تحقیق در موردجانوران ساده
جانوران ساده
تک سلول ها گروهی از موجودات زنده هستند که پیکرشان تنها از یک سلول تشکیل شده است و فعالیتهای زیستی مختلف این موجودات توسط بخشهای اختصاص یافتهای از پروتوپلاسم به نام اندامهای سلولی انجام میشود این بخشها مشابه اندامهای موجودات پرهستهای عمل میکنند. از این رو یک تکهستهای ، برخلاف هستههای پریاختگان که وابسته به هستههای دیگرند، موجود کامل و مستقلی است که تمام فعالیتهای زیستی یک پرهستهای را نظیر حرکت ، شکار طعمه ، گوارش ، تکثیر و غیره انجام میدهد.
اندازه
بطور کلی ، تک سلولی ها بسیار ریز و میکروسکوپی هستند اکثرا بطور منفرد و گاهی بصورت کلنی دیده میشوند.
اندامهای حرکتی
از مهمترین خصوصیات تک سلولی ها داشتن اندامکهای حرکتی ، مانند پاهای کاذب ، تاژکها و مژکها است و تقسیم آنها به چهار رده اصلی تاژکداران ، مژکداران ، ((ریشهپایان)) و اسپورداران بیشتر بر اساس همین زواید حرکتی آنهاست پاهای کاذب ، زواید سیتوپلاسمی موقتی هستند که در برخی از تک سلولی ها فاقد پوشش سخت شکل میگیرند و حرکتی به نام آمیبی را در آنها باعث میشوند این نوع حرکت در گروهی از ریشهپایان ، مانند آمیبها و بعضی از هستههای جانوری نظیر گویچههای سفید خون ، هستههای کشت بافت و در برخی از قارچهادیده میشود.
هسته
در تک سلولی ها بسیار متنوعاند، هسته به شکلها و اندازهها و با ساختارهای مختلف دیده میشود. بیشتر تک سلولی ها یک هسته دارند در حالی که بعضی از آنها ممکن است در تمام یا بخشی از زندگی خود بیش از یک هسته داشته باشند. در مژکداران دو نوع هسته وجود دارد: یکی هسته بزرگ (پلیپلوئیدی) به تعداد یک عدد و به شکلهای مختلف و دیگری هسته کوچک (دیپلوئیدی و در ارتباط با فعالیتهای تولید مثلی) که تعداد آن در یک هسته ممکن است از یک تا 80 عدد تغییر کند.
تک سلولی های گیاهی
تک سلولی ها گیاهی به فراوانی تک سلولی ها جانوری نیستند و اختصاصات بارز و متنوع آنها را ندارند. ویژگی مهمی که فقط در تک سلولی ها گیاهی (تاژکداران گیاهی) دیده میشود وجود یک یا چند اندامک محتوی کلروفیل و کاروتنوئید به نام کروماتوفور است این اندامکها در تغذیه هولوفیتیک دخالت دارند و به همین دلیل تاژکداران گیاهی را جز جلبکهای سبزبه شمار میآورند. تک سلولی ها حاوی کروماتورفور معمولا دارای یک لکه چشمی یا استیگما هستند که بخشی فنجانی شکل و حاوی رنگیزههای کاروتنوئید است و به رنگهای سرخ و قهوهای دیده میشود.
لکه چشمی ، بلکه غالبا در بخش پیشین جسم هسته و در زیر تاژک قرار دارد به عنوان اندامک حساس به نور و در بعضی از تاژکداران به عنوان مشخص کننده جهت حرکت عمل میکند. از میان تک سلولی ها گیاهی دیاتومها و مخمرها در آبها و محیط اطراف ما فراوانترند و مشاهده آنها نیز آسانتر است دیاتومها از جلبکهای سبز- زرد هستند که بسیاری ازآنها تکهستهاند و مخمرها از قارچهای تکهستهای محسوب میشوند که به اشکال مختلف در مواد غذایی مانند خمیر نان، ماست سرکه و غیره دیده میشوند.
انواع تک سلولی های جانوری
تاژکداران
ابتداییترین اعضای این گروه تاژکداران جانوری هستند که معمولا زندگی آزاد داشته و هولوتروف هستند و به جلبکهای تاژکدار بیرنگ شباهتی بسیار دارند. تاژک این قبیل پروتوزوئرها جریانی در آب پدید میآورد که غذا را به سوی سلول میراند. تاژکداران جانورانی ابتدایی و آزاد و بدون تردید خاستگاه بسیاری از صورتهای دارای زندگی همزیستی امروزی هستند. مثلا گونههای مختلف تریپونوزوما به صورت انگل در سلولهای خون و لنف مهرهداران مختلف به سر میبرند. ترکونمفا همزیست دیگری است که چوب را در لوله گوارش موریانههضم میکند.
آمیبیها
آمیبیها توسط پاهای کاذب حرکت و تغذیه میکنند. هلیوزوآها که بیشتر ساکن آب شیرین هستند انواعی هستند که در آنها پاهای کاذب متعدد و دائمی همانند اشعه خورشید از اطراف سلول خارج میشوند. شعاعیان پلانکتونی نیز ظاهر مشابه دارند. در گروه دیگری از آمیبیها پاهای کاذب از درون حمایت نمیشوند بنابراین آزادانه جریان مییابند و تغییر شکل میدهند. معروفترین نمونه این گروه آمیب معمولی است که آمیبا پروتئوس است. یکی از وابستگان نزدیک و انگل این گروه آنتامبا هیستولیتیکا است که مولد اسهال خونیدر انسان میباشد.
هاگداران
هاگداران انگل چرخه زندگی پیچیدهای دارند. این چرخه شامل مراحل تشکیل هاگ است. یک هاگدار تک سلولی میتواند تقسیم چند تایی بیابد و بطور همزمان تعدادی سلول کوچکتر حاصل آورد. هر کدام از سلولهای حاصل هاگی است که یک هسته دارد که و پس از آنکه چنین سلولی به عنوان انگل بالغ در بدن یک میزبات مستقر شد، چند هستهای میشود و خود را برای انجام تقسیم چند تایی دیگری آماده میسازد. پلاسمودیوم معروفترین هاگداران است و گونههای مختلف آن در پستانداران و پرندگان ایجاد بیماری مالاریا میکنند.
مژکداران
مژکداران پیچیدهترین و ظریفترین و در عین حال صاحب گوناگونترین سلولهای تخصص یافته در میان اقسام سلولهای شناخته شدهاند. این جانداران توسط مژکهایی حرکت و تغذیه میکنند که در بیشتر موارد روی ردیفهای منظم واقعند. بیشتر مژکداران از قبیل پارامسی دارای حلقی همیشگی هستند. مژکداران چند هستهای هستند. تعداد قابل توجهی از مژکداران زندگی همزیستی دارند و بیشتر اقسام آزاد متحرک میباشند. چند گروه ثابت هم در میان آنها وجود دارد که ورتیسل از آن جمله است.
پروتوزوئرهای آزاد یا مستقل همگی آزادند. عده قلیلی در آب شیریناند ولی اکثر دریازی هستند. بعضی در اعماق دریا میباشند و بیشتر نظر به احتیاجی که برای ادامه حیات به اکسیژنو نور خورشید دارند در سطح آب ، در طبقهای که به اسم پلانکتون خوانده میشود زندگی میکنند. کلمه پلانکتون ، مثل Planet ، از یک ریشه یونانی مشتق میشود که معنی میدهد Wandererیا چیزی که از یک محل به محل دیگر حرکت میکند.
اندازه این ارگانیسمها از باکتریهاو گیاهان میکروسکوپیک گرفته تا جانوران بزرگتر مثل ماهیهای ژلهای ، در حالت کلی پلانکتونها محدود میباشند. یعنی اینکه توانایی شنا کردن ندارند و بوسیله موجها و یا جریانات آب انتقال پیدا میکنند. پلانکتونها به عنوان اولین حلقه زنجیره غذایی مناطق غنی از ماهیان مهم از نظر اقتصادی میباشند و بقای این مناطق را تضمین میکنند.
رده بندی پلانکتونها
- فیتوپلانکتون:شامل باکتریها و گیاهان میکروسکوپیک میباشند.
- زئوپلانکتون:شامل جانوران میکروسکوپیکاند.
- ماکروزئوپلانکتون:تخمها و لاروهای بیمهرگان و ماهیهای بزرگتر.
|
فواید پلانکتونها
پلانکتونها اغلب به عنوان شاخص سلامت آبی و محیطی استفاده میشوند، چرا که دارای حساسیت بالایی نسبت به تغییرات محیط میباشند و طول عمر کوتاهی دارند. مثلا فیتوپلانکتونها ، شاخص شرایط غذایی یک محیط میباشند به خاطر گرایش زیاد آنها به تکثیر سریع در شرایط مساعد. زئوپلانکتونها شاخص سلامتی مناطق غنی از ماهیهستند چرا که زئوپلانکتونها ، منبع غذایی ارگانیسمهایی مثل ماهیهای کوچک در سطوح غنی و مساعد آب میباشند. اخیرا ، تحقیقات سعی دارد که مشخص کند پلانکتونها در شرایط محیطی مختلف چگونه واکنش نشان میدهند.
فیتوپلانکتونها
مثل گیاهان خشکی ، فیتوپلانکتونها کربنرا از طریق فتوسنتزتثبیت میکنند و آن را برای سطوح غنی بالاتر قابل دسترسی میکنند. فاکتورهای محیطی اصلی که بر روی رشد فیتوپلانکتونها تاثیر میگذارند عبارتند از: دما، نور و غذا. رشد فیتوپلانکتونها معمولا با مناطق نوری محدود میشود و یا عمقی از آب که نور خورشید بتواند نفوذ کند. محدودیت دیگر برای رشد اینها ، غذا است مثلا نیتروژنو فسفر. فیتوپلانکتونها میتوانند رشد سریع جمعیت را تحمل کنند که تقریبا هر بهار اتفاق میافتد و همزمان با این ، تودههای جلبکیدر حضور مواد غذایی و افزایش دما افزایش مییابد.
در حالی که زیاد بودن فیتوپلانکتونها به رشد ارگانیسمهای دیگر در آن منطقه کمک میکند. اما مقدار خیلی زیاد فیتوپلانکتونها هم ، میتواند به سلامت کل یک منطقه زیستی ضرر بزند. چرا که افزایش جلبک ، باعث مردن بیشتر فیتوپلانکتونها شده و آنها به زیر آب جایی که آنها مصرف میشوند، میروند و این فرایند مقدار اکسیژن حل شده در آبهای زیرین را کاهش میدهد که برای بقای ارگانیسمهای دیگر مثل ماهیها و خرچنگها لازم است.
گروههای اصلی فیتوپلانکتونها
• دیاتومهها (شاخه باسیلاریوفیتا)
• جلبکهای قهوهای- سبز (شاخه کریزوفیتا)
• جلبکهای سبز (کلروفیتا)
• جلبکهای آبی- سبز (سیانوفیتا)
• دینوفلاژلاتها (پیروفیکوفیتا)
• کریپتومونارس (کریپتوفیتا)
• میکروفلاژلاتها (اگلنوفیتا ، سینوفیتا) شاخصهای گسترش فیتوپلانکتونها
از شاخصهای گسترش فیتوپلانکتونها در یک منطقه میتوان افزایش مستعد کلروفیلآن منطقه ، سرعت تولید بیومس اولیه و بقای گونههای خاص را نام برد.
زئوپلانکتونها
زئوپلانکتونها ، جانوران پلانکتونی هستند که از نظر اندازه از روتیفرهای میکروسکوپیک گرفته تا ماهیان ماکروسکوپیک میباشند. گسترش اینها در مناطق مساعد ، بوسیله مقدار شوری محیط ، دما و غذای قابل دسترسی کنترل میشود. کوچکترین زئوپلانکتونها ، به عنوان تداوم دهنده چزخه غذایی در آب مشخص میشوند، و اغلب به عنوان صیادی از مواد غذایی یک محیط قرار گرفته میشوند.
زئوپلانکتونهای بزرگتر ، برای گونههای ماهیها و نیز مراحل لاروی همه ماهیها ، غذای مهمی محسوب میشوند. آنها همچنین از طریق تولید کنندگان اولیه زنجیره غذایی (فیتوپلانکتونها) ، با ارگانیسمهای سطوح بالاتر آب ، در ارتباط میباشند. جمعیت زئوپلانکتونها از مصرف کنندگان اولیهای که فیتوپلانکتونها را میخورند و نیز ، مصرف کنندگان ثانویه که از زئوپلانکتونها تغذیه میکنند تشکیل شده است.
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 16:27 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در موردجانوران ساده,