"بررسي اثر كلريد كادميم بر ميزان رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز در جلبك دو نالي يلا سالينا

"بررسي اثر كلريد كادميم بر ميزان رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز در جلبك دو نالي يلا سالينا (Dunaliella salina) علي بابعلي: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز علي مرادشاهي: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز بهمن خلدبرين: گروه زيست شناسي دانشگاه شيراز چكيده درياچه مهارلو درجنوب شرقي شيراز يكي از درياچه هاي شور ايران است كه ميزان شوري آن در حدود 300-250 گرم نمك در ليتر مي باشد. تنوع زيستي در اكوسيستم آبهاي شور بسيار كم مي باشد. از جمله موجودات زنده كه با شوري سازش پيدا نموده اند. گونه هاي مختلف جلبك سبز و تك سلولي دونالي يلا (Dunaliella) مي باشد. يكي از گونه هاي جنس دونالي يلا، گونه سالينا (D. salina ) است كه اين گونه پراكنش جهاني داشته و در درياچه مهارلو نيز رشد و تكثير مي نمايد. در اين پژوهش، ضمن جداسازي و خالص سازي اين گونه به بررسي اثرات كلريد كادميم بر رشد و تكثير و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز پرداخته شده است. نمونه برداري بصورت تصادفي از نقاط مختلف درياچه در ظروف شيشه اي صورت گرفت. فلز مورد مطالعه شامل يونهاي كادميوم بود كه يك گروه بعنوان شاهد و سه گروه تيمار با غلظت بالاي كادميم انتخاب شدند. آزمايشهاي اندازه گيري ميزان رشدو تكثير، سنتز گليسرول، ميزان رنگيزه كلروفيل همچنين ميزان سنتز بتاكاروتن و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز طي مدت چهار هفته مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد كه با افزايش غلظت كادميم بكار رفته در محيط كشت جلبك، ميزان رشد و تكثير جلبك در مقايسه با گروه شاهد كاهش مي يابد. همچنين كاهش در سنتز گليسرول نيز در حضور غلظتهاي بالاي كاميم مشاهده گرديد اما سنتز بتاكاروتن و فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز با افزايش غلظت كادميم افزايش نشان داد. از آنجائيكه آنزيم آسكوربات پراكسيداز و بتاكاروتن از جمله آنتي اكسيدانهاي موجود در جلبك مي باشد لذا افزايش در ميزان سنتز و فعاليت اين تركيبات مي تواند بدليل افزايش در توليد گونه هاي فعال اكسيژن(ROS) در حضور فلزات سنگين باشد " 

Sunn pests and their control in Near East

"Report: The Syrian Arab Republic نويسندگان: R.H. Miller & J.G. Morse, 1996. Sunn pests and their control in Near East.FAO Plant production and protection paper. P:121-132 مترجم: علي بابعلي، كارشناس سازمان حفظ نباتات (وزارت جهاد كشاورزي) تهران، خيابان يمن پلاك 2 سازمان حفظ نباتات. تلفن 50-22402046

مقدمه: كشت گندم در كشور جمهوري عربي سوريه از لحاظ فعاليتهاي اقتصادي و كشاورزي اهميت و ضرورت بسيار بالايي دارد. در ميان محصولات كشاورزي سوريه، به دليل شرايط مناسب خاك و آب و هوا، گندم حائز رتبه اول بوده و به مقدار زياد كشت مي شود. سالانه بالغ بر 34/1 ميليون هكتار از اراضي سوريه زير كشت گندم مي رود و ميزان برداشت گندم تا 1/2 تن در هكتار هم مي رسد. به طور متوسط طي ده سال گذشته 554/1 تن در هكتار برداشت گندم بوده كه اين ميزان متغيير بوده است. شكل 11 نشان مي دهد كه ميزان كل برداشت محصول گندم در سال 1992 سه ميليون تن بوده است. در مناطقي از كشور سوريه كه ميزان بارندگي ساليانه بيشتر از 350 ميلي متر مي باشد براي كشت گندم مناسب بوده و اكثر كشاورزان به اين كار مشغول هستندو مناطقي كه ميزان بارندگي از مقدار ذكر شده كمتر است در صورت كشت گندم ميزان برداشت ناچيز خواهد بود. شكل 12 پراكنش كشت گندم در سوريه را نشان مي دهد با توجه به اين شكل مشاهده مي كنيم كه نزديك به نيمي ازتوليد گندم كشور در منطقه AL Hassake (رقم AL Jazira ) و يك چهارم توليد گندم در منطقه Aleppo و Idlib و مناطق باقي مانده هم توليد ناچيزي دارند. اخيرآ محققان در نحوه كشت گندم تغييراتي را ايجاد كرده اندو اين محققان از ارقامي استفاده مي كنند كه تناژ برداشت بالايي داشته باشد از اين ارقام مي توان به Bohouth 1،2 Bohouth و Bohouth 4 اشاره كرد. ارقامي كه در مركز تحقيقات بين المللي كشاورزي مناطق خشك (ICARDA) مورد استفاده قرار مي گيرد بيشتر از نوع Cham 1 ، Cham 2 ،Cham 3 ، Cham 4 و Cham 5 مي باشد كه از اين ارقام محصول خوبي برداشت مي شود و مناسب تر و بهتر از ارقام Mexipak ، Horani ، Juri 69 و Jazzireh 17 مي باشند. مناطقي كه زير كشت جو مي روند شبيه همان مناطقي هستند كه زير كشت گندم رفته اند اين مناطق نيز براي برداشت بيشتر به شرايط آب و هوايي بستگي دارند. شكل 13 مناطقي از سوريه كه از سالهاي 1981 تا 1990 زير كشت جو رفته است را نشان مي دهد، با توجه به اين شكل مشاهده مي كنيم كه به دليل اينكه جو نسبت به گندم به آب كمتري نياز دارد در مناطق 1 و 2 كشت جو كمتر از گندم مي باشد و بيشترين منطقه اي كه كشت جو در آن صورت مي گيرد مربوط به منطقه Ar Raqqah بوده و مناطق Hassake ، Aleppo و Hama در رتبه هاي بعدي قرار دارند. بارندگي نقش بسيار مهمي در برداشت محصول ايفا مي كند به طوري كه در بارش هاي خوب 1538 كيلو گرم و در بارشهاي كمتر برداشت محصول جو به 235 كيلوگرم در هكتار مي رسد. شكل 13 نشان مي دهد كه متوسط برداشت جو از سالهاي 1979 تا 1988 در اين مناطق 671 كيلو گرم در هكتار بوده است. ارقام جو كه در كشور سوريه براي كشت مورد استفاده قرار مي گيرد عبارتند از Aswadو Arabi در شمال و شمال شرقي (مناطق سرد و خشك) و رقم Arabi Abiad در مناطق جنوبي و مركزي مورد استفاده قرار مي گيرند. عوامل زيادي در كشور سوريه وجود دارند كه تغييراتي را در نحوه كشت و مناطق كشت شده ايجاد مي كنند يكي از اين عوامل خودكفايي گندم مي باشد. نياز سالانه گندم در سوريه بيشتر از 5/2 ميليون تن مي باشد براي توليد سالانه و خودكفايي بايد تغييراتي را در نحوه كشت و ارقام گندم بوجود آوريم براي مثال مي توان كشت آبي گندم را در منطقه 1و2 و كشت جورا در منطقه 3و4 گسترش دهيم. گندم و جو در مقابل بسياري از آفات و بيماريها آسيب پذير مي باشند. اين عوامل هر ساله در مناطق مختلف متفاوت مي باشند. در زير به مهمتربه آفات و بيماريهاي گندم و جو در سوريه اشاره مي كنيم. آفات حشره: بيماريهاي قارچي: Eurygaster integryceps Tilletia caries Zabrus tenebrioides foetida Tilletia Syringopais temperatella Ustilago hordei Schizaphis gramminum tritici Ustilago Rhopalosiphum maidis nuda Ustilago Cephus libanensis Urocystis agropyri Cephus pygmaeus Puccinia striifomis Mayetiola destructor graminis Puccinia Phyllopertha nazarena Erysiphe graminis Porphyrophora tritici 

مشكل سن غلات در كشور عربي سوريه: سن غلات (Eurygaster integryceps) از مهمترين آفات مزارع گندم و جو در سوريه به حساب مي آيد و براي اولين بار در سال 1909 در منطقه Muaret Numan آثار خسارت سن غلات مشاهده گرديد.در سال 1924 در مناطق Hama Idlib و Aleppo حدود 7 هزار هكتار از مزارع گندم آلوده به سن شدند كه از اين مناطق آلوده شده آلودگي به مناطق ديگر نيز منتشر شد بعنوان مثال منطقه Jazira در سال 1940 آلوده به سن غلات شد به همين منوال هر ساله به مناطق آلوده شده افزوده مي گردد. از روشهاي اوليه كنترل و مبارزه با سن غلات روش مكانيكي بوده است. به اين صورت كه سن مادر و پوره را به صورت يك مجموعه جمع آوري كرده و آنها را انهدام مي كردند. در حدود 160 هزار ليتر سن غلات در سال 1925 و 47 هزار ليتر در سال 1926 به اين صورت انهدام گرديد. روشهاي مشابه به اين هم ساليان سال براي محافظت از مزارع گندم در مقابل سن غلات در سوريه صورت مي گرفته است. روش ديگر مبارزه با سن غلات روش زراعي است. نمونه بارز اين روش جايگزين كردن كشت جو به جاي كشت گندم در مناطق آلوده به سن مي باشد. همچنين در تاريخ 26 آوريل 1937 وزارت كشاورزي و امور اراضي سوريه حكمي با شماره 35 صادر كرد كه كاهش كشت گندم در مزارع آلوده به سن به تا حد يك چهارم بود. اين حكم تا حدودي تآثير گذار واقع شد اما روند افزايش تقاضا براي گندم در كشور سوريه باعث گرديد كه اين حكم ناديده گرفته و لغو شود تا اينكه در سال 1950 مبارزه شيميايي با استفاده از حشره كشها مورد آزمايش قرار گرفت و به دليل تآثير خوب و قيمت مناسب و كاربرد آسان اين روش گسترش و توسعه پيدا نمود. در زمينه گسترش و توسعه مبارزه شيميايي عليه سن غلات فقط چند محقق نظير Remaudier, Skaf با همكاري فائو( FAO ) پ‍‍ژوهشهاي تحقيقاتي در زمينه مطالعه بر روي پارازيتوئيدهاي تخم سن و پرورش و رهاسازي آنها براي كاهش جمعيت سن انجام داده اند. پراكنش جغرافيايي سن غلات بيشتر مزارع سن غلات سوريه آلوده به سن غلات مي باشد. سالانه حدود 526 هزار هكتار از مزارع غلات سوريه عليه سن غلات سمپاشي مي شوند كه اين ميزان در سال 1991 حدود 140 هزار هكتار بوده است. كه در اين ميان46 درصد از منطقه Hassake و 77 درصد از مناطق Es Suweide سمپاشي صورت گرفته شده است (شكل هاي 14،15و16). در ميان گونه هاي جنس يوري گاستر، گونه E. integryceps از اهميت بالايي برخوردار است و در سوريه در مناطق Al Jazira اين گونه با گونه هاي E. maura و E. austriaca همپوشاني و اورلپ پيدا كرده است. تعدادي از گونه هاي آئليا مانند A. acuminate نيز در سوريه يافت مي شود اما حدود يك درصد از سن غلات كشور را شامل مي شود. از زماني كه سن مادر در فصل بهار به مزارع گندم فرود مي آيد تا زماني كه نسل جديد به اماكن مهاجرت مي كنند خسارتزايي سن غلات در مزارع مشهود مي باشد. اولين حمله سن مادر به ساقه هاي اصلي است و باعث از بين رفتن اين ساقه ها شده و از لحاظ كمي كاهش محصول را در پي خواهد داشت. تغذيه سن مادر از جوانه انتهايي ساقه باعث سفيد شدن واز بين رفتن ساقه هاي اصلي مي شود اگر تراكم سن در متر مربع بالا باشد(بيشتر از 2 عدد در متر مربع) حدود 5 درصد افت محصول خواهيم داشت. مطالعات انجام شده در سالهاي 89-1988 و90-1989 در سوريه نشان مي دهد كه اگر سن غلات در مراحل مختلف تكاملي خود از مزارع گندم تغذيه مناسبي داشته باشند، كاهش شديد محصول از نظر كمي و كيفي بوجود خواهد آمد.. بطور مثال اگر سطح آلودگي در حدود 93/12 و 57/4 درصد باشد سن زدگي در حدود 99/3 و 25/1 درصد خواهد شد. همچنين در اين مطالعات عنوان شده كه سن غلات باعث تخريب اندوسپرم و جنين دانه شده و ميزان جوانه زني حدود 33 و 66 درصد كاهش مي يابد. تحقيقات انجام شده در ICARDA ثابت كرده است كه گندم سن زده خاصيت نانوايي خود را از دست داده و به دليل كاهش ميزان پروتئين آن كيفيت آن پائين مي باشد. روشهاي كنترل و مبارزه با سن غلات در سوريه: مبارزه شيميايي روشي است كه از سال 1960 به صورت گسترده در سوريه عليه سن غلات اعمال مي گردد. هر گاه تراكم سن بالا رفت آستانه اقتصادي مطابق جدول زير شد مبارزه شيميايي صورت مي گيرد( جدول 30 ). آستانه اقتصادي مرحله تكاملي گياه مرحله تكاملي سن /m22< تا پايان پنجه زني بالغ /m2 10-5 مرحله گلدهي تا مرحله شيري و تشكيل دانه پوره /m2 پوره6-5 مرحله شيري به بعد پوره و بالغ زماني كه ميزان تخمهاي پارازيته شده به 40 تا 50 % رسيد مبارزه شيميايي توصيه نمي شودو اين بستگي به شرايط اقليمي و حالت خود گياه دارد. در سالهاي خشك زماني كه تآثير حشره روي گياه افزايش يافت آستانه اقتصادي 25 تا 50 درصد كاهش مي يابد و برعكس در سالهايي كه بهار گرم ومرطوب بوده است آستانه اقتصادي افزايش مي يابد. مبارزه شيميايي براي سن مادر ممكن است يكبار صورت گيرد ولي براي پوره ها چندين بار تكرار شود. حشره كشهايي كه در اوايل مورد استفاده قرار مي گرفتند بيشتر ارگانوفسفره ها بودند كه در نسبت هاي توصيه شده و مجاز (جدول 31) مورد استفاده قرار مي گرفتند و اين جدول حشره كشهاي ارگانو فسفره با اهميت را طي ده سال گذشته نشان داده است. در مبارزه شيميايي كه از حشره كشها استفاده مي شود بكار بردن غلظت مناسب حشره كش در زمان مناسب نتيجه مطلوبي خواهد داد. در برخي مناطق سوريه كه مبارزه شيميايي صورت مي گيرد (Idlib provinces,Alppo, Al Ghab ) استفاده ازحشره كشها خساراتي را نيز در بردارند. زماني كه گله هاي گاو و گوسفند از مزارع سمپاشي شده تغذيه كنند همگي تلف خواهند شد. هزينه سمپاشي در يك هكتار زمين زراعي حدود 15 دلار مي باشد كه شامل هزينه كارگر، ادوات و حشره كش مي باشد و مبارزه عليه سن غلات در سوريه بصورت عمومي بوده و تمام هزينه ها را دولت متقبل مي شود. تهيه بروشور هاي تكنيكال و پخش آن در كشورهاي ديگر از برنامه هاي توسعه اي و ترويجي مبارزه با سن غلات است. علاوه بر اين افزايش آگاهي مردم از طريق رسانه ها (راديو، تلوزيون و روزنامه) نيز به اين امر كمك مي نمايد. در كشور سوريه همكاريهاي بين المللي و منطقه اي خوبي با كشورتركيه در رابطه با تحقيقات سن و كنترل و تعيين زمان مناسب سمپاشي بويژه سمپاشي هوايي بين دو كشور صورت گرفته است. ملاقاتهايي با گروههاي تركيه اي در رابطه با روشهاي مبارزه و آستانه اقتصادي انجام مي شود كه اين عمليات كنترل سن با همكاري و توافق دو طرف صورت گيرد. تحقيقات انجام شده در سالهاي اخير: تحقيقاتي كه در وزارت كشاورزي سوريه توسط محققين اين وزارتخانه انجام مي شود بيشترروي سيكل زندگي سن، خواص مورفولوژيكي، زمان مهاجرت ازاماكن به مزارع و درصد پوره هاي رشد يافته در مزارع مي باشد. همچنين مطالعه بر روي روند توليدمثلي سن، ميزان تخمهاي لقاح يافته، تحرك جمعيت سن، اثرات سن بر روي گندم در مزارع و تآثير حشره كشهاي مختلف بر روي مراحل مختلف رشدي حشره ( سن باغ وپوره) صورت گرفته است. از لحاظ رنگ سن غلات بيشتر در رنج خاكستري زرد تا سياه ديده مي شود و حدود 75% جمعيت سن هاي بالغ قهوه اي است و تفاوتهاي مورفولوژيكي زيادي بين جنس نر و ماده وجود دارد، سن ماده 12 عدد اسپيراكل وسن نر 10 دارد و قطعه انتهايي شكم در سن ماده بزرگتر از سن نر بوده و اصولآ جنس ماده كمي بزرگتر از جنس نر مي باشد. متوسط طول به پهنا در جنس نر يك به 579/1 در جنس ماده مي باشد (در جنس يوريگاستر) كه اين جنس در شمال سوريه بيشتر يافت مي باشد. زماني كه ميانگين دما به 15-14 و ماگزيمم دماي روزانه 22-19 درجه سانتي گراد مي رسد سن مادر از اماكن زمستانگذران به مزارع غلات مهاجرت مي نمايد. در شمال سوريه اين اتفاق اكثرآ در 13 تا 23 ما مارس(فروردين ماه) صورت مي گيرد در اين زمان به تدريج به جمعيت موجود در مزارع افزوده مي شود تا اينكه پس از اتمام مهاجرت عمل تغذيه و سپس جفت گيري و تخم ريزي صورت مي گيرد و سپس جمعيت سن شروع به كاهش مي يابد زيرا سن مادر پس از تخم ريزي مي ميرد و تا حدود 18ماه مي (خرداد ماه) هيچ سني در مزرعه ديده نخواهد شد تا اينكه در اين زمان افراد نسل جديد (پوره ها) كم كم ظاهر مي شوند. تغذيه سن مادر قبل از توليد مثل بوده و بيشتر در مرحله پنجه زني و به ساقه رفتن گندم تغذيه سن مادر صورت مي گيرد. طول مدت تغذيه حشره براي رسيدن به مرحله جفت گيري و تخم ريزي 6 تا 9 روز به طول مي انجامد، البته به شرايط آب و هوائي هم بستگي دارد. در شرائط آزمايشگاهي ديده شده كه اصولآ جفت گيري سن در طول صبح و در انتهاي برگهاي گياهاني كه در معرض نور قرار گرفته اند صورت مي گيرد و حدود 33/2 ساعت به طول مي انجامد. زماني كه درجه حرارت بين 6/21-3/15 درجه سانتيگراد رسيد اوج تخم ريزي در ميان جمعيت سن صورت مي گيرد. بعد از جفت گيري نوبت به تخم ريزي مي رسد در هر دسته تخمي كه سن مي گذارد حدود 15-5 عدد تخم در دو رديف موازي هم ديده مي شود. تعداد دستجات تخمي كه يك سن مادر مي گذارد متفاوت مي باشد و به نوع گياه ميزبان و تغذيه سن بستگي دارد. اصولآ جنس ماده برگهاي صاف پائين تر را براي تخم ريزي انتخاب مي كند و بعضي مواقع بر روي گياهان غير گرامينه هم تخم ريزي را انجام مي دهد و تخم ريزي به خواص مورفولوژيكي و تكويني گياه بستگي نيز دارد. حدود3/3%-9/2% از تخم ها استريل(تفريخ نشده) مي باشد، در 9/0% تخم ها نيز جنين مي ميرد و حدود يك درصد آنها نيز توسط عوامل مكانيكي از بين رفته و 6/14%-3/12% تخم ها هم پارازيته مي شوند. پارازيتوئيدهاي سن غلات ازراسته بال غشائيان (زنبورها) خانوادهScelionidae شامل جنس هاي Trissolcus vassiilievi ، T. simony و T. grandis مي باشد. ميزان موفقيت اين پارازيتوئيدها در برخي مناطق سوريه حدود 4/82- 2/80% مي باشد. دستجات اوليه تخم اصولآ در پايان ماه مارس (فروردين ماه) ديده مي شوند و بالاترين تراكم تخم ها 13 تا 15 روز بس از اولين تخم ريزي ها مشاهده مي شود.تخم ريزي ممكن است در يك مزرعه چند مدتي به طول انجامد اين حالت به شرايط آب و هوايي و ريزش سن بستگي دارد. پوره ها بعد از دهم آوريل(ارديبهشت ماه) ظاهر مي شوند. نسبت جنسي در ميان جمعيت سن غلات همانند ساير حشرات در هر زماني متفاوت و متغير بوده و به ميزان فعاليت جنسي و فاكتورهاي فيزيولوژيكي مثل چربي بدن بستگي دارد. ميزان چربي بدن بر طول عمر و مهاجرت تاثير گذار مي باشد. تا زماني كه سن غلات در مزرعه حضور دارد به محصول خسارت وارد مي كند اگر گياهي كه مورد هجوم سن قرار گرفته در مراحل اوليه رشدي باشد ساقه اصلي از بين مي رود و اگر در مراحل پنجه زني باشد انتهاي خوشه سفيد شده و اگر تغذيه از دانه باشد دانه گندم سن زده و چروكيده مي شودو پروتئين دانه (آميلاز) توسط آنزيم پروتئاز موجود در بزاق سن تجزيه مي شود. اثرات آب و هوايي بر روي ساختار جمعيتي سن بيشتر از تآثيرخود گياه بر روي سن مي باشد. زمان مهاجرت يكي از فاكتورهاي مهمي است كه مي تواند تلاقي مراحل حساس گياه با حشره باشد اين زمان هم به دما و بارشهاي اول فصل بستگي دارد. تدابيري كه در آينده براي كنترل سن در سوريه بايد انديشيده شود: ادامه روند استفاده از حشره كشها خطرات زيادي در پي خواهد داشت و ممكن است تعادل اكوسيستم را هم بر هم زند و موجب طغيان سن گردد . بعلاوه اينكه مبارزه شيميايي در سالهاي متوالي نمي تواند محافظ گندم در برابر سن باشد بنابراين روشهاي جديد و نويني بايد براي كنترل سن اعمال گردد تا اينكه تعادل اكوسيستم بوجود آيد و طغيان سن نيز رخ ندهد. بنابراين فعاليتهاي زير بايد صورت گيرد: 1- تعيين آستانه اقتصادي براي سن. 2- تا زماني كه مي توان با استفاده از دشمنان طبيعي سن غلات را كنترل كرد، مبارزه شيميايي صورت نگيرد. 3- مطالعه بر روي تحرك جمعيت سن در مقايسه با تكامل فنولوژيكي گياهان ميزبان سن براي برداشت مناسب و به موقع محصول. 4- مطالعه بر روي جايگزين كردن كشت محصولات ديگر بصورت متناوب با گندم، البته بايد شرايط اقتصادي هم مد نظر گرفته شود. 5- استفاده از ارقام گندم مقاوم به سن. 6- شناسايي گياهان ميزبان سن كه تخم گذاري بر روي آنها صورت مي گيرد( بغير از گندم). 7- رديابي دشمنان طبيعي سن بويژه ائوفاژها(تخم خوارها) براي افزايش و تكثير آنها براي مبارزه با جمعيت سن غلات. نويسنده گان اين گزارش: K. Sheikh and Al Rahbi "

مقایسه مزیتها و معایب سیستم های گرم کننده سالنهای مرغداری

- سیستمهای حرارتی : یکی از فاکتورهای بسیار مهم پرورش و نگهداری انبوه پرندگان تأمین احتیاجات حرارتی محیط پرورش و نگهداری آنها در شرایط سنی مختلف است. 2- شرایط کلی مولدهای حرارتی در سالنهای مرغداری و اماکن مرتبط با صنعت مرغداری: 1) یک منبع حرارتی مناسب و مطمئن باید قادر به تولید گرمای یکنواخت باشد و نیاز به مراقبت زیاد و همچنین سرویسهای روزانه – هفتگی – ماهانه و سالانه نداشته باشد و به سادگی قابل راه اندازی باشد، تکنسین های خاص ملزم به تعمیرات اساسی و جزئی آن را نداشته باشند و از تکنسین های معمولی بتوان جهت سرویس و نگهداری آنها استفاده نمود. 2) قیمت آنها با توجه به هزینه استهلاک ، هزینه تعمیرات و هزینه های اولیه و ثابت و ثانویه مناسب باشد و سالیان متمادی بتوان از این تجهیزات استفاده نمود. 3) باید قابل انطباق با شرایط سالن بوده و فضای زیادی را اشغال نکند. کارگران به راحتی در سالن کار نمایند و سیستم تهویه سالن مرغداری را دچار مخاطره نکند، حرارت تولید شده را به راحتی از طریق سیستم تهویه سالن هدر ندهد. حرارت تولید شده در پرندگان اغلب از روی میزان اکسیژن مصرفی آنها محاسبه می گردد، اگر پرنده در حال استراحت بوده رشد نکرده و یا اینکه چربی در بدن خود ذخیره ننمایند، درنتیجه یک ارتباط مستقیم بین اکسیژنی که توسط پرنده مصرف شده با مقدار حرارتی که تولید شده وجود دارد. احتیاجات طیور و متابولیزم پرنده ها بسیار بالا است و مقدار هوای مورد نیاز آنها در واحد وزن نسبت به سایر دامها زیادتر است، بطور مثال طیور پنج برابر انسان در وزن مساوی احتیاج به اکسیژن دارند، میزان هوای مورد نیاز برای جوجه ها به ازای هر کیلوگرم وزن زنده بدن حدود 2 فوت مکعب در دقیقه می باشد، با رشد جوجه ها میزان نیاز آنها به اکسیژن بیشتر است و تهویه اهمیت بیشتری می یابد که مقدار قابل ملاحظه ای از هوای گرم شده در سالن مرغداری توسط هواکشها از سالن خارج می شود. 3- انواع مولدهاي حرارتي در سالنهای مرغداری : - چهارشاخ وفر - انواع بخاریها - هیترهای معمولی - دمنده های هوای گرم - مادرهای مصنوعی - سیستم های تابشی - سیستم گرمایش از کف ( کف خواب ) ( floor heating ) 4- موارد استفاده از مولد های حرارتی : بر حسب نحوه پرورش و نوع کار در سالنهای پرورش طیور استفاده از مولدهای مختلف و دستگاه های گرم کننده دو گونه است : دسته اول – مولدهای حرارتی ویژه پرورش روی بستر دسته دوم _ مولدهای حرارتی ویژه پرورش در قفس مولدهای حرارتی دسته اول : شامل انواع فر چهار شاخ ، مادرهای مصنوعی ، انواع دمنده های گرم ، رادیانت هیترها، سیستم گرمایش از کف ( حرارت مرکزی ) مولدهای حرارتی دسته دوم : این مولدها بیشتر ویژه پرورش طیور در قفس می باشد و عبارتند از: 1) سیستم دمنده هوای گرم 2) سیستم حرارت مرکزی. 1- سیستم دمنده هوای گرم در پرورش در قفس به طور کلی مردود می باشد. زیرا این سالنها به دلیل داشتن طول و عرض بسیار زیاد و ارتفاع بالای سالن مقدار سوخت مصرفی بسیار بالا می باشد. 2- سیستم آب گرم ( حرارت مرکزی ) که گرمای لازم از طریق هدایت آب گرم در لوله های مخصوص تأمین می شود، این قفسها می توانند چند طبقه باشند و در تمام طبقات آنها سیستم گرمایی یاد شده حرارت لازم را به جوجه ها می رساند. این نوع سیستم در روش پرورش در قفس بیشتر متداول می باشد. مقایسه سیستمهای حرارتی در سالنهای مرغداری : 1- سیستم فر و شاخ : این سیستم به دلیل مصرف بالای سوخت و نقص در احتراق و همچنین اشغال فضای زیادی از سالن مرغداری و خطر آتش سوزی به طور کلی مردود می باشد و همچنین فضایی در حدود 300 الی 400 متر مربع از سطح سالن مرغداری را اشغال می نماید. 2- سیستم دمنده هوای گرم مرکزی ( هیترهای مرکزی ) : این سیستم با توجه به مصرف سرانه سوخت بالا و همچنین راندمان حرارتی پایین در مراحل مختلف تولید حرارت مورد تأیید نمی باشد، زیرا در این سیستم فضایی به نام هیترخانه در نظر گرفته می شود که مقداری از حرارت تولید شده در هیتر جهت گرم کردن هوای داخل هیتر صرف می شود. مقداری از حرارت تولید شده توسط دودکش ( اگزوز) موجود در هیتر به خارج از محوطه هیتر خانه و سالن مرغداری انتقال می یابد. این سیستم به دلیل اینکه در یکی از انتهای سالن در محیطی به نام هیترخانه قرار می گیرد، مقداری از حرارت از طریق دریچه انتقال حرارت هیترخانه به لوله اصلی دمنده هوای گرم انتقال پیدا کرده و مقدار زیادی از حرارت در این قسمت یعنی فضای بین هیترخانه و سالن مرغداری از بین می رود. به دلیل وجود کانالی برای انتقال هوای گرم شده در سالن مرغداری مقدار قابل توجهی ازحرارت تولیدی صرف گرم کردن کانال هوای گرم در سالن مرغداری می شود و به دلیل طول زیاد سالن مرغداری در حدود 100 متر، هیتر نمی تواند به خوبی درجه حرارت یکنواختی را در سالن ایجاد نماید، که این عمل باعث مي شود تا ابتدای سالن مرغداری دارای درجه حرارت بالاتر از حد نیاز طیور باشد و اواسط سالن حرارت تقریبا" مناسب و انتهای سالن هوای سردتر از احتیاج بدن طیور را داشته باشد و به خاطر اینکه در حدود 2/1 از سالن مرغداری همیشه درجه حرارت پایین تر از احتیاجات طیور را دارد، همیشه هیتر به صورت یکنواخت کار می کند که خود سوخت بالایی را مصرف می کند. 3- سیستم دمنده هوای گرم در سالن مرغداری : در سیستم گرمایش از طریق جابه جایی هوای گرم حرارت بیشتر در زیر سقف متمرکز می گردد و سطوح نزدیکتر به کف و محل پرورش طیور از دمای مناسب برخوردار نخواهد شد و اتلاف حرارت از طریق سقف بسیار زیاد است. اتلاف حرارتی به علت حرکت هوای گرم و خروج آن از جداره ها، درها، پنجره ها و هواکشها در سیستم جابجایی بسیار زیاد است و به علت آنکه در روش پرورش بر روی بستر بین سنین ( 2- 0 ) هفتگی سالن مرغداری را به وسیله پرده های پلاستیکی تقسیم بندی می نمایند، هوای گرم از طریق روزنه های موجود در اطراف پرده پلاستیکی به قسمتهای خالی از جوجه سالن مرغداری انتقال می یابد. گرمایش به روش جابجایی بستگی به حرکت هوای گرم دارد، در صنعت مرغداری این گردو غبار ایجاد شده از عمر مفید دستگاه دمنده هوای گرم در سالن مرغداری می کاهد و همچنین باعث ایجاد بسیاری از بیماری های دستگاه تنفسی طیور می گردد. از جمله آنها می توان به بیماری مزمن دستگاه تنفس( CRD ) اشاره نمود. سیستم گرمایش از کف ( کف خواب ) FLOOR HEATING حرارت در سیستم گرمایش کفی بیشتر از طریق کف سالن منتقل می شود، لذا امکان جهت دادن به مسیر گرمایش وجود داشته و حرارت بیشتر در فضای کف و سایر مکانهای مورد نیاز متمرکز می گردد که طبق قانون Foavier در زمانی که دمای محیط و دمای بدن پرنده یکسان است جریان حرارت از یک سو به سویی دیگر وجود ندارد. سیستم گرمایش کفی در پرورش این امکان را به مدیریت واحدهای پرورش طیور می دهد که با تقسیم بندی و کنترل منطقه ای و امکان گرمایش در مناطق انتخابی طبق نیاز پرندگان طراحی شود. سیستم گرمایش از کف باعث چرخش هوا نمی شود، در نتیجه آلودگی مواد معلق و غبار موجود در هوا به شدت کاهش یافته و اثرات مثبت در بهداشت واحدهای پرورش طیور را دارد. حرارت تولید شده در کف سالنهای مرغداری مستقیما" به بدن پرندگان و تجهیزات و ادوات سالن حرارت مرغداری واقع شده منتقل می گردد بدون اینکه نیازی به گرم شدن کل محیط پرورش باشد، در نتیجه حرارت تولیدی محیط را سریعتر گرم می کند. کوتاه شدن زمان گرمایش صرفه جویی زیادی در انرژی و وقت در برداشته و نیازی به گرم کردن سالنهای مرغداری قبل از ورود جوجه نمی باشد که این زمان در حدود 24 ساعت تا 48 ساعت از نظر وقت و هزینه در سیستم گرمایش کفی صرفه جویی به عمل می آید. 

نگاهي كوتاه به خسارت جوندگان در آسيا

1. اثرات جوندگان در آسيا بيشتر از 418 گونه جونده وجود دارد. از اين 418 گونه، 65 گونه سبب خسارت هاي جدي به محصولات كشاورزي مي شوند. در بسياري از مناطق درصد زيان هاي شديد ايجاد شده، توسط جوندگان است. به همين منظور در دهه هاي اخير توليد محصولات كشاورزي افزايش يافته است. به همين دليل افزايش در فراواني محصول منجر به افزايش زيان هاي ايجاد شده توسط جوندگان شده است.

2. اثرات اقتصادي جوندگان
تخمين مي زنند خسارت هاي قبل از برداشت به محصولات در آسيا بين 5 تا 10 درصد باشد. براي مثال، خسارت 5 درصدي به محصول برنج معادل تقريبا 30 ميليون تن برنج مي باشد، كه اين مقدار مي تواند غذاي 180 ميليون جمعيت را براي 12 ماه تأمين كند. در اندونزي Rattus argentiventer از نظر اقتصادي مهمترين آفت در قبل از برداشت محصول است و خسارت ساليانه آن 17 درصد مي باشد. در ويتنام جوندگان به عنوان يكي از 3 مسئله مهم در بخش كشاورزي، خسارت قابل ملاحظه اي به محصولات قبل از برداشت وارد مي كنند. جوندگان اثرات متعددي روي غلات انبار شده در كشورهاي در حال توسعه دارند. به طوري كه حدود 20 درصد خسارت پس از برداشت گزارش شده است. جوندگان روزانه حدود 10 تا 15 درصد وزن بدن شان غذا مي خورند و 5/7 برابر مقدار غذايي كه مي خورند را تلف مي كنند. همچنين بطور چشم گيري غذاهاي انبار شده را آلوده مي كنند. آنها حدود 40 فضله در هر روز توليد مي كنند. بنابراين در يك سال، يك جمعيت 25 تايي از رات هاي بالغ حدود نيمي از يك تن غلات را خواهند خورد و 375000 فضله توليد مي كنند.
3. گسترش بيماري ها
عامل مهم ديگري كه بايد به آن توجه شود اين است كه جوندگان ناقل بسياري از بيماري هاي خطرناك مي باشند. بطوري كه اثرات منفي بر سلامت انسان و حيوان دارند. جوندگان در انتقال بيشتر از 60 نوع بيماري به انسان از جمله طاعون، تيفوس، لپتوسپيروزيس، لانگ ورم و تب لازا كه اساسا كشنده هستند، نقش دارند. از سال 1995 تا سال 2000 كمتر از 25 نوع هانتا ويروس و آرنا ويروس جديد شناسايي شده است كه توسط جونده حمل مي شود. در سال 2000 در تايلند، 14000 مورد لپتوسپيروزيس در ميان مزارع برنج ، همچنين 365 مورد مرگ و مير حاصل از آن  گزارش شد.

4. كنترل جونده
از لحاظ محيط زيست، روش هاي بي خطر و مقرون به صرفه اي بايد براي مديريت آفت جونده بكار گرفته شود. دانش كافي از اكولوژي يك آفت خاص جونده منجر به اثر بيشتر، ارزانتر و از لحاظ محيط زيست بي خطر تر در مديريت آفت مي گردد. استفاده رايج از سموم شيميايي قبل و بعد از برداشت براي كنترل خسارت، سبب نگراني هايي شده است. زيرا اين مواد براي همه انواع گونه ها كه حتي ممكن است زيان آور نباشند و همچنين گونه هاي غير هدف مورد استفاده قرار مي گيرند. زيرا ممكن است گونه هاي غير هدف و بخصوص انسان در خطر تغذيه مستقيم يا غير مستقيم اين مواد باشند. كشاورزان اغلب از روش هاي نامناسبي، كه بيشتر از سر نا اميدي مي باشد، براي مبارزه با جوندگان استفاده مي كنند. اين روش ها عبارتند از:
 غفلت از ساير روش هاي مبارزه يعني مبارزه زراعي (غرقاب كردن مزارع، شخم زدن و...)، مبارزه مكانيكي (تله گذاري)
 عدم توجه به كاربرد مناسب طعمه و نسبت مناسب بين طعمه و سم.
 عدم توجه به زمان و مكان مناسب جهت طعمه گذاري.
5. كنترل جونده بر پاية اصول اكولوژيكي
اجرا و بررسي مديريت تلفيقي آفت جونده در برخي از كشورهاي آسيايي مانند اندونزي و ويتنام منجر به موفقيت هايي شده است. اين كشورها توجه خاصي به شناخت صحيح اكولوژي گونه هاي جونده خاص هر منطقه به همراه مشاركت كشاورزان، داشته اند. روش هاي مديريت تلفيقي عبارتند از:
 توجه زياد به انطباق زمان كشت و برداشت محصول با بيولوژي و اكولوژي جونده
 استفاده از سيستم متمركز تله گذاري و يا طعمه گذاري
 استفاده از عمليات هاي كوتاه مدت دو هفته اي براي ضربه ناگهاني به جوندگان موجود در مزرعه و زيستگاههاي اصلي 
 توجه به بهداشت اطراف مزارع و باغ ها
 

ازسال شده توسط: aasadi

مديريت خسارت جوندگان: با تأكيد بر كاهش خسارت ميكروتوس

. مقدمه جنس ميكروتوس جزء راسته موش شكلان (Myomorpha)، خانواده Cricetidae و زير خانواده ميكروتينا ها يا ول ها مي باشند. جوندگاني كوچك با دم كوتاه هستند و طول دم معمولا از سر و بدن كوتاهتر است. لالة گوش زياد كوچك نيست و از داخل موها نمايان است. انگشتان معمولي هستند و كف پا داراي شش پينه است. در جمجمه پوزه كوتاه است، فاصلة بين حدقه اي باريك و فشرده و پهناي آن در حدود پهناي پوزه است. تيغه هاي بالاي حدقه اي در بالغ ها به هم متصل شده و به يك تيغة مياني تبديل مي شوند. دندان هاي پيشين بالا بطور قائم به طرف پايين خم شده يا كمي متمايل به جلو هستند و سطح جلويي آنها زرد نارنجي رنگ است. دندان هاي آسيا بطور دائم رشد كرده وسطح آنها از خميدگي ها يا قطعات بستة زيادي تشكيل شده است. در ايران چند گونه از آنها شناسايي شده است از جمله: Microtus nivalis، Microtus socialis، Microtus arvalis و Microtus transcaspicus. اين جانوران از ريشه، پوست تنة درختان، پياز و غده هاي گياهي تغذيه مي كنند و در سطوح تراكم پايين نيز سبب آسيب هاي جدي به مزارع و باغ هاي ميوه مي شوند. هدف از اين بررسي معرفي و چگونگي مبارزه با اين جونده مي باشد. 

2. معرفي گونه هاي جنس ميكروتوس 1.2. موش برفي (Microtus nivalis): اين گونه از ساير گونه هاي ميكروتوس بزرگتر و دم آن نسبتا بلندتر است. لالة گوش رشد كمي داشته ولي كاملا نمايان است. پوزه نسبتا كوتاه و پهن و در اطراف آن سيبيل هاي بلندي به رنگ خاكستري يا سفيد روييده شده كه اندازة آنها گاهي به 5 سانتي متر مي رسد. رنگ موها در پشت بدن و در قسمت قاعده اي متمايل به سياه است و در انتها قهوه اي كم رنگ متمايل به حنايي يا قهوه اي خاكستري است. دم كاملا از مو پوشيده شده است. كف دست ها و پاها برهنه است. در دست فقط چهار انگشت رشد كرده و در كف دست پنج پينه وجود دارد. ناخن هاي دست و پا ظريف و نوك تيز و سفيد رنگ و شفاف هستند. در پا هر پنج انگشت رشد كرده است. موش برفي در ارتفاعات زياد نواحي كوهستاني در نقاط سبز چمنزارها زندگي مي كند. در شبها فعال است از قسمت هاي مختلف گياهان كوهستان تغذيه مي كند. موش برفي در ايران تاكنون فقط از زردكوه ناحية بختياري واقع در كوههاي زاگرس و دوآب مازندران واقع در كوههاي البرز گزارش شده است . 2.2. موش مغان (Microtus socialis): جوندگان كوچكي هستند با رنگ قهوه اي و دم كوتاه كه كاملا از مو پوشيده شده است. طول دم معمولا از نصف طول اندازة سر و بدن كوتاه تر است. چشم ها كوچك و لالة گوش مدور و نيز كوچك است. پوزه نسبتا كوتاه است و در اطراف پوزه سيبيل هاي زياد به رنگ قهوه اي يا سفيد روييده است. در دست و پا وضع انگشتان با گونة قبل اختلافي نشان مي دهد. دم كاملا از مو پوشيده شده و موهاي انتهايي دم كمي بلندتر شده و يك دسته مو در امتداد دم تشكيل مي دهند. اين جونده بطور دسته جمعي زندگي كرده و لانه هاي بسيار پر پيچ و خم و طولاني براي خود مي سازد. لانه ها معمولا با هم ارتباط پيدا كرده و ديده مي شود قطعه زمين بزرگي سر تا سر پر از سوراخ لانة اين جوندگان مي شود كه در زير خاك با هم ارتباط دارند. محل زندگي اين جونده بيشتر در زمين هاي سبز و مراتع و كشتزارها است. از قسمت هاي مختلف گياهان به خصوص غلات تغذيه مي كنند. در سال هايي كه تعداد آنها زياد شده و طغيان مي كنند به صورت آفت بزرگي براي محصولات كشاورزي ظاهر مي شوند، و گاهي محصولات يك ناحيه را به كلي از بين مي برند. در شب و روز ديده مي شوند ولي از آفتاب شديد پرهيز مي كنند. بيشتر بعد از غروب آفتاب و صبح فعاليت دارند. توليد مثل آنها خيلي سريع است. بوسيلة جغد و گوشتخواراني نظير روباه و شغال و همچنين مار تغذيه مي شوند ولي تعداد تلفاتي كه بوسيلة اين دشمنان به آنها وارد مي شود در مقابل توليد مثل سريع آنها ناچيز است. اين گونه تاكنون در ايران از خوزستان، فارس، اصفهان، تهران، قزوين، زنجان، آذربايجان، كردستان، كرمانشاه، لرستان و خراسان گزارش شده است . 3.2. Microtus arvalis . : جوندة كوچكي است شبيه به گونة قبل ولي داراي دم نسبتا بلند تر و رنگ تيره تر است. پوزه كوتاه و چشم ها كوچك است. لالة گوش كم رشد كرده است. دست ها و پاها ظريف و كوتاه هستند. رنگ بدن قهوه اي با لكه هايي به نارنجي يا سياه. اين گونه جوندگاني هستند كه بيشتر در روز فعاليت دارند و شبها كمتر از لانه خارج مي شوند. درذ كنار جويهاي كشتزارها و مراتع و يونجه زارها لانه مي سازند. گاهي در باغ ها، جنگل ها و نقاط مرتفع ديده مي شوند. بطور دسته جمعي زندگي مي كنند. لانة آنها از راهروهاي متعدد تشكيل شده كه داراي چند سوراخ است. حجرة اصلي كه محل زندگي حيوان است اغلب در عمق كم نزديك به سطح خاك قرار دارد ولي گاهي لانة اصلي در عمق 30 سانتي متري ديده شده است. از غذاهاي گياهي به خصوص قسمت هاي آبدار گياهان و نيز دانة آنها تغذيه مي كند. مواد غذايي مانند دانه و قسمت هاي ديگر گياهان را ذخيره مي كنند. چنانچه تعداد آنها زياد باشد به محصولات كشاورزي خسارت قابل توجهي وارد مي كنند. توليد نسل آنها سريع است. اين گونه در ايران تا كنون از پيشكوه و دماوند و نزديك چالوس و رضائيه و حوالي بجنورد گزارش شده است. 3. بيولوژي ميكروتوس جمعيت ميكروتوس هر ساله با توجه به شرايط آب و هوايي، مواد غذايي، دسترسي به زيستگاه مناسب، بيماري، استفاده از جونده كش ها و حضور شكارچيان طبيعي تغيير مي كند. مانند ساير جوندگان، ميكروتوس ها نيز توليد مثل بالايي دارند. به عنوان مثال موش برفي در بهار و تابستان توليد مثل مي كند و هر بار 4 تا 7 نوزاد بدنيا مي آورد همچنين موش مغان در سال تا 5 بار توليد مثل مي كند و در هر بار 8 نوزاد بدنيا مي آورد گاهي تا 17 عدد نوزاد نيز ديده شده است. همچنين ميكروتوس آرواليس در سال در شرايط مناسب ممكن است تا 7 بار توليد مثل كند و در هر بار 4 تا 9 نوزاد مي زايد و گاهي تا 15 نوزاد هم ديده شده است. نوزاد ميكروتوس ها به سرعت رشد مي كنند و از شير گرفته مي شوند و ظرف 2 تا 3 هفته به لحاظ جنسي بالغ مي شوند. بنابراين اگر زيستگاه از هر جهت مناسب باشد، تراكم ميكروتوس ها مي تواند افزايش يابد و در نتيجه موجب خسارت هاي زيادي تنها در يك فصل رشد شوند. آستانه زيان اقتصادي ميكروتوس ها در تراكم هاي پايين جمعيت است زيرا حتي جانوراني كه تنها زندگي مي كنند نيز مي توانند خسارت قابل ملاحظه اي به مزارع و محصولات وارد كنند. به دليل آنكه حتي در مناطق كوچك سطوح جمعيت اين جانوران يكنواخت نمي باشد، پيش بيني آستانه زيان اقتصادي آفت مشكل است. ميكروتوس ها در فصل رشد از ميوه ها و ساير محصولات موجود در مزارع استفاده مي كنند و در فصل پاييز و زمستان و اوايل بهار از ريشه ها، ساقه ها و پيازها استفاده مي كنند. توت فرنگي، بوته ها و درختان زينتي، درختان سيب، دانه هاي درخت كاج و صنوبر و گياهان زينتي علفي مورد علاقة ميكروتوس ها مي باشد. ميكروتوس ها هم از ريشه و هم از ساقه هاي گياهان علفي گلدار تغذيه مي كنند. پوشش گياهي و بوته هاي متراكم و درختان كوتاه و انبوه زيستگاه مناسبي براي ميكروتوس ها فراهم مي كند. از اين رو اين زيستگاه ها در معرض آسيب هاي جدي قرار مي گيرند. 4. روش هاي كنترل براي كنترل ميكروتوس ها استفاده از مديريت تلفيقي آفات (IPM) – يعني تركيبي از روش هاي كاهش زيستگاه، تله گذاري، استفاده از طعمه مسموم و استفاده از جانوران شكارچي – بهترين روش شناخته شده براي كاهش تراكم اين جانوران است. رديابي زيستگاه هاي ميكروتوس در اوايل بهار و دوباره در هر پاييز، افزايش تراكم ميكروتوس ها را قبل از اينكه خسارتي وارد كنند، مشخص خواهد كرد. 1.4. رديابي ميكروتوس قبل از اينكه ميكروتوس ها خسارت قابل ملاحظه اي را موجب شوند، چندين تكنيك رديابي توصيه مي گردد. از جمله جستجو در سطح گذرگاههايي كه علف هاي آن به تازگي چيده شده است، رديابي فضولاتي كه اغلب نزديك علف هاي متراكم يافت مي شود. شاخص مفيد ديگري كه حضور ميكروتوس را نشان مي دهد، استفاده شاخص تكه سيب است. استفاده از چند روش براي رديابي مي تواند ارزيابي معتبرتري را از پتانسيل خسارت در آينده فراهم كند. ميكروتوس ها تونل هاي زير زميني كه قطر سوراخ ورودي آن 2/11 اينچ مي باشد مي سازند و توده هاي كوچك خاك نزديك لانة آنها ديده مي شود. تونل هايي كه ايجاد مي كنند كم عمق و باريك هستند بنابراين مي توان با شخم زدن (مبارزه زراعي) لانه ها را خراب كرد. براي شناسايي گونه هاي ميكروتوس بهترين روش تله گذاري مي باشد. زيرا تكيه بر روش ساخت لانه ها و تونل هاي ايجاد شده مي تواند گيج كننده باشد. لازم به ذكر است شناسايي گونه ها بسيار مهم است زيرا بر چگونگي كنترل تأثير مي گذارد. به منظور استفاده از روش شاخص تكه سيب، تكه هاي سيب را در مكانهايي كه مشكوك است، نزديك در ورودي تونل ها و مسير عبور جونده قرار دهيد و روزانه آن را كنترل كنيد. درصد قطعات سيبي كه تا حدي يا تمام آن خورده شده يا به گونه اي ديگر بي نظمي هايي ايجاد كرده اند، پتانسيل هجوم و خسارت را نشان خواهد داد. به منظور شناسايي افزايش فعاليت و جمعيت بايد فعاليت ميكروتوس ها بطور منظم رديابي گردد. لااقل رديابي در پايان فصل توليد مثل (اوايل زمستان) زماني كه جمعيت به حداكثر خود مي رسند و در شروع فصل توليد مثل (بهار) زماني كه جمعيت ها در حداقل خود هستند، بايد انجام گيرد. معمولا سطوح جمعيت براي ميكروتوس ها به ازاي هر 4050 متر مربع بيان مي شود. رديف درختان منطقه (يك رديف در مركز و ساير آنها با زاوية 45 درجه قرار گرفته اند) را بررسي كنيد. درصد درختاني كه در اطراف آنها فعاليتي مشاهده شده است بوسيلة روش شاخص تكه سيب و يا بازديد بصري سيستم هاي تونل يا هر دو تعيين كنيد. رديابي منظم، افزايش فعاليت را نشان خواهد داد. اگر جمعيت، وسعت كنترل را توجيه كند، رديابي منظم مكان ها را حتي بعد از اينكه جمعيت كاهش يافته است، ادامه دهيد. ميكروتوس ها معروف هستند كه ناگهان جمعيت شان به طور انفجاري افزايش مي يابد بطوري كه مناطق اطراف را تصرف خواهند كرد و در محلي كه كنترل صورت گرفته است ممكن است دوباره ساكن شوند. از اين رو رديابي منظم ضروري مي باشد. 2.4. كاهش زيستگاه ميكروتوس ها در مزارع و باغ ها سبب مشكلات زيادي مي شوند. رها كردن مالچ ها و باقيمانده هاي محصول زيستگاه مناسبي را براي آنها فراهم مي كند. مناطقي كه پوشش گياهي متراكم و وسيعي دارند مكان هاي لانه گذاري مناسبي هستند. بنابراين در اطراف مزارع پوشش گياهي متراكم را بايد از بين برد زيرا موجب مي گردد ميكروتوس ها در معرض ديد شكارچي هاي طبيعي مانند شاهين، جغد، روباه و گربه قرار گيرند. براي پاكسازي علف هاي اطراف باغ هاي ميوه، گلخانه ها يا مزارع مي توان از علف كش هاي مناسب استفاده كرد. لازم به ذكر است استفاده از علف كش ها بايد با برنامه ريزي انجام گيرد زيرا تجمع زياد علف كش ها موجب مي گردد موش ها مخفي شوند و در زمان ديگري كه پوشش گياهي مناسب است دوباره ظاهر شوند. اگر پاكسازي اطراف درختان و مزارع ممكن نيست استفاده از علف چين ها به دفعات به كاهش جمعيت كمك خواهد كرد. 3.4. شكارچي ها ترغيب شكارچي ها اغلب تعداد ميكروتوس ها را كنترل مي كند. درست است شكارچي هاي زيادي وجود ندارند تا اينكه جمعيت ميكروتوس ها را در سطوح قابل قبول نگه دارند، اما استفاده از شكارچي ها كنترل بلند مدت را تشكيل مي دهد. يكي از بهترين شكارچي ها گربه هاي خانگي هستند. همچنين شاهين ها، جغدها، كلاغ ها و مارها نيز از ميكروتوس ها تغذيه مي كنند. در تعدادي از باغ ها و مزارع به دليل فقدان ميله هاي عمودي بلند منجر به عدم كارايي شكارچي هايي مانند جغدها، شاهين ها و كلاغ ها مي گردد. زيرا اين پرندگان زمين از بالا مي بينند و براي گرفتن شكار به سرعت فرود مي آيند. نصب يك ميله عمودي يا تيرك چوبي با ارتفاع 8 تا 10 فوت و عرض 2 تا 6 فوت مي تواند به كنترل بلند مدت جونده كمك كند. مارها نيز از شكارچيان مفيد جوندگان كوچك هستند از اين رو نبايد آنها را بي دليل از بين برد. 4.4. تله گذاري در باغ ها و مزارع كوچك تله گذاري مي تواند به همان اندازة كنترل شيميايي مؤثر باشد. به هرحال تله گذاري كار مشكلي است و ممكن است بهترين گزينه نباشد. احتمالا بهترين زمان براي گذاشتن تله پاييز است. زيرا بعد از اولين سرماي شديد وقتي غذاهاي باب ميل كمتري در محيط وجود دارد، اشتياق ميكروتوس ها به طعمه زياد است. همچنين بهترين زمان براي كاهش جمعيت قبل زمستان است زماني كه خسارت به گياهان بسيار زياد است. تله ها را مي توان در گوشه هاي راست دهانة تونل ها يا در مسيرشان در مزارع قرار داد. براي قرارگيري تله كندن گودال ضروري نيست. براي تهيه طعمه بايد نسبت متناسب طعمه و سم مورد توجه قرار گيرد و از طعمه هاي كه جذاب براي ميكروتوس ها هستند استفاده نمود. به عنوان مثال مي توان از كره بادام زميني يا تكه هاي كوچك سيب با پوست استفاده نمود. البته نوع طعمه انتخابي مي تواند بر حسب شرايط محيطي و خوشايندي آن متفاوت باشد. سعي شود طعمه ها روي ماشه تله، براي جلوگيري از بردن طعمه بدون بكار افتادن تله، قرار گيرد. تله بايد هم سطح با كف تونل قرار گيرد. تله ها را مي توان با مقواي خم شده يا تخته هايي پوشاند البته ضرورتي ندارد. لااقل يك تله به ازاي هر 100 فوت مربع در مناطق تحت هجوم كمتر، يا حداقل 80 تله به ازاي هر جريب در مسيرهاي تحت هجوم بيشتر قرار دهيد. به جاي استفاده از تله هاي كشته گير، تله هاي زنده گير مي توانند براي كنترل جمعيت هاي جونده استفاده شوند. نقص اين نوع تله ها آن است كه حيوانات مرده بايد از بين بروند. بعد از اينكه تله ها تنظيم شدند، زود به زود آنها را كنترل كنيد. فورا ميكروتوس هاي مرده را برداريد و دوباره تله تنظيم كنيد. بعد از يك هفته تله گذاري وسيع، تعداد جوندگان به دام افتاده روز به روز بايد به صفر نزديك شود. اگر اينطور نبود تله گذاري را ادامه دهيد تا اينكه هيچ جونده اي در تله ها ديده نشود. بعد از برداشتن تله ها، ممكن است ترجيع دهيد پوشش گياهي اطراف تونل ها را برداريد بنابراين آنها مي توانند بطور منظم رديابي شوند. در پاييز و اوايل بهار، دوباره ميكروتوس ها را با استفاده از روش شاخص تكه سيب يا روش هاي ديگر مورد رديابي قرار دهيد. اگر نشانه اي ديده شد دوباره تله گذاري را تكرار كنيد. 5.4. مواد شيميايي كشاورزان از زيان اقتصادي درنتيجة ميكروتوس ها رنج مي برند. انتخاب روش مناسب كنترل وابسته به ميزان اعتماد و هزينه صرف شده براي آن روش كنترلي است. به هر حال اگر جمعيت جونده افزايش يابد استفاده از طعمه هاي سمي و تيمار با جونده كش ها سريع ترين و مؤثرترين روش كنترل است. جونده كش ها به صورت سموم حاد و مزمن طبقه بندي مي شوند. جونده كش هاي حاد (براي مثال فسفيد آلومينيوم) سموم سريع العمل هستند و معمولا بعد از يكبار تغذيه جونده را مي كشند. در مقابل جونده كش هاي مزمن كه بيشتر شامل سموم ضد انعقادي يا آنتي كواگولانت ها مي باشند، چند بار تغذيه براي ايجاد كشندگي ضروري مي باشد. وقتي از طعمه هاي سمي استفاده مي كنيد پيشنهاد مي شود براي جلوگيري از ايجاد حالت طعمه گريزي جونده كش ها به نوبت يا به تناوب استفاده شوند. طراحي يك برنامه زمان بندي دقيق برنامه طعمه گذاري را با موفقيت مواجه خواهد كرد. زمان مناسب براي استفاده از طعمه سمي بعد از برداشت، پاييز و زمستان و اوايل بهار است. استعمال هاي اوايل بهار مي تواند جمعيت ها را قبل از اينكه ماده هاي بيشتري توليد مثل را شروع كنند كاهش دهد. اما جمعيت ميكروتوس ها مي تواند قبل از زمستان بعدي سريعا بهبود يابند. همانطور كه از بهار مي گذرد و غذا در محيط فراوانتر مي گردد طعمه گذاري كمتر مؤثر است. در طي پاييز، پذيرش طعمه دوباره افزايش مي يابد. استعمال هاي اواخر پاييز يا درست قبل از زمستان. جمعيت جوندگان را كاهش مي دهد زمستان يك زمان ايده آل براي گذاشتن طعمه است زيرا مواد غذايي در محيط كم مي باشد. محل قرار گيري طعمه نيز در برنامه كنترل بسيار مهم مي باشد. مشكل اصلي با تمام طعمه ها اين است كه به سرعت رطوبت جذب مي كنند و درنتيجه براي بيشتر از يك هفته دوام ندارند و بايد دوباره تهيه شوند.قرارگيري طعمه در تونل ها يا روي تكه هاي لاستيك يا ساير مواد مشابه به حفظ طعمه از رطوبت كمك خواهد كرد. همچنين برقراري ايستگاه هاي طعمه در مسيرهايي كه جوندگان فعال مي باشند بهترين نتيجه را مي دهد. ايستگاه هاي طعمه در طي زمستان و اوايل پاييز بسيار كارآمد مي باشند. پژوهش هاي زيادي روي تغيير زيستگاه و كنترل شيميايي ميكروتوس ها صورت گرفته است. بيشتر پژوهش ها روي اكولوژي ميكروتوس ها به منظور شناخت بهتر عواملي كه روي جمعيت ميكروتوس ها تأثير مي گذارند، بوده است. بنابراين با شناخت تك تك اين موارد مي توان خسارت هاي ناشي از جوندگان به محصولات كشاورزي را به حداقل خود رساند.

ارسال شده توسط کاربر سایت با نام کاربری aasadi