ــ دلایل سیاسی و نظامی ضعف و فروپاشی حکومت صفوی چه بود

پاسخ:

بی کفایتی شاهان بعد از شاه عباس

دور نگه داشتن و عدم تربیت صحیح شاهزادگان

مالیات های سنگین

حمله محمود افغان

خرافاتی بودن شاه سلطان حسین

دخالت درباریان سودجو در امور

عواملى چند که سبب سقوط دولت صفویه گردید عبارتند از:

(۱) با برخوردى که شاه عباس با پسران خود روا داشت ، بعد از شاه عباس ، تاج و تحت صفوى به دست (۳۹۸) پادشاهان ، نالایق و یا کم قدرت و ضعیف النفس افتاد و روز به روز از عظمت و اعتبار آنان کاسته شد و این باعث گردید تا دشمنان خارجى ایران ، قدم در راه تعرض بگذارند.
(۲) پروفسور مینوریسکى ، در مقدمه اى که بر کتاب تذکره الملوک نگاشته ، عواملى مهم را که به عقیده وى باعث انقراض سلسله صفویه است چنین ذکر مى نماید:
الف – از بین رفتن اساس حکومت روحانیونى که شاه اسماعیل ، کشور خود را بر آن پایه استوار کرد و نبودن مرام موثر دیگرى که جاى آن را بگیرد.
ب – مخالفت شدید میان عناصر قدیم و جدید در طبقات نظامى ایران .
ج – نفوذ و تحریکات ملکه مادر و خواجه سرایان .
د- قساوت شاهزادگان که در حرم سرا تربیت مى شدند و از دنیاى خارج غافل بودند به عقیده ى مینوریسکى غیر از این عوامل ، عواملى چون عدم رضایت عمومى از آخرین شاهان سلسله صفویه ، اهمیت فراوانى در شکست و شاهى این سلسله دارد
(۳) ضعف سیاسى و انحطاط اقتصادى ایران که با مرگ شاه عباس اول آغاز شده بود و مدت سلطنت بیست و هشت ساله شاه سلیمان ، بیش از پیش ‍ آشکار گردید. شکوه و جلال دربار، ولخرجى شاه ، مداخله زنان و خواجه سرایان در امور کشورى ، روز به روز به ضعف دولت صفوى کمک کرد تا جایى که در زمان شاه سلطان حسین – پسر شاه سلیمان – یکباره دولت صفوى منقرض گردید.

ــ الف) کدام شهرها پایتخت صفویان بودند؟ نام ببرید.

پاسخ:

تبریز- قزوین - اصفهان

ــ پس از مطالعه متن توضیح دهید که با تأسیس حکومت صفوی، چه تغییرات مهم سیاسی، اجتماعی و مذهبی در ایران
ایجاد شد؟

پاسخ:

تغییرات سیاسی :تشکیل حکومت واحد و قدرتمند - دفع دشمنان خارجی(عثمانی ها و ازبکان)

مذهبی:رسمی شدن مذهب تشیع و ایجاد وحدت دینی

اجتماعی:ایجاد وحدت بیشتر در کشور.

ساختار اجتماعی دوران صفوی به شکل هرمی بود که شاه در رأس آن و مردم عادی که شامل دهقانان، صنعتگران، دکان‌داران و تجار کوچک بودند در قاعدهٔ هرم قرار می‌گرفتند. مابین این دوطبقه، اشراف لشکری و کشوری و گروهی از مقامات روحانی در سطوح مختلف قرار داشتند.

قشرها مردم دارای اصناف و انجمن‌های اجتماعی و مذهبی بودند به‌طوری‌که در هر شهر با اهمیتی، کسبه، بازرگانان، کارگران و سایر گروه‌ها نماینده‌ای برای خود داشتند. ویژگی جامعهٔ صفوی، تلاش برای ایجاد پیوند میان جامعهٔ ایرانی و ترکمن قزلباش و اتحاد میان علما و بازاریان بود. مقامات روحانی ادارهٔ املاک بسیاری را بر عهده داشتند که یا از طریق وقف یا بخشش‌های افراد برای امور مذهبی، تحت اختیارشان بود.

تغییر مذهب ایرانیان از تسنن به تشیع در طی سده های شانزدهم تا هجدهم میلادی به وقوع پیوست و ایران را به مرکز تشیع در جهان تبدیل کرد. همچنین این اتفاق باعث این شد که شاخه اثنی عشری تشیع بر شاخه‌های زیدی و اسماعیلی که پیش از این درصد زیادی از شیعیان ایران از آن شاخه‌ها بودند، چیره گردد.

ظهور شاه اسماعیل در ایران منجر به یکپارچگی این سرزمین زیر پرچم یک حکومت ایرانی پس از سده‌ها ملوک‌الطوایفی شد. با تغییر مذهب مردم شاهنشاهی صفوی، شیعیان تا به امروز درصد بزرگی از مردم ایران و بخش‌هایی از سرزمین های اطراف آن را تشکیل می‌دهند

مهم‌ترین دلایل صفویان برای تغییر مذهب ایرانیان، دلایل سیاسی بود. آن‌ها را از این قرار می‌دانند:

• آن‌ها نیاز داشتند تا ایران در برابر سرزمین‌های سنی که مهم‌ترین آن‌ها عثمانی بود، هویت منحصر به فرد خود خود را داشته باشد.
• رقابت با عثمانی را باید مهم‌ترین دلیل به شمار آورد؛ صفویان و عثمانیان در تمام زمان هم‌زیستی‌شان، با یکدیگر روابط خصمانه‌ای داشتند و شاهنشاهان صفوی سنی‌ها را نوعی ستون پنجم در سرزمین‌های خود می‌دیدند.
• آن‌ها نیاز به مردمی داشتند که به دولت ایران وفادار باشند و دین برای جلب این وفاداری وسیله مناسبی بود

دربارهٔ ٔ علل و عوامل نابرابری و توسعه انسانی در جهان گفت وگو کنید. به نظر شما کدام عوامل مهمترند؟ چرا؟

پاسخ:

عوامل داخلی .زیرا اگر مردم یک کشور سواد و آگاهی خود را افزایش و باورهای علط را کنار گذاشته و استعدادها و فرهنگ خود را فراموش نکرده و ایمان و بتور..پشتکار.وحدت .مشارکت دو طرفه بین ملت و حکومت باشه هرگز اجازه دخالت بیگانگان به کشور داده نخواهد شد و همین باعث رشد و ترقی کشورشان میگردد.

ــ با توجه به آموخته های سال پیش، چند دلیل برای اینکه چرا قارهٔ آفریقا بیشترین کشورهای دارای متوسط طول عمر پایین
را دارد، بیان کنید.

پاسخ:

جنگهای داخلی .کمبود مواد عذایی.فقر ..خشکسالی ..کمبود بهداشت و امکانات پزشکی ..شیوع عوامل بیماریزا