معرفی دانشگاه

دانشگاه شیراز با بیش از نیم قرن تجربه در زمره سرآمد ترین دانشگاه های ایران و با اعتبار بین المللی فعالیتهای جدیدی را در منطقه آزاد قشم آغازنموده است. دانشگاه شیراز در منطقه آزاد قشم از مهر ماه 1383 در مقاطع تحصیلی مختلف کارشناسی وکارشناسی ارشداقدام به پذیرش دانشجو از بین داوطلبان داخل و خارج کشور نمود. پذیرش دانشجو در این دوره ها در مقطع کارشناسی در رشته های ، مهندسی کامپیوتر (نرم افزار و سخت افزار) ،حقوف و معماری از طریق کنکور سراسری وخارج از کنکور  سراسری ، بر اساس میانگین معدل سه ساله متوسطه و پیش دانشگاهی و ارزشیابی مدارک می باشد.
درمقطع کارشناسی ارشد نیز در 27 گرایش مختلف از طریق کنکورسراسری و خارج از کنکور سراسری ، از طریق مصاحبه علمی  وارزشیابی مدارک می باشد . تحصیل در منطقه آزاد قشم بصورت حضوری می باشد و تمامی کادر آموزشی در دانشگاه ، اساتید  مجرب خود دانشگاه شیراز میباشند

دانشکده ادبیات و علوم انسانی :

رشته های دانشکده

دانشکده اقتصاد ، مدیریت و علوم احتماعی :

رشته های دانشکده

دانشکده حقوق و علوم سیاسی

تاريخچه دانشكده

رشته هاي دانشكده

دانشکده دامپزشکی :

تاریخچه

دانشکده علوم :

رشته های دانشکده

دانشکده کشاورزی :

تاریخچه دانشکده

مقدمه:

مهندسين چه كساني هستند؟ آنها چه كار مي كنند ؟ مهندس شدن چقدر طول مي كشد؟

اينها اولين سؤالات هستند كه براي دانشجويان مآل انديش پيش مي آيد و همچنين اينها اولين سؤالاتي هستند كه بايد در هر كتاب مقدماتي مهندسي در مورد آنها مطالبي بيان شود.

از يك نظر مهندسين خالقين و ابداع كنندگان ايده ها و مفاهيم سازندگانوسائل و ساختمان ها و بالاتر از همه حل كنندگان مسائل مي باشند.

بايستي آنها را براي مواجهه با دنيايي از تغييرات  دنيايي از اعتراضات و مبارزه طلبي هاي جديد و هميشه در تغيير آماده كرد.

حرفه مهندسي:

اغلب مخلوقات زنده محبوس در الگوي دارويني مي باشند. آنها مي بايد يا خود را با محيط متغير اطراف وفق دهند تا زنده بمانند و يا نابود شوند. فقط نوع بشر است كه استثناءاست فقط ما هستيم كه انديشه تغيير محيط اطراف خود را داريم و آن را با نيازهاي خود منطبق مي سازيم.

در سطح بسيار مقدماتي اين نقش از مهمترين مشخصه هاي حرفه مهندسي است.

ريشه هاي مهندسي به زمان اجدادمان بر مي گردد يعني هنگامي كه در جدال براي زنده ماندن اولين بار از ابزار استفاده كرده اند.

ملاحظه مي شود كه در طول تاريخ مهندسين دانسته هاي خود را به شكل علم و تكنولوژي براي رفع نيازهاي جامعه بكار گرفته اند. فضائل و كمالات مهندسين از جنبه هاي اجتماعي سياسي يا هنري روي تاريخ تأثير بسياري داشته است.

يك جنبه احساسي بسيار واقعي اينست كه مهندسي راه را براي پيشرفت تمدن صاف و هموار نموده است.

امروزه ما در عصر تاريخي و دوران خاصي زندگي مي كنيم. جمعيت ما روي محدوده هاي طبيعي محيط اطرافمان فشار مي آورد. طبيعت را تهديد به نابودي مي كند و حتي شايد اين سياره را غير قابل سكونت نمايد. ممكن است تاريخدانان آينده به قرن بيستم بدين صورت بنگرند كه قرن بيستم زماني بوده است كه ما براي اولين بار محدوديت منابع طبيعي روي زمين را تشخيص داديم و حتي اينكه به سرعت به مسير اتمام اين منابع نزديك شديم.

جامعه ما بطور فزاينده اي به علم و تكنولوژي- مهندسي- وابسته شده است. در واقع اين وابستگي نه تنها به خاطر ترقي روز افزون و خوشبختي است بلكه بخاطر بقاء نيز مي باشد. امروزه مسائل و مشكلات جدي بصورت فزاينده و غافل گيرانه پديدار مي گردد.

مهندسي حرفه اعتراض و مبارزه طلبي است اين حرفه دقت و نظم علم را به خلاقيت و تحليل مورد نياز جهت مسائل پيچيده موجود در برابر جامعه مدرن در هم مي آميزد.

در طول تاريخ چنين ملاحظه شده است كه مهندسين دانسته هاي خود از علم و تكنولوژي را براي رفع نيازهاي جامعه بكار برده اند. انها راه پيشرفت تمدن را صاف و همورا نموده اند.

مهندسين مخترعين و حل كنندگان مشكلات هستند كه مهارت. تجربه و دانش خود را جهت خدمت به جامعه بكار مي برند. مهندسي يك حرفه اعتراض و مبارزه طلبي است. اين حرفه دقت و نظم علم را با خلاقيت و قوه تخليل مورد نياز جهت حل مسائل پيچيده موجود در مقابل جامعه نوين در هم مي آميزد.

مهندس كيست؟

مهندسي عبارتست از استفاده از علم و تكنولوژي جهت اجابت نيازهاي بشر.

به علت گسترش فراوان وتنوع  بسيار رشته ها و كارهاي مهندسي. ارائه تعريفي دقيق و ساده از كلمه«مهندس» بسيار مشكل است.

در طول دو قرن گذشته استفاده از اين لغت وسعت يافت و شامل فعاليتهاي غير نظامي يعني فعاليت هاي «سيويل» هم شد كه به اين گونه مهندسي مهندس عمران  گرفته مي شود.

تعريفي رسمي توسط حرفه مهندسي مورد قبول واقع شده است. دفتر ارزيابي و صدور اعتبار نامه مهندسي و تكنولوژي تعاريف زير را ارائه مي دهد:

تكنسين مهندسي:

بسياري از امور و فعاليتهاي مهندسي نياز كمتري به امور تحليلي و يا مهارت در درك مفاهيم دارند. ولي از سوي ديگر نيازمند معلومات و مهارت در زمينه كاربردي خاصي هستند.اگر چه فعاليت هاي كلي تكنسين هاي مهندسي در مقايسه با كارهاي مهندسين  جريان عادي تري دارد ولي ماهيتاً اين افراد هرگز داراي مهارت بالاي نيستند.

تكنسين هاي مهندسي عملاً درگير ساخت نخستين نمونه از ابزارهاي طراحي شده بوسيله مهندسين مي باشند.

استاد كار:

استادكاران داراي مهارتهاي دستي لازم جهت توليد اجزاء و عناصر مشخص شده بوسيله مهندسين هستند.

بنابراين نيازي ندارند كه شناخت پايه اي از اصول مرتبط با طراحي داشته باشند.

آموزش انها در محل كار صورت مي گيرد.

گر چه مي توان تعاريف رسمي از مهندسي ارائه داد ولي ساده ترين راه اينست كه به يك مهندس به عنوان كسي كه حل كننده مشكل است و علم و تكنولوژي را براي رفع نياز جامعه بكار مي برد فكر كرد.

مهندسي يك فعاليت گروهي و تيمي است كه شامل دانشمندان كه محقق قوانين طبيعت هستند. مهندسين كه به وسيله طراحي تبديل كننده معلومات علمي به شكل هاي قابل كاربرد هستند.

تكنولوژيست هاي مهندسي و تكنسين ها كه طرح هايمهندسي را پياده و اجراء مي كنند و استادكاران كه مهارت ويژه خود را بري توليد مواد و ابزار لازم براي طرح ها بكار مي برند مي باشد.

رشته هاي مهندسي:

مشخصه حرفه مهندسي فراواني وتنوع زمينه هاي تخصصي آن است .كاربردهاي مهندسي ازدنياي ميكروسكوپي طراحي مدارهاي مجتمع براي كامپيوترهاي عددي تاپروژه هاي ساختماني غول آسيا نظير سدها پلها ياشهرهاي كامل راشامل مي شود .ماهيت پيچيده مسائلي كه هم اكنون جامعه نوين باآنها مواجه است باعث انگيزش نظام هاي جديد ومتنوع ديگر مهندسي نظير  مهندسي محيط زيست مهندسي زيست دارويي ومهندسي سيستمها

 شده اند .

در پاسخ به نيازهاي جامعه انواع رشته هاي تخصصي ترمهندسي گسترش و تكامل يافته اند.

مهندسين فضا نوردي: مرتبط با طراحي و تكامل هواپيما و فضا پيما هستند.

مهندسين كشاورزي: اصول مهندسي را در صنايع توليد مواد غذايي و مزارع بكار مي برند.

مهندسين معماري: همكاري متقابل با ارشيتكت ها در طراحي و ساخت بناها دارد.

مهندسين هواشناسي و اقيانوس شناسي: مرتبط با موارد استفاده جامعه از اتمسفر زمين و اقيانوسها و صدمات ناشي از اين استفاده ها هستند.

مهندسين خودرو: مسئول طراحي توسعه و تكامل ساخت استفاده و بكار گيري وسايط نقليه زميني هستند.

مهندسين زيست دارو: روشهاي مهندسي را با علوم زيست شناسي و دارويي تركيب        مي نمايند.

مهندسين كامپيوتر: مرتبط با طراحي و استفاده  و بكارگيري سيستمهاي كامپيوتري هستند.

مهندسين محيط زيست: اطلاعات و دانش مربوط به علوم طبيعي اجتماعي فيزيكي را جهت بررسي و تجزيه و تحليل و پيش برد اثرات متقابل جامعه تكنولوژي و محيط زيست با يكديگر تركيب مي نمايند.

مهندسين صنايع: مرتبط با طراحي و نصب و داير كردن سيستمهاي متشكل از مردم مواد. و     دستگاه ها هستند.

مهندسين ساخت: مسئول توسعه و تكامل روشهاي اقتصادي جهت ساخت طرح هاي مهندسي هستند.

مهندسين مواد و متالوژي: متخصص در توسعه و تكامل توليد و كاربرد مواد فلزي. سراميكي و پلاستيكي مورد استفاده در صنعت هستند.

مهندسين دريانوردي: مرتبط با بهره برداري از معادن از طريق بكارگيري روش هاي مختلف معدنكاري هستند.

مهندسين هسته اي: طراح و راهبر سيستمهايي هستند كه از انرژي هسته اي استفاده          مي كنند.

مهندسين نفت: توسعه دهندگان روشهاي بهره برداري و عمليات تصفيه نفت هستند.

مهندسين بهداشت و منابع آب: طراح تجهيزات و تأسيسات انتقال و تصفيه آب  هستند.

مهندسين سيستم ها: طراح و تحليلگر سيستم هاي پيچيده هستند.

مهندسين حمل و نقل: مرتبط با نقل و انتقال مردم و محصولات هستند.

مهندس چكار مي كند؟

 معمولاً تشخيص بين انواع مهندسي از روي كارها و فعاليتهاي آنها در محل كار معلوم مي گردد.

مثلاً معمولاً چنين تصور مي شود كه يك مهندس راه و ساختمان يك بناست.

در يك رشته مهندسي خاص امكان وجود دامنه وسيعي از كارها و فعاليت ها وجود دارد.

علائق. تجربه و وظايف حرفه اي مهندسين از روي تنوع مشغله و قابليت توفيق انها در شغل هاي گوناگون تشخيص داده مي شود.

نقش هاي مهندس

پژوهش                           Research

             توسعه                                 Development

      طراحي                          Design

توليد                                  Production

    ساختمان                      Construction

       پروژه                           Project

          عمليات                           Operations

            آزمايش                      Testing

      خريد و فروش                Sales

          مديريت                       Management

     مشاوره                       Consulting

آموزش                            Teach

      …                               Others     

طيف فعاليتهاي مهندسي بسيار وسيع است:

مهندسين پژوهش در جستجو كشف تغيير و مشخص كردن موارد استفاده عملي براي      پديده هاي جديد علمي هستند.

مهندسين توسعه: اكتشافات علمي را ند نظر گرفته و اقدام به طراحي و ساخت نمونه اوليه كار جهت انجام آزماشات كاربردي روي انها مي نمايد.

مهندسين طراح: نمونه اوليه را تبديل به دستگاه يا فرآيندي مي كنند كه مناسب توليد انبوه يا اجراي عملي باشد.

مهندسين توليد: مشخصه هاي ارائه شده توسط مهندسين طراح را دريافت و بر توليد انبوه مطابق مشخصات ارائه شده نظارت مي نمايند.

مهندسين ساختماني: مسئول طراحي و ساخت سازه هايي نظير بناها كارخانجات و پل ها هستند.

مهندسين پروژه:  مسئوليت كلي نظارت بر كارهايي را بر عهده دارند كه در يك پروژه مهندسي انجام مي شوند.

مهندسين عمليات:  يا كارخانه مسئول كار كردن وسرويس و نگهداري تأسيسات عمومي يك كارخانه هستند.

مهندسين آزمايش:  آزمايشات لازم در مراحل پژوهش. توسعه و بهره برداري را طراحي و اجرا مي نمايند.

مهندسين فروش:  به عنوان رابط بين شركت خود و خريداران و در جهت پيدا كردن و توسعه بازار فروش عمل مي كنند.

تاكيد تعليم مهندسي عبارتست از:

تكامل مهندسين بصورتي كه بتواند در دنيائي ازتغيير فكركنند جوابگو باشند وخود را وفق دهند توجه اين برنامه معطوف به روش شناسي حل مهندسي مسائل وكسب معلومات علمي جهت حمايت ازاين كاراست.مبناي اين برنامه دروسي ازعلوم پايه فيزيك شيمي ورياضيات (شامل روش هاي محاسباتي نوين )است .اما يك جزء ضروري ازتعليم مهندسي مشتمل بردوره هايي درهنر علوم انساني واجتماعي است زيرا كه اين دوره ها مكمل اين آموزش هستند ونقطه تماسي با بقيه جامعه فراهم مي آورند همچنين مي بايد دانشجويان مهارت خودرادرايجاد ارتباط مؤثر ازطريق نوشتن صحبت كردن باوسائل ترسيمي راگسترش وپيشرفت دهند.                              

برنامه هاي تكنولوژي مهندسي  

براي برطرف كردن نيازهاي صنعتي به فارغ التحصيلان داراي مهارت بيشتردركاربردهاي ويژه برنامه تكنولوژي مهندسي داير گرديده است فارغ التحصيلان دوره دوساله                       اين برنامه موسوم به تكنسين هاي مهندسي وفارغ التحصيلان دوره چهارساله                   موسوم به تكنولوژيست هاي مهندسي هستند.

رسميت برنامه هاي درسي مهندسي

معياربررسي كلي وصدوراعتبارنامه ازسوي دفتر توجه به كسب اطمينان ازوجود پايه مطلوب درعلوم ورياضيات علوم انساني واجتماعي علوم مهندسي وروش هاي مهندسي وهمچنين فراهم آوردن زمينه هاي تخصصي رادارد.فرايند صدور اعتبارنامه شامل مرور وبررسي برنامه درسي بوسيله پرسشنامه همراه با گزارش تكميلي بازديد ازمحل بوسيله گروهي كه بادقت ازطرف دفتر انتخاب شده اند است .هم اكنون دفتر بوسيله اداره آموزش ايلات متحده دفتر ملي ثبت مهندسي شوراي ملي بازرسان مهندسي به عنوان تنها مؤسسه صدور اعتبارنامه هاي درسي مهندسي به رسميت شناخته شده است .

تحصيلات كارشناسي ارشد

تحصيلات مهندسي به فارغ التحصيل شدن ازدانشگاه حتم نمي شود.مهندسين علاقمند به تحقيق وتوسعه مي بايد درسطح كارشناسي ارشد ودرزمينه علوم پايه وعلوم مهندسي تحصيل نمايند .ضرورت دارد دانشجويان مهندسي توجه نمايند كه تحصيلات آنها يك الزام درزندگي است براي مطابقت بادنياي درحال تغيير مي بايد مهندسين مستمر تحصيلات خود را بطور غيررسمي وازطريق مطالعه كردن بحث با همقطاران شركت در                 گردهمايي هاي فني يا كارگاههاي فني ارتقاء وادامه دهند.

مهندسي به عنوان يك حرفه:

مهندسي يك حرفه ياد گرفتني است درست همانند قانون و قضاوت. پزشكي و يا علم خداشناسي. مهندسين بايد برخي مهارت ها را كسب نمايند  چه در طول تحصيلات رسمي و چه در دوران كار و تجربه تا بدين وسيله عملاً حرفه خود را تمرين نمايند. و درست همانند ساير اعضاي حرفه ها مهندسين مسئول به كار گرفتن معلومات تخصصي و مهارت خود به نفع جامعه هستند.

يك حرفه را از طريق چند مشخصه مهم مي توان تشخيص داد:

1.     پاسخ گو و ارضاء كننده يك نياز حتمي و سود بخش جامعه است

2.      نياز به تمرين در درك درست و قضاوت و بصيرت دارد و موضوعي نيست كه استاندارد شدني باشد.

3.     شامل فعاليتي است كه تحت رهبري فكري هوشيار و سطح بالايي از دانش و مهارت غير از آنچه كه متعارف عموم است صورت مي گيرد.

4.      يك هدف دارد و آن هم پيشبرد دانش و ايده آل حرفه لازم براي انجام خدمات اجتماعي.

5.     داراي وضعيت و مقام قانوني است.و نياز به استانداردهاي شناخته شده جهت كسب مجوز دارد.

اصول اخلاقي مهندسين:

اصول اساسي :درستي. تماميت. يزرگي. شأن و افتخار حرفه مهندسي به طريق زير بوسيله مهندسين حفظ و پشتيباني مي شود:

الف)بكار گيري دانش و مهارت فني براي فزوني رفاه و آسايش بشر.

ب) درستكار و بي غرض بودن و با راستي خدمت كردن به جامعه. كارفرمايان و ارباب رجوع.

ج) كوشش و رقابت بري افزايش شايستگي. حيثيت و اعتبار حرفه مهندسي.

د) حمايت از انجمن هاي حرفه اي و فني نظام هاي مهندسي.

قوانين اساسي:

1.     مهندسين در انجام وظايف حرفه اي خود ايمني. سلامت رفاه و آسايش جامعه را بر تر از هر چيز قرار مي دهند.

2.     مهندسين صرفاً خدماتي را ارائه مي دهند كه در حيطه شايستگي و صلاحيت آنهاست.

3.      مهندسين بيانيه هاي عمومي اي را انتشار مي دهند كه وقعي و راست باشد.

4.     مهندسين در انجام كارهاي حرفه اي براي هر كارفرما يا ارباب رجوع وفا كارانه و امانت دار عمل مي كنند و از هر گونه منفعت طلبي خود داري مي نمايند.

5.      مهندسين شهرت و اعتبار خود رابر لياقت و شايستگي خود در ارائه خدمات بنا نموده و با سايرين رقابت نا شايست نمي نمايند.

6.      مهندسين آنچنان عمل مي كنند كه  بزرگي.درستي و تماميت شأن و مقام حرفه مهندسي حفظ و تقويت شود.

7.     مهندسين در دوران زندگي كاري  مهارت حرفه اي خود را بهبود و توسعه داده و فرصت هايي براي پيشرفت حرفه اي مهندسين تحت نظر خود فراهم مي اورند.

ثبت حرفه اي:

هم اكنون به منظور تثبيت حدي ازكنترل روي كيفيت موردنياز جهت كارمهندسي قوانين ومقررات گسترده اي حاكم مي باشند .ثبت حرفه اي درسال 1907 ازايالت وايومينگ شروع وسپس تمام ايالت ها قوانيني راگذراندند .براساس اين قوانين لازم است همانند امور حقوقي وپزشكي مهندسين نيز جهت برخي امور حرفه اي جواز كار وتأ ييديه شغلي دريافت نمايند .زمينه واساس ثبت ودريافت جواز مبتني برقيموميت قانون اساسي برامور زندگي همراه با ايمني سلامت ودارايي وپيشبرد رفاه است .

ثبت حرفه اي براي مهندسيني كه فعاليت هاي حرفه اي اعم از شغل هاي انفرادي ويا شغل هايي نظير مسئوليت يك سازمان مهندسي رادارند لازم است .    

موفقيت مهندسي:

يادآوري اين نكته مهم است كه حرفه اي نظير مهندسي وقتي مي تواند موفق عمل نمايد كه برخوردار از اعتماد و احترام جامعه اي كه به آن خدمت مي كند باشد.

اگر بايد مهندسين اين اعتماد و احترام را كسب نمايند و نگه دارند ضروريست در كارهاي حرفه اي خود هر چه بيشتر به قانون و نظام اخلاقي مهندسين نزديك تر شوند.

مهندسي يك حرفه ياد گرفته شده با استانداردهاي خاص خود است.

مهندسين در طول تحصيلات رسمي خود مي بايد مهارتهايي را كسب و در حرفه خود تجربه نمايند. همچنين براي بسياري از كارها بايد تبديل به مهندس ثبت شده(مجاز) بشوند.

حرفه مهندسي يك نظام قانوني اخلاقي را جهت تثبيت درجه اي از امانات و درستي  اطمينان و اعتماد و احترام براي مهندسي مورد قبول قرار داده است. مهندسين خود را در انجمنهاي حرفه اي سازمان داده اند تا به نيازهاي حرفه اي خود برسند.

مبارزه طلبي ها براي آينده:

بايد مهندس نوين را براي مواجه شدن با دنيايي از تغيير آماده  كرد. دانش علمي و تكنولوژي با سرعت زيادي به توسعه ادامه مي دهند به همين نسبت نيز پيچيدگي مسائلي كه در مقابل جامعه پديد مي آيند بيشتر مي شوند.

جدي ترين بحران و بلاتكليفي فوري ما ناشي از افزايش سريع جمعيت و ماهيت تهديد كننده فعاليت هاي ما مي باشد. اين فعاليت ها قادر به تغيير مداوم و دائمي سياره ايست كه ما در روي آن زندگي مي كنيم.

يك نتيجه جدي از رشد روز افزون تعدا و كارهاي ما اينست كه ما واقعاً بساري از منابع طبيعي اين سياره در آينده نزديك به انتها مي رسند.

پاسخگويي به نيازهاي اساسي بشر در زمينه غذا و انرژي معرف مبارزه طلبي عمده اي در نابودي منابع طبيعي است.

اين امكان هست كه تكنولوژي مدرن پاسخگوي بسياري از مشكلات و مسائل جامعه باشد ولي خود تكنولوژي نيز مولد مسائل جديد است.

اينها چند مورد از مبارزه طلبي هاي بسياري هستند كه مهندسين با آنها مواجه مي شوند.

گرچه دانش علمي و تكنولوژي با سرعت زيادي به گسترش خود ادامه مي دهد به همين نسبت هم مسائلي كه جامعه نين با آنها مواجه مي شود پيچيده تر مي گردند. جدي ترين بلاتكليفي فوري ما ناشي از افزايش سريع جمعيت و ماهيت تهديد كننده فعاليتهاي ما است. از موارد قابل توجه ويژه احتما به پايان رسيدن بسياري از منابع طبيعي اين سياره است. پاسخگويي به نيازهاي انساني در زمينه غذا و انرژي نمايانگر مبارزه طلبي عمده اي در دنيايي با منابع در حال پيان است.

 تراكم جمعيت هاي وسيع در محدوده شهرها باعث پديد آمدن مبارزه طلبي هاي جديد با ماهيت هاي اجتماعي و تكنولوژي شده است.

پيشرفت هاي تكنولوژي جديد نظير داده  پردازي اتوماتيك و مهندسي ژنتيك باعث بروز تمايلات جديد به ايجاد تنوع در شأن و مقام انساني شده است.

از آنجايي كه اين مبارزه طلبي ها شامل عوامل اجتماعي سياسي و اقتصادي و همچنين    جنبه هاي تكنولوژيكي هستند. لذا مهندسين مي بايد همواره آگاه بر ابعاد گوناگون مسائل پيچيده اي كه متوجه آنهاست باشند.

تقلب هاي دانشگاهي

امروزه تقريباً درتمام مراكز آموزشي دنيا تقلب به صورت يك معضل آموزشي درآمده است.اين مقاله به بررسي علل بروز تقلب ونحوه برخورد با آن دردانشگاه هاي آمريكامي پردازد.

جيمزكارگ تيلور ، استاد دانشگاه آريزونا ،از تقلب هاي زيادي كه دركلاس درس او- تاريخ موسيقي جاز- صورت مي گرفت متحير بود. دانشجويان از روي برگه يكديگر مي نوشتند، با سرفه كردن به صورت رمزي با دوستانشان ارتباط برقرارمي كردند. ودرحالي كه تظاهر         مي كردند از فرط خستگي، دست خودرا به پشت سرشان مي برند جواب هاراكه درپشت دستشان نوشته بودند به دوستانشان نشان مي دادند.

او يكبار متوجه دانشجويي شد كه با تلفن همراه جواب ها را به پيجر دوستش مي فرستاد.براي مثال 2 × 54 بود، بدين معني كه جواب سؤال 54 گزينه ب است. كارگ تيلور آنها را از كلاس بيرون انداخت وبه هردو آنها نمره تك داد.

دردانشكده كوچك مورنينگ سايد درشهر سيوكس ايالت آيووا، هيسرريد، استاد فلسفه متوجه شد كه دردرسش، مقدمات اصول اخلاق، تقريباً هركسي به نحوي درحال تقلب است. دو دانشجو كه ورقه هايشان را تحويل دادند جوابهايشان تقريباً يكسان بود. ريد این قضيه را به رئيس دانشكده گزارش كرد وآنها مورد بازجويي قرارگرفتند كه براساس آن يكي از دانشجويان درآن درس نمره تك گرفت واز بقيه امتحانات محروم شد.

وقايع این چنين بسيار معمول اند. درسالهاي اخيربسياري ا زدانشگا ه ها ودانشكده ها موج عظيمي از سرقت ادبي، تباني درانجام تكاليف وتقلب درامتحانات را گزارش كرده اند.

درتحقيقي كه در31 دانشگاه دردهه گذشته انجام گرفت، پروفسوردونالد مك كيب، استاددانشگاه روتگرز،دريافت كه تقريباً 70 درصد از دانشجويان قبول دارند كه درمقطعي ازتحصيلاتشان دردانشگاه تقلب كرده اند. به گفته مك كيب بيش از15 درصد از آنها تقلب كنندگان حرفه اي ودائمي هستند.

تحقيق ها وپايان نامه ها دركامپيوتر

علت وجود این موج تقلب را عواملي نكوهيده اي مي دانند كه يكي از آنها كاهش تأكييد برارزش هاي اخلاقي درخانه ومدرسه مي باشد. درعين حال بايد بپذيريم كه تقلب آسان ترين راه است.به وسيله اينترنت دانشجويان به گنجينه اي ازاطلاعات دسترسي پيدا مي كند كه          مي تواند به سادگي از آن استفاده كنند. ميشل گلدفارب ، مديردفتر مشاوره دانشجويي دانشگاه پنسيلوانيا، مي گويد:‹‹ يك احساس خاص كابويي در مورد اينترنت وجود دارد وآن اينكه هركسي به هر نحوي كه مناسب مي داند ، مي تواند ا زاطلاعات آن استفاده كند›› .

شاران دانيل، استاد دانشگاه تكزاس، دركلاس انشاء از دانشجويان خواست كه يك نقد ارزشي – كه مي توانست شامل بررسي يك فيلم معاصر باشد- بنويسند. يك دانشجويي يكي ازفيلم هاي بروس ويليس ( بازيگر معروف آمريكايي ) را انتخاب كرد. وقتي خانم دانيل مقاله آن دانشجو را تحويل گرفت، به آن شك كرد وفكر كرد كه آن را ازجايي رونويسي كرده است.چراكه سبك آن مقاله با كارهاي قبلي آن دانشجو متفاوت بود. خانم دانيل تحقيق كردوفهميد كه آن دانشجو كل مقاله خود را از اينترنت رونويسي كرده است.

امروزه صدها آدرس كامپيوتري با نام هايي ازقبيل Schoolsucks.com وCollege Term Papers.com وجود دارند كه مقالات آماده اي را با موضوعاتي از انسان شناسي گرفته تا جانورشناسي ، ارائه مي دهند. بعضي ازشبكه ها مجاني اند ، به شرطي كه شمايك مقاله از خودبه آن شبكه بدهيد، آن نيز يك مقاله به شما مي دهد.

حال آنكه براي استفاده از بعضي شبكه هاي ديگر بايد ازحداقل مبلغ حق ويزيت، تا بيش از 100 دلار براي هر صفحه بپردازيد.

دانشجويان مقالاتي را مستقيماً از دوستانشان مي گيرندو علاوه بر آن وقتي پايان ترم نزديك مي شود، سايت هاي گپ زني و مدارهاي پيام مرتبط (On line) مملو از درخواستهاي دانشجويان مستأصلي است  كه به دنبال مقالات مي گردند. در بسياري از سايت هاي تحقيق كامپيوتر نوشته شده است (فقط براي تحقيق) ولي اينگونه توجيه كردن ها، مضحك به نظر مي رسد.

دلايل تقلب

كارشناسان مي گويند كه تقلب كردن از دوران راهنمايي شروع مي شود و اغلب در دبيرستان به صورت يك عادت درمي آيد، يك بررسي جديد توسط مؤسسه Who's Who (مؤسسه ا ي كه به معرفي اشخاص مهم مي پردازد) كه در ميان دانش آموزان موفق دبيرستانهاي آمريكا صورت گرفت نشان داد كه 80 عددي از بهترين و با هوش ترين هاي كشور قبول دارند كه در دوران مدرسه تقلب كرده اند، كه البته این رقم 5 درصد بيشتر از سال قبل بود. بيش از نيمي از دانش آموزان مي گفتند كه این چيز عجيبي نيست و البته جاي تعجب نبود. در تحقيق كه در طول سه سال گذشته از دانشگاه جرج تون ايالت واشنگتون دي سي به عمل آمد، 36درصد از تقلب هاي گزارش شده مربوط به دانشجويان سال اول بود.

بعضي ها چنين توجيه مي كنند كه تقلب كردن در درس هايي كه جزء رشته اصلي شان نيست، ولي براي فارق التحصيل شدن لازم است، اشكالي ندارد. بعضي ديگر مي گويند: تقلب جرمي است كه كسي در آن قرباني نمي شود.يك دانشجوي دانشگاه تكزاس پا را از این هم فراتر نهاده ومعتقداست كه تقلب يك شكل مجاز يادگيري است. او نوشته است من شخصاً تقلب نمي كنم مگر اينكه چيزي از آن يادبگيرم . او همچنين براين باور است اگر تقلب بصورت نگاه كردن به جواب سوال ، از روي برگه ديگران باشد، بعيد است كه آن جواب فراموش شود چرا كه شخص براي بدست آوردن آن به تقلب متوصل شده است.

به گفته مك كيب، استاد دانشگاه روتگرز،يك دليل عمده براي تقلب بين دانشجويان این است كه با همكلاسي هايشان كه تقلب مي كنند، برخوردي نمي شود، وقتي آنها مي بينند كه ديگران تقلب مي كنند وكسي جلوگيري نمي كند ازخود مي پرسند چرا بايد بخاطر                  كم توجهي مسئولان، اشخاص ديگري با تقلب كردن به يك معدل بهتر يا شغل بهتر دست يابند؟

مك كيب ازصدها استاد درسراسر كشور پرس وجو كرد ودريافت كه 40 درصد از استاداني كه از دانشجويان تقلب گرفته اند، حتي يك مورد را هم گزارش نكرده اند، او مي گويد: بسياري ازاستادان فكر مي كنند كه این يك معضل است وبعضي ها از این نگرانند كه مدرسه يا دانشگاه از آنها حمايت نخواهد كرد وبه همين دليل از شكايت عليه دانشجويان متقلب صرف نظر مي كنند.

دردانشگاه دولتي ايالت كاروليناي شمالي، يك دستيار آموزش به جرومه پري ، استاد ميكروبيولوژي ، گفت: كه دونفر از دانشجويان جواب ها را درحاشيه برگهايشان مي نويسند وبه يكديگر نشان مي دهند. پري گفت: كه او قضيه را با همكارانش درميان گذاشت وهمه آنها گفته بودند كه پي گيري قضيه تقلب ها بي فايده است ودر نهايت خود او به دليل عدم حمايت مسئولان تحقيرخواهد شد. به هر حال او قضيه را پيگيري كرد ودانشجويان مقصر شناخته شدندوتقاضاي بخشش آنها مورد قبول واقع نشد.يكي ازدانشجويان درهمان مرحله قبول كرد كه مقصر است، ولي دانشجوي ديگر از هيئت امناي دانشگاه خواست كه قضيه رامجدداً بررسي كنند. از بدشانسي پري ، يك كميسيون فرعي بخاطر اينكه دلايل ومدارك براي اثبات تقلب كافي نبود حكم را لغو كرد وحتي از پري ودستيارش خواسته نشد كه با كميسيون حاضر شوند وشهادت دهند.

بعد از آن پري درنامه اي به كميسيون با صراحت نوشت كه دراين دانشگاه هيئت علمي نسبت به مسئولان بد بين شده اند ونمي دانند كه آيا موارد تقلب را پيگيري كنند يا نه ؟ البته بعد ازنوشتن آن نامه او از كار بركنار شد.

توسل به آزمون هاي بدون مراقب

استادان زيرك امروزه با محدود كردن موضوعات تحقيق وسوالات ناگهاني درمورد پيشرفت تحقيق دانشجويان از سرقت ادبي         (رونويسي كردن تحقيق ها ) توسط دانشجويان جلوگيري مي كنند وهمچنين شبكه هاي كامپيوتري جديد به استادان قول داده اند كه تحقيق هايي را كه از جاي ديگر رونويسي شده را كشف كنند. براي مثال سازمان سرقت ادبي در اينترنت، تحقيق يك دانشجو را با بيش از صدهزار تحقيق كه در پايگاه داده هايش وجود داردو همچنين با تحقيق هايي كه توسط دستگاه هاي تحقيق اينترنت فهرست يندي شده، مقايسه مي كند.

در حالي كه استادان مي توانند كلاس هايشان را كنترل كنند، شمار زيادي از دانشگاه ها و دانشكده ها به روش قديمي ازمون بدون مراقب روي آورده اند مك كيب مي گويد: ‹‹ فعاليت غير اخلاقي دانشجويان در دهه 60، جوي از بي اعتمادي را به وجود آورد كه در نتيجه آن رسم هايي همچون آزمون بدون مراقب در بسياري از دانشگاه ها برچيده شد››.

وي همچنين مي افزايد: ‹‹ امروزه به كارگيري نوعي از آزمون بدون مراقب، نوعاً نشان دهنده ميل به بالا بردن سطح صداقت و حس مسئوليت شناسي در زندگي دانشجويان است››.

برخلاف آزمونهاي بدون مراقب قديمي در دانشگاه ها، مانند دانشگاه ويرجينيا، امروزه بيشتر آزمون هاي بدون مراقب به نحوي تقدير            يافته اند كه درآن، دانشجويان ملزم نيستند تقلب ها و دغل كاري هاي تحصيلي شان را گزارش كنند. اما دانشجوياني كه شاهد تقلب كردن ديگران هستند قوياً تشويق مي شوند كه آنها را گزارش كنند.دانشجوياني را كه هنگام تقلب مي گيرند اگر داوطلبانه به تقلبشان اعتراف كنند، قضيه حل مي شود.بعضي وقت ها كه دانشجو به اشتباه خود اعتراف مي كنداستاد به طور خصوصي با او صحبت مي كند و مجازاتي را براي او در نظر مي گيرد و درديگر موارد اتهامات به هيئت قضايي ويا كميته انضباطي ارجاع داده مي شود. بارديگر اگر دانشجوي متهم دراين مرحله به جرم خود اعتراف كند، موضوع با يك مجازات فيصله مي يابد، ولي درمواردي كه دانشجويان منكر اتهام خود مي شوند، دادخواهي بطور رسمي بررسي مي شود وپرونده با مدارك وشواهد لازم كامل مي گردد.

دربسياري از دانشگاه ها متخلفين براي بار اول با مجازات هايي از قبيل نمره تك ويا يك دوره تنبيه روبرومي شوند ، ولي دانشجوياني كه براي باردوم يا سوم تقلب مي كنند و يا مرتكب تخلفات شديتري مي شوند ممكن است اخراج شوند و يا با تعليق روبرو گردند.

در دانشگاه مريلنددانشجوياني كه در حين تقلب به دام مي افتند، در آن درس در كارنامه شان نمره تك به اضافه علامت ‹‹X›› X ثبت           مي شود كه حرف X نشان دهنده این است كه دانشجو به علت تقلب نمره تك گرفته است. دانشجوياني كه براي اولين بار تقلب كرده اند، مي توانند تقاضا كنند كه حرف X را كه نشانه تقلب است از كارنامه شان حذف كنند. البته این به شرطي عملي است كه دانشجويان در جلسات 6 هفته اي ويژه اي به طور كامل شركت كنند. هرچند كه نمره تك آنها به قوت خود باقي مي ماند.

بعد از آنكه آزمون بدون مراقب در دانشگاه مريلند به كار گرفته شد، شمار تقلب هاي گزارش شده بيش از سه برابر شد يعني از 60 مورد در سال 1990 به 204 مورد در سال 1998 رسيد. گري هاولا مدير دفتر برنامه هاي قضايي و رشد اخلاقي دانشجويان در دانشگاه مريلند           مي گويد: ‹‹ من اطمينان دارم كه این افزايش آماري به علت افزايش دغل كاري و تقلب نيست بلكه به این خاطر است كه امروزه افراد بيشتري مايلند كه تقلب ها را گزارش كنند››.

امروزه بعضي از دانشگاه ها تبليغات زيادي را عليه تقلب به راه انداختند. مثلاً يك روزنامه دانشجويي به نام California Aggie در دانشگاه كاليفرنيا هرهفته خلاصه اي از موارد تقلب را منتشر مي كند كه در آن گزارش، مثلاً يك دانشجو به تقلب خود اعتراف كرده است و يا اينكه دانشجويي از جانب كميته انضباطي متقلب شناخته شده است. جين ويلسون، مدير امور غذايي دانشجويان دانشگاه مي گويد كه این گزارش مانند يك پرونده پليسي به خوبي قابل بررسي است.

البته درمان قطعي براي تقلب وجود ندارد. تقلب كردن آنقدر ساده و شايع است كه هميشه عده اي از دانشجويان به انجام آن مبادرت             مي ورزند، ولي تقلب نبايد تا این حد، رايج و همه گير باشد.

مك كيب مي گويد: ‹‹ به اعتقاد من 10 تا 20 درصد دانشجويان، زماني تقلب مي كنند كه احساس كنند كه كسي متوجه نخواهد شد و        10 تا 20 درصد از دانشجويان هم يا به خاطر ترس از گرفتار شدن و يا به خاطر اصول اخلاقي قوي كه دارند هرگز تقلب نمي كنند در نهايت بحث بر سر60 تا 80 درصدي است كه جزء این دو گروه نمي باشند.

Cheating in University

Nowadays cheating has become an educationd problem in all educatiol centers. This article is mainly about the reasons of cheatiry and the ways by which it can be prenented in Ameuican universities.

James Kary Touylor, the professor of Arizona unire university was amazed by the enormons eate of cheating in his class (histany of Jazz music).

Students copied eachotheis papens, singaled with coughing and in this way gare the answers stealthily; and even while pretending to reat this hands behind this heads, thay  showed the written answers on this hands to thein friends. He even saw a student who was sending the answers wite this mobile set to his friend's pagen. For example the signal was 54×2 and that meant that the second choice in the right answer to queation number 54.

Tauylor sent them both out of the class and gave them a one digit score.

In the small faculty of Morning side in Iowa's swicks, the philosophy professor realized that in his course, that in "introduction to morality" nearly everyone  in somehow cheating. Two students had almost answered the same while handing in this papens. Rid reported this question ti the dean of the faculty. After investigation, on of them could nit pass and thus failed other exams. Such incidents are quite usuall. In recent years a lot of universities have reponted many cases of plagiarism, collusion in doing homeworks and cheating in exams. In a recant report ( in the last decade) whieh was carried out in 31 universities, professor Ronald Mc keyb, teacher of Rotgerz university perceined that 70 percant of students claims that thay had cheated while thay were in university. He says that more than 15 percant  of them are professional cheters.

Researches and dissentations in computer

Amore reasons of cheating is desline of enphais on mural values at home and school. In aney way we should accept that cheatiry is the easiest way. By the cid of internet, students can easily get access to treasures of information and useit eaily.

Michell Gold fardo, the dean of counse lirg office of students in pensilvania's university conterds: "These esista a special krid of cowboyic feeling and that is, everyone as he comsiders suitable can use the information."

Sharon Daniel , the professor of Texas university , in a composition class asked the students to write a criticism and evaluate it , that could be studing a contemporary film . A student chase one of the Bruce willis's films (the famous Amorican actor); When Mrs. Daniel read that asticle , she doubted wheather the student has written it himself or not .

She thought that the student riught have copied it from somewhere , becase his style of writing was quite different from his previous works .

After inguiring she realized that the student had exacty copied the original version on the net.

Today hundeas of sites such as '' school sucks . com'' and ''college term papers. Com'' exist that delives ready articles about every thing . from anthropology to zoology.

Some of these sites are free. In case that you gire them an article of yaurs , they will give you are.

While for usiny some of these sitas , you should pay from the least membership fee to even more than 100 dollars for each page .

Students directly take articles from theis friends & evenmore, near find examinations , chatting sites and other orlins message boards and foll of students 's reqnest for papers .In many of research sites there is written "Just for researeh", but such excuses seems rediculons.

Reason 's of cheating

According to whatexprts say, cheating starts in secondany schools and will become a permanert fabit in highscools. According ti a recent research by "who's who" 's institute (an organization which introduces famors people) amony the successful highschool students of America, it became obvious that 80percert of good and smart students claim that they had cheated in schooldays. It is noteworthy to say that this percent was 5 percents more tham the  prbrious years. More then hald of students said that cheating in not strange at oll! In anothen research which who done within the last threeyears in George town, washirgton Dc, it became clean that 36 persent of reported cases were related to the fresh men.

Some people say that cheating in some cases in good and that in for the courses that are not related to one 's own studies but are necessary for graduation. Some other say that there is no victim in the crime of cheating. Even more that this, a student frome Tegzaz university believes that cheating in a kind of learning.

He says that he won't cheat wnless he learns something from that.

He also stuted that in cheating in dore through looking at the answers of you friend's paper, it will not be easily forgotten. Become you get it at expence of cheating.

According to Mc keyb, the professor of Rootgerz university, a major reason of cheating amory university in that thay see nothing in done with cheaten, they cam easily cheat and get good marks. So why shouldn't other students do that!? Why should cheaters get betten are rage or job?

Mc kayb asked hundreds of teachers throughout country and realized that 40 percent of them hare not neported the cheating cases.

He contends that a lot of professore think that cheatiry is a problem and some are worried about the time whan school or university many not suppont them. That in whay thay refuse to complain against the students. In nation university of northern Carolina, Pery, A professor of microbiology stated that two students had written the answers on the margins of their papers, and showed them to eachothen. Pery talked about this queotion to his collegues and they told hime to give it up became it is useless and at the and, becamse of lack of suppont, he would be humiliated.

In any  can he pursued the case and the students mere known as culpable and thin plea for forgivness was rejected. One of the two students confessed and said that he was wrong, but the other asked the anthorities of the university to study the case again. To pery's bad luck, a secondary commission aboliched the decree for lack of enough evidence; and they didn't ask for even pery and his collegues to come as witnesses. After that pery wrote a letter to the commission and seid that the professors of the university are suspicious about the case and didn't know to report cheatings or no. of course after that pery was sent out!

Resont to Examinations withowt procter

Today smart professors with confining the subject matters of research papers and asking unexpected questions about the progress students or making, can present plagiarism. However new internet sites have promised to find the articles that are copied from somerhere else.

For instance organization of playiarism in the internet will compare the student's paper with thousands al other papers and also with the results of research engines in the net.

While professors car control thir classes , many universities and faculties used the old method of exare without procter.

Mc keyb says :'' immoral activities of students in 1960 , have created a distrusted at mosphere that results in overthrow of exams withent procter ''. He also adds :'' Today using these krids of tests without procter is just for increaing honeaty and responsilaikity in students lives ''.

In contrary to those previous examinations that were hold withowt procter in universities such as virginia , today the identity of these exams has changed and students are not obliged to report their cheating during their educational life . But those students who witness others cheating are encouraged to report it .

If students confess voluenteerly to their cheating , while they are cought , the case is over . In some cases (when the student confesses) the professor talks to him privately and considers a kind of punishmert for him ; In some other cases the accusations are refered to the diseiplinary committee and if the students confess there , the case will be over with a panishment . But is the students deny their cheating , the case will be studied formally and will be completed with the present evidences .

In a number of universities if students are caught for the first time , they are punished , for instance by a ore digit score . But it they are caught fer a second or third time they maybe sent out or in abeyance .

In Meriland university , students who case canght while cheating, will get ax X mark next to thein one digit score in thein report card.

The letter X indicates that the student has cheated and thus has got  this mank.  If the student has cheated for the first time, he can ask for the remonal al the letter X from his report card. This will be accepted in the student attends the six-session meeting, howeven the score won't charge at all.

After the time uhen exams vere  performed without procter, number of reported cheating cses vere tripled, that in it reached to 204 cases in 1998 in comparison to the go cases in 1990. Gary paolla, the head of an office for judicid cases and  inprorement of morality in merilaned university.

Says: "Iam sure that this in crease is not the increase of cheatings but reported   cases have increased because today people are more willing to report cheatiry cases."

Today many university advertise against sheating, for instance a student periodical "california Aggie" in california university pablishes a summary of reported cheating cases every week. For example a report maybe abaut a student who has confessed to his wrong doing or a student who in known as a cheater. Jane wilson' the head of Jadicial cases of the university says that such cases can easily be terraced like a policing case.

Of course then in no definite cure for cheating. It is so easy and widespread that a number of students will always do it, but the queation in that it should not be that much prevalent.

Mc kayb says: "I believe 10 to 20 percent of students cheat when they feel that nobody will see them. Anothen 10 to 20 percent, eithar because of fean from bairy canght or become of moralities never cheat.

In the end the discussion is about the other 60 to 80 percent who are not included in thex two groups.

Source: Reader's digest    

مباني فر ماليسم

‹‹ عدم تعادل›› و ‹‹ تعادل›› يكي از عناوين محوري جامعه شناسي كاركردگرايي است. در این عنوان محوري ‹‹ فرماليسم›› ازجايگاه ويژه اي برخوردار است. فرماليسم در معناي منفي خود حاكي از شكل گرايي افراطي توأم با افسون زايي جهت حفظ نظام كهن است. در این روش، شكل توجيه گر نظام اجتماعي است و جهت فراگير شدن آن باز توليد رفتار، مناسك و شعاير مرسوم است. ابعاد این موضوع در مقاله زير مورد بررسي واقع شده است.

فرماليسم به مفهوم تظاهر و شيفتگي به آرم و تابلو است و نقطه مقابل تعادل محسوب مي شود. در شرايط فرماليستي (غلظت خودنمايي و وانمود كردن) ، رفتار انسانها عمدتاً تابعي از خيالات و صورت سازي ها نا منسجم است و سياست، اقتصاد و فرهنگ كوچه بازاري وجه غالب دارد. فرماليسم متضمن انجام كارها به صورت تشريفاتي و عمدتاً ناقص (اقداماتي كه غالباً در مرحله مقدمات باقي مي مانند و           بدين ترتيب ناقض اصل اساسي وفاي به عهد هستند ! ) و بيشتر در قالب رسمي است. لازم به ذكر است كه جنبه هاي عملياتي مفهوم فرماليسم، فراتر از مفهوم قشري گري است. به عبارت ديگر فرماليسم (تظاهر) يك مفهوم كاملاً عملياتي است.

فرماليسم با مفاهيمي همچون تقلب (قلابي)،  برداشت وهم آلود، سخن و فكر عوامانه و غير مهم، سرهم بندي كردن (به هم وصل كردن پديده هاي نامربوط و ناهماهنگ)، عوام فريبي (غل و غش)، توهم نجويي و نوسازي، پوك و پفو پوشالي. چنته خالي، لاف زدن و ماجراجويي، نخبگان اسمي، خواسته هاي سطحي و كم ارزش، امنيت كاذب، سايه گرايي، بازارهاي مجازي، فريب فرمها، ولخرجي (اسراف)، بي هويتي و خودباختگي روبه رشد، جريانات و مجادلات ساختگي سياسي، تبليغاتي و ديپلماتيك، اجماع دروغين، غفلت و سهل انگاري، قيافه حق به جانب به خود گرفتن، ته كشيدن، بينش ها و روش ها مبتذل، آريه اي و تحميلي، موفقيت هاي ظاهري و گسسته، حيله هاي قانوني و شرعي، خود محوري مقدس معابانه، شباهت هاي مصنوعي جعل عنوان، غلت انداز، همهمه، هركن پركن، ماسك،        سر سپردگي، مكلف بودن به تابلو، سرسري، ديمي و زندگي مبتذل و كسل كننده ارتباط مستقيم دارد. مهمترين این مفاهيم كليدي مرتبط را مي توان يك به يك و تا حد امكان توضيح داد. فرماليستها در صددند فقط تشريفات را حفظ كنند. آنها معمولاً با تقديس حيله گر ها، تفره رفتن، جنگ زرگري، قيل و قال و روش ‹‹اول راه بيانداز و بعداً چاه بيانداز›› كه متضمن تقدم عمل به تفكر و تئوري است، مأيوس هستند. فرماليست ها با سواستفاده از نمادها و نمودهاي مورد احترام جوامع انساني و شبه افكني و شبه سازي هاي جاهلانه يا مقرضانه             در صددند جامعه را از فكر و اقدام به موقه در جهت تأمين منافع ملي و بين المللي خود محروم و منحرف سازند و مردم را با طرح تهديدهاي واهي، مرعوب و منفعل نمايند. این گونه سياست احتمالاً با هدف مشغول نمودن آحاد جامعه به يكديگر (برپايه سوءظن            وبي اعتمادي نسبت به همديگر) و به جان هم انداختن آنان دنبال مي شودكه در هر صورت شديداً به زبان جامعه است. اساساً منشأ سوءاستفاده از قدرت، سوءاستفاده از كلمات خوب و مردم پسندي همچون عدالت آزادي، امنيت و رفاه و آسايش است. كلمات خوب در صورت فقدان ضمانت اجزايي مي توانند موج فريب و گمراهي مخاطبين شوند. يكي از مهمترين دلايل فقدان يا ضعف ضمانت اجزايي كلمات خوب مي تواند تراكم ضعف مديريتي جامعه باشد. از سوي ديگر، خواسته هاي انسان ها مي تواند محصول حكومتي باشد كه بر خلاف منافع واقعي آنها (مردم) عمل مي كند و كمتر قائل به مراعات حدود و ثغور در كنشها و واكنش هاي خود است. در چنين وضعي از سرمايه هاي ملي به درستي حمايت و محافظت  نخواهد شد وحداكثر منابع و اعتبارات كشور در امور تشريفاتي و زائد با حداقل راندمان مصرف مي شود. رواج تقلب و تغيير شكل و پنهان ساختن چهره ها زير نقاب ها و لفاظي ها و شكلك درآوردن هاع يك مشكل رو به افزايش است. كشورهاي جهان سوم غالباً اسير بينش ها و روشهاي سطحي و تقلبي سوداگران بي رحمي هستند كه همچون داروهاي تقلبي يا با كيفيت نازل و با صدور گسترده چك بي محل و همچنين چاپ پول بدون پشتوانه، مراقب مرگبار و ناگوار فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي براي این گونه جوامع در بر دارد. جهان سوم غالباً گروگان صاحبان قدرتي است كه خود را خيرخواه جامعه معرفي مي كنند و   مي پندارند كه نيكو كارند ليكن در این ضعف مفرد در بينش و روش، عملاً تحميل گر تبهكار و زايع كننده منابع انساني و مادي جامعه خود هستند. این گونه صاحبان قدرت، تعجيل فراواني در كسب و حفظ  و بسط منابع فردي و فرقه اي دارند و براي وصول به اهداف خود از اعمال روش كهنه ارباب و رعيتي، جنگ ارزان فروشي (مثل تنزل دادن شأن انسان كاهش ارزش پول ملي و فروش مواد خام با قيمت بسيار ارزان (و سياست گذاري هاي غالباً بي معني غير منسجم و فريبنده ابائي ندارند.

اصولاً نخبگان اسمي كه سخن و فكر  و خواسته هاي عوامانه و سطحي دارند و به سر هم بندي كردن، موفقيت هاي ظاهري، آداب پرستي، اجماع بسيار سست  با دروغين قيافه حق به جانب به خود گرفتند جعل عنوان و شبيه سازي هاي بي مورد  و مراكز ائتلافي ناپايدار به منظور رد گم كردن دل بسته اند به شدت نگران هستند كه با تغيير وضع موجود، امكان  پوشش و امتيازات ناحق و نادرست خود را از دست بدهند حاصل فعل و انفعالات جامعه اي با اينگونه مختصات حكومتي عبارتست از بسنده نمودن به ثبات و امنيت كاذب  و توهم توسعه و نوسازي، رواج بي هويتي و خود باختگي روبه رشد در جامعه و بالاخره تهي شدن از درون و ته كشيدن ! بدين ترتيب فرماليسم بيانگر الگو ي اصلي رفتار در اغلب كشورهاي جهان سوم است.

پس از این مقدمه لازم است به نقد و بررسي مباني و مفروضات فرماليسم بپردازيم. مفهوم ‹‹عدم تعادل›› يك مبني كلي ليكن بسيار عميق براي فرماليسم محسوب مي شود. با این فرض سعي مي شود در این قسمت از بحث با تمركز برروي مفهوم كليدي ‹‹عدم تعادل›› به تشريح و توضيح ابعاد آن پرداخته شود. وجوه عدم تعادل عبارتند از:

بحران هويت كه مي تواند ناشي از فقدان يا كتمان الگوهاي مناسب اجتماعي و تأكيد قدرت سياسي و حكومت به شدت طبقاتي  بر خاطرات و انگيزه هاي مبهم و ارزش هاي واهي و تصنعي و تبعيت ناخوآگاه مردم از آنها باشد.

v     بزرگنمايي تهديدات از طريق به ابهام كشيدن بحرانها در حوزه سياست داخلي و روابط بين الملل،يكي ديگر از مباني و مفروضات فرماليسم است. از این طريق سعي مي شود تقريباً به صورت دائمي، تصويري بزرگ ولي منفي از حريف و رقيب داخلي و خارجي به موازات آن تصويري بزرگ ليكن مثبت از فرقه حاكم ترسيم گردد (هرچند به صورت كاريكاتوري !) در این بين، مردم بيشتر نقش سياهي لشگر دارند . بزرگنمايي تهديدات از طريق لاف زدن و گزافه گويي و ماجراجويي مبتني بر خودنمايي و دروغگويي و حيله و تزوير صورت مي پذيرد. تبعاً این وضعيت، روابط انساني را بسيار مخدوش و آسيب پذير مي سازد.

v     اخبار و زورگويي، متغير مستقل براي تقلب ورياكاري محسوب مي شود. بي توجهي به استقلال فكري تمايلات و علايق معقول و آرزوهاي واقعي انسان سبب كاهش يا توقف رشد اجتماعي آنها مي شود كه خود دليلي براي روي آوردن احاد جامعه به سوي تملق و رياكاري و اعمال رفتار تصادفي و به اصطلاح بدلكاري است. تبعيضهاي ناروا ، تقليدها(ي كوكورانه)، تحقيرها و تبعيد انسانها از جايگاه مناسبشان و نااميدي از تغيير مثبت اوضاع، اعتماد به نفس وقوه ادراك و استعداد انسانها را كاهش داده و هسته وجودي (انسانيت) آنان را سست و ضعيف و مسخ مي نمايد.

نكته اي كه در اينجا حائز اهميت است، این است كه دروغ، پوششي براي زورگويي است. به عبارت ديگر زورگويي در لفافه دروغ ايجاد مي شود و ادامه مي يابد.

v     ضعف شديد در بررسي مباني تئوريك يا تئوري سازي، تصميم گيري، اجرا، بازنگري و ارزيابي در فرايندهاي مختلف اداره كشور به كاهش ميانگين مشاركت سياسي و افزايش بي تفاوتي ها و اگرايي هاي اجتماعي مي انجامد. كثرت كارهاي موازي كه به تضعيف اصول و تعويق يا تعطيل كارهاي اصلي منجر مي گردد از ديگر نتايج این وضعيت است.

v     حافظه ضعيف، فراموشكاري و اغلب مكرر مردم كه كمتر تاريخ خودرا مطالعه مي كنند و گذشته ها را به دست فراموشي مي سپارند موجب مي شود كه به سادگي گول ظاهر را بخورند و دنباله رو و اسير ظواهر اعم از سخنان و افكار عوامانه و غير مهم (مطامع، هوسها و اغراض سوء افراد ناسالم و ناصالح) خواسته هاي سطحي و كم ارزش و تحميليع بازارهاي مجازي، جريانات ساختگي سياسي و فرهنگي – تبليغاتي، شباهت هاي مصنوعي و در كل، يك زندگي مبتذل شوند.

v     فقدان يا ضعف پشتوانه هاي مناسب براي برنامه ها و عملكردها در سطح خردو كلان، يكي از مباني مهم فرماليسم محسوب مي شود. این وضعيت حاصل كم عمقبودن مشروعيت سياسي حكومت، عدم تطبيق نهادهاي سياسي و فرهنگ ملي و غير منطقي بودن فكري عمل سياسي ، اشتغال فراوان به مسائل حاشيه اي تورم قوانين كم محتوا يا بي محتوا ، گسترش بي ضابطگي وترويج غير قانوني ها و رقابت هاي كورو جنون آميز در روندهاي هرج و مرج و اشاعه جعل  هويت و تاريخ است. جعل هويت و تاريخ و يا شرح استوره اي تاريخ اساساً به اميد واهي پر كردن شكاف ها و فاصله ها و ايجاديك الگوي عمومي و انحصاري و گرايش بلند مدت تحميلي              انجام مي شود !

v     اقدامات افراطي اطلاعاتي وامنيتي (مبتني بر نگاه تند امنيتي به مسائل گوناگون و بسيار متنوع جامعه)  در شرايط كم اطلاعي رهبران جامعه از اوضاع و احوال واقعي داخلي و بين المللي و به كارگيري روش ها و بينش هاي نامناسب در اداره جامعه و موانع اعلاني و عملكردي ناسازگار و نامناسب آنان، سطح فورماليسم را افزايش مي دهد. اينگونه اقدامات بيشتر تأكيد بر جنبه هاي پرستيژي اقدام دارد و به ندرت به بعد كاركردي و كاربردي رفتارها مي پردازد. بدين ترتيب حكومت هاي فرماليستي متشكل و مبتني بر طبقه فائقه صوري، شبه قوا و طرفداران كم مايه و يا بي مايه كه به مقولات اساسي نظير عدالت، آزادي و امنيت و توسعه به شكل مجازي مي نگرند هستند. بديهي است در مقوله هاي بنيادي ياد شده (كه به شدت مبتني بر خلافيت و طراحي هستند) اتكا به كسانيكه اساساً براي اينگونه امور خطير، اموزشگاه هاي لازم را نديده اند و بدرستي تربيت نشده اند جواب مؤثر و مفيد نمي دهد.

v     ضعف يا فقدان شناخت صحيح و عميق نسبت به اهل معرفت و نيز معيارهاي فضيلت و عدالت كه حاصل تكيه افراطي بر محفوظات و كم توجهي به قدرت استنباط وتعجيل در داروري است موجب ضعف شخصيت ، سرسپردگي ، شيوع آراي سطحي، احساس كاذب وفاداري ، كثرت حاميان ظاهري، بي انصافي ها ، ترجيح اراذل برانسان هاي خير ونيكوكار مي شود. دراين شرايط ، افكار از درك وساخت صحيح حقايق منصرف مي شود وافراد واجتماعات، بازيچه دست افراد سطحي مي شوند وبه تدريج شخصيت فكري ووجداني آنها زائل مي گردد وايام زندگاني باارزش وتكرار نشدني خود را بالاجبار دروضعيت نامناسبي سپري خواهند كرد.

v     سوءاستفاده منابع قدرت اعم از مادي ومعنوي يكي ديگر از عوامل فرماليسم است هنگامي كه اهداف وقوانين ، تحريف مي شوند ومسير بكار گيري منابع معكوس ومنحرف مي گردد، منابع مزبور عملاً تضعيف وضايع شده وبه هدر مي رود وآنچه باقي مي ماند يك سلسله قالب ها وظواهر است كه بازشناسي ضمائر وايجاد تعادل ميان امكانات وآرزوها ووصول به محتواي اصلي اهداف وبرنامه ها را به شدت به تأخير مي اندازد ويا ناممكن مي سازد. منابع قدرت نسبتاً دراين شرايط درخدمت اهداف ومنابع كشور نيست وتنها عاملي براي ايجاد جذابيت هاي كاذب مي باشد ودر چنين وضعيتي ، حدود استفاده از منابع قدرت بيش از آنكه اساسي وماهوي باشد ، شكلي وصوري است وبر روي خصوصيات كلي وعمومي تكيه دارد.

v     غلبه عيب جويي برعلم جويي ازديگر مباني فرماليسم محسوب مي گردد . تلاش براي كسب وحفظ قدرت از ظريق جستجوي شباهات ونقاط ضعف ديگران وبه رخ آنان كشيدن با سرعت عمل زياد، يك مشكل فراگير درجهان سوم است. به عبارت ديگر دراين وضعيت ، تلاش براي نفع ديگران( حتي هنجارهاي سودمند ديگران) به اثبات خود ترجيح دارد. دراين حالي است كه به دليل تغيير زمان انقلاب ارتباطات واطلاعات، عيب جويان كه غالباً همان بي هنران هستند سرانجم مجبور خواهند شد هنجارهاي پذيرفته شده عمومي را بپذيرند وخود را با آن تطبيق دهند. لازم به ذكر است كه استمرار عيب جويي كه مبتني برنوعي بد بيني افراطي است مشكل انفاق اجتماعي، تظاهرات ارتجاعي وازخود بيگانگي را دامن مي زند. فرايند توسعه درصورت ادامه چنين وضعيتي دچار انقطاع خواهد شد، زيرا انسان ها به دليل بدبيني افراطي وشديد نسبت به دولت وسياست وحتي نسبت به يكديگر به انفعال كشيده مي شوند. نكته اي كه دراين مورد حائز اهميت فراوان است این است كه باند بازي وفرقه گرايي ( بخش نگري برمبناي تفكر قومي ونژادي ومذهبي ) وعمليات رواني آشوب ساز، متد اصلي عيب جويي محسوب مي شود.

نتيجه

مباني ومفروضات فرماليسم دراصل ، مميز ارزش هاي حقيقي انساني از ادعاي حمايت از این ارزش ها است . مباني مزبور مي تواند          آگاهي هاي لازم را براي مواجه با ظاهر سازي ها، افراط گري هاو ابتذال وكنترل مصاديق ومكانيسم هاي پيچيده فرماليسم ومتقابلاً           زمينه سازي به منظور دستيابي به وضعيت متعادل دراختيار جامعه بگذارد. نگارنده معتقد است درك صحيح وبه موقع مباني ومفروضات فرماليسم مي تواند به كاربرد مؤثرفهم تاريخي درمورد عمل سياسي وبازسازي ارزش هاي اساسي انساني وتبيين وتعيين سنجيده رفتار وتحولات سياسي – اجتماعي كشور در آينده كمك شاياني نمايد.

Formalism

(Hamid Tavakolli kermani)

''Equilibrium "and" imbalance" are one of the important topice in functional sociology. Formalism has a noteworthy place amory these topice. 'formalism' in its negative meaniry in extreme formation accompanied by generating magic maintaining the anciext system.

In this method form is accounted for the social system; and the came of its prevalence in the reproduction of be haviour and the customany rites and ceremonies. Various dimensions of this subject an  discassed in  the following article.

Formalism means pretence and  attraction towards signs and tableaus and it  in the opposite side of equilibrium. In formalistic situations (in deep pretence), men's behariour is manly dme to his  scattered imaginations. Politics, economy and street culture have also a major dimension.

Formalsir consists of doing things with formalities and of ten with defects , (these works are after done with defects and will remain in the beginning phases and thes contradicts the principal of being loyal) it is also in the formal form .It should be mentioned that operational aspects of formalistic coneept is somethiy beyond the superficial concept .In other words formalism (pretence) is a complately operational concept. Formalism has adirect relationship with concepts such as:cheating (being fake), vague concopts, unimportant words or thaughts , botching (connecting unrelated and heterogeneous phenomena), demagogy (not being honest), seauliy for imaginations and rehabilitating, bluffing , advanturing and venturing, nominal erudiles, superficial and petty demanels, false security, shadowism, unreal markets, superficial correction, wanting quantity, narrow-mindedness and lack of foresight, ceremonialism, deceiviry by forms, extravagance and lavishment, growing lack of id entity, false political diplomatic and andvertising aflins, sham gatherings, negligence, taking guise of innocence, commonplace and imposed and thoughts, superficial and scattered succasses, lawful tricks, egocentricity. Artificial similarities, fake titles, uproar, mask & pretence, misleadings, devotion, bounding to signs, acting , perfunctorily and a commonplace life.

We can explain the most important of these relatead kay concepts one by one to a satisfactory degree. Formalist are to maintain just formalisties. They are usually familiar with preirs of frickeries, evadirn, sham fight, fuss and ado and the method of "first start, then set" that in the prionity of action to meditation and theory. Formalists want to digress and preuent society from the thought and action of achieviry nation & international berefits by misusing symbols that arre resoectalole to human society, by inteintertional or foolish cloing.

The also want to sow the seed of fear in people's heanto by chimerical threats and put them to shame.

This kind of policy in probably fllowed by the purpose of keeping the majority of people busy to eachothar (on the basis of distrust and suspicion) and even make them fight with one another, which in any case is definitely hermful to the socity.

Primarily the source of powen misuse is misuse of good and beatifl  words that people fore such as freedom, justice, safety, welfare and peace. Good words can deceinc and mislead the interlocutors unless they become true. One of the most important reasons for lack of protection by sanctions maybe the accumulation of weakness in directorship. From another point, man's needs can be the product of a government that acts against the people's actual benefits and doesn't consider border limitations in its actions and reactions.

In such a situation national resources cannot be protected ¥ they should be.

Most of the resources and sredits of the country will be consumed in formeaities and unnecessory offais, with the least efficiency.

Cheating currency, changing or hiding faces under the masks, and rhetoris are serions growing problems.

Third world countries are after calved to the superficial insights and false methools of cruel traders who cause deathly cultural , economical and social results for these countries by counterfeit medicines or low quality ones, issuance of money barknutes withort cover, or drawing dud cheqres.

Third world is after the hostage of authorities who call themselves the benefectors of the society and assume that they are pious, but becase of exteeme weakness in theis insight and methods, they are infact criminals who are deatroying human and material resources of theis own society. Such people hoste to gain, control and derelope their own indiviclual berefits.

In order to achiere thein goals, they not even of vaid of exerting any nonsense and deceiuing policies such as : the old method of masters and peasants, cheapening the goods (like debasing human value, decrease in the national currency and selling the raw materials with a very cheap price).

As a mather of fact, nominal erudites who have superficial thoughts, words and needs, and devoted themselres to botching, apparent successes, weak or counterfiet gatherings and worship of formalities, who are specious with false temporany coalition centers to divert people' s attention away, are so much worried not to lose theis unlawful personal berefits by the charges of situation. The and of a society with such acts and reactions in its govemment is counting on the false security and constancy, imagination of developing and rehabiliation, prevalence of lack of identity in society and finally becoming empty from inside! In this way formalism indicates the main pattern of behaviour in most third world coumtries.

After this introductiom, it is time to talk about the supposed elements of formalism. The concept of lack of balance, say "imalance" is considered as a general concept yet a very profownd one. For formalism, with this assumption in mind in this past of discussion, it is tried to concentrate on the key term "imbalance" and explain its dimensions.

Aspects of imbalance are as followed:

Identity crisis may be originated from lack or reservution of suitable soual pattems and the emphasis of politicl power and government on social classes and vagve intertions.

People's umintentional acceptence may also be a result of this.

Mognifiying threats by questioning the crisis in the fidd of internalpolitics and international relationship is another basis of formalism.

Her it is almost permanerty tried to drew a big but negative picture of the opponert (either internal or enternal) side and at the sone time duw a big and positive (promisirg) picture of the governing pasty (even caricatures!), among whom people have actually no role.

Threat magnification is done through bluffing , babbling and adventure on the basis of showing off , lying , curning and hypocrisy.

For sure this situation will harm human relationships and makes it vulnerable.

Force and violence is considered as a dependant variable fore cheating and hypocrisy.  Paying no attention to mental indopendence, wills, plausible desires and real dreams of men has stoped or decreased thein social derelopment and that in a good reason for the fact that today the mojonity al people are going towards hypocrisy and ostentation and behave artificially. Unjust distinctions and criteria, blind imitations, humiliations and exile of men from their suitable place, beirg hopeless about lack of halphul change in the future, all will diminish man's self confidence and his power of understanding and it will also destrou or weaken the essence of existence, that is, humanity.

Here, the noteworthy point is that lie is a cover for force; in other words, bullying will come out of life and will continue to exist.

Extreme meakness in considering theoretical bases, making decisions, performances, reconsiderations and evaluations in different processes for governing the contry, will lead to a decrease in the average political participation and will increase the degree of being indifferent in society. Numerous parrallel works which meaken the principals, delay or stop major works, in another product of this weakness.

Bad memory, forgetting and repeated negligence of those people who varely study thein own history and have forgotten the past complately, will make them to be decired easily and be follawers and slaves of super ficialition, including : vulgarly worlds and unimportant thoushts (desiren, lusts and evil purposes of ill people), superficial, imposed and petty needs, false and metaphorical markets, fals political, culltural and propagandaevents, unnatural similarities and finally they and doomed tiwands a wretched like.

Lack of suitable or week support for the big or small plans and activities, in one of the important bases of  formalism. Thin weak point in because of :  the weakness in the political illegitimacy of the government, lack of correlation amony political organizations, and nutional culture, illogical institutions of political activities, paying so much attention to the marginal qnestions and inflation of senseless rules and laws. Derelopment of disorders, confusions, propagation of the unlawful activities, med blind competitions in chaotic activities, are all in the procedures of propagation of false history and identities.

Identity forging or the mythological illustration of the history is exclusinely done for the vain hope of filling the gaps , making a generup and exelusive puttern , and making imposed long lasting tendency.

Extreme informational security activities (on the basis of thir short viewpoint taward security questions and miscellaneous problems in society) in a situation that society leaders don' t have errough knowledge about the real national and international conditions of theis Ntion , exerting improper insights and methods in governing , will increase the level of formalism.

Such activities have more emphasis on the prestigions aspects of the activities and ravely pays any attertion to the functional dimersion and behavioral usage. Thesefere formalist governmaets are consisted of , and based on the superior sham level , semi – forces and weak proponerts who look at fundemertal questions such as justice , freedom , security and derelopment, figuratirely.

It goes withowt saying that in the basic mentioned matters, (which are strongly dependent on crertivity), counting on those people whom have not received special traimings in such important matters, will not lead us to the effective solution.

Lack of proper and deep understanding or having weakness in such areas toward learned people, virtue criteria and justice which are resnlts of extreme dependence on suppositions, inattention towards power of deduction and haste in judgment, will weaker the personality and lead to devotion, propagation of superfieial opinions, false feeling of loyalty, large number of false proporents, injustices and preference of rescals rather ton pious people. In such a situation, thoughts will not be able to realize the truth and people and societies will be just a tool, like poppets in the hands of shallow-minded people and gradually theis mentl and moral personality will fade away.

Having no other alternatire, such people spend theis priceless life, a life that won't be repeated again on trivial matters and in am improper way.

Taking aelvantage of power, either material or moralone, as another reason of formalism. When laws are tampered, ways of exerting the sources will reverse and digress, mentioned resources will meaker and infact waste away the resources, the only thiry that remains is a chain of superficialities which delays to know the conscience again or make it impossible to make balance amorg facilities, dreams, dessies and the achievents of the mair goaals and plans.

Those who have power in their hands in such situations will not act according to the nation's goals however they are the sole source of making false attraetions. So in such a situation, the limitayions to usepower are not redical but formal and esternal and hve emphasis on general characteristices.

Over come of fault finding on learning is considered as  another basis of  formalism. Tnying to get  and keep power though finding faults with other people, finding the weakpoints and casting them in their teeth at once has became a major problem in thind wonld countries.

In other words trying to deny others (even their helpful norms) is prefered to prore oneself. But because of great chonges in history and revolutionary changes in communication and information , fault finders who we after roid of any at or virtue finally will be forced to accept the general accepted norms and  adjust themselner to them. It's noteworthy to say that insistence on finding faulsts with others which is based on a kind of extreme pessimism, also a problem that shows itself as social discord, reactionary affectations and alienation towards oneself. It the process of devlo pment continues in such a situation, undoubtedly it will be stopped become  people have gromn so pessimistic toward the government, politics and even towards eachothen.

Here the important point in that, the main method of caviling is sectarianism (on the basis of recial, religious and ethnic meditations) and revo lntionary psychologieal approaches.

Conclusion

In fact the bases and presuppositions of formalism distingnish the true humane valume from the claim of supporting such raluse. The mentioned bases can inform people how to face simulations, and extremism. They will be informed about control of senses and the complicated mechanisms of formalism.

Such bases can also pare the way to achiere equilibrinm in a society. The writer belines that true and timely understanding of such bases and supposition of formulism can be of great help to realize the importance of historical understanding in political activities, rehabilitation of basic humane, determination of reflected behaviour and political-social changes.       

تحقیق درباره مقدمه اي بر دات نت

براي اينكه بفهميم چرا دانت نت به نيازي اساسي براي برنامه نويسي تبديل شده است: بايد بدانيم قبل از دات نت برنامه نويسي چه شرايطي داشته است.

1-2 نگاهي به گذشته

IBM PC كه در سال 1981 معرفي شد داراي يك floppy drive بدون ديسك سخت و يك نمايشگر سبز فسفري با 128 كيلو بايت رم بود. اين كامپيوتر توسط مجله Time (در حالي كه عكسش روي جلد مجله بود) به عنوان مرد سال معرفي شد. اين كار بسيار عجيبي بود. زيرا روي جلد اين مجله فقط جاي عكس رهبران و انسانهاي مشهور بوده است.

پيشرفت كامپيوتر بقدري سريع بود كه تنها 20 سال بعد, كامپيوتر به چنان دستگاه قدرتمندي تبديل شد كه از اينترنت يا وسايل بي سيم براي ارتباط با ديگر كامپيوتر ها استفاده مي كرد. در حال حاضر همان طور كه مشاهده مي كنيد سيستم هاي كامپيوتري (از جمله خدمات اينترنتي) در تمام ابعاد زندگي انسان نفوذ كرده اند. حتي در ايران كه جزو كشورهاي در حال توسعه است و سيستم مخابراتي مناسبي ندارد اين امر كاملا مشاهده مي شود. اگر چه هنوز ميزان استفاده ما و نحوه آن با كشورهاي صنعتي بسيار متفاوت است. نكته جالب در مورد كاميپوتر اين است  كه اين علم در همين جا متوقف نشده است و ما تقريبا هر همپاي پيشرفت سخت افزار, يا نرم افزار هستيم.

همپاي پيشرفت سخت افزار, نرم افزارها و زبانهاي برنامه نويسي هم پيشرفت كردند. بطوري كه در اوايل دهه 1980 برنامه نويسان از زبان c براي كارهايشان استفاده مي كردند. در آن زمان سيستم عامل ها singli task بودند. يعني هر برنامه اي كه اجرا مي شد تمام منابع سيستم عالم را در اختيار ميگرفت و تا زماني كه كار آن برنامه تمام نشده بود, برنامه ديگري نميتوانست اجرا شود. سيستم عامل MS-DOS (كه يك سيستم عامل single Task بود) در اين زمان ارائه شد. MSDOS به دليل استفاده از assembler سيستم عامل پر سرعت و كم حجمي بود. API هاي DPS تنها مجموعه اي از وقفه ها بودند.

در اوايل دهه 80 پايه هاي API هاي ويندوز با استفاده از زبان c  نوشته شد. اين API ها مخفيانه طراحي مي شدند تا كسي از نحوه كار آنها با خبر نشود. در آن API ها صدها تابع از نام هاي طولاني و بعضا مرموز وجود داشت. انتقال به ويندوز برنامه نويسي را دچار تحول اساسي كرد. برنامه نويس ها مي بايست براي برنامه هاي خود طراحي گرافيكي نيز انجام داده و از خواص multi tasking نيز استفاده مي كردند. سيستم عاملهاي multi task بر خلاف single task ها اين قابليت را دارد كه چندين برنامه را بطور همزمان اجرا كند. در آن زمان خيلي از برنامه  نويسان در برابر استفاده از ويندوز ايستادگي كردند و مي گفتند برنامه نويسي در ويندوز كند, زمان گير و پيچيده است. شايد وقتي قسمت هاي بعدي اين كتاب را ببينيد بگوييد برنامه نويسي در ويندوز بسيار كار ساده اي است,  اما در آن زمان ابزارهاي فعلي وجود نداشت, براي يك برنامه ساده هاي كه قرار بود در ويندوز اجرا شود و محيط گرافيكي داشته باشد. بايد هزاران خط كد نوشته مي شد. البته هم اكنون نيز بعضي از برنامه ها براي كنترل دقيق تر از ابزارهاي low level²  ترك استفاده مي كنند.

به دليل اين تغييرات و راحتي در استفاده, ويندوز در بسياري از كامپيوتر هاي روميزي به كار گرفته شد. در سال 1991 اولين نسخه ويژوال بيسيك ارائه شد. زباني ساده كارا براي كساني كه خود را درگير پيچيدگي هاي برنامه نويسي c نمي كردند.

ويژوال بيسيك تاريخ جالبي دارد. زباني كه به آرامي رشد كرد و اكنون به يكي از متداول ترين زبانهاي دنيا تبديل شده است. ويژوال بيسيك 3 به ما امكان استفاده از بانك هاي اطلاعاتي را مي داد. ويژوال بيسيك 4 امكان كامپايل كردن برنامه براي سيستم عاملهاي 16 بيتي و 32 بيتي را فراهم كرد, همچنين در اين نسخه امكان نوشتن com يا dll ايجاد شده بود. در نسخه 15 امكان ساختن Activex control ها محيا شد و درآخر, در نسخه 6 كل برنامه از ابتدا نوشته شد. كامپايلر كه از نسخه 5 از حالت مفسري درآمده بود سرعت بيشتري به برنامه ها داد. همچنين امكان ساختن control ها براي وب و interface و inheritance نيز اضافه شد.

دنياي كامپيوتر بار ديگر نيز متحول شد و اين بار اينترنت محول اصلي تغييرات است. نياز ما به اينترنت حتي با سال گذشته قابل مقايسه نيست. امروزه اكثر برنامه ها از اينترنت محور اصلي تغييرات است. نياز ما به اينترنت حتي با سال گذشته قابل مقايسه نيست. امروزه اكثر برنامه ها از اينترنت استفاده مي كنند حتي در استراتژي جديد بعضي شركت هاي بزرگ تغيير ايجاد شده و ديگر برنامه ها براي نصب بر روي سي دي ارائه نمي شود و همه چيز web based خواهد بود.

2-2 دنياي NET

تمام اين تغييرات دست به دست هم دادند تا نيازهايي را به وجود آورند كه در نهايت منتهي به ايجاد دات نت شد. در دات نت كاربران مي توانند اطلاعاتشان را در محيط, زمان, مكان يا هر دستگاهي بازيابي كنند چند سال پيش استفاده از تكنولوژي دات نت مي توانيد براي گوشي تلفن همراه خود برنامه بنويسيد. حتي مايكروسافت تلاش مي كند پاي دانت نت را به دستگاه هاي خود پرداز (ATM) نيز باز كند. در حال حاضر پروژه هاي در دست اجراست كه برنامه هايي كه با دات نت نوشته مي شود را بتواند بر روي سيستم عامل هاي ديگر اجرا كند.

بر اينكه كمي بيشتر با مزاياي دات نت آشنا شويم مثالي از يكي از كاربردي ترين امكانات دات نت را ذكر مي كنم. فرض كنيد برنام تجاري داريم و شركتي از آن استفاده مي كند كه داراي چندين دفتر در سراسر كشور است. پس از مدتي مدير تصميم مي گيرد حقوق گروه خاصي از كارمندان را 0.5 درصد افزايش دهد در مدل قديمي اعمال چنين تغييري مي توانست مشكلاتي به بار آورد, اگر برنامه از DCOM استفاده مي كرد مشكل اول پياده سازي خود DCOM بر روي اينترنت و بستر مخابراتي ايران بود و مشكل دوم بروز رساني آن. در ويندوز همان طور كه مي دانيد DLL ها نصب و در  registry كدي براي آنها نوشته مي شود. هر DLL يا COM شماره اي مانند 1.1.2.002 براي مشخص كردن نسخه آن است. اگر نسخه جديد DLL ما كه حاوي اطلاعات حقوق است را بدون در نظر گرفتن اين نكته نصب مي كرديم امكان داشت نسخه جديد DLL ما كه حاوي اطلاعات حقوق است را بدون در نظر گرفتن اين نكته نصب مي كرديم امكان داشت نسخه قبلي و جديد باهم تداخل پيدا كنند و برنامه ديگر كار نكند. در دات نت با استفاده از تكنولوژي به نام وب سرويس اين كار به راحتي انجام مي شود. كافي است اطلاعات جديد براي استفاده روي سرور قرار گيرد برنامه هاي دفترهاي سراسر كشور يا online از وب سرويس استفاده مي كنند يا اطلاعات جديد را از آن گرفته و بصورت offline آنها را به كار مي گيرند.

مشكلي كه در بالا براي DLL ها به آن اشاره شد DLL Hell نام دارد, اين مشكل در دات نت رفع گرديده است. DLL  هايي كه در دات نت ساخته مي شوند احتياج به نصب شدن ندارند. كافي است فقط آن را كپي كنيم برنامه ما هر مقدار هم بزرگ و پيچيده باشد احتياج به نصب ندارد. كافي است با دستور xcopy آن را كپي كنيم. هر چند توصيه مي شود براي كاربر نهايي (end user) با استفاده از installer يك نسخه آماده نصب بسازيم زيرا برنامه installer مي تواند علاوه بر كپي كردن فايلها برنامه  ما, روي دستكتاپ Icon ايجاد كند و برنامه را به programs در منوي start اضافه كند. قبل از دات نت اگر ما برنامه اي را uninstall مي كرديم امكان داشت DLL هايي را كه مربوط به ديگر برنامه ها بود را هم حذف كند واين باعث مي شود برنامه هاي ديگر هم از كار بيافتد. ولي در دات نت هر برنامه مي تواند كپي مخصوص خود را داشته باشد در هنگام uninstall شدن فقط فايلهاي مربوط به همان برنامه حذف مي شود.

3-2 توضيحاتي در مورد NET. Framework

NET. Framework برنامه اي است كه به عنوان يك لايه جديد روي سيستم عامل قرار مي گيرد, خود دات نت از لايه هاي مختلفي تشكيل شده است.

قلب دات نت CLR يا common language runtime است. CLR مسئول اجراي برنامه هاست. با استفاده از خصوصيات CLR امكان استفاده از برنامه هايي كه در يك زبان برنامه نويسي نوشته مي شود در زبان ديگر وجود دارد. در دات نت نوع هاي داده  ها توسط CLR يكسان سازي شده اند تا در هنگام استفاده از آنها در زبان هاي ديگر مشكل پيش نيايد. البته اين هدف باعث شد بعضي از انواع داده الكترونيكي كه در ويژوال بيسيك 6 مورد استفاده قرار مي گرفت مانند variant در دات نت حذف شود.

همان طور كه در شكل 1-1 مشاهده مي كنيد در بالاترين سطح كامپايلرهاي سي شارپ, ويژوال بيسيك C++ و ديگر زبان ها وجود دارد. در قسمت بعدي CLS يا common language specifications قرار گرفته ات. اين لايه مسئول بررسي اين است كه آيا كامپايلر و زبان خصوصيات پايه اي براي CLR يا تبادل اطلاعات با ديگر CLS ها را دارد يا خير. با اين وسيله تضمين مي شود كه وقتي شركتهاي ديگر زبان يا كامپايلرهاي ديگري برا دات نت بنويسند محصول آنها با ديگر محصولات هماهنگ خواهد بود.

Web serveces مسئول ايجاد محيط كاربري تحت وب (uder interface) است. علاوه بر اين كنترل ارتباط با وي, پروتكل هاي آن, امنيت و ديگر مسائل مربوط نيز بر عهده اين قسمت مي باشد. در دات نت برنامه اي كه براي win 32 app winsows rorm نوشته شود: با كمي تغيير مي تواند تحت وب و در web forms اجرا شود.

در مقابل web services قسمت interfaces قرار دارد. User interface مسئول برقراري ارتباط در محيط ويندوز با استفاده از winsows forms است.

Xml Data لايه هاي بعدي هستند. دات نت براي انتقال اطلاعات بر روي وب از xml استفاده مي كند.

Bcl يا Basic Class Library مسئول نگهداري كلاسهاي اصلي دات نت است هر چيزي در دات نت يك كلاس است و همه كلاس ها از كلاس اصلي system منشعب مي شوند (در فصل هاي آينده مطالب كاملي در اين مورد ذكر مي كنيم) اطلاعات كامل تر در مورد CLR و ساختارش, Data, Meta, JIT Compiler را به كتاب پيشرفته موكول مي كنيم.

3- آشنايي با محيط ويژوال استديو دات نت

1-3 نصب ويژوال استوديو دات نت

در ايران نسخه هاي مختلفي از ويژوال استوديو دات نت وجود دارد كه بعضي از آنها كامل نيستند. بعضي نسخه ها مثال ها (samples) را ندارند و بعضي ديگر راهنماي MSDN را. لذا در هنگام نصب بايد اين نكته را در نظر داشته باشيد كه ممكن است در مراحل نصب بعضي فايلها وجود نداشته باشند و برنامه نصب كننده پيغام هاي خطاي زيادي بدهد. بهتر است در صورت مواجه شدن با چنين حالتي از نصب خارج شده, دوباره آن را شروع كنيد, ولي اين بار فراموش نكنيد كه فايلهايي را كه وجود نداشتند انتخاب نكنيد.

اولين مرحله نصب, بروز رساني سيستم شماست. نصب IE6, NET Framework از مراحل اساسي براي دات نت است. البته بايد توجه داشته باشيد كه ويژوال استوديو دات نت بر روي ويندوزهاي NT نصب مي شود و برنامه اي كه با دات نت مي نويسيد بر روي ويندوز 98 با بالا قابل اجرا خواهد بود. ديسك بروز رساني معمولا ديسك آخر از سري سي دي هايي است كه شما خريداري كرديد. وقتي كه ديسك اول فايلهاي برنامه نصاب كپي شد از شما ديسك winsows component update را مي خواهد كه همان ديسك به روز رساني ماست. بعد از بروز رساني و احتمالا با راه اندازي مجدد سيستم دوباره ديسك اول را از شما مي خواهد.

در اين مرحله شما برنامه هايي كه مورد نيازتان است را از ليست انتخاب مي كنيد تا نصب شود. اگر ديسك سخت شما جاي كافي دارد از language tools هر دو زبان ويژوال بيسيك و سي شارپ را انتخاب كنيد, در صورتي كه از كامل بودن ديسكهاي خود مطمئن هستيد اجازه دهيد تمامي برنامه هايي كه خود برنامه نصب كنده انتخاب كرده است نصب شود. مسير و مكاني كه براي كپي شدن فايلها مورد نظرتان است را در سمت راست مي توانيد انتخاب كنيد. همچنين حجمي كه فايلهاي انتخاب شده اشغال ميكند و فضاي خالي پارتيشن ها نيز در سمت راست مشخص است. بعد از انتخاب هاي مناسب, بر روي Install Now كليك كنيد. بستگي به ميزان فايلهايي كه انتخاب كرديد زماني در حدود نيم ساعت طول مي كشد تا برنامه نصب شود و شما پيغام Done را ببينيد.

مرحله بعدي بروز رساني- خود ويژوال استوديو دات نت است. ويژوال استوديو دات نت نيز داراي سرويس پك است كه مي توانيد آن را از سايت مايكروسافت دريافت كنيد.

2-3 اجرا

بعد از نصب مي توانيد ويژوال استوديو را از منوي programs انتخاب و اجرا كنيد. در ويژوال استوديو دات نت بر خلاف نسخه هاي قبلي تمامي محيط هاي برنامه نويسي از يك IDE استفاده مي كنند وديگر مانند ويژوال بيسيك 6 و ويژوال سي 6 و Inter Dev نيست كه محيط هايي كاملا مجزا داشته باشند شكل ظاهري ويژوال استوديو را بسته به علاقه اي كه داريد مي توانيد انتخاب كنيد به چه صورت باشد.

ما در اينجا همه چيز را همان پيش فرض هاي ويژوال استوديو دات نت انتخاب مي كنيم. البته مي توان همه چيز را براي ويژوال بيسيك تغيير داد, ولي ما معتقديم در دات نت بايد بتوانيم از همه قابليت ها استفاده كنيم و خودمان را محدود به بيسيك يا سي شارپ نكنيم, اعمالي هست كه در يكي آسان تر از ديگري انجام مي شود, پس بهتر است از قابليتهاي هر دو بهره ببريم.

همان طور كه در شكل مي بينيد سه بخش در صفحه اصلي وجود دارد, بخش My Profile نياز به توضيح اضافه ندارد. بخش projects قسمتي است كه آخرين پروژه هاي باز شده را ليست كرده است, همچنين دكمه هايي براي باز كردن پروژه هايي كه در ليست وجود ندارد و ساختن پروژه جديد وجود دارد, در بخش online Resources نيز (در صورتي به اينترنت متصل باشيد) امكاناتي نظير دريافت فايل, نمونه برنامه, اخبار و ديگر عناوين وجود دارد.

حالا براي شروع كار از قسمت projects روي projectNew كليك كنيد. البته همين كار از منوي file> New> project هم مي توانيد انجام دهيد اين كار از طريق Toolbar از آيكوني كه شكلش را در زير مي بينيد. نيز امكان پذير است.

وقتي صفحه New project باز شود شكلي مانند زير به شما نمايش داده مي شود.

همان طور كه در شكل مي بينيد در سمت چپ نوع كلي پروژه و در سمت راست نوع دقيق آن را مي توانيد مشخص كنيد. انواع كلي مانند پروژه هاي ويژوال بيسيك, پروژه هاي سي شارپ يا پروژه هايي كه براي ساختن برنامه نصاب به كار مي روند مي باشد. وقتي روي هر نوع كلي كليك كنيد انواع پروژه هاي زير مجموعه آن را در سمت راست نمايش مي دهد. در شكل بالا بعضي از انواع پروژه هاي ويژوال بيسيك را مي بينيد, مانند, ASP, NET Web Application, class library, windows Application يا Application smart Device توجه كنيد و با كليك بر روي هر كدام از انواع پروژه ها روش نام گذاري و مكان ذخيره سازي آن نيز تغيير مي كند. در مدل windows Application شما نام پروژه خود را مي نويسيد و جعبه متن location پوشه كلي آن را انتخاب مي كنيد. در شكل زير مدل ASP.NET را مي بينيد كه در آنجا نحوه نام گذاري متفاوت است.

مسيرهايي كه به عنوان مسير پيش فرض وجود دارد. در منوي Tools> Options قابل تغيير است. براي ادامه كار يك winsows Application انتخاب و براي نام از myproject –001 استفاده مي كنيم. سپس بر روي كليد ok كليك مي كنيم. محيط ويژوال استوديو بايد مانند شكل زير بشود.

محيط ويژوال استوديو از چند بخش مهم تشكيل شده است

solution Explorer

Toolbox

Server Explorer و محيط كد نويسي و طراحي فرم

3-3-solution Explorer

اين قسمت همان طور كه در شكل زير مشخص است نمايش دهنده كليه فايل ها و كلاس هاي پروژه ما در مورد كلاس ها و نحوه ساختن آنها در فصل هاي آينده مطالبي را خواهيم ديد.

در ويژوال استوديو اصطلاحي به نام Solution (راه كار) وجود دارد هر solution مي تواند حاوي تعدادي پروژه باشد. همان طور كه در شكل راست مي بينيد شاخه اصلي درخت فوق يك solution است و Myproject-001 يك پروژه يا يك شاخه از آن, با double click بر روي هر كدام از فايلها يا شاخه هاي درون solution Exporer محتويات آن فايل يا شاخه نمايش داده مي شود.

4-3 propertis

قسمت مهم ديگر پنجره properties است. Property به معني خاصيت مي باشد (با اين مفهوم در بحث oop بيشتر آشنا مي شويم), در اين پنجره شما خاصيت هاي هر يك از اجزايي كه بر رويش كليك كرده ايد را مي بينيد. در شكل زير خواص فرم اصلي كه به شكل پيش فرض در پروژه وجود دارد را مي بينيد.

درباره خواص معروف كنترل ها در بخش هاي بعدي توضيحاتي خواهيد ديد ولي در حال حاضر جلوي خاصيت Text عبارت myFirstApp را به جاي Forml مي نويسيم و كليد Enter را مي زنيم. اگر دفت كنيد عنوان فرم ما تغيير كرد.

پنجره ديگري كه دقيقا در همان مكاني كه properties وجود دارد, قرار  گرفته است Dynamic Help است. در صورتي كه ويژوال استوديو دات نت را كامل نصب كرده باشيد, هنگام برنامه نويسي يا هنگام ساختن شكل ظاهري فرم يا هر چيزي كه تايپ مي كنيد: اگر ويژوال استوديو اطلاعاتي درباره آن داشته باشد, در آن پنجره نمايش مي دهد. اين امكان در صورتي خوب است كه كامپيوتر بسيار سريعي داشته باشيد زيرا براي هر كلمه اي كه تايپ كنيد ويژوال استوديو MSDN را جستجو مي كند

5-3 Toolbox

پنجره اي كه در بخش كناري سمت چپ قرار دارد و اگر موس را  روي آن ببرد فعال مي شود و حاوي كنترل هايي براي استفاده بر روي فرم است را Tool box مي نامند.

كنترل هايي كه در اين منو و tab هاي آن وجود دارد را مي توانيد با drag& drop  بر روي فرم قرار دهيد براي نمونه يك كنترل از نوع Button را بر روي فرم قرار مي دهيم.

بر روي button يك بار كليك مي كنيم تا خواص آن در پنجره properties نمايش داده شود. جلوي Text به جاي Buttonl عبارت Hello world را تايپ مي كنيم و كليد Enter را مي زنيم.

دو tab ديگر در زير Toolbox قرار دارد, اولي Explorerserver است و با دومي در كتاب هاي ASP.NET آشنا مي شويد. در server Explorer ليست سرورهايي مانند SQLServer كه به آنها متصل هستيد يا قبلا متصل شده ايد يا ديگر اجزاي سرويس دهنده ويندوز وجود دارد توضيحات تكميلي در كتاب هاي پيشرفته تر خواهد بود.

همان طور كه مشاهده مي كنيد همه اين پنجره ها در اطراف صفحه به شكلي جاسازي شده اند, مي توانيد با drag & drop آنها را از حالت dock خارج كنيد تا در وسط يا هر جاي ديگر قرار گيرند. البته به شما پيشنهاد مي كنيم تركيب فعلي را تغيير ندهيد, بهترين حالت همين حالتي است كه طراحان- ماكيروسافت ايجاد كرده اند.

محيطي كه در وسط صفحه ديده مي شود همان محيط طراحي فرم است كه بايد شكل ظاهري برنامه خود را نقاشي كنيد. مي توانيد عكس, منو, ليست, جعبه متن و خيلي كنترل هاي ديگر بر روي آن قرار دهيد براي ديدن محيط كد نويسي دو بار بر روي Button كه ساختيم كليك مي كنيم تا شكلي مانند زير ظاهر شود.

اينجا محيط متني است. محيطي كه بخش اصلي كار ما به عنوان برنامه نويس با آن مي باشد. اين قسمت از ويژوال استوديو دات نت نيز از شكل tab استفاده مي كند, يعني همان طور كه در بالاي شكل مي بينيد نوشته است form 1. Vs [Design]  اگر به روي آن كليك كنيد دوباره محيط طراحي شكل ظاهري فرم نمايان مي شود. به همين ترتيب مي توانيد تعداد زيادي فرم يا فايل باز شده داشته باشيد بدون اينكه مزاحم يكديگر باشند. در مورد اينكه هر يك از بخش هاي اين نوشته اي كه مي بينيد بيانگر چه مطلبي است در فصلهاي آينده توضيحاتي خواهيد ديد ولي در اينجا براي اينكه اولين برنامه مان را نوشته باشيم كه خط كد مي نويسيم. بين End sub, private sub ي كه در شكل مشخص است اين خط را مي نويسيم

اگر دقت كرده باشيم وقتي بعد از تايپ Message Box نقطه را تايپ كرديم يك ليست برايمان باز شد و وقتي show را تايپ كرديم عملا مانند اين بود كه show را از ليست انتخاب كنيم. به اين قابليت پيشرفته intellsence مي گويند.

اين يكي از مفيد ترين تكنولوژي هايي است كه مايكروسافت در اختيار برنامه نويسان قرار داده تا تمامي خواص و اجزاي اشيا را به خاطر نسپارند. ويژوال بيسيك بجاي ما خواص اشيا را حفظ مي كند, ما فقط كافي است نگاهي به ليست بيندازيم. البته در  مورد اينكه در اين ليست چه چيزهايي نمايش داده يم شود مفصل توضيح خواهيم داد.

حالا اولين برنامه حاضر است, كافي است مانند تمامي نسخه هاي ويژوال بيسيك كليد F5 را بزنيم برنامه  ما اجرا مي شود و وقتي بر روي كليد آن كليك كنيم شكلي مانند زير نمايش داده مي شود.

براي اجرا از toolbar شكلي مانند play را هم مي توانيد انتخاب كنيد:

ويژوال استوديو داراي toolbar هاي بسيار زيادي است كه شما به عنوان كاربر حرفه اي ويندوز با اسامي آنها آشنايي داريد.

يكي از مفيد ترين امكانات ويژوال استوديو امكان نماي شماره خط برنامه است. اگر اين قاطعيت بصورت پيش فرض فعال نبود، براي فعال كردن آن به منوي Tools > options مي رويم و در آنجا مطابق شكل زير در قسمت Display  علامت چك را براي line Numbers فعال مي كنيم.

4- مفاهيم پايه

1-4 آشنايي با الگوريتمها

هر برنامه كامپيوتري به منظور حل كردن يا چند نوشته مي شود. بعضي از مساله ها را مي توان به راحتي با يك فرمول رياضي حل كرد ولي بسياري از مساله ها با فرمولهاي رياضي قابل حل نيستند. فرض كنيد به ما ده عدد غير تكراري داده شده و از ما خواسته اند عدد x را در آنها پيدا كنيم. راه حلي كه ما استفاده مي كنيم اين است كه ابتدا عدد x را با اولين عنصر از آن ده عدد مقايسه مي كنيم، اگر درست بود مي گوييم اولين عدد x است واگر درست نبود عدد x را با دومين عدد مقايسه مي كنيم. اين كار را آن قدر ادامه مي دهيم تا مقدار يكي از اعداد برابر x باشد يا اينكه به انتهاي ليست اعداد برسيم، به روش حل مرحله به مرحله مساله، الگوريتم مساله مي گويند. كه مبتكر آن خوارزمي، دانشمند ايراني، است.

الگوريتم سه جز پايه دارد. توالي، انتخاب و تكرار.

1-1-4- توالي

گفتيم الگوريتم روش حل مرحله به مرحله يا قدم به قدم يك مساله است. معمولا هر مرحله از الگوريتم را در يك خط جدا مي نويسند و به آن يك دستور مي گويند. دستورات بطور متوالي و پشت سر هم اجرا مي شوند. براي مثال الگوريتم شكستن يك شيشه (!) بصورت زير است:

1-يك سنگ از روي زمين پيدا كن

2- سنگ را در دست بگير

3-شيشه مورد نظر را پيدا كن

4-هدفگيري كن

5- سنگ را بطرف شيشه پرتاب كن

6- پايان

با الگوريتم اجرا كردن ويژوال بيسيك دات نت بصورت زير است

1-    نشانگر موس را روي دكمه start ببر.

2-    كليك كن.

3-    نشانگر موس را روي programs ببر.

4-    كليك كن.

5-    نشانگر موس را روي شاخه Microsort Visual .Net ببر.

6-    كليك كن.

7-    نشانگر موس را روي آيتم Microsoft Visual studio ببر.

8-    كليك كن

9-    پايان

دستورات يك الگوريتم بطور متوالي واز بالا به پايين اجرا مي شون و هر تغييري كه يك دستور در محيط ايجاد كند روي دستورات بعدي تاثير مي گذارد. به الگوريتم زير توجه كنيد:

1-       x را برابر 2+3 قرار بده.

2-       Y را برابر 10 قرار برده.

3-       Z را برابر y+x قرار بده .

4-       Z را برابر x-y قرار بده.

5-       پايان

بر طبق آنچه در مورد توالي آموختيم ابتدا x مقدار 3+2 مي گيرد بنابراين مقدار آن برابر 5 مي شود. اين تغيير مقدار x از مقدار قبلي (كه نمي دانيم چند بوده) به مقدار فعلي (عدد 5) مي تواند روي دستورات بعدي تاثير گذار باشد. دستور دوم مقدار قبلي y را به 10 تغيير مي دهد. و دستور سوم مقدار x و y برابر با 5 و در z قرار مي دهد. منظور از مقدار x و y آخرين مقداري است كه درآنها قرار گرفته .پس مقدار x برابر با 5 و y برابر با 10 است. در نتيجه مقدار z برابر با 15 خواهد شد. اين همان تاثير مراحل قبلي روي مرحله بعد از خودش است. خط چهارم نيز ار مراحل قبلي تاثير مي گيرد اما دقت كنيد كه در اين مرحله بار ديگر به z مقدار داده مي شود پس مقدار فعلي z اهميتي ندارد (همانطور كه در  مراحل يك ودو، مقدار x و y قبل از مقدار دهي اهميتي نداشت) و z برابر 5 مي شود

2-1-4 انتخاب

يكي ديگر از اجزاي پايه يك الگوريتم، انتخاب است. ما در هر مرحله  از يك الگوريتم مي توانيم بسته به شرايط تصميم بگيريم كه مرحله بعدي مرحله چندم باشد. الگوريتم روشن كرد كامپيوتر مي تواند به شكل زير باشد.

1-كليد power كامپيوتر را فشار بده.

2- كليد power مونيتوز را فشار بده.

3- پايان

در نگاه اول اين الگوريتم درست بنظر مي رسد. ولي اگر مونيتور يا كامپيوتر روشن باشند، فشار دادن دكمه باعث خاموش شدن آنها مي شود و پس الگوريتم درست كار نكرده است. الگوريتم اصلاح شده با استفاده از انتخاب در زير آمده است:

1-اگر كامپيوتر خاموش است

1-1 كليد power كامپيوتر را فشار بده.

2- اگر مونيتور خاموش است

2-1 كليد power مونيتور را فشار بده.

3- پايان

اگر شرط مرحله اول برقرار باشد، دستورات زير مجموعه آن انتخاب مي شوند. در غير اينصورت آن دستورات انتخاب نخواهند شد. و دستور بعدي دستور 2 خواهد بود. براي مرحله دوم نيز شرايط به همين شكل است .

3-1-4 تكرار

سومين جزء پايه از اجزاي الگوريتم، تكرار است. با استفاده از تكرار مي توانيم يك يا چند مرحله (دستور ) از الگوريتم را به تعداد دفعات خاص يا تا وقتي كه شرايطي خاص برقرار شود تكرار كنيم. الگوريتم جستجويي كه در ابتدا بحث مطرح كرديم در زير بشكل ساختيافته تري آمده است.

1-      x و n₁ تا n₁₀ را دريافت كن.

2-      I را برابر با 0 قرار بده.

3-      كارهاي زير را تا وقتي y با x برابر نيست تكرار كن.

4-      I را برابر i+1 قرار بده.

5-      اگر I بزرگتر از 10 است برو به 5.

6-      Y را برابر از 10 است برو به 5 .

7-      I را اعلام كن.

8-      پايان

در اينجا مراحل زير مجموعه 3 تا وقتي كه y با x برابر نيست اجرا مي شوند.

يك الگوريتم را مي توان مانند اين مثالها به زبان فارسي نوشت، يا به زبان انگليسي يا با يك زبان برنامه نويسي كامپيوتري. وقتي يك الگوريتم به يك زبان برنامه نويسي كامپيوتري بيان شود، به آن برنامه كامپيوتري مي گوييم.

2-4- آشنايي با شي گرايي

آشنايي با شي گرايي از اين جهت براي ما لازم است كه ويژوال بيسيك دات نت يك زبان برنامه نويسي شي گرا است و تمام مفاهيم آن بر مبناي شي گرايي بنا نهاده شده.

1-2-4 چرا شي گرايي؟

اواخر دهه 1960 كه شيي گرايي اولين قدمهاي خود را بر مي داشت: زبانهاي برنامه نويسي رويه اي مانند C.pascal و Fortran در اوج قدرت بودند. اين نسل از زبانهاي برنامه نويسي بطور ساده به كامپيوتر مي گويند كه چه كاري را انجام دهد. مثلا يك عدد از ورودي بگير، آن را 10 برابر كن وسپس نمايش بده. به عبارت ديگر اين زبانها (زبانهاي رويه اي) شامل ليستي از دستورات هستند كه بدنبال هم اجرا مي شوند.

اما وقتي همه دستورات بدنبال هم نوشته شود حتي بهترين برنامه نويسها هم نمي توانند ازآن سر در بياورند. پس براي سامان بخشيدن به اين وضعيت هر برنامه را به تعداد زير برنامه (تابع) تقسيم كردند.

هر چند كه اين سازماندهي مشكلات را تا حدودي رفع مي كند اما در برنامه هاي بزرگ، آشفتگي باز هم نمايان مي شوند. مشكل اين روش كجاست؟ در حقيقت مشكل اصلي مربوط به وضعيت داده ها در اين روش برنامه نويسي مي شوند. مشكل اين روش كجاست؟ در حقيقت مشكل اصلي مربوط به وضعيت داده ها در اين روش برنامه نويسي مي شوند. مشكل اين روش كجاست؟ در حقيقت مشكل اصلي مربوط به وضعيت داده ا در اين روش برنامه نويسي است (در يك برنامه كه 2 را با 3 جمع مي كند، داده ها 2 و 3 هستند و در يك برنامه انبارداري، داده ها كالاهاي موجود در انبار)

2-2-4 كم ارزش بودن داده ها

در برنامه نويسي رويه اي (ساختيافته) داده ها بسيار كم ارزشند وتاكيد بر روي (انجام يك كار) است. همانطور كه گفتيم هر زير برنامه (كاري انجام مي دهد) اما براي ما داده ها بيشتر از توابعي كه كارهايي بر روي آنها انجام مي دهند. اهميت دارند. براي مثال در يك فروشگاه آنچه بيشترين اهميت را دارد، كالاها هستند: نه كسي كه تعداد آنها را مي شمارد ياكسي كه آنها را به مشتري مي دهد.

3-2-4 دسترسي به داده ها

در برنامه نويسي رويه اي اگر تعداد زير برنامه هايي (توابعي) كه مي خواهند به يك داده دسترسي داشته باشند بيشتر از يكي باشد، بايد آن داده بصورت سراسري تعريف شود و در اختيار تمام زير برنامه ها قرار بگيرد. اين وضعيت را مي توان به جا گذاشتن اسناد محرمانه در ورزشگاه صد هزار نفري آزادي تشبيه كرد! هرگز نمي توانيم اطمينان داشته باشيم كه يك داده سراسري فقط توسط زير برنامه هايي كه ما مجاز مي دانيم تغيير داده شود.

4-2-4 عدم شباهت به دنياي واقعي

يك زير برنامه مشابه چه چيزي در دنياي واقعي است؟ داده ها مشابه چه چيزهايي هستند؟ اجازه بدهيد در مورد يك مثال خاص صحبت كنيم. فرض كنيد مي خواهيم برنامه اي براي كنترل يك آسنانسور بنويسيم. در يك چنين برنامه اي چه توابعي داريم؟ چه داده هايي داريم؟ در يك فروشگاه چطور؟ جواب دادن به اين سوالها واقعا سخت است. چون توابع و داده ها هيچ معادلي در دنياي واقعي ندارند. درحقيقت توابع در برنامه نويسي رويه اي فقط يك تكه از برنامه هستند و دلالت بر انجام يك كار دارند. پس نمي توان براي آنها نمونه اي در دنياي واقعي پيدا كرد.

5-2-4- شي گرايي

حال اگر ديديم زبانهاي برنامه نويسي رويه اي چه مشكلاتي دارند. مي توانيم به سوالي كه در ابتدا پرسيديم جواب بدهيم: (شي گرايي را به اين دليل انتخاب كرده ايم كه بتوانيم برنامه خود را ساماندهي كنيم) اين ساماندهي منجر به يك نظم منطقي مي شود كه در نهايت هزينه توليد نرم افزار را كاهش مي دهد. شي گرايي تعدادي مفاهيم اوليه دارد كه در دنياي واقعي با آنها سرو كار درايم و هيچكدام از آنها براي ما جديد نيستند. مفاهيم ساده اي از قبيل: طبقه (طبقه هايي از اشياء) شي داده ها، رويداد، قابليت و...

شي (object): بطور غير رسمي مي توان مفهوم شي در برنامه نويسي شي گرا را همان مفهوم شي در دنياي واقعي دانست،همانطور كه در دنياي واقعي اشيايي مانند ميز، صندلي، چرخ گوشت، آسانسور و ....وجود دارند. در يك برنامه كامپيوتري هم مي توانند وجود داشته باشند. براي مثال برنامه كنترل آسانسور يك شي آسانسور دارد. كمي بعد تعريف رسمي تر ارائه مي كنيم.

كلاس (class): در مدرسه ياد گرفتيم كه چطور اشيا را طبقه بندي كنيم. بلوط را در طبقه درختها و گرانيت را در طبقه سنگها قرار مي داديم. مفهم (كلاس) در برنامه نويسي شي گرا مانند مفهوم طبقه است. البته درمودر طبقه بندي، دنياي واقعي با برنامه نويسي شي گرا تفاوت كوچكي دارد. در دنياي واقعي اشيايي كه وجود دارند را طبقه بندي مي كنيم. اما در برنامه نويسي شي گرا اول يك كلاس (طبقه ) تعريف مي كنيم سپس شي را به عنوان نمونه اي از آن كلاس (طبقه) ايجاد مي كنيم (شايد اگر دنياي واقعي را خودمان ايجاد مي كرديم آنجا هم از همين روش استفاده مي كرديم) . به عبارت ديگر يك كلاس مي گويد كه اشياء اين كلاس (طبقه) چه داده هايي دارند. البته كلاس مشخص نمي كند كه اين داده ها چه مقدارهايي دارند. همچنين كلاس تعيين مي كند كه اشيايي كه از اين كلاس ايجاد مي شوند چه متدهايي دارند و چه رويدادهاي مي تواند براي آنها اتفاق بيفتد.

ويژوال بيسيك دات نت استاندارد حدود 7000 كلاس دارد، علاوه بر اينها ما مي توانيم كلاسهاي مورد نياز خودمان را از اينترنت دريافت با خودمان كلاس جديدي ايجاد كنيم.

داده ها: هر شي اطلاعاتي به ما مي دهد. كه به آنها داده (data) مي گوييم، براي مثال شي صندلي در باره رنگ وزنش اطلاعاتي به ما مي دهد. بعضي از اطلاعات يك شي را مي توان تغيير داد مي توانيم رنگ يك صندلي را تغيير دهيم. اما بعضي اطلاعات قابل تغيير نيستند. اطلاعات، در برنامه نويسي شي گرا به دو گروه تقسيم مي شوند. به يك گروه آن فيلد (Field) و به ديگري خاصيت (property) مي گويند. بطور غير رسمي از واژه خاصيت (property) براي فيلد نيز استفاده مي شود.

تذكر: كلاس نمي گويد وزن شي چقدر است كلاس فقط مي گويد كه نمونه هايي از اشياء كه از روي اين كلاس (صندلي) درست مي شوند داده اي به نام وزن دارند كه يك عدد در خود نگهداري مي كند.

متد (Method): كاري كه شي مي تواند انجام دهد. توانايي يا قابليت انجام يك عمل مثلا شي آدم توانايي راه رفتن، شي آسانسور قابليت بالا يا پايين رفتن و شي بستني فروشي توانايي فروختن بستني دارد. متدها بين نمونه هاي مختلف يك كلاس مشتركند و بر خلاف خاصيتها، شي نمي تواند قابليتهايش را تغيير دهد. در عمل متدها همان زير برنامه هاي زبانهاي رويه اي هستند كه بطور سازمان يافته اي در برنامه نويسي شي گرا مورد استفاده قرار گرفته اند. به متدها تابع عضو هم گفته مي شود.

رويداد (event): رويداد ها تغيير وضعيت شي را به ما اعلام مي كنند وقتي در زندگي روزمره مي گوييم: (شيشه شكست) مانند اين است كه در برنامه نويسي شي گرا بگوييم (رويداد شكستن شيشه فعال شد) وضعيت شيشه تغيير كرده است. وقتي كليد برق را فشار مي دهيم وضعيت آن تغيير مي كند و رويداد (فشرده شدن) براي آنها فعال مي شود.

تعريف دقيقتري از شي: شي تركيبي از داده ها، توابع عضو و رويدادها است. به عبارت ديگر: شي يك واحد داده خودشمول است كه توابعي كه براي كار با آن لازم است درون خويش قرار دارد .

3-4 مروي بر مشكلات زبانهاي رويه اي

آيا واقعا شي گرايي مشكلات زبانهاي رويه اي را حل كرده است؟ مشكل اول ارزش كم داده ها بود كه اين مشكل حل شده است. چون جز اصلي برنامه نويسي شي گرا (شي) است كه در حقيقت همان داده ما است. مشكل بعدي امنيت دسترسي به داده ها بود. در برنامه نويسي شي گرا هر شي مي تواند داده هاي خود را طوري محافظت كند كه هيچ شي ديگري جز خودش نتواند آنها را تغيي بدهد يا حتي فقط شباهت با دنياي واقعي ماند. اين شباهت بقدري زياد است كه ما براي توضيح دان شي گرايي از دنياي واقعي كمك گرفتيم.

1-3-4- مقايسه با ميز غذا خوري

رابرت لي فور در كتاب برنامه نويسي با c++ خودش براي نشان دادن تفاوت برنامه نويسي شي گرا و رويه اي از يك ميز غذا خوري استفاده كرده است.

يك مهماني با 30 مهمان (تابعها) با تصور كنيد كه همه دور يك ميز نشسته اند و غذا (داده ها) بين آنها روي ميز است دست همه مهمانها به همه غذا ها مي رسد و بخاطر همين هيچوقت از ديگري براي برداشتن غذا كمك نمي خواهند يكي از مهمانها مي خواهند كباب را از آنطرف ميز بردارد وبشقابش يكي ديگر مي خورد. آستين يكي در خورشت فرو مي رود و ديگري بجاي اينكه سوپ را در بشقاب خودش بريزد روي دست بقل دستي مي ريزد. اين وضعيتي است كه در برنامه هاي رويه اي پيش مي آيد. حال فرض كنيد كه بجاي يك ميز 30 نفره از 6 ميز 5 نفره استفاده شود. و غذاهاي مختلفي روي ميزها چيده شود. مهمانها سر ميزهايي مي نشينند كه به غذاي آن علاقه بيشتري دارند و هر كدام كه غذاي ميز ديگر را خواستند، از يكي از كساني كه سر آن ميز نشسته است مي خواهند كه غذا را به آنها بدهد. اين وضعيت شبيه وضعيت برنامه نويسي شي گرا است.

2-3-4- شي ما چه جزيياتي لازم دارد؟

آيا براي ايجاد يك شي بايد همه جزييات آن شي را ايجاد كنيم؟ جواب منفي است. ما از شي فقط چيزهايي را ايجاد مي كنيم ه به آنها احتياج داريم. در يك برنامه ي بستني، به يك بستني فروشي احتياج داريم. بستني فروشي طول، عرض، ارتفاع، آدرس، رنگ در، شكل كاشي هاي ديوار، رنگ سقف، تعداد بستني، تعداد نون بستني، تعداد كارمندف تعداد و حجم يخچال و هزار و يك داده ديگر دارد. اين شما هستيد كه تشخيص مي دهيد كدام داده براي شي بستني فروشي در برنامه لازم ولازم و كدام اضافه است. در حقيقت ما قبول مي كنيم كه دنياي واقعي پيچيده تر از آن است كه بتوانيم آن را بطور كامل ايجاد كنيم. پس با حذف كردن بعضي بخشهاي اضافه (كه به كار ما مربوط نيست) به بخشهاي باقيمانده بيشتر مي پردازيم. به داده اي كه اينگونه خلاصه شده است، داده مجرد يا انتزاعي (abstract) هم گفته مي شود. به داده مجرد بعلاوه توابع مورد نيازش يك (نوع داده مجرد (Abstract Type) مي گويند. حال مي توانيم بگوييم كه كلاس يك نوع داده مجرد (انتزاعي ) است.

3-3-4- آيا شي بايد در دنياي واقعي وجود داشته باشد؟

جواب خير است. زبان برنامه نويسي هيچ اهميتي نمي دهد كه شيي كه ما ايجاد مي كنيم در دنياي واقعي وجود دارد يا خير و هيچ اطلاعي هم در اين باره نمي دهد. اگر هم شي مانند آنچه مي خواهيد ايجاد كنيد در دنياي واقعي وجود دارد لازم نيست حتما شي شما همان مشخصات را داشته باشد. شايد شما كاملا در اين زمينه آزادي عمل داريد.

تذكر: در نهايت اينكه هر چند زبانهاي شي گرا به شما اين قابليت را مي دهند كه برنامه هاي شي گرا بنويسيد ولي اين كاملا به طرز فكر شما بستگي دارد و اينكه تا چه حدي شي گرا كار كنيد. عملا مي توان در يك زبان شي گرا هم كاملا رويه اي برنامه نوشت. در اين صورت بسياري از قابليتهاي زبان را بكار نبرده ايد.

4-4- داده هاي پايه در VB-NET

گفتيم شي نمونه اي از يك كلاس مي باشد و از طرفي، شي از داده ها و توابع تشكيل شده است. داده هايي كه در ايجاد يك شي استفاده مي شوند انواع مختلفي دارند، پركاربردترين و عمومي ترين اين داده ها پايه هستند، در اين فصل با داده هاي پايه در VB.NET آشنا خواهيم شد و خواهيم ديد كه NB.NET امكان ايجاد چه داده هايي را به ما مي دهد. يا به عبارت ديگر چه نوع داده هايي پايهاي در VB.NET تعبيه شده است. بعضي از انواع داده اصلي در VB.NET عبارتند از:

نوع داده                   براي ذخيره يك                                       مقدار نمونه

Short                              عدد صحيح كوچك                          30000

Integer                  عدد صحيح بزرگ                            123000000

Long                     عدد صحيح بسيار بزرگ           1844674407370950

Single                   عدد صحيح اعشاري                450.4350

Double                 عدد اعشاري با دقت مضاعف      7.9228162514264335

Char                     كاراكتر يونيكد                      (د)

String                             رشته از كاراكترهاي يونيكد، يك متن     (visual Basic. NET)

Boolean                مقدار false))يا (true)                   true

1-4-4- نوع داده هاي صحيح

هر داده از نوع داده صحيح مي تواند يك عدد صحيح مي تواند يك عدد صحيح در خود نگه دارد. اعداد صحيح، اعدادي هستند كه مي توانند مثبت يا منفي باشند ولي نمي توانند اعشار داشته باشند. ويژوال بيسيك سه نوع داده براي ذخيره كردن اعداد صحيح در نظر گرفته است. تفاوت نوع داده هاي صحيح مختلف باهم در اندازه عددي است كه مي توانند در خود نگه دارند و حافظه اي كه اشغال مي كنند است.

نوع داده  صحيح          نام ديگر         محدوده متغير                                اندازه

Short                    int 16          32/767 -32/768                        16bit (2byte)

Integer       int 32                   2/147/483/647 -2/147/483/648         32bit(4byte)

Long           in 64           9/223/372/036/854/775/808    64bit(8byte)

                                      9/223/372/036/854/775/807

اگر بخاطر داشته باشيد در فصل قبل گفتيم كه اشيا نمونه هايي از كلاسها هستند. در مورد نسبت متغيرها به نوع داده ها نيز همين رابطه برقرار است نمي توان يك مقدار در يك نوع داده ذخيره كرد بلكه بايد ابتدا يك متغير از روي آن نوع داده كرد وسپس مقدار مورد نظر را درآن متغير ذخير كرد براي اينكه يك نمونه از روي يك نوع درست كنيم از ساختار دستوري مانند زير استفاده مي كنيم؟

Dim variable Name as TypeName

دستور Dim به VB مي گويد كه ما قصد داريم كه متغير يا شي تعريف كنيم variableName نام متغيير يا شي ما است و Type Nam نشان مي دهد كه متغير يا شي ما نمونه داي از كدام نوع داده است. در زير تعريف يك متغير به نام  stest1 از نوع short آمده است.

Dim ivar as integer

در يك خط var1 از نوع integer تعريف شده و متغيرهاي var 2 و  var3 از نوع long تعريف شده اند.

2-4-4 متغير چيست؟

وقتي اجراي برنامه به دستوري مانند دستور بالا مي رسد بخشي از حافظه اصلي (بخشي از RAM) كامپيوتر را از سيستم عامل مي گيرد و به متغير ما اختصاص مي دهد. برنامه  ما مي تواند با استفاده از متغير، مقدار اين بخش از حافظه را تغيير دهد يا بخوانند. به عبارت ديگر ما از متغيرها براي ذخيره و بازيابي داده ها در حافظه اصلي كامپيوتر استفاده مي كنم. پس هر گاه بخواهيم يك عدد صحيح در حافظه كامپيوتر نگه داريم، لازم است كه يك متغير از نوع داده صحيح ايجاد كنيم.

جزييات حافظه اي كه بايد به متغير اختصاص داده شود توسط نوع داده تعيين مي شود. نوع داده short  اعلام مي كند كه برنامه ما 2 بايت حافظه براي ذخيره يك عدد صحيح كه مي تواند منفي باشد نياز دارد.

3-4-4 نامگذاري متغيرها

نام متغير بايد يك شناسنامه معتبر باشد. شناسه مي تواند شامل حروف انگليسي، فارسي يا اعداد باشد. اما حرف اول آن حتما بايد يك كاراكتر غير عددي باشد. كاراكترهايي كه حرف يا عدد نيستند ماند *، &، @، و ...." را نمي توان در شناسنامه استفاده كرد. فقط كاراكتر (-) underline مي تواند در شناسانامه استفاده شود، اما اين كاراكتر هم نمي تواند به تنهايي يك شناسنامه باشد.

Dim- as integer' error: identifier expected

Dim var- Test as integer

Dim 123 integer error: identifier expected

بجز قواعدي كه كامپايلر تعيين كرده است و بايد اجرا شوند، قواعد ديگري هم براي نامگذاري متغيرها .وجود دارد كه جنبه اختياري داشته و بيشتر براي خوانا كردن كد برنامه است.

1-نام متغير بايد مشخص كند كه اين متغير براي ذخيره كردن چه داده اي ايجاد شده است. براي مثال اگر يك متغير مي خواهد تعداد كاراكترها يك متن را نگه دارد، نام charcoumt براي آن بسيار مناسبتر از z يا MX است.

2- از نامهاي يك كاراكتري و دو كاراكتري براي متغير ها استفاده نكنيد .

3- اگر نام يك متغير از چند كلمه تشكيل شده است، حرف اول هر كلمه را با حرف بزرگ بنويسيد براي مثال charcount بجاي charcount.

4- مي توانيد يك شناسنامه يك يا چند كاراكتري در ابتداي نام متغير قرار دهيد كه نوع آن را مشخص كند. مثلا براي متغير integer اول اسم متغير يك I و براي متغير short اول اسم متغير يك s قرار دهيد. تا به محض ديدن نام متغير متوجه شويد كه چه نوعي است. معمولا اين شناسنامه نوع را با حروف كوچك مي نويسند. مثال : schar count , ivar گاهي كه امكان تداخل نام هاي اوليه وجود دارد مي توانيد تعداد كاراكتر بيشتري از اسم نوع داده را بكار ببريد. مانند intVar يا str Name براي متغيري از نوع  string

4-4-4 مقدار دهي اوليه

در ويژوال بيسيك متغير پس از ايجاد شدن، مقدار دهي اوليه مي شود. ما مي توانيم مقدار اوليه متغير را خودمان تعيين كنيم يا اجازه بدهيم VB مقدار پيش فرض را در نظر بگيريد مقدار پيش فرض براي دادهن هاي عددي برابر صفر (0) است. مقدار دهي اوليه به يك متغير بر مبناي ساختار دستوري زير انجام مي شود.

Dim variable Name as Type Name= variableinitialvalue

مانند

Dim stest 2 as short = 100

در بخش قبلي مقدار stest1 برابر 0 بود. چون مقدار دهي اوليه نشده بود. اما در اينجا مقدار stest 2 برابر با 100 است. يعني درآن بخش از حافظه كه از سيستم عامل گرفته شده است، در حال حاضر عدد 100 ذخيره شده است.

5-4-4 عملگر جايگزيني

اولين عملكردي كه براي كار با متغير ها به آن نياز داريم عملگر جايگزيني (=) است. اين عملگر مقدار سمت راست خودش را جايگزين مقدار متغير سمت چپ مي كند. عملوند سمت راست جايگزين مي تواند عدد ثابت، متغير يا هر كدي كه يك مقدار برگرداند باشد، اما عملوند سمت چپ اين عملگر بايد يك متغير (شي) يا خاصيت باشد.

Dim vl as short = 200

Dim v2 as short =100

V1= 400

خط اول و دوم دو متغير با نامهاي V2  و V1 تعريف مي كنند و به ترتيب  با 200  و 100 مقداردهي اوليه مي كنند، خط سوم مقدار سمت راست عملگر جايگزيني را در متغير سمت چپ جايگزين مي كند. پس مقدار v1 برابر با 400 مي شود. نوع داده سمت راست عملكرد جاگزيني بايد با نوع داده سمت چپ آن يكي باشد. به عنوان مثال متغيرهايي كه از نوع داده short هستند مي تواند عدد صحيحي بين 32768– تا 32767 را در خود نگهداري كنند. پس مقدار سمت راست بايد يك عدد صحيح در همين بازه باشد. اگر مقداري كه قرار است در متغير هايي كه از نوع داده short هستند مي توانند عدد صحيحي بين -32768 تا +32767 را درخود نگهداري كنند. پس مقدار سمت راست بايد يك عدد صحيح در هيمن بازه باشد. اگر مقداري كه قرار است در متغير جايگزين شود خارج از بازه تعريف شده براي آن نوع داده باشد خطاي سر ريز (overflow) رخ مي دهد.

6-4-4 تبديل انواع داده بصورت ضمني

در بخش قبل تاكيد كرديم كه نوع داده هاي دو طرف عملگر جايگزيني بايد يكسان باشد. پس نبايد بتوانيم يك مقدار short را در يك متغير integer كپي كنيم. اما قطعه برنامه زير را از نظر كامپايلر هيچ ايرادي ندارد.

Dim intvar as integer

Dim shrtvar as short= 100

Intvar= shrvar

هر گاه ويژوال بيسيك با دو نوع داده متفاوت در دو سمت عملگر جايگزيني مواجه مي شود سعي مي كند داده سمت راست را به داده سمت چپ تبديل كند. يك متغير از نوع short هميشه قابل تبديل به متغيري از نوع integer است بدليل اينكه تمام مقدارهاي مجاز در نوع داده short در integer هم مجازند. اما برعكس آن هميشه صادق نيست و ممكن است همانطور كه در بخش قبل ديديم خطاي سرريز (overflow) رخ بدهد.

Dim intvar as integer =4000

Dim shrtvar as short

Shrtvar= intvar مقدار دهي متعبر است

Intvar=500000

Shrtvar= intvar خطاي سر ريز رخ مي دهد

اين روش تبدل نوع داده هاي بدليل اينكه صراحتا ذكر نمي كند كه تبديلي در حال انجام است تبديل نوع داده ضمني خوانده مي شود. تبديل ضمني باعث ناخوانا شدن كد برنامه مي شود و توصيه مي كنيم در حد تبديل هاي ايمن

Short- integer long

تبديل هايي كه امان ايجاد خطاي سر ريز دارند.

Long- integer- short

بطور كلي داده هاي صحيح كوچكتر به راحتي به بزرگترها تبديل مي شوند و بر عكس آن احتمال خطا دارد.

7-4-4 نوع داده هاي اعشاري

متغيرهايي كه از روي يك نوع داده اعشاري تعريف مي شوند مي توانند يك عدد اعشاري در خود ذخيره كنند. براي ذخيره اعداد اعشاري در vb. NET دو نوع داده وجود دارد كه در جدول زير مشخصات آنها آمده است.

نوع داده singl براي ذخيره اعداد اعشاري با دقت معمولي و نوع double براي ذخيره اعداد اعشاري با دقت مضاعف بكار مي رود. يك عدد اعشاري با دقت معمولي (single) نهايتا مي تواند 51  رقم اعشار داشته باشد در حالي كه عدد اعشاري با دقت مضاعف مي تواند تا 341 رقم اعشار داشته باشد. به عبارت ساده تر، براي اعداد اعشاري بزرگ از متغير double استفاده مي شود.

تعريف و مقدار دهي اوليه و متغيرهاي اعشاري هم مانند همه متغيرها ومانند متغيرهاي صحيح است مقدار اوليه پيشفرض براي داده هاي اعشاري نيز عدد صفر (0) است

Dim var1 as double= 3.14159

Dim var 2 as single= 3.14

Dim var 3 as single =10

Var 3=var2

مقدار var3 چند است؟

8-4-4 تبديل ضمني داده هاي اعشاري

در تبديل ضمني داده هاي صحيح فقط يك مشكل جدي داشتيم و آن خطاي سر ريز بود. اما در مورد داده هاي اعشاري مشكل ديگري هم وجود دارد وقتي داده اعشاري x  مي خواهد به نوع داده ديگري تبديل شود كه دقت اعشاري آن (تعداد رقم اعشاري كه مي تواند داشته باشد) كمتر از رقم اعضار داده x است، داده x گرد مي وشد تا تعداد رقم اعشارش با دقت اعشاري نوع جديد يكسان شود.براي مثال اگر يك عدد double را در متغير single جايگزين كنيد تعداد رقم هاي اعشار آن به 51 رقم كاهش پيدا مي كند.

Dim intvarl as integer= 3.14 'intvar=3

Dim intvar 2 as integer= 7.65 'intvar=8

اگر داده اعشاري به داده صحيح تبديل شود تمام اعشارش را از دست دمي دهد. مقدار تغير صحيح برابر با گرد شده عدد اعشاري خواهد شد.

بطور خلاصه

تبديل هاي زير بدون خطا انجام مي شوند.

Short-> integer-> long-> sinlge-> double

و بر عكس آن احتمالا سر ريزي يا از دست رفتن دقت اعشاري دارد.

9-4-4 چهار عمل اصلي

در vb. NET مي توان از چهار عمل اصلي براي محاسبات رياضي استفاده كرد. براي جمع و تفريق بترتيب از عملگرهاي + و – استفاده مي شود و براي ضرب وتقسيم از عملگرهاي * و / استفاده مي شود.

Dim x as integer =10

Dim y as integer=20

Dim z as integer

Z= x+y 'z=30

Z=x*y 'z=200

Z=y/x 'z=2

Z=x-y 'z=-10

در دو طرف هر يك از عملگرهاي مذكور مي تواند يك متغير، يك عدد يا يك عبارت رياضي قرار بگيرد. اين عملگرها مي توانند بصورت متوالي در يك دستور بكار گرفته شوند.

Z=x+y*10-5

عبارت بالا كمي نامفهوم است، سوالي كه مطرح مي شود اين است كه ابتدا كدام عمل انجام مي شود؟ براي رفع چنين ابهامايي، در زبان برنامه نويسي براي هر عملگري اولويتي در نظر گرفته شده است.

در جدول زير هر چه از بالا به پايين برويم اولويت عملگر كمتر مي شود.

عملگر

*/

+-

=

بين عملگرهايي كه اولويت برابر دارند(در يك سطر قرار دارند) اولويت با عملگري است كه در فرمول رياضي سمت چپ باشد. با در نظر گرفتن اين اطلاعات مي توانيم جواب سوالي كه پرسيده بوديم را بدهيم. در آن مثال چون اولويت ضرب بيشتري از جمع و جايگزيني است ابتدا y*10 با x جمع مي شود سپس از نتيجه 5 واحد كم مي شود و در نهايت حاصل در z ذخيره مي شود.

اولويت عملگر جايگزيني از همه عملگرها كمتر است. به همين دليل مي توانيم مطمئن باشيم كه عمل جايزگزيني وقتي انجام مي شود كه همه محاسبات ما انجام شده است.

به مثالهاي زير توجه كنيد:

Dim z as inreger

Dim s as single

Z= 1+2+2*4 'z=15

Z=2*5+3*8 'z=34

Z=20/4+8*4 'z=5

239/4 'z=59.75

Z=239/4 'z=60

در دو خط آخر حاصل يك تقسيم ابتدا در يك متغير single و سپس در يك متغير integer جايگزيني شده است. در مورد جايگزين كردن حاصل اين تقسيم در متغير single مشكلي وجود ندارد اما به دليل اينكه متغير z از نوع صحيح است حاصل تقسيم به طور ضمني به يك عدد صحيح تبدل مي شود و دقت اعشاري آن از دست مي رود.

توجه: مقدار سمت راست عملگر تقسيم (مقسوم عليه) نبايد صفر باشد.

10-4-4 عملگرهاي حسابي ديگر

عملگر تقسيم صحيح "\" : عملوند سمت چپ را به عملوند سمت راست تقسيم مي كند و خارج قسمت صحيح آن را بر مي گرداند هر دو عملوند اين عملگر بايد اعداد صحيح باشند. در صورتي كه اعشاري باشند بصورت ضمني تبديل به عدد صحيح مي شوند

Z=239\ 4 'z=59

عملگر باقيمانده "mod": باقيمانده تقسيم عملوند سمت چپ به عملوند سمت راست را بر مي گرداند.

Z=239 mod 4 'z=3

عملگر توان "^": عملوند سمت چپ را به توان عملوند سمت راست مي رساند.

Z=10^2 'z=100

Z=2^10 'z=1024

عملگر منفي "" : تفاوت اين عملگر با عملگر تفريق اين است كه عملگر تفريق روي دو عملوند تاثير مي گذارد و عملگر منفي تنها يك عملوند دارد.

X=10

Z=-x 'z=-10

حال بايد جدول اولويت عملگرها را بازنويسي كنيم تا ببينيم وضعيت عملگرهايي كه تازه ياد گرفتيم در اين جدول چگونه است:

عملگر

^

-(منفي)

*/

\

Mod

+-

=

به مثالهاي زير توجه كنيد

Z=10*20-2^5*-2 'z=264

S=4^-2 's=0.0625

Z=64^ 0.5 'z=8

S=3^5\2 'z=121

11-4-4 پرانتز، بيشترين اولويت

اولويتهايي كه زبان برنامه نويسي به عملگرها داده براي ما مشخص مي كند كه هر عبارت رياضي چگونه ارزيابي مي شود اما اين الويتها همه خواسته هاي ما را برآورد نمي كنند. براي مثال ما نمي توانيم حاصل يك عمر جمع را به توان برسانيم چون اولويت توان از جمع بيشتر است. براي حل اين مشكل مي توانيم از پرانتز استفاده كنيم. اولويت پرانتز از همه عملگرها بيشتر است. بنابراين ابتدا عبارت داخل پرانتز ارزشيابي مي شود.

Z=(2+3)^2 'z=25

Z=(3*3)^(1+1) 'z=81

Z=-(3*(4/2)) 'z=-6

در پرانتز هاي تو در تو اولويت از دروني ترين پرانتز به بيروني ترين پرانتز كاهي مي يابد. يعني بيشترين اولويت با دروني ترين پرانتز و كمترين الويت با بيروني ترين پرانتز است

Z= 64^(1/2)  'z=8

Z=64^(1/3) 'z=4

با استفاده از توانهاي كوچكتر از يك و بزرگتر از صفر و پرانتز مي توان به راحتي جذر گرفت.

Dim m as integer =0 'sh as short =0

S=40*2/2

M=2^15

Sh=2^15

S=(3*5^2)-(4^(1/2)-1)*-4

S=-3^2

S=81^-(1/2)

12-4-4- نوع داده هاي كاراكتري

تا اينجا فقط انواع داده عددي را بررسي كرديم، اما حالا مي خواهيم داده هايي را بررسي كنيم كه كاراكتر درخود نگه مي دارند. در ويژوال بيسيك براي ذخيره داده هاي كاراكتري دو نوع داده تعبيه شده است. نوع اول كه char نام دارد فقط مي تواند يك كاراكتر (يك  حرف يا علامت) را درخود ذخيره كند و نوع دوم كه string نام دارد مي تواند يك متن در خود ذخيره كند اين متن چندين صفحه اي باشد.

حال مي خواهيم يك متغير كاراكتري تعريف كنيم و مقدارآن را برابر با كاراكتر حرف ) A قرار دهيم

Dim c as char

C=A

خط اولي كه نوشتيم به كامپايلر مي گويند كه فضاي كافي براي يك متغير از نوع char به نام c در حافظه اصلي كامپيوتر بگيرد. تا اينجاي كار همه چيز به خير وخوشي مي گذرد اما كامپيلر اصلا از خط دوم خوش نمي آيد! كامپايلرها تصور مي كند كه A نام يك متغير است و از آنجا كه ما اين تغيير را تعريف نكرده ايم، به ما اخطار مي دهد كه A تعريف نشده است (Name A is not declared)

براي اينكه به كامپايلرها بگوييم كه آنچه نوشته ايم يك كاراكتر است و متغير (يا هر شناسه ديگري) نيست از كوتيشن (") استفاه مي كنيم.

C="A"

هر چيزي كه بين دو علامت " نوشته بشود از نظر كامپايلرها يك كاراكتر (يا متن) است.

Dim d as char="ن"

بين دو كوتيشن هر كاراكتري مي توان قرار دادؤ ويژوال بيسيك در اين مورد اصلا ما را محدود نمي كند و مي توانينم از حروف فارسي يا هر زبان ديگري استفاده كنيم. براي اينكه ليستي از كاركترها ببينيد مي توانيد برنامه character را اجرا كنيم (از منوي start گزينه run را انتخاب كنيد و charmap را تايپ كنيد و ok را بزنيد) هر كاراكتري كه در ليست اين برنامه وجود دارد مي توانيد به عنوان كاراكتر به متغير char بدهيد.

13-4-4 نوع داده رشته (string)

نوع داده رشته براي ذخيره كردن دنباله اي از كاراكتر ها (براي مثال يك متن يا يك نام) مورد استفاده قررا مي گيرد. هر رشته مي تواند تا حدود 2 ميليارد كاراكتر در خود داشته باشد، بنابراين حتي مي توان چند صد صفحه از يك كتاب را هم در يك رشته ذخيره كرد.

Dim str as string

خط بالا يك متغير از نوع string، با نام str ايجاد مي كنيد. مقدار دهي اوليه و  عملگر جايگزيني براي رشته ها مانند كاراكتر ها است و رشته ها هم مانند كاراكتر ها بايد دركوتيشن قرار بگيريند

Dim test as string= "شاهانامه فردوسي

Test=گلستان سعدي

خط اول متغير test را تعريف مي كند ومقدار اوليه آن را برابر با " شاهنامه فردوسي" قرار مي دهد و خط دوم مقدار " گلستان سعدي" را در متغير test جايگزين مي كند.

14-4-4 الحاق رشته ها

در ويژوال بيسيك به راحتي مي توان دو رشته (string) را باهم الحاق كرد و رشته جديدي ايجاد كرد. براي اين كار مي توانيم از عملگر + يا عملگر & استفاده كنيم، نتيجه كار هر دو عملگر يكسان است.

Dim s2 as string="Visual Basic. NET"

Dim s1 as string ="Microsoft"

Dim s3 as string

S3= s1+ s2 'or s3= s1 &s2

مقدار s3 برابر با رشته "Microsoft Visual Basic . NET" است. عمل الحاق رشته جديدي ايجاد مي كند، سپس رشته اول را درآن جايگزين مي كند و در نهايت رشته دوم را به انتهاي رشته جديد (كه برابر رشته اول است) اضافه كرده و مقدار حاصل را بر مي گرداند.

اگر هر دو عملوند عملگرها & و + رشته باشند نتيجه هر دو يكسان است اما در صورتي كه يكي از عملوند ها مقدار عددي داشته باشد (نوع داده صحيح يا اعشاري باشد) عملگر + سعي مي كند عملگر رشته اي را بطور ضمني به نوع داده Double تبديل كند و عملگر جمع عددي را روي آن اعمال كند در صورتي كه عملگر & سعي مي كند مقدار صحيح را بطور ضمني به نوع داده رشته تبديل كند وعمل الحاق رشته ها را انجام دهد.

Dim s as string

S= 10+"15" 's="25"

S= 1 &"15" 's="1015"

S= "15" +10 's="25"

S= "15" & 10 's= " 1510"

در صورتي كه يك عملوند عددي باشد و يك عملوند رشته اي و عملوند رشته اي قابل تبديل به نوع double نباشد كامپايلر كار را با يك پيام خطا مبني بر اينكه نمي تواند رشته مورد نظر شما را به double تبديل كند به پايان مي برد.

S=:"a" +10 'cast ftom string "a" to type ' Double is not valid

S= "a" & 10 ' s="a 10"

همانطور كه ديديد هر رشته به دو كاراكتر " محدود مي شود، حال چگونه خود اين كاراكتر را در رشته درج كنيم؟

Dim s as string="hamid: "salam"

عبارت بالا كامپايلر را ناراحت مي كند! وكامپايلر ناراحتي خودش را با يك پيغام خطا به شما ابزار مي كند كامپايلر انتظار دارد دستور شما پس از علامت كوتيشن دوم تمام شده باشد. دستور صحيح بصورت زير است:

Dim s as string="hamid: "salam"

براي درج كاراكتر " در يك رشته بايد دوبار اين كاراكتر را پشت سر هم بياوريم. وقتي كوتيشن وارد رشته مي شود تشخيص مرزهاي رشته تا حدودي دشوار مي شود.

Dim sl as stuing= salam"

Dim s2 as string

S2= : hamid:"""+s1+|""" 'hamid:"salam"

S2= "hamid: ""+s1+"""' 'hamid:"+s1 +""

در خطر آخر فقط يك كوتيشن از هشت كوتيشن خط قبلش حذف شده اما ننتيجه تفاوت بسياري دارد. براي اينكه مرزهاي رشته ها را راحت تر تشخيص دهيد مي توانيد رنگ زمينه رشته ها را تغيير دهيد. براي اين كار وارد محيط كاري vs.NET شويد و از منوي tools گزينه options را انتخاب كنيد . سمت چپ فرم بخش Environment و سپس Fornts and Colors را انتخاب كنيد. در اين بخش مي توانيد فونت و رنگ اجزا مختلف محيط كاري را تغيير دهيد. از ليست Display Items آيتم string را انتخاب كرده و Item Backgroung را مطابق با سليقه خودتان تغيير دهيد: پس از اينكه پنجره با زدن دكمه ok ببنديد رنگ زمينه رشته ها تغيير مي كند.

15-4-4 نوع داده بولي (boolean)

اين نوع داده، ساده ترين و كوچكترين نوع داده در ويژوال بيسيك است. متغيرهايي كه از اين نوع تعريف مي شوند فقط مي توانيد يكي از مقدارهاي true  يا false با بگيرند و مقدار اوليه پيشفرض براي داده هاي بولي برابر false است.

Dim b as Boolean= true

B= false

توجه داشته باشيد كه كلمه هاي كليدي true و false قابل تبديل به نوه بولي هستند. در صورتيكه كه مقدار يك متغير بولي را در يك رشته جايگزين كنيد. مقدار رشته برابر با يكي از مقدارهاي true يا false خواهد شد.

b="true"

داده بولي را مي توان به داده هاي عددي نيز تبديل كرد. در اين صورت مقدار true به 1- و مقدار false به 0 تبديل خواهد شد.

B=false

Dim I as integer= b ' i=0

در تبديل داده عددي به داده بولي هر مقدار غير صفر به true و صفر به false تبديل مي شود.

b= 5054.3' b= true

16-4-4 ثابتها

متغيرها را باهم بررسي كرديم، و متوجه شديم كه يك متغير بخشي از حافظه اصلي است كه مي توانيم تغيير دهيم حال مي خواهيم به بررسي ثابتها بپردازيم. بطور ساده، يك ثابت بخشي از حافظه اصلي است كه در اختيار برنامه ما قرار مي گيرد و ما نمي توانيم آن را تغيير بدهيم. يا به عبارت ديگر فقط مي توانيم به آن مقدار اوليه بدهيم. ساختار دستوري تعريف يك ثابت بصورت زير است.

‍Const name [As Type Name]= initvalue

براي مثال

‍Const MY TEST CONST As Integer=10

كد بالا باعث مي شود فضاي لازم براي يك integer از سيستم عامل گرفته شود و مقدار 10 در آن ذخيره شود از اين خط به بعد مقدار MY-TEST-CONST برابر 10 است. به ثابتها نمي توان با استفاده از عملگر جايگزيني مقدار داد. ثابتها وقتي استفاده مي شوند كه يك مقدار در برنامه ما مفهوم خاصي دارد، مثلا شايد در يك بازي عدد 50 نمايانگر امتياز لازم براي برنده شدن در بازي باشد. مي توانيم به سادگي همه جا از همين عدد 50 استفاده كنيم. اما به روزي فكر كنيد كه بخواهيم 50 را به 100 تغيير بدهيم، درآن صورت بايد هر جا 50 نوشته شده است به 100 تبديل كنيم، با توجه به اينكه همه 50 هايي كه در برنامه نوشته شده است مربوط به امتياز لازم براي برنده شدن نيستند شايد بعضي از آنها مربوط به تعداد بازيكن هاي مجاز براي بازي باشند. براي جلوگيري از اين آشفتگي مي توانيم براي اعداد و رشته هايي كه مفهوم خاصي دارند، ثابتهايي تعريف كنيم و هر جا لازم باشد، از ثابتها استفاده كنيم. ثابتها علاوه بر اينكه باعث سهولت تغيير دادن مقادير مي شوند، به خوانها شدن برنامه نيز كمك مي كنند.

Const WIN POINT As short =50

Const MAX PLAYER As short= 50

اكنون مي توانيم هر جا كه به امتياز لازم براي برد احتياج داريم از WIN-POINT وهر جا به تعداد بازيكنان مجاز احتياج داشتيم از MAX-PLAYER استفاده كنيم و اگر روزي خواستيم امتياز لازم براي برد را به 100 تغيير دهيم كافي است مقدار ثابت مربوط به آن را به 100 تغيير بدهيم.

نوع داده يك ثابت را  مي توانيم ننويسيم:

Const WIN POINT=50

Const MAX PLAYER=50

در اين صورت ويژوال بيسيك با توجه به مقدار اوليه نوع داده را تشخيص مي دهد. اما اگر نوع داده را ذكر كرده باشيم مقدار اوليه بايد قابل تبديل به نوع ذكر شده باشد.

نكته: معمولا براي نامگذاري ثابتها از حروف بزرگ استفاده مي شود و در صورتي كه نام چند كلمه اي باشد، كلمه هاي مختلف با (underline) از يكديگر جدا مي شوند.

انتخاب رشته

براساس آمار موجود، در آزمون سراسري حدود 3000 رشته محل و دردانشگاههاي کشور بيش از 300 رشته دانشگاهي داير است. به گفته مسئولان سازمان سنجشباز هم ظرفيت تعدادي از رشته ها پر نمي شود. اين در حالي است که رقابت بسيار شديديدر پرکردن تعداد محدودي از رشته ها وجود دارد. بسياري از دواطلبان مستعد کشور فقطبدليل عرف جامعه و مد شدن تحصيل در بعضي از رشته ها اقدام به انتخاب آنها مي کنند. اين طبقه بندي عرفي (نه علمي) باعث شده است که احتمال قبولي در اين رشته ها به علتهجوم داوطلبان کمتر باشد. بعضي از افراد ناآگاه و مراکز تجاري انتخاب رشتهکامپيوتري! ليست از پيش آماده اي در اختيار دارند که بعنوان يک نسخه آماده به کليهداوطلبان ارائه مي کنند. در ابتداي اين ليست رشته هاي برق، عمران، معماري، مکانيک وکامپيوتر در گروه رياضي، رشته پزشکي دندانپزشکي و داروسازي در گروه علوم تجربي،رشته حقوق و علوم سياسي در گروه علوم انساني و رشته طراحي صنعتي، گرافيک و سينما درگروه آزمايشي هنر به چشم مي خورد. اين در حالي است که سازمان سنجش در مراحل مختلفانتخاب رشته تأکيدات بسياري به داوطلبان مبني بر انتخاب رشته فقط بر اساس علاقه وتوانمندي          می کند.
بر اساس نتايج يک پژوهش کليه رشته هاي دبيري و معلم فني ازديدگاه داوطلبان داراي اولويتي بسيار پائين مي باشند. در حالي که با توجه به جوانبودن بافت جامعه ايران ضرورت دارد

داوطلباني با سطح بالاي علمي جذب اين رشته هاشوند. حالآنکه اولويت مهندسي آبياري در نظر جوانان کشور بسيار پائين (اولويت 79) است و بطورمتوسط جواناني با معدل ديپلم کمتراز 13 به اين رشته جذب مي شوند. با توجه به نيازاقتصادي کشور به مهندسان آب و همچنين ماهيت رشته که براي کسب مهارت در آن استعدادرياضي بسياري ضرورت دارد، لزوم ايجاد تناسب بين نظرگاه پذيرفته شدگان و نياز واقعيجامعه روشن تر مي شود.
جاي تأسف است که داوطلبان قوي و داراي معدل بالا به رشتههاي حساس و حياتي همانند کنترل هوايي، مهندسان معدن، دبيري، مهندسي کشاورزي، ناوبريو فرماندهي کشتي، امور دامي و رشته هاي امور تربيتي کمتر روي مي آورند. بسياري ديگراز رشته ها نيز اينچنين در انتخاب مظلوم واقع ميشوند.
يکي ديگر از مشکلاتي کهداوطلبان کنکور با آن مواجهند برداشت نادرست از رشته ها است. بعنوان مثال بسياري ازافراد بهداشت محيط را همان بهداشت حرفه اي مي دانند و يا معتقدند بين رشته «تکنولوژي مواد غذايي» و «مهندسي علوم و صنايع غذايي» تفاوتي وجود ندارد. بسياري ازافراد «گياه پزشکي» را «طب سنتي» مي دانند! و تعدادي ديگر از داوطلبان بين کارشناسيمديريت بازرگاني، مديريت دولتي و صنعتي وجه افتراقي قايل نيستند. آنچه که لازم استهمه داوطلبان در اين زمينه رعايت کنند اين است که در وحله اول بايد درباره رشته هايمختلف دانشگاهي مطالعه کنند و سپس مبادرت به انتخاب رشته نمايند.

کلام آخراينکه عنوان رشته و شغل بايد بدور از چشم و هم چشمي و برداشت هاي کاذب اجتماعيباشد. مثلاً اگر فردي با رتبه خيلي بالا، رشته «مهندسي نساجي اصفهان» را بنا بهشرايط خود بر مکانيک دانشگاه صنعتي شريف ترجيح مي دهند بهتر است رشته نساجي را قبلاز مکانيک انتخاب کند. بسياري از رشته ها نيز جديداً در دانشگاهها داير شده است ومتقاضي و فارغ التحصيل کمي دارند. اگر با شناختن قبلي اين رشته ها را نيز انتخابکنيد موفقيت شغلي بهتري در آينده خواهيد داشت. بعنوان يک اصل کلي نيز اين مطلب رابه خاطر داشته باشيد: «رشته اي را انتخاب کنيد که در آينده از تحصيل و اشتغال در آنرشته و از نام آن احساس افتخار کنيد».

علاقمندي به رشته ها

آنچه که توسط سازمان سنجش به داوطلبان کنکور سراسري توصيه ميشود اين است که داوطلبان مي بايست کد رشته هاي انتخابي خود را به ترتيب علاقه منديدر فرم انتخاب رشته درج نمايد. مطلب مهمي که در اين توصيه کوتاه به چشم مي خورد، پرنمودن فرم انتخاب رشته به ترتيب «علاقه مندي است. اصولاً علاقه به معني ترجيح مياناشياء مختلف هنگام تصميم گيري است. به عبارتي ديگر علاقه نوعي انگيزه بالفعل است. علاقه و رغبت ياد گرفتني هستند و بر اثر تعامل با محيط خارج حاصل مي شوند. علاقهزماني بوجود مي آيد که انسان چيزي را دوست بدارد، آن را مورد توجه قرار دهد، دربارهآن بيانديشد و از آن لذت ببرد. نتايج تحقيقات مختلف نشان مي دهد که هر چه سن فردبالاتر مي رود، رغبت هوش و استعداد را نيز تحت تأثير قرار مي دهد بطوري که اگر فرديانگيزه کاذبي در انتخاب رشته داشته باشد علايق وي نيز بطور کاذب تغيير خواهد يافت. بعنوان مثال فردي ممکن است در اثر القاء ديگران نسبت به يک رشته خاص بصورت کاذبعلاقه مند شود و آن را بعنوان ادامه تحصيل انتخاب کند ولي پس از فارغ التحصيليمتوجه شود که آن رشته با روحيات او منطبق نبوده است. متأسفانه در ميان جامعه ما دراثر باورهاي غلط بعضي از افراد، علاقه مندي کاذبي نسبت به رشته هايي همانند علومپزشکي، مهندسي، حقوق و ... وجود دارد.
بر اساس شواهد موجود در مراکز مشاوره يکياز بهترين مسايلي که براي دانشجويان مشکلات روحي مختلف ايجاد مي کند نداشتن علاقهبه رشته تحصيلي که عمدتاً به عدم آشنايي آنها در زمان انتخاب رشته برمي گردد. اگررشته تحصيلي بر علايق و رغبت هاي واقعي فرد منطبق نباشد، دانشگاه علاوه بر اينکهنمي تواند موجب القاء فکري و شخصيتي در او شود بلکه باعث خستگي روحي و جسمي در اومي گردد.
جهت ارزيابي علايق و رغبت ها نيز پرسشنامه هاي استاندارد روانشناختيوجود دارد. آگاهي از انواع مختلف علايق مي توانند در انتخاب رشته تحصيلي کمک کنندهباشد. رغبت ها و علايق را مي توان به شيوه زير تقسيم بندي کرد:
1- رغبت علمي: نشان دهنده کشف حقايق و درک واقعيات جديد است. تحصيل در رشته هائي همچون علوم پايهو علوم پزشکي مستلزم داشتن علاقه علمي است.
2- رغبت هنري: اين نيرو بيشتر درافرادي يافت مي شود که به خلق آثار هنري مي پردازند و به رشته هاي گروه هنر ومعماري روي مي آورند.
3- رغبت ادبي: رغبت فرد به نوشتن، نظم و نثر و بررسيادبيات و شعر را بيان مي کند.
4- رغبت به خدمات اجتماعي: تمايل فرد به کمکرساني و يا حل مشکلات مردم را بيان مي نمايد. انتخاب رشته هايي همانند مددکارياجتماعي، پرستاري، علوم پزشکي، روان شناسي، مشاوره، حقوق و رشته هاي تربيت دبيربيشتر به اين تمايل بر مي گردد.
5- علاقه به محاسبات و کار با اعداد و ارقام: حضور موفق در شعبه هاي مختلف رشته رياضي، مهندسي، حسابداري، بانکداري و اقتصادبستگي به ميزان علاقه شما در کار کردن با اعداد و ارقام دارد.
6- رغبت به کاردر فضاي باز: موفقيت در رشته هايي همانند تربيت بدني، نقشه برداري، مهندسي کشاورزيو جنگلداري تا حدود زيادي به وجود اين نوع علاقه در فرد بستگي دارد.
7- رغبتمکانيکي-صنعتي: اين رغبت بيشتر از ويژگي هايي همچون صحت و دقت در حرکت، آگاهي ازروش کار با ابزارها، مهارت و استدلال منطقي تشکيل شده است. از جمله رشته هايي کهموفقيت در آنها بستگي به وجود اين نوع رغبت دارد را مي توان از رشته هاي فنيمهندسي، دندانپزشکي، علوم آزمايشگاهي و... نام برد.
ممکن است فردي از تواناييهاي کافي براي کسب موفقيت در رشته اي برخوردار باشد ولي بواسطه نداشتن رغبت کافي درآن رشته موفق نشود. عکس آن حالت هم امکان پذير است. اتکاي صرف به علاقه مندي دررشته اي معين بدون در نظر گرفتن توانايي هاي واقعي اعم از توانايي علمي و جسمي مي تواند اثراث نامطلوبي در روحيه فرد بافي بگذارد.
بر اساس نتايج يک تحقيق بر رويدانشجوياني که براي مشاوره به يکي از مراکز مشاوره دانشجويي مراجعه کرده بودندمشاهده شد آنهايي که رشته تحصيلي شان انتخاب هاي اول، دوم و يا سوم بوده افراديهستند که با علاقه مندي و جديت در دانشگاه ادامه تحصيل مي دهند و موفقيت بيشتريدارند اما دانشجوياني که رشته تحصيلي آنها انتخاب سي ام به بعد بوده کمتر به رشتهخود علاقمند هستند و اين بي علاقگي را به وضوح اعلام مي دارند. بر اساس نتايجتحقيقات پژوهشگران، توانايي پيش بيني موفقيت داوطلب در طول دورا ن تحصيل در دانشگاهمستلزم توجه به عامل علاقه در پذيرش دانشجو است چرا که بين علاقه به رشته تحصيلي وموفقيت در دانشگاه رابطه معني دار و نزديکي وجود دارد. اصولاً موفقيت دانشجوياني کهدر يکي از انتخاب هاي اول خود پذيرفته شده اند (پذيرش با علاقه) از دانشجوياني کهدر انتخاب هاي چندگانه بعدي پذيرفته شده اند (پذيرش از روي اجبار) بيشتر است. براساس آمار موجود از سال 1370 تا 1376 در مجموع تنها 14/13 درصد از ظرفيت رشته هايدانشگاهي را افرادي اشغال کرده اند که به آن رشته ها علاقه داشته اند. توجه به مثالهاي واقعي و ملموس زير مي تواند ضرورت توجه به علاقه در انتخاب رشته را بيشتر روشنکرد:
• در سال 1373، شاگرد اول آزمون سراسري کارشناسي ارشد در رشته فلسفه، فارغالتحصيلان رشته مهندسي عمران بود. بنا به گزارشات موجود تعداد زيادي از مهندسانوجود دارند که براي دوره هاي کارشناسي ارشد به رشته هايي همانند فلسفه، منطق، وعلوم سياسي روي مي آورند. اين مطلب نشان دهنده اين است که اين افراد ديگر مجبورنبودند تا 4 سال از بهترين ايام زندگي خود را صرف رشته اي ديگر کنند بدون آنکه بهآن علاقه داشته باشند.
• دانشجوي مستعد و تيزهوشي که در رشته مهندسي عمران دريکي از بهترين دانشگاههاي تهران پذيرفته شده بود پس از 6 ترم مشروطي اخراج شد. اوبه جاي شرکت در کلاس هاي درسي خود در دانشکده فني، در کلاس هاي فوق ليسانس ادبياتشرکت مي کرد. وي اگر در هنگام انتخاب رشته «ادبيات» را انتخاب کرده بود يقيناً دراين رشته موفق مي شد و مي توانست مدارج عالي را تا آخرين سطح بپيمايد.
• دانشآموزي بسيار با هوش با اصرار فراوان والدين خود در يکي از رشته هاي مهندسي پذيرفتهشد ولي پس از شروغ تحصيل چون به رشته هنر علاقه فراواني داشت با مشکلات زيادي مواجهشد. او پس از 3 ترم پياپي مشروطي بعلت بي علاقگي به رشته مهندسي به ناچار تغييررشته داد و هم اکنون در يکي از رشته هاي هنر پس از تحمل مشکلات فراوان به تحصيلادامه مي دهد. براستي او اگر از همان ابتدا و با توجه به علايق و استعدادهاي خودانتخاب رشته مي کرد شايد با اين مشکلات مواجه نمي شد.
• شخصي پس از چند ترمتحصيل در رشته پزشكي با افت شديد علمي مواجه گرديد. در بررسي بعمل آمده نتايج نشانداد که او در کلاس هاي درسي خود شرکت نمي کند. بلکه به حدي به ادبيات و زبانانگليسي علاقه مند است که در حد تخصصي در آموزشگاههاي مختلف زبان شرکت مي کند. اوپس از 5 سال تحصيل در رشته پزشکي فقط توانست به اندازه 2 سال درس بخواند و حدود 6ترم از دوستان هم ورودي خود عقب افتاد. آيا اگر از همان ابتدا زبان انگليسي را دردانشگاه انتخاب نموده بود اکنون در مدارج بالاي علمي زبان انگليسي به سر نمي برد؟
بر اساس نتايج يک تحقيق حدود 20 درصد از دانشجويان سال آخر رشته پزشکي تمايل بهفعاليت در حرفه هايي غير از پزشکي نموده اند. بسياري از فارغ التحصيلان علوم پزشکيبا داشتن مدرک دکترا بجاي طبابت و فعاليت در امور درماني به تدريس خصوصي در دروسزيست شناسي، شيمي، و... مشغولند. اين در حالي است که هنوز بعضي از مناطق محروم کشورنياز وافر به پزشک دارد. براستي اگر آنها از ابتدا به تدريس اين رشته ها روي ميآوردند و رشته هاي دبيري را انتخاب مي نمودند آيا باز هم 7 سال از بهترين لحظاتزندگي آنها در پزشکي تلف مي شد؟
• مثال هايي از اين دست بسيارند و خود شما نيزتا کنون با افرادي اينچنين مواجه بوده ايد. آري، علاقه واقعي در راستاي انگيزهواقعي است. چنانچه علاقه بر اساس انگيزه واقعي شکل گيرد و عوامل فردي و امکاناتاجتماعي در آن با واقع بيني لحاظ گردد يکي از مهمترين عوامل مؤثر در انتخاب رشتهاست. مطلب مهم اين است که شناخت دقيق و درست از رشته هاي دانشگاهي نقش مهمي درانتخاب رشته دارد. چرا که علاقه بدون شناخت نمي تواند کارساز باشد.

از نکات مهمي که در اولويت بندي رشته هاي دانشگاهي بايد دقتنمود نوع رشته است. رشته هاي دانشگاهي از يک ديدگاه به رشته هاي روزانه، شبانه،پيام نور، تربيت معلم و غير انتفاعي تقسيم مي شوند. از نظر گاه با توجه به ماهيت وگسترش رشته ها در سطح کشور و ضرورت تفکيک بومي، رشته هاي دانشگاهي به چهار دسته ياستاني، ناحيه اي، قطبي و کشوري تفکيک مي شوند. رشته هاي آزاد، ستاره دار، دبيري،با تعهد استخدامي و خاص مناطق محروم نيز از ديگر گروههاي قابل بحث هستند که شرايط وظوابط خاص خود را دارند. اگر چه دفترچه و اطلاعيه هاي سازمان سنجش بطور کامل اينگونه از رشته ها را توضيح داده است ولي اغلب داوطلبان نسبت به مطالعه ي کامل ضوابطاين رشته ها سهل انگاري مي کنند. بعنوان مثال پس از اعلام اسامي تعدادي از داوطلبانرشته هاي شبانه و پيام نور به سازمان سنجش معترض شده اند که اطلاعي مبني بر اينکهدر اين رشته ها شهريه اخذ مي شود نداشته اند. در سال 76 در دانشکده ي ادبياتدانشگاه تهران 86 در صد از انصرافي ها را دانشجويان دوره ي شبانه تشکيل مي داده اندکه بنا بر شواهد موجود اين انصراف ها به دليل عدم آگاهي نسبت به دوره ي شبانه بودهاست.
تقسيم بندي رشته هاي دانشگاهي
الف) تقسيم بندي اول
1_ رشته هايروزانه: تحصيل در اين گونه از رشته ها معمولأ رايگان مي باشد. اين رشته ها معمولأزير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي ياشاير نهادهاي رسمي کشور است. هر داوطلب حد اکثر دو بار مي تواند در رشته هاي روزانهپذيرفته شود. قبولي در اين رشته ها مستلزم ثبت نام است در غير اين صورت داوطلب درسال بعد حق شرکت در کنکور سراسري را ندارد. در دانشگاههايي که مجري رشته هاي رورانههستند معمولأ امکانات رفاهي در حد نسباتأ مطلوبي وجود دارد. تفريبأ بيشترينداوطلبان کنکور را متقاضيان رشته هاي روزانه تشکيل مي دهند. ساعات تشکيل کلاس ها ازصبح تا عصر مي باشد و دانشجو موظف است بر اساس واحدهاي درسي انتخابي به طور تماموقت در دانشگاه حضور يابد.
2_ رشته هاي شبانه: دانشجويان رشته هاي شبانه ازلحاظ مقررات آموزشي تابع دوره هاي روزانه هستند. مدرک رشته هاي شبانه مورد تأييدرسمي مراجع قانوني است و توسط وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و يا بهداشت و درمانبا ذکر عنوان (شبانه) اعطا مي شود. انتقال دانشجويان دوره ي شبانه به روزانه ممنوعاست. دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي مجري دوره ي شبانه تعهدي مبني بر تأمين مسکن،خوابگاه و ساير امور رفاهي به دانشجويان ندارد. طول دوري تحصيل در مقاطع کاردانيحداکثر 5/3 سال و در مقطع کارشناسي حداکثر 7 سال است. البته اين مدت حداکثر طول سالهاي تحصيلي است و دانشجوي دوره ي شبانه مي تواند با جديت و تلاش سالهاي تحصيلي خودرا کاهش دهد.
ساعات تشکيل کلاس در دوره ي شبانه ساعت 3 يا 4 بعد از ظهر به بعدخواهد بود. پذيرفته شدن در دوره ي شبانه به عنوان يک نوبت از حداكثر دو نوبت قبوليدر آزمون سراسري محسوب نمي شود. دانشجوي دوره ي شبانه اگر مشکل نظام وظيفه نداشتهباشد مي تواند در کنکور سال بعد شرکت کند به شرط اينکه قبل از ثبت نام در کنکورانصراف قطعي خود را اعلام کرده و برگ انصراف را ضميمه مدارک ثبت نام نمايد. تفاوتمهم دوره ي شبانه با روزانه اين است که دانشجويان شبانه بايد شهريه ي ثابت و متغيرپرداخت نمايند. مبلغ اين شهريه در هر سال اعلام مي شود و از شهريه ي دانشگاه آزادنسبتأ کمتر است. اصولأ نمره ي تراز قبولي در دوره هاي شبانه با دوره ي روزانه بطورقابل توجهي پايين تر است. بعنوان مثال اگر ميانگين نمره ي تراز قبولي در يک رشته دردانشگاه تهران در دوره ي روزانه6000 باشد، همان رشته در همان دانشگاه در دوره يشبانه نياز به نمره تراز در حدود 5000 دارد به عبارت ديگر نمره قبولي در دوره يشبانه حدود 15-10 در صد کمتر از دوره ي روزانه است. به کليه داوطلبان محترم توصيهمي نماييم که بعد از مطالعه ي دقيق ضوابط رشته هاي شبانه نسبت به انتخاب آنها اقدامنمايند. چرا که هز سال ضوابط دوره ي شبانه دستخوش تغييراتي مي شود. اصولأ رشته هايشبانه براي افراد شاغل مناسب تر است. به کليه داوطلبان خصوصأ خواهران گرامي توصيهمي کنيم به نبودن خوابگاه در امثر دانشگاه هاي مجري دوره ي شبانه دقت کنيد و حتيالامکان رشته هاي شبانه را بعد از روزانه و فقط در محل زندگي خود و يا نزديک به محلسکونت خود انتخاب نمايند.

به منظور اينکه رشته هاي تحصيلي در سطح کشور متناسب با جمعيتهر منطقه تقسيم مي شود و پذيرفته شدگان هر رشته با مشکلات آموزشي، تحصيلي و رفاهيمواجه مي شوند لذا گزينش داوطلبان با توجه به ماهيت رشته و گسترش در سطح کشور بهصورت بومي صورت مي گيرد. بدين منظور حدود 80 درصد از ظرفيت هاي بومي رشته ها بهداوطلبان همان منطقه اختصاص مي يابد. محاسبات مربوط به رشته هاي بومي بسيار پيچيدهاست و توسط سازمان سنجش انجام مي گيرد. لذا داوطلبان بدون نياز به محاسبات آماريپيچيده فقط بايد به اولويت بندي رشته ها بر اساس ميزان علاقه مندي بپردازند. گفتنياست که ترتيب محل قرار گيري رشته بومي در ميزان
و شانس قبولي فرد هيچ تأثيريايجاد نمي کند بلکه شانس قبولي صرفأ بستگي به نمره ي تراز داوطلب دارد و لذا توصيهمي شود که داوطلبان در اين زمينه به شايعات مراکز غير معتبر توجه نکنند و فقط ملاکخود را دفترچه هاي سازمان سنجش قرار دهند. رشته هاي مختلف تحصيلي با توجه به ضرورتبومي شدن به 4 دسته تقسيم مي شوند:
1- رشته هاي استاني: اين رشته ها در اکثراستانها گسترش دارند و از کاربردي نيز به متخصصان بومي آن استان نيازمند هستند.
2- رشته هاي ناحيه اي: اين رشته در اکثر استانها وجود نداشته ولي در چند استانمجاور که به عنوان يک ناحيه ي بومي تلقي مي شود وجود دارند.
3- رشته هاي قطبي: اين رشته ها در اکثر نواحي وجود نداشته ولي در چند ناحيه بومي مجاور که به عنوانقطب آموزش تلقي مي شوند موجوداند.
4- رشته هاي کشوري: اين رشته ها تنها درتعدادي از دانشگاهها ارايه مي شوند و در اکثر قطب هاي آموزشي وجود ندارند.
لازمبه ذکر که دسته بندي رشته هاي موجود در هر استان، ناحيه، قطب و کشور هر سال دردفترچه شماره ي 2 سازمان سنجش منتشر مي شود و آگاهي دقيق از آن و انتخاب رشته براساس آن هيچ گونه شانسي را براي داوطلب ايجاد نمي کند. بعنوان توصيه ي آخر ضرورياست داوطلبان در صورت امکان رشته هاي بومي خود را حتمأ انتخاب کنند و اين انتخاب بهترتيب CFU علاقه مندي و روش
باشد که در صفحات آينده درباره ي آن بحث خواهد شد.
تقسيم بندي ديگري نيز براي رشته هاي دانشگاهي وجود دارد. بعنوان مثال رشته هايدبيري و رشته هاي ستاره دار که داراي شرايط و ضوابط اختصاصي خود هستند. رشته هايدبيري مورد مورد نياز وزارت آموزش و پرورش مي باشند. پذيرفته شدگان رشته دبيري ازهمان ابتدا ملزم به سپردن تعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش مي باشند. داوطلبانرشته ي دبيري مي بايست قبل از انتخاب رشته ي مورد نظر به نواحي تعيين شده براي خدمتو نيز سپردن تعهد خدمت توجه كافي داشته باشند. هر ساله در اجراي مصوبه ي شوراي عاليانقلاب فرهنگي و به منظور تربيت نيروي انساني متخصص بومي مورد نياز در مناطق محروم،ظرفيت جداگانه اي در رشته هاي مورد نياز به مناطق محروم اختصاص مي يابد. پذيرفتهشدگان رشته هاي مناطق محروم موظف به تعهد خدمت به مقدار حدود سه برابر مدت تحصيل دراستان ذيربط با شرايط خاص هستند که داوطلبان اين مناطق بايد به اين انتخاب ها آگاهيکامل داشته باشند. کليه پذيرفته شدگان رشته هاي علوم پزشکي نيز پس از فراغت ازتحصيل برابر ضوابط موجود بايد در مناطق تعيين شده توسط وزارت بهداشت به خدمت قانوني(طرح) بپردازند.