آزمایشی را طراحی کنید که به کمک آن بتوان تأثیر کاهش یا افزایش مواد معدنی را در رشد و نمو گیاهان
تعیین کرد.

- این آزمایش به روش های مختلف می‌تواند انجام شود به شرط آن که بر اساس روش علمی استوار باشد. یکی از بهترین روش‌ها کاشت گیاه در محلولهای هیدروپونیک و یا محیط کشت است. این محیط‌های کشت دارای همه عوامل و شرایط مورد نیاز برای رشد است به جز یک عامل. بنابر این میتوان هر نوع تغییر رشد و یا تغییرات ظاهری را به آن نسبت داد. روشهای علمی دیگر نیز میتواند مورد پذیرش قرار گیرد.

سوال : خاک های مختلف، ذراتی با اندازه های مختلف دارند. تحقیق کنید که رشد ریشۀ گیاهان در خاک های
رسی و ماس های با چه چالش ها و فرصت هایی روب هروست؟

 پاسخ : هر چه ميزان شن بيشتر ، نفوذپذيری بيشتر، زه کشی بيشتر، تهویه بيشتر، مواد غذايي کمتر خواهد بود
هر چه ميزان رس بيشتر ، نفوذپذيری کمتر، زه کشی کمتر، تهويه کمتر، مواد غذايي بيشتر خواهد بود   
مخلوطی از رس وشن برای خاک مناسب است.

الف)سَرلاد نخستین و پسین را بر اساس محل تشکیل و عملکرد با هم مقایسه کنید.
سرلاد محل تشکیل عملکرد نخستین 1 -در ریشه: نزدیک نوک ریشه 2 -در ساقه : عمدتاً در جوانه ها،در فاصله بین دو گره 1 )افزایش طول و تا حدودی عرض ساقه، شاخه و ریشه 2 )تشکیل برگ و انشعاب های جدید ساقه و ریشه. پسین 1 -سَرلاد آوندساز بین آوندهای آبکش و چوب نخستین تشکیل می شود. 2 -سرلاد چوب پنبه سازکه در سامانه بافت زمینه ای ساقه و ریشه تشکیل می شود. 1 )منشأ بافت های آوندی چوب و آبکش است. 2 )یاخته هایی را می سازد که دیواره آنها به تدریج چوب پنبه ای می شود و در نتیجه، بافتی به نام بافت چوب پنبه را تشکیل می دهد
ب )در یک پژوهش گروهی، سه گیاه علفی در منطقه محل زندگی خود، انتخاب و تک لپه یا دو لپه بودن این گیاهان را بر اساس ظاهر و ساختار بافتی آنها گزارش کنید. برعهده دانش آموز آزمایشی را طراحی کنید که به کمک آن بتوان تأثیر کاهش یا افزایش مواد معدنی را در رشد و نمو گیاهان تعیین کرد. تعدادی گیاه یکسان را به دو گروه مساوی تقسیم کرده ، سپس به یک گروه مواد معدنی زیاد و به دیگری کم می دهیم و نتایج راباهم مقایسه می کنیم .
 
الف) كافي است كه دانش‌آموزان اين سرلاد را از نظر محل قرارگيري و نتيجة فعاليت آنها، باهم مقايسه كنند.
ب) اين پژوهش با كمك آموزشي كه در فعاليت صفحة 112 ديده‌اند، انجام مي‌شود. اين فعاليت در جهت توجه هرچه بيشتر به محيط اطراف و علاقمند شدن به شناسايي گياهان، طراحي شده است.

الف)با توجه به تصاویر، ساختار نخستین گیاه تک لپه و دو لپه را با هم مقایسه کنید.

پاسخ :

گیاه ویژگی تک لپه 1 -مغز ریشه دارند . 2 -در ساقه آوندها پراکنده هستند . 3 -مغز ساقه ندارد . دولپه 1 -مغز ریشه ندارند . 2 -در ساقه آوندها به صورت منظم قرار گرفته اند 3 -مغز ساقه دارد .
براي مشاهدة ساختار نخستين ريشه و ساقه و مقايسة اين ساختارها در گياهان تك‌لپه و دولپه‌اي، طراحي شده است. آبي متيل، ديواره‌هاي چوبي را به رنگ آبي و كارمن زاجي، ديواره‌هاي سلولزي را به رنگ قرمز درمي‌آورند و به اين ترتيب، محدودة آوندهاي چوبي و آبكشي، مشخص مي‌شود.
 1 )در تک لپه ایها دستجات آوندی چوب آبکش خیلی زیاد و در دو لپه ایها کم است
) در تک لپه ایها دستجات آوندی روی چند حلقه قرار دارند ولی در دو لپه ایها روی یک حلقه و در ضمن در تک لپه ایها حلقه های بزرگتر آوند ها به سمت مرکزودسته های کوچکتربه تعداد بیشتر و به سمت پوست قرار دارند .
) نازک بودن پوست در تک لپه ایها
) کوچک بودن و گاهی تحلیل رفتن مغز در تک لپه ایها
) نا مشخص بودن مرز بین پوست و استوانه مرکزی در تک لپه ایها
µ      در دو لپه ای هایی مثل کاکتوس (با اینکه دو لپه است) پارانشیم حفره ای دارد، که از آب پر شده است. پارانشیم حفره ای پر آب و حجیم و فاصله ای بین پارانشیم ها نیست.
 
µ      تک لپه ایها مثل زنبق، لاله، سنبل، گندم، برنج، ذرت و خرما
µ      رویان یا گیاهک درون دانه آنها یک لپه دارد، ریشه آن ها افشان و در بین آن ها ساقه های زیر زمینی و پیازی زیاد دیده می شود. برگ ها غالبا" دمبرگ ندارند. در عوض به وسیله نیام، دور ساقه را احاطه می کنند پهنک برگ در اغلب تک لپه ای ها کشیده و رگبرگ ها موازی هستند. دستجات آوندی در ساقه این گیا هان پراکنده اند. تعداد قطعات گل اغلب 3 یا مضربی از این عدد است.
µ      دو لپه ایها
µ      گیاهک یا جنین دانه دو لپه دارد. اغلب آن ها ریشه راست دارند. رگبرگ ها منشعب و غیر موازی و به شکل های گوناگون است، دستجات آوندی در ساقه در روی یک دایره قرار دارند. تعداد قطعات گل 2یا 5 یا مضربی از این اعداد است.

الف( سه سامانۀ بافتی و انواع یاخته های سامانۀ بافت زمینه ای را با هم مقایسه کنید.
ب( مقدار بافت آوندچوبی در ساقۀ چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است. این وضع چه
اهمیتی برای گیاه دارد؟

انواع بافت پوست ساقه : 1- بافت پارانشیم      2- کلانشیم          3- اسکلرانشیم
 
بافت پارانشیم
بافت کلانشیم
بافت اسکلرانشیم
اندازه سلول
دارای سلول ها بزرگ  
دارای سلول ها کوچک نسبت به بافت پارانشیم
 
ضخامت دیواره
دیواره نازک دارند.
دیواره ضخیم ولی قابلیت رشد و انعطاف پذیر
 
 
بندرت دیواره دو مین در آن ها تشکیل می شود
عدم یکنواختی دیواره ( نسبت به بافت پارانشیم دیواره سلول ها ضخیم تر است)-
دیواره دومین ضخیم است که روی آن چوب یا لیگنین
 
دارای فعالیت متابولیسمی زیاد است
 
پروتوپلاسم (هسته وسیتوپلاسم و غشا) از بین می رود .
 
قابلیت تقسیم دارند (البته سلول های جوان پارانشیمی)-
 
 
 
واکوئل با افزایش سن سلول حجیم تر می شود
 
فاقد اندامک هستند(درحالت بلوغ)
 
بین سلول ها فضاهای بین سلولی زیاد
 
 
پروتوپلاسم
زنده و فعال دارند
زنده و فعال دارند
سلول ها هنگام بلوغ زنده نیستند
 
فراوانترین بافت گیاهی
 
 
 
بین آنها اغلب پلاسمودسم وجود دارد
 
سلولهای اسکرانشیمی عمر کوتاهی دارند
 
تمایز کمی دارند
 
 
انواع
کلرانشیم- ذخیره‌ای-
کلانشیم زاویه‌ای ، کلانشیم مماسی و کلانشیم حفره‌ای
فیبر سلول های دراز و کشیده اند -در میان بافت های دیگر قرار گرفته اند - دیواره ضخیم ، سلولزی و یا چوبی دارند -فاقد اندامک –سلول ها مرده اند و فاقد پلاسمودسم هستند -فضای درون سلولی کوچک است –لان ساده.
سلول ها گاه کوتاه و انشعاب دار- سلول ها مرده و فاقد پلاسمودسم - فضای درون سلولی کوچک- فاقد اندامک - دیواره ضخیم و چوبی – لان های منشعب دارند - در بخش های سخت گیاه نطیر پوشش دانه ها ، میوه ها و بخش خوراکی بعضی از میوه ها مثل گلابی وجود دارند .
کار
1- فتوسنتز- ترشح- ذخیره مواد غذایی و آب  - ترمیم
گاهی کلروپلاست دارند و فتوسنتز را انجام می دهد- استحکامی در اندام های جوان است
بافت استحکامی در اندامهای مسن گیاهی یا گیاه تمایز یافته اند
 
 
 
دیوار دومین چوبی شده
 
الف) در تهية اين جدول، دانش‌آموزان بايد نقش و ساختار ياخته‌ها را در سامانة بافت زمينه‌اي بنويسند. به عبارتي شباهت‌ها و تفاوت‌ها را در جدول بياورند و آنها را مقايسه كنند.
ویژگی سلول های روپوست:
1- چند وجهی          2- دیواره نازک      3- اغلب فاقد کلروپلاست (در سرخس دارای کلروپلاست)    4- قادر به ترشح کوتین  
   5- بافت محافظ بخش های جوان گیاه است       6 - دارای لایه محافظ به نام کوتین است   7- قادر به تشکیل است و ایجاد سلول های تمایز یافته کرک ، تار کشنده در ریشه ، نگهبان روزنه و کوتیکول ( پوستک ) در برگ ها و ساقه های جوان می کند .
8-سراسر گیاه را می پوشاند 9—معمولاًروپوست یک لایه ایی است
پیراپوست در اندام مسن زمینه ایی در جدول بعدی اشاره شده است .
 آوندی 1 -اصلی ترین سلول آن سلولی است که آوندها را می سازد . 2-در این بافت ها علاوه بر آوندها، یاخته ها دیگری مانند یاخته های نرم آکَنه ای و فیبر نیز وجود دارد
ب )مقدار بافت آوندچوبی در ساقه چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است .این وضع چه اهمیتی برای گیاه دارد؟ نقش آب در گياه از مواد ساخته شده، بيشتر است. براي به گردش درآمدن آب در گياه، هميشه حجم عظيمي از آب، تبخير مي‌شود. بنابراين، گياه به آوندهاي چوبي بيشتر از آوندهاي آبكشي، نياز دارد. همچنين، دانش‌آموزان بايد اين را در نظر داشته باشند كه بخش عمدة گياه، توانايي غذاسازي را دارد. باعث استحکام بیشتر گیاه می شود