آلفرد بينه (1911ـ1857)  اگرچه اصطلاح آزمون رواني را كتل ابداع كرد، آلفرد بينه، روانشناس فرانسوي شخصاً ثروتمند و خودآموخته بود كه اولين آزمون روانشناسي واقعي را در مورد توانايي ذهني تهيه كرد. بينه از شاخص‌هاي پيچيده‌تر از آنهايي كه كتل انتخاب كرده بود استفاده كرد. رويكرد بينه يك وسيله سنجش مؤثر از توانايي‌هاي انسان را فراهم آورد و سرآغاز هوش‌آزمايي جديد شناخته شد.  بينه با رويكردي كه گالتون و كتل اتخاذ كرده بودند و مي‌كوشيدند تا براي هوش از آزمون‌هاي مربوط به فرآيندهاي حسي ـ حركتي استفاده كنند مخالف بود. او باور داشت كه سنجش كاركردهاي شناختي مانند حافظه، دقت، تخيل و درك مطلب، مي‌تواند وسيله سنجش بهتري از هوش را فراهم سازد. در 1904، در پاسخ به يك نياز عملي فرصتي را براي اثبات نظرش فراهم آورد. وزارت آموزش همگاني فرانسه هيأتي را منصوب كرد تا توانايي‌هاي يادگيري كودكاني را كه در مدارس مشكل دارند مطالعه كنند.  بينه و يك روانپزشك، تئودور سيمون براي پيوستن، به اين هيأت منصوب شدند، اين دو با هم انواع تكاليف عقلي را كه بيشتر كودكان در مراحل مختلف مي‌توانستند در آنها تسلط يابند، بررسي كردند.  آنان پس از داشتن شرحي از اين تكاليف، اولين آزمون هوش را ساختند. اين آزمون 30 مسأله را شامل مي‌شد كه به ترتيب افزايش دشواري مرتب شده بودند و بر سه كاركرد شناختي: قضاوت، درك مطلب و استدلال، تمركز داشت. سه سال بعد اين آزمون تجديدنظر شد و گسترش يافت و مفهوم سن ذهني (عقلي) مطرح گرديد. بينه و سيمون سن عقلي را به صورت سني تعريف كردند كه در آن كودكان با توانايي متوسط مي‌توانند تكاليف مشخصي را انجام دهند. براي مثال، اگر كودكي با سن تقويمي 4 سال به تمام آزمون‌هايي پاسخ دهد كه نمونه كودكان با متوسط سني 5 سال پاسخ داده‌اند، به آن كودك 4 ساله سن عقلي 5 سال اختصاص مي‌يابد.  سومين صورت تجديدنظر شده اين آزمون در 1911 آماده شد، اما پس از مرگ بينه تهيه آزمون‌هاي هوشي به ايالات متحد آمريكا انتقال يافت. كار بينه در آزمون‌سازي در ايالات متحد گسترده‌تر از فرانسه پذيرفته شد. برنامه‌هاي هوش‌آزمايي در مقياس بزرگ تا حدود 35 سال پس از مرگ بينه در فرانسه محبوبيت پيدا نكرد (شنايدر، 1992).  دانشجوي هال، هنري گودارد كه با كودكان عقب‌مانده ذهني در مدرسه خصوصي واينلند، نيوجرسي كار مي‌كرد، آزمون بينه را از زبان فرانسه ترجمه و به روانشناسان در ايالات متحد معرفي كرد. گودارد واژه كودن را كه از واژه يوناني اقباس شده بود براي كند ابداع كرد. او ترجمه خود را از آزمون، مقياس اندازه‌گيري بينه ـ سيمون براي هوش، ناميد.  در 1916 لوييز ام. ترمن، كه او نيز نزد هال تحصيل كرده بود، نسخه‌اي از آن آزمون را تهيه كرد كه از آن زمان تاكنون معيار شده است. او آن آزمون را، به خاطر دانشگاهي كه به آن وابسته بود استنفورد ( بينه ناميد و مفهوم هوشبهر را اقتباس كرد. (شاخص هوشبهر را كه به عنوان نسبت بين سن عقلي و سن تقويمي ]ضربدر 100[ تعريف مي‌شود، در اصل ويليام اشترن روانشناس آلماني تدوين كرد). آزمون استنفورد ـ بينه چندين تجديدنظر را پشت سر گذاشته است و استفاده وسيع از آن ادامه دارد.   ولاديمير ام. بختريف (1927ـ1857)  چهره مهم ديگري كه روانشناسي حيواني و تداعي‌گرايي را از انديشه‌هاي ذهني (غير عيني) به سوي رفتار آشكار قابل مشاهده عيني تغيير جهت داد ولاديمير بختريف است.  اين فيزيولوژيست، عصب‌شناس و روانپزشك روسي، گرچه كمتر از پاولف شناخته شده است، در تعدادي از زمينه‌هاي پژوهشي پيشگام بود. او يك افراط‌گراي سياسي بود كه سزار و حكومت روسيه را آشكارا به باد انتقاد مي‌گرفت. او زنان و يهوديان را به عنوان دانشجو يا همكار مي‌پذيرفت، درحالي كه در آن زمان آنان را از دانشگاه‌ها اخراج مي‌كردند. بختريف درجه دكتري خود را در سال 1881 از آكادمي پزشكي نظامي سنت پيترزبورگ دريافت كرد. در لايپزيك با وونت و در برلين و پاريس تحصيل كرد و براي گرفتن كرسي بيماري‌هاي رواني در دانشگاه كازان به روسيه بازگشت. در سال 1893 كرسي بيماري‌هاي اعصاب و روان را در آكادمي پزشكي نظامي پذيرفت و در آنجا يك بيمارستان رواني را نيز سازمان داد. در 1907 مؤسسه روان ـ عصب شناختي را بنا نهاد كه اكنون به نام او ده است و برنامه پژوهشي عصب شناختي را شروع كرد.  پس از آنكه پاولف در مروري بر يكي از كتاب‌هاي بختريف آن را به‌طور منفي ارزيابي كرد، آن دو با يكديگر دشمن شدند. «دشمني بين بختريف و پاولف به اندازه‌اي شديد بود كه در خيابان به يكديگر اهانت مي‌كردند. اگر در يك كنگره تصادفاً به هم بر مي‌خوردند برآشفته مي‌شدند و با يكديگر به نزاع و ستيزه مي‌پرداختند. با جبهه‌گيري و كنايه زدن به يكديگر به‌طور مداوم براي نشان دادن خطاها و نقاط‌ضعف يكديگر تلاش مي‌كردند. همين كه يكي از شاگردان بختريف مطلبي را منتشر مي‌كرد پاولف با آن به مقابله برمي‌خاست ـ كه عملاً مانند يك بازتاب شرطي در پي‌ آمد (جانگرن، 1990، ص. 60).  در 1927 يعني ده سال پس از انقلاب بلشويكي كه به سرنگوني حكومت سزار منتهي شد، بختريف به مسكو احضار شد و از او درخواست گرديد كه ژوزف استالين ديكتاتور شوروي را كه گفته مي‌شد به افسردگي دچار شده بود درمان كند. بختريف به استالين گفت كه از پارانوياي شديد رنج مي‌برد. بعدازظهر همان روز بختريف به‌طور مشكوك درگذشت.  براي تعيين علت مرگ اجازه كالبدشكافي داده نشد و جسد او را سوزاندند. چنين تصور شده است كه استالين دستور داده بود بختريف را مسموم كنند تا بدين‌وسيله از او به خاطر اين تشخيص انتقام بگيرد. بعدها استالين نشر آثار بختريف را ممنوع اعلام كرد و دستور داد پسرش را تيرباران كنند (جانگرن، 1990).

آلبرت بندورا ( ـ1925) 


آلبرت بندورا در كانادا متولد شد، در شهري آنقدر كوچك كه دبيرستانش تنها 20 دانش‌آموز و 2 معلم داشت. بعد از فارغ‌التحصيلي با كارگران ساختماني در ناحيه يوكون به پر كردن چاله‌چوله‌هاي بزرگراه آلاسكا پرداخت. بندورا مجذوب مردمي شد كه در اين منطقه شمالي با آنها روبه‌رو شده بود. «او خود را در ميان مجموعه‌اي جالب از آدم‌‌ها يافت كه اكثراً از دست طلبكار، نفقه بگير و مأموران ناظر بر آزادي مشروط فرار كرده بودند. ]بندورا[ به سرعت علاقه‌اي شديد به آسيب‌شناسي رواني زندگي روزمره پيدا كرد كه به نظر مي‌رسيد در اين وادي دشوار به شكوفايي رسيده است» (عالم برجسته، 1981، ص. 28). 

بندورا مدرك دكتري خود را در 1952 از دانشگاه آيوا دريافت كرد و به عضويت هيأت علمي دانشگاه استانفورد درآمد. در اوايل دهه 1960 او گونه‌اي از رفتارگرايي را معرفي كرد كه ابتدا آن را رويكرد رفتارگرايي اجتماعي و بعداً نظريه شناختي اجتماعي ناميد (بندورا، 1986). 

نظريه شناختي اجتماعي 

رويكرد بندورا كمتر از رفتارگرايي اسكينر افراطي است و تأثير علاقه جديد در عوامل شناختي را منعكس و تقويت مي‌كند. اما رويكرد بندورا رفتارگرا باقي مانده است. پژوهش‌هاي او بر مشاهده رفتار آزمودني‌هاي انساني درحال كنش متقابل تمركز دارد. درون‌نگري را به كار نمي‌برد و بر نقش تقويت در كسب و تغيير رفتارها تأكيد مي‌كند. 

نظام بندورا، علاوه بر رفتاري بودن شناختي نيز هست. او تأثير برنامه‌هاي تقويت بيروني بر فرآيندهاي تفكر، نظير اعتقادات، انتظارات و آموزش‌‌ها، را مورد تأكيد قرار مي‌دهد. از نظر بندورا، پاسخ‌هاي رفتاري، مثل رباط‌‌ها يا آدم ماشيني، به‌طور خود به خودي به وسيله محرك‌هاي بيروني شروع نمي‌شوند. درعوض، واكنش به محرك‌‌ها خود انگيخته هستند. هنگامي كه يك تقويت بيروني رفتار را تغيير مي‌دهد، به اين دليل است كه فرد هشيارانه از آنچه كه تقويت شده آگاه است و همان تقويت را براي دوباره رفتار كردن به همان صورت، پيش‌بيني مي‌كند. 

اگرچه بندورا با اسكينر در اينكه رفتار ما درنتيجه تقويت مي‌تواند تغيير كند موافق است. همچنين معتقد است ـ و به صورت تجربي آن را نشان داده است ـ كه درواقع افراد مي‌توانند بدون تجربه مستقيم تقويت تمام انواع رفتارها را ياد بگيرند. 

ما مجبور نيستيم خودمان تقويت را تجربه كنيم؛ مي‌توانيم از طريق تقويت جانشيني، يعني با مشاهده رفتارهاي ساير مردم و نتايج آن رفتارها، ياد بگيريم.

توانايي ياد گرفتن از سرمشق و تقويت جانشيني بر اين فرض استوار است كه ما استعداد پيش‌بيني و درك نتايجي را كه در مورد ديگران مشاهده نموده و خودمان هنوز تجربه نكرده‌ايم داريم. ما با تجسم يا تصور ذهني نتايج رفتار تجربه نشده و با تصميم‌گيري هشيارانه براي اينكه به همان طريق رفتار بكنيم يا رفتار نكنيم مي‌توانيم رفتار خودمان را نظم داده و آن را راهنمايي كنيم. 

بندورا پيشنهاد مي‌كند كه بين محرك و پاسخ، يا بين رفتار و تقويت، آنگونه كه اسكينر مي‌گفت، پيوندي وجود ندارد. درعوض، يك مكانيسم واسطه‌اي بين محرك و پاسخ دخالت مي‌كند و آن مكانيسم، فرآيندهاي شناختي فرد هستند. 

بنابراين فرآيندهاي شناختي در نظريه شناختي اجتماعي نقش قدرتمند دارند و ديدگاه بندورا از ديدگاه اسكينر متمايز مي‌سازند. از نظر بندورا، اين عملاً برنامه تقويت نيست كه در تغيير رفتار آنقدر مؤثر است، بلكه علت تأثير برنامه، طرز فكر درباره برنامه است. ما به جاي اينكه از راه تجربه مستقيم تقويت ياد بگيريم، از راه الگوبرداري يا سرمشق‌گيري، با مشاهده ساير افراد و منطبق كردن الگوي رفتارمان بر الگوي رفتار آنها ياد مي‌‌گيريم. به نظر اسكينر، هركس تقويت‌كننده‌‌ها را كنترل مي‌كند رفتار را كنترل مي‌كند. به نظر بندورا، هركس سرمشق‌‌ها را در جامعه كنترل مي‌كند رفتار را كنترل مي‌نمايد. 

بندورا پژوهش‌هاي زيادي در مورد ويژگي‌هاي سرمشق‌هايي كه بر رفتار ما تأثير دارند انجام داده است. يافته‌هاي او نشان مي‌دهد كه به احتمال بيشتر ما رفتارمان را از كساني سرمشق مي‌گيريم كه از نظر سن و جنسيت شبيه به ما هستند، همچنين همتاياني كه مسائلي مثل مسائل ما را حل مي‌كنند. ما نيز تمايل داريم كه تحت تأثير سرمشق‌هايي كه از نظر منزلت و شخصيت بالا هستند قرار بگيريم. نوع رفتار مورد سرمشق بر ميزان تقليد ما تأثير مي‌گذارد. رفتارهاي ساده بيشتر از رفتارهاي پيچيده مورد تقليد قرار مي‌‌گيرند. رفتارهاي خصمانه و پرخاشگرانه شديداً تقليد مي‌شوند و اين تقليد در كودكان بيشتر است (بندورا، 1986). بنابراين، آنچه ما مي‌بينيم ـ چه در زندگي واقعي و چه در رسانه‌‌ها ـ رفتار ما را تعيين مي‌كند. 

رويكرد بندورا نظريه يادگيري اجتماعي است، زيرا رفتار را چنانكه در موقعيت‌هاي اجتماعي شكل مي‌گيرد و تغيير مي‌يابد مورد مطالعه قرار مي‌دهد. بندورا پژوهش‌هاي اسكينر را به دليل اينكه فقط آزمودني‌‌ها به صورت فردي و اغلب به جاي استفاده از آزمودني‌هاي درحال كنش متقابل، از موش و كبوتر استفاده مي‌كرد مورد انتقاد قرار مي‌دهد. تعداد معدودي از مردم عملاً در انزوا به سر مي‌برند. بندورا مي‌گويد روانشناسي نمي‌تواند از يافته‌هاي پژوهشي كه كنش متقابل اجتماعي را از نظر دور مي‌دارد انتظار داشته باشد كه به دنياي جديد ربط داشته باشد.

   جادوی فکر 

---

1- انسان نمي تواند به همه خوبي كنداما مي تواند نيكي را به همه نشان دهد . رولن 

2-هنر و دانش بر گزيده ترين وبزر گوارترين مرد مرا به هم مر بوط مي سازد . بتهون 

3- چون همه علتها را درك كنيد همه چيز را مي بخشيد. ناشناس 

4- با كسي كه خود گرفتار يا گر سنه يا هراسان است مشورت مكن هر چند كه صاحب راي باشد . ابن ساعده 

5-اينكه ما گمان مي كنيم بعضي چيز ها محال است بيشتر براي آن است كه براي خود عذري آورده باشيم . لار شوكو 

6- هر روز مقداري از علم و ثروت خود را وقف ديگران كنيد مهاويرا 

7- مبارزه با مشكلات مارا به هدف نزديك مي سازد ونمي گذار دكه افرادي سطحي وسر سر ي باشيم . 

8- در زندگي ثروت واقعي مهرباني است وبينوايي حقيقي خود خواهي . 

9- مردان بزرگ همانند شهابها هستند كه مي سوزند وجهاني را از نور خويش روشن مي سازنند . ناپلئون بناپارت 

10- مهم نيست كه شما سرنگون شويد مهم آن است كه دوباره به پا خيزيد . 

11- اگر قبل از هر كاري انگشت خود را اهسته به پيشاني خود بزنيد مجبور نخواهيد شد در پايان كار 

با مشت محكم بر فرق خود بكوبيد . افلاطون 

12- پشيماني از كارهايي كه انجام داده ايم با مرور زمان كم مي شو داما براي كارهايي كه انجام نداده ايم هميشگي است .

سيدني هاريس 

13- ضعفهاي ما مانند موانع در مسا بقه اسب دواني هستند اگر زماني كه به مانع رسيديد قلبتان را از مانع بگذرانيد 

اسب هم به دنبال آن از مانع مي پرد . لارنس بيسكي 

14- موفقيت فقط به شانس مربوط مي شود ؟ از هر كس كه شكست خورده مي توان پرسيد . ارل وسون 

15-همه چيز به خودت برمي گردد . 

16- راه ثروتمند شدن بسيار ساده است فقط به دو چيز بستگي دارد : كار – صرفه جويي 

17- آنكه بيش از اندازه محتاط است بسيار كم كار انجام مي دهد . شيلر 

18- بايد شهر راحتي خود را ترك كنيد و وارد طبيعت بكر درون خود شويد . 

19 -آنكه مشغول متولد شدن نيست مشغول مردن است . 

20 زندگي ارزش ندارد ولي هيچ چيز مثل ارزش زندگي نيست . 

21 -فقط دو چيز بي نهايت وجود دارد :جهان وحماقت انسان ومن در مورد اولي خيلي مطمئن نيستم . 

22- با اين حرف كه دنيا بايد زندگي شما را تامين كند به اين سو وآن سو نرويد دنيا به شما ديني ندارد چون قبل

از شما وجود داشته است 

23 - فكر كردن سخت ترين كار براي بشر است . 

24 - كسي كه لذتش از زندگي وابسته اجازه ديگران باشد فقير است . 

25- بدترين كلمات :نمي توانم نمي شود نمي دانم است . 

26 - محرك زندگي هاي قوي انگيزه هاي نيرومند است . 

27 - هنگاميكه متولد شدم به قدري متعجب شدم كه يك سال و نيم حرف نزدم . 

28 - انساني واقعا آزاد است كه بتواند دعوت به يك شام را بدون داشتن بهانه اي رد كند . 

29 - اميد نان روزانه آدمي است . 

30 - بعضي ها به لبه مرگ مي رسند بي آنكه هر گز زندگي كرده باشند 

31 با آموختن از بودن به شدن تبديل مي شويم . 

مردم حتي وقتيكه به شما مي گويند معايبشان را آشكار كنيد انتظار مديحه سرايي دارند . 

نيك بودن كافي نيست بايد آنرا نمايان ساخت . 

وقتي شخصي گمان كرد كه احتياج به پيشرفت ندارد بايد تابوت خود را آماده سازد . 

خنده بهترين اسلحه جنگ با زندگي است . 

تواضع نردبان بلندي وبزرگي است . 

صبر و اميد دو عامل موفقييت هستند. 

به آنسوي خاموش زندگي منگر كه زندگي فرازونشيبهاي فراوان دارد . 

چند را ه براي زندگي بهتر :

با الهام از نيروي ايمان خود را به سوي موفقيت سوق دهيد .

ذهن خود را وا داريد تا افكار مثبت ايجادكند .

از بزرگ انديشي نتايج بزرگ بگيريد .

يك برنامه موفقيت آميز وجدي در نظر بگيريد .

با گوش سپردن به نداي وجدان اعتماد به نفس خود را تقويت كنيد .

تمركز داشته باشيد .

براي مردم ؛خودتان وهر آنچه وجود دارد ارزش قائل شويد .

به حرقه خود به شكل بزرگ انديشانه بنگريد .

ظاهر خود را بياراييد زيرا كمك مي كند افكار ربهتري داشته باشيد .

عادت كنيد بلند وقاطع حرف بزنيد تا احساس قدرت كنيد .

براي ده سال آينده خود هدف معيني تعيين كنيد .

سرشوق بياييد ،فعال باشيد .

به خود استراحت كامل روحي بدهيد .

مردم را دوست داشته باشيد .

از شكست پيروزي بسازيد .

بر محيط اطراف خود مسلط باشيد ،درجه يك باشيد .

بزرگ بيانديشيد ورهبر افكار خود باشيد .

برگرفته ازكتاب : جادوي فكر بزرگ

اثر : دكتر شوارتز

  خشم

همه ما زمانی غمگین بوده ایم، خشمگین بوده ایم، از چیزی متنفر و بیزار بوده ایم، حسادت کرده ایم، لذت برده ایم، شاد بوده ایم، ترسیده ایم، مضطرب بوده ایم و ...

اینها همه احساسات و هیجانات ما هستند که همه افراد آنها را تجربه می کنند. پس باید با حالات هیجانی و احساسی خود آشنا شویم و بپذیریم و در مرحله بعدی برخورد صحیحی با آنها داشته باشیم و به طرز مناسبی آن را بروز دهیم. خشم یکی ازاحساسات مهم ما است. از آنجا که خشم باید به نحوی بروز داده شود که به خود فرد و دیگران آسیبی وارد نشود، بسیار اهمیت دارد.

خشمتان را كنترل كنيد،
قبل از اينكه شما را كنترل كند.

ما از فكر يك حادثه بيشتر متاثر مي شويم

تا از خود آن حادثه
اپيكتيتوس

خشم حالت برانگیختگی و هیجان شدید در هنگام روبرو شدن با محرک های نامناسب محیطی است که افراد در هر سنی آن را تجربه می کنند. 
مهم ترین عوامل ایجاد کننده خشم عبارتند از: 
- تجاوز به مالکیت افراد
- حمله و آزار کلامی
- حمله فیزیکی
- طرد کردن
- اصرار و پافشاری برای انجام کاری
- و ...
خشم یک جز غیر قابل اجتناب زندگی است ولی برخی افراد بهتر با آن مدارا می کنند. 
در جهان امروز آموختن کنترل و اداره خشم به روشی مثبت و بی ضرر بسیار مهم است. افراد باید بیاموزند که احساس خشم و عصبانیت پذیرفتنی است ولی آسیب رساندن به خود و دیگران به خاطر عصبانی بودن، پذیرفته نیست.  
در این مقاله به تفصيل به نکات کلیدی در کنترل و اداره خشم پرداخته شده است که در مورد کودکان و بزرگسالان کاربرد دارد. این نکات کلیدی عبارتند از: 
1- تشخیص احساس خشم در خود و دیگری
2- کنترل تکانه های خشم
3- روش های خودآرامی
4- توانایی نشان دادن خشم به روش غیرتهاجمی و بیان و انتقال احساس خشم به روش مثبت
5-  مهارت های حل مساله
6- نحوه خروج از یک موقعیت  تهاجمی و پرخاشگرانهمدیریت خشم

پسر بچه ای بود که اخلاق خوبی نداشت. پدرش جعبه ای میخ به او داد و گفت هر بار که عصبانی می شوی باید یک میخ به دیواربکوبی. 
روز اول، پسربچه 37 میخ به دیوار کوبید. طی چند هفته بعد، همانطور که یاد می گرفت چطور عصبانیتش را کنترل کند، تعداد میخ های کوبیده شده به دیوار کمتر می شد. 
بالاخره روزی رسید که پسر بچه دیگر عصبانی نمی شد. او این مساله را به پدرش گفت و پدر نیز پیشنهاد کرد که میخ ها را از دیوار بیرون آورد. پسر بچه بالاخره توانست به پدرش بگوید که تمام میخ ها را از دیوار بیرون آورده است. 
پدر دست پسربچه را گرفت و به کنار دیوار برد و گفت: " پسرم! تو کار خوبی انجام دادی. اما به سوراخ های دیوار نگاه کن. وقتی تو در هنگام عصبانیت، حرف هایی می زنی، آن حرف ها هم چنین آثاری به جای می گذارند. 
تعریف خشم
خشم احساسی است که به صورت جسمانی و هیجانی ابراز می شود. خشم واکنش طبیعی ارگانیسم نسبت به شرایطی است که فرد دچار ناکامی می شود. این احساس می تواند از یک احساس خفیف ناخوشایند شروع شده و تا احساس شدید عصبانیت گسترش يابد. با این که خشم احساسی طبیعی و لازم است ولی وقتی شدت آن خیلی زیاد باشد و نحوه ابراز خشم توسط فرد مناسب نباشد، می تواند مشکل ساز شود. 
ویژگی خشم این است که در عین حال که جزیی از زندگی است، می تواند ما را از رسیدن به هدف هایمان بازدارد. از یک سو، عصبانیت واکنشی طبیعی است و از سوی دیگر می تواند در روابط اجتماعی اختلال های جدی ایجاد کند و مانع دستیابی به اهدافمان می شود. 
باید توجه داشت که ما نمی توانیم نسبت به هرکس یا هرچیز که ما را تحریک کرده یا آزار می دهد، خشم بورزیم. قوانین، ضوابط اجتماعی و عقل سلیم محدودیت هایی را برای بروز خشم به شکل طبیعی اعمال می کنند. تاریخ نیز نشان دهنده این است که جامعه بشری از خشم کنترل نشده آسیب های فراوانی دیده است. 
خشم در دوران های گذشته مکانیسمی بود که بقا بشر را تامين مي كرد ولی واقعیت این است که قانونمندی جامعه انسانی کارکرد خشم را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. 
امروزه حیات فرد ارزشمندترین موهبت ها است و هر عاملی که این حیات را به مخاطره اندازد، نفی می گردد. خشم نیرویی است که هدفش تخریب و از بین بردن است و جامعه انسانی به هیچ وجه به خشم این اجازه را نمی دهد. 
علل خشم
بررسی علل خشم یکی از مسایل مهم در رابطه با مهارت کنترل خشم است. آیا تاکنون از خود سوال کرده اید ما به چه علت خشمگین می شویم. آیا مایل هستید به این سوال ها جواب دهید؟ آیا می توانید علل ایجاد خشم را نام ببرید؟
علایم هشداردهنده خشم
 نکته بسیار مهم در مورد کنترل خشم این است که به محض ایجاد خشم بتوانیم آن را تشخیص دهيم و پیش از شدت پیدا کردن کنترل كنیم. برای این کار بهتر است نسبت به علایم اولیه ایجاد خشم در خود حساس شده و آنها را به محض بروز بشناسیم. 
نشانه های معمول خشم شامل نشانه های کلامی و غیر کلامی اند. نشانه های غیرکلامی عبارتند از: 
- حالت صورت ( اخم، چین دادن پیشانی، انقباض عضلات صورت و ...)
-  حالت نگاه ( چشم غره رفتن، نگاه نکردن به صورت فرد مقابل و ...)
-  حرکات بدنی ( پرتاب کردن اشیا، مشت کردن دست ها، هل دادن و ...)
نشانه های کلامی عبارتند از: 
- استفاده از کلمات غیر مودبانه
- تمسخر کردن
- توهین و بی احترامی
- با صدای بلند صحبت کردن
- سکوت کردن 
- داد زدن 
و ...
بدن ما به روش های مختلفی احساس خشم و هیجان را تجربه می کند. علایمی مثل تپش قلب، لرزش دست ها، چانه و بدن، برافروختگی صورت، پریدگی رنگ، انقباض عضلات بدن، درد معده، لرزش صدا و تنفس تند ممکن است در طی یک حمله خشم بروز کنند.
دانستن فیزیولوژی و علایم جسمی خشم در به کار بردن روش هایی برای تعدیل این واکنش ها مفید است.

شیوه های ابراز خشم
واکنش افراد مختلف به احساس خشم متفاوت است. برخی افراد هنگام احساس خشم، رفتارهای پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهند مثلاً ناسزا می گویند، دیگران را کتک می زنند، اشیا را پرتاب می کنند یا می شکنند و ...
فکر می کنید این شیوه چه عواقبی دارد؟ 

برخی افراد هنگام خشم آن را نشان نمی دهند. آنها شدیداً رفتار خود را کنترل می کنند و هیچ علامتی از خشم نشان نمی دهند. می گویند این افراد خشم خود را فرو می خورند. فکر می کنید این شیوه چه عواقبی دارد؟

برخی افراد سازگارانه ترین رفتارها را در هنگام خشم نشان می دهند یعنی ...
مهارت های کنترل خشم
اداره خشم یکی از مهارت های مهم زندگی است. افراد باید بیاموزند که چگونه با خشم خود به روشی مفید و موثر برخورد کنند. نمی توان برای همه افراد از یک روش واحد کنترل خشم استفاده کرد. افراد مختلف نیاز به روش های متفاوتی برای کنترل خشم خود دارند. 
این شیوه ها شامل موارد زیر است: 
- آرامش آموزی و تنفس عمیق - خودآگاهی هیجانی
- بازسازی شناختی   - تخلیه انرژی
-  مهارت های حل مساله  - تغییر محیط
- حواس پرتی    - پیش بینی داشتن 
-  به شوخی گرفتن   - درمان های شناختی- رفتاری

 تغییر محیط
گاهی در محیطی که قرار داریم عواملی وجود دارد که آستانه تحریک ما را در مورد خشم پایین آورده یا حتی باعث عصبانیت ما می شوند. حذف این عوامل در صورت امکان، یا حتی ترک محیط می تواند باعث کاهش میزان خشم ما شود. 
پس اگر عصبانی هستید، سعی کنید عوامل محیطی را تغییر دهید  مثلاً برای کاهش سرو صدا تلویزیون را خاموش کنید، اطراف خود را مرتب کنید و ...
در شرایطی که احتمال می دهید ادامه حضور شما در آن محیط ممکن ست باعث درگیری شود، محیط را ترک کنید.

نویسنده:دکتر ندا علی بیگی

یه مطلب دیگه هم به نظرم مفید اومد بزارم

احساس مناسب مطلوب یعنی احساسی  که با موقعیت تناسب دارد. هر گاه احساسات به شدت فرو نشانده شوند کسالت و اصله ایجاد می کنند و هر از گاهی از کنترل خارج می شوند، یعنی شدید و دلربا گردند مرضی می شوند یعنی همان گونه که در افسردگی سکون وار خشم شدید و برانگیختگی دیوانه وار دیده می شود. هدف دستیابی به تعادل است نه سرکوب کردن هیجان ها: در واقع کنترل هیجان های درمانده کننده بهزیستی عاطفیست موارد افراطی یعنی هیجان های که شدت زیادی پیدا می کنند یا مدت مدیدی به طول می انجامند ثبات روحی را تحلیل می برند.

به نظر می رسد که در میان تمام حالات روحی و روانی که مردم سعی می کنند از آن ها بگریزند خشم ناسازگار ترین آن ها است.  خشم حالتی است که همه مردم در کنترل آن بسیار نا توانند . تک گفتار درونی حق به جانب که این احساس را هر چه بیشتر بر می انگیزد. متقاعد ترین استدلال ها را به ذهن جاری می کند تا آن که خشم رها شود.

این که خشم غیر قابل کنترل است یا این نظریه که خشم هر شدتی داشته باشد نباید آن را کنترل کرد . دیدگاه دیگری در مقابل تصویر بی روح این نظریه بر این عقیده است که می توان به طور کامل از بروز خشم اجتناب کرد. اما مطالعه دقیق یافته های تحقیقات نشان می دهد که تمام این گرایش ها رایج اگر نگوییم در کل  افسانه ای بیش نیست منحرف کننده اند.

ماهیت و ارزش خشم و عوامل به وجود آورنده آن :

هیجانات: ( حالتی در جاندار خواه خفیف خواه شدید که در جریان تجاربی با مایه های عاطفی نمایان می شوند) همیشه با تعارض های درگیرند و خشم یکی از رایج ترین آن ها ست.

خشم واکنشی هیجانی و دفاعی است که در مواقع ناکامی نادیده نادیده گرفته شدن و مورد حمله قرار گرفتن ابراز می شوند حس در خطر بودن محرک عمومی خشم است.

اعتقاد بر این است که معمولا” توسط دیگران و یا محرک های بیرونی خشمگین و عصبانی می شویم.وقتی از کسی عصبانی می شویم ، خود به خود دیگری را مسئول احساسات ناخوشایند خود می دانیم . ولی واقعیت این است که ممکن است دیگران جرقه اول را زده باشند ولی این خود ما هستیم که می توانیم آتش آن را شعله ور تر کنیم و یا آن را خاموش کنیم.

حال راه کار های کنترل خشم چیست؟

مهارت های کنترل خشم

مهارت اول:

اولین قدم در مهار کردن خشم، غم، حسادت، تنفر، ترس، شرم و به طور کلی هر نوع احساسی آگاهی داشتن نسبت به آن است. آگاهی نداشتن به خشم باعث می شود که هیجان به وجود آورنده رفتار شود و به احتمال زیاد رفتاری که ناشی از یک احساس منفی باشد، رفتار صحیحی نخواهد بود.

مهارت دوم:

نیت فرد دیگر را توضیح دهید.

زود نتیجه گیری نکنید. نیت فرد دیگر را روشن کنید و مطمئن شوید عصبانیت شما سنجیده و به جا است تا هنگامی که موقعیت را به صورت دقیق بررسی نکرده اید ، ممکن است سو برداشت شود.

مهارت سوم:

تصمیم بگیرید که با خشم تان چه کنید. آن را ابراز کنید یا پنهان نمود؟

هنگامی که خشم خود را ابراز می کنید نگران جدایی و عصبانیت فرد دیگر می شوید. ابراز مستقیم خشم از امتیازات خاصی برخوردار است. ابراز خشم احساس شما را به فرد دیگر می فهماند. در عدم ابراز خشم خطراتی وجود دارد. نخست آن که پنهان کردن خشم مشکلی را حل نمی کند و موجب افزایش ناراحتی شما می گردد. این امر محسوس نیست.خشم مخفی ممکن است موجب بیماری جسمانی گردد. نگه داشتن خشم تنها به شما و روابطتان صدمه می زند.

مهارت چهارم:

در شرایط  مناسب خشمتان را به طور مستقیم ابراز نمایید. از طریق:

1- توصیف کردن رفتار فرد دیگر:

خشم خود را به عامل آن ابراز کنید. آن را تعمیم ندهید. درباره عصبانیت خود دقیق باشید.اقدامات فرد دیگر را به دقت توضیح دهید و اصل مطلب را ذکر کنید.

یک توصیف:” جمشید این سومین بارست که حرف مرا قطع می کنی.” نگویید:” جمشید واقعا” بی ادب هستی”

2- توضیح دادن احساس خشم خود:

احساست خود را با به کار بردن جملات شخصی و مشخص نمودن احساسات از طریق نام گذاری و یا از طریق تشبیه عمل یا برخی از گفتارها بیان نمایید. با یک کار پدر طرف را درنیاوریم.

نگوییم:” تو موقع راه رفتن اصلا دقت نمی کنی.” بگوییم:” به بازویم ضربه زدی “

3- هم خوان ساختن پیام های کلامی و غیر کلامی:

وقتی خشم تان را ابراز می کنید باید از مهارت های ماهرانه کلامی و غیر کلامی استفاده کنید.در ابراز احساسات پیام های غیر کلامی بهتر از کلمات عمل می کنند. حالت چهرتان باید جدی بوده و تن صدایتان حالت سرد و بی احساسی نداشته باشد.

4- تمرکز کردن بر تکلیف:

ابراز مستقیم خشم به طرف شخص مخرب تر از ابراز مستقیم آن نسبت به موضوع است.

5- قاطع بودن در مقابل پرخاشگر بودن :

افراد قاطع با فردی که موجب خشمش شده است گفتگو می کنند. و متناسب با اوضاع احساسات خود را بیان می دارند.

6- ارزیابی تاثیر خشم بر دیگران:

فرصت توضیح دادن را به دیگری بدهید. با گوش دادن دقیق به آن چه دیگری می گوید خود را علاقمند نشان دهید.

7- رها کردن خشم:

خشم احساسی نیست که بخواهید آن را در خود محفوظ نگهدارید. هنگامی که خشم خود را به طور سازنده ابراز نمایید از دست آن راحت می شوید.

8- مهارت پنجم:

هنگامی که ابراز مستقیم خشم نامناسب است آن را به طور غیر مستقیم بیان دارید.

1- ورزش:

تمرینات ورزشی انرژی جسمانی را رها می سازد و این مهمترین بخش خلاص شدن از احساس خشم است.

2- واکنش جسمانی:

این یک رو حتما” حال می کمید و خوش تان می آید. ظروف را بشکنید، ناله کردن، فریاد کشیدن، گریه کردن، و سالم تر و کم خرج تر: زدن بالش به دیوار است. و این ها انرژی ب�
�نتان را می گیرد.

3- جدایی روانشناسی:

با روش های زیر نسبت به موارد استرس زا بی اعتنا شویم:

1-3- حل و فصل به صورت ذهنی. افکار انتقام جویانه را کنار بگذارید.

2-3- جملاتی  به خود بگویید که به شما کمک می کند تا از احساسات منفی خلاصی یابید.

3-3- نگرش خود را نسبت به عصبانیت تغییر دهید.

4- تمرین آرامش عضلانی:

این یکی رو باید از کتاب های در باره آرامش عضلانی یا ریلکسیشن مورد مطالعه دقیق قرار دهید. نمی شود که در این مختصر کل روانشناسی را شرح داد..!!!!!

مهارت ششم:

تجزیه و تحلیل و مدیریت خشم

آگاهی شما باید به قدری باشد که تشخیص دهید :

الف- حوادث و رفتارها عامل خشم هستند.

ب- علایم درونی برانگیختگی حاکی از خشمگین شدن شما است.

مهارت هفتم:

ارزیابی میزان تاثیر موقعیت های  خشم برانگیز گذشته در کنترل رفتار فعلی ما:

انباشته شدن احساس خشم ناشی از اتفاقات گذشته از جمله عواملی است که باعث می شود در دراز مدت قدرت تحمل ما کاهش یابد. پایین آمدن ظرفیت فرد در برابر خشم  کنترل و آگاهی بر رفتار را به شدت کاهش می دهد.

مهارت هشتم:

استفاده از روشهای تغییر مرکز توجه در کنترل خشم

حواس پرتی  دقت و توجه ما را از موضوع  اصلی خارج می کند و موضوعات فرعی مورد توجه قرار می گیرد.

روش های حواس پرتی:

1-  شمردن اعداد:

 چه به صورت برعکس و چه عادی باعث کاهش خشم می شود . البته نه با صدای بلند ، بلکه در ذهن  خود!!!1

2- خواندن شعر:

با خواندن شعر ذهن بیشترین تمرکز را بر این مورد می گذارد و صد البته باز از میزان خشم کاسته می شود.

3- به یاد آوردن یک خاطره یا تصویر خوشایند:

مانند: در روز 22 تولد تان به چه می خندیدید.!!!

4- فکر نکردن:

تهی از مغز و ابزار اندیشیدن!!!! این فکر نکردن نیاز به تمرکز بالایی دارد. و باعث حواس پرتیمان از ابراز خشم می شود.

نحوه برخورد با فرد خشمگین:

1- خشمگین نشوید یا رفتار پرخاشگرانه نشان ندهید:

اگر کسی از شما خشمگین است ، در اولین قدم بهتر است بر احساسات خود کنترل داشته باشید.

2- به دیگری حق خشمگین شدن بدهید.

همان طور که شما به خودتان این اجازه را می دهید به دیگری نیز این احساس را بدهید که از رفتار شما خشمگین شود.

3- خشم فرد را از پرخاشگریش جدا کنید.

پرخاشگری وسیله ای است برای آسیب رساندن به فرد دیگر، اما خشم وسیله ای است برای برداشتن موانعی که بر سر راه خواستهای مان است.

4- توجه خودتان و فرد دیگر را بر روی موضوع متمرکز کنید.

از خشم پریشان و آشفته نشویم . و تمرکز خود را بر روی موضوع حفظ نماییم.

5- هیجانات دیگری مانند محبت و احترام را به کار بگیرید.

6- توضیح منطقی از موقعیت ارائه دهید.

7- الگوی برای دیگران باشید: برای چه؟ شما الگوی خوب اشید برای ابراز خشم

8- با خودتان حرف بزنید:

بگویید:” خشم او یک ناراحتی کوچک است نه یک فاجعه بزرگ”

   روان‌شناسی بالینی 

---

مقدمه

روان‌شناسی بالینی شاخه‌ای از علم روانشناسی است که به بحث در زمینه اختلالات روانی و تشخیص آنها و درمان می‌پردازد. از عمر روان‌شناسی به شکل علمی و منظم فقط حدود یک قرن می‌گذرد. ولی رشد آن در چند سال اخیر اعجاب آور بوده است. این رشته هم مانند علوم دیگر فرمان با ازدیاد روزافزون دانش رشته‌های تخصصی بوجود آمد و امروزه در امریکا حدود 30 - 20 بخش دارد و هر بخش علاقه و مهارت خاصی را عرضه می‌کند. ولی در 20 سال اخیر هیچ یک از رشته‌های روان شناسی به اندازه روان‌شناسی بالینی پیشرفت نکرده است و تعداد افرادی که در این بخش تحقیق می‌کنند از رشته‌های دیگر روان‌شناسی به مراتب بیشترند.

روان‌شناسی بالینی در گذشته

تکامل روان‌شناسی بالینی به سبب تاثیر عوامل متعدد صورت گرفت که بعضی از آنها خارج از حیطه روان‌شناسی بود. برای مثال پیشرفتهای حاصله در بیولوژی ، فلسفه ، سیاست و امثال آن نیز در تشکیل تاریخچه روان‌شناسی درمانی موثر بوده است. از عمر روان‌شناسی بالینی به عنوان یک رشته تخصصی و مستقل حدود 90 سال می‌گذرد تاریخ آن با تکامل روان‌شناسی مرضی آمیخته است و گذشته آن به زمان انسان اولیه می‌رسد. بشر اولیه امراض روانی پدیده‌ای ماورءالطبیعه می‌دانست.

روشهای درمان اینگونه بیماران که تصور می‌شد دچار جن زدگی و ارواح خبیثه شده باشند عبارت بود از سوراخ کردن جمجمه به منظور آزاد کردن روح پلید و به زنجیر بستن، تنبیه جسمی و سوزاندن و انواع شکنجه‌های دیگر. در اواخر قرن هجده در فرانسه پزشکی به نام فیلیپ پنیل رئیس بزرگترین بیمارستان روانی فرانسه شد. او با اصلاحات نوع دوستانه به درمان روانی کمک کرد. در قرن نوزدهم مسمزیسم بوجود آمد. مسمز فردی بود که با استفاده از هیپنوتیزم به درمان بیماران روانی پرداخت.

عوامل موثر در پیدایش روان‌شناسی بالینی

پیدایش و تکامل روان‌شناسی بالینی پیشرفت در ماهیت هوش و اندازه گیری آن ، تفاوتهای فردی ، روان شناسی کودک نیز نقش داشته‌اند. حد فاصل میان روان‌شناسی بالینی و روان‌شناسی کودک از بعضی جهات بسیار نامشخص است. زیرا روان شناسی بالینی در اصل به سبب علاقه به مسائل کودکان عقب افتاده بوجود آمد. پیدایش ابزارها و آزمونهای روانی نیز در تکامل روان شناسی بالینی نقش اساسی داشته‌اند.

روان شناسی بالینی در ایران

در جریان تاریخ نود ساله روان شناسی بالینی در دنیا ، ایران تاریخچه سی ساله‌ای دارد. اولین درس در این رشته از روان شناسی در سال 1344 شمسی در گروه روانشناسی دانشگاه تهران تدریس شد و اولین کتاب در این زمینه به نام روان شناسی بالینی تالیف سعید شاملو در سال 1345 شمسی از طرف دانشگاه تهران منتشر شد. نخستین کلینیک روان شناسی در سال 1346 و در دانشگاه تهان تحت عنوان مرکز مشاوره و راهنمایی ایجاد شد.

در این مرکز برای اولین بار کار سیستمی مرکب از یک روان شناس بالینی که سرپرست مرکز نیز بود، یک روانپزشک و یک مددکار اجتماعیبه بررسی مسائل روانی دانشجویان پرداختند و با همکاری هم در تشخیص و درمان نابهنجاریهای رفتاری آنها اهتمام ورزیدند. رشته روان شناسی بالینی عمدتا در اوئل دهه سال 1350شمسی زمانی رسمیت یافت که در گروه روانپزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران واقع در بیمارستان روزبه برنامه‌ای به نام فوق لیسانس روان شناسی بالینی ایجاد شد.

ویژگیهای روان شناسی بالینی

وظایف روان شناسی بالینی متنوع و مختلف است و به موسسه‌ای که روان شناسی در آن کار می‌کند و همچنین به نوع تحصیلات و تعلیمات عملی که داشته است بستگی دارد. برای مثال وظایف روان شناسی بالینی در بیمارستان روانی ممکن است منحصر به تشخیص بیماری از طریق تست باشد یا به روان درمانی بپردازد یا مشغول تحقیقات شود و یا تعلیم عده ای را به عهده بگیرد. روان شناس بالینی ممکن است در مدارس ، مراکز مشاوره کودکان ، زندانها ، بیمارستانها ، دانشگاهها ، پرورشگاهها ، کودکستانها ، وزارت کار ، کارخانه‌ها و انواع دیگر موسسات انجام وظیفه کند.

انواع روان شناسی بالینی

چهار نوع روان شناسی بالینی وجود دارد: دسته‌ای که برای درمان بیماری با روانپزشکان و روانکاوان اشتراک مساعی می‌کنند و بیشتر به کشف ماهیت بیماری و طرز معالجه یک فرد خاص توجه می‌کنند. دسته بعد روان شناسانی که وقت خود را بطور عمده صرف اندازه گیری خصوصیات افراد بوسیله تستهای روان شناسی می‌کنند. دسته دیگر فعالیتهای دسته اول و دوم را بطور مساوی انجام می‌دهند یعنی هم به تشخیص و هم به درمان می‌پردازند.

دسته آخر روان شناسانی هستند که به تحقیق و آزمایش خصوصیات بیماران روانی علاقه دارند و از طریق تجربی برای کشف علل ، علائم و طرق درمان می‌کوشند. روان شناسان معتقدند که آگاهی از تمام این روشها برای آماده ساختن روان شناسی بالینی ضروری است و روان شناسی بدون آشنایی با آنها نمی‌تواند به نحو موثری انجام وظیفه نماید.

تشخیص در روان شناسی بالینی

روان شناسان بالینی از روشهای مختلف برای تشخیص اختلالات استفاده می‌کنند. از جمله این روشها مشاهده رفتار بیمار ، مصاحبه کلینیکی ، آزمونهای روانی ، بررسی تاریخچه فردی و ... است.

درمان در روان شناسی بالینی

روشهای مختلف درمانی در روان شناسی بالینی وجود دارد که روان شناسانی با توجه به رویکرد نظری که در روان شناسی دارند یکی از آنها بکار می‌برند. مثل شناخت درمانی ، رفتار درمانی ، روانکاوی و ... برخی از روان شناسان بالینی دیدگاه التقاطی دارند و از تمام شیوه‌های درمانی بهره می‌برند. 

مراحل رشد روانی- جنسی فروید