سوالات متن درس ششم (نیرو 1) علوم تجربی ششم ابتدایی

1 . چه موقعی حرکت جسم تغییر می کند ؟ هر وقت به آن نیرویی وارد شود .

2 . نیرو حاصل چیست ؟ حاصل اثر متقابل دو جسم برهم است .

3 . یک کک چند برابر وزن خودش را می تواند بکشد ؟ بیش از یکصد هزار  برابر وزن خودش را

4 . آیا یک جسم به تنهایی می تواند نیرو وارد کند ؟ خیر ، برای ایجاد نیرو حداقل به دو جسم نیاز داریم .

5 . دو ویژگی هر نیرو را بیان کنید . 1 ـ نیرو جهت دارد  2ـ نیرو اندازه دارد .

6 . مقدار نیرو با چه وسیله ای اندازه گیری می شود ؟ نیرو سنج

7 . چرا وقتی لاستیک یا کش را بیش از اندازه بکشیم پاره می شود ؟ زیرا نیروی دست ما از نیروی لاستیک یا کش بیش تر است و باعث پاره شدن آن می گردد .

8 . در علوم ، هل دادن یا کشیدن معادل چیست ؟ معادل وارد کردن نیرو یا اعمال نیرو است .

9 . از نیرو چه استفاده هایی می شود ؟ تغییر جهت نیرو ، تغییر شکل نیرو ، حرکت جسم ، توقف جسم و کندشدن یا تند شدن حرکت

10 . حداقل چند جسم باید بر هم اثر کنند تا نیرو ظاهر شود ؟ دو جسم

11 . چرا گاهی با وجود این که بر جسم نیرو وارد می شود ، جسم حرکت نمی کند ؟ زیرا نیروی وارد شده از دو طرف جسم مساوی است .

12 . چه زمانی با وجود وارد شدن نیرو از دو طرف جسم ، جسم به یک طرف حرکت می کند ؟ وقتی که نیروی وارد شده از یک طرف بیش تر باشد .

13 . چه زمانی نیرو ها همدیگر را خنثی می کنند ؟ زمانی که نیرو ها در جهت مخالف هم وارد شوند .

14 . نیروی خالص چیست ؟ نیرویی که جسم را به حرکت در می آورد .

15 . منظور از نیروهای تماسی چیست ؟ بعضی از نیروها برای این که اثر کنند باید با جسم تماس پیدا کنند . به این نیروها ، نیروهای تماسی می گویند .  

سوالات متن درس هفتم علوم تجربی (ورزش و نیرو 2) بخش اول

1 . دو جسم چگونه به هم نیرو وارد می کنند ؟ در اثر تماس با یکدیگر به هم نیرو وارد می کنند . 
2 . یا امکان دارد که دو جسم بدون تماس با هم به یکدیگر نیرو وارد کنند ؟ مثال بزنید . بله ، تأثیر دو قطب هم نام آهنربا به هم ــ نیروی جاذبه ی زمین بر اجسام
3 . چرا اجسام به سمت زمین سقوط می کنند ؟ به علت نیرویی که از سمت زمین به آن ها وارد می شود . 
4 . نیروی گرانشی چیست ؟ نیرویی است که زمین به همه ی اجسام نزدیک خود وارد می کند و آن ها را به طرف خود می کشد.
5 . وزن یا جرم را تعریف کنید . نیروی جاذبه ای که زمین به یک جسم وارد می کند ، وزن یا جرم جسم نامیده می شود .

6 . جرم اجسام با چه وسیله ای اندازه گیری می شود و واحد آن چیست ؟ با ترازو و واحد آن کیلو گرم است .

7 . چرا زمین و سیاره ها به دور خورشید می چرخند ؟ در اثر نیروی گرانشی
8 . نیروی مغناطیسی چیست ؟ نیرویی که یک آهنربا به آهنربای دیگر وارد می کند ، نیروی مغناطیسی نامیده می شود .
9 . نیروی الکتریکی چیست ؟ نیرویی که بعد از مالش دو جسم به هم سبب جذب یا دفع آن ها می شود ، نیروی الکتریکی می گویند . 
10 . برای نیروی الکتریکی مثال بزنید . مالش دادن جداگانه ی دو بادکنک به پارچه ی پشمی ـــ مالش دو لوله ی پلاستیکی به موی سر ـــ مالش لوله یا شانه ی پلاستیکی به موی سر و نزدیک کردن آن ها به تکه های کوچک کاغذ

11 . ترمز کردن چگونه سبب کندشدن و توقف سریع وسیله ی نقلیه می شود ؟ در اثر نیروی اصطکاکی که بین چرخ و لنت ترمز و  همچنین اصطکاکی که بین چرخ و زمین وجود دارد .

12 . وقتی توپی در حال حرکت است چرا پس از طی مسیر کوتاهی از حرکت باز می ایستد ؟ در اثر نیروی اصطکاکی که بین توپ و زمین وجود دارد .

13 . چرا راه رفتن بر سطح یخ و برف دشوار است ؟ چون سطح یخ و برف صاف است و اصطکاک بسیار کمی بین یخ و کف کفش وجود دارد .

14 . نیروی اصطکاک را تعریف کنید . نیرویی که سبب کند شدن حرکت جسم می شود .

15 . جهت نیروی اصطکاک چگونه است ؟ جهت نیروی اصطکاک همیشه برخلاف جهت حرکت جسم است . یعنی اگر جسم به سمت راست حرکت می کند ، نیروی اصطکاک در جهت چپ نیرو وارد می کند .

16 . اگر در حال حرکت باشیم و نیروی اصطکاک نباشد ، چه اتفاقی می افتد ؟ نمی توانیم در یک جا ثابت شویم .

17 . چه زمانی نیروی اصطکاک بیش تر است ؟ هر چه سطح تماس بین دو جسم ناهمواری و پستی و بلندی بیش تری داشته باشد ، اصطکاک بیش تر خواهد بود .

18 . سه مورد از فایده های اصطکاک را بیان کنید . اصطکاک بین کفش و زمین برای راه رفتن ــ اصطکاک چوب کبریت و بدنه ی کبریت برای روشن شدن آن ــ اصطکاک بین لنت و چرخ و زمین برای توقف وسیله نقلیه

19 . آیا اصطکاک می تواند مضر باشد ؟ بله در بعضی سطوح که دو جسم مرتب با هم برخورد دارند بعد از مدتی ساییده شده و نیاز به تعویض آن ها است . مانند چرخ دنده های فلزی ، تسمه ی دینام کولر و اتومبیل و ...

20 . امروزه برای کم کردن اصطکاک از چه راه هایی استفاده می شود ؟ روغن کاری ، استفاده از چرخ و ...

21 . در قدیم برای جا به جایی اجسام سنگین و کاهش اصطکاک از چه روشی استفاده می کردند ؟ تنه های درخت را زیر جسم قرار می دادند و جسم را به جلو یا عقب هل می دادند .

22 . نیروی مقاومت هوا را تعریف کنید . نیروی مقاومی است که از حرکت یک جسم در هوا جلوگیری می کند .

23 . ایرودینامیک یعنی چه ؟ برای آن که اجسام بتوانند به راحتی در هوا حرکت کنند ، باید شکل آن ها را به گونه ای طراحی کنیم تا نیروی مقاومت هوای وارد بر آن ها به کم ترین مقدار ممکن برسد ؛ به چنین اجسامی ایرودینامیک می گویند .

24 . نیروی بالا بری را تعریف کنید . بال های هواپیما را به گونه ای طراحی می کنند که وقتی هواپیما در حال حرکت است ، هوای بالای بال دارای سرعت بیش تری نسبت به هوای پایین بال باشد و همین امر سبب اختلاف فشار در دو سوی بال و ایجاد یک نیروی خالص به طرف بالا می شود که به آن نیروی بالابر گفته می شود .

25 . چه نیروهایی به یک هواپیمای در حال حرکت وارد می شود ؟1 ـ نیروی مقاومت هوا ( که همان اصطکاک بوده وسبب کند شدن حرکت می شود و در جهت خلاف حرکت هواپیما وارد می شود ) . 2 ـ وزن ( که همان نیروی گرانشی زمین است و باعث کشش هواپیما به پایین می شود ) . 3 ـ نیروی رانش (نیرویی است که موتور هواپیما برای جلو رفتن آن وارد می کند ) . 4 ـ نیروی بالا بری( که همان اختلاف فشار در دو سمت بال بوده و سبب بالا رفتن هواپیما می شود ) .

26 . با توجه به نیروی مقاومت هوا و نیروی گرانشی هواپیما چگونه پرواز می کند و به بالا می رود ؟ به این دلیل که در هواپیما نیروی رانشی و نیروی بالابری قدرت بیش تری نسبت به نیروی مقاومت هوا و نیروی گرانشی زمین دارند .  

سوالات درس سیزدهم اجتماعی ششم ابتدایی

1 . منظور از ضرب المثل « وقت طلاست » چیست ؟ چون زمان و فرصت های ما بسیار باارزش است ، باید از آن ها استفاده ی مناسب کنیم . به همین خاطر وقت به طلا تشبیه شده است .

2 . وقت یا اوقات را تعریف کنید . زندگی انسان ، مدت زمانی است که در اختیار دارد . این زمان به لحظه ها ، ثانیه ها ، روزها ، هفته ها و سال ها تقسیم شده است که در اصطلاح به آن وقت یا اوقات می گوییم .

3 . چرا بهتر است نمودار زندگی روزانه ی خود را ترسیم کنیم ؟برای این که بفهمیم در یک روز چه کارهایی را بیش از حد یا کم تر از حد انجام می دهیم .

4 . چگونه نمودار زمانی زندگی روزانه را ترسیم کنیم ؟ ابتدا یک دایره رسم می کنیم و آن را به 24 قسمت مساوی تقسیم می کنیم . هر قسمت نشان دهنده ی یک ساعت است . سپس فعالیت های یک شبانه روز  خود را در نظر می گیریم . به همان میزان ، تعداد ساعات را روی نمودار جدا می کنیم و رنگ می زنیم .

5 . یک برنامه ی متعادل روزانه چگونه است ؟ در یک برنامه ی متعادل ، استراحت و خواب ، درس خواندن ، عبادت کردن و تفریح و سرگرمی به اندازه ی کافی وجود دارد و هر کاری در موقع مناسب انجام می شود .

6 . برنامه ی روزانه ی نامتعادل چگونه است ؟ در برنامه ی نامتعادل ، به بعضی از بخش های زندگی ، کمتر یا بیشتر از حد لازم توجه می شود .

7 . چرا باید در برنامه ی زندگی بخشی از آن را به عبادت اختصاص بدهیم ؟ زیرا همه ی ما نیاز داریم که از طریق نماز ، دعا و خواندن قرآن با خداوند ارتباط برقرار کنیم .

8 . چرا در یک برنامه ی متعادل ، باید خواب و استراحت کافی وجود داشته باشد ؟ دیر خوابیدن و کمبود خواب روی سلامتی جسم و روان ما تأثیرات بدی می گذارد . کم خوابی می تواند موجب خستگی ، بد اخلاقی و کندی یادگیری بشود .

9 . در برنامه ی متعادل ، ساعات درس خواندن و کار کردن به اندازه ی کافی باشد ، یعنی چه ؟ یعنی فرد نه آن قدر تنبلی کند که درس و کار را فراموش کند یا به آن کم توجهی کند و نه آن قدر در درس و کار غرق شود که هیچ وقتی برای تفریح یا ارتباط با خانواده و دوستان و خویشان نداشته باشد .

10 . چرا تفریح و سرگرمی برای انسان لازم است ؟ چون باعث می شود  دوباره برای فعالیت های دیگر انرژی و نشاط پیدا گنیم .

11 . حضرت علی (ع) درباره استفاده ی نادرست از فرصت ها چه فرموده اند ؟ فرموده اند « از دست دادن فرصت موجب ندامت و اندوه است . »   

1 . منظور از اوقات فراغت چیست ؟ انسان ها ، اغلب اوقات خود را برای انجام کار یا تحصیل یا وظایف و تکالیفی که بر عهده دارند ، صرف می کنند . به اوقاتی که فرد از این امور فارغ یا آسوده است ، اوقات فراغت می گویند .

2 . فراغت چه زمانی است ؟ فراغت زمانی است که پس از انجام کار یا تکالیف درسی ، فرصت پیدا می کنیم تا به فعالیت های دلخواه خودمان بپردازیم .

3 . بهترین اوقات فراغت دانش آموزان ، چه زمان هایی است ؟ روزهای تعطیل و تعطیلات تابستان

4 . فعالیت های دلخواهی را که می توان در اوقات فراغت انجام داد ، نام ببرید ؟ فعالیت هایی مانند کارهای هنری ، ورزشی ، بازی و سرگرمی های مفید یا آموختن مهارت های مختلف

5 . چند نمونه از فعالیت های انفرادی در اوقات فراغت را نام ببرید .کارهایی مانند مطالعه ، حل کردن جدول ، ساختن کاردستی ، پرورش حیوانات یا جمع آوری مجموعه های سنگ ، تمبر و نظایر آن

6 . نمونه هایی از فعالیت های گروهی در اوقات فراغت را نام ببرید .رفتن به سفرهای زیارتی یا دیدار اقوام یا رفتن به گردشگاه ها با خانواده یا دوستان یا شرکت در بازی های گروهی

7 . در نظر گرفتن شرایط و امکانات برای پر کردن اوقات فراغت یعنی چه ؟ ممکن است در محل زندگی ما برخی از امکانات وجود نداشته باشد یا پول کافی برای دسترسی به آن ها نداشته باشیم . در این صورت بهتر است از روش های دیگر با امکانات و هزینه ی کم تر استفاده کنیم .

8 . در گذشته اوقات فراغت را چگونه می گذراندند ؟ شرکت در مراسم و جشن ها ، شرکت در مسابقات زورآزمایی و تیراندازی ، مجالس نقالی و بازی های گروهی

9 . تعدادی از بازی هایی را که از گذشته تا به امروز در بیش تر نواحی ایران رایج بوده اند ، نام ببرید . قایم باشک ، نون بیار کباب ببر ، عمو زنجیر باف ، الک و دولک ، بادبادک سازی و طناب بازی

10 . تفاوت مهم بازی های گذشته و امروزه در چیست ؟ در گذشته ، بچه ها بیش تر بازی های گروهی انجام می دادند این بازی ها اغلب جنبه های حرکتی یا قدرتی داشتند اما امروزه بازی های رایانه ای در بین بچه ها رواج پیدا کرده است .

11 . مکان های عمومی گذران اوقات فراغت را نام ببرید . کتابخانه های عمومی ، کتابخانه های مدارس ، سالن های تئاتر و سینما ، نمایشگاه ها ، بوستان ها ( پارک ها ) ، مجموعه های شهر بازی ، اردوگاه ها ، مجتمع های فرهنگی ـ هنری ، باشگاه ها و سالن های ورزشی ، موزه ها ، فرهنگسراها ، نگارخانه ها و مساجد

12 . در مساجد چه فعالیت هایی برای گذران اوقات فراغت انجام می شود ؟ پایگاه های مقاومت بسیج ، کتابخانه ی مساجد ، کلاس های آموزشی ، کانون های فرهنگی ـ هنری

13 . چرا باید از مکان های عمومی گذران اوقات فراغت حفاظت کنیم ؟زیرا این مکان ها متعلق به همه ی مردم هستند .

14 . هنگام حضور در ورزشگاه ها باید چگونه رفتار کنیم ؟ برای تهیه ی بلیت ، نوبت را رعایت کنیم ــ از مسخره کردن یک تیم و هواداران آن خودداری کنیم و فقط تیم خودمان را تشویق کنیم ــ از اموال عمومی حفاظت کنیم ــ با نظم و آرامش به سالن ها وارد یا از آن ها خارج شویم ــ با انتظامات و کارکنان ورزشگاه همکاری کنیم .

15 . در بوستان ها ( پارک ها ) چگونه رفتار کنیم ؟ روی چمن ها راه نرویم ــ گل ها را نچینیم ــ زباله ها را در ظرف های مخصوص بریزیم .

16 . برخی از مؤسسات و سازمان هایی که در امور اوقات فراغت فعالیت می کنند را نام ببرید . کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ــ سازمان دانش آموزی ــ سازمان فرهنگی هنری شهرداری ــ سازمان تربیت بدنی ــ سازمان آموزش فنی و حرفه ای ــ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

معنی درس 

دوستی 
بدان ای پسر مردمان تا زنده اند از دوستان ناگزیرند که مرد اگر بی برادر باشد به که بی دوست از آن که حکیمی را پرسیدند که دوست بهتر یا برادر ؟ گفت برادر نیز ، دوست به .
پس به کار دوستان اندیشه کن و دوستی ایشان به مردمی و احسان ، تازه دار و چون دوست نو گیری پشت بر دوستان کهن مکن .دوست ، همی طلب و دوستان کهن را بر جای همی دار تا همیشه بسیار دوست داشته باشی . و دیگر با مردمانی که با تو به راه دوستی روند و « نیم دوست » باشند ، نیکویی و ساز گاری کن و در هر نیک و بد به ایشان مشفق باش تا چون از تو مردمی ببینند ، دوست یکدل شوند .
بدان که انسان تا زمانی که زنده است ناچار است که با مردم دوست باشد و دوستانی داشته باشد که اگر یک انسان بی قوم و خویش و برادر باشد بهتر تا این که هیچ دوستی نداشته باشد زیرا از حکیمی پرسیدند که دوست بهتر است یا بردارد ؟گفت : برادر که اگر با انسان دوست نیز باشد خیلی بهتر می شود .پس به فکر دوستان خود باش و دوستی خودت را با آنها با مردمداری و انسانیت و خوبی همواره نو و تازه کن وز مانی که با کسی تازه دوست شدی دوستان قدیمی را از باد نبر و رابطه خود را با آنها قطع نکن . همواره با مردم تازه دوست شو و دوستان قدیمی را نیز برای خود نگه دار تا همیشه دوستان بسیاری داشته باشی .و هچمنین با کسانی که دوستی مختصری داری با نیکویی رفتار کن و در هر پیش آمد نیک و بد نسبت به آنها مهربان باش تا زمانی که این رفتار ها را از تو می بینند در دوستی با تو صمیمی شوند .
(( قابوس نامه ، عنصر المعالی کیکاووس ))
مشاورت 
مشاورت کردن در کارها از قوی رایی مردم باشد و از تمامی عقل و پیش بینی ؛چه هرکس را دانشی باشد و هریکی چیزی می داند؛ یکی بیشتر و یکی کمتر ویکی دانشی دارد و هر گز به کار نبسته است و نیازموده و یکی همان دانش داند و کار بسته است و آزموده.مَثَل این چنان باشد که: یکی باشد که بسیار سفر ها کرده باشد و جهان بسیار دیده و سرد و گرم چشیده و در میان کار ها بوده ،با آن کس برابر نتوان کرد که هرگز سفر نکرده باشد و ولایت ها ندیده ، و از این رو گفته اند (تدبیر با دانایان و پیران و جهان دیدگان باید کرد )) .
و نیز یکی را خاطر تیز تر باشد و در کار ها زود تر تواند دید و یک کند فهم باشد ، و تدبیر ده تنه چون زور ده مرد باشد .همی جهانیان معتقدند که هیچ آفریده ، دانا تر از پیغامبر ( ص ) نبوده است و با این همه فضیلت و معجزات که اورا بُود ، خدای ( تعالی ) اورا می فرماید : (( وَشاور هُم فی الامر )) یامحّمد چون کاری کنی ویا مهّمی تورا پیش آید ،با یاران خویش تدبیر کن .
مشورت نا کردن در کارها ، ضعف رای باشد و هیچ شغلی بی مشورت ، نیکو نیاید 
مشورت در کارها نشان هوشمندی و عاقل بودن وآینده نگری است چون هرکس دانشی دارد و چیزی بلد است ؛ بعضی هابیشتر می دانند و بعضی ها کمتر بعضی ها دانشی دارند و هرگز از آن استفاده نکرده اندو آن را امتحان نکرده اند و بعضی های دیگر همان دانش را دارند و ازآن استفاده نیز کرده اند و آن را امتحان نیز کرده اند .مثلاً کسی که سفر ها زیادی کرده باشد و دنیا را دیده باشد و سردو گرم روزگار را چشیده باشد و کار های بسیاری را تجربه کرده باشد با کسی که هرگز سفر نکرده باشد و شهر های مختلف را ندیده باشد نمی تواند یکسان باشد .به مین دلیل گفته اند : (( برای چاره اندیشی باید با دانایان و کهن سالان و افراد با تجربه مشورت کرد )). و همچنین یکی هوش بیشتری دارد و نتیجه کار ها را زودتر می تواند پیش بینی کند و یکی هوش کمتری دارد و این توانایی را ندارد ، همانطور که زور ده تفر از روز یک نفر بیشتر است فکر و اندیشه دهن نفر هم از فکر و اندیشه یک نفر قوی تر است .
همه جهانیان به این موضوع عقیده دارندکه هیچ آفریده ای در دنیا داناتر و عاقل تر از پیامبر (ص ) نبوده است و با این همه خردمندی و معجزه ها که پیامبر داشت ، خدای بلند مرتبه به او می فرماید : (( در کار ها با آن ها مشورت کن )) ، ای محمّد زمانی که می خواهی کاری را انجام بدهی و یا مسئله مهّمی پیش آمد با مشورت با یاران خودت چاره اندیشی کن برای آن کار . مشورت نکردن در کار ها نشانه بی خردی است و هیچ کاری بدون مشورت درست انجام نمی شود .
((سیاست نامه خواجه نظام الملک توسی )).
خود ارزیابی 
1- منظور از « مرد اگر بی برادر باشد بِه که بی دوست » چیست ؟ در اینجا مراد از برادر به طور کلی قوم و خویش می باشد ومنظور این است که 
آدم اگر قوم وخویش نداشته باشد بهتر از این است که دوستی نداشته باشد .چون 
داشتن قوم و خویش دست خود آدم نیست اما داشتن دوست و دوستی با مردم به 
خود آدم بستگی دارد .
2- پیام کلی درس مشاورت چیست ؟ این که در کارها باید مشورت کرد چون هرکس تجربه ای دارد و استفاده از
تجربه دیگران باعث می شود ما در کار ها موفق تر باشیم .
بخوان و حفظ کن 
معنی ابیات 
زورزش میاسای 
تن زنده والا به ورزندگی است ......... که ورزندگی مایه زندگی است 
ارزش وجودی انسان به کار وتلاش است که این کار و تلاش در واقع باعث شادابی زندگی است 
به سختی دهد مرد آزاده تن ................. که پایان تن پروری بندگی است 
انسان آزاده به سختی ها تن می دهد چون می داند که نتیجه تن پروری و تنبلی حقارت ، اسارت ،بنده و زیر دست ، دیگران بودن است .
کسی کو توانا شد وتندرست .............. خرد ررا به مغزش فروزندگی است 
کسی که جسم خود را توانا و تن درست کند عقل و خرد او نیز بهتر و بیشتر کار میکند .
ز ورزش میاسای و کوشنده باش ........... که بناید گیتی به کوشندگی است .
از ورزش دست بر ندار و مدام تمرین و تلاش کن که اساس این جهان بر پایه ی تلاش و کوشش گذاشته شده است .
نیاکانت را ورزش آن مایه داد ............. که شهنامه ز ایشان به تابندگی ست .
ورزش اجداد تورا آن قدر قوی کرد که نام پهلوانان آن ها در شاهنامه آمده و باعث ارزشمند شدن آن کتاب شده است .
تو نیز از نیاکان بیاموز کار .................... اگر درسرت شور زندگی است .
تو هم مانند نیاکان خودت این کار را یاد بگیر اگر می خواهی سرزنده و شاداب باشی در زندگی .
(محمد تقی ملک الشعرا بهار )
معنی واژه ها 
ناگزیر = ناچار / بِه =بهتر / مردمی = انسانیّت / کهن = قدیمی / مشفق = دلسوز /مشاورت =مشورت – همفکری / قوی رای =هوشمندی / تمامی عقل =در اینجا بسیار عاقل بودن / مَثَل = مثال / تدبیر = چاره / جهان دیده = باتجربه / متفّق = اتفاق داشتن –هماهنگ بودن / فضیلت =برتری / والا =برتر / ورزندگی = تلاش - کوشش - ورزیدگی / تن پروری = تنبلی / مایه =در اینجا قدرت -توانایی / شهنامه =شاهنامه /شور=هیجان .