آثار و پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جنگ جهانی دوم بر ایران چه بود؟

پاسخ:

سیاسی: اشغال ایران.دخالت در امور کشور -

اقتصادی:کمبود و گرانی شدید مواد غذایی

اجتماعی:عده زیادی از مردم جان باختندو آثار ولطمات شدید روحی به مردم وارد شد.

)کشور ما در دو جنگ جهانی اول و دوم «پل پیروزی متفقین» لقب گرفت. با راهنمایی دبیر خود وبا همفکری یکدیگر، بگویید چرا این لقب به ایران داده شد؟

پاسخ:

ایران پل ارتباط بین انگلیس و روسیه بود. وتوانستند از طریق ایران نیروها و تجهیزات نظامی خود را به کمک روس ها ارسال کنند وسرنوشت جنگ را به نفع خودتغییر دهند.

چه عواملی به رضاخان در دستیابی به قدرت کمک کرد؟

پاسخ:

ب. حمایت  انگلیسی ها -

نارصایتی مردم از اوصاع ناامن کشور -  

بی کفایتی احمدشاه  -

قدرت گیری رهبران و احزاب سیاسی غرب گرا ( با شعار ترقی و تجدد) که در مجلس چهارم و پنجم .

سیاست مذهبی دوگانه رضاخان  درقبل ازسلطنت وبعداز آن.

سیاست مذهبی دوگانه رضاخان  درقبل ازسلطنت وبعداز آن

خلع حکومت قاجار و انتقال سلطنت به پهلوی از جمله مهمترین حوادث و تحولات تاریخی معاصر ایران است. این مسئله، که به دنبال ضعف مفرط سیستم قاجار و بی‌نظمیهای عدیده در کشور و به دنبال آن، تصرف تهران به وسیله نیروهای رضاخان میرپنج انجام شد، به دلایل عدیده‌ای انجام گرفت. مهمترین دلایل این مسئله بی‌نظمی و بی‌ثباتیهای عدیده در اواخر حکومت قاجار و موفقیت رضاخان در کاهش آنها و بدست آوردن برخی طرفدارن در بین سیاسیون ایرانی، سرکوب شدید مخالفین، حمایت انگلستان از رضاخان و … بود. 

در این بین تقلب در انتخابات مجلس پنجم و مجلس موسسان قانون اساسی و ممانعت از ورود مخالفینی نظیر شهید مدرس و دکتر مصدق و … به مجلس موسسان نیز این پروسه را تکمیل کرده و باعث موفقیت رضاخان و هوادارانش در خلع قاجاریه و انتقال سلطنت به خاندان پهلوی شد. بدین ترتیب رضاخان میرپنج به رضاشاه پهلوی تغییر یافت. 

پیروزی انقلاب مشروطه سال ۱۳۲۴ ق / ۱۲۸۵ش موجی از شادی را در سراسر کشور ایجاد کرد و به همین مناسبت در تهران و سایر شهر‌های بزرگ جشن‌هایی برپا شد این تازه آغاز راهی دشوار بود که سرانجام نیز نتایج مورد نظر عموم مردم را به دنبال نداشت. عدم هماهنگی و انسجام میان رهبران مشروطه و تضاد منافع آنها در کنار تحریکات محمدعلی‌شاه و درباریان که حاضر به تقسیم قدرت نبودند و دخالت‌های روسیه و انگلستان، کشور را عرصه درگیری‌ها و کشمکش‌هایی ساخت که پس از فراز و نشیب‌های فراوان و گذشت ۱۵ ـ ۱۰ سال به سقوط سلسله قاجار در ۹ آبان ۱۳۰۴ و روی کار آمدن دیکتاتوری رضاشاه منجر شد.

الف) علت کودتای 1299چه بود؟

پاسخ:

. انگلستان پس از ناکامی در قرارداد 1919 درصدد برامد از طریق کودتا به اهداف خود در ایران دست یابد.

1ــ به نظر شما دلیل مخالفت گسترده با قرارداد 1919چه بود؟

پاسخ:

جلوگیری ازسلطه همه جانبه انگلستان برایران.

قرارداد ۱۹۱۹ یک سال بعد از روی کار آمدن کابینه میرزا حسن وثوق الدوله که از طرفداران جدی و واقعی انگلیسی ها و غلام حلقه به گوش آنان بود، بین دولت ایران و انگلیس منعقد گردید. وثوق الدوله از مخالفان سرسخت نهضت جنگل به شمار می رفت. او مردان جنگل را که نسبت به سیاست های انگلیسی ها خوش بین نبودند، تحت فشار قرار داد. «سردار معظم خراسانی» (عبدالحسین تیمورتاش) را که مردی لاابالی، خوش گذران، جاه طلب و فاسد بود، با هدف مبارزه با میرزا کوچک خان جنگلی، به عنوان حاکم گیلان تعیین نمود. دسیسه های این سردار، بین رهبران و بزرگان نهضت جدایی انداخت. این کار سبب گردید تا «دکتر حشمت» را از صفوف جنگلیان جدا نماید. سردار معظم، علی رغم تعهدی که برای مصونیت او داده بود، وی را اعدام کرد. این قرارداد که اساس آن به صورت پنهانی بین وثوق الدوله و وزیر مختار انگلیس در تهران، گذاشته شد،

غوغای پرداخت چنین رشوه‌ای در همان روزهای نخست پس از بسته‌شدن قرارداد در جهان پیچید. روزنامه تایمز پس از چندی نوشت «ما یک دولت آنگلوفیل را که آفریده خودمان بود برانگیختیم که از مرزهای شمالی کشورش پشتیبانی خواهیم کرد و به یاری رشوه‌های پنهان به مبلغ یک‌صد و سی هزار پوند که از جیب مالیات دهندگان بریتانیا ربوده شده بود، کوشیدیم تا پیمان بریتانیا و ایران را به انجام برسانیم. مردم بریتانیا درباره این پول که وزارت خارجه در ۱۹۱۹ و در پی امضای این پیمان پرداخته‌است، خبر ندارند، ولی مسلمانان از آن آگاه اند»

کالدول سفیر ایالات متحده آمریکا در تهران در گزارش ۲۸ اوت ۱۹۱۹ خود به وزارت امور خارجه کشورش می‌نویسد: «احساسات همگانی که برای رویارویی با پیمان برانگیخته شده، همچنان بدون هرگونه دگرگونی بر جای مانده‌است. دیروز عصر شماری از نمایندگان مجلس و وزیران پیشین و تنی چند از دیگر ایرانی‌ها ضمن دیدار با نخست‌وزیر مخالفت و اعتراض خود نسبت به قرارداد را به آگاهی او رساندند. تظاهرات خشم‌آلودی از سوی گروه‌های گوناگون مردم انجام گرفته و در برخی از مراکز استان‌ها نیز بازارها به اعتراض تعطیل گشته‌است… بسیاری از ایرانی‌ها بر این باورند که پذیرش قرارداد به منزله پایان دادن به استقلال ایران خواهد بود».

وثوق الدوله به سرعت دریافت که واکنش‌ها تندتر از آن است که پیشتر اندیشیده بود. به درخواست او سر پرسی کاکس در ۱۷ شهریور ۱۲۹۸ برابر با ۹ سپتامبر ۱۹۱۹، نامه‌ای برای چاپ در روزنامه‌های تهران نوشت. کاکس در آن نامه مخالفان قرارداد را عده‌ای جاهل، قدرناشناس و غرض‌ورز خواند و ضمن تأکید احترام بریتانیا بر استقلال ایران به عنوان کشوری کهن‌سال از دولت وثوق‌الدوله پشتیبانی کامل کرد. وثوق‌الدوله نیز در ۹ سپتامبر حکومت نظامی اعلام کرد.