فرق دانا و نادان

به نام خدا

روزی حضرت عیسی(ع) با گروهی از یارانش سخن می گفت. یکی از یارانش به او گفت:« ای پیامبر بزرگوار، شما به اذن خدای متعال قادرید مردگان را زنده کنید و بیماران را شفا دهید و کورها را بینا سازید. شما افرادی را شفا داده اید که به  بیماریهای لاعلاجی مثل جذام مبتلا بوده اند.افراد فلج و زمینگیر را شفا داده اید به  طوری که از بستر بیماری برخاسته اند و توانسته اند روی پای خود بایستند و راه  بروند. آیا مرضی هم هست که نتوانسته باشید شفا دهید؟

حضرت عیسی پاسخ داد:«آری من نتوانستم  آدم های احمق را شفا دهم وبرای درمان آنها  کاری بکنم.آن شخص گفت:« مگر حماقت هم بیماری است؟اگر بیماری است آدم احمق چه نشانه هایی دارد؟»

حضرت عیسی در جواب گفتند:« فرد احمق  از خود راضی و خود پسند است؛ نظریـّه ی خود و رفتار خود را بالاتر از نظریّه و رفتار دیگران می داند. او همواره خود را حق به جانب می داند، وهیچگاه خود را ناحق جلوه نمی دهد؛ چنین فردی احمق است و تا این حالت را دارد ،چاره ای برای درمان او نیست.

پیامبر گرامی اسلام نیز درباره ی افراد احمق و نادان فرموده اند:

« زيركترين زيركها ، كسی است كه با تقوی تر است و احمق ترين احمقها ، كسی است كه فاجر (فاسق و بی تقوی) است.»

ایشان همچنین فرموده اند:« : زيركترين انسانها ، كسی است كه خودش در دنيا به حساب اعمالش رسيدگی كند و به فكر آخـرتش باشد، و احمقترين انسانها كسی است كه پـيرو خـواسته های (نامشروع) دلش باشد و در عين حال ، از خدا توقع امان از عذاب ، داشته باشد.»

حضرت علی (ع) در توصیف آدم احمق فرموده اند:« احمق ، از كارهای خـوب و بجـا و زيبا غفلت می كند و آن را ترك می كند ، از جـهل و نادانی بيرون نمی رود ، دروغ می گويد ، نمی فهمد ، و اگر بفهمد ، نمی پذيرد و تسليم حق نمی شود .»

سخنی دیگر از حضرت علی (ع) درباره ی حماقت:« توقع بهشت رفتن ، بدون انجـام اعمال صالح ، حماقت است.»

 و بازهم  اميرالمؤمنين (عليه السلام)  فرموده اند :« كسی كه خـود را عاقل ترين مردم بداند ، احمقترين مردم است.»

«كسی كه بدون نيكی كردن ، طالب تشكر ديگران است وكار بد می كند و توقع پاداش كار خوب دارد ، احمقترين مردم است.»

« كسی كه كار بدی را خودش انجام می دهد ودر عين حال ، ديگران را به خاطر آن كار سرزنش می كند ، احمقترين مردم است.»

    امام باقر عليه السلام فرمودند : «پدرم مرا نصيحت فرمود كه با احمق رفاقت نكن . چون دوست احمق می خواهد سود برساند ، ولی بجای آن ، ضرر می زند.»

خوب حالا که همه اش از حماقت و احمق ها گفتیم، خوبست ببینیم افراد عاقل و دانا چه نشانه هایی دارند؟

مردم دانا کسانی هستند که از عقل و شعور خود درست استفاده می کنند. معنای خوب و بد را می فهمند و از بدی ها دوری می کنند و مراقب کارهایشان  هستند تا مبادا اشتباه کنند.قرآن کریم درمورد آنها فرموده است:« أفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ .

    آيا كسی كه می داند كه آنچه بر تو نازل شده ، حق است ، مثل كسی است كه كور است (و نمی فهمد) ، قطـعاً اين صاحبان عقل هستند كه می فهمند .

سوره رعد آيه 19

الذينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلا يَنْقُضُونَ الْميثاق .

    صاحبان عقل ، كسانی هستند كه به عهد بندگی كه با خدا بستند وفا می كنند و پيمان شكنی نمی كنند .

سوره رعد آيه 20

وَ الَّذينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخافُونَ سُوءَ الْحِساب .

    هرآنچه خـدا دستور داده رعايت می كنند و از خداوند حيا می كنند و از اينكه در نزد او بد حساب پس بدهند ، می ترسند (كاملا مراقب اعمالشان هستند)

سوره رعد آيه 21

وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقامُوا الصَّلاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَة .

    كسانی كه به خـاطـر جـلب رضای پـروردگارشان ، مشكلات را در مسير اطاعت او تحمل می كنند و از آنچه به آنها روزی داده شده ، در راه رضای او انفاق می كنند و بدی ديگران را باخوبی ، پاسخ می دهند .

سوره رعد آيه 22

ودر تجليل و بيان پاداششان می فرمايد:

    أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَی الدَّار .

    برای اينان است پاداش خوب آخرت .

سوره رعد آيه 22

    جـَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخـُلُونَها وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَأَزْواجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدَّارِ

    خودشان و صالحين از پدران و همسران و فرزندانشان به باغهای بهشتی وارد می شوند . و فرشتگان خدا ، سلام كنان و خوش آمدگويان بر ايشان وارد می شوند .

سوره رعد آيه 23 و 24

عاقل ، در مورد هدف از خلقت خودش و آسمانها و زمين فكر می كند :

الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَقُعُوداً وَعَلی جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ في خَلْقِ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّار .

    صاحبان عقل ، آنانند كه در همه حال به ياد خدايند و درباره آفرينش آسمانها و زمين می انديشند و عرضه می دارند ، پروردگارا تو اينها را بيهوده نيافريدی . از هر نقصی پاك و منزهی . پس ما را ازعذاب جهنم حفظ فرما .

سوره آل عمران آيه 191