كلم بروكسل Brussels sprouts:

كلم بروكسل گياهي كند رشد و از خانواده كلم ها مي باشد . در فصل مناسب در بيشتر نقاط دنيا قابل كشت است . اين گياه در مناطقي كه داراي هواي ملايم است و يا در مناطقي كه برف سنگين مي بارد , زمستان گذراني مي كند .

گره هاي كلم بروكسل كه سرهاي كوچكي شبيه كلم برگ هستند در محور برگها و بن ساقه ها توليد مي شوند . اين سرها كه قطر آنها به 3 تا 5 سانتيمتر مي رسد و كاملاَ شبيه يك كلم برگ است , بخش خوردني گياه مي باشد. كلم بروكسل در هواي خنك و حتي در هواي كمي يخبندان رشد مي كند . اين گياه به زماني طولاني براي رشد احتياج دارد . در مناطقي كه گرما شديد است , كشت پائيزه موفقيت آميزتر است . كشت هاي آخر بهار تا اوايل تابستان مثمر ثمر است , مشروط بر اينكه فصل پائيز با خنكي شروع شود .

واريته هاي توصيه شده :

1- bubbles ( بابلز) : زمان مورد نياز از كاشت تا برداشت 82 روز مي باشد . اين واريته سازگار در برابر گرما و مقاوم در برابر زنگ است .

2- Jadecross ( جيد كراس) : كاشت تا برداشت 90 روز , مقاوم در برابر زردي .

3- Jadecross E ( جيد كراس –اي): كاشت تا برداشت 90 روز , محصول آن درشت و ساده در برداشت .

4- Oliver (اليور) : كاشت تا برداشت 85 روز , زودرس با ظاهري قشنگ و در چيدن آسان .

5- PrinceMarrel (پرنس مارول) :كاشت تا برداشت 90 روز , سفت و بسته با طعم شيرين .

6- Royal Marel (رويال مارول ) : كاشت تا برداشت 85 روز , سازگار در برابر پوسيدگي بن و سوختن سر شاخه ها . پر محصول با ميوه هاي سفت و سربسته .

7- Valiant (والي ينت ) : كاشت تا برداشت 90 روز- نرم و ظريف با ميوه هاي يكدست .

8- Long Island Improres ( لانگ آيلندايم پروو) : كاشت تا برداشت 90 روز – متغير – يكدست .

9- Rubine (رابين ) : كاشت تا برداشت 105 روز , تنه گياه و محصول آن قرمز رنگ هستند .كم محصول و دير رس.

زمان كاشت :

زمان كاشت يذر 4 تا 5 هفته قبل از نشا مي باشد . نشا و انتقال نهالهاي جوان 90 تا 100 روز قبل از يخبندان انجام مي شود . ( در اوايل تا اواسط تابستان ) .براي برداشت تابستانه از يك واريته زودرس و مقاوم به گرما استفاده كنيد و نهالهاي جوان را در اول فصل بهار انتقال دهيد . هواي بسيار گرم و هواي خشك در زمان رسيدن گره هاي كلم بروكسل , باعث تلخي آنها مي شوند . توليد پائيزه مقرون به صرفه ترو عملي ترين زمان در بيشتر مناطق مي باشد .

فاصله و عمق كاشت :

فاصله هر بوته با هم در يك رديف 60 تا 90 سانتيمتر يا فضاي چهار طرف هر بوته 60 سانتي متر توصيه شده است . عمق كاشت بذرها 3 تا 4 سانتيمتر مي باشد . وقتي بلندي بوته ها به اندازه 7 سانتيمتر رسيدند , مي توان آنها را جابجا كرده در بستر اصلي كشت كنيد .

داشت :

كلم بروكسل مانند گياهان هم خانواده خود از جمله براكلي كشت مي شود . كود سرك ازت را زماني كه طول بوته ها به 30 سانتي متر رسيدند بدهيد . بعد از دادن كود سرك بلافاصله آبياري كنيد . در گرماي تابستان چنانچه خاك محل كاشت كلم بروكسل رطوبت كافي نداشته باشد , رشد گياه متوقف مي شود . در اين مرحله از رشد كنترل آفات مهم است . در اطراف گياه چيزي كاشته نشود . كشاورزان حرفه اي معتقدند كه براي توليد بيشتر 6 تا 8 برگ پائين بوته ها در هنگامي كه گره هاي كلم در حال رشد هستند بهتر است چيده شوند . اين كار باعث قوي شدن قسمت بالاي گياه و در نتيجه پر محصولي گياه مي شود . همچنين عقيده دارند كه سه هفته قبل از برداشت قسمت بالاي گياه از تنه جدا گردد . اين كار هم باعث قوي شدن گياه و هم پر تعداد شدن سرها مي شود .

برداشت :

گره هاي كوچك بر روي تنه گياه , سرهائي به قطر 5/2 تا 5 سانتيمتر توليد مي كنند . اين سرها همان قسمت اصلي و خوردني گياه بروكسل مي باشد . سرهاي پائين تر تنه گياه زودتر مي رسند . بهتر است برداشت قبل از زرد شدن برگ گياه انجام گردد .

مواردي درباره كاشت و داشت بروكسل :

شته ها و كرم ها آفت هاي مهم بروكسل مي باشند كه با سم پاشي از بين مي روند . به كلم بروكسل كلم كوچولو مي گويند . احتمال مي رود محل اصلي اين گياه كشور بلژيك باشد . مانند گياهان خانواده كلمها , بروكسل در هواي خنك كشت مي گردد .

ارزش غذائي و فوايد كلم بروكسل :

برخلاف ساير گياهان سبز , كلم بروكسل سرشار از پروتئين مي باشد . گرچه پروتئين كلم بروكسل كامل نيست و فاقد اسيدهاي آمينه ضروري مي باشد , ليكن مصرف آن با حبوبات پروتئين مورد نياز را كامل مي كند . پژوهشهاي اخير دانشمندان نشان مي دهد كه گياهان خانواده كلمها از تشكيل بعضي از سرطان ها در بدن جلوگيري مي كند .

مواد مغذي كلم بروكسل :

نصف فنجان كلم بروكسل پخته شده حاوي :

30كالري

200گرم پروتئين

7گرم كربوهيدرات

2گرم فيبر غذائي

247ميلي گرم پتاسيم

48ميلي گرم ويتامينc

47ميگرو گرم فوليت

561 (Iu)ويتامين A

طرز تهيه و مصرف :

بروكسل زياد از حد پخته نشود . برگهاي اطراف سر زودتر از وسط آن پخته مي شوند . كلم هاي بزرگ را نصف كرده يا قاچ كنيد . بيشتر از 7 تا 10 دقيقه پخت نشود .

نگهداري در خانه :

بهترين روش براي نگهداري كلم فريز كردن آنست . مانند ساير كلم ها قبل از فريز كردن آنها را در ظرف آبجوش مدتي نگهداريد .

1-كلم هاي سالم و سفت را انتختب كنيد .

2-برگهاي زرد و ضعيف اطراف سر را جدا كرده و سر را در آب سرد بشوئيد .

3-سرها را به نسبت كوچكي و بزرگي به مدت 3 تا 5 دقيقه در آب جوش نگهداريد .

4-سپس آنها را در يك ظرف آب يخ بريزيد و 5 دقيقه نگهداريد .

5-سرها را آبكشي كرده در كيسه هاي پلاستيكي بگذاريد .

6-بمدت يكسال در فريزر نگهداريد .

دستور تهيه غذا:

گره هاي كلم بروكسل را در كره خردل ابتدا سرخ كرده و بعد در كمي آب بجوشانيد . اين بهترين روش پختن بروكسل است .کلم ها را مي توان در هر خورشتي کرد.اين بستگي به زائقه فرد دارد.

1-نيم كيلوگرم بروكسل كوچك , سفت و سبز رنگ.

2-نصف قاشق چايخوري نمك

3-نصف فنجان آب

4-2قاشق غذاخوري كره خردل يا مارجرين

5-2قاشق غذاخوري خردل Dijon

6-مقداري نمك وفلفل

سر كلم را به دو يا چهار قسمت تقسيم كنيد و يا بصورت × با چاقو قاچ كنيد . كلم ها و مقداري نمك در يک ديگچه ريخته بجوشانيد . بعد از مدتي سر ديگچه را بسته , شعله را كم كنيد تا به آرامي بپزد . هر از چند گاهي ديگچه را تكان بدهيد . بعد از 8 تا 10 دقيقه آبكشي كنيد . در يك ماهيتابه كره را گرم كنيد . خردل Dijon را به آن اضافه كرده بهم بزنيد تا مخلوط شود . بعد از 30 ثانيه بهم زدن كلم بروكسل را در ماهيتابه محتوي مخلوط كرده و خردل بريزيد . نمك و فلفل اضافه كنيد .غذا براي 3 تا 4 نفر آماده است .