سوال : باتوجه به شکل بافت گرهی در قلب، اهمیت دو مورد زیر را در کار قلب توضیح دهید: :
1-فرستادن پیام از گره دهلیزی بطنی به درون بطن، با فاصله زمانی انجام می شود.
اهميت اين فاصلة زماني در اين است كه فرصت كافي براي پر شدن بطن‌ها وجود داشته باشد. در اين فاصله خون از دهليزها وارد بطن‌ها مي‌شود و بطن‌ها با خون پر مي‌شوند. سرعت هدایت پیام در گره دهلیزی بطنی کم بوده و اگر این چنین نبود دهلیز و بطن تقریبا همزمان منقبض می شدند  .
2-انقباض بطن ها از قسمت پایین آن ها شروع می شود و به سمت بالا ادامه می یابد.
چون بطن‌ها خون را به سمت بالا و به درون سرخرگ‌ها مي فرستند براي تخلية كامل بطن بهتر است انقباض از پايين شروع و به سمت بالا ادامه يابد. یک لوله خمیر دندان را تصور کنید ، اگر شما از پایین فشار بیاورید خمیر دندان بیشتر بیرون می آید، به طوری که این روش نسبت به آنکه از بالا فشار بیاوریم بیشتر موثر است.
فعاليت صفحة 69: با توجه به چرخه ضربان قلب، به موارد زیر پاسخ دهید:
 الف)در هر مرحله از چرخه قلبی، وضعیت دریچه های قلبی را بررسی، و باز یا بسته بودن آنها را مشخص کنید.
                                                                                                         سيني                               دهليزي بطني
                        الف) در مرحلة استراحت عمومي                    بسته                         باز
                                                انقباض دهليزي                  بسته                         باز  
                                                انقباض بطني                    باز                           بسته           
دریچه های دهلیزی-بطنی هنگام انقباض بطن ها بسته و در بقیه حالات بازند.
دریچه های سینی شکل هنگام انقباض بطن ها بازند و در بقیه حالات بسته اند.
هیچگاه همه دریچه ها همزمان باز نیستند.
در زمان هر دو صدای قلب هر چهار دریچه بسته اند.
ب) با توجه به زمان های مشخص شده در چرخه قلبی، تعداد ضربان طبیعی قلب را در دقیقه محاسبه کنید
ب) زمان يك چرخه (يك ضربان)          75 = 8/0 ÷ ثانيه 60 = 1 دقيقه                     8/0 = 4/0 + 1/0 + 3/0
پ)در جدول زیر، فشارخون در قسمت های مختلف، پس از گذشت زمان هایی نشان داده شده است . با توجه به جدول، به پرسش های زیر پاسخ دهید.
 1-در چه زمانی خون به درون آئورت جریان پیدا می کند؟ وقتي كه فشار بطن از آئورت بيشتر شود، فشار بطن 7/6 است، فشار آئورت 6/10 است در اين حالت دريچه‌هاي سينه، بسته هستند. با افزايش فشار بطن چپ از 7/6 به 3/17 در اين فاصله فشار بطن از آئورت بيشتر مي‌شود و خون به درون آئورت جريان پيدا مي‌كند. پس جواب بين 2/0 تا 3/0 ثانيه است.
2- بین چه زمان هایی دریچه های دهلیزی بطنی بسته هستند؟ وقتي فشار بطن از دهليزها بيشتر است، در دو رديف اول، فشار دهليز بيشتر از بطن است ولي در فاصله 1/0 تا 2/0 كه فشار بطن از 7/0 به 7/6 مي‌رود، فشار بطن از دهليز بيشتر و دريچه‌هاي دهليزي بطن بسته مي‌شوند و در ادامه نيز چون فشار بطن‌ها از دهليزها بيشتر است اين دريچه‌ها بسته هستند، يعني از 2/0 بسته مي‌شوند و تا انتهاي 4/0 بسته هستند.
3-در فاصله چه زمان هایی هر دو دریچه سینی و دولختی بسته هستند؟وقتي كه فشار آئورت از بطن بيشتر باشد، سيني‌ها بسته‌اند و وقتي فشار بطن از دهليز بيشتر باشد دو بسته مي‌شود كه اين حالت در زمان‌هاي 2/0 و 4/0 هر دو نوع دريچه بسته هستند..                
فعاليت صفحة 70: پايين صفحه گفتیم که برون ده قلبی در بالغان، در حالت استراحت حدود پنج لیتر در دقیقه است .با توجه به تعداد ضربان قلب در دقیقه، حجم ضربه ای را برحسب میلی لیتر محاسبه کنید.                       ml= cc 5000 = Lit 5
                                                                برون‌ده قلب = حجم ضربه‌اي * تعداد ضربان قلب در دقيقه
                                                                         5000 = حجم ضربه‌اي * 75
                                                                                                 
                                                                يعني در هر ضربان حدود 66 ميلي‌ليتر خون از بطن وارد سرخرگ مي‌شود.
                                                                                                                    بطن چپ   ¥ آئورت
                                                                                                                    بطن راست ¥ سرخرگ شش

تشريح قلب گوسفند
وسایل و مواد لازم: قلب سالم گوسفند، تشتک تشریح، قیچی، سوند شیاردار الف)مشاهده شکل ظاهری: سطح پشتی، شکمی، چپ و راست قلب را مشخص کنید.
نشانه‌هاي سطح پشتي:- حالت برآمده دارد (محدب).
                                - رگ هاي آكليلي (كرونر) در آن، حالت اُريب است.
                                - در اين سطح، بيشتر سرخرگ‌ها ديده مي‌شوند.
نشانه‌هاي سطح شكمي:- حالت صاف يا تخت دارد.
                                - رگ اكليلي در آن، حالت عمودي دارد.
                                - در اين سطح، بيشتر سياهرگ‌ها ديده مي‌شوند.
تشخيص سمت چپ و راست قلب:            
قرار دادن سطح پشتي روي سينه و سطح شكمي به سمت جلو- در اين حالت چپ و راست قلب مطابق دست‌هاي چپ و راست است.
سمت چپ قلب ضخامت بيشتري دارد و با لمس كردن، ديوارة آن را مي‌توان تشخيص داد.
ضخامت دیواره قلب در بطن ها را با هم مقایسه کنید .چرا بطن چپ، دیواره قطورتری دارد؟ به علت اینکه بطن چپ باید خون را به تمام قلب پمپاژ کند علت قطور بودن بطن چپ به وظيفة آن برمي‌گردد كه با انقباض آن خون به تمام بدن فرستاده مي‌شود و اين عمل مستلزم ماهيچه‌اي قوي و قطور است.
رگ های اکلیلی را مشاهده و آنها را در جلو و عقب قلب، مقایسه کنید.
رگ‌هاي كرونر (آكليلي) در جلو و عقب متفاوت‌اند. در جلو حالت مورب و در عقب عمودي هستند.
در بالای قلب، سرخرگ ها و سیاهرگ ها قابل مشاهد ه اند. دیواره سرخرگ ها و سیاهرگ ها را با هم مقایسه کنید.
سرخرگ ها دیواره محکم تری نسبت به سیاهرگ ها دارند و به همین علت، برخلاف سیاهرگ ها دهانه آنها حتی در نبود خون هم باز است اما دهانه سیاهرگ ها در نبود خون بسته است ديوارة سياهرگ‌ها ضخامت كمتري دارند ولي ديوارة سرخرگ‌ها ضخامت بيشتري دارند. اگر سرخرگ‌ها را با انگشت فشار دهيم و رها كنيم دوباره به حالت اول برمي‌گردند ولي ديوارة سياهرگ‌ها روي هم خوابيده است.
با واردکردن گُمانه(سوند)یا مداد به داخل رگ ها و اینکه به کجا می روند، می توان آنها را از یکدیگر تمیز داد. از سرخرگ  آئورت سوند به سمت بطن چپ و از سرخرگ شش سوند به سمت راست قلب، هدايت مي‌شود. -
 ب)مشاهده بخش های درونی قلب
-گمانه شیاردار را از دهانه سرخرگ ششی به بطن راست وارد کنید. دیواره سرخرگ و بطن را در امتداد سوند، با قیچی ببرید .با بازکردن آن، دریچه سینی، سه لختی، برآمدگی های ماهیچ های و طناب های ارتجاعی را می توان دید.
-به همین روش، سرخرگ آئورت و بطن چپ را شکاف دهید و جزئیات بطن چپ را مشاهده کنید.
-در ابتدای سرخرگ آئورت، بالای دریچه سینی، می توانید دو مدخل سرخرگ های اکلیلی را ببینید.
-با عبور دادن گمانه از میان دریچه های دولختی و سه لختی به سمت بالا و بریدن دیواره در مسیر سوند، می توانید دیواره داخلی دهلیزها و سیاهرگ های متصل به آنها را بهتر ببینید
- به دهلیز چپ، چهار سیاهرگ ششی و به دهلیز راست، سیاهرگ های زبرین، زیرین و سیاهرگ اکلیلی وارد می شود .اگر رگ های قلب از ته بریده نشده باشد، با گمانه به راحتی می توان آنها را تشخیص داد.

سوال : ظرفیت شش های افراد مختلف مساوی نیست. با ساختن دستگاهی مانند شکل زیر، می توانید گنجایش شش های خود و هم کلاسی هایتان را اندازه بگیرید. گنجایش ظرف وارونه، حداقل باید پنج لیتر باشد.  درابتدا، ظرف را تا گردن از آب پر و سپس در تشت وارونه کنید. ابتدا نفس بسیار عمیقی بکشید و بعد تا جایی که می توانید در لوله فوت کنید .هنگام فوت کردن بینی خود را بگیرید.

پاسخ : 1-آیا عددی که در اینجا نشان داده می شود، ظرفیت واقعی شش های شماست؟ دلیل بیاورید. خیر زیرا همیشه بین نیم تا یک لیتر هوا در شش ها باقی می ماند.(زیرا که همیشه مقداری هوای باقیمانده در شش ها حضور دارد)
2-چگونه می توانید به کمک این دستگاه، مقدار هوای دم و بازدم خود را نیز اندازه بگیرید؟
کافی است با اندکی تمرین از طریق لوله عمل دم ( به تنهایی ) انجام داده شود . بدیهی است که عمل بازدم نیز معادل دم خواهد بود.
برای اندازه گیری مقدار هوای دمی: در ابتدای آزمایش بینی خود را با گیره ای ببندیم. از طریق لوله، هوای درون ظرف مدرج را به شش ها می کشیم در نتیجه سطح آب درون آن بالا می آید و مقابل شماره ی جدید قرار می گیرد. حال با محاسبه اختلاف این عدد با عدد اولیه مقدار هوای دم مشخص می شود. برای این کار هوارا از لوله به درون شش ها می کشیم .درنتیجه حجم هوای بالای ظرف کم شده و سطح آب بالا می آید . با محاسبه ی مقداربالا آمدن سطح آب مقدار هوای دمی را محاسبه می کنیم.)باید توجه داشت وقتی عمل دم انجام می شود بهتر است که شخصی ظرف رابه آرامی پایین بیاورد
برای اندازه گیری مقدار هوای بازدمی: برای این کار ابتدا  به درون ظرف می دمیم در نتیجه سطح آب ظرف پایین می آید. و در مقابل شماره ی جدید قرار می گیرد. برای محاسبه ی عدد بازدم، اختلاف عددی که قبل از دمیدن بوده با عدد بعد از دمیدن به دست  می آوریم.

سوال  : تشریح شش گوسفند

پاسخ : 1-ویژگی ظاهری: شش به علت دارا بودن کیسه های هوایی فراوان، حالتی اسفنج گونه دارد. شش راست از شش چپ بزرگ تر است. شش راست از سه قسمت یا لپ(لوب)و شش چپ از دو قسمت تشکیل شده است
2-تشخیص شش راست و چپ: اگر در نمونه ای که تهیه کرده اید مری نیز وجود دارد، به محل قرارگیری آن توجه کنید. نای در جلو و مری درپشت قرار گرفته است و به این ترتیب می توانید سطح جلویی و پشتی نای و شش ها(و در نتیجه راست و چپ آن ها)را نیز مشخص کنید.
مری را جدا کنید. برای تشخیص سطح جلویی و پشتی نای در حالتی که مری از آن جدا شده است، کافی است به یاد داشته باشید که غضروف های نایC  شکل اند این وضعیت باعث می شود که دهانه حرف  C از سایر قسمت ها نرم تر باشد .با لمس کردن، این قسمت را پیدا کنید .این قسمت، محل اتصال نای به مری و بنابراین سطح پشتی نای است.
3-بررسی انبساط پذیری شش ها :با یک تلمبه از نای به درون شش ها بدمید و خاصیت انبساط پذیری و قابلیت کشسانی شش ها را مشاهده کنید.
4-بررسی ساختارهای درونی: نای را از قسمت نرم آن( دهانه حرف(C  در طول، برش دهید تا به نزدیکی شش ها برسید. در نای گوسفند، قبل از دو نایژه اصلی، یک انشعاب سوم هم مشاهده می شود که به شش راست می رود. مدخل این انشعاب و بعد نایژه های اصلی را مشاهده کنید.
برش طولی نای را از مدخل نایژه اصلی ادامه دهید .دقت کنید که بریدن نایژه اصلی به سادگی نای نیست و این به علت ساختار غضروف های نایژه است که در ابتدا به صورت حلقه کامل و بعد به صورت قطعه قطعه است .در طول نای، مدخل های نایژه های بعدی قابل مشاهده است.
اگر تکه ای از شش را ببُرید، در مقطع آن سوراخ هایی را مشاهده می کنید که به سه گروه قابل تقسیم اند. نایژه ها، سرخرگ ها و سیاهرگ ها .لبه نایژه ها به علت دارا بودن غضروف، زبر است و به این ترتیب از دو رگ دیگر قابل تشخیص است .سرخرگ ها دیواره محکم تری نسبت به سیاهرگ ها دارند و به همین علت، برخلاف سیاهرگ ها دهانه آنها حتی در نبود خون هم باز است اما دهانه سیاهرگ ها در نبود خون بسته است.
اگر تکه ای از شش را ببرید و در ظرفی پر از آب بیندازید خواهید دید که روی سطح آب شناور می ماند .چرا؟
با توجه به کیسه هوایی و اینکه در شش ها فضای خالی وجود دارد روی سطح آب شناور می ماند.

سوال  : آیا هوای دمی با هوای بازدمی متفاوت است؟
پژوهش های دانشمندان در ابتدا، وجود سه گاز نیتروژن، اکسیژن و کربن دی اکسید را در هوا نشان داد .در این آزمایش، هوای دمی و بازدمی را از نظر مقدار نسبی کربن دی اکسید بررسی می کنیم .اما چگونه می توان مقدار کربن دی اکسید را در هوا تشخیص داد؟

پاسخ  : برای انجام این آزمایش می توان از محلول آب آهک (بی رنگ)یا برم تیمول بلو رقیق(آبی رنگ)که معرّف کربن دی اکسید هستند استفاده کرد. با دمیدن کربن دی اکسید به درون این محلول ها،آب آهک شیری رنگ و برم تیمول بلو، زرد رنگ می شود.
1-دستگاه را مطابق شکل سوار کنید. انتهای لوله بلند را درون محلول و انتهای لوله کوتاه را در بالای محلول قرار دهید.
2-به آرامی از طریق لوله مرکزی، عمل دم و بازدم را انجام دهید. در هنگام دم، در کدام ظرف، حباب هوا مشاهده می شود؟ هنگام بازدم چطور؟
 3-دم و بازدم را ادامه دهید تا رنگ معرّف در یکی از ظرف ها تغییر کند .آن را یادداشت کنید.
4-چند دقیقه دیگر نیز به دم و بازدم ادامه دهید و تغییرات بعدی رنگ را در هر دو ظرف مشاهده، و یادداشت کنید
5-اکنون به پرسش های زیر پاسخ دهید:
 الف )چرا هوای دمى، به یک ظرف و هوای بازدمی، به ظرف دیگر وارد می شود؟ درهنگام دم هوا از لوله کوتاه در ظرف الف وارد شش ها می شود . در حالی که به دلیل وجود لوله ی بلند در ظرف ب هوا از این لوله وارد نمی شوند. در هنگام بازدم هوا از لوله ی بلند در ظرف ب خارج می شود در حالی که در ظرف الف وجود محلول از افزایش فشارهوا جلوگیری کرده و اجازه ی خروج مواد از لوله کوتاه در ظرف الف را نمی دهد.
ب )نخست در کدام ظرف تغییر رنگ مشاهده کردید؟ ظرف ب
پ )آیا معرّف در هر دو ظرف سرانجام تغییر رنگ داد؟ این موضوع چه چیزی را برای ما روشن می کند؟ بله . ابتدا محلول ظرف ب تغییر رنگ می دهد ولی مدتی بعد ظرف الف نیز تغییر رنگ می دهد. این موضوع نشان می دهد که هم در هوای دمی و هم در هوای بازدمی دی اکسید کربن وجود دارد ولی در هوای بازدمی مقدار آن بیشتر است.
2 ) هنگام دم از انتهای لوله ی بلند داخل ظرف A  و هنگام بازدم از انتهای لوله ی بلند داخل ظرف B  حباب خارج می شود.
3 ) تغییر رنگ در ظرف B مشاهده می شود.
4 ) با گذشت زمان تغییر رنگ در ظرف A نیز مشاهده می شود.
پاسخ به پرسشها :
الف ) انتهای لوله بلند متصل به لوله ی مرکزی داخل مایع ظرف B قرار دارد بنابراین هنگام دم مایع بر اثر مکش ایجاد شده وارد این لوله می شودو هوا از لوله ی کوتاه متصل به لوله ی مرکزی وارد می شود. البته این هوا از خارج از طریق لوله بلند ظرف A وارد این ظرف می شود. هنگام بازدم هوای ظرف A راهی برای خروج ندارد پس هوای زیادی وارد این ظرف نمی شود.در حالیکه هوا از طریق لوله ی بلند وارد مایع ظرف B شده و در نهایت به وسیله ی لوله ی کوتاه ظرف B خارج می شود
ب ) در ظرف مربوط به لوله ی هوای بازدمی ( ظرف B ) که حباب های هوا از آن خارج می شوند.
ج ) بله هوای بازدمی به ظرف A نیز وارد می شود البته به مقدار کم این هوا مستقیما وارد مایع نمی شود و تنها با سطح آن تماس می یابد در نتیجه تغییر رنگ کندتر و به صورت تدریجی انجام می شود.