- تصمیم گیری یعنی چه ؟
تصمیم گیری یعنی انتخاب کردن ( تصمیم یعنی انتخاب )
2-در هنگام تصمیم گیری چه کاری انجام می دهیم
وقتی ما تصميم می گيريم، از بين دو يا چند چيز، مواردی را انتخاب می کنيم و مواردی را کنار می گذاريم.
3-چرا تصمیم گیری کا مهمی است ؟
همه ی تصميماتی که ما می گيريم، نتايج و آثاری دارند. ممکن است اين آثار خوب يا بد باشند.
4- تصمیمات مهم در چه چیز هایی اثر می گذارند ؟
تصميمات مهم در اخلاق و رفتار، سلامتی، وضع تحصيل و آينده ی ما اثر می گذارند.

فعالیت 1
هم فکری کنيد و بگوييد به نظر شما هر کدام از اين تصميم ها مثبت است يا منفي ؟ چرا؟
هر تصميم چه نتيجه ای دارد و بر چه چيز هايي اثر مي گذارد
* حسن تصميم گرفته است که با دوستانش خوش اخلاق باشد و پشت سر کسي بدگويي نکند.
این تصمیم یک تصمیم مثبت است زیرا باعث می شود حسن دوستان بیشتری پیدا کند
و همچنین رابطه دوستی خود را با دوستان قدیمی محکم تر کند
*فرهاد تصميم مي گيرد فردا با دوستانش ترقه بازکند
این یک تصمیم منفی است چون ممکن است به خودش یا دیگران آسیب بزند
* زهرا تصميم مي گيرد هر روز يک ساعت، درسي را که در آن ضعيف است، بخواند.
این یک تصمیم مثبت است چون باعث پیشرفت تحصیلی زهرا خواهد شد
*اميد تصميم گرفته است که ديگر خوراکي ها زيان آور مانند نوشابه نخورد.
این یک تصمیم مثبت است چون باعث سلامتی بیشتر امید می شود
*الهام فردا امتحان دارد اما تصميم مي گيرد همه برنامه ها ی مورد علاقه اش را در تلويزيون تماشا کند.
این یک تصمیم منفی است چون الهام نمره قبولی در امتحان را به دست نخواهد آورد
*بهروز تصميم گرفته است که در خانه منظم باشد، وسايلش را در جا ی خود بگذارد و به مادرش در مرتب کردن اتاق کمک کند.
این یک تصمیم مثبت است چون باعث کم تر شدن زحمت مارد بهروز می شود .

در یک فعّالیت گروهی، درباره ی اینکه چه گیاهانی می توانند در آب شور یا نسبتاً شور رشد کنند،
اطّلاعات جمع آوری کنید و نتایج را به کلاس ارائه دهید.:

بیش تر گیاهان برای رشد خود به آب شیرین نیاز دارند. اما بعضی از گیاهان با آب شور رشد می کنند. این نوع گیاهان بیش تر در خاک شور یا آب دریا پرورش می یابند. گیاهانی مثل حراء، اسفناج باغی، سالیکورینا و..

پاسخ :

*این گیاه به نور متوسط رو به زیاد احتیاج دارد و نگهداری از این گیاه در آکواریوم های آبشور به نسبت مابقیه گیاهان آسان میباشد.

*نیاز به مکمل آهن و کلسیوم دارد دمای مطلوب این گیاه 22 الی 25 درجه سانتی گراد میباشد.

*در کاهش نیترات و فسفات تاثیر دارد البته نه به میزانی که جوابگوی تانکهای ماهی باشد.

*این گیاه تنها بر روی سنگها رشد میکند و در مواقعی روی بستر دریا میروید.

*رشد زیادی دارد و به سرعت زیاد میشود .

*این گیاه به نور زیاد احتیاج دارد و نگهداری از این گیاه در آکواریوم های آبشور به نسبت مابقیه گیاهان آسان میباشد.

*هر چند که به دلیل شکل ظاهر این گیاه اکثرا آن را جلبک مینامند و تمایلی برای نگهداری از این گیاه را ندارند.

*این گیاه نیاز به مکمل هایمختلف ندارد و در دمای 24 الی 28 درجه رشد خوبی دارد.

*در کاهش نیترات و فسفات تاثیر چشم گیری دارد.

*این گیاه بر روی سنگها و ماسه ها و بعضی بر روی بعضی از مرجانهای دریایی رشد میکند و باعث مرگ مرجانها میشود.

*رشد زیادی دارد و به سرعت زیاد میشود.

*بهتر است از این گیاه فقط در رفیوجیوم استفاده شود.

*این گیاه در شرایط مطلوب رشد زیادی دارد.

*هیچ گاه سنگی را که قبلا این گیاه بر روی آن وجود داشته جابجا نکنید چون بعد از گذشت مدتی مجددا بر روی همان سنگ میروید.

*مقداری نگهداری دشواری دارد به نور متوسط رو به بالا نیاز دارد.

*جذب نیترات و فسفات معمولی ولی زیبایی چندانی دارد .

این گیاه از نظر نگهداری یکی از دشوارترین گیاهان آکواریوم است و با فقر کلسیوم به سرعت خراب میشود.

نور فوق العاده بالا نیاز دارد.

دمای نگهداری این گیاه نباید از 27 درجه سانتی گراد بیشتر شود.

به دلیل شباهت به کاکتوس اکثرا این گیاه را کاکتوس دریایی مینامند.

زیبایی خاصی دارد و توسط ماهیان گیاه خوار خورده نمیشود.

با چه روش هایی می توانیم از فرسایش خاک جلوگیری کنیم؟

پاسخ :

۱-جلوگیری از نابودی پوشش گیاهی و تخریب جنگل ها

۲-مدیریت صحیح منابع آب و خاک

۳-کاشتن درختان و گیاهان

۴-جلوگیری از چرای بی رویه ی دام ها

 توضیحات  : 

-           روش مستقیم (ساختمانی و سازه ای):

عامل های اصلی فرسایش آبی برخورد و جریان آب روی سطح خاک و افزایش سرعت آب از آستانه فرسایش است. - جلوگیری از برخورد قطره به سطح خاک و جلوگیری از تجمع و جریان آب در مسیر مشخص.

- کاهش سرعت آب در سطح دامنه یا شیب آبراهه و افزایش نفوذ آب به داخل خاک.

- هدایت آب های اضافی به مجاری مناسب.

با اجرای طرح های آبخیزداری ( مکانیک و بیو مکانیک ، بیولوژیک ومدیریتی) صورت می گیرد.

- سازه های کنترل فرسایش و سیلاب ، سازه های حفاظتی و هدایتی حاشیه رودخانه و سازه های حفاظت بستر آبراهه. اجرای طرحهای بیومکانیک (تلفیقی):

- هدف انحراف و ذخیره هرزآب و رواناب و افزایش سطح اراضی و تعدیل شیب می باشد:

- کشت روی خطوط تراز ،سنگ چینی،تراس وسکوبندی وبانکت بندی همراه باکاشت گونه های مختلف.

-           طرحهای بیولوژیک و مدیریتی مثل حفاظت و قرق مراتع و جنگلها ، بذرپاشی وبذر کاری .

-           کم هزینه ترین و موثرترین و ماندگارترین عملیات در حفاظت خاک و آب است.

-           بیشترین سازگاری و کمک به برقراری تعادل کامل زیست محیطی را در بردارد.

-           باعث افزایش مستقیم تولید و اشتغال سالم و پایدار در حوزه آبخیز می گردد.

-           روش غیرمستقیم یا پیشگیرانه (مدیریتی):

1- کاشت و توسعه گیاهان دارویی و صنعتی*(بهره برداری از محصولات فرعی جنگل و مرتع).

- بهره برداران به مراتع با گونه های صنعتی و دارویی به عنوان منبع تامین معیشت و تولید سرمایه.

-با بهره مالكانه درآمد دولت را برای عمليات احيا، اصلاح، حفاظت و توسعه با مشارکت مجري تامین می کند.

-عملكرد اقتصادي گياهان دارويي ، صنعتي(جنگلي و مرتعي) 2 تا 3 برابر زراعت غلات است .

2- استفاده از انرژی های نو (پاک) برای حفظ مراتع و جنگلها*

- انرژی خورشید تقریبا در تمام نقاط ایران و به ویژه در مناطق بیابانی، باد (دایمی و فصلی) 120 روزه سیستان ، منجیل و امواج دریا در مناطق ساحلی.

- بیوگاز در تمام مناطق کشور در عرصه های کشاورزی به ویژه در مناطق شمالی با استفاده از ضایعات کشاورزی.

- احداث و بهره برداری از آسیابهای بادی و استفاده از آسیاب های آبی در مسیر کانال انتقال و آبرسانی قنات.

3- استفاده از کشاورزی حفاظتی *

-           کشت مستقیم روی مزارع حاوی 30 درصد بقایای گیاهی کشت قبلی با حداقل شخم.

-           حذف مراحل استفاده از ماشین آلات ازجمله ریپر، دیسک و شخم برگردان.

4- توجه و استفاده از دانش بومی:

برنامه های موفق در الگوهای اجرایی و مدیریتی بومی وجود داردودرایجاد حس اعتماد و مشارکت نیز موثر خواهد بود.

4-1 - کنترل و بهره وری از سیلاب ها و رواناب ها و تغذیه مصنوعی :

- بندهای قدیمی کنترل و ذخیره سیلاب (آجر و سنگ و ملات ساروجی ) با هدف کنترل و ذخیره سیلاب و رواناب.

4-2- حوضچه های استحصال آب باران و رواناب در بوشهر(منطقه سیراف).

- در اراضی شیبدار به عنوان حوضچه های ذخیره آب باران (یا رواناب سطحی )عمل می نماید.در ادامه با بهره برداری تکمیلی مبادرت به کشت درخت و درختچه های مثمر و غیر مثمر در آن می نمایند.

4-3- چکدم و خوشاب در بلوچستان جهت استحصال و بهره وری از سیلاب و رسوب.

4-4- قنات:

- به دلیل زهکشی طبیعی زمین مانع از تخریب بافت و ساختمان و خصوصیات خاک می شود.آبیاری با آب قنات به دلیل کیفیت عموما بالاتر از آب چاه باعث اصلاح خاک می شود.

4-5- راهکارهای بومی تعدیل شیب و افزایش سطح اراضی و نفوذ پذیری خاک:

- تراس بندی و بانکت بندی در دامنه ها ی شیبدار.( منطقه اورامانات استان کرمانشاه وجود دارد).

- درختکاری و سنگ چینی در دامنه ها.(در سطح گسترده در استان فارس اجرا شده است).

5- رعایت نکات فنی و حفاظتی در بهره برداری از مخروط افکنه ها مانند برداشت مصالح شن و ماسه.

- روش های مبارزه با فرسایش بادی :

1- ایجاد مانع در مسیر آن وکاهش سرعت باد در نزدیکی سطح زمین و رساندن آن به کمتر از آستانه فرسایش.

2- کنترل عوامل موثر برخصوصیات خاک (افزایش زبری ،رطوبت ، نفوذپذیری ، ...).

با توجه به مراح سه گانه برداشت ، حمل و رسوبگذاری در فرسایش بادی باید براین اساس برنامه ریزی نمود.

- عمليات كنترل فرسايش بادي :

- مرطوب نگه داشتن خاک و زبروخشن نمودن سطح خاک و داشتن پوشش گیاهی.

- بديهي است روش هاي مكانيكي بايد با روش هاي بيولوژيكي توام باشند.موقعيت و ادامه حيات گياهان دست كاشت بستـگي به درجه حاصلخيـزي خاك ، درصد مقدار رس ،سطح سفره آب زيرزميني ـ درجه حرارت دارد .

عملیات بیولوژیک:

اقدامات بيولوژيك مؤثرترين و پايدارترين روش در جهت تثبيت و كنترل پايدار فرسايش بادي مي باشد . باشيوه هـايي چون بذركاري ، بذرپاشي ، قلمه كاري ، نهالكاري , ايجاد پوشش گياهي و در نهايت كنترل فرسايش بادي اقدام مي شود .

عملیات بیومکانیک:

- کشت نواری در جهت عمود بر وزش باد (در یک ردیف و یک منطقه خاص)و احداث فارو همراه با بذر کاری و نهالکاری.

- طرح های ذخیره نزولات و بذر پاشی (چاله ، نوار، هلالی آبگیر).

- استفاده از مالچ و بذرکاری و نهالکاری با هدف افزایش چسبندگی ذرات .

احداث سازه: کاهش سرعت باد با ایجاد موانع (باد شکن ها).

تثبيت شن هاي روان توسط مالچ:هدف قرار دادن يك لايه محافظ روي خاك براي جلوگيري از حركت ماسه ها وخاك است .

در مورد تصویرهای زیر و نقش آن ها در فرسایش خاک اطّلاعات جمع آوری کنید و به کلاس
گزارش دهید.

پاسخ :

گوسفندان و شخم زدن و کشاورزی

از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی خاک و کشت گیاهانی که پوشش گیاهی کافی فراهم ننموده و قسمتی از خاک را برهنه می‌گذارند. موجب فرسایش خاک می شوند

قطع کردن درختان :

درختان جنگلی و مرتع موثرترین عوامل محافظ خاک در مقابل فرسایش هستند. نباتات زراعی اثر محافظتی کمتری دارند، ولی این امر در نباتات مختلف یکسان نیست. نباتاتی مانند جو و گندم پوشش نسبتا کافی برای خاک فراهم می‌کنند.

پاسخ دوم  :

شکل سمت راست شخم نامناسب زمین باعث فرسایش خاک می شود. اگر جهت شخم با جهت شیب زمین یکسان باشد. در واقع بارندگی و آبیاری در هر کدام از شیارهای شخم مثل رودی عمل می کنند و سرعت عبور آب را افزایش داده و سبب از بین رفتن خاک می شوند.

شکل سمت چپ از بین رفتن پوشش گیاهی و قطع درختان یکی دیگر از عوامل فرسایش خاک است، چون ریشه ی گیاهان باعث چسبیدن ذرات خاک به هم می شوند و از فرسایش خاک جلوگیری می کنند. بنابراین در صورت نابودی باعث فرسایش خاک می شوند.

شکل پایین چریدن بی رویه ی دام ها برای خاک نامناسب است. زیرا بعضی از دام ها مثل بز نه تنها گیاهان سبز روی زمین بلکه ریشه ی آن ها را نیز می خورد و این کار به مرور زمان باعث از بین رفتن خاک باارزش و در نتیجه فرسایش خاک می شود.

در شکل های زیر، اثر تغییرات دما بر روی سنگ ها نمایش داده شده است. با بررسی این شکل ها
درباره ی چگونگی تشکیل خاک در جاهای سرد و کوهستانی، گفت وگو کنید و نتیجه را به کلاس
گزارش دهید.

پاسخ :

وقتي آب در شكاف سنگ ها نفوذ مي كند بر اثر سرما منجمد مي شود و به علت افزايش حجم(9 درصد افزايش حجم) فشار زيادي به سنگ وارد كرده و سنگ را متلاشي مي كند.