تحقیق درباره گوشه گیری وکمرویی

دسته بندي: تحقیق و پروژه رایگان,پروژه و تحقیق رایگان,دانش آموزی,تحقیق دانشجویی,

مقدمه :

دانش آموز ضمن مشورت با اوليا و مربيان، دست کم بايد بداند که چگونه خود را بهتر بشناسد و از برخوردهاي زيان بخش در محيط خانه و مدرسه پرهيز کند.

" دانش آموز "، روايتگر تجربه هاي اوليا و مربيان است که به ندرت فرصت مي يابند فنوني را که طي سال ها در خويش دروني ساخته اند، بررسي کرده، به روشني در باره آن سخن بگويند.

"تحقیق حاظر" با توجه به تجربيات معلمان و مشکلاتي که اوليا با آن مواجه بوده اند، نوشته شده است.

بديهي است که خلاقيت و ابتکار فردي معلمان و اولياي خانه، با توجه به تفاوت هاي فردي کودکان و نوجوانان، نقش سازنده اي در امر مشاوره خواهد داشت.

چکیده :

در هر جامعه درصد قابل توجهي از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان بدون آن که تمايلي داشته باشند، ناخواسته خودشان را در حصاري از کمرويي محبوس و زنداني مي کنند و شخصيت واقعي و قابليت هاي ارزشمند ايشان در پس توده اي از ابرهاي تيره ي کمرويي، ناشناخته مي ماند.چه بسيار دانش آموزان و دانشجويان هوشمند و خلاقي که در مدارس و دانشگاه ها فقط به دليل کمرويي و معلوليت اجتماعي، همواره از نظر پيشرفت تحصيلي و قدرت خلاقيت و نوآوري نمره ي کمتري از همسالان عادي خود عايدشان مي شود؛ چرا که کمرويي يک مانع جدي براي رشد قابليت ها و خلاقيت هاي فردي است.پديده ي کمرويي در بين بزرگسالان و افراد مسن بسيار پيچيده تر است و چنين پيچيدگي رواني ممکن است در اغلب موارد، نيازهاي دروني، تمايلات، انگيزه ها، قابليت ها، فرصت ها، هدف ها و برنامه هاي شغلي، حرفه اي و اجتماعي ايشان را به طور جدي متأثر و دگرگون کند.پرداختن به پديده ي کمرويي و بررسي مباني روان شناختي آن از اين رو حائز اهميت است که تقريباً همه ي ما به گونه اي تجاربي از کمرويي را در موقعيت هاي مختلف داشته ايم.

تعریفكمرویی

اصولاًخجالتیاكمرویییكعاطفهاجتماعیاست.اینحالتازاحساسخودكمبینیسرچشمهمیگیردودربرخیمواردآنقدرشدتمییابدكهتمامیشخصیتفردراتحتتأثیرقرارمیدهدبطوریكهچنینفردیازحضوردراجتماعیاجمعافراددچارناراحتیهایگوناگونمیشودكهدروضعیتجسمانیاونیزاثرمیگذارد . فردكمروهشیارانهازمواجههباافرادیاچیزهایمشخصیاانجامكاریهمراهآنانبیزاراست . فردكمروازابرازوجودبیزاراستوبهطورمحسوسترسوست . تعدادبسیاریازافرادكمرووخجالتیفكرمیكنندكهمشكلآنهاغیرقابلحلاستبطوریكهپندواندرزهموارهبیهودهبودهاستوجایتأسفاستكهتوانائیهایعظیمافرادخجالتیعلیرغمتمامیهوشیكهدارندبههدرمیروند .
شخصخجالتیبهخوبیمیداندكهدیگرانازمشكلاوآگاهندوهمیشهمجبوراستباگفتنكلمهبلهتمامگفتههایدیگرانراتأییدكند . اگرشماخودتانجزواینافرادنیستیدحتماًیكیدوتاازدوستانتانرابااینمشخصاتدیدهاید : اعتمادبهنفسكم،منفیبافی،ترسازشروعیكگفتگووایجادمؤثربادیگرانوترسازشركتدرفعالیتهایگروهی . اینافرادحتیاگربدانندترسشانهمبیموردوبیمنطقاستبازهمموقعحرفزدندریكجمعجدی،سرخمیشوندودستشانمیلرزدوشرشرعرقمیریزند . گاهیاینترسافراطیباعثشوكهایعصبیوتپشقلبهممیشود .

مقابلهباکمروییکودکان

اگرکودکیداریدکهخجالتیاست،راههایزیادیبرایازبینبردنخجالتویبهصورتمنطقیوظریفدارید. بهعنوانمثال: باکودکانهمسنفرزندخودهمصحبتشویدودربازیهایآنهاشریکشوید. اگرکودکشمانخواهدصحبتکندویادربازیشرکتکند،نگراننشوید.

شماوهرکاریکهشمابابچههاانجامدهیدکهمنجربهپاسخخوببچههاشود،بهعنوانالگوییاستکهاجتماعیرفتارکردنرانشانمیدهد. شمادرضمنبهکودکخودنشانمیدهیدکهچگونهبادیگرانارتباطبرقرارکند. کمروییکودکانخجالتیبابرقراریارتباطبیشترباافرادناآشنا،سریعترکاهشخواهدیافت. بااینوجودمواجهسازیاگربهصورتتدریجیباشد،بهتریننتیجهراخواهدداشت. درهرزماناجازهدهیدکهکودکباموقعیتهاوافراددرگیرشود،قبلازاینکهشماکودکرابرایارتباط،تحتفشارقراردهید.
کمککنیدکهاعتمادبهنفسکودکدریکموقعیتزمانیجدیدبهصورتتدریجیافزایشیابدواینموقعیتمیتواندیکفروشگاهموردعلاقهویباشدکهکودکبهطورتدریجیشروعبهدادنسفارشخودمیکندوهمچنینمیتواندیکزمینبازیمحلیباشدکهکودکبالاخرهازکودکیکهاغلباورادرآنجادیدهاست،اسمشرامیپرسد.
کودکانخجالتیرابیشتردرمعرضکودکانکوچکترقراردادهودرصورتامکانکودکرادرمعرضانواعموقعیتهاوافرادقراردهیدتابهتدریجبیشترواجتماعیترعملکند.

بررسیعواملكمروییوگوشهگیریدركودكان

پنجرههارابازكنگوشهگیریازنظرلغویبهمعنایتنهایی،تجرد،درخلوتنشستنوازجمعكنارهگرفتناست. گوشهگیركسیاستكهازمردمدوریمیكندوعزلتمیگزیندتابهاینوسیلهخودرابامحیطاطرافسازگاركند؛البتههرنوععزلتودرتنهاییماندنگوشهگیریتلقینمیشود،زیراهرانسانیدوستداردگاهیتنهاباشدتابهخودشناسیوحلمشكلاتزندگیشبپردازد.اماگوشهگیریزمانیحالتبیماریپیدامیكندكهفردازمعاشرتورویاروییباجمعوهمنوعانبیزاروبیمناكباشد. ازنقطهنظرمتخصصانعلمروانشناسیكمروییوانزواطلبییكیازجدیترینمشكلاتكودكاناست،هرچندممكناستازنظرمعلمانوگاهوالدینچندانمشكلنباشد،كودككمروهرچندكهبرایمعلمهیچگونهناراحتیایجادنمیكند،ولیممكناستبهسببرنجناشیازاحساسناامنیوبیكفایتیدرخودیكیازناشادترینكودكانباشدوپیوستهبهدنیایدرونخویشپناهببرد. بنابرایناگردرموردرفتارغیراجتماعیاینگونهكودكانچارهایاندیشیدهنشود،احتمالاًخطرناكترینومساعدترینوضعرابرایابتلابه "اسكیزوفرنی" خواهندداشت. هرچندهمهكودكانكمروومنزویبهبیماریروانیمبتلانمیشوند،ولیتعدادیازآنانقربانیاینبیماریخواهندبود. بهرحالاینوضعیتكهعدهایازكودكانمنزویبهبزرگسالانناشادوبیلیافتدراجتماعتبدیلخواهندشد،بهتنهاییدلیلكافیبرایتوجهبهاینمشكلاست.
علایمونشانهها

گوشهگیریبایكسلسلهعلایممتعددوبههمپیوستههمراهاست. گوشهگیرچونمشكلاتشرانمیتوانددرعالمواقعیتحلكند،بهتخیلفرومیرودوبهخیالبافیمیپردازد. اوانسانیاستبیهدفكهنمیداندچهبایدبكندوبرایآیندهاشچهطرحیبریزد. ازمردمگریزاناستوهرتمناوخواهشرایكتحمیلتلقیودربرابرآنبهشدتمقاومتمیكند،ازهمینرومرتببااطرافیاندچارتضادوكشمكشاست،برایدفاعازحقشاقدامنمیكندوكنارهگیریرابرتلاشترجیحمیدهد. ازدیگرنشانههامیتوانبهخجالتوسكوت،احساسمحرومیتوناتوانیازبرقراریرابطهبادوستانومعلمان،بهتعویقانداختنانجامكارهاویاازاینشاخهبهآنشاخهپریدن،بیحوصلگی،كسالت،احساسخستگی،پوچی،زودرنجی،نگرانیازآینده،كمكنخواستنازدیگرانبههنگامنیاز،سازشباوضعموجودواعتراضنكردنبهآنحتیدرصورتاحساسناراحتیونگرانی،همچنیناجتنابازرقابت،غیبتازمدرسهوبیعلاقگیبهدرس،عدمتمركزحواس،اختلالدرخوابوخوراك،بیاعتنایینسبتبهوقایعاطراف،بیاعتمادینسبتبهیكتجربهموفقیتآمیزدریكفعالیتگروهی،برایاینگونهكودكانآغازبسیارخوبیاست. كودكمنزوینیازداردتااحساسكند. عضوباارزشیكیاچندگروهاست. اوهروقتكهدرفعالیتهایزندگیواقعیارضاشود،نیازیبهعقبنشینیبهمیدانرؤیاهایخویشبرایارضایخواستههایاساسیاشنخواهدداشت. معلمآگاهبایدتوجهداشتهباشدكهكودككمروومنزینیزدارایتواناییهاوشایستگیهایویژهایاستكهباراهنماییوتشویقمیتوانآنهارادریكفعالیتگروهیبهكارگرفت. هرگاهشركتویدرفعالیتیباتحسیندیگرانهمراهباشد،اونسبتبهتكرارعملموفقیتآمیزخویشدرموقعیتهایگروهیتشویقخواهدشد. موفقیتدریكعملتاحدزیادیدربالابردناعتمادبهنفسكودكودرنتیجهدرتغییرنگرشهایكودكاندیگرنسبتبهاوتأثیرخواهدداشت. ضمناًبایدعواملزمینهسازگوشهگیریمانندتحقیرواحساسگناهازبینبروند. دراینموردرواندرمانیومشاورهفردیوگروهیمیتوانددررفعگوشهگیریمؤثرواقعشود؛همچنینتغییروضعیتمحیطزندگیازروشهایمفیددرمانگوشهگیریبهشمارمیرود. والدینومعلماننیزبایدباكودكانگوشهگیرباملایمتومسالمتودلجوییرفتاركنند. بردنفردبهگردشهایعلمی،تشویقبهسخنگفتندرحضوروالدینودوستانوبستگان،همچنینجرأتدادنبهاوبهاینمعنیكهمیتوانددربرابرجمعسخنبگویدوشركتدادنویدرفعالیتهایهنریوایفاینقشدرنمایشنامههاازجملهاعمالیاستكهمهارتهایاجتماعیدانشآموزانوكودكانراافزایشمیدهدوآنانرادرمبارزهباگوشهگیریوانزواطلبییاریمیدهد. پیشنهادهایعملیزیرمیتواندتاحدزیادیدرزمینهكمكبهكودككمرووگوشهگیرمفیدومؤثرباشد. باپذیرفتنرفتارمطلوبكودكمیتوانبهاواطمینانبخشید. دركودكاناعتمادبهنفسبهوجودآوریموزمینهابرازوجودرابرایشانفراهمكنیم. تجاربموفقیتآمیزدركودكایجادامنیتمیكند. آموزشصحیحدرگسترشرشداحساسشایستگیكمكمیكند.

پایهریزیعزتنفسخود ) درمانكمرویی(

طرزتفكرمادربارهخودمانتأثیراتشگرفیبرتمامجوانبزندگیمادارد. افرادیكهبرایخویشتنارزشمثبتیقائلند،عموما" بهعنواننشانههایخارجیرضایتدرونیحالتتوازنیرانشانمیدهندواحساسامنیتوآرامشخاطررامنتشرمیسازند. چنینافرادیبهتقویتكنندههایاجتماعیوستایشهایدیگرانوابستگیندارندزیراآموختهاندچگونهبهتریندوستخودوبزرگترینمشوقخویشتنباشند. آنانشركتكنندگان،مبتكرانوچارهسازانیهستندكهموجببهحركتدرآمدنماشیناجتماعمیشوند. افرادیكهازعزتنفسبالابهرهمیجویند،هیچگاهدرزندگیدرزیرفشارانتقادخردنمیشوندیابهواسطهطردشدن،احساسنابودینمیكنند.آنانازشمابهخاطر " راهنماییسازندهتان" تشكرمیكنند. زمانیكهباپاسخ " نه " مواجهمیشوند،هیچگاهآنرابهمعنایطردخودشانتلقینمیكنند. بهجایآن،چندیناحتمالرادرنظرمیگیرند: نیازمندانجامكاربیشتریهستند،آنرویكردخیلیعجولانه،خیلیخام،خیلیدقیق،خیلیپیچیدهبود؛موقعیتوزمانبندیصحیحنبود؛شخصمخالفمشكلیداردكهنیازمندمشاورهیاهمدردیاست. درهرموردی،دلیلپاسخ "نه" دربیرونازآنانقرارداردونهدردرون؛میتوانآنراتجزیهوتحلیلكردوباتنظیمبرنامههایینیروهارامجددا" سازماندهیكردهوباعملكردآراستهتریمجددا" بازگشت .
بدتریندشمنخودبودنفردیكهازعزتنفسپایینیبرخورداراست،انسانرابهیادفاجعهزیروروشدنعالممیاندازد. اینگونهافرادمعمولا" منفعلتر،ترغیبپذیرترودارایمحبوبیتكمترهستند . اینافرادنسبتبهانتقادمنفیبهشدتحساسهستندوفكرمیكنندكهاینانتقادنابسندگیآنانراثابتمیكند. جایتعجبنیستكهمحققیندریافتهاندافراددارایعزتنفسپایینروانرنجورترازافراددارایعزتنفسبالاهستند.كمروییوعزتنفسپاییندركناریكدیگرقراردارند. تحقیقانجامشدهتوسطپلپیلكونیسومحققیندیگردربرنامهكمروییازوجودهمبستگیمعناداریمیانایندوعاملپردهبرداشتهاند؛زمانیكهكمروییشدیداستعزتنفسپاییناستوزمانیكهعزتنفسبالااست،كمروییازصحنهحذفمیشود.

كلامیهشداردهنده

عزتنفسعبارتاستازسنجشارزشخودبرپایهقیاسخودبادیگران . امادرانجاماینقیاسها،لازماستازوجودچندینمشكلبالقوهاطلاعداشتهباشید.
اول،درانتخابالگویخودتانبرایمقایسهدقتكنید. خوباستافرادمعینیرابهعنوان " ایدهآل " مشخصكنید،امانهبهعنوانتنهامرجعارزیابیخودتان. بعضیافرادبرایمقایسهكردننامناسبهستندزیراازنظرروشنگریستنیانیرویفكرخوددارایاستعدادیمنحصربهفردهستندیادارایانداممطلوبیادیگرصفاتموروثی . درابتدامیتوانباایدهآلهابهرقابتبرخاستامانبایدچهرههایمسلمموفقیت،مقامیاپیشرفترابهعنوانالگوبرگزید.
دوم،باتمركزبرالگوهاینامناسببرایانجاممقایسه،نهفقطموجباتدلسردیخودرافراهممیسازیدبلكهموجبتقویتاحساسحقارت،جاهطلبیبهخاطرنفسآنوازدستدادناحساسرضایتدرفرایندتغییركردننیزمیشوید . زیراتنهادرپیدستیابیبهمحصولهستید. سوم،ممكناستشماازآنبهایمكتومیكهمیبایدبرایكسبموفقیتبپردازید،بیاطلاعباشید. ممكناستمأموربازرسیكالاهادرادارهشمابرایهمیشهامكانبرقراریارتباطنزدیكباكودكانخودراازدستبدهدزیرانمیتوانددریكزمانهمدرخانهكنارفرزندانشباشدوهمدرجادهبهبازرسیسفارشاتاضافیبپردازد . یاآنخانمشیكپوشیكههموارهسرگرمپذیراییازمیهمانانخویشاستممكناستهیچگاهفرصتمطالعهیككتابیاامكانلذتبردنازطبیعتیاچیزهایكمجاذبهتردرزندگیرانداشتهباشد. بسیاریاوقاتاگرشمابدانیدچهبهاییبایدبپردازید،شایدتمایلیبهپرداختآننداشتهباشید.
چهارم،موفقیت،پیشرفت،قدرتتفكر،زیباییوبیشتراهدافیكههواخواهفراواندارندبهاستانداردهاییكدورهزمانیمعین،یكبافتوجامعهمشخصوابستههستند. البتهبهتراستبهآنهابهعنوانعباراتیمطلقكهمایاواجدآنهستیمیانیستیمنگاهكنیم . زمانیكهاستانداردهاتغییرمیكنند،چنینطرزتفكریمیتواندمسئلهآفرینباشد. شمابهسطحجدیدیازمقایسهارتقایافتهاید،اماوقتیبهآنمینگریدتغییردردرونشماصورتپذیرفتهاست. اینپدیدهمانندحضوریكماهیبزرگدرحوضچهایكوچكاستكهبهسویاجتماعاصلیحركتمیكند.

پنجم،بایدبرایخودتانمشخصكنیدتاچهحدیازدیگراننسخهبرداریمیكنید. درصورتیكهازبرنامههاینوشتهشدهبرایدیگرانیاتوسطآنهاپیرویكنید،نمیتوانیدادراكخوبیازخودتانداشتهباشید. پسازشناساییحضورآنهامیبایدبرایرویاروییمستقیمباآننسخههایبیگانهتلاشكنید. بایدشهامتلازمبرایمقابلهباآنهاراپیداكنید،تااگرموجبافتشمامیشوند،بتوانیدآنهاراطردكنیدیابهگونهایتغییردهیدتابانیازهاوارزشهایشماانطباقحاصلكنند. معمولا" حتینمیدانیمبرایاولینبارآننسخهچگونهدرذهنماجایگرفت. گاهیاوقاتارزشهایفرهنگینافذآنهارادرروحمامینگارند - برایمثالمردانگریهنمیكنند،زنانخشمخودراابرازنمیدارند،پسرانبایدخشنونیرومندباشند،دخترهابایددلسوزومهربانباشند. دردورانجوانیبسیاریازنسخههایما،یاتمامیآنهابهوضوحازرویوالدین،معلمینودیگرنمایندگانشناختهشدهنوشتهمیشوند. بسیاریازآننسخكاملاًخوبهستندوازاینروبهتراستآنهارابهعنوانخصوصیاتخودپسازرسیدنبهسنبلوغبپذیریم . درنسخههاییكهحاویمسائلنیمهتماموحلناشدهوالدینمانمیباشند،خطریدركمیننشستهاست. ناكامیحاصلازیكازدواجخالیازعشقپایهایبراینسخهبرداریدخترخانوادهمیشود،بهاینمضمونكه " مردانقدرزنانرانمیدانند....." بایدبرجوانبمثبتتكیهكنید. اگرفقطیكبارزندگیمیكنید،پسباعزتنفسیبالازندگیكنید! اینانتخاببهشمابستگیدارد،تصمیمینیستكهدرآسمانهااتخاذگرددبلكهدرمغزشماشكلمیگیرد. ایننظامحسابرسیعمومیشماستكهبالایاپایینبودنعزتنفسشماراگزارشمیدهد. اگركمروهستید،احتمالا" برچسبعزتنفسپایینرابهخودالصاقكردهاید. اماحتیاگرآنرابررویسنگگرانیتهمحككردهباشید،میخواهیمتعویضآنبرچسبراآغازكنیم. پایینبودنبایدازمیانبرود! دربارهخودتانبهطورمثبتبیندیشید،اهدافمعناداریكهدستیابیبهآنهانیازمندقدریبلندپروازی،خلاقیتوپشتكارباشدتعیینكنید . سپسیادبگیریدكهپیشرفتهایخودتانرابهگونهایصادقانهوواقعبینانهارزیابیكنید. پانزدهگامدرراهمبدلشدنبهفردیمتكیبهنفستر

۱- نقاطضعفوقوتخودرابشناسیدواهدافخودرابرپایهآنهاتعیینكنید.
۲- تعیینكنیدبهچهچیزهاییبهامیدهید،بهچهچیزهاییمعتقدید،واقعاًدوستداریدزندگیتانچگونهباشد. بهنسخههایذخیرهشدهدركتابخانهیذهنتانرجوعكنیدوبراساسموقعیتروانیكنونیخوددرآنهاتجدیدنظركنید،دراینصورتآنهابهشمانشانخواهنددادبهكدامسمتمیروید.

۳- بهارزیابیخودبپردازید. بامروریبرگذشته،خطوطپیوستهوتصمیماتیكهشمارادرموقعیتكنونیقراردادهاند،پیداكنید.كسانیراكهبهشماآسیبرساندهاندوزمانیكهمیتوانستهاند،ازكمكبهشماخودداریكردهاند،درككردهوببخشید . خودتانرابهخاطراشتباهات،گناهان،شكستهاوگرفتاریهایگذشتهعفوكنید. تمامخاطراتمنفیخودراپسازاستخراجهرارزشسازندهایكهمیتوانندبههمراهداشتهباشند،دفنكنید. "گذشتهبد"تنهاتازمانیدرذهنشمازندهاستكهشمابهآناجازهدهید. حكمتخلیهفوریصادركنید. فضارابهخاطراتمربوطبهموفقیتهایهرچندناچیزگذشتهاجارهدهید.
۴- خطاوشرمساری،ارزشهایفردیمحدودیدرامرشكلدهیبهرفتارشمادرجهتاهدافمثبتدارند. بهخودتاناجازهندهیدكهتسلیمآنهاشوید.
۵- دلایلرفتارهایكنونیخودرادرابعادجسمانی،اجتماعی،اقتصادیوسیاسیوموقعیتكنونیخودتانجستجوكنیدونهدركاستیهایشخصیتیخودتان.
۶- بهخودتانیادآوریكنیدكهدربارهیهراتفاقیدیدگاههایدیگرینیزوجوددارد. "واقعیت "هیچگاهچیزیبیشترازتوافقمشتركمیانافرادبرایبیانیكمطلببهجایتكیهبرنقاطافتراقدیدگاههایآناننیست. اینمطلبشماراقادرمیسازدتادرنتیجهگیریهایخودتانازمقاصددیگرانصبورترباشیدودرحذفآنچهممكناستدرظاهرموجبطردیاافتشماگرددخلاقانهتربرخوردكنید.

۷- هیچگاهچیزبدیدربارهخودتاننگویید؛مخصوصاًهیچگاهخصوصیاتمنفیغیرقابلبازگشترابهخودتانمنتسبنكنیدمانند " احمق "،" زشت " ، " غیرخلاق " ، " اصلاحنشدنی " و ...

۸- اجازهندهیددیگرانبهعنوانیكفردازشماانتقادكنند؛اعمالمشخصشمابرایارزیابیدرمعرضقضاوتقراردارندوآمادهبهترشدنهستند. پسخوراندهایسازندهرادرصورتیكهكمككنندهباشند،بپذیرید.

۹- بهخاطرداشتهباشیدگاهیاوقاتشكستوناامیدیتوفیقاجباریهستند،بهشمامیگوینداهدافتانبرایشمادرستنبودهاند،آنتلاشارزشآنكاررانداشتوازیكشكستبزرگتربعدیمیتواناجتنابكرد.

۱۰- افراد،مشاغلوموقعیتهاییراكهموجببروزاحساسنابسندگی(بیكفایتی)درشمامیگردند،تحملنكنید. اگرنمیتوانیدآنهایاخودتانرابهگونهایتغییردهیدكهاحساسارزشمندیبیشتریبنمایید،آنهارازیرپابگذریدیاازكنارآنهابگذرید. زندگیكوتاهترازآناستكهوقتخودراباچیزهاییكهموجبافتانسانمیشوند،تلفكنیم.
۱۱- برایاستراحت،تفكر،گوشكردنبهدرونخود،لذتبردنازتفریحاتوفعالیتهاییكهمیتوانیدبهتنهاییانجامدهیدوقتیتعیینكنید؛بدینترتیبمیتوانیدباخودتانارتباطبرقراركنید.

۱۲- باتمرین،خودرامبدلبهموجودیاجتماعیبنمایید. ازاحساسكردننیروییكهافراددیگرمنتقلمیسازندلذتببرید،خصوصیاتیگانهوتفاوتهاییكهمیانهمزادانوجوددارد،ترسهاواحساسعدماطمینانآنهارادرذهنتانمجسمكنیدوفكركنیدچگونهمیتوانیدبهآنهاكمككنید. معینكنیدازآنهاچهمیخواهیدوچهچیزیبرایاهدابهآناندراختیاردارید. سپسبگذاریدآنانبدانندكهشماآمادهوپذیرایاشتراكهستید.
۱۳- حمایتمفرطازخودرامتوقفكنید؛اینكاردشوارتروبازگشتپذیرترازآناستكهتصورمیكنید. انسانراخردمیكنداماهیچگاهنمیشكند. بهتراستگاهگاهیازجانبیكتعهدعاطفیكهطبقبرنامهكارنكردهاستآسیبدیدتادرنتیجهعواطفیعایقگونهكهموجباتسردیآنراپدیدمیآورند،سستشد.

۱۴- اهدافدرازمدتیراكهاهدافكوتاهمدتبسیارمشخصهمراهآنباشنددرزندگیخودتعیینكنید. ابزارهاییواقعبینانهبرایدستیابیبهایناهدافكوچكترانتخابكنید. پیشرفتخودرابهطورمنظمموردارزیابیقراردهیدواولینمشوقوحامیخودتانباشید. اگركسدیگریصدایلافزدنهایشمارانمیشنود،لازمنیستبیجهتنگرانوشرمزدهباشید.

شماموجودینیستیدكهفقطاتفاقاتبدبرایتانرخمیدهد،موجودیمنفعلوبیاهمیتكهمانندحلزونباغچه،امیدواراستبتواندازلهشدندرزیرپابگریزد. شمانقطهاوجمیلیونهاسالتكاملنوعبشر،رؤیاهایوالدینخود،ونشانهایازقدرتخداوندهستید. شماانسانیگانهایهستیدكهمانندبازیگریفعالدرداستانزندگیمیتوانیدپدیدآورندهیاتفاقاتباشید. شمامیتوانیدهرلحظهكهبخواهیدجهتزندگیكنونیخودراعوضكنید. بااعتمادبهنفسداشتن،موانعبهچالشهامبدلشدهوچالشهابهكمالمیرسند. آنگاهكمرویینقصانمییابد؛زیرابهجایآنكههمیشهدرتداركونگراننحوهگذراندنزندگیخودباشید،باغرقشدندرزندگی،خویشتنرافراموشخواهیدكرد. پایهریزیاعتمادبهنفسباانجامموفقیتآمیزتكالیفدشوارمیتوانیدپایهریزیاعتمادبهنفسخودراشروعكنید. ازتكالیفكوچكشروعكردهوسپسدرجهتدستیابیبهاهدافاصلیتركاركنید.
اولینچیزیكهبایدمشخصكنیدایناستكهچهكاریمیخواهیدبكنید. سههدفیراكهدرعرضیكماهمیخواهیدبهآنهادستبیابیدنامببرید. شهرداریكشهربزرگشدنهدفیواقعبینانهنیست . رفتنبهیكمیهمانیوصحبتكردنبادونفرچنیناست . یكیازاهدافخودراانتخابكنیدوآنرابهبخشهایكوچكترتقسیمكنید.اولچهكاریبایدانجامدهید؟دومچهكاری؟الیآخر. جدولیرسمكنیدتابتوانیدپسازاتمامهرقسمتمقابلآنراعلامتبزنید. برنامهایبرایدستیابیبهاولینبخشهدفخودتانتنظیمكنید. مثلا" اگرمیخواهیددركلاسدرسصحبتكنید،دقیقاًتصمیمبگیریدكهچهخواهیدگفت . آنرابنویسیدوتمرینكنید. درستپسازآنكهبهاولینبخشهدفخوددستیافتید،بهخودتانجایزهبدهید: یككلاممهربانانه،فنجانیقهوه،مطالعهكتابیاروزنامهیاهرفعالیتلذتبخشدیگریكهدوستدارید. سپسبهسویبخشبعدیهدفبرویدوبههمینترتیبادامهدهیدتابههدفمشخصخودتاندستبیابید.

احساسپیشرفتخودرامزهمزهكنید. باصدایبلندبهخودتانبگوییدكهچهكارخوبیانجامدادهاید.

سپسبهسراغهدفبعدیبروید،آنرابهقسمتهایكوچكترتقسیمكنیدوكاركردنرویآنراشروعكنید. هرآنچهراكهمایلیددرزندگیانجامدهیدمیتوانبهاجزایكوچكترتقسیمكردهوگامبهگامپیشبرد. شایدبخواهیدازبرخیتمریناتباعنوان " رشدمهارتهایاجتماعی " درجهتدستیابیبههدفتاناستفادهكنید. راههاییبرایرشدمهارتهایاجتماعی
۱ - هرآنچهشماراخوارمیسازد،طردكنیدبرایمدتدوهفتهردپایعباراتمنفیدربارهخودتانراكهدرذهنتانجاریاستدنبالكنید(آنهارابنویسید). چهچیزیبارهاتكرارشدهوموجببروزاحساسپایینبودندرشمامیگردد؟

نسبتبهسخنانمنفیدربارهخودتانحساسیتداشتهباشید. هرباركهسعیمیكنیدخودتانراخردكنید،بگویید" ایست". اینكارراآنقدرتكراركنیدتابرایهمیشهخردكردنخودتانرامتوقفكنید.

جدولیرسمكنیدودرآنیادداشتكنیدكهدرطولروزچندبارمیتوانیدمانعازبروزتفكراتمنفیدربارهخودتانبشوید. خودتانرابهخاطرسركوبكردنآنهاراتشویقكنید.
۲ - نیروهایمخالف

ازنقاطضعیفخودتانلیستیتهیهكنید. آنهارادرسمتراستكاغذیادداشتكنید. سپسعباراتمثبتمخالفآنهارادرطرفچپبنویسید عباراتخودتاندرستون " متضاد " رابسطدهید،مثالهاییذكركنید. اززاویهعبارتنوشتهشدهدرستونسمتچپدربارهخودتانفكركنیدتاستونسمتراستپیشبردید.

۳ - بهجایلغتكمروییازعناویندیگراستفادهكنید بسیاریاوقاتدیدهشدهاستكهمافقطدریكیادوموقعیت،كمروبودهایم؛اماباوجوداینخودمانرافردیكمرومیپنداریمومینامیم.

بهجایاینكهبگویید" منآدمكمروییهستم "،دربارهخودتانباعباراتمشخصتریقضاوتكنیدوصحبتنمایید؛موقعیتهایمشخصوواكنشهایمشخصراشرحدهید. بگویید: " هنگامصحبتدرمقابلگروهیازافرادعصبیمیشوم " ،یا " شركتدرمجالساحساسجدابودنازآنمحیطرادرمنپدیدمیآوردوباعثمیشوداحساسضعیفیدردرونمپدیدآید" یا " درحضوررئیسشركتمضطربمیشوم" یاحتیمشخصتر " وقتیحسمیكنمكسیمرابراندازمیكندقلبمشروعبهتپیدنمیكندودچاردلشورهمیشوم."
یكلیستكاملدربارهاینواكنشهایموقعیتیمشخصتهیهكنید. سپسبرنامهایبرایتحتكنترلدرآوردنوتغییردادناینواكنشهاتنظیمكنید. مثلا" : اگروقتیهنگامصحبتبافردجدیدیدستانتانمیلرزند،آنهارادرهمفروكنید،رویپایتانبگذارید،یااصلادستتانرادرجیبخودبگذارید.

۴ - نشاندنرویصندلیمحاكمهلیستیازكلیهافرادیكهموجببروزاحساسكمروییدرشمامیشوند،یاشماراطردمیكنندتهیهكنید. سپسدوصندلیبرداریدوآنهارامقابلیكدیگرقراردهید. خودتانروییكصندلیبنشینیدوتصوركنیدنفراوللیستشمارویصندلیمقابلنشستهاست.

باآنفردصحبتكنید،سراوفریادبكشید،اورابهخاطرتماممشكلاتمربوطبهكمروییخودتانسرزنشكنید. آنگاهصندلیهاراجابهجاكنیدگوییشمادرجایآنفردنشستهایدوپاسخمیدهید. دوبارهبهصندلیاولبرگردیدوتوضیحدهیدچرادرحضورآنفرداحساسكمروییمیكنید. دوبارهصندلیهاراجابهجاكنیدوپاسخیراكهفكرمیكنیدآنفردارائهخواهدداد،بهخودبگویید.

۵ - میدانیكدامخصوصیتتورامیپسندم؟دوستیكهبهاواطمینانداریدانتخابكنیدواینفعالیترادونفرهانجامدهید . هركدامازشمابایدلیستیازخصوصیاتطرفمقابلراكهواقعا" موردعلاقهاوستبنویسد(سعیكنیدلیستیشاملدهعنوانبنویسد.)سپسبهنوبتبهیكدیگربگوییدچراهرعنوانرانوشتهاید. بااینعبارتشروعكنید: " چیزیكهمنواقعا" درتومیپسندمایناستكه ........."

وقتیدوستتانازشماتعریفمیكندچهاحساسیبهشمادستمیدهد؟یادبگیریداینتعریفهارابپذیرید(حداقلبگویید" متشكرم" )،وخودتانرادراحساسمثبتیكهتعریفبهوجودمیآوردغرقكنید. یادبگیریدازدوستتانبهطورمستقیمتعریفكنید. بهطورروزهمرهحتیبهخاطرچیزهایكوچكومعمولیازافراددیگرتعریفكنید.
۶ - مجموعهایمتشكلازنقاطقوت هركدامازماحداقلیككاررامیتوانیمبهترازهركسدیگرانجامدهیم. ممكناستاینكارپختنیكاملتساده،نوشتنمقالهایبافراستتمام،نقلیكلطیفه،شنوندهخوبیبودنیاخوببرقانداختنكفشباشد. بهترینتواناییشماكداماست؟آیاكارهایخوبدیگریهمهستندكهبتوانیدانجامدهید؟
مجموعهایازروزنامههاومجلاتراگردآورید. تمامعناوین،عكسها،كاریكاتورهاوچیزهایدیگریراكهمنعكسكنندهیتمامنقاطقوتشماباشدببریدوكلكسیونیازآنهاگردآورید.

اینمجموعهرادرجاییكهشماودیگرانبتوانیدآنراببینیدقراردهید.
۷ - عزتنفسیكالگویشخصیتیدربارهشخصیكهموردتحسینفراوانشماقراردارد،بیندیشید. اینفردمیتواندیكدوست،یكخویشاوند،یكقهرمانافسانهاییاهرچیزدیگریباشد. موقعیتهاییراكهممكناستآنفرددرآنهااحساسكمروییكندمجسمكنید. آنهاچهكارمیكنند؟چهمیگویند؟چگونهمیتوانیدبهاوكمككنید؟نقاطقوتآنفردكدامند؟

آنهارادرزیربنویسید: اگرشماتمامایننقاطقوتراداشتید،چگونهعملمیكردید؟برخورداریازآننقاطقوتبركمروییشماچهتأثیریخواهدداشت؟چشمانتانراببندیدوخودتانرادرموقعیتهایمتعددیكهدرآنهاكمرونبودهاید،مجسمكنید. چهاحساسیبهشمادستمیدهد؟

۸- جدولاحساسخوببرایمدتدوهفتهدفتریادداشتیهمراهداشتهباشیدوتمامتجربیاتمثبتخودرادرخلالآنمدتیادداشتكنید. اینكاررادرهفتههاییانجامدهیدكهمشغولجدولبندیتجربیاتمربوطبهكمروییخودتاننباشید. جدولیروزانهتهیهكنیدكهاینساعاتهمراهبااحساسخوببودنرانشاندهد. جدولرامروركنیدونكاتزیررامشخصكنید:

ابتكاروقوعچنداتفاقدردستدیگرانبودهاست؟مبتكرچندموردشمابودهاید؟
چندتاازایناتفاقاتدرتنهاییبرایشمارخدادهاند؟چگونهمیتوانیدجدولتانرابااحساساتخوببیشتریپركنید؟

ازاینبهبعدهرگاهاتفاقمثبتیبرایشمارخمیدهد،بههمانترتیبپیشگفتهآنراشناساییكنیدوخودتانرادرآنغرقسازیدوواقعا" ازآنلذتببرید.
۹- یكمتخصصباشید

درزمینهایكهمیتوانیددریكبافتاجتماعی،درچیزیبادیگرانشریكشوید،مهارتیرارشددهیدیابهقدرتیمبدلشوید. حداقلیكخصوصیتداشتهباشیدكهدیگرانبتوانندازآنلذتببرند،منتفعشوند،سرگرمشوندیامطلبییادبگیرند. فراگیرینواختنبرخیآلاتموسیقیمانندگیتار،سازدهنی،پیانویاچیزهایمشابهمعمولا" درگردهماییهایاجتماعیمورداستقبالقرارمیگیرند. ممكناستنقلیكحكایتیاانجامیكشعبدهبازیرایادبگیرند . دربارهرویدادهایجارییابرخیموضوعاتجهانیمهمازاطلاعاتكافیبرخوردارباشید؛بعضیكتابهایخوبرامطالعهكنیدودربارهآنهاصحبتكنید. همكتابهایداستانیوهمكتبپرفروشروز.

۱۰- خودتانراآرامكنید

زمانیكهتنش،خستگیوافكارغیرقابلجلوگیریومضطربكننده،فكرمارابهخودمشغولمیكنندتمركزكردنبررویاینپیامهایفردیمثبت،كاردشواریاست.
آرامشكاملكلیدگشایشذهنشماباتمامظرفیتورهاشدنازفراموشیهایناخواستهاست.

برایانجاماینتمرینپانزدهتابیستدقیقهوقتمقرركنید. مكانساكتیراكهدرآنجاكسیمزاحمشمانخواهدشد،بیابید. روییكصندلیراحتبنشینیدیارویكاناپه،رویتختیارویزمیندرازبكشید. زیرگردنتانیكبالشبگذارید. لباسهاوزیورآلاتتنگراازخوددوركنیدیاآنهاراشلكنید. لنزدرونچشمراخارجكنید.
قبلازآرامشكامل،اولعضلاتخودرامنقبضكنید. كارهایزیررایكبهیكانجامدهید:

الف)مشتخودرامحكمببندید،محكمتر ... محكمتر ... رهاكنید.
ب)عضلاتشكمخودرامنقبضكنید،سعیكنیدآنرابهپشتتانبچسبانید،نگاهدارید. رهاكنید.

ج)دندانهایخودرارویهمفشاردهید،فكخودراكلیدكنید. سفتتر ... سفتتر... رهاكنید.

د)پلكهایخودرامحكمببندید. آنهارابیشتروبیشتربهپایینفشاردهید. رهاكنید.
و)نفسخودرافروببریدتاحدممكنآنرانگاهدارید. رهاكنید.
ز)دستهاوپاهایخودرابهسمتعقببكشید. محكمتر... محكمتر،رهاكنید.
حالدرآنواحدهرهفتمرحلهراتكراركنید .

عضلاترارهاكنیدواجارهدهیدموجنرمیتمامبدنشمارافراگیرد،همزمانباحركتاینموجآرامشازسربهسمتپایینوفرورفتنآندرهرعضلهای،بهنوبتهرقسمترادرآرامشفروببرید. مخصوصاًبگذاریداطرافچشمان،پیشانی،دهان،گردنوپشتشلشوند. بگذاریدموجآرامشتدریجیتمامعضلاتشمارادرخودحلكند.
چشمانتانرابازكنید. انگشتشستخودراچندسانتیمترجلوترازچشمانتاننگاهداریدوتمامتوجهخودتانرارویآنمتمركزكنید. دستانشمابهآرامیبهطرفپایینحركتخواهندكرد. درهمینحیناجازهدهیدپلكهایشماسنگینشوند،تنفستانعمیقترشود،وتمامبدنشمادرآرامشیعمیقفرورود. چشمهابستهمیشوند. دستانتانپهلویشمایارویزانوانتانمیافتند. عمیقا" نفسبكشید،باهرنفسبرایخودتانبشمارید: ۱... عمیقتر،۲... عمیقتر،۳ ... عمیقتر،تاده(عمیقا" آرامشوید). خودرادرآرامترینموقعیتممكنتصوركنید. آنراببینید،احساسكنید،بشنوید،بوكنید،لمسكنید. دریكروزگرمتابستانروییككلكشناوریادریكحمامگرمشناورشوید. پسازیكبارانصبحگاهیبرایقدمزدنبهجنگلبروید. هرچهدرنتیجهاحساسآرامششمامتصورمیشود،آنراانجامدهید.
اینكبدنوذهنشمابرایدریافتپیامروزآمادهاند. شمابایدبرایوقایعمهمیكهدرشرفوقوعهستندباتصوربافتهاومشاهدهخودتانبهعنوانیكبازیگركارآمدوصالحبرنامهریزیكنید. شمامضطربنخواهیدبود،عصبیهمنخواهیدبود،كمرونخواهیدبود،ازآنلذتخواهیدبرد. برآنمسلطخواهیدشد. اینهاپیامهاییهستندكهشمابرایخودتانارسالمیدارید. باگذشتزماندرمییابیدكهحتیمیتوانیددرآنچهبهخودتانمیگوییدودرنحوهآمادهسازیخودتانبرایمقابلهباوقایعیكهاضطرابرادرشمابرمیانگیختند،دقیقترعملكنید.

ازموقعیتخوبذهنیوآرامشجسمانیلذتببرید. قبلازآغازشمارشمعكوس(۱۰،۹،۸،...،۱)برایخارجشدنازحالتآرامش،هشیارباشیدكهاكنونخودبودنچقدرلذتبخشاستوشماچگونهبررویافكار،احساساتواعمالخودتانمسلطمیشوید. بهخودتانبگوییدكهاینهشیاریواحساساتمثبتپابرجاخواهندبود. ممكناستبهخودتانبگوییدامشببهخوابیكاملوعمیقفروخواهمرفتیابرایعملكردنبهتمرینهایمربوطبهمهارتهایاجتماعیهشیار،سرخوشوآمادهخواهمبود. شمادرحالدستیابیبهاحساسسودمندیوخرسندیفردیبیشترمیباشید. هرچهبیشترتمرینكنیدكاملتروآسانترمیتوانیدبهنتایجحاصلازآرامشدستبیابید .