اندازه گیری حجم مواد و محصولات کشاورزی:

محاسبه غلات: (برنج)

مقدمه:

برنج از مهم ترین غلات و اقلام غذایی جهان است نیمی از جمعیت جهان به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند.

هم اکنون (ده ها) هزار نوع برنج در جهان وجود دارد. اما این ها در 1 زیر گونه کلی Orgzasativa جای     می گیرند. 2 زیر گونه اصلی

شامل برنج         جاجاپونیکا (japonica)                        می باشد.

                                                ایندیکا(indicia)

گیاه شناسی:

برنج گیاهی است که دارای ارقام زودرس (طول دوره رشد 145 – 130 روز)، متوسط رس (160 – 150 روز) و ارقام دیر رس (170 – 180 روز) می باشد. برای شناخت بهتر گیاه برنج بر قسمت های مختلف آن از قبیل ریشه، ساقه، برگ و... باید توجه نمود.

انواع جهانی برنج:

تیپ های جاوهای، ژاپنی، هندی

برنج ایرانی← می توان به گروه، دابو، طارم، چرام1، چرام2، صدری ( شامل انواع دم سیاه، دم زرد، دم سرخ) چمپار و ... از تیپهای اصلاح نژاد شده و پر محصول می توان از سفید رود خزر نام برد.

میزان کشت برنج در ایران: در حال حاضر استان مازندران رتبه اول و بعد گیلان و گلستان کشت بیشتری دارند.

فراورده برنج:

کلمات کلیدی: پیکنو متر، تولوئن، برنج

مواد  و روش ها :

در این آزمایش هدف اندازه گیری حجم غلات (برنج) می باشد. در حالت کلی مشکلات مختلفی برای اندازه گیری حجم محصولات کشاورزی  به روش های معمول وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:

1 – شکل بی قاعده محصولات کشاورزی.

2 – انداره کوچک بسیاری از محصولات همانند دانه ها وبوزها

3 – طبیعت متخلخل بعضی از محصولات کشاورزی

4 – دقت گیر بودن این روش ها

5 – دقت ناکافی

در این آزمایش برای محاسبه حجم برنج از پیکنو متر استفاده شده است.

مواد و دستگاه ها

پیکنو متر فلزی کوچک است که حجم آن در درجه حرارت خاص در آزمایشگاه تعیین شده است ( جسم پیکنومتر ثابت شده است به اسبابی برای تعیین چگالی و ضریب انبساط یک مایع، متشکل از یک فلز شیشه ای مندرج که گنجایش حجمی معینی از را در دمای  معینی داشته باشد با توزین ظرف پر از مایع در دماهای مختلف تغییرات چگالی و در نتیجه انبساط ظاهری مایع را می توان معین کرد.

روند آزمایش:

1 ) ابتدا Pic خالی را محاسبه کرده ←p

2 ) وزن Pic را با آب مقطر محاسبه کرده←

3)وزن Pic را با حلال (تولوئن) محاسبه کرده←

4) وزن Pic + ماده غذایی←

5)وزن Pic + حلال +ماده غذایی←

حفلای آزمایش:

1)حفلای دستگاه اندازه گیری ماتنوترازو

2) خفلای  دید هنگام  استفاده از پیکنو متر  و مشاهده سطح آب

محاسبه حجم میوه(سیب)

مقدمه:

 سیب نام علمی( Mauls domestic) ، یک میوه درختی سرد سیری از خانواده گلسرخیان است که انواع مختلفی دارد مانند گلاب (Galaapplc)، سیب سرخ، سیب سبز، سیب وحشی. این میوه خوش طعم  و عطر حاوی مقدار زیادی پتاسیم، سدیم، کلسیم و برم وفسفر و مقادیر زیادی ویتامین آ و ب است.

خواص شیمیایی:

ویتامین های موجود در سیب بیشتر در پوست سیب و زیر پوست آن قرار دارد بنابراین آن هایی که می توانند پوست سیب را هضم کننده بهتر است که آن را با پوست بخورند.

تولید کننده گان سیب:

در حال حاضر  کشورهای تولید کننده سیب 2008 میلادی بر اساس آمار فائوچین رتبه اول را دارد پس از آن به ترتیب آمریکا، لهستان، ایران و ترکیه و ...

مواد و روش ها:

برای تعیین حجم ترازو کفسرای روش ساده ای است که برای بیشتر میوه ها و سبزی ها کاربرد دارد. ابتدا جسم روی ترازو وزن می شود. سپس یک بشر متناسب با حجم میوه انتخاب و با آب پر می شود و وزن می شود. چون دانتیه میوه ( سیب کمتر از آب است) روی آب می ایستد که برای معلق نگه داشتن آن از یک میله ی شیشه ای استفاده می شود به طوری که با کناره ها و ته بشر در تماس نباشد و اینبار وزن بشر +آب+ میوه را     می خوانیم و سپس از رابطه زیر حجم را محاسبه کرده:

مواد و دستگاه ها: ترازوی کفسرای، بشر، آب، میوه

محاسبه حجم جامد (پرتقال)

برتقال یا مالته میوه ای  از خانواده مرکبات می باشد. درخت آن همیشه سرسبز است و ارتفاع آن تا 10 متر هم می رسد. ریشه پرتقال از جنوب شرقی آسیا ( چین و هند) می باشد و یک میوه پیوندی است که ** با پیوند نازکی و پو میلو پرورش داده شده است. هر  * گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول است.

بیروت  پایتخت لبنان نیز یکی از معروف ترین مکان  های پرورش آن در جهان می باشد که پرتقال بیروتی آن نیز معروف است.

مواد و روش ها:

ابتدای فلزی با ابعاد مشخص (مکعب) وزن می شود سپس وزن ظرف با ارزن گرفته می شود و بعد از آن وزن ظرف + ارزن+ پرتقال و در آخر وزن پرتقال به تنهایی محاسبه می شود. و محاسبات مربوط به حجم انجام       می شود.

عنوان ، محاسبه حجم به روش هندسی

مقدمه:

 خصوصیات هندسی و ثقلی محصولات کشاورزی و فرآورده های غذایی، بسیار گسترده است. اندازه گیری دقیق و سریع خصوصیات هندسی و ثقلی در هنگام فرآوری محصولات کشاورزی، طراحی دستگاه های حمل و نقل ، فرایند، نگهداری و همچنین دستیابی به محصولات با کیفیت بالا هائز اهمیت است.

مواد و روش ها:

نوع بسیار زیادی در اندازه و ابعاد محصولات کشاورزی و مواد غذایی مشاهده می شود روش متداول برای توصیف اندازه غلات ، میوه ها تعریف  سه بعد جسم( قطر بزرگ،a و قطر متوسط،b و قطر کوچک C) .      قطر های  بزرگ و کوچک مواد غذایی جامد را می توان  به کمک یک میکرو متر یا یک کولیس ( قطر سنج) اندازه گیری کرد. برای تعیین  حجم محصولات کشاورزی به روش متشابه اشکالی هندسی معادلات زیر  را استفاده می کنیم برای کره بسط یا منتر و کره 2 سر پهن( محسنین،1986 و رضوی، 1385)

کره بسط یا منتر               

کره 2 سر پهن               

مواد و دستگاه ها:

کولیس (قطر سنج)

نتایج و بحث:

حجم یکی از ویژگی های فیزیکی محصولات کشاورزی است که با توجه به تمایل مصرف کنندگان به خرید و مصرف محصولات هم اندازه و یکنواخت اندازه گیری آن بسیار با اهمیت است چون در بیشتر محصولات کشاورزی تغییرات جرم حجمی ناچیز است به کمک اندازه گیری حجم  می توان جرم این محصولات را تعیین نمود و از آن برای درجه بندی محصول بر مبنای جرم نیز استفاده نمود.

تعیین حجم محصول نقش عمده ای در مسائل مربوط به  بسته بندی و پارامترهای مربوط به آن از قبیل ابعاد جعبه، نحوه قرار گیری میوه و ضریب  بسته بندی دارد.

حجم سیلو ها و انبارها ، فرایند های انتقال ، درجه بندی و جداسازی نیز از طریق اندازه گیری حجم ممکن      می باشد.

در منابع موجود روشهای مختلی برای تعیین حجم محصولات کشاورزی ارائه شده از جمله جابه جا یی آب ، تشابه اشکال هندسی، بازسازی مدل سه بعدی به کمک پردازش تصویر، استفاده از اشکال هندسی منظم و استفاده از میانگین معلوم تصویر شده. در بین روش های ذکر شده مرسوم ترین روش، روش جابه جا یی آب است که در آن حجم محصول از تقسیم نیروی شناوری (جرم آب جابه جا شده) بر دانتیه آب بدست می آید.

منابع :

کتاب میوه ها و گیاهان نویسنده : آرزو صارم باننده

مقاله بررسی مقایسه روش های مختلف تعیین حجم محصولات کشاورزی: مطالعه موردی بررسی میوه طالبی

کتاب: تکنولوژی فراورده های غلات ( رسول پایان)