بازرسی نهایی گریس ها

بطور کلي دو گروه بازرسي بر روي گريسها قبل از استفاده صورت ميگيرد

1  - آزمايشهاي مکانيکي_ديناميکي   2- فيزيکي _ شيميائي

استانداردهاي ملي و SAE,DIN,IP,ASTM,FTMS  روشهائي رابراي آزمايش گريس انجام مي دهند آزمايشاتي که از لحاظ تريبولوژيکي يا فيزيکي- شيميائي انجام ميگيرد عبارتند از:

1-    بو (ODER) :

معمولا هر گريس داراي بو مشخصي هستندکه اين بو ناشي از نوع روغن پايه وسفت کننده و مواد افزودني است ويا تحت تاثير اسانس هاي مصرفي است.

بوي تند و زننده گريس بعلت کيفيت پائين گريس است که بعلت استفاده از روغن پايه اکسيد شده يا اکسيد شدن گريس در معرض دماي بالا و غير معمول در فرايند توليد گريس بروز منمايد.

2- ساختار(STRUCTURE) :

ساختار گريس به نوع سفت کننده ومواد افزودني و روغن پايه بستگي دارد. اکثر گريسها الياف کوتاه دارند که اين الياف کوتا در نوع سفت کننده موجود ميباشد

۳- رنگ(COLOR) :

رنگ تعيين کننده کيفيت گريس نيست.رنگ گريس به طور طبيعي با توجه به نوع مواد مصرفي ممکن است کاملا بيرنگ و طلائي و زرد قهوه اي کم رنگ تا قهوه اي تيره و سياه باشد ولي در گريس هاي قرمز و آبي وسبز از رنگدانه استفاده ميشود

4- دانسِته (DENSITY) :

نوع وميزان روغن پايه و سفت کننده در تعيين دانسيته گريس موثر است. گريسهاي حاوي روغنهاي معدني داراي دانسيته 8/0 تا 1 گرم بر سانتيمتر مکعب است.

5- نقطه قطره شدن(DROP POINT) :

نقطه ابري شدن دمائي است که در اثر گرم کردن نمونه گريس در شرايط آزمون از روزنه دستگاه اندازه گيري به صورت قطره جاري مي شود.نقطه قطره شدن تعيين کننده دماي کارکرد گريس نيست اما به طور کلي بايد 30 تا 40 درجه سانتيگراد بالاتر از حداکثر دماي کارکرد دستگاه باشد.

بايد توجه داشت که نقطه ذوب دمائي است که در آن درجه حرارت گريس از حالت نيمه جامد به حالت مايع تغيير مي کند.

باتوجه به نحوه طراحي سيستم هاي آب بندي در صورتي که دماي کارکرد گريس حتي به مدت کوتاه از نقطه قطره شدن بيشتر شود نشت خود به خود و شديد را به همراه خواهد داشت.

6- نفوذپذيري(PENETRATION) :

نفوذ پذيري نشانه نرمي يا سفتي گريس است.گريس استفاده نشده از گريسي که در شرايط کارکرد قرار ميگيرد سفت تر است.

براي تعيين درجه نفوذپذيري گريس در شرايط کارکرد پس از وارد نمودن 60 ضربه درجه نفوذپذيري گريس را با اندازه گيري ميزان نفوذ قطعه مخروطي در آن اندازه گيري مي کنند.

7-    برگشت پذيري (REVERSIBILITY) :

به قابليت حفظ ساختار در مقابل سرد و گرم شدن متوالي خاصيت برگشت پذيري گفته مي شود.و گريس هايي که پس از قرار گرفتن در وضعيت دماي معمولي خصوصيات قبل خود را بازيابند داراي خاصيت برگشت پذيري هستند.

8-خاصِت شکل پذيري فيزيكي(THIXOTROPY) :

گريس هايی که در اثر عوامل مکانیکی مانند همزدن و ارتعاش به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرده و نرم می شوند و پش از قطع اثر این گونه عوامل به وضعیت اولیه بر می گردند را گریسهای THIXOTROPY می نامند.

گریسهای آلمینیومی و ژله ای از جمله این گریسها هستنند.

9-    فرسودگی(AGING) :

عوامل متعددی مانند اکسیژن هوا گرما نور و کاتالیزور ها عمدتا از طریق اکسیداسیون باعث کاهش عمر گریسها و فساد آنها می گردند.

10- فشار جریان (FLOW PERSSURE) :

مقدار فشار مورد نیاز برای برای غلبه بر مفاومت جریان و خارجَ شدن گریس از مجاری گریس کاری مشخص می شود

11- جدا شدن روغن (OIL SEPARATION) :

در صورتی که گریس برای مدت طولانی در انبار نگهداری شود یا در دمای بالا کارکند روغن از گریس جدا خواهد شد که مقدار آن بستگی به اندازه ظرف گریس ونوع آن مقدار ماده غلیظ کننده .نوع روغنپایه و شرایط غلیظ کننده و روغن دارد .

12- پایداری در برابر آب (WATER RESISTANCE) :

خاصیت پایداری در برابر آب در استاندارد خاصی بررسی میگردد که در این روش یک قطعه شیشه با گریس مورد آزمایش.پوشش داده می شود و به مدت 3 ساعت در آب گرم قرار گرفته و بر اساس شکل ظاهری به آن امتیاز داده می شود(0.1.2.3.)

ربات زیرآبی

 محتویات

 • ۱ کاربرد ربات در دریا

 ۲ تعریف ربات زیرآبی(ROV) o     

۲.۱   کاربردهای تجاری و فراساحلی o

۲.۲ کاربردهای نظامی o

۲.۳ کاربردهای علمی و تحقیقاتی

o ۲.۴ موارد دیگری از کاربردهای ربات‌های زیرآبی

• ۳ دسته بندی انواع ربات‌های زیرآبی o

۳.۱ ربات‌های زیرآبی کوچک o

۳.۲ ربات‌های زیرآبی الکتریکی با قابلیت بالا o

۳.۳ ربات‌های ژرف‌پیما با قابلیت دستیابی به اعماق فوق العاده زیاد o

۳.۴ ربات‌های زیر آبی با ابعاد بزرگ و با قابلیت انجام کارهای سنگین o

۳.۵ ربات‌های زیر آبی خودکار و بدون نیاز به کابل

 • ۴ مبانی طراحی ربات‌های زیرآبی

 • ۵ منابع

 • کاربرد ربات در دریا انواع ربات‌های زیرآبی منابع و صنایع دریایی نفش و تأثیر مهمی در زندگی انسان‌ها دارند. به همین دلیل مطالعه و بررسی بسیاری از مسائل مهندسی، زیست‌شناسی، تجاری و نظامی مرتبط با دریا، همواره مورد توجه محققان بوده‌است. با توسعه و گسترش صنایع دریایی و علوم مرتبط با دریا، امروزه برای انجام بسیاری از کاربردهای کشف و استخراج منابع زیرآبی، بازرسی و جمع‌آوری اطلاعات زیست محیطی و تحقیقاتی و نیز نصب، تعمیر و نگهداری سازه‌های ساحلی و دریایی، به‌کارگیری تکنولوژیِ خاص و جدیدی برای پاسخ‌گویی به نیازهای روزافزون پیش آمده، ضروری می‌نماید. استفاده از وسائل و ابزارآلات مهندسی که قابلیت به کارگیری در اعماق آب را دارند و کاربری‌های متنوع در فضا و بستر دریا را ممکن می‌سازند، چنان در سال‌های اخیر توسعه و گسترش یافته که توانایی بشر را در بررسی، تحقیق و کار در اعماق دریا، به شدت متحول نموده‌است. در بسیاری از صنایع مختلف و گوناگون، استفاده از تجهیزاتی که بتوان آن‌ها را بدون حضور مستقیم نیروی انسانی و از راه دور هدایت و کنترل نمود، کاربردهایی فراوانی یافته‌اند و در بسیاری از موارد به جزء جدانشدنیِ کاربردهای تجاری و صنعتی بدل گشته‌اند، به گونه‌ای که انجام بسیاری از پروژه‌های مهندسی و تحقیقاتی بدون آن‌ها امکان‌پذیر نیست. این تجهیزات شامل ربات‌ها و بازوهای مکانیکی هستند که قابلیت انجام عملیات از پیش برنامه‌ریزی شده و نیز اجرای فرامین لحظه‌ای کاربر را به نحوی مناسب و دقیق، دارند. در صنایع زیردریایی بنا به دلایلی که گفته شد، استفاده از تکنولوژی رباتیک در سال‌های اخیر توسعه و گسترش فراوانی یافته و در بسیاری از شاخه‌های علوم و مهندسیِ دریا نقش مهم و اساسی پیدا نموده‌اند. بهبود و افزایش کارایی این تکنولوژی نیازمند افزایش مطالعات مهندسی بر روی تمامی انواع و اجزای سیستم‌ها و ربات‌های زیرآبی، جهت انجام عملیات پیچیده‌تر و فرامین متنوع‌تر است. به این منظور حجم عظیمی از مطالعات و تحقیقات مهندسی در سراسر جهان و در رشته‌ها و تخصص‌های متفاوت بر این موضوع متمرکز شده‌اند. تعریف ربات زیرآبی(ROV) یک وسیلهٔ نقلیهٔ پویش‌گرِ قابل کنترل از راه دور (ROV) زیردریایی، «ربات زیرآبی است که به اپراتور این امکان را می‌دهد که این وسیله را در اعماق آب کنترل و هدایت کند و از طریق اعمال فرامین عملیات مورد نظر را از طریق تجهیزاتِ ربات، انجام دهد»، که اختصارا «ربات زیرآبی» خوانده خواهد شد. ربات‌های زیرآبی در اندازه‌ها و ابعاد متفاوت و با گسترهٔ متنوعی از تکنولوژی‌ها و امکانات در سال‌های اخیر طراحی، ساخت، آزمایش و به‌کارگیری شده و حتی در برخی موارد به تولید صنعتی رسیده‌اند. انواع این ربات‌ها از نمونه‌های کوچک و ساده‌ای که صرفاً مجهز به دروبین فیلم برداری کوچکی هستند تا گونه‌های پیشرفته و بسیار پیچیده‌ای که در اعماق بیش از شش هزار متری دریا امکان انجام عملکردهای متنوع و متعددی را دارند، شامل می‌شوند. اجزای ربات زیرآبی که توسط کابل ارتباطی به اپراتور واقع در سطح دریا متصل است، عبارت‌اند از سیستم هدایتی جهت کنترل ربات، سیستم رانش، سیستم به آب‌انداختن، منابع تامین قدرت و کابل ارتباطی که توان لازم جهت عملکرد پروانه‌ها و نیز دستورات و سیگنال‌های کنترلی را به ربات و داده‌های تولید شده توسط حسگرها را به اپراتور در سطح دریا منتقل می‌کنند. در اغلب موارد این کابل شامل غلاف مقاومی است که آن را در برابر بارهای وارده و نیز برخوردهای احتمالی با اجسام واقع در زیر آب و پارگی و خرابی ناشی از آن، محافظت می‌کند. ربات‌های زیرآبی، می‌توانند دارای تجهیزات متفاوتی باشند که از دوربین تلویزیونی کوچک، که جهت مشاهدات ساده به کار می‌روند تا مجموعه‌های پیچیده‌ای از ابزارآلات مانند بازوهای مکانیکی ماهر متنوع و قدرت‌مند، دوربین‌های تلویزیونی و ویدئویی و دیگر ابزار و وسایل پیشرفته را در بر می‌گیرد. یک ربات زیرآبی تحقیقاتی ([ROV: امروزه ربات‌های زیرآبی پیشرفته‌ای ساخته شده‌اند که بدون استفاده از کابل، امکان هدایت‌شان در اعماق دریا وجود دارد.این گونه از ربات‌های زیرآبی را «ربات خودکار زیرآبی(AUV)» می‌نامند که جهت جستجو در اعماق اقیانوس و انجام مطالعات اقیانوس‌شناسی و نیز مصارف نظامی، کاربردهای فراوانی دارند. در عین حال که اغلب تکنولوژی طراحی و ساخت ربات‌های زیرآبی با قابلیت‌ها و توانایی‌های متنوع، بسیار گران قیمت و پرهزینه‌است اما در سال‌های اخیر تلاش‌هایی نیز برای ساخت ربات‌های زیرآبی با صرف هزینهٔ پایین صورت پذیرفته‌است.

== کاربردهای ربات‌های زیرآبی ==

 امروزه ربات‌های زیرآبی بخش جداناشدنی صنایع و علوم دریایی هستند. در حال حاضر این ربات‌ها بخش بسیار مهم و قابل اعتمادی از صنایع ساحلی و فراساحلی می‌باشند که توسط نهادهای تجاری، دولتی، نظامی و دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.ربات‌های زیرآبی مدرن، امروزه طیف متنوعی از وظایف محوله را، از بازرسیِ محیط‌های خطرناک درون راکتور هسته‌ای گرفته تا تعمیر تأسیسات *پیچیدهٔ زیردریاییِ صنایع نفت و گاز، به انجام می‌رسانند. عموماً ربات‌های زیرآبی جهت انجام ماموریت‌های زیر به کار می‌روند: مشاهدات زیردریایی: جهت کمک و حصول اطمینان از ایمنی و سلامت غواص، مطالعات متنوع و جمع‌آوری اطلاعات مربوط به محیط زیست و شیلات، دریاشناسی و اقیانوس‌شناسی،

 • بازرسی سازه‌ها و سکوی دریایی و ساحلی: جهت بازرسی عینی از عملکرد وسایل و ابزارآلات و یا بازبینی اثرات خوردگی، رسوب، محل وقوع ترک‌ها، تخمین بیولوژیک رسوبات و غیره،

 • بازرسی از خطوط لوله: دنبال‌کردن خطوط لولهٔ زیردریایی جهت کنترل و بازبینی خطوط از نظر عدم وجود هرگونه نشتی و دیگر عیوب خطوط لوله و اطمینان از نصب صحیح آن‌ها،

 • نقشه‌برداری: انجام نقشه‌برداری‌های عینی و آکوستیک، که قبل از نصب سازه‌های ساحلی، سکوهای فراساحلی، خطوط لوله‌، کابل‌ها و هر گونه عملیات نصب سازه‌های دریایی، باید انجام گردند،

 • کمک در انجام عملیات حفاری: انجام بازرسی‌های عینی، بازبینی هم‌زمان عملیات نصب، به‌کارگیری و تعمیر و نگهداری صنایع حفاری و استخراج در بستر دریا،

 • کمک به انجام عملیات ساخت: کمک به هدایت و کنترل بازوهای مکانیکی و دیگر ابزارهای برشکاری، انتقال قدرت و نصب و ساخت در بستر دریا حین عملیات حفاری، ساخت و برپاکردن سازه‌های دریایی، نصب انواع وسائل و ابزارآلات اندازه‌گیری و نمونه‌برداری.

 • پاک‌سازی قطعات مخروبه: کمک به انجام ماموریت‌های ایمن‌سازی و پاک‌سازی فضا و بستر دریا در پیرامون اسکله‌ها، سکوها و تأسیسات ساحلی و فراساحلی که می‌توانند بستر دریا را به انبار بزرگی از مواد و مصالح مخروبه و مستعمل تبدیل کنند و ایمنی محیط کار و سلامت محیط زیست را به خطر بیاندازند،

 • تجهیزات زیردریایی: مشارکت در روند ساخت، کارکرد، بازرسی و تعمیر تجهیزات زیردریایی به خصوص در اعماق زیاد، نگهداری از سکوهای بارگذاری شده، برج‌های روشنایی و لنگرها،

 • کشف و نجات اجساد و اجسام زیر دریا: جستجو، شناسایی و انجام عملیاتی نظیر نجات اضطراری وسائل زیرآبی غرق شده، بالاآوردن تجهیزات گم شده در بستر دریا و نیز کشف اجساد و اجسام به جای مانده از سوانح هوایی یا دریایی،

 • جایگزینی غواصان: مشارکت در بسیاری از ماموریت‌هایی که انجام آن به سبب وجود خطر بسیاز زیاد و یا حجم و گسترهٔ وسیع، برای غواصان مشکل یا غیرممکن باشد.

 موارد بالا فقط کاربردهای دریایی رایج را شامل می‌گردند در حالی که عملکرد این ربات‌ها به موارد بالا محدود نبوده و کاربردهای فراوان و متنوع دیگری را نیز شامل می‌گردند که در ادامه مورد بحث قرار خواهند گرفت. کاربردهای تجاری و فراساحلی از آن‌جا که درصد بالایی از منابع نفت و گاز جهان در دریاواقع هستند، استفاده از ربات‌های زیرآبی در این زمینه کاربردهای فراوانی دارند، چنان که می‌توان گفت مهم‌ترین و وسیع‌ترین کاربرد ربات‌های زیرآبی در سراسر جهان، در صنایع نفت و گاز جهت انجام عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز است. از اواسط دهه هفتاد تکنولوژی ربات‌های زیرآبی کمک‌های وسیعی به عملیات جستجوی منابع انرژی زیرزمینی در دریا نموده‌اند. در حال حاضر چنین ماموریت‌هایی توسط ربات‌های زیرآبی با قدرت و اطمینان‌پذیری بالا در اعماق بیش از ۲۵۰۰ متری انجام می‌شوند. امروزه عملیات حفاری جهت استخراج نفت و گاز در آب‌های کم‌عمق گرفته تا اعماق بسیار زیاد دریا - ۱۵۰۰ متری - صورت می‌پذیرند که ربات‌های زیرآبی امکان پشتیبانی از کلیهٔ اجزای حفاری را داشته و در تمامی مراحل نصب و ساخت، بازرسی و نگهداری و نیز تعمیر و دیگر فعالیت‌های مربوطه به کار می‌روند. بیش از شصت درصد ربات‌های زیرآبی جهان در صنعت نفت و گاز فعالیت می‌کنند و اغلب در عملیات حفاری مشارکت می‌کنند. سیستم‌های به کار گرفته شده در این پروژه‌ها قابلیت کار در عمق ۳۰ متری تا ۳۰۰۰ متری را دارند. لذا امکان استفاده از تمامی انواع ربات‌های زیرآبی موجود، در این صنعت وجود دارد. علاوه بر صنایع نفت و گاز، ربات‌های زیرآبی در نصب و نگهداری سکوها، سیستم‌های زیردریایی، نصب، حمل و نگهداری و به کاربری خطوط جریانی، سیم‌ها و کابل‌های‌های خطوط مخابراتی نیز نقش مهمی دارند. ربات‌های مشاهده‌گر نوعا در آب‌های کم عمق یا بسترهای پوشیده از درخت و گیاه کاربرد دارند. ربات‌های سنگین و قدرت‌مند اغلب در آب‌های عمیق‌تر، مناطقی با جریان‌های زیرآبی قوی و زیاد به خصوص هنگامی‌که استفاده از تکنولوژی و ابزارهای نوین و پیشرفته، بازوهای مکانیکی ماهر و انتقال سیال یا حمل و نگهداری بار مد نظر باشد، به‌کار می‌روند. مشارکت در عملیات حفاری، نصب و ساخت تجهیزات صنعتی در اعماق دریا نیاز به اپراتور ماهر و دانش مهندسی پیشرفته در طراحی و ساخت ربات و نیز هدایت و ناوبری‌ِ ربات دارد. کاربردهای نظامی کاربرد نظامی ربات‌های زیرآبی در آغاز به انجام عملیات جستجو و بازیابی وسایل و تسلیحات غرق شده، محدود می‌گشت. به مرور با افزایش سرمایه‌گذاری بر روی این تکنولوژی در صنعت نظامی، قابلیت‌های ربات‌های زیرآبی در این زمینه نیز افزایش جالب توجهی یافت. یکی از مهم‌ترین موارد کاربرد ربات‌های زیرآبی استفاده از آن‌ها در چیدمان و نیز خنثی‌سازی مین‌های جنگی است، که اغلب انجام آن با استفاده از شناورهای سطحی و یا غواصان سخت، مشکل و خطرناک است. استفاده از ربات‌های زیرآبی می‌تواند نقش مهمی در طراحی استراتژی‌های جنگی و تدافعی و تامین امنیت مرزهای ساحلی در زمان صلح و نیز کشف و خنثی‌سازی محدودهٔ آب‌های سرزمینی، از مین‌ها و هم‌چنین تسلیحات و ادوات مستعمل به جای مانده از دوران جنگ، داشته باشد. با توجه به گسترش ربات‌های زیرآبیِ خودکار، به نظر می‌رسد استفاده از این تکنولوژی در صنایع نظامی بسیار وسیع و مطلوب باشد. چرا که در کاربردهای نظامی اغلب مطلوب است ربات در گسترهٔ وسیع حرکت کند و از موانع متعدد گذر کند و لذا مطلوب است که ربات بدون کابل بوده و مجهز به تکنولوژی‌های پیشرفتهٔ کنترل و هدایت از راه دور باشند و ضمنا بتوانند به صورت خودکار مسیر مطلوب را یافته و نیازی به منبع انرژی خارج از ربات نباشد. کاربردهای علمی و تحقیقاتی ضعف تکنولوژی، محققان و دانشمندان را از تحقیق در اعماق دریاها و اقیانوس‌ها برای سال‌ها و تا اوایل سال ۱۸۷۰ محروم نگاه داشته بود. امروزه روش‌های متعددی برای تحقیق در زیر و بستر دریا فراهم آمده‌است که از سبدهای قابل یدک‌کشی توسط کشتی تا زیردریایی‌های نفربر، از آن جمله‌اند. اما ورود تکنولوژی ساخت و تولید ربات‌های زیرآبی مجهز به دوربین‌ها و بازوهای مکانیکی ماهر و قدرت‌مند به این عرصه، امکانات قابل توجهی در اختیار محققان در زمینه‌های زیست‌شناسی و اقیانوس‌شناسی قرار داد. توانایی چنین ربات‌هایی در تهیه فیلم و عکس‌های با کیفیت بسیار بالا از مکان‌ها و محل‌هایی در اعماق دریا که پیش از این دست یافتن به آن غیر ممکن بوده‌است، کمک منحصر به فردی به محققان این عرصه نموده‌است. نمونه‌های فراوانی از این گونه ربات‌های زیرآبی جهت انجام امور پژوهشی و تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دنیا طراحی و ساخته شده‌اند که در فعالیت‌هایی نظیر: • پیمایش میدانی و مشاهدات عینی اعماق و بستر دریا جهت مطالعات زیست‌شناسی و بوم شناسی، • نمونه‌برداری از اعماق و بستر دریا، • نقشه‌برداری و تهیه عکس و فیلم از بستر دریا، • مطالعه و بررسی انواع ماهیان و آبزیان، • مطالعه و بررسی وضعیت زیست محیطی جانوران و گیاهان دریایی، • مشاهدهٔ رفتار آتشفشان‌های زیردریایی مشارکت می‌کنند. موارد دیگری از کاربردهای ربات‌های زیرآبی کاربردهای فراوان دیگری نیز برای ربات‌های زیرآبی در غیر از محیط دریا و اقیانوس وجود دارد که در این بخش به برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره خواهد شد. چنان‌که گفته شد در بسیاری موارد ربات‌های زیرآبی برای دستیابی به اعماقی که ورود به آن توسط غواص خطرناک و در برخی موارد غیرممکن است، استفاده می‌شوند. این ربات‌ها در محل‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که باید به صورت مرتب مورد بازدید قرار گیرند و این امر برای غواصان سخت، خسته‌کننده و خطرناک است. مناطقی که در معرض تابش اشعه‌های رادیواکتیو قرار دارند یا اماکنی که امکان دید در آن‌ها به طور کلی برای غواص وجود ندارد، تونل‌های خطرناک و طولانیِ آبی در اطراف سدهای برزگ و عظیم، قرارگرفتن در جریان رودخانه‌های متلاطم و خروشان از جمله کاربردهای ربات‌های زیرآبی در خشکی است.

 از دیگر موارد کاربری ربات‌های زیرآبی در خشکی عبارت‌اند از:

 • بازرسی از پایه‌های پل‌ها،

• بازدید از بدنه و دریچه‌های سد‌ها،

 • بازدید از مخازن ذخیرهٔ آب و دیگر مواد صنعتی جهت بازرسی، نمونه برداری و پاکسازی،

 • تهیه فیلم و عکس و نیز نمونه‌بردای و انتقال اشیاء و اجسام قدیمی غرق شده،

 • بازدید و بررسی بستر رودخانه‌ها،

 • تهیه فیلم و اسناد ویدئویی،

 • بازرسی از درون خطوط لوله‌های با قطر زیاد،

 • بازرسی از راکتور هسته‌ای.

باید به این نکته نیز توجه داشت که در بسیار موارد ربات‌های زیرآبی به طور کامل جانشین غواص نمی‌شوند بلکه به عنوان نیروی پشتیبان و جهت تسهیل انجام عملیات‌ها و یا جهت تهیهٔ فیلم و عکس، استفاده از بازوهای مکانیکی، تامین نور و روشنایی محل و نیز اطمینان از ایمنی و سلامت محیط کاری غواص، به کار می‌روند. دسته بندی انواع ربات‌های زیرآبی «ربات‌های زیرآبی» توسط مشخصه‌هایی نظیر اندازه، عمق قابل دستیابی، توان مصرفی و دیگر مشخصات الکتریکی و یا الکتروهیدرولیکی، شناسایی و دسته‌بندی می‌گردند. در ادامه به ویژگی‌های برخی از این گونه‌ها اشاره می‌گردد: ربات‌های زیرآبی کوچک این گروه شامل ربات‌های زیرآبی با هزینهٔ پایین و اغلب تماما الکتریکی است که در اعماق حدود ۳۰۰ متری می‌توانند فعالیت کنند. این ربات‌ها جهت اعمالی مانند بازرسی و مشاهدات زیرآبی به کار می‌روند. در ضمن با تلاش‌های جدید در توسعه و پیشرفت ربات‌های کوچک بهبودهای قابل ملاحظه‌ای در طراحی سیستم‌های الکتریکی و تولید و انتقال قدرت آن‌ها صورت پذیرفته‌است که باعث شده از لحاظ عملکرد، قابلیت‌های کاربردی و دست‌یابی به اعماق بیشتر در سطح مطلوب‌تری نسبت به نمونه‌های پیشین باشند. هزینهٔ تمام شدهٔ این ربات‌ها در حدود ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار است. امروزه ربات‌های کم هزینه به شکل وسیعی در کاربردهای علمی و پژوهشی، بازسازی صنایع آبی، جستجو و امداد و نجات، بازرسی از سدها، آب‌راه‌ها، بنادر و کشتی‌ها، بازرسی از راکتور هسته‌ای و مشاهده و بازرسی از سازه‌های ساحلی به کار می‌روند. تا سال ۲۰۰۰، ۳۵ گونهٔ مختلف از این گونه ربات‌های زیرآبی طراحی و ساخته شده‌اند. در حال حاضر ۲۷ تولید کننده مختلف ۵۰۰ گونهٔ متفاوت از این نوع ربات‌ها را تولید می‌کنند. امروزه حدود ۲۲ درصد ربات‌های موجود را این دسته تشکیل می‌دهد. ربات‌های زیرآبی الکتریکی با قابلیت بالا این گروه جدید از ربات‌های زیرآبی کوچک و الکتریکی که در کمتر از ۵ سال پیش متولد شده‌اند، دارای هزینهٔ به نسبت بالایی – نزدیک ۵۰۰۰۰ دلار- می‌باشند. این ربات‌ها از تکنولوژی جدید موتورهای الکتریکی، سیستم کنترلیِ قابل کاربری و هدایت توسط کاربر و سیستم انتقال داده‌های مجهز به فیبر نوری استفاده می‌کنند. ربات‌های زیرآبی الکتریکی می‌توانند درعمق ۲۰۰۰ متری دریا کار کنند. توانایی انجام کارهای سنگین هنوز برای ربات‌های الکتریکی ممکن نیست چرا که چین امری نیازمند سیستم راه‌بری و بازوهای مکانیکی و الکتروهیدرولیکی پیشرفته‌است. اما با این حال این گروه از ربات‌های زیرآبی بسیاری از فعالیت‌های دریایی و زیرآبی را با هزینه‌ای پایین انجام می‌دهند. از این دسته ربات‌های زیرآبی‌ها به دلیل عملکرد مطلوب‌شان، به شکل وسیعی در حوزه‌های نظامی و دانشگاهی استفاده می‌گردند. این ربات‌ها در مقایسه با انواعی که در صنعت نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند از چندان پیچیدگی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نیستند. در ادامه به نمونه‌هایی از ربات‌های زیرآبی با قابلیت‌ها و توانایی‌های بسیار بالاتر و پیچیده‌تر اشاره خواهد شد. ربات‌های ژرف‌پیما با قابلیت دستیابی به اعماق فوق العاده زیاد این دسته از ربات‌ها امکان رسیدن به اعماق فراتر از ۴۰۰۰ متر را دارند. این ربات‌ها جهت کوچک نگاه داشتن ابعاد (قطر) کابل ارتباطی اغلب از انرژی کمتری استفاده می‌کنند و بیش‌تر در عملیات امداد و نجات و نیز تحقیق و جستجو در اعماق اقیانوس‌ها به کار می‌روند. در این‌گونه ماموریت‌ها، ربات به توان زیادی جهت مشاهده و بازرسی و حرکت در امتداد مسیر معینی نیاز ندارد. به کمک این‌گونه ربات‌های زیرآبی محققان این امکان را یافته‌اند تا برای مدت زیاد و دفعات مکرر امکان مشاهدهٔ اعماق و بستر اقیانوس‌ها را داشته باشند. در کاربردهای نظامی هم این ربات‌ها جهت بازدید از بستر دریا و نیز کشف و نجات اجسام و اجساد مغروق در بستر اقیانوس‌ها به کار می‌روند. ربات‌های زیر آبی با ابعاد بزرگ و با قابلیت انجام کارهای سنگین این دسته از ربات‌های زیرآبی شامل ربات‌هایی با ویژگی‌های منحصر به فردی نظیر قابلیت انجام کارهای سنگین در اعماق حدود ۲۵۰۰ متری و با توانی بالا - بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ اسب بخار- و قابلیت حمل ۵۰۰۰ کیلوگرم بار هستند که آن‌ها را از دیگرِ گونه‌های ربات‌های زیرآبی متمایز می‌کند. با توجه به نیاز روز افزون صنایع ساحلی و فراساحلی به نصب وسایل و تجهیزاتی با وزن و ابعاد بالا در اعماق دریا این گونه از ربات‌های زیرآبی بزرگ قدرت‌مند و با قابلیت حمل و انتقال بارهای سنگین به وفور در این صنایع به کار می‌روند. نسل جدیدی از این گروه ربات‌های زیرآبی برای استفاده در صنایع نفت و گاز که قابلیت کار در اعماقِ حدود ۳۰۰۰ متری را دارند، ساخته شده‌اند که در عین دارا بودن ابعاد به نسبت کوچک به تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته‌ای مجهزند. جهت بالا بردن امکان کنترل‌پذیری و کاهش اثرات اغتشاش کابل، دارای کابل‌های ارتباطی با ابعادی حداقل می‌باشند. آن‌چه این دسته از ربات‌های زیرآبی را با انواع ژرف‌پیما متمایز می‌کند این است که در نوع ژرف‌پیما، ربات جهت کاهش ابعاد کابل وکاهش مصرف انرژی فقط امکان استفاده از توان کمی را دارد اما گونه‌های جدید ربات‌های زیرآبی از توان بالاتری جهت انجام کارهای سنگین در اعماق بسیار زیاد استفاده می‌کنند. انجام عملیات جستجو و ردیابی در اعماق بیش از ۱۲۰۰۰ متر و انجام عملیات حمل و نصب قطعات در عمق ۶۰۰۰ متر طبیعتا به تکنولوژی نوین و پیشرفته‌ای نیاز دارد که هم چنان مد نظر طراحان و مهندسان تکنولوژی دریایی است و برخی توفیق‌ها در آن اخیرا به دست آمده‌است و تا کنون فقط نمونه‌های انگشت شماری از این گونه ربات‌ها در دنیا ساخته شده‌اند. ربات‌های زیر آبی خودکار و بدون نیاز به کابل در اغلب ربات‌های زیرآبی از کابل برای انتقال توان به راه‌اندازها و نیز انتقال فرامین استفاده می‌شود و نیز داده‌های حسگرها و دوربین‌ها نیز از طریق کابل به کاربر انتقال داده می‌شوند. اما کابل از طرفی باعث افت انرژی شده و برای عمق‌های زیاد و محدوده‌های عملکرد وسیع، میزان توان مصرفی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر برای انتقال توان بالا، افزایش قطر کابل سبب افزایش نیروهای هیدرودینامیکی وارده و افزایش اغتشاش وارده به سیستم می‌شود. لذا در بسیاری از کاربردها استفاده از ربات‌های زیرآبی دارای کابل، مشکلات و محدودیت‌های فراوانی دارد. تکنولوژی ساخت این‌گونه از ربات‌های زیرآبی که کار برروی آن‌ها از اوایل دهه هشتاد آغاز شده‌است، هنوز دوران آغازین خود را می‌گذراند. این ربات‌ها مجهز به سیستم کنترل و هدایت مرکزی، سیستم ارتباطی پیشرفته و سیستم تولید توان هیدرولیکی به منظور تولید انرژی لازم جهت پروانه‌ها و دیگر ابزارها و بازوهای مکانیکی است. تاکنون در مجموع بیش از هفتاد گونهٔ مختلف از ربات‌های خودکار توسط دوازده کشور ساخته شده‌است. علاوه بر انواع ذکر شده برخی دیگر از ربات‌های زیرآبی متناسب با نوع کاربری طراحی و ساخته شده‌اند که به عنوان مثال می‌توان ربات‌هایی که توسط کشتی یا قایق پشتیبان به صورت یدک‌کش به‌کار می‌روند را نام برد که در بازرسی از خطوط لوله، نقشه‌برداری و مشاهدات علمی‌کاربردهای وسیعی دارند. مبانی طراحی ربات‌های زیرآبی امروزه به کمک روش‌های پیشرفته طراحی کامپیوتر، طراحی ربات‌های زیرآبی نیز پیشرفته‌تر و دقیق‌تر شده‌است. بدیهی است اکنون که طراحی و ساخت ربات‌های پیچیده و چند منظوره و دارای توان دستیابی به اعماق بسیار زیاد دریا و اقیانوس مورد نظر است، دستیابی به سطوح بالایی از دانش طراحی نیز لازم و ضروری خواهد بود. این ربات‌ها باید داری انعطاف‌پذیری مطلوبی باشند، چنان که قابلیت انجام فعالیت‌ها و ماموریت‌های متنوعی برای آن‌ها مهیا باشد. به منظور تامین اهداف مطلوب در طراحی ربات‌های زیرآبی باید دو نکته را مد نظر داشت: نوع عملکرد مورد نظر و مقدار عمقی که ربات در آن باید به کار بپردازد.

 علی رغم موارد بالا طراحی ربات زیرآبی باید به صورت مجموعه‌ای واحد و با در نظر گرفتن تمامی ملاحظات طراحی لازم و مرتبط صورت پذیرد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

 • هزینهٔ تمام شده

• اندازه و ابعاد مطلوب با توجه به نیازمندی‌ها و قابلیت‌های مورد نظ

ر • تکنولوژی موجود و در دسترس

 • توان و قدرت مورد نیاز

 • ابعاد

 • وزن

• فضای مورد نیاز در عرشه کشتی

 • حداکثر عمق

 • نوع شرایط دریایی که ربات در آن امکان کار دارد

 • حداکثر بار مفید قابل حمل

• کاربرد

• چندمنظوره بودن

 • ایمنی

 • اطمینان‌پذیری

 • ثبت مسیر حرکت (در صورت لزوم)

 • قابلیت تعمیر و نگهداری

 • اجزا و سیستم‌های واسط جهت هدایت و راهبری و قابلیت‌های دردسترس این سیستم چنان که ذکر شد ربات‌های زیر آبی اجزا مختلف و متعددی دارند که عموماً شامل موارد کلی و اساسی زیر است:

 • بدنهٔ ربات

 • سیستم رانش و حسگرها

 • واسط(های) کنترلی و نمایشی

 • سیستم توزیع قدرت

• کابل‌های هدایتی و ارتباطی

 • سیستم هدایت و کنترل در نهایت طراح با در نظرگرفتن عوامل موثر در طراحی باید مدل بهینه‌ای برای طراحی ربات پیشنهاد کند.

 ربات‌هایی زیرآبی در نهایت به واسط‌هایی متصل هستند که منظور و هدف کاربر را محقق می‌سارند. بازوهای مکانیکی ماهر که قادر به انجام کار فیزیکی هستند، دوربین‌های تلویزیونی، نورافکن‌ها و دیگر لوازم ره‌گیری که امکان کارکرد، هدایت، مسیریابی، کنترل و ناوبری ربات را فراهم می‌سارند، از این جمله‌اند.

 منابع

 • Exploration of the Seas: Voyage into the Unknown

• - Future Needs in Deep Submergence Science

                                                                                                                                               • ROV.org - MTS Committee

آشنائی با خودرو (قسمت اول)

شاسی

شاسی عبارتند از اسکلت بندی یا استخونبندی یک وسیله نقلیه که بتواند سایر قطعات خودرو را نگه دارد.شاسی پایه و اساس اتومبیل بوده و معمولاً از دو تیرآهن فولادی و تو خالی که از ابتدا تا انتهای خودرو در سمت چپ و سمت راست در زیر اطاق کشیده شده است که برحسب نوع اتومبیل موازی هم با طول معینی قرار گرفته و قطعه ای آهنی که از دو طرف به هم وصل می کند بنام رام می باشد.(شاسی در اتومبیلهای سواری بصورت یکپارچه با اتاق طراحی گردیده است).

شاسی محل نصب جعبه دنده و محورهای عقب و جلوبوده و با سوار کردن قطعات آهن به شکلهای مختلف محل نصب مطمینی را برای فنرها ، رادیاتور و رکاب نگهدارنده موتور ، باک بنزین را به وجود می آورد و معمولاً در جلو و عقب شاسی قلابهائی را برای کشیدن و کشیده شدن در نظر می گیرند 

اتاق

اتاق اتومبیل محفظه ای است برای حمل مسافر یا جابجائی کالا و خدمات دیگر و روی شاسی نصب می شود.

معمولاً کارخانه های اتومبیل سازی بخاطر طرحهای جدید و زیباتر هر چندمدت شکل خاصی را انتخاب و تولید می کنند.

شکل اتاق خودروها از جمله مواردی است که موجب دسته بندی آنها می گردد. 

بطور کلی معروفترین فرم اتاق خودروها عبارتند از:

سدان: این لغت که ریشه در زبان انگلیسی دارد به تخت روانهایی که نفرات در اتاق کوچک روی آنها حمل می شدند، اطلاق می گردید و امروزه معرف خودروهایی است که با دو ردیف صندلی دارای دو یا چهار درب بوده و ظرفیت 4 تا 5 نفر را دارند.

کوپه: قبل از ورود خودروها به عرصه حمل و نقل به درشکه هایی با ظرفیت دو نفر که درشکه چی جایی در بیرون از اتاق داشت، کوپه می گفتند ولی در حال حاضر اتومبیل هایی که تنها دو درب دارند و با کاپوتی کشیده و صندوقی کوتاه از جذابیتهایی برخوردارند با عنوان کوپه شناخته می شوند.  

استیشن: سدانهایی که سقف آنها تا انتهای صندوق ادامه یافته و یک درب عمودی در انتهای این قسمت قرار دارد . طرح عقب بدنه نیز موجب شکل گیری طرحهای متفاوتی برای خودروها می گردد که در نتیجه اسامی خاصی برای آنها برگزیده می شود. 

ناچ بک: اتاقی با صندوق عقب بسیار کوچک که درب صندوق بطور یکپارچه با شیشه عقب باز می شود. 

هاچ بک: اتاق بدون صندوق عقب که از طریق درب بزرگ این قسمت می توان به داخل اتاق نیز دسترسی پیدا کرد مثل اپل کورسا ، فولکس واگن و گلف. 

لیفت بک: بدنه با صندوق عقب کامل. بدنیست اشاره کنیم سدان ها و کوپه ها در هر یک از فرمهای بالا نیز تولید می شوند

لیموزین : با این که لغت لیموزین ، ترجمه آلمانی کلمه سدان است ولی امروزه به نوع خاصی از سدان با طول بیشتر و بعضاً تعداد دربهای زیادتر که در آن فضای راننده به روشهای مختلف از قسمت سرنشینان جدا می شود، اطلاق می گردد. این خودروها که در واقع در گروه خودروهای تجملی قرار دارند، بسیار گران قیمت بوده و از همه گونه لوازم آسایشی و رفاهی برخوردارند. 

خودروی تفریحی کاری: در این خودروها تاکید زیادی برای تلفیق توانایهای کاری و تفریحی شده است. خودروی تفریحی کاری در عین بهره مندی از راحتی بسیار ، توانایی عبور از راههای سخت گذر کوهستانی و بیابانی را هم دارند، ناگفته پیداست که اتومبیلهایی نظیر لندرور در این تعریف نمی گنجد. 

"ون"و"ام پی وی": ون ها در واقع وانتهای مسقف بزرگی هستند که برای حمل بارهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرند اما با چیدن تعدادی صندلی می توان گنجایش سرنشینان آنرا افزایش داد و یا با ایجاد برخی تغییرات از آنها بعنوان دفتر کار متحرک بهره برد. 

آشنائی با علائم جلو داشبورد

1) لامپ اخطار آب(نور قرمز)

چنانچه این لامپ روشن گردد لازمست تا خودرو متوقف گردد اما نبایستی موتور خاموش کرد بلکه باید باریختن آب روی رادیاتور به خنک شدن سریع موتور کمک کرد(در رادیاتور به هیچ وجه باز نشود)

2) لامپ اخطار فشار روغن(نور قرمز)

درصورت روشن شدن ، موتور را خاموش ، به رفع عیب اقدام نمائید.

3) لامپ اخطار نور پائین وچراغهای کوچک (نورسبز)

این لامپ با روشن شدن چراغهای نور پائین یا کوچک روشن می شود.

4) لامپ اخطارلنت(نورقرمز)

در هنگامی که ضخامت لنت ترمز چرخهای جلو از حد نرمال کمتر شود، این چراغ روشن می گردد بنابراین بایستی نسبت به تعویض لنت اقدام نمود.

5) لامپ اخطار نوربالا(نورآبی)

با روشن شدن چراغ نور بالا روشن می شود.

6) لامپ اخطار شارژدینام(نورقرمز)

بلافاصله با بکار افتادن استارت، روشن و پس از رسیدن به دورکامل موتور ،خاموش می شود،نشانه عیب در مدار شارژ یا پاره شدن تسمه دینام است،

7) لامپ اخطار کاهش بنزین باک(نور زرد)

در صورتیکه حجم بنزین موجود درباک خودرو از 8 لیتر کمتر باشد این چراغ روشن می گردد.

8) لامپ اخطار راهنما(نور سبز)

هنگام استفاده از چراغهای راهنما روشن می شود.

9) درجه حرارت آب (شاخص دمای سیستم خنک کننده)

قرار گرفتن عقربه در سمت چپ حرارت سنج نمودار سردی آب و قرارگرفتن آن در سمت راست نماینده گرم بودن آن است.درحال عادی موتور، عقربه حدوداً در وسط قرارمی گیرد.

10) سرعت سنج و کیلومتر شمار:

صفحه سرعت سنج علاوه بر نشان دادن میزان سرعت خودرو ، کل مسافت پیموده شده ونیز مسافتی راکه درهر بار رانندگی پیموده می شود به طور جداگانه ثبت می نماید.

11) صفرکن کیلومتر

برای ثبت ویادداشت مسافت دکمه را به داخل فشرده، سپس درجهت گردش عقربه ساعت بچرخانیدوروی عدد صفر میزان کنید. پس از آن مسافت پیموده شده روی صفحه کیلومتر شمار خوانده می شود.

12) دورسنج موتور

دورسنج موتوررابرحسب RPM ( دوردردقیقه ) نشان می دهد.

اخطار: هرگزعقربه به ناحیه خطر(بالای 5500 دور دردقیقه ) وارد نشود.

13) درجه میزان شارژ باتری

درصورتیکه اندازه شارژ زیاد باشد عقربه به طرف علامت مثبت (+) وچنانچه اندازه شارژ کم باشدبه طرف علامت منفی (ـ) حرکت می کند.

توجه کم شارژ شدن ویاشارژبیش ازحد باتری ، موجب خرابی آن می شود.

14) درجه بنزین

مقداربنزین داخل باک رانشان می دهدوپس ازباز شدن سوئیچ موتور شروع به کارمی کند.

15) درجه فشار روغن

عقربه درجه ، مقدار روغن موجود درکارترراتعیین نمی کند بلکه کیفیت کارپمپ روغن وکانالهای روغن را مشخص می کند واگر درجه ، فشارکم نشان دهد یااصلا کارنکند باید فورا موتورراخاموش وعلت رابررسی وبرطرف نمود. ضمنا خودروهای پیکان مجهز به چراغ روغن می باشدکه درصورت روشن شدن باید از حرکت خودداری وعلت راجستجوکرد. 

موتور

تعریف موتور:

موتوردستگاهی است که انرژی حرارتی حاصل ازسوخت را تبدیل به انرژی مکانیکی نموده وموجب به حرکت درآوردن خودرومی شود.دراطراف موتوردستگاههایی نصب می گردد که برای تکمیل کار موتور بسیار موثر می باشد.

قسمتهای تشکیل دهنده موتور:

الف)سرسیلندر

ب )سیلندر(تنه )

ج )کارتر

سرسیلندر: سرسیلندر دربالای موتورروی سیلندر قرار دارد. بین سیلندر وسرسیلندر ورقه ای از جنس نسوز به نام واشر سرسیلندر قرار می گیردوعمل واثرآن بستن تمام منافذ سیلندر است به نحوی که هیچگونه منفذی برای عبور گازها وجود نداشته باشد.

سیلندر (تنه ): تنه موتور یا سیلندر قسمت اصلی موتور بوده وقطعات دیگر به اطراف آن وصل می شود ودارای استوانه توخالی به نام سیلندر می باشد .دراطراف استوانه های سیلندر مجاری آب وروغن تعبیه شده است . تنه موتور ازبالا به وسیله سرسیلندر واز پائین به وسیله کارتر روغن محدود می شود وهمچنین محل های استقرار موتور روی شاسی (دسته موتورها ) درتنه قرار دارد.

کارتر: کارتر ظرف ومخزن روغن می باشد که زیرموتوربسته می شود وروغن پس ازطی کانالهای روغن مجددا به آن برمی گردد.

جهت به کار افتادن و روشن شدن موتورهای بنزینی چهار زمانه نیاز به چهار حالت زیر می باشد: 

1- مکش (تنفس) 

2- تراکم

3- احتراق

4- تخلیه

مرحله اول: مکش یا تنفس: با به حرکت درآوردن موتور توسط استارت و با پایین رفتن پیستون، سوپاپ هوا یا گاز باز شده و مخلوطی از هوا و بنزین سیلندر را پر می کند.

مرحله دوم :تراکم یا کمیرس: در ادامه کار استارت و با بالا آمدن پیستون, سوپاپ گاز بسته شده و مخلوط هوا و بنزین به صورت گاز تحت تراکم قرار می‎گیرد.

مرحله سوم: احتراق یا انفجار: در ادامه کار استارت کمی قبل از رسیدن پیستون به انتهای مرحله تراکم شمع جرقه زده و با فشار زیاد احتراق، پیستون با شدت و قدرت به طرف پائین حرکت کرده و در نتیجه موتور روشن شده و دیگر نیاز به استارت زدن نمی‎باشد.

مرحله چهارم: تخلیه: پس از پایان احتراق پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا حرکت کرده و در این زمان سوپاپ دود باز بوده و گازهای حاصل از احتراق توسط اگزوز به خارج منتقل می گردد.

جدول عیب یابی موتور

منبع:khalilabdi.blogsky.com

آشنائی با خودرو (قسمت سوم)

دستگاه برق رسانی 

دستگاه برق رسانی که در زمان انتهای تراکم و ابتدای انفجار باعث جرقه زدن شمع می گردد.

اطلاعات مختصری در زمینه باتری ، مدارهای الکتریکی ،دینام، استارت،کویل،دلکو

الف )باتری

دستگاهی است که انرژی شیمیائی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. به عبارت دیگر انرژی الکتریکی را به صورت انرژی شیمیائی در خود ذخیره کرده سپس به صورت انرژی الکتریکی پس می دهد. هر باتری دارای دو قطب می باشد که صفحات مثبت در داخل باتری بهم متصل شده تشکیل قطب مثبت و صفحات منفی نیز به هم وصل شده قطب منفی را تشکیل می دهند.

تشخیص قطبین از یکدیگر

معمولاً قطب مثبت را قطورتر ار قطب منفی می سازند و با قطب مثبت را با علامت(+)یا (P) ویابا حلقه پلاستیکی قرمز رنگ و قطب منفی را با علامت (-)یا(N)و یا با حلقه پلاستیکی سیاه یا آبی رنگ مشخص می کنند.

اگریک سیم به یک قطب و یک سیم دیگر را به قطب دیگر وصل ‎کنیم سپس دو سر دیگر سیمها را داخل محلول آب نمک قرار ‎دهیم از اطراف هر کدام از سیمها که حباب بیشتری متصاعد شود آن سیم مربوط به قطب منفی است.

نگهداری باتری:

برای دوام افزایش طول عمر باتری باید باتری همیشه در حال شارژ باشد و اگر باتری مدت زیادی شارژ نشود،صفحه های آن سولفاته شده وغیر قابل استفاده خواهد شد و در زمستان یخ می زند.غلظت آب باتری باید اندازه باشد و سطح آب باتری مقداری از درب باتری پائین تر بوده بطوریکه روی پلیت های باتری (یک سانتی متر بالای صفحات)مایع باتری قرار گرفته باشد وهفته ای یک بار کنترل شود. بستهای باتری با استفاده از جوش شیرین و آب گرم تمیز و محکم شود و روی بستهاگریس مالیده شود و هیچگاه برای بستن یا باز کردن بستهای باتری فشار یا ضربه به آنها وارد نیاورید، برای اندازه کردن آب اسید داخل باتری در تابستان آب مقطر ودر زمستان آب اسید اضافه شود. و سوراخهای هواکش درب خانه های باتری باز باشد و از قرار دادن ابزار کار و اشیائ فلزی بر روی باتری خودداری شود.

الکترولیت یا اسید باتری: 

مایع داخل باتریهای سربی محلول اسید سولفوریک H₂SO₄ می‎باشد که به نسبت 75% آب مقطر و 25% اسید تهیه می‎شود.

درصد مخلوط اسید و آب مقطرو غلظت آنرا توسط هیدرومتر یا اسید سنج تعیین می‎کنند.

توصیه 1- موقعی که برای مدت طولانی نخواهید از خودرو تان استفاده کنید به مرور زمان برق باتری تخلیه می شود در اینصورت برای جلو گیری از خالی شدن برق باتری ابتدا باید آن را خشک نموده و سپس باتری را دور از رطوبت نگهداری نمائید.

توصیه 2- موقعی که استارت می زنید و برق به صفحه نمایشگر سرعت نمی رسد ابتدا باتری را بررسی کنید و سر باتری یا بست ها و یا کابل ها را بررسی نمائید.

توصیه 3- از اتصال کوتاه نمودن قطبهای باتری بپرهیزید زیرا باعث ترکیدن باتری و ایجاد ضایعه میگردد.

توصیه 4- دقت شود که سوراخهای هواکش درب خانه های باتری باز باشند.

ب) مدارهای الکتریکی

مدارهای اصلی الکتریکی خودروها عبارتند از:

1- مدار جرقه 2- مدار شارژ 3-مدار روشنائی

علاوه بر مدارهای اصلی فوق ،در اکثر خودروها مدارهای فرعی نیز وجود دارد که از جمله مدار استارت ،مداربوق،مداربرف پاک کن،وغیره می باشد.

مدار جرقه:

بر دونوع است:

1- مدار اولیه یا مدار فشار ضعیف

2- مدار ثانویه یا مدارفشار قوی.

اگر یک موتور احتراق داخلی که به کمک جرقه شمع کار می کند بخواهد بطور صحیح و مناسب به کار خود ادامه دهد. لازم است که جرقه درست در لحظه معین و مورد نیاز به الکترودهای شمع آن تحویل داده شود. اکثر عیوب جزئی و اشکالات که باعث روشن نشدن و یا درست کار نکردن موتور می شود را می توان به درست کارنکردن سیستم جرقه نسبت داد.

اصول کار مدار جرقه بصورت زیر است:

ولتاژ خیلی کم باتری(12ولت)به کمک کویل و پلاتینهای دلکو در لحظه معینی به ولتاژ نسبتاً زیادی تبدیل شده و به وسیله چکش برق و درب دلکو به شمع سیلندری که در اواخر مرحله تراکم قرار دارد منتقل می شود. بدین صورت که هنگامی که دهانه پلاتینهای دلکو بسته است هسته مرکزی کویل در اثر عبور جریان باتری از سیم پیچی اولیه کویل آهنربا شده و درست در لحظه ای که دهانه پلاتینهای دلکو بوسیله چهار ضلعی میل دلکو از یکدیگر جدا می شوند، به کمک خازن (فیوز دلکو)ولتاژ فوق العاده زیادی در سیم پیچی ثانویه کویل پدید می آید ،این ولتاژ زیاد به برج مرکزی درب دلکو منتقل شده و از آنجا توسط چکش برق و بنا به ترتیب احتراق صحیح به شمع سیلندری از موتور که در حوالی انتهای مرحله تراکم قراردارد می رسد(هر یک از برجهای فرعی درب دلکو توسط سیم ولتاژ زیاد که به وایر موسوم است به یکی از شمع ها متصل هستند.ضمناً برج اصلی درب دلکو نیز توسط وایر به برج مرکزی کویل مرتبط است).

ج) کویل و ساختمان آن:

کویل ترانسفورماتور فشار قوی است که وظیفه دارد ولتاژ ضعیف باتری را بین 5000تا 25000 ولت افزایش دهد.علت اختلاف دو عدد فوق شرایط مختلف کار موتور می باشد که در حالت عادی احتیاج به ولتاژ بین 5 تا 10 کیلو ولت ولی در شرایطی که هوا سرد است یا مقاومت در دهانه پلاتینهای شمع زیاد است مانند رسوب گرفتگی، زیاد بودن سوخت کاربراتور، روغن سوزی داشتن موتور و غیره ولتاژ جرقه باید بیشتر باشد.

کویل از قطعات:

1- سیم پیچهای اولیه

2-سیم پیچهای ثانویه

3-هسته کویل

4- غلاف یا جلد کویل

5-مقاومت کویل تشکیل یافته است.

د) دلکو:

دستگاهی است که با انرژی گرفتن از موتور وظیفه قطع و وصل جریان مدار اولیه کویل را به عهده دارد.

وظیفه دلکو در مدار جرقه زنی به شرح زیر است:

1- قطع و وصل مدار اولیه توسط پلاتین

2- تقسیم ولتاژ قوی خروجی کویل بین شمعهای موتور برحسب ترتیب احتراق هر موتور

3- تنظیم پیش جرقه متناسب (آوانس) برحسب دور و نیاز موتور بطور خودکار

پلاتین: در دلکوهای معمولی اتومبیلها برای قطع و وصل مدار اولیه کویل برای ایجاد جریان جریان متغیر از پلاتین استفاده می‎شود. چون برق باتری از نوع جریان مستقیم است و برای بالا بردن ولتاژ در مدار ثانویه کویل نیاز به جریان متغیر است .

درب دلکو: ولتاژ قوی کویل را دریافت داشته و سپس توسط چکش برق بین شمعها تقسیم می‎نماید.

خازن دلکو: جهت بالا بردن ولتاژ در ثانویه به کار می‎رود.

چکش برق: وظیفه دارد برق ولتاژ قوی در دلکو را بطور منظم به وایرها جهت جرقه شمع برساند. جنس چکش برق هم مانند در دلکو عایق بوده و در مقابل حرارت نیز مقاوم است.

تنظیم دهانه پلاتین:پس از هر تعویض یا سرویس باید دهانه پلاتین توسط فیلر اندازه گیری شود که این اندازه در اتومبیلهای مختلف متفاوت است. در مورد پیکان این مقدار 4ر0 میلیمتر میباشد.

نگهداری دلکو:

هر8000کیلومتر دردلکورابازکنیدوهنگامی که چکش برق راازروی میل دلکو برمی دارید،دوسه قطره روغن موتورداخل سوراخ میل دلکوبریزید.این کارباعث می شود وزنه های مربوط به آوانس وزنه ای دلکو روغنکاری شوندوگیرنکنند.درضمن این روغن شفت دلکورانیز روغنکاری می کند .همچنین مقداری گریس یاوالوالین به قسمت چهارضلعی میل دلکو که زایده فیبری پلاتین متحرک روی آن حرکت می کندبمالید.میل دلکورابیش ازاندازه روغنکاری نکنید،زیرا ممکن است مقدار زیادآن باعث شودکه دهانه پلاتین ها نیز چرب شودودرمدار جرقه اشکال ایجادکند.

بعدازهر 8000کیلومتر سطوح تماس پلاتین هابایکدیگررابررسی کنید.اگر روی سطح تماس یکی ازپلاتین ها برجستگی وروی سطح تماس پلاتین دیگر فرورفتگی به وجودآمده باشدبایدپلاتین هاراعوض کنید.

ه) شمع:

آخرین قطعه مدار ثانویه است که ولتاژ قوی کویل را بصورت پرتاب جرقه در آورده و باعث انفجار در اتاق احتراق می شود.

عیب‎یابی موتور از طریق شمع:

از رنگ الکترود شمع می‎توان به عیب آن پی برد:

اگر پایه شمع به رنگ قهوه‎ای و الکترود آن به رنگ خاکستری باشد نوع شمع برای موتور مناسب است. موتور در شرایط خوبی کار می‎کند. سوخت و هوای آن مناسب است. روغن سوزی ندارد. زمان جرقه زنی مناسب است.

اگر پایه شمع قهو‎ه‎ای روشن و الکترودهای آن به رنگ سفید باشد. نوع شمع برای موتور مناسب نیست. سوخت مناسب نیست یعنی هوا نسبت به سوخت بیشتر است به همین دلیل شمع حرارت زیادی دریافت می‎کند.

اگر پایه و الکترودهای شمع دوده گرفته باشد. شمع مناسب نیست. یعنی شمع سرد است. سوخت مناسب نیست یعنی بنزین نسبت به هوا بیشتر می‎باشد. موتور سرد کار می‎کند.

اگر پایه و الکترودهای شمع دود زده و چرب باشد. موتور روغن سوزی دارد. شمع مناسب نیست یعنی سرد است. سوخت مناسب نیست.

توصیه می شود هر 8000 کیلومتر شمع ماشین را تمیز و هر 16000 کیلومتر آنرا تعویض نمائید

و) استارت

دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل نموده و مکانیزم آن راه اندازی موتوربوده و انرژی اولیه خود را از باتری تأمین می کند.

ز) دینام

دستگاهی است که محرک آن موتور بوده و انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل می نماید کاربردآن جهت تأمین انرژی الکتریکی دستگاههای مصرفی خودرو و شارژ باتری می باشد.

ح ) آفتامات

دستگاهی است که به منظورتنظیم ولتاژ و جریان خروجی دینام بکار رفته است.

توجه:به یاد داشته باشید که معمولاً شمع های موتور بازائ هر 5000کیلومتر مسافت نیاز به سرویس دارند و عمر شمع ها نیز بین 25000تا 35000کیلومتر می باشند.

آشنایی بادستگاه انتقال نیرو ( انتقال حرکت به چرخها)

در خودرو دستگاههائی لازم است تا نیروی تولید شده موتور رابه چرخها منتقل نموده وخودرو رابه حرکت درآورد ویادرموقع توقفهای کوتاه نیروی موتور راازچرخها قطع نماید .برای انتقال نیروی موتوربه چرخها ، بین موتور وچرخها دستگاه مختلفی به نام دستگاههای انتقال نیرو واقع شده است.

دستگاههای انتقال نیرو شامل دستگاههاوقطعاتی هستندکه بین موتوروچرخهاقرارگرفته ونیروی حاصله موتورراپس ازتغییر وتبدیل به چرخها منتقل وسبب حرکت خودرومی گردند. محور حرکت بستگی به سیستم خودروممکن است درچرخهای عقب ویاچرخهای جلو قرار گرفته باشد.

دستگاه انتقال به ترتیب بعدازموتورعبارتنداز:

1-دستگاه کلاچ

2- دستگاه جعبه دنده

3- میلهای گاردان وقفلهای گاردان

4-محورها (گرداننده های نهائی دیفرانسیل، میل پلوسها)

الف)تعریف کلاچ

کلاچ برای قطع و وصل نیروی موتور به گیربکس به کار می رود.حرکت اتومبیل از حال سکون باید به نرمی صورت گیرد پس ارتباط بین موتور و گیربکس باید به تدریج برقرار شود .تعویض دنده در حرکت و یا خلاص کردن دنده به منظور توقف خودرو نیز از وظایف کلاچ است .

به طور کلی کلاچ وظیفه دارد

1- انتقال قدرت مطمئن بدون لرزش وبوکسباد خود دستگاه کلاچ

2- سبک بودن تا در مقابل دور موتور دور کافی داشته باشد.

و قطعات آن عبارت است از

1- صفحه کلاچ

2- دیسک کلاچ

3- پدال

4- دوشاخه کلاچ

5- بلبرینگ کلاچ

نحوه عمل دستگاه کلاچ:

توسط فشار پای راننده به پدال کلاچ نیروی وارده از طریق اهرم بندی یا فشار هیدرولیکی به دو شاخه کلاچ و سپس به آسیابک یا خورشیدی دیسک منتقل شده و در نتیجه صفحه فشار دهنده به عقب کشیده شده و صفحه کلاچ از فلایویل جدا و در نتیجه انتقال نیروی موتور از گیربکس قطع می‎شود و با رها کردن مجدد پدال کلاچ فنرهای صفحه فشار دهنده دیسک ، صفحه کلاچ را مجدداً به فلایویل محکم چسبانده و در نتیجه نیروی موتور انتقال پیدا می کند.

نگهداری سیستم کلاچ :

مفصل بندیهاوگریس خورآن بایدبه موقع گریس کاری شود ومیزان خلاصی کلاچ اندازه باشد.

بازدیدازعمل کلاچ ازنظر بکسبادکردن ، صداکردن ، ارتعاش یا لرزش ولق بودن اهرم بندیها وترک خوردگی یا شکستگی باید امتحان شودودرصورت وجودمعایب به موقع به تعمیرگاه مراجعه شود.

پس از هر 8000 کیلومتر ویا هر سه ماه ، هر کدام که زودتر اتفاق بیفتد، سطح مایع داخل مخزن ذخیره ای که در بالای پمپ کلاچ واقع شده است را نگاه کنید. سطح مایع مخزن بالای پمپ ترمز را نیز ببینید. اگر سطح مایع کمی پایین است آن را پر کنید ولی اگر سطح مایع به مقدار خیلی زیادی افت کرده است، احتمالاً سیستم دارای نشتی است. اگر نشتی وجود داشت، کارهای لازم را انجام دهید. درپوش مخزن ذخیره را تمیز و سوراخ هواکش واقع روی درپوش را کاملاً بازکنید. 

عیوب کلاچ، نحوه تشخیص ورفع آنها :

معمولاً عیب عمده ای که در سیستم کلاچ به وجود می آید یکی فرسایش سریعتر از حد طبیعی زغال کلاچ و تمام شدن آن و دیگری فرسایش لنت (صفحه کلاچ) است.

عیب اول در اثر نیم کلاچ گرفتن زیاد و استفاده بی مورد از پدال و قرار دادن پا روی آن ناشی می شود.

عیب دوم در اثر فرسایش بیش از حد طبیعی صفحه کلاچ شروع می شود و با بکسباد کردن کلاچ آشکار می گردد. یعنی در این حالت موتور با سرعت طبیعی می چرخد اما خودرو به طور مناسب شتاب نمی گیرد و در سربالایی ها حرکت آن آهسته می شود. 

2- اشکال در آزاد شدن صفحه کلاچ هنگامی که پدال کاملا فشرده است .این اشکال ممکن است به واسطه یک یا چند عامل مختلف باشد. از نشانه ها یا علائم این اشکال جا نرفتن یا مشکل جا رفتن دنده ها است هنگامی که خودرو ایستاده و موتور روشن است و همچنین هنگامی که دنده جا می رود همراه با صدا و تکان خودرو است.

3- گاهی اوقات ممکن است هم زغال کلاچ و هم صفحه کلاچ همراه با هم فرسوده شده باشند. از نشانه های این عیب ایجاد صدای نا متعارف هنگام فشار دادن پدال کلاچ است و در این حالت نیز پیاده کردن کلاچ ضروری است.

4- عیب دیگر کلاچ لرزش خودرو است .این لرزش مخصوصاً هنگامی که پا از روی پدال برداشته می شود و موتور و جعبه دنده در گیر می شوند قابل ملاحظه تر می شود. هر چند که با کلاچ گرفتن امکان دارد لرزش خودرو مشهود تر شود با این وجود ممکن است عیب اصلی از کلاچ نباشد.

دستگاه جعبه دنده

جعبه دنده برروی خودرو بلافاصله بعد از کلاچ واقع شده ونیرو راازکلاچ گرفته وبه محورها ویاسایر قسمتهای دستگاه انتقال می رساند . جعبه دنده قادر است مانند کلاچ نیروی موتورراقطع ووصل نمایدوهمچنین می تواند دور وقدرت موتور رابه قدرت وسرعتهای مختلف تنظیم نماید.راننده خودرو به کمک دسته دنده می تواند دروضعیتهای مختلف سرعت وقدرت لازم رابه چرخهابدهد(دنده های 1و2و3و... ) وجعبه دنده قادر است جهت حرکت خودروراتغییر داده تا مواقعی که لازم است خودروبه طرف عقب حرکت نماید.

تعویض دنده معکوس: هنگامیکه مجبور هستید در ترافیک سنگین سرعت خودرو را کاهش دهید و یا در سر بالایی ها رانندگی کنید، قبل از آنکه به موتور فشار آید ،از دنده معکوس مناسب استفاده کنید.دنده معکوس احتمال ریپ زدن موتور را کاهش داده و برای افزایش سرعت ، شتاب بهتری به خودرو می دهد.

نگهداری جعبه دنده:

دسته دنده درمحل دنده های مختلف به طرز صحیح قرارداده شود . حداکثر سرعت مجاز درهردنده رعایت شود. دنده صحیح درشرایط رانندگی انتخاب شود.خودروزیادترازظرفیت بارگیری نشود ازجعبه دنده درغیرازمواقع ضروری به عنوان ترمزاستفاده نشود.سطح روغن ونوع روغن کنترل شود.

علاوه بر بررسی سطح روغن جعبه دنده که باید پس از هر 8000 کیلومتر انجام دهید کارخانه سازنده توصیه کرده است که برای خودرو نو پس از 800 وپس از آن هر 50000 کیلومتر روغن جعبه دنده را عوض کنید.

برای بررسی سطح روغن جعبه دنده باید خودرو را روی سطح افقی قرار دهید و پیچ ریختن و بررسی روغن جعبه دنده را که در طرف راست پوسته آن قرار گرفته است، باز کنید. در صورت پایین بودن سطح روغن، آنقدر به آن واسکازین با مشخصات صحیح اضافه کنید تا اینکه سرازیر شود. برای دیدن این حالت در هوای سرد ممکن است کمی زمان لازم باشد. درچنین حالت بیش از اندازه جعبه دنده را از روغن پر نکنید زیرا ممکن است فشار داخلی اضافی که در حین کار به وجود می آید باعث ترکاندن کاسه نمد و یا نشت روغن شود.

برای تخلیه وپر کردن مجدد واسکازین جعبه دنده ابتدا خودرو را برای زمان کافی به کار اندازید تا گرمای کافی از موتور به جعبه دنده منتقل شود وواسکازین جعبه دنده را رقیق تر کند. آنگاه خودرو را روی سطح افقی قرار دهید و پیچهای تخلیه و پر کردن واسکازین جعبه دنده را باز کنید

جعبه دنده اتوماتیک:

از مزیت های جعبه دنده اتوماتیک این است که دنده ها را بطور خودکار تعویض می کند و وظایف راننده را کاهش می دهد، در نتیجه او مجبور نخواهد بود در تعویض دنده ها مهارت خاص رانندگی را داشته باشد.در این نوع سیستم های انتقال قدرت ، متناسب با مقاومت مسیر حرکت ،که به وزن،سرعت و موقعیت خودرو بستگی دارد ، در مواقع لزوم تعویض دنده ها بطور خودکار صورت می گیرد.در جعبه دنده های معمولی سرعت بیش از حد و یا ناهماهنگی بین سرعت چرخهابه ویژه اگر راننده غیر ماهر باشد، به استهلاک سریع قطعات خواهد انجامید ، در صورتیکه در جعبه دنده های اتوماتیک راننده تنها به اهرم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز برای سرعت گیری نیاز دارد. جعبه دنده های اتوماتیک به مجموعه ای به نام مبدل گشتاور مجهز می باشند.مجموعه نامبرده با روغن کار می کندو دوام کافی دارد . با انتقال حرکت آرام از موتور، از وارد شدن ضربات ناگهانی به اجزای مسیر انتقال قدرت جلوگیری میکند و در نتیجه تعمیرات را کاهش میدهد.

جدول عیب یابی جعبه دنده

منبع:khalilabdi.blogsky.com

آشنائی با خودرو (چهارم)

دیفرانسیل

دیفرانسیل دستگاهی است که قدرت موتور راطبق احتیاجات هریک ازچرخهای عقب بین آنها تقسیم می کند .در سرپیچها ودست اندازها هردوچرخ یک مقدارنیرومصرف نکرده بلکه یکی کمترودیگری زیادتر دورداشته بدین لحاظ چرخها روی یک محور سوار نشده هرکدام دارای محورجداگانه ای می باشند ودیفرانسیل قدرت موتوررابنا به احتیاج هریک ازچرخها بین آنهاتقسیم می کند.و حرکت مستقیم را میگیرد به حرکت 90 درجه به چرخها میدهدودوران زیاد جعبه دنده را گرفته به دور کم با قدرت زیادی به چرخها می دهد و دارای چرخدنده ذیل میباشد :

1-    چرخدنده پنیون

2- چرخدنده کرانویل

۳- چرخدنده پلوس                                                                                   

۴ - چرخدنده هرز گرد

نگهداری  محورها (دیفرانسیل ):

دیفرانسیل تمیزباشد.پوسته آن ترک وروغن ریزی نداشته باشد. اندازه بادلاستیکها یکی باشد و یک نوع ویک اندازه باشند.درهنگام رانندگی وگیرکردن خودرودرجاده های خراب به ماشین فشار واردنیاورید.و هر 50000 کیلومتر باید واسگازین آن عوض شود و هر تعویض روغن باید از واسگازین داخل دیفرانسیل بازدید نموده ودر صورت کم کردن مقدار کم شده را جبران نموده و علت کم کردن رابر طرف نمائیم 

علل خرابی پلوس:

روشن کردن خودروبه وسیله دنده درحال حرکت ، استفاده ناصحیح ازدنده درحال حرکت ، شل بودن پیچهای سرپلوس ، استفاده نابجا وغلط ازترمزیاترمزدستی ،  ضربه زدن شدیدبه خودروبه علت رها کردن سریع کلاچ. بکسل کردن وسیله نقلیه ای که وزن آن بیشتراز وزن خودرو باشد

 آشنائی بادستگاه کنترل حرکت اتومبیل(دستگاه تعلیق.چرخها.لاستیک.فرمان.ترمز)

عوامل انجام دهنده حرکت اتومبیل عبارتند ازمحور چرخها (اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها(دستگاه تعلیق)  ،چرخها ، لاستیکها ، فرمان اتومبیل ، ترمزهاوغیره.

کاربرد دستگاه تعلیق:

الف)وزن خودرو را بین هردو محور بطور مساوی تقسیم می کند.

ب) ضربه های جاده را به طورمساوی روی چرخها منتقل می کند. بنابراین هردوفنرضربه های جاده راگرفته وبه دوقسمت مساوی تقسیم می نمایند.

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق :

قسمتهای مختلف دستگاه تعلیق عبارتنداز:محورها(اکسلها) ، فنرها وکمک فنرها.

اکسلهادونوعند: اکسل جلو و اکسل عقب.

فنرها: فنرهادراتومبیلهابرای ازبین بردن ارتعاشات وتکانهائی است که براثر برخوردچرخهاباپستی وبلندیهاودست اندازهاایجادمی شودوبین شاسی ومحوروچرخهاسوارمی شوند.

چرخها: شاسی اتومبیل که همه قطعات روی آن قرار داردتوسط اکسل جلووعقب روی چرخها قرارگرفته وحرکت چرخهااتومبیل رابه جلومی برد. چرخهای جلوعلاوه برحرکت دورانی  ، توسط فرمان اتومبیل دراختیار راننده هستند.

به مجموعه وسائل حرکتی ، ترمز ولاستیک ورینگ و قالپاق چرخ گفته می شود .

رینگ و قالپاق باید روزنهدار و دارای هوا خوری باشد در صورت نداشتن هواخوری باعث داغ کردن کاسه ترمز میگردد و این عامل هم باعث لیزخوردن میگردد.

لاستیکها: لاستیکها برای ازبین بردن نوساناتی است که دراتومبیلها دراثر پستی وبلندی وموانع جاده تولیدمی شود و برسه نوع هستند:

1- توپر                      2-توخالی                  3- تیوپ دار 

توپر دروسایل نقلیه کندرواستفاده می گردد و کار آن جابجایی قطعات فوق سنگین میباشد مثل چرخهای جلو لیفتراک.

نگهداری لاستیک: نگهداری لاستیک شامل اعمالی است که بایدبطورمرتب انجام شودتااطمینان حاصل گردد. این اعمال عبارتنداز:

الف) تنظیم باد

هرتایرباید باباد مخصوص کارکند.معمولا اندازه باد هرتایر روی بدنه خودرو نوشته می شود. برای سنجیدن بادتایر بایدازدرجه باداستفاده نمود وهرگز نباید با چشم حدس زد.لاستیک کم باد ویالاستیکی که بیش ازاندازه بادداشته باشد.خطرناک بوده وعمرلاستیک راکم می کند .اگر بادزیادداشته باشد بطورنامنظم سائیده شده وخاصیت ارتجاعی خودراازدست می دهد.

فشار کمتر از حد معمول لاستیکها عواقب زیر را در پی دارد :

1- سائیدگی و فرسودگی لاستیکها

2-عدم کارکرد دقیق آنها

 3-افزایش مصرف بنزین

 4-باعث میشود تا لبه بر آمده کنار رینگ ، فاقد آب بندی لازم باشد و فشار بیش از حد باعث کج شدن رینگ و جدا شدن لاستیک از رینگ می گردد.

 در صورتیکه فشار باد لاستیکها بیش از حد معمول باشد:

1- رانندگی با خودرو به راحتی میسر نبوده

2- سطح میانی لاستیک به سرعت سائیده می شود

3-خطرات ناشی از وقوع تصادفات را در اثر انحرافات فرمان به دنبال خواهد داشت.

ب ) متناسب بودن لاستیک

تایرهای زوجی ولاستیکهای هرخودرو بایدازنظر نوع وآج باهم یکنواخت باشندتاباعث سائیدگی غیریکنواخت لاستیک نگردد.بعلاوه عدم تناسب لاستیکها به کمک ودیفرانسیل نیز صدمه می زند.

ج ) جابجا نمودن لاستیک

هر 8000 کیلومتر بایدلاستیکهای یک خودرورابطورضربدر (1به4و2به3) ومنظم عوض نمایند.

د)سائیدگی نامرتب

اگرآثار سائیدگی نامرتب درلاستیکهامشاهده شد.دلیل براین است که چرخهای خودروبطور دقیق تنظیم نیست وبایدآنراتنظیم نمود.

توجه داشته باشید که وجودفشار بادصحیح درتایرهای دارای امتیازاتی بشرح ذیل می باشد.

الف) داشتن تسلط بیشترراننده درحرکت خودرو.

ب )داشتن ترمزدقیق تردرحرکت وپیچیدن خودرو.

ج )صرفه جوئی درمصرف سوخت. ضمنا کمترین تغییردرشکل تایرها موجب افزایش اصطکاک چرخشی اتومبیل درجاده ها می گردد.

د)افزایش عمرودوام بیشتر تایرها.

بالانس چرخها:

اگر بالانس چرخها دقیق انجام گرفته باشد،رانندگی بسیار آسان بوده و در ضمن از سائیدگی آج لاستیکها نیز کاسته می شود.

بالانس غلط چرخها ، و نا میزان بودن آنها ، باعث بروز ارتعاشات آزار دهنده و سائیدگی نا همگون لاستیکها می گردد.

نحوه تعویض تایرپنچر:

1-    خودرورادرمحلی سفت وهموار متوقف وترمزدستی راکشیده ودسته دنده رادروضعیت دنده یک ویاعقب قرارداده وجلوی چرخ مخالف موقعیت جک راباآجریاسنگ مهار نمائید.

2-    ابتداتایر زاپاس راازداخل صندوق عقب خارج نموده ودر نزدیکی تایر پنچر قراردهید.

3-    هریک ازپیچهای چرخ رابرخلاف جهت عقربه های ساعت شل کرده وتازمانیکه لاستیک کاملا ازروی زمین بلندنشده هیچیک ازمهره ها رابیرون نیاورید.

4-    سرجک رادرمحل مخصوص خودقرارداده ودستگیره جک را درجهت حرکت عقربه های ساعت آنقدر بگردانیدتالاستیک ازروی زمین کاملا بلندشود.

5-    لاستیک زاپاس رادرجای لاستیک بازشده قرارداده وپیچهای چرخ رابادست تاآخرسفت کنید.سپس باآچارچرخ پیچهای چرخ رابصورت ضربدری سفت کرده جک راچرخانده ولاستیک راپائین آورید.مجددا پیچهای چرخ راسفت ومحکم نمائید.

یادآوری مهم:

1-    فشاربادتایرهارابایدهنگامی که تایرهاسردمی باشند اندازه گیری کرد.زیراتایرهای گرم همواره دارای فشارباداضافی می باشند هیچ وقت نباید درحالیکه لاستیکها گرم هستند فشارباداضافی آنهاراخالی کرد.

2-    بالانس چرخهابایددقیق انجام شود.بالانس چرخهارانندگی رابسیارآسان نموده ودرضمن ازسائیدگی آج لاستیکها نیزکاسته می شود.

3-    چون آج لاستیکها به مرور زمان سائیده وصاف شده وضریب اطمینان آن درزمان گرفتن ترمزکم شده وخطربروزتصادف افزایش می یابدبنابراین بایستی دقت لازم درحفظ ونگهداری آنها بعمل آیدضمنا جنس ونوع لاستیک دررانندگی بدون خطر حائز اهمیت است.

منبع:khalilabdi.blogsky.com