براي هر دو (درآمد پايين و بالا) بوده است به من گفته شد كه پرندگان كشتار شده سبك وزن پوستهايي را توليد مي كنند كه عموما قيمت آنها با تخفيف بالايي مطرح مي شود كه بسيار كمتر از قيمت واقعي آنهاست زيرا كيفيت مناسب را ندارند. مي توان به راحتي مشاهده كرد كه درآمد گوشت به تنهايي چقدر قابل توجه است وسهم بزرگي از كل درآمد پرندگان را تشكيل مي دهد. حتي در مواردي كه قيمت پوستها پايين باشد. 12 ماه گذشته شاهد تغييرات قابل ملاحظه اي در ارزش پول آفريقاي جنوبي در مورد گوشت بوده ايم. اين امر بطور قابل ملاحظه اي درصدارزش درآمد گوشت را تغيير داده است.

بعنوان يك نكته جانبي مهم است بدانيم كه كل درآمدحاصل از يك پرنده (پوست و گوشت)، 10% در مقايسه با شكل 5 در شكل 7 بهتراست. اگر چه كل درآمد حاصل از يك پرنده تقريبا 60% در شكل 8 بهتراز شكل 6 بوده است. آنچه نتيجه مي گيريم اين است كه درآمد گوشت سهم مهمي از كل درآمد پرنده را در بر مي گيرد. سعي در كنترل قيمت پوست راه حل پايدار نگهداشتن اين صنعت نيست. راه حل توليد پرنده هايي با كيفيت بالاست كه گوشت و پوستي با كيفيت بالا توليد مي كنند.

 

بدست آوردن پرندگاني با كيفيت بالاي گوشت

مطالب گفته شده دلالت بر ضرورت توليد پرندگاني با كيفيت بالا براي ورود به پروسه مي باشد.

حصول اين مطلب نيازمند زمان است تا در اولين مرحله مشكل را تشخيص بدهيم، دلايل را بشناسيم و سپس برنامه هاي لازم تنظیم شوند تا بتوان شرايطي را كه منجر به بروز مشكلات مي شود مشخص كرد.
برنامه تغذيه اي صحيح پرندگان كشتاري براي رسيدن به توليد مطلوب گوشت خوب ضروري مي باشد. اطلاعات منتشر شده اندكي كه در گذشته وجودداشتند بر اساس جيره هايي بودند كه به منظور نگهداري پرندگان تنظيم شده بودند نه بهبود وضعيت پرنده و افزايش نرخ تبديل غذا به عضله. متخصصين تغذيه و جيره نويسهاي متبحر خاطر نشان مي كنند. " فرمولهاي غذايي جيره مي بايد طوري تنظيم گردند كه از بوجود آمدن چربي در پرندگان جلوگيري گردد " ، چربي محوطه شكمي هيچگونه كاربردي ندارد و هزينه صرف شده براي آن باعث ضرر مي گردد. مقدارمشخصي از چربي توليدي همواره براي داشتن پرندگاني سالم با عضلاتي به خوبي توسعه يافته ضروري مي باشد. امروزه اغلب برنامه هاي تغذيه اي شترمرغ به منظور توليد گوشت خوب و رشد كافي عضله اي طراحي نمي شوند. بلكه آنها به منظور نگهداري پرنده تا زمان مناسب براي كشتار يعني سن 14 ماهگي با وزني اندك به ميزان 95 كيلوگرم مي باشند كه فقط نظر بازار پر و پوست را تامين مي كنند. نظريه تحصيل فقط پوست و پر از شترمرغ و مد نظر قرار دادن گوشت به عنوان يك ماده توليدي جانبي، كوته انديشانه است و منجر به توليد پرنده اي غير اقتصادي مي گردد. گوشت با كيفيت بالاي شترمرغ بخش مهمي از كل درآمد آنرا تشكيل مي دهد.

نتيجه گيري:

 

پرورش پرنده اي با گوشت خوب نيازمند داشتن برنامه تغذيه اي صحيح همراه با مديريت تغذيه اي خوب و براساس استانداردهاي توليد مي باشد. برنامه مديريتي مزرعه اي كه شامل سيستم كارآي ركوردگيري و نيز به كارگيري بهبود ژنتيكي مي باشد. روش انجام اين امر توسط Blue Montain طرح ريزي شده است و آنان منتظر ديدن نتايج اوليه اين برنامه توليدي خوب مي باشند. چند سال طول مي كشد تا نتايج پايدار حاصل از اين برنامه را بتوان ديد اما تا زماني كه به اين سطح توليد برسيم مشكلات مطرح شده در اين مقاله را نمي توان مشخص كرد و در جهت حل آن كوشيد. همكاري و استفاده از اطلاعات موجود، باعث خواهد شد اين مشكلات غير اقتصادي تبديل به توليد سودمندي براي هر توليد كننده گردد.

 

 

 

 

Ostrich

Struthio camelus

 
     Of the 8,600 bird species which exist today, the ostrich is the largest. They are still found in the wild in certain parts of Africa, and are very well adapted to desert life, getting water from the plants they eat. 
     These huge birds, which sometimes reach a height of 2.6 m and a weight of 135 kg, cannot fly, but are very fast runners. Their small, flat heads and long necks are downy and their plump bodies are covered with soft feathers. The male’s body plumage is glossy black, and the wings and tail feathers are white. 
     The females and young males are greyish brown. If threatened while sitting on the nest, which is simply a cavity scooped in the earth, the hen presses her long neck flat along the ground, blending with the background. Ostriches, contrary to popular belief, do not bury their heads in the sand. 
      The male ostrich has from two to six females in his flock. The eggs each weigh about 1.5 kg. Ostriches have been raised in captivity as a source of food, and some people have even tried to ride them -- a risky business. 

 

 

What We Do        

First and foremost, we have ostriches! We raise them, we care for them, we show them off and we market them. One of the most unique animals in the world, the ostrich can fascinate the newcomer, educate the student, hypnotise the observer, inspire an artist, stock the restaurant, and provide income for the farmer.

We, the American Ostrich Association, hope to educate you, provide answers to questions, discuss the unique characteristics of the Ostrich, and in general inform you about this great big bird and how it is becoming the alternative livestock for the American Farmer.

The ostrich industry is not only surviving in this country, but growing as a domestic alternative livestock for the American farmer. The days of the unrealistic breeder market are gone and we have developed into a basic agricultural commodity. Some of the more recent accomplishments of our industry are:

• We (ratites) have been recognized by the USDA and were included for the first time in the 2002 Ag Census.
• We are recognized by the NPIP (National Poultry Improvement Plan) under Subpart F
• The Farm Bureau recognizes ratite as a “commodity” and certainly has representatives from the ostrich and emu industry across the country included in their commodity meetings and reporting.
• The USDA now includes ratite under the Mandatory Inspection Regulations at slaughter facilities

 

 

More Information

 

The American Ostrich Association is here for the members - we want you to have the information you need, the representation you want, and the success you deserve. We welcome new members at any time, and hope you'll give us feedback with your ideas and suggestions. Our established members may also, at any time, comment or suggest about the organization, the website, or any aspect of ostriches as they feel necessary.

 

 

^ترجمه:

به سایت اجتماع شتر مرغ امریکایی خوش آمدید.

از 8600 نوع گونه موجود در پرندگانی که امروزه زیست میکنند, شترمرغ بزرگترین پرنده است. آنها هنوز در قسمتهایی از حیات وحش افریقا پیدا میشوند و به گونهای بسیار مناسب به این زندگی در بیابان عادت کرده اند و به خوبی قادر به تامین آب و غذای مورد نیاز خود از گیاهان هستند.

این پرندگان عظیم الجثه که قد  برخی از آنها گاهی به 2.6 متر و وزنشان به 135 کیلو میرسد قادر به پرواز نیستند اما دوندگان بسیار سریعی هستند. سر آنها شکلی مسطح دارد و گردنی دراز و باریک دارند, بدن گوشتالود آنها با پرهای نرمی پوشانده شده است. بدن پرنده نربا پرهایی به رنگ سیاه براق تزیین یافته و بالها و پرهای دمشان به رنگ سفید میباشد.

پرندگان ماده و نرهای جوان پرهایی به رنگ قهوه ای خاکستری دارند. اگر هنگامی که در آشیانه خود ( به شکل گودالی است که در زمین کنده شده باشد) نشسته باشند, تهدیدی را احساس کنند,پرنده ماده گردن بلند خود را خم میکند به طوری که موازی با سطح زمین قرار گیرد گویی با فضای اطراف خود یکرنگ میشود. بر خلاف نظر عموم مردم شتر مرغ ها هنگام خطر سر خود را زیر شن پنهان نمیکنند.

شترمرغ نر در گروه خود معمولا 4 تا 6 ماده را دارد. وزن تخم شترمرغ به 1.5 کیلو گرم میرسد. شترمرغ هایی که در مراکز پرورشی نگهداری میشوند به عنوان یک منبع غذایی به شمار میروند و برخی نیز سعی بر این امر دارند که از آنها سواری بگیرند! یک عمل خطرناک!

هدف ما بنا نهادن استانداردهایی میباشد که تامین کننده بهترین و بالاترین کیفیت برای محصولات شتر مرغ امریکایی باشد و قابلیت سود دهی طولانی مدت  را در این صنعت بیمه کند.

 

 

کارهایی که ما انجام میدهیم:

اولین و مهمترین کار ما این است که ما شتر مرغ داریم! ما آنها را پرورش میدهیم از آنها مراقبت و نگهداری میکنیم و در نمایشگاه ها به نمایش میگذاریم و به فروش میرسانیم. شتر مرغ یکی از بی نظیرترین حیوانات در جهان به شمار می آید. یک شتر مرغ میتواند تازه واردان را مجذوب کند,یک درس آموزشی برای دانش آموزان باشد, تماشاگران را شیفته کند, الهام بخش یک هنرمند باشد, در یک رستوران به عنوان ماده غذایی استفاده شود و برای یک کشاورز تولید درآمد بکند.

ما در این اجتماع امیدواریم که بتوانیم به شما آموزش دهیم و پاسخ گوی سوالات و مشکلات شما باشیم و بتوانیم هر چه بیشتر راجع به خصوصیات این جانور بی نظیر به شما اطلاع رسانی کنیم. در مجموع هدف ما این است تا شما را از چگونگی سود دهی این پرنده بزرگ و راه کسب درامد جانبی در مزرعه آگاه سازیم.

صنعت شتر مرغ داری در این کشور نه تنها در حال حاضر موجود میباشد بلکه کم کم به عنوان یک منبع درآمد داخلی در ایالات متحده برای کشاورزان امریکایی در حال رشد میباشد.

دوران تربیت حیوانات توسط یک مربی و فرد خاص به پایان رسیده است و ما اکنون آن را مبدل به یک صنعت مصرفی پیشرفته کرده ایم. برخی از اخرین پیشرفت های ما در این صنعت عبارتند از:

برای اولین بار در سال  2002  از طرف سازمان کشاورزی دولت ایالت متحده سر شماری شده و به رسمیت شناخته شده ایم

شناخته شده توسط سازمان ملی برنامه ریزی پرورش ماکیان .

اداره کشاورزی ما را به عنوان یک ارگان ارایه کالای مصرفی میشناسد و به طور حتم نمایندگانی از صنعت شترمرغ استرالیایی در سراسر کشور داردکه جلسات و گزارشات متعددی را در ارگان های خود بر گذار مینمایند.

ما همچنین تحت قانون نظارت اجباری ذبح و تاسیسات کشتارگاه عمل میکنیم .

 

 

اطلاعات بیشتر:

این اجتماع به خاطر اعضایش وجود دارد و ما مایلیم شما همواره اطلاعات مورد نظر خود را در دسترس داشته باشید و موفقیتی به دست آورید که لایق آن هستید. ما مشتاقانه آماده پذیرفتن عضو جدید در هر زمانی هستیم و امیدواریم با حمایت و نظرات مفید خود ما را پشتیبانی کنید.

اعضای پذیرفته شده قادر هستند تا در هر زمان نظرات خود را در رابطه با اجتماع مسا یل سایت و یا هر قسمت دیگر از این انجمن را مطرح نمایند.

 

 

 

 

 

 

^منابع:

^{نکهداری و پرورش شتر مرغ}                   

^{نویسندگان: دکتر گریستف کیستنر  و دکتر گرالدراینر  انتشارات کاراپیام}    

^{مترجم:                   مهندس محمد حسین مترهیان}

^{راهنمای علمی پرورش و بیماریهای شترورغ}      

 ^{تالیف:             دکتر حسن اوحدی نیا                                                          انتشارات علم و قلم}

                     ^{http://shotormorghir.persianblog.com}

http://iranostrich.persianblog.com

http://www.farmiran.ir

http://kiau.ac.ir

http://shotormorghwww.persianblog.com

http://www.nature.ca

http://www.ostriches.org

http://www.ag.ndsu.edu

 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 20 اسفند 1393 ساعت: 10:00 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره شترمرغ,تحقیق درباره نحوه نگهداری شتر مرغ,تحقیق درباره خلاصه ای از بیماریهای شتر مرغ,

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: چهارشنبه 20 اسفند 1393 ساعت: 9:58 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره مادر برد چيست؟,تفاوت بين مادر بردها,بخش هاي پردازنده,پردازنده هاي Intel,سيستم هاي مجهز به cpu و cpu هاي دو هسته اي,توليد كنندگان چيپست,