انتخاب رشته

براساس آمار موجود، در آزمون سراسري حدود 3000 رشته محل و دردانشگاههاي کشور بيش از 300 رشته دانشگاهي داير است. به گفته مسئولان سازمان سنجشباز هم ظرفيت تعدادي از رشته ها پر نمي شود. اين در حالي است که رقابت بسيار شديديدر پرکردن تعداد محدودي از رشته ها وجود دارد. بسياري از دواطلبان مستعد کشور فقطبدليل عرف جامعه و مد شدن تحصيل در بعضي از رشته ها اقدام به انتخاب آنها مي کنند. اين طبقه بندي عرفي (نه علمي) باعث شده است که احتمال قبولي در اين رشته ها به علتهجوم داوطلبان کمتر باشد. بعضي از افراد ناآگاه و مراکز تجاري انتخاب رشتهکامپيوتري! ليست از پيش آماده اي در اختيار دارند که بعنوان يک نسخه آماده به کليهداوطلبان ارائه مي کنند. در ابتداي اين ليست رشته هاي برق، عمران، معماري، مکانيک وکامپيوتر در گروه رياضي، رشته پزشکي دندانپزشکي و داروسازي در گروه علوم تجربي،رشته حقوق و علوم سياسي در گروه علوم انساني و رشته طراحي صنعتي، گرافيک و سينما درگروه آزمايشي هنر به چشم مي خورد. اين در حالي است که سازمان سنجش در مراحل مختلفانتخاب رشته تأکيدات بسياري به داوطلبان مبني بر انتخاب رشته فقط بر اساس علاقه وتوانمندي          می کند.
بر اساس نتايج يک پژوهش کليه رشته هاي دبيري و معلم فني ازديدگاه داوطلبان داراي اولويتي بسيار پائين مي باشند. در حالي که با توجه به جوانبودن بافت جامعه ايران ضرورت دارد

داوطلباني با سطح بالاي علمي جذب اين رشته هاشوند. حالآنکه اولويت مهندسي آبياري در نظر جوانان کشور بسيار پائين (اولويت 79) است و بطورمتوسط جواناني با معدل ديپلم کمتراز 13 به اين رشته جذب مي شوند. با توجه به نيازاقتصادي کشور به مهندسان آب و همچنين ماهيت رشته که براي کسب مهارت در آن استعدادرياضي بسياري ضرورت دارد، لزوم ايجاد تناسب بين نظرگاه پذيرفته شدگان و نياز واقعيجامعه روشن تر مي شود.
جاي تأسف است که داوطلبان قوي و داراي معدل بالا به رشتههاي حساس و حياتي همانند کنترل هوايي، مهندسان معدن، دبيري، مهندسي کشاورزي، ناوبريو فرماندهي کشتي، امور دامي و رشته هاي امور تربيتي کمتر روي مي آورند. بسياري ديگراز رشته ها نيز اينچنين در انتخاب مظلوم واقع ميشوند.
يکي ديگر از مشکلاتي کهداوطلبان کنکور با آن مواجهند برداشت نادرست از رشته ها است. بعنوان مثال بسياري ازافراد بهداشت محيط را همان بهداشت حرفه اي مي دانند و يا معتقدند بين رشته «تکنولوژي مواد غذايي» و «مهندسي علوم و صنايع غذايي» تفاوتي وجود ندارد. بسياري ازافراد «گياه پزشکي» را «طب سنتي» مي دانند! و تعدادي ديگر از داوطلبان بين کارشناسيمديريت بازرگاني، مديريت دولتي و صنعتي وجه افتراقي قايل نيستند. آنچه که لازم استهمه داوطلبان در اين زمينه رعايت کنند اين است که در وحله اول بايد درباره رشته هايمختلف دانشگاهي مطالعه کنند و سپس مبادرت به انتخاب رشته نمايند.

کلام آخراينکه عنوان رشته و شغل بايد بدور از چشم و هم چشمي و برداشت هاي کاذب اجتماعيباشد. مثلاً اگر فردي با رتبه خيلي بالا، رشته «مهندسي نساجي اصفهان» را بنا بهشرايط خود بر مکانيک دانشگاه صنعتي شريف ترجيح مي دهند بهتر است رشته نساجي را قبلاز مکانيک انتخاب کند. بسياري از رشته ها نيز جديداً در دانشگاهها داير شده است ومتقاضي و فارغ التحصيل کمي دارند. اگر با شناختن قبلي اين رشته ها را نيز انتخابکنيد موفقيت شغلي بهتري در آينده خواهيد داشت. بعنوان يک اصل کلي نيز اين مطلب رابه خاطر داشته باشيد: «رشته اي را انتخاب کنيد که در آينده از تحصيل و اشتغال در آنرشته و از نام آن احساس افتخار کنيد».

علاقمندي به رشته ها

آنچه که توسط سازمان سنجش به داوطلبان کنکور سراسري توصيه ميشود اين است که داوطلبان مي بايست کد رشته هاي انتخابي خود را به ترتيب علاقه منديدر فرم انتخاب رشته درج نمايد. مطلب مهمي که در اين توصيه کوتاه به چشم مي خورد، پرنمودن فرم انتخاب رشته به ترتيب «علاقه مندي است. اصولاً علاقه به معني ترجيح مياناشياء مختلف هنگام تصميم گيري است. به عبارتي ديگر علاقه نوعي انگيزه بالفعل است. علاقه و رغبت ياد گرفتني هستند و بر اثر تعامل با محيط خارج حاصل مي شوند. علاقهزماني بوجود مي آيد که انسان چيزي را دوست بدارد، آن را مورد توجه قرار دهد، دربارهآن بيانديشد و از آن لذت ببرد. نتايج تحقيقات مختلف نشان مي دهد که هر چه سن فردبالاتر مي رود، رغبت هوش و استعداد را نيز تحت تأثير قرار مي دهد بطوري که اگر فرديانگيزه کاذبي در انتخاب رشته داشته باشد علايق وي نيز بطور کاذب تغيير خواهد يافت. بعنوان مثال فردي ممکن است در اثر القاء ديگران نسبت به يک رشته خاص بصورت کاذبعلاقه مند شود و آن را بعنوان ادامه تحصيل انتخاب کند ولي پس از فارغ التحصيليمتوجه شود که آن رشته با روحيات او منطبق نبوده است. متأسفانه در ميان جامعه ما دراثر باورهاي غلط بعضي از افراد، علاقه مندي کاذبي نسبت به رشته هايي همانند علومپزشکي، مهندسي، حقوق و ... وجود دارد.
بر اساس شواهد موجود در مراکز مشاوره يکياز بهترين مسايلي که براي دانشجويان مشکلات روحي مختلف ايجاد مي کند نداشتن علاقهبه رشته تحصيلي که عمدتاً به عدم آشنايي آنها در زمان انتخاب رشته برمي گردد. اگررشته تحصيلي بر علايق و رغبت هاي واقعي فرد منطبق نباشد، دانشگاه علاوه بر اينکهنمي تواند موجب القاء فکري و شخصيتي در او شود بلکه باعث خستگي روحي و جسمي در اومي گردد.
جهت ارزيابي علايق و رغبت ها نيز پرسشنامه هاي استاندارد روانشناختيوجود دارد. آگاهي از انواع مختلف علايق مي توانند در انتخاب رشته تحصيلي کمک کنندهباشد. رغبت ها و علايق را مي توان به شيوه زير تقسيم بندي کرد:
1- رغبت علمي: نشان دهنده کشف حقايق و درک واقعيات جديد است. تحصيل در رشته هائي همچون علوم پايهو علوم پزشکي مستلزم داشتن علاقه علمي است.
2- رغبت هنري: اين نيرو بيشتر درافرادي يافت مي شود که به خلق آثار هنري مي پردازند و به رشته هاي گروه هنر ومعماري روي مي آورند.
3- رغبت ادبي: رغبت فرد به نوشتن، نظم و نثر و بررسيادبيات و شعر را بيان مي کند.
4- رغبت به خدمات اجتماعي: تمايل فرد به کمکرساني و يا حل مشکلات مردم را بيان مي نمايد. انتخاب رشته هايي همانند مددکارياجتماعي، پرستاري، علوم پزشکي، روان شناسي، مشاوره، حقوق و رشته هاي تربيت دبيربيشتر به اين تمايل بر مي گردد.
5- علاقه به محاسبات و کار با اعداد و ارقام: حضور موفق در شعبه هاي مختلف رشته رياضي، مهندسي، حسابداري، بانکداري و اقتصادبستگي به ميزان علاقه شما در کار کردن با اعداد و ارقام دارد.
6- رغبت به کاردر فضاي باز: موفقيت در رشته هايي همانند تربيت بدني، نقشه برداري، مهندسي کشاورزيو جنگلداري تا حدود زيادي به وجود اين نوع علاقه در فرد بستگي دارد.
7- رغبتمکانيکي-صنعتي: اين رغبت بيشتر از ويژگي هايي همچون صحت و دقت در حرکت، آگاهي ازروش کار با ابزارها، مهارت و استدلال منطقي تشکيل شده است. از جمله رشته هايي کهموفقيت در آنها بستگي به وجود اين نوع رغبت دارد را مي توان از رشته هاي فنيمهندسي، دندانپزشکي، علوم آزمايشگاهي و... نام برد.
ممکن است فردي از تواناييهاي کافي براي کسب موفقيت در رشته اي برخوردار باشد ولي بواسطه نداشتن رغبت کافي درآن رشته موفق نشود. عکس آن حالت هم امکان پذير است. اتکاي صرف به علاقه مندي دررشته اي معين بدون در نظر گرفتن توانايي هاي واقعي اعم از توانايي علمي و جسمي مي تواند اثراث نامطلوبي در روحيه فرد بافي بگذارد.
بر اساس نتايج يک تحقيق بر رويدانشجوياني که براي مشاوره به يکي از مراکز مشاوره دانشجويي مراجعه کرده بودندمشاهده شد آنهايي که رشته تحصيلي شان انتخاب هاي اول، دوم و يا سوم بوده افراديهستند که با علاقه مندي و جديت در دانشگاه ادامه تحصيل مي دهند و موفقيت بيشتريدارند اما دانشجوياني که رشته تحصيلي آنها انتخاب سي ام به بعد بوده کمتر به رشتهخود علاقمند هستند و اين بي علاقگي را به وضوح اعلام مي دارند. بر اساس نتايجتحقيقات پژوهشگران، توانايي پيش بيني موفقيت داوطلب در طول دورا ن تحصيل در دانشگاهمستلزم توجه به عامل علاقه در پذيرش دانشجو است چرا که بين علاقه به رشته تحصيلي وموفقيت در دانشگاه رابطه معني دار و نزديکي وجود دارد. اصولاً موفقيت دانشجوياني کهدر يکي از انتخاب هاي اول خود پذيرفته شده اند (پذيرش با علاقه) از دانشجوياني کهدر انتخاب هاي چندگانه بعدي پذيرفته شده اند (پذيرش از روي اجبار) بيشتر است. براساس آمار موجود از سال 1370 تا 1376 در مجموع تنها 14/13 درصد از ظرفيت رشته هايدانشگاهي را افرادي اشغال کرده اند که به آن رشته ها علاقه داشته اند. توجه به مثالهاي واقعي و ملموس زير مي تواند ضرورت توجه به علاقه در انتخاب رشته را بيشتر روشنکرد:
• در سال 1373، شاگرد اول آزمون سراسري کارشناسي ارشد در رشته فلسفه، فارغالتحصيلان رشته مهندسي عمران بود. بنا به گزارشات موجود تعداد زيادي از مهندسانوجود دارند که براي دوره هاي کارشناسي ارشد به رشته هايي همانند فلسفه، منطق، وعلوم سياسي روي مي آورند. اين مطلب نشان دهنده اين است که اين افراد ديگر مجبورنبودند تا 4 سال از بهترين ايام زندگي خود را صرف رشته اي ديگر کنند بدون آنکه بهآن علاقه داشته باشند.
• دانشجوي مستعد و تيزهوشي که در رشته مهندسي عمران دريکي از بهترين دانشگاههاي تهران پذيرفته شده بود پس از 6 ترم مشروطي اخراج شد. اوبه جاي شرکت در کلاس هاي درسي خود در دانشکده فني، در کلاس هاي فوق ليسانس ادبياتشرکت مي کرد. وي اگر در هنگام انتخاب رشته «ادبيات» را انتخاب کرده بود يقيناً دراين رشته موفق مي شد و مي توانست مدارج عالي را تا آخرين سطح بپيمايد.
• دانشآموزي بسيار با هوش با اصرار فراوان والدين خود در يکي از رشته هاي مهندسي پذيرفتهشد ولي پس از شروغ تحصيل چون به رشته هنر علاقه فراواني داشت با مشکلات زيادي مواجهشد. او پس از 3 ترم پياپي مشروطي بعلت بي علاقگي به رشته مهندسي به ناچار تغييررشته داد و هم اکنون در يکي از رشته هاي هنر پس از تحمل مشکلات فراوان به تحصيلادامه مي دهد. براستي او اگر از همان ابتدا و با توجه به علايق و استعدادهاي خودانتخاب رشته مي کرد شايد با اين مشکلات مواجه نمي شد.
• شخصي پس از چند ترمتحصيل در رشته پزشكي با افت شديد علمي مواجه گرديد. در بررسي بعمل آمده نتايج نشانداد که او در کلاس هاي درسي خود شرکت نمي کند. بلکه به حدي به ادبيات و زبانانگليسي علاقه مند است که در حد تخصصي در آموزشگاههاي مختلف زبان شرکت مي کند. اوپس از 5 سال تحصيل در رشته پزشکي فقط توانست به اندازه 2 سال درس بخواند و حدود 6ترم از دوستان هم ورودي خود عقب افتاد. آيا اگر از همان ابتدا زبان انگليسي را دردانشگاه انتخاب نموده بود اکنون در مدارج بالاي علمي زبان انگليسي به سر نمي برد؟
بر اساس نتايج يک تحقيق حدود 20 درصد از دانشجويان سال آخر رشته پزشکي تمايل بهفعاليت در حرفه هايي غير از پزشکي نموده اند. بسياري از فارغ التحصيلان علوم پزشکيبا داشتن مدرک دکترا بجاي طبابت و فعاليت در امور درماني به تدريس خصوصي در دروسزيست شناسي، شيمي، و... مشغولند. اين در حالي است که هنوز بعضي از مناطق محروم کشورنياز وافر به پزشک دارد. براستي اگر آنها از ابتدا به تدريس اين رشته ها روي ميآوردند و رشته هاي دبيري را انتخاب مي نمودند آيا باز هم 7 سال از بهترين لحظاتزندگي آنها در پزشکي تلف مي شد؟
• مثال هايي از اين دست بسيارند و خود شما نيزتا کنون با افرادي اينچنين مواجه بوده ايد. آري، علاقه واقعي در راستاي انگيزهواقعي است. چنانچه علاقه بر اساس انگيزه واقعي شکل گيرد و عوامل فردي و امکاناتاجتماعي در آن با واقع بيني لحاظ گردد يکي از مهمترين عوامل مؤثر در انتخاب رشتهاست. مطلب مهم اين است که شناخت دقيق و درست از رشته هاي دانشگاهي نقش مهمي درانتخاب رشته دارد. چرا که علاقه بدون شناخت نمي تواند کارساز باشد.

از نکات مهمي که در اولويت بندي رشته هاي دانشگاهي بايد دقتنمود نوع رشته است. رشته هاي دانشگاهي از يک ديدگاه به رشته هاي روزانه، شبانه،پيام نور، تربيت معلم و غير انتفاعي تقسيم مي شوند. از نظر گاه با توجه به ماهيت وگسترش رشته ها در سطح کشور و ضرورت تفکيک بومي، رشته هاي دانشگاهي به چهار دسته ياستاني، ناحيه اي، قطبي و کشوري تفکيک مي شوند. رشته هاي آزاد، ستاره دار، دبيري،با تعهد استخدامي و خاص مناطق محروم نيز از ديگر گروههاي قابل بحث هستند که شرايط وظوابط خاص خود را دارند. اگر چه دفترچه و اطلاعيه هاي سازمان سنجش بطور کامل اينگونه از رشته ها را توضيح داده است ولي اغلب داوطلبان نسبت به مطالعه ي کامل ضوابطاين رشته ها سهل انگاري مي کنند. بعنوان مثال پس از اعلام اسامي تعدادي از داوطلبانرشته هاي شبانه و پيام نور به سازمان سنجش معترض شده اند که اطلاعي مبني بر اينکهدر اين رشته ها شهريه اخذ مي شود نداشته اند. در سال 76 در دانشکده ي ادبياتدانشگاه تهران 86 در صد از انصرافي ها را دانشجويان دوره ي شبانه تشکيل مي داده اندکه بنا بر شواهد موجود اين انصراف ها به دليل عدم آگاهي نسبت به دوره ي شبانه بودهاست.
تقسيم بندي رشته هاي دانشگاهي
الف) تقسيم بندي اول
1_ رشته هايروزانه: تحصيل در اين گونه از رشته ها معمولأ رايگان مي باشد. اين رشته ها معمولأزير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي ياشاير نهادهاي رسمي کشور است. هر داوطلب حد اکثر دو بار مي تواند در رشته هاي روزانهپذيرفته شود. قبولي در اين رشته ها مستلزم ثبت نام است در غير اين صورت داوطلب درسال بعد حق شرکت در کنکور سراسري را ندارد. در دانشگاههايي که مجري رشته هاي رورانههستند معمولأ امکانات رفاهي در حد نسباتأ مطلوبي وجود دارد. تفريبأ بيشترينداوطلبان کنکور را متقاضيان رشته هاي روزانه تشکيل مي دهند. ساعات تشکيل کلاس ها ازصبح تا عصر مي باشد و دانشجو موظف است بر اساس واحدهاي درسي انتخابي به طور تماموقت در دانشگاه حضور يابد.
2_ رشته هاي شبانه: دانشجويان رشته هاي شبانه ازلحاظ مقررات آموزشي تابع دوره هاي روزانه هستند. مدرک رشته هاي شبانه مورد تأييدرسمي مراجع قانوني است و توسط وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و يا بهداشت و درمانبا ذکر عنوان (شبانه) اعطا مي شود. انتقال دانشجويان دوره ي شبانه به روزانه ممنوعاست. دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي مجري دوره ي شبانه تعهدي مبني بر تأمين مسکن،خوابگاه و ساير امور رفاهي به دانشجويان ندارد. طول دوري تحصيل در مقاطع کاردانيحداکثر 5/3 سال و در مقطع کارشناسي حداکثر 7 سال است. البته اين مدت حداکثر طول سالهاي تحصيلي است و دانشجوي دوره ي شبانه مي تواند با جديت و تلاش سالهاي تحصيلي خودرا کاهش دهد.
ساعات تشکيل کلاس در دوره ي شبانه ساعت 3 يا 4 بعد از ظهر به بعدخواهد بود. پذيرفته شدن در دوره ي شبانه به عنوان يک نوبت از حداكثر دو نوبت قبوليدر آزمون سراسري محسوب نمي شود. دانشجوي دوره ي شبانه اگر مشکل نظام وظيفه نداشتهباشد مي تواند در کنکور سال بعد شرکت کند به شرط اينکه قبل از ثبت نام در کنکورانصراف قطعي خود را اعلام کرده و برگ انصراف را ضميمه مدارک ثبت نام نمايد. تفاوتمهم دوره ي شبانه با روزانه اين است که دانشجويان شبانه بايد شهريه ي ثابت و متغيرپرداخت نمايند. مبلغ اين شهريه در هر سال اعلام مي شود و از شهريه ي دانشگاه آزادنسبتأ کمتر است. اصولأ نمره ي تراز قبولي در دوره هاي شبانه با دوره ي روزانه بطورقابل توجهي پايين تر است. بعنوان مثال اگر ميانگين نمره ي تراز قبولي در يک رشته دردانشگاه تهران در دوره ي روزانه6000 باشد، همان رشته در همان دانشگاه در دوره يشبانه نياز به نمره تراز در حدود 5000 دارد به عبارت ديگر نمره قبولي در دوره يشبانه حدود 15-10 در صد کمتر از دوره ي روزانه است. به کليه داوطلبان محترم توصيهمي نماييم که بعد از مطالعه ي دقيق ضوابط رشته هاي شبانه نسبت به انتخاب آنها اقدامنمايند. چرا که هز سال ضوابط دوره ي شبانه دستخوش تغييراتي مي شود. اصولأ رشته هايشبانه براي افراد شاغل مناسب تر است. به کليه داوطلبان خصوصأ خواهران گرامي توصيهمي کنيم به نبودن خوابگاه در امثر دانشگاه هاي مجري دوره ي شبانه دقت کنيد و حتيالامکان رشته هاي شبانه را بعد از روزانه و فقط در محل زندگي خود و يا نزديک به محلسکونت خود انتخاب نمايند.

به منظور اينکه رشته هاي تحصيلي در سطح کشور متناسب با جمعيتهر منطقه تقسيم مي شود و پذيرفته شدگان هر رشته با مشکلات آموزشي، تحصيلي و رفاهيمواجه مي شوند لذا گزينش داوطلبان با توجه به ماهيت رشته و گسترش در سطح کشور بهصورت بومي صورت مي گيرد. بدين منظور حدود 80 درصد از ظرفيت هاي بومي رشته ها بهداوطلبان همان منطقه اختصاص مي يابد. محاسبات مربوط به رشته هاي بومي بسيار پيچيدهاست و توسط سازمان سنجش انجام مي گيرد. لذا داوطلبان بدون نياز به محاسبات آماريپيچيده فقط بايد به اولويت بندي رشته ها بر اساس ميزان علاقه مندي بپردازند. گفتنياست که ترتيب محل قرار گيري رشته بومي در ميزان
و شانس قبولي فرد هيچ تأثيريايجاد نمي کند بلکه شانس قبولي صرفأ بستگي به نمره ي تراز داوطلب دارد و لذا توصيهمي شود که داوطلبان در اين زمينه به شايعات مراکز غير معتبر توجه نکنند و فقط ملاکخود را دفترچه هاي سازمان سنجش قرار دهند. رشته هاي مختلف تحصيلي با توجه به ضرورتبومي شدن به 4 دسته تقسيم مي شوند:
1- رشته هاي استاني: اين رشته ها در اکثراستانها گسترش دارند و از کاربردي نيز به متخصصان بومي آن استان نيازمند هستند.
2- رشته هاي ناحيه اي: اين رشته در اکثر استانها وجود نداشته ولي در چند استانمجاور که به عنوان يک ناحيه ي بومي تلقي مي شود وجود دارند.
3- رشته هاي قطبي: اين رشته ها در اکثر نواحي وجود نداشته ولي در چند ناحيه بومي مجاور که به عنوانقطب آموزش تلقي مي شوند موجوداند.
4- رشته هاي کشوري: اين رشته ها تنها درتعدادي از دانشگاهها ارايه مي شوند و در اکثر قطب هاي آموزشي وجود ندارند.
لازمبه ذکر که دسته بندي رشته هاي موجود در هر استان، ناحيه، قطب و کشور هر سال دردفترچه شماره ي 2 سازمان سنجش منتشر مي شود و آگاهي دقيق از آن و انتخاب رشته براساس آن هيچ گونه شانسي را براي داوطلب ايجاد نمي کند. بعنوان توصيه ي آخر ضرورياست داوطلبان در صورت امکان رشته هاي بومي خود را حتمأ انتخاب کنند و اين انتخاب بهترتيب CFU علاقه مندي و روش
باشد که در صفحات آينده درباره ي آن بحث خواهد شد.
تقسيم بندي ديگري نيز براي رشته هاي دانشگاهي وجود دارد. بعنوان مثال رشته هايدبيري و رشته هاي ستاره دار که داراي شرايط و ضوابط اختصاصي خود هستند. رشته هايدبيري مورد مورد نياز وزارت آموزش و پرورش مي باشند. پذيرفته شدگان رشته دبيري ازهمان ابتدا ملزم به سپردن تعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش مي باشند. داوطلبانرشته ي دبيري مي بايست قبل از انتخاب رشته ي مورد نظر به نواحي تعيين شده براي خدمتو نيز سپردن تعهد خدمت توجه كافي داشته باشند. هر ساله در اجراي مصوبه ي شوراي عاليانقلاب فرهنگي و به منظور تربيت نيروي انساني متخصص بومي مورد نياز در مناطق محروم،ظرفيت جداگانه اي در رشته هاي مورد نياز به مناطق محروم اختصاص مي يابد. پذيرفتهشدگان رشته هاي مناطق محروم موظف به تعهد خدمت به مقدار حدود سه برابر مدت تحصيل دراستان ذيربط با شرايط خاص هستند که داوطلبان اين مناطق بايد به اين انتخاب ها آگاهيکامل داشته باشند. کليه پذيرفته شدگان رشته هاي علوم پزشکي نيز پس از فراغت ازتحصيل برابر ضوابط موجود بايد در مناطق تعيين شده توسط وزارت بهداشت به خدمت قانوني(طرح) بپردازند.