تشريح كليه گوسفند زیست دهم

در بيشتر كليه ها كه چربي هاي اطراف آن جدا شده است ميزناي كنده شده و فقط سرخرگ از كليه آويزان است. اگر چربي ها ي اطراف كليه كنده نشده باشد با احتياط آن ها را جدا كنيد و در بين آنها ميزناي ، سرخرگ و سياهرگ كليوي را تشخيص دهيدمطابق شكل كتاب 
ميزناي از بقيه ضخيم تر است و حالت توپري را از بيرون نشان مي دهد و بافتهاي تشكيل دهنده آن نرم هستند.
سرخرگ ديواره ضخيمي دارد كه با فشار دادن آن دوباره به حالت اول برمي گردد.
سياهرگ ديواره نازكترو روي هم افتاده اي دارند و درون آن گاهي خون ديده مي شود .
بعد از برش طولي و تشخيص بخش قشري و مركزي  ستون هاي كليوي را مشاهده كنيد در زير آن ها رگ هاي بين هرمي در كنار هم قرار گرفته اند كه از روي ضخامت ديواره مي توان سرخرگ يا سياهرگ بودن آن ها را تشخيص داد .اين رگ ها به رگ هاي قوسي و سپس شعاعي متصل مي شوند . با قرار دادن قيچي روي اين رگ ها و بريدن ستون هاي كليوي هرم هاي كليوي مشخص و قابل شمارش مي شوند. تعداد هرم ها متفاوت و از 12 تا 18 عدد در دو قسمت  كليه ديده مي شوند .

سوال :

شاید برگه های جواب آزمایش خون را دیده باشید .در این برگه ها اطلاعات زیادی در مورد یاخته ها و ترکیبات خون وجود دارد .یکی از این برگه ها را بررسی کنید و با توجه به آن، به سؤالات زیر پاسخ دهید
1-تعداد طبیعی هریک از یاخته های خونی )WBCوRBC )و گرده ها)PLT )را در واحد اندازه گیری میکرو لیترمشخص کنید.
                4000تا 10000در ميكروليتر خون                                     WBC-
                                           تا 5 ميليون در ميكروليتر خون                                            RBC-                            
                                     در هر ميكروليتر خون 250000                             platelet                        
2-میزان انواع چربی هایی را که در آزمایش خون سنجیده می شود؛ مشخص کنید.
                2.        mg/dl    كمتر از 200                                                                                TGS-
        mg/dl    كمتر از 200                                                                                                       كلسترول     
        mg/dl     بيشتر از 60                                                                                                                HDL
        mg/dl    كمتر از 130                                                                                                               LDL
3- گفتیم که روزانه تقریباً یک درصد گویچه های قرمز تخریب می شود. با توجه به تعدادRBC اگر حجم کل خون ما پنج لیتر باشد روزانه چه تعداد از این یاخته ها تخریب می شوند و باید جایگزین شوند؟
      تعداد  5000 *    mL 1000000 *  Lit 5                                                                                           
                                        تعداد RBC  در خون  25000000000 =                                                                    
                                                                          250000000 = 1 % *
                                       روزانه تخريب و بايد جايگزين شوند. 

سوال  : به نظر شما چرا در انسان و بسیاری از پستانداران، گویچه های قرمز، هسته و بیشتر اندامک های خود را از دست می دهند؟-

پاسخ : براي اينكه بتواند هموگلوبين بيشتري را در خود جاي دهد.
سوال  : چرا غشای گویچه های قرمز در دو طرف، حالت فرورفته دارد؟

پاسخ : - براي اينكه بتواند در مواقع لازم خم شود و مثلاً از درون مويرگ‌ها عبور كند. اگر فرو رفته نبود نمي‌توانست به آساني خم شود.این حالت به گلبول قرمز کمک می کند تا از نازک ترین مویرگ ها نیز عبور کند
سوال  : محصور بودن هموگلوبین در غشای گویچه های قرمز چه اهمیتی دارد؟

پاسخ : اگر در گلبول های قرمز نبودند در آب حل می شدند
- هموگلوبين مي‌تواند در آب حل شود. اگر درون گويچه‌هاي قرمز نبودند فشار اسمزي خون بالا مي‌رفت يا هموگلوبين در پلاسما تجزيه و دفع مي شد .

مشاهده گردش خون در باله دمی ماهی
بدن یک ماهی کوچک را در پنبه خیس بپیچید به طوری که فقط باله دمی آن بیرون باشد. ماهی را در ظرف پتری قرار دهید که مقداری آب دارد. روی باله دمی، یک تیغه بگذارید تا باله دمی گسترده شود و ماهی تکان نخورد. مجموعه راروی صفحه میکروسکوب طوری قرار دهید که نور از باله دمی عبور کند. ابتدا با بزرگ نمایی کم و سپس با بزرگ نمایی متوسط، آن را مشاهده کنید .
-با توجه به معکوس بودن تصویر در میکروسکوب، چگونه می توانید سرخرگ و سیاهرگ را در باله دمی، تشخیص دهید؟
با توجه به قطر عروق می توان سرخرگ و سیاهرگ را از هم تشخیص داد؟
در بالة دمي، رگ‌هايي كه خون را به انتهاي باله مي‌برند سرخرگ‌ و آنهايي كه از باله خارج مي‌كنند سياهرگ هستند و چون در ميكروسكوپ مركب، تصوير معكوس است جهت آنها را برعكس مي‌كنيم. اگر از ميكروسكوپ استريو يا تشريحي استفاده مي‌كنيد، تصوير معكوس نيست و آنچه را مي‌بينيد جهت آن صحيح است.

سوال : در مورد اینکه آیا نوشیدن قهوه بر فشارخون افراد تأثیر می گذارد یا نه، پژوهشی را طراحی کنید و با همکاری گروه درسی خود، آن را انجام دهید و نتیجه را در کلاس ارائه کنید

پاسخ : مصرف قهوه يا نسكافه (قهوه آماده) در بيشتر موارد فشار خون را بالا مي‌برد. بنابراين، خوردن زياد آن توصيه نمي‌شود. مقدار كم آن در روز مي‌تواند مفيد باشد.
فعاليت صفحة 75: رابطه شکل و عمل هریک از مویرگ ها چیست؟ چرا در مغز قرمز استخوان، منافذ مویرگ ها این قدر باز و در مغز، این مقدار بسته اند؟ بين شكل و عمل هريك از مويرگ‌ها، رابطة مستقيمي وجود دارد. هرجا لازم باشد مواد زيادي بين مويرگ و اندام مبادله شود منافذ بيشتر و گشادتر به وجود آمده است، مثل مغز استخوان . در اينجا  لازم است سلول‌هاي ساخته شده نيز به مويرگ وارد شوند.
در بعضي قسمت‌ها  مثل مغز ورود مواد بايد به شدت كنترل شود  تا هر ماده‌اي وارد و خارج نشود .اين اندام فقط به اكسيژن و گلوكز نياز دارد بنابراين مويرگ‌هاي پيوسته در آن بوجود آمده است .
در بعضي اندام‌ها مثل روده و كليه نيز منافذ روي مويرگ زياد هستند، ولي اين منافذ كنترل‌شده هستند تا جذب و دفع مواد با كنترل صورت گيرد.