کشتی با چوخه اسفراین

کشتی با چوخه یکی از معروف‌ترین ورزش‌های محلی ایران است.تاریخچه کشتی با چوخه که در میان بومیان خراسان رواج دارد. کشتی باچوخه در خراسان شمالی از تاریخچه کهنی برخوردار است و این ورزش بومی در بسیاری از مراسم محلی به خصوص جشن عروسی نیز رایج بوده است. از قدیم بومیان استان برای این کشتی اهمیت خاصی قائل بودند و در پرورش پهلوانان این رشته می‌کوشیدند. این کشتی به طور سنتی در مراسم عروسی ایام نوروز در روستاها بر گزار می‌شد. بعدها توسعه ورواج پیدا کرد.

کشتی باچوخه در استان خراسان شمالی در فصول مختلف انجام می‌شود به طوری که این رقابت در اواسط زمستان و در بهمن ماه در مانه و سملقان و در ‪۱۲فروردین هر سال در شیروان و ‪۱۳فروردین نیز در بجنورد به صورت استانی با حضور پهلوانان نامدار این خطه برگزار می‌شود. اما رقابت‌های اصلی در روز ‪۱۴فروردین در گود چشمه زینل خان شهرستان اسفراین که مهد کشتی باچوخه می‌باشد برگزار می‌گردد.

گاهی از نام‌های دیگری مانند کشتی {کردی} برای این کشتی استفاده شده است، که استفاده از آن درست نیست زیرا اصولاً اقوام محترم کرد از نواحی ارومیه کنونی به خراسان کوچ داده شده‌اند و این سبک از کشتی در ارومیه مرسوم نبوده و نیست و اصولاً این سبک کشتی گرفتن، از دیرباز در خراسان و در ایام نوروز و مراسم جشن و عروسی رواج داشته و دارد لذا مناسبتر است از نام کشتی خراسانی استفاده شود. البته نام باچوخه را منوچهر لطیف در سال ۱۳۴۲برای کشتی منطقه خراسان انتخاب نمود.

مدت مسابقه چوخه ‪۱۰دقیقه است که اگر در این مدت نتیجه مسابقه معلوم نشود، کشتی گیران با استراحت کوتاهی، پنج دقیقه دیگر نیز به مسابقه ادامه می‌دهند تا پهلوان اول مشخص شود.

کشتی گیران استین‌ها را تا آرنج بالا می‌زنند کمر بندی پارچه‌ای به میان می‌بندند و دامن‌های چوخه را برای آنکه مانع فعالیت دست و پا نشود برمیگردانند و زیر کمر بند محکم می‌کنند؛ و شلوار را نیز تا زانو بالا می‌زنند و با پاهای برهنه زیر نظر داوران کشتی می‌گیرند. در کشتی با چوخه کسی پیروز است که پشت حریف را به خاک برساند. در این مراسم ساز و دهل نیز می‌نوازند؛ و تماشا گران کشتی گیران را تشویق می‌کنند.

معمولا به برنده یک راس گاو یا یک راس گوسفند جایزه می‌دهند.