آشنائی با خودرو (چهارم)

دیفرانسیل

دیفرانسیل دستگاهی است که قدرت موتور راطبق احتیاجات هریک ازچرخهای عقب بین آنها تقسیم می کند .در سرپیچها ودست اندازها هردوچرخ یک مقدارنیرومصرف نکرده بلکه یکی کمترودیگری زیادتر دورداشته بدین لحاظ چرخها روی یک محور سوار نشده هرکدام دارای محورجداگانه ای می باشند ودیفرانسیل قدرت موتوررابنا به احتیاج هریک ازچرخها بین آنهاتقسیم می کند.و حرکت مستقیم را میگیرد به حرکت 90 درجه به چرخها میدهدودوران زیاد جعبه دنده را گرفته به دور کم با قدرت زیادی به چرخها می دهد و دارای چرخدنده ذیل میباشد :

1-    چرخدنده پنیون

2- چرخدنده کرانویل

۳- چرخدنده پلوس                                                                                   

۴ - چرخدنده هرز گرد

نگهداری  محورها (دیفرانسیل ):

دیفرانسیل تمیزباشد.پوسته آن ترک وروغن ریزی نداشته باشد. اندازه بادلاستیکها یکی باشد و یک نوع ویک اندازه باشند.درهنگام رانندگی وگیرکردن خودرودرجاده های خراب به ماشین فشار واردنیاورید.و هر 50000 کیلومتر باید واسگازین آن عوض شود و هر تعویض روغن باید از واسگازین داخل دیفرانسیل بازدید نموده ودر صورت کم کردن مقدار کم شده را جبران نموده و علت کم کردن رابر طرف نمائیم 

علل خرابی پلوس:

روشن کردن خودروبه وسیله دنده درحال حرکت ، استفاده ناصحیح ازدنده درحال حرکت ، شل بودن پیچهای سرپلوس ، استفاده نابجا وغلط ازترمزیاترمزدستی ،  ضربه زدن شدیدبه خودروبه علت رها کردن سریع کلاچ. بکسل کردن وسیله نقلیه ای که وزن آن بیشتراز وزن خودرو باشد

 آشنائی بادستگاه کنترل حرکت اتومبیل(دستگاه تعلیق.چرخها.لاستیک.فرمان.ترمز)

عوامل انجام دهنده حرکت اتومبیل عبارتند ازمحور چرخها (اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها(دستگاه تعلیق)  ،چرخها ، لاستیکها ، فرمان اتومبیل ، ترمزهاوغیره.

کاربرد دستگاه تعلیق:

الف)وزن خودرو را بین هردو محور بطور مساوی تقسیم می کند.

ب) ضربه های جاده را به طورمساوی روی چرخها منتقل می کند. بنابراین هردوفنرضربه های جاده راگرفته وبه دوقسمت مساوی تقسیم می نمایند.

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق :

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق عبارتنداز:محورها(اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها.

اکسلهادونوعند: اکسل جلو و اکسل عقب.

فنرها: فنرهادراتومبیلهابرای ازبین بردن ارتعاشات وتکانهائی است که براثر برخوردچرخهاباپستی وبلندیهاودست اندازهاایجادمی شودوبین شاسی ومحوروچرخهاسوارمی شوند.

چرخها: شاسی اتومبیل که همه قطعات روی آن قرار داردتوسط اکسل جلووعقب روی چرخها قرارگرفته وحرکت چرخهااتومبیل رابه جلومی برد. چرخهای جلوعلاوه برحرکت دورانی  ، توسط فرمان اتومبیل دراختیار راننده هستند.

به مجموعه وسائل حرکتی ، ترمز ولاستیک ورینگ و قالپاق چرخ گفته می شود .

رینگ و قالپاق باید روزنهدار و دارای هوا خوری باشد در صورت نداشتن هواخوری باعث داغ کردن کاسه ترمز میگردد و این عامل هم باعث لیزخوردن میگردد.

لاستیکها: لاستیکها برای ازبین بردن نوساناتی است که دراتومبیلها دراثر پستی وبلندی وموانع جاده تولیدمی شود و برسه نوع هستند:

1- توپر                      2-توخالی                  3- تیوپ دار 

توپر دروسایل نقلیه کندرواستفاده می گردد و کار آن جابجایی قطعات فوق سنگین میباشد مثل چرخهای جلو لیفتراک.

نگهداری لاستیک: نگهداری لاستیک شامل اعمالی است که بایدبطورمرتب انجام شودتااطمینان حاصل گردد. این اعمال عبارتنداز:

الف) تنظیم باد

هرتایرباید باباد مخصوص کارکند.معمولا اندازه باد هرتایر روی بدنه خودرو نوشته می شود. برای سنجیدن بادتایر بایدازدرجه باداستفاده نمود وهرگز نباید با چشم حدس زد.لاستیک کم باد ویالاستیکی که بیش ازاندازه بادداشته باشد.خطرناک بوده وعمرلاستیک راکم می کند .اگر بادزیادداشته باشد بطورنامنظم سائیده شده وخاصیت ارتجاعی خودراازدست می دهد.

فشار کمتر از حد معمول لاستیکها عواقب زیر را در پی دارد :

1- سائیدگی و فرسودگی لاستیکها

2-عدم کارکرد دقیق آنها

 3-افزایش مصرف بنزین

 4-باعث میشود تا لبه بر آمده کنار رینگ ، فاقد آب بندی لازم باشد و فشار بیش از حد باعث کج شدن رینگ و جدا شدن لاستیک از رینگ می گردد.

 در صورتیکه فشار باد لاستیکها بیش از حد معمول باشد:

1- رانندگی با خودرو به راحتی میسر نبوده

2- سطح میانی لاستیک به سرعت سائیده می شود

3-خطرات ناشی از وقوع تصادفات را در اثر انحرافات فرمان به دنبال خواهد داشت.

ب ) متناسب بودن لاستیک

تایرهای زوجی ولاستیکهای هرخودرو بایدازنظر نوع وآج باهم یکنواخت باشندتاباعث سائیدگی غیریکنواخت لاستیک نگردد.بعلاوه عدم تناسب لاستیکها به کمک ودیفرانسیل نیز صدمه می زند.

ج ) جابجا نمودن لاستیک

هر 8000 کیلومتر بایدلاستیکهای یک خودرورابطورضربدر (1به4و2به3) ومنظم عوض نمایند.

د)سائیدگی نامرتب

اگرآثار سائیدگی نامرتب درلاستیکهامشاهده شد.دلیل براین است که چرخهای خودروبطور دقیق تنظیم نیست وبایدآنراتنظیم نمود.

توجه داشته باشید که وجودفشار بادصحیح درتایرهای دارای امتیازاتی بشرح ذیل می باشد.

الف) داشتن تسلط بیشترراننده درحرکت خودرو.

ب )داشتن ترمزدقیق تردرحرکت وپیچیدن خودرو.

ج )صرفه جوئی درمصرف سوخت. ضمنا کمترین تغییردرشکل تایرها موجب افزایش اصطکاک چرخشی اتومبیل درجاده ها می گردد.

د)افزایش عمرودوام بیشتر تایرها.

بالانس چرخها:

اگر بالانس چرخها دقیق انجام گرفته باشد،رانندگی بسیار آسان بوده و در ضمن از سائیدگی آج لاستیکها نیز کاسته می شود.

بالانس غلط چرخها ، و نا میزان بودن آنها ، باعث بروز ارتعاشات آزار دهنده و سائیدگی نا همگون لاستیکها می گردد.

نحوه تعویض تایرپنچر:

1-    خودرورادرمحلی سفت وهموار متوقف وترمزدستی راکشیده ودسته دنده رادروضعیت دنده یک ویاعقب قرارداده وجلوی چرخ مخالف موقعیت جک راباآجریاسنگ مهار نمائید.

2-    ابتداتایر زاپاس راازداخل صندوق عقب خارج نموده ودر نزدیکی تایر پنچر قراردهید.

3-    هریک ازپیچهای چرخ رابرخلاف جهت عقربه های ساعت شل کرده وتازمانیکه لاستیک کاملا ازروی زمین بلندنشده هیچیک ازمهره ها رابیرون نیاورید.

4-    سرجک رادرمحل مخصوص خودقرارداده ودستگیره جک را درجهت حرکت عقربه های ساعت آنقدر بگردانیدتالاستیک ازروی زمین کاملا بلندشود.

5-    لاستیک زاپاس رادرجای لاستیک بازشده قرارداده وپیچهای چرخ رابادست تاآخرسفت کنید.سپس باآچارچرخ پیچهای چرخ رابصورت ضربدری سفت کرده جک راچرخانده ولاستیک راپائین آورید.مجددا پیچهای چرخ راسفت ومحکم نمائید.

یادآوری مهم:

1-    فشاربادتایرهارابایدهنگامی که تایرهاسردمی باشند اندازه گیری کرد.زیراتایرهای گرم همواره دارای فشارباداضافی می باشند هیچ وقت نباید درحالیکه لاستیکها گرم هستند فشارباداضافی آنهاراخالی کرد.

2-    بالانس چرخهابایددقیق انجام شود.بالانس چرخهارانندگی رابسیارآسان نموده ودرضمن ازسائیدگی آج لاستیکها نیزکاسته می شود.

3-    چون آج لاستیکها به مرور زمان سائیده وصاف شده وضریب اطمینان آن درزمان گرفتن ترمزکم شده وخطربروزتصادف افزایش می یابدبنابراین بایستی دقت لازم درحفظ ونگهداری آنها بعمل آیدضمنا جنس ونوع لاستیک دررانندگی بدون خطر حائز اهمیت است.

منبع:khalilabdi.blogsky.com

مبدل گشتاور چگونه کار می کند؟

ترجمه از سید حسین حسینی )

اگر درباره ی انتقال قدرت دستی مطاله ای داشتید، شما می دانید که یک موتور از راه کلاچ به جعبه دنده مرتبط شده است. خودرو بدون این ارتباط  قادر نخواهد بود به طور کامل بایستد، مگراینکه موتور را خاموش کنیم. اما خودروها ی با انتقال قدرت خودکار، هیچ کلاچی ندارند که انتقال قدرت را از موتور قطع کند. در عوض ، انها از یک قطعه ی شگفت انگیز که مبدل گشتاور نامیده می شود، استفاده می کنند. مبدل ممکن است زیاد عالی به نظر نرسد ولی چند چیز جالب درون قسمت داخلی آن وجود دارد.

در این مقاله ما می آموزیم که چرا خودروهای دنده اتوماتیک به یک مبدل گشتاور نیاز دارند ، مبدل گشتاور چطور  کار می کند و چه چیزها از معایب و مزایای آن هستند.

مقدمه :

درست مانند خودروهای دنده دستی ، خودروهای دنده اتوماتیک هنگامی که چرخها و چرخ دنده ها در گیربکس توقف می کنند، به راهی برای اجازه دادن به چرخش موتور احتیاج دارند. خودروهای دنده دستی از یک کلاچ استفاده می کنند که موتور را به طور کامل از جعبه دنده جدا می کند. خودروهای دنده اتوماتیک از یک مبدل گشتاور استفاده می کنند.

مبدل گشتاور یک نوع کوپلینگ هیدرولیکی است ، که اجازه می دهد موتور به مقدار کمی ازادانه و جداگانه از جعبه دنده بچرخد.اگر موتور به طور اهسته در حال گردش است ، همچون زمانی که خودرو درپشت چراغ قرمز توقف کرده، مقدار گشتاور رد شده داخل مبدل گشتاور خیلی کم است ، بنابراین برای نگه داشتن  خودرو  فقط یک فشار کم روی پدال ترمز لازم دارد.

اگر شما زمانی که خودرو ایستاده بود پدال گاز را فشار می دادید ،  مجبور بودید برای نگه داشتن خودرو از حرکت، فشار بیشتری روی پدال ترمز وارد کنید. این به خاطر این است که هنگامی که شما پا روی پدال گاز می گذارید ، سرعت خودرو بالا می رود و درون مبدل گشتاور سیال بیشتری ارسال می شود که سبب بیشتر شدن گشتاور انتقال داده شده به چرخ ها می شود.

 اجزای مبدل گشتاور :

در شکل نشان داده شده زیر ، چهار قطعه درون بدنه خیلی محکم مبدل گشتاور وجود دارد.

●پمپ

●توربین

●استاتور

●سیال جعبه دنده

بدنه مبدل گشتاور به فلایویل موتور پیچ شده است، بنابراین مبدل با هر سرعتی که موتور می گردد، گردش می کند.پره هایی که پمپ کردن مبدل گشتاور را ایجاد می کنند به بدنه وصل شده اند ، بنابراین سرعت انها هم با سرعت موتور یکی است.                     

شکل برش خورده ی زیر نشان می دهد هر قطعه ای به چه صورت درون مبدل گشتاور بسته شده است

اجزا مبدل چگونه به گیربکس و موتور متصل شده اند

پمپ درون یک مبدل گشتاور یک نوع پمپ گریز از مرکز (پمپ سانتریفیوژ) است. همچنانکه مبدل می چرخد، سیال به بیرون پرت می شود ، تقریبا مانند چرخش دورانی یک ماشین لباس شویی ،که آب و لباس ها را به طرف بیرون جداره ی ماشین لباس شویی پرتاب می کند. در صورتی که سیال به بیرون پرتاب شود ، یک خلا ایجاد می شود که سیال بیشتری را به مرکز می کشد. 

مقطع پمپ  که به بدنه ی مبدل گشتاور متصل است.

 سپس سیال وارد تیغه های توربین، که به گیربکس متصل است، می شود. توربین باعث چرخش گیربکس می شود که بطور اساسی خودروی شما را حرکت می دهد.

شما در شکل زیر می توانید ببینید که تیغه های توربین کج شده هستند. این به این معنا است که سیالی که از بیرون توربین( پمپ)  به آن وارد می شود، قبل از خارج شدن ان از مرکز توربین،یک تغییر مسیر دارد. این تغییر مسیر است که باعث چرخش توربین می شود.

توربین مبدل گشتاور : هزار خار وسط را به خاطر بسپارید.این  جایی است که به آن گیربکس متصل می شود.

برای تغییر مسیر صحیح یک شئ متحرک، شما باید نیرویی به ان اعمال کنید. مهم نیست که شئ یک خودرو است و یا یک قطره سیال. و هر نیرویی که باعث تغییر مسیر شئ شود،عکس العملی دارد که باعث تغییر مسیر منشا نیرو می شود. بنابراین توربین باعث تغییر مسیر سیال می شود، و سیال باعث چرخش توربین می شود.

سیالی که از مرکز توربین خارج می شود، در یک مسیر متفاوت نسبت به زمانی که وارد شده بود، حرکت می کند. اگر  به پیکان های شکل بالا نگاه کنید، می توانید ببینید سیالی که  از توربین متحرک  خارج می شود در خلاف جهتی است که پمپ (و موتور) می چرخد. اگر سیال اجازه داشته باشد به پمپ ضربه بزند، باعث اتلاف نیرو و کند کار کردن موتور می شود. این دلیلی است که مبدل گشتاور یک استاتور دارد.

استاتور سیال بازگشتی از توربین را به پمپ می فرستد. این راندمان مبدل گشتاور را بهبود می بخشد. توجه کنید که هزار خار استاتور به یک کلاچ یکطرفه متصل است.

 استاتور در مرکز مبدل قرار دارد. وظیفه ی ان هدایت دوباره ی سیال خروجی از توربین است قبل از اینکه به پمپ ضربه بزند. این به طور چشمگیری راندمان مبدل گشتاور را افزایش می دهد.

 استاتور یک تیغه ی طراحی شده خیلی تهاجمی دارد که مسیر سیال را تقریبا به طور کامل وارونه می کند. یک کلاچ یکطرفه (داخل استاتور) استاتور را به یک شافت ثابت در گیربکس ارتباط می دهد( مسیری که کلاچ اجازه دارد گردش کند در شکل بالا ملاحظه می شود). به خاطر این طرح هنگامیکه سیال به پره های استاتور برخورد می کند استاتور نمی تواند با نیروی سیال برای تغییر مسیر ، بچرخد.و می تواند فقط در جهت مخالف بچرخد.

 وقتی خودرو حرکت می کند یک اتفاق کوچک قدری فریبنده رخ می دهد. یک نقطه در نزدیکی سرعت 40 مایل بر ساعت یا 64 کیلومتر بر ساعت که هر دو تای پمپ و توربین تقریبا با سرعت یکسان می چرخند(پمپ همیشه کمی سریع تر گردش می کند). در این نقطه، سیال از توربین برگشته، وارد پمپ متحرک در مسیر یکسان می شود، درنتیجه نیازی به استاتور نیست.

 با وجود اینکه توربین مسیر سیال را تغییر دهد و آن را به پشت پرتاب کند، به دلیل آنکه که توربین در جهتی سریعتر از سیال پمپ شده در جهت دیگر می چرخد، سیال آرام در مسیری که توربین می چرخد خاتمه می یابد. اگر شما در پشت وانت با سرعت 60 مایل بر ساعت می ایستادید، و شما یک توپ را با سرعت 40 مایل بر ساعت به عقب پرتاب کنید، توپ با سرعت 20 مایل بر ساعت به جلو پیشروی می کند. این شبیه چیزی است که در توربین رخ می دهد: سیال در یک مسیر به عقب پرتاپ می شود، اما نه با سرعت عازم شدن آن که در جهت دیگر روانه می شد.

 در این سرعت ها سیال در حقیقت به طرف پشت تیغه ی استاتور ضربه می زند، و باعث آزادگردی آن روی کلاچ یکطرفه اش می شود بنابراین مانع حرکت سیال در آن نمی شود.

مزایا و معایب:

 درجمع وظیفه ی خیلی مهم مبدل این است که خودرو شما بدون خاموش شدن موتور ایست کامل کند ، در واقع مبدل گشتاور ،گشتاور بیشتری به خودرو شما بواسطه ترمز دهد.مبدل های گشتاور جدید میتوانند گشتاور را از دو به سه برابر افزایش دهند. این نتیجه زمانی اتفاق می افتد که موتور سریعتر از چرخها(سیستم انتقال قدرت) می گردد.

 در سرعت های بالا ، جعبه دنده تقریبا در یک سرعت یکسان با موتور،  حرکت را از موتور می گیرد.به طور مطلوب اگرچه سیستم انتقال قدرت تمایل دارد عینا با  سرعت یکسانی با موتور حرکت کند،ولی به دلیل این اختلاف سرعت قدرت تلف می شود.این قسمتی از این دلیل است که خودروهای اتوماتیک نسبت به خودروهای دنده دستی بدتر گاز می خورد.

برای مقابله کردن با این اثر، بعضی خودروها یک مبدل گشتاور با قفل کلاچ دارند.هنگامی که نیمه های مبدل گشتاور به سرعت بالایی می رسند، این کلاچ انها را به هم وصل می کند،برای رفع کردن لغزش و بهبود بخشیدن راندمان.

منبع:http://www.parsikhodro.com

سیکل ترکیبی چیست؟

سیکل ترکیبی چیست؟

سیکل ترکیبی چیست؟
برای پاسخ به پرسش مذکور در ابتدا تعریفی از انواع توربین ها و اصول کلی کار آنها ارائه می دهیم. 
توربین ها اصو لا بر اساس عامل ایجاد کننده کار تقسیم بندی می گردند . اگر عامل فوق گاز باشد آن را بخاری اگر آب باشد آبی و چنانچه باد باشد توربین بادی گو یند. توجه داشته باشیم که منظور از گاز گاز ناشی از احتراق است. لذا نوع سوخت دخیل در آن که بر حسب مورد می تواند گازوئیل مازول یا گاز باشد در این تقسیم بندی ها اهمیت ندارد. (اگر چه در کشور ما سوخت گاز سوخت غالب این توربین هاست. )

هر توربین گاز v94.2 متشکل از دو محفظه احتراق است که در طر فین توربین نصب هستند و سوخت گاز یا گازو ئیل پس از ورود به آن همراه با عملکرد سیستم جرقه مشتعل شده و با هوایی که از سمت فیلتر های ورودی وارد کمپرسور شده و پس از انبساط از آن خارج می شود وارد ناحیه محفظه احتراق شده محترق می گردد و گازی با درجه حرارت 1050 در جه سانتیگراد تو لید می نماید.

گاز مذکور وارد توربین گاز شده و سبب گردش توربین و در نتیجه محور ژنراتور ده و تولید برق می کند. محصول خروجی از توربین گاز دودیست با درجه حرارت حدود 550 درجه سانتیگراد که به عنوان تلفات حرارتی از طریق دودکش وارد جو می شود و به ایت ترتیب توربین گاز در بهترین شرایط با بهره برداری حدود 33 درصد تولید انرژی می کند. به بیان دیگر 67 درصد دیگر به عنوان تلفات حرارتی محسوب و فاقد کارایی می باشد.

ایده سیکل ترکیبی در واقع بازیافت مجدد از بخش 67 درصد یاد شده است. به این ترتیب که در بخش خروجی اگزوز هر توربین گاز با نصب دریچه های کنترل شونده گاز داغ فوق را به قسمت دیگ بخار هدایت تا آب موجود در آن به بخار سوپر هیت(بخار خیلی داغ و خشک) با درجه حرارت حدود 530 درجه سانتیگراد تبدیل و به همراه بخار خروجی از بویلر دوم جهت استفاده در توربین بخار به کار گرفته شود. 
به این ترتیب در بخش دیگ بخار چون از مشعل و سوخت جهت گرمایش صرفه جویی می شود راندمان در کل افزایش یافته و به رقمی معادل 55 در صد می رسد. (نزدیک به 25 درصد از 67 درصد تلفات فوق الذکر بازیافت و بدون نیاز به سوخت اضافی تبدیل به انرژی الکتریکی می شود. )

این بخار پس از انجام کار در توربین بخار افت درجه حرارت پیدا کرده و دمای آن به رقمی حدود 60 درجه سانتیگراد می رسد و در اینجا به منظور استفاده مجدد از آن بخار فوق توسط سیستم خنک کن ( در نیرو گاه کرمان به کمک فنر های پرقدرت) سرد و تبدیل به آب شده و جهت استفاده مجدد پس از انجام عملیات تصفیه بین راهی وارد تانک تغذیه میگردد تا دوباره وارد دیگ بخار گشته و تبدیل به بخار سوپر هیت شود. 
این چرخه را سیکل ترکیبی گویند که نیرو گاه کرمان یکی از نیرو گاه های فوق الذکر در سطح کشور محسوب می شود.

آب مورد نیاز این نیرو گاه از طریق سه حلقه چاه حفر شده در دشت جو پار تامین و به کمک خط لوله به استخر آب خام نیرو گاه به ظرفیت 3000 متر مکعب وارد و ذخیره شده تا پس از انجام عملیات تصفیه مورد استفاده بویلر های نیرو گاه قرار گیرد. 
ظرفیت آبدهی چاه های مذکور 80 لیتر در ثانیه است

چقدر درباره ی طراحی صنعتی می دانید؟

فصل اول :

به گمان برخی ،طراحی صنعتی که همچنان میان فن و هنر ،بازتاب های متفاوتی در جهان معاصر دارد ،ابتدا با یک ایده ی ساده اما بسیار با اهمیت آغاز شد. شاید همان زمان که بشربا ترکیب سنگ و چوب ، ابزاری اولیه برای دفاع از خود ساخت و و یا چیزی شبیه یه چرخ برای سهولت در امور روزمره ی زندگی اش و تا امروز و البته به شکلی متفاوت و با کاربرد های فراگیر خود ،سراسر زندگی انسان را در بر گرفته است.به گونه ای که اگر با اندکی دقت به محیط پیرامونتان بنگرید ،جلوه های انکار ناپذیر و مسخ کننده ی تولیدات طراحی صنعتی را مشاهده خواهید کرد.

طراحی صنعتی در عصر جدید ،از اواخر قرن هجدهم میلادی و به تعبیری همزمان با انقلاب صنعتی در اروپا و اختراع موتور بخار آغاز شد و در مسیر پیشرفتهای علمی و فنی قرار گرفت .اگرچه همواره دغدغه ی زیبایی و آسایش همراه با طراحان صنعتی بوده است و این موجب می شود تا این رشته در زمره مهم ترین و جذاب ترین رشته های طراز اول جهان مطرح شود.

در سالهای آغازین قرن بیستم ،گروهی از هنرمندان و صنعت گران به رهبری والترگروپیوس ،تحت عنوان جنبش باهاوس در آلمان ،اقدام به راه اندازی آکادمی باهوس کردند .این آکادمی که بعدها مدرسه ی باهاوس نام گرفت ،در ابتدا هدف اتحاد و پیوند میان هنر و صنعت را دنبال می کرد و پس از چندی مکتب باهاوس علی رقم تمامی موانع ،مباحثی چون هماهنگ سازی طراحی و تکنولوژی روز و همچنین استفاده از قابلیت های بیانی هنرها در جهت اعتلا و اتحاد هنرها با یکدیگر را مطرح ساخت.این مکتب پیروان و علاقه مندان بسیاری را گردآورد که در زمینه ی مباحث بین رشته ای فعالیت می کردند .

دراین مدرسه هنری – فنی به هنرهای معاصر و تبدیل هنر سنتی به هنر صنعتی حول محور عناصر معماری و فضا سازی توجه ویژه ای می شد. شاید بتوان گفت که طراحی صنعتی اولین بار در این مدرسه مطرح و به عنوان رشته ای مستقل شروع به کار کرد.

اگر بخواهیم اطلاعات بیشتری در مورد این رشته که در حال حاضر اصول و مبانی آن در دانشگاههای معتبر دنیا و برخی دانشگاههای ایران ،همچون دانشگاه های هنرهای زیبا و دانشگاه هنر تهران ،دانشگاه علم و صنعت تهران ،صنعتی شریف دانشگاه تبریز و چند دانشگاه آزاد اسلامی تدریس می شود ،بدست آوریم ،در ابتدا بهتر است با زیر مجموعه ها و آنچه در ارتباط مستقیم با فرایند طراحی صنعتی می باشد آشنایی مختصری پیدا کنیم .در این فصل به برخی از فعالیت ها و اهداف این رشته که امروزه جایگاه خود را کمابیش یافته است ، می پردازیم.

طراحی صنعتی ،همان گونه که از نامش پیداست ،ترکیبی است از طرح ها و ایده ها ،که در مرحله ی اجرا و نهایتا تبدیل به یک شی ء مورد استفاده و کاربردی می شوند .با این حال از طراحی صنعتی همواره یه عنوان یک رشته هنری و زیبا شناسانه یاد می شود .این رشته نیز همچون علوم دیگر ،به برخی رشته های دیگر مانند :پزشکی ،مکانیک ،برق ،صنایع ،روانشناسی ،جامعه شناسی ،کامپیوتر ،معماری و... وابسته بوده و تاثیرات متقابل و بعضا تنگاتنگی میانشان برقرار است .

اگر با دیدی وسیع تر به این رشته ها نگاه کنیم ،شاخه ها ی اصلی این درخت پربار را می توان به گرایشات زیر دسته بندی کرد:

طراحی محصولات اعم از لوازم خانگی ،الکترونیکی ،تجهیزات پزشکی ،اداری ،صنعتی ،لباس ،سرگرمی و...، طراحی مبلمان و دکوراسیون داخلی ،طراحی مبلمان شهری ،طراحی اتوموبیل و بسیاری دیگر.

سرانجام امروز و اینجا ، یک بار دیگر تعبیری عاشقانه از اشکال صورت گرفت و با همت و همدلی آنان که کمبود این رشته ی فنی و هنری را در راستای توسعه و ارتقاء سطح علمی این رشته ، احساس می کردند و دستانی که پیوسته نقشی می آفرینند تا در لوح زندگی جاودان شود ،پنجره ای تازه به افق بی کران و روشن خلاقیت بازشد و همچنان راهی طولانی در پیش روست. و بی گمان نیازی بوده که در پی رفع آن برآمدند .

امید است با تلاش و همکاری هرچه بیشتر از پیش ،به آن مقاصد رویارویی ولی دست یافتنی ،برسیم. زیبا بیندیشید و چشم انتظار فصل های دیگر....

جهت کسب اطلاعات بیشتر پیرامون طراحی صنعتی ،می توانید از سایت های مرتبط بازدید نمایید:

www.Zibadesign.com

www.designmuseum.org

www.icsid.org

www.idsa.com

www.cardesignnews.com

www.core77.com

www.jdeo.com

www.ergoweb.com

www.colourmatters.com

www.cpdi.co.uk

پایان

مبانی طراحی صنعتی

مبانی طراحی صنعتی

مبانی طراحی صنعتیبايد گفت که آن چه در شماره های قبل ذکرش رفت خلاصه ای بود از تعريف طراحی و مفهوم طراحی صنعتی. امروزه روز در دنيا، طراحی صنعتی آن قدر گسترده شده و وسعت يافته است که گرفتن تخصص در هر گرايشی و با هر درجه ای سالها تحقيق و طرح زدن و سختی می خواهد. نوشته های من در اين ده شماره بيشتر تکيه بر اصول تئوريک مبانی طراحی صنعتی خواهد کرد و اصول و راهکارهای عملی را نمی توان در اين شماره ها به بحث گذاشت. از آن جايی که بنا بر تجربه ی کوچکی که از اطرافيانم به دست آوردم، دريافتم که دانشجويان اين رشته عموما در مبحث تاريخ و مکاتب طراحی صنعتی با مشکل مواجه اند و از آن جايی که اين رشته هنوز دوران جوانی خود را در ايران پشت سر می گذارد بنا بر اين استادان محترم نيز از مباحث روز، استايل ها و مکاتب پيشرو بی اطلاع بوده و دانشجويان را در اقيانوس بی انتهای اينترنت بی خط و چراغ رها می کنند. و دانشجو از پس جستجو های مدام آخر به يکی دو تصوير و چند خط نوشته و مفهوم کلی بسنده می کند.پس در خلال مباحث گريزی هم به تاريخ طراحی صنعتی خواهم زد.

در زمينه ارائه اطلاعات در اين کشور خوب کار هايی هم شده است. تالار گفتگوی طراحی صنعتی که توسط دانشگاه هنر اسلامی تبريز و به همت عليرضا پور محمدی راه اندازی شد که هنوز البته خام و بيشتر يک کانال ارتباطی لينک گذاری است تا کانالی برای بحث و مجادله. يا وبلاگ های خُرد ديگری که سال به سال به روز نمی شود و عموما با مطالب سطحی ( و در بعضی مواقع زير پا گذاشتن حق مالکيت معنوی! ) بيشتر شبيه باز کردن مسئوليتی از سر است که کسی از آن ها نخواسته به زور انجام دهند!

مطالب اين وبلاگ بيشتر از جزوه ی استاد مردآويز نجفی وام گرفته شده است که ذکر نام او در اينجا ضروری است و ادای احترام به جای خالی او در ايران. من سعادت حضور در کلاس هاشان را نداشتم اما به ياری دوستان و شاگردانش توانستم حدودی از آموزه هايش را به دست آورم. و ان چه از طراحی و مبانی ان فرا گرفتم به واسطه ی همين اموزش غير مستقيم ايشان بوده است.

آن چه در مبانی طراحی صنعتی مطرح می شود اصول و بنيان هايی است كه يك طراح با توجه به ان اصول مفهوم مورد نظر خود را تا حد توليد انبود پيش می برد. در واقع با يادگيری مبانی طراحی صنعتی طراح می تواند سيستم طراحی هدفمند خود را به سرانجام برساند، ورودی های خود را به سيستمي تحويل دهد كه برگرفته از آن اصول بتواند هماهنگ و به بهترين شكل خروجی های هدف را باز نماياند.

شئی هنری و شئی صنعتي

در اين ميان می بايست دريافت كه بارزترين نمود تفاوت يك شئي صنعتي با يك شئی هنری در توليد انبوه آن است.شئی صنعتی به مرور زمان جايگاه خود را در ميان مردم از دست می دهد.قديمی می شود . شايد متضاد با ارزش های دوران ما بعد توليدش شود و چه بسا يك عنصر زائد و دور ريختنی به حساب آيد. اما از طرفی ديگر همين شئی صنعتی می تواند با گذشت زمان بسيار و ايجاد حسی نوستالژيك در ذهن و روان هم نسلان خود كه روزگاری با آن زيسته اند شئی ای عتيقه و ناياب محسوب شود و ارزش هنری در ميان توده مردم به خود بگيرد.