بسم الله الرحمن الرحیم

مبانی ختم نبوت

در مباحث قبل به موضوعات دین، لزوم دین، اهداف دین، مراتب دین و تحلیل خاتمیت پرداختیم و با ادله اثبات کردیم که چرا رسول اکرم (ص) را خاتم‌الانبیا نامیدند. در ادامه بحث به بررسی چند موضوع از فلسفه خاتمیت خواهیم پرداخت.

اسلام دین همه پیامبران

از نظر قرآن کریم همه پیامبران در یک خط حرکت می‌کردند. آن‌ها امت واحده‌ای بودند و در اصل هیچ اختلافی میان آن‌ها وجود نداشته است و هیچ یک از آن‌ها دیگری را تکذیب نمی‌کرد، بلکه هر یک مصدق دیگری بود. پیامبران در اموری چند دارای اشتراک و وحدت بودند و از این روی قرآن کریم از آن‌ها به عنوان امت واحده یاد کرده است.

پیامبران به این جهت امت واحده بودند که اولاً هدف همه آن‌ها یکی بوده است؛ یعنی همه آن‌ها می‌خواستند تا انسان‌ها را به هدف نهایی خلقت برسانند، ثانیاً منشاء و انگیزه دعوت همه آن‌ها یکی بوده است، ثالثاً اصول اساسی تعالیم آن‌ها نیز یکی بوده است. از همین روی قرآن کریم دین همه آن‌ها را اسلام نامیده است. منظور از اسلام نیز همان دین توحیدی است که دستورات آن از جانب خداوند صادر شده است، نه اسلام به معنای خاص آن که شریعت محمدی (ص) است. هر چند که شریعت محمدی نیز مرحله کامل همان دینی است که پیامبران الهی آن را تبلیغ می‌کردند.

علل تجدید نبوت‌ها

بشر در طول تاریخ، تعالیم پیامبران را تحریف می‌کرده است. یکی از عوامل ارسال رسل از بین بردن این تحریف‌ها بوده است و نیز به جهت عدم رشد فکری انسان‌های گذشته امکان عرضه کامل تعالیم الهی وجود نداشت. از این رو پیامبران در طول زمان برانگیخته می‌شدند تا انسان‌ها را به مرحله بالاتری از رشد برسانند.

مبانی ختم نبوت

می‌توان عوامل و موجبات ختم نبوت و رسالت را در چند اصل بیان کرد:

1ـدین امری فطری است و چون فطرت انسان‌ها تغییرپذیر نیست، می‌توان دینی را ارائه کرد که متناسب با فطرت بشر باشد. هماهنگی آخرین شریعت (اسلام) با فطرت انسان رمز خاتمیت است.

2ـاسلام به عنوان یک طرح کلی و جامع شامل تعالیمی است که برای همه زمان‌ها قابلیت اجرا دارد. دین خاتم از جامعیت و کمال برخوردار است.