پايگاه هاي داده

پيشرفت سريع علم كامپيوتر و كاربرد وسيعي كه اين تكنولوژي در كليه امور زندگي بشردارد از يك سو و حجم زياد اطلاعات و نياز بشر به سرعت،دقت و انسجام اطلاعات از سويديگر ،موجب گرديد تا اينجا بانك هاي اطلاعاتي به عنوان يكي از موضوعات مهم و اساسيجامعه بشري مطرح شود. بانك اطلاعاتي با ساختار خاص خود،ذخيره ساختن اطلاعات رابراحتي ممكن ساخته و كاربران مجاز نيز به سادگي به اطلاعات دسترسي مي يابند. سعيداريم شما را با مفهوم بانك اطلاعاتي،سيستم مديريت بانك اطلاعاتي و فوايد استفادهاز اين سيستمها آشنا سازيم.

داده ( Data ) و اطلاعات (‌Information )
دو اصطلاح داده و اطلاعات كه بيشتر اوقات به جاي يكديگر برده مي شوند درسيستمهاي اطلاعاتي مفاهيم متفاوتي دارند. داده ها در اين سيستمهاي اطلاعاتي عبارتنداز : كلمات و ارزشهاي واقعي كه از طريق مشاهده و تحقيق بدست مي آيند در حالي كهاطلاعات داده هاي پردازش شده مي باشند كه براي گيرنده قابل درك بوده و با دانستن آنشروع به تصميم گيري مي كند. به عبارت ديگر داده نمودي از وقايع، معلومات،رخدادها،پديده ها و مفاهيم مي باشد در حاليكه اطلاعات تكوين و پردازش يا تفسير داده بوده وشامل خواص ارتباط دهندگي و انتقال دهندگي مي باشد.

موجوديت ( Entity )
موجوديت مصداق كلي هر پديده،فرد يا شي ء يا مفهومي است كه مي خواهيم در مورد آناطلاعاتي داشته باشيم به عنوان مثال اگر در نظر داريم يك سيستم پايگاه داده براي يكدبيرستان پياده سازي كنيم مواردي چون دانش آموزان ، دبيران، دروس ،كلاسها و .... جزء موجوديت هاي سيستم بشمار مي روند.

صفت خاصه ( Attribute )
هرموجوديت از يكسري صفات تشكيل شده است كه داراي مقادير واقعي هستند و به عباراتي وجهتمايز يك موجوديت از موجوديت ديگر بشمار مي رود. به عنوان مثال در سيستم دانشگاهاگر موجوديت دانشجو را در نظر بگيريم مي توانيم صفات خاصه: نام ،نام خنوادگي،سن،سالتولد،رشته تحصيلي،سال ورود و ... را برگزينيم و يا براي موجوديت درس: نوع موجوديت: درس صفات خاصه: كد درس،نام درس، تعداد واحد ‎ايجاد سيستم خودكار ذخيره و بازيابيداده ها دو روش كلي براي ذخيره ساختن و بازيابي خودكار داده ها وجود دارد:
1-روش استفاده از سيستمهاي اطلاعاتي ساده يا روش غير بانك اطلاعاتي
2-روشاستفاده از بانكهاي اطلاعاتي

روش غير بانك اطلاعاتي
در اين روش ،دادهها در فايلهاي جداگانه اي قرار مي گيرند و براي استفاده از داده هاي موجود در آنفايلها،سيستمهاي جداگانه اي طراحي مي شوند. به اين نوع سيستمها سيستم پردازش فايل ( File-System ) گفته مي شود. در اين سيستمها هر برنامه ي كاربردي به فايل اطلاعاتيمربوط به خود مراجعه مي كند.



 فايل 1« برنامه كاربردي 1«كاربر 1 
 فايل 2« برنامه كاربردي 2«كاربر 2 
 فايل 3« برنامه كاربردي 3«كاربر 3 

در اين روش بسياري از داده هاي مورد نياز كاربر 1 در بين داده هاي دراختيار كاربر 2 و 3 وجود دارد و در نتيجه عدم تجمع داده ها و عدم وحدت ذخيره سازياطلاعات مورد نياز كاربر 1 در فايل 1 با تكرار ذخيره سازي اطلاعات روبرو هستيم واين به معني افزونگي داده است. از طرفي حفظ امنيت اين سيستم مشكل است در صورت ايجادتغييراتي در فايل 1 در زمينه اطلاعات موجود در آن، برنامه كاربردي مربوط نيز بايدتغيير پيدا كند.

روش بانك اطلاعاتي
در اين روش كليه داده ها به صورتمجتمع يا بانك ذخيره شده ولي هر كاربر ديد خاص خود را نسبت به داده ها دارد. در اينصورت كاربران مختلف مي توانند بصورت مشترك با بانك كار كنند همچنين افزونگي داده هابه حداقل ممكن كاهش مي يابد. در اين روش نرم افزار مديريت بانك اطلاعاتي ( DBMS ) به عنوان واسطه بين برنامه هاي كاربردي و بانك اطلاعاتي ايفاي نقش مي كند لذا امنيتداده ها در اين روش بيشتر است.

« برنامه كاربردي 1«برنامه كاربردي1 
 فايل« DBMS « برنامه كاربردي 2«برنامه كاربردي2 
«برنامه كاربردي 3«برنامه كاربردي 3 

تعريف بانك اطلاعاتي ( Date Base )
به صورت جامع ميتوان گفت: « بانك اطلاعاتي يا پايگاه داده ها مجموعه اي سازمان يافته از اطلاعات وداده هاي مرتبط به هم است ” و در يك تعريف كاملتر بانك اطلاعاتي عبارت است از ” مجموعه اي از داده هاي ذخيره شده بصورت مجتمع و مبتني بر يك ساختار، با حداقلافزونگي، تحت كنترل متمركز كه استفاده از آن بصورت اشتراكي و همزمان نيز مسير ميباشد.»

•مجتمع و مبتني بر يك ساختار بدين معني است كه كل داده هاي عملياتيمحيط مورد نظر در يك ساختار مشخص به صورت يكجا ذخيره شده باشند و لازمه هر تجمعيوجود يك ساختار است.
•منظور از عدم افزونگي در يك تعبير ساده به حداقل رساندنذخيره داده هاي تكراري و بهينه سازي استفاده از محيط هاي ذخيره اطلاعات مي باشد.

سيستم مديريت بانك اطلاعات ( DBMS )
DBMS مهمترين جزء نرم افزاري درسيستم بانك اطلاعاتي است كه به عنوان رابط بين بانك اطلاعاتي و كاربر عمل مي نمايد،به طوريكه كليه فايلهاي بانك اطلاعاتي فقط در اختيار اين نرم افزار قدرتمند قرارگرفته و كليه دستيابي ها به بانك از طريق DBMS صورت مي پذيرد. آنچه در مورد يكسيستم مديريت بانك اطلاعاتي اتفاق مي افتد عبارت است از :
1-كاربر با استفادهاز بعضي زير زبان داده ها مانند SQL ( كه به تفضيل در فصل هاي آتي به آن اشارهخواهد شد) در خواست يك دسترسي مي نمايد.
2-DBMS در خواست مورد نظر را دريافتوآن را تحليل مي كند.
3-DBMS بترتيب ديد كاربر از داده هاي ذخيره شده و حفظامنيت داده در محيط بانك اطلاعاتي را بازرسي و مرور مي كند. (‌كنترل امنيت و جامعيتداده ها )‌
4-DBMS عملكردهاي لازم را براي داده هاي ذخيره شده اجرا مي كند.

 فايل و داده ها« سيستم عامل« DBMS «برنامه هاي كاربران 

محيط DBMS
اجزاء اصلي سيستم بانك اطلاعاتي عبارتنداز : داده ها، سخت افزار، نرمافزار و كاربران كه در اين جا به تشريح آنها خواهيم پرداخت.

داده ها ( Data )‌ داده كه قبلا به آن شاره گرديد از مهمترين اجزاء DBMS مي باشد. مجتمع و اشتراكيبودن داده ها به عنوان مزاياي اصلي سيستم پايگاه داده ها در محيط هاي بزرگ بشمار ميرود.

سخت افزار ( Hardware )
سخت افزار مورد نياز DBMS معمولا عبارتنداز:
1-سخت افزار ذخيره سازي داده: در عمليات ذخيره سازي اده ها در محيط هايبانك اطلاعاتي از ديسكهاي سريع و با ظرفيت بالا استفاده مي شود.
2-سخت افزارپردازنده هاي مركزي: با پيشرفت فناوري انفورماتيك، سيستم هايي به بازار عرضه شدهاند كه از نظر معماري پردازنده مركزي، حافظه اصلي و ساير قسمتها از پيكربندي ويژهاي جهت ذخيره و بازيابي اطلاعات برخوردارند و به لحاظ اين ويژگي ها كاربرد بيشتريدر محيط هاي بانك اطلاعاتي خواهند داشت.
3-سخت افزار ارتباطي: مجموعه امكاناتسخت افزاري كه براي برقراري ارتباط بين كامپيوترها و دستگاهها جانبي و همچنين مابينچندين كامپيوتر ( به صورت شبكه اي ) استفاده مي شوند را تحت عنوان سخت افزارهايارتباطي بانك هاي اطلاعاتي مي شناسند.

نرم افزار ( Software )
نرمافزار شامل خود DBMS و برنامه هاي كاربردي، سيستم عامل و نيز نرم افزارهاي شبكه اياست. براي استفاده DBMS در محيط شبكه عمدتا از برنامه هاي كاربردي نوشته شده بهزبانهاي برنامه نويسي نسل سوم مانند C ، كوبول، پاسكال و .... و يا زبانهاي نسلچهارم مانند SQL استفاده مي شود. هدف نرم افزارهاي DBMS ارائه چهار ابزار اصلي استكه عبارتند از :
1-زبانهاي پرس و جو (‌Query Language )
2-گزارش ها ( Report )
3-فرم ها ( Forms )
4-تصاوير ( Graphics )‌

كاربران (‌Users )
كاربران يا كساني كه به نحوي با سيستم در ارتباط هستند به چهار دستهمهم تقسيم مي شوند:
1-مديران بانك اطلاعاتي يا DBA
2-طراحان بانك اطلاعاتييا DBD
3-برنامه نويسان بانك اطلاعاتي يا DBP
4-كاربران نهايي يا ساتفادهكنندگان سيستم ( End Users )

اصول معماري سيستم هاي بانك اطلاعاتي
باتوجه به گفته هاي بالا در مي يابيم كه سيستم بانك اطلاعاتي ،سيستمي چند سطحي است. اين سيستم بوسيله امكانات سيستم مديريت بانك اطلاعاتي ايجاد شده و در اختياركاربران قرار مي گيرد. در نظر داشته باشيد كه اين سيستم چند سطحي داراي يك معماريخاص مي باشد كه بيانگر نحوه تعريف داده ها در سطوح مورد نظر است.

وظايف DBMS
وظايف سيستم مديريت بانك اطلاعاتي بستگي به نوع كاربران آن دارد اين وظايفدر چارچوب واحدهاي نرم افزاري طراحي و پياده سازي مي شوند. هر چند وظايف DBMS درسيستم هاي مختلف تا حدودر متفاوت است، اما به طور كلي اين وظايف عبارتند از:
•تعريف داده ها
•تامين امكان دستكاري داده ها
•ايجاد ديكشنري داده ها
•كنترل امنيت و جامعيت داده ها
•ايجاد امكان بازيابي از بانك اطلاعاتي
•بهنگام سازي داده ها
•تامين امكان كنترل كارايي
•تامين تسهيلاتي برايكاربران به منطور توسعه سيستم

براي انجام اين وظايف مي بايست واحدهاي نرمافزاري مربوط در سيستم مديريت بانك اطلاعاتي وجود داشته باشد. هر كدام از اينواحدها ممكن است مركب از چند واحد كوچكتر باشند. توجه داشته باشيد كه هر سيستمنيازمند يك بخش كنترلي است. در سيستم مديريت بانك اطلاعاتي ، مجموعه واحدهايي كهوظايف كنترلي را بر عهده دارند اصطلاحا به سيستم كنترل بانك اطلاعاتي معروف ميباشند. به طور كلي واحدهاي زير در سيستم كنترل بانك اطلاعاتي وجود دارند:
•واحدنظارت بر اجراي برنامه كاربر
•واحد كامپايل كننده احكام و درخواستها
•واحددستيابي به بانك فيزيكي
•واحد ثبت رويدادها و تغيراتي كه در بانك ايجاد مي شوند

زبان تعريف داده ها DDL
همانطور كه اشاره شد تعريف داده ها يكي از وظايف DBMS است. DDL از زبانهاي فرعي داده اي جهت تعريف داده ها است كه از آن جهت تعريف صفحاتمشخصه و خصوصيات يك بانك استفاده مي شود. ساختار ركوردها، تعريف فيلدها، محل فايلهاو شيوه ذخيره سازي داده ها در بانك به وسيله احكام DDL انجام مي پذيرد.

زبان پردازش و مديريت داده ها DML
تامين امكان دستكاري داده ها نيز ازوظايف DBMS عنوان شد. زبان دستكاري ،پردازش و مديريت بانك اطلاعاتي به زباني گفتهمي شود كه براي درج داده ها بروز رساني آنها و اجراي پرس و جو از يك بانك اطلاعاتيمورد استفاده قرار مي گيرد. اين زبانها اغلب داراي قابليت انجام محاسبات رياضي وآماري مي باشند كه به وسيله آنها عمليات گزارش گيري از بانك اطلاعاتي آسان تر خواهدشد.

ديكشنري داده ها
يكي ديگر از وظايف DBMS ، ايجاد ديكشنري يا فرهنگداده است. ديكشنري داده ها يكي از امكاناتي است كه در محيط هاي بانك اطلاعاتي دراختيار اداره كنندگان بانك قرار مي گيرد. ديكشنري داده ها كه به آن راهنماي سيستمنيز مي گويند در واقع بانكي در مورد خود بانك و داده هاي ذخيره شده در آن است. بطوركلي اطلاعات و محتواي ديكشنري داده ها بشرح زير مي باشد:
• شرح ساختار و پيكربندي فيزيكي بانك .
• تاريخ ايجاد داده ها .
• مكانسيم ورود داده ها بهبانك .
• ارتباط بين برنامه هاي كاربردي و داده ها .
• مشخصات كاربران وچگونگي حق دستيابي آنها .

آشنايي با جداول و اجزاء تشكيل دهنده آنها دربانك هاي اطلاعاتي
جدول مهمترين ساختار داده اي در سيستم بانك هاي اطلاعاتيرابطه اي است (‌در ادامه اين فصل به تشريح سيستم هاي رابطه اي خواهيم پرداخت. ) جدول در سيستم رابطه اي تشكيل شده از چندين سطر و ستون مي باشد كه مقادير داده درهر سطر و ستون در طول زمان متغير خواهد بود. به طور كلي جداول ساختار بنيادين رابطهها هستند. سطرهاي موجود در جداول را « ركورد» و ستونهاي آن را « فيلد» مي نامند.

ركورد
ركورد يك ساختار داده اي متشكل از مجموعه فيلدهاست كه هر يك ازاين فيلدها نام و نوع خاص خود را دارند. برخلاف يك آرايه كه تمام عناصر آن نمايانگرانواع يكساني از اطلاعات هستند و دستيابي به آنها با يك شاخص (‌ايندكس )‌انجام ميشود، عناصر يك ركورد نمايانگر انواع مختلفي از اطلاعات مي باشد كه بوسيله نامشانمورد دستيابي قرار مي گيرند.

فيلد
فيلد محلي است در يك ركورد كه نوعخاصي از داده ها در آن ذخيره مي شود. به عنوان مثال چنانچه قرار باشد براي ذخيرهسازي اطلاعات كارمندان يك سازمان از جداول استفاده شود،ركورد اين جداول ممكن استفيلدهايي براي ذخيره سازي نام خانوادگي، نام، نشاني ،مدرك تحصيل و .... داشته باشد. فيلدها بوسيله بيشينه طول و نوع داده هايشان (‌كاراكتري ، عددي، تاريخ و ... )‌ ازيكديگر تميز داده مي شوند. توجه داشته باشيد كه امكان تعريف اين مشخصات معمولا درزبان تعريف داده ها (‌DDL )‌ قرار دارد.

آشنايي با روشهاي ارتباط و مدلهايبانك هاي اطلاعاتي
سه مدل داده اي براي سيستم هاي بانك اطلاعاتي وجود دارد. لازمه هر مدل داده اي وجود يك ساختار داده اي است كه علاوه بر مدل داده عناصر ديگريرا نيز در بردارد. عناصر مدل داده اي عبارتند از ساختارداده اي ، عملگرهاي عملكننده روي ساختار و قواعد عام براي تامين جامعيت مي باشند. در ادامه اين بحث قصدداريم مدلهاي موجود را مورد مطالعه قرار دهيم. از آنجا كه بانك اطلاعاتي اوراكلمبتني بر مدل رابطه اي است، لذا بيشتر بحث خود را بر مدل رابطه اي معطوف مي داريم .

مدل سلسله مراتبي
اين ساختار ،قديمي ترين مدل براي طراحي بانك هاياطلاعاتي است، در اين ساختار داده ها و ارتباط بين آنها به كمك يك درختواره نمايشداده مي شوند. در رختواره گرافي است داراي يك ريشه و N گره كه در حالت بسته و غيرچرخشي قرار دارد. منظور از حالت بسته اين است كه بين هر دو گره پيوندي وجود دارد كهيك مسير منطقي را از گرهي به گره ديگر تامين مي كند و هميشه از سطح بالاتر به سطحپايين تر است . غير چرخشي نيز يعني مسيري از گره سطح پايين تر به گره سطح بالاتروجود ندارد. هر گره از هر سطح مي تواند تعدادي گره وابسته يا فرزند داشته باشد وليهر گره فرزند فقط يك گره پدر دارد. هر گره از رختواره مي تواند ركوردي حاوي يك نوعموجوديت باشد. از آنجا كه ريشه سلسله مراتب، نقطه ورود به ساختار بوده و مسير منطقياز سمت بالاتر به سمت پايين تر است، براي عمليات بازيابي ، علاوه بر دستيابي بهريشه، امكان دستيابي به فرزند نيز بايد وجود داشته باشد. در بحث ذخيره سازي نيز اينسيستم داراي اشكال است.

مدل شبكه اي
در اين ساختار موجوديت ها به كمكانواع ركوردها،و ارتباطات به كمك پيوندهاي بين ركوردها نمايش داده مي شوند. چنانچهخواسته باشيم اين ساختار را با مفاهيم موجود در رختواره توضيح دهيم، بايد گفت كه دراين ساختار، هر گره فرزند مي تواند بيش از يك گره پدر داشته باشد. بنابراين به كمكاين ساختار مي توان ارتباطات يك به چند را نمايش داد. مدل شبكه اي پيچيده تر از مدلسلسله مراتبي است و به همان نسبت عمليات ذخيره و بازيابي پيچيده تري دارد.

مدل رابطه اي
پايگاه داده رابطه اي از ديد كاربران يك مجموعه ازجدولهايي است كه به درستي قابل درك مي باشند. چهار مفهوم اساسي در اين مدل به شرحزير وجود دارد:
1- جدول 2- ستونها 3- رديفها 4- فيلدها
اين مدل داده ها رادر روابط سازماندهي نموده و از قوانين رياضي تبعيت مي كند. صفات خاصه يك موجوديت دريك سيستم به عنوان يك رابطه در اين مدل مطرح مي شود. به عنوان مثال در سيستمدانشگاه مي توانيم رابطه دانشجو را در نظر بگيريم :
( شماره شناسنامه، سالورود، رشته، نام ، شماره دانشجويي ) دانشجو
صفت خاصه نام رابطه

اينرابطه بر طبق مدل رابطه اي بصورت زيرنمايش داده مي شود:
شماره شناسايي سالورود رشته نام
1012 1379 كامپيوتر علي 245
2578 1380 رياضي حسين 265
3920 1379 آمار رضا 327
17 1381 كامپيوتر بهرام 493

هر ستون در مدلرابطه اي همچنان كه در بالا مشاهده مي كنيد نشان دهنده يك صفت خاصه ( فيلد)‌ از يكنوع موجوديت ( دراين مثال دانشجو)‌ و هر سطر نمايانگر يك نمونه از يك موجوديت (‌ركورد)‌ مي باشد.

خواص ارتباطات رابطه اي
يك جدول يا رابطه شامل خواصزير است:
• رديفهاي تكراري در آن وجود ندارد.
• ترتيب رديفها مهم نيست.
• ترتيب ستونها مهم نيست.
• مقادير اتميك (‌Atomic )‌ مي باشند ( يا بهعبارتي همه مقادير صفات غير قابل تجزيه هستند.)

كليد در مدل رابطه اي
كليد در مدل رابطه اي صفت خاصه يا نام ستوني است كه براي هر كدام از سطرهايمقدار منحصر بفردي دارد به عنوان مثال در رابطه دانشجو شماره دانشجويي مي تواند يككليد باشد زيرا هر دانشجو شماره دانشجويي مخصوص به خود را دارد اما نام را نمي توانيك كليد در نظر گرفت . كليد مي تواند تركيبي از صفات باشد به عنوان مثال در رابطهدانشجو مجموعه نام و شماره شناسنامه نيز مي توانند به عنوان كليد در نظر گرفتهشوند. كليد كانديد: از مجموعه كليدهايي كه مي توانيم براي يك رابطه در نظر بگيريمآنهايي كه در دو ويژگي زير صدق كنند به عنوان كليد كانديد در رابطه مذكور مطرح ميشوند.
1- منحصر به فرد بودن: مقدار اين صفت براي هر سطر منحصر به فرد است.
2- خاصيت غير قابل كاهش بودن: هيچ زير مجموعه مناسبي از صفات تشكيل دهنده كليد. داراي خاصيت منحصر به فرد بودن نباشد.
به عنوان مثال اگر مجموعه دو صفت شمارهدانشجويي و نام را به عنوان كليد در نظر بگيريم شرط اول در مورد اين كليد صادق استولي شرط دوم برقرار نيست زيرا شماره دانشجويي به عنوان زير مجموعه اي از دو صفتشماره دانشجويي و نام داراي خاصيت منحصر به فرد بودن است. پس اين مجموعه كليدكانديد نيست. اما كليد اصلي، كليد كانديدي است كه توسط طراح بانك اطلاعاتي انتخاب ومعرفي مي شود يا به عبارتي طراح بانك،يكي از كليدهاي كانديد را به عنوان كليد اصليبر ميگزيند در تعيين كليد اصلي از بين كليدهاي كانديد بايد دو ضابطه زير را در نظرگرفت:
1- در نظر گرفتن اهميت كليد اصلي نسبت به ساير كليدهاي كانديد كه درپاسخگويي به نيازهاي متنوع كاربران از اهميت بيشتري برخوردار است.
2- كوتاهتربودن طول كليد كانديد از نظر طول رشته بايتي.

سيستم بانك اطلاعاي رابطه اي
سيستم مديريت بانك اطلاعاتي رابطه اي داراي شرايط زير است:
1- بانكاطلاعاتي مبتني بر رابطه ها ( بطوريكه كاربر بانك را بصورت مجموعه اي از جداولببينيد. جداولي كه دو سطر تكراري در آن وجود ندارد. ترتيب رديفها و ستونها در آنمهم نيست و ستونها قابل تجزيه نيستند.)
2- حداقل سه عمل زير روي جداول آن قابلانجام باشديا به عبارتي داراي عملگرهايي جهت انجام سه مورد زير بر روي جداول باشد.
1) عملگري جهت انتخاب سطرهاي خاصي از بانك اطلاعاتي (‌ عملگر گزينش )‌
2) عملگري جهت انتخاب ستونهايي از بانك اطلاعاتي (‌ عملگر گزينش)‌
3) عملگري جهتتركيب دو جدول اطلاعاتي و ايجاد جدول جديد (‌ عملگر پيوند)‌

مزاياي مهمسيستم هاي بانك اطلاعاتي
اهميت و اعتباري كه فن آوري بانكهاي اطلاعاتي درسالهاي اخير كسب كرده است به حدي است كه اينك به مثابه فن آوري برتر هم در محيط هايتك كاربردي و هم در محيطهاي چند كاربردي ، بطور فراگير مورد استفاده قرار مي گيرد. مهمترين مزاياي سيستم بانك اطلاعاتي به شرح زير مي باشد:
• وحدت ذخيره سازيداده هاي عملياتي .
• كاهش افزونگي: در صورت عدم استفاده از سيستمهاي بدونپايگاه داده، به دليل آنكه هر برنامه كاربردي داراي فايلهاي خاص خودش مي باشد،تكرار اطلاعات در برنامه هاي كاربردي سبب افزونگي شده و موجب هدر رفتن فضاي منبعذخيره سازي مي گردد.
• پرهيز از ناسازگاري: با كنترل و كاهش افزونگي، سيستمپايگاه داده ها سازگاري و يكپارچگي داده ها را تضمين مي كند.
• به اشتراكگذاتشتن داده ها: در سيستم پايگاه داده ها برنامه هاي كاربردي موجود قادر به اشتراكگذاردن داده ها در بانك اطلاعاتي بوده و برنامه هاي كاربردي جديد نيز مي توانند ازاين داده ها استفاده كنند. در واقع عليرغم ديدگاههاي متفاوت كاربران، چند كاربر ميتوانند در يك زمان به بانك دسترسي داشته باشند.
• اعمال محدوديتهاي امنيتي : وجود سيستمهاي امنيتي در پايگاه داده ها كه از مهمترين مشخصه هاي اين گونه سيستمهااست امكان اعمال كنترل هاي مختلف را براي هر نوع دسترسي (‌ بازيابي،اصلاح، حذف وغيره) بر روي بانك اطلاعاتي را فراهم مي كند.
• ايجاد تعادل بين درخواستهايتداخلي: در سيستمهاي بانك اطلاعاتي، ساختاري جهت دسترسي سريع به منبع ذخيره سازيوجود دارد كه بهترين و بهينه ترين امكانات را براي سيستم فراهم مي آورد.

خلاصه: در اين فصل شما را با مفهوم بانك اطلاعاتي ، اجزاء و عناصر مهم بانكاطلاعاتي و سيستم مديريت بانك اطلاعاتي آشنا ساختيم همچنين سه مدل سلسله مراتبي،شبكه اي و رابطه اي براي سيستم هاي بانك اطلاعاتي معرفي شد كه با بيان مزايا وتعريف مدل رابطه اي اهميت و لزوم استفاده از بانك هاي اطلاعاتي رابطه اي جهت طراحينرم افزاري و سخت افزاري سيستم هاي اطلاعاتي مشاهده گرديد.