سایت اقدام پژوهی - گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان
1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819 - صارمی
2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2 و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .
3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل را بنویسید.
در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا پیام بدهید آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet
مهندسان برای کاستن از احتمال گسیختگیها ناشی از عملکرد آب زیرزمین، همواره درصدد اند تا بخش در حال حفاری راآبکشیو خشکنمایند. البته باید توجه داشت که کنترل نیروهای ناشی از نشت آب هم میتواند به هماناندازه در جلوگیری از گسیختگی موثر واقع شود. روشهای متنوعی را که برای کنترل نشت وفرار آب زیرزمینی وجود دارد، میتوان به سه دسته عمده تقسیم کرد که عبارتند از : آببندها و موانع ،سیستمهای آبکشی،زهکشها، صافی ها)فیلترها(
آب بندها و موانعی را که بر سر راه جریان آب ایجاد میشود،میتوان به سه دسته آسترها و پوششها ، دیوارها و تزریق تقسیم کرد.
آسترها و پوششها
آسترها و پوششها به صورت لایهای نفوذ ناپذیر اجرامیشوند و دارای انواع زیراند:
تعبیه ورقهای ازرسکه در بستردریاچه (به سمتسراب) ایجاد میشود و وظیفه آن افزایش مسیرافقی جریان آب در زیر زمین و در نتیجه کاهش فشار آب و میران نشت آن در پاشنه پایابسد است.
یک لایه (آستر) رسی یا پلاستیکی که برای جلوگیری از فرار آب از مخزن یا نشتسیالات از حمل تجمع زبالهها اجرا میشود.
دیوارها Walls
بسیار متنوع بوده و مهمترین انواع آن را به نحو زیر میتوانخلاصه کرد.
دیوار خاکی متراکم شده
این دیوارها میتوانند به عنوان یک خاکریز همگنبرای سد ، به صورت یک هسته در داخل سد یا ترانشهای در پی سد ، که هسته آن با رس پرشده باشد، اجرا شوند.
دیواره های بتنی
این نوع دیوار معمولا در حفاری پی ها یا به عنوان پوششداخل تونلها ، مخصوصا در جاهایی که جلوگیری دایم از نفوذ آب لازم باشد، بکارمیروند. در سدها برای جلوگیری از فرار آب از زیر سد ، دیوار بتنی قایمی را ازپایینترین قسمت سد تا لایههای نفوذ ناپذیر احداث میکنند.
دیوار با شمعهای صفحهای
این نوع دیوار ، که با راندن شمعهای صفحهای بهداخل خاک ایجاد میشود، موقعی از کارایی خوبی برخوردار است که قفل و بست بین صفحاتکامل باشد و این مسئلهای است که در زمینهای دارایقلوه سنگو قطعات درشت تر یا حاوی مواتعدیگر به خوبی امکان پذیر نیست. با افزایش طول شمعها ، امکان خم شدن آنها در خلالراندن وجود دارد. این نوع دیوار تا حدی میتواند از نفوذآبجلوگیری کند. این دیواررا معمولا برای نگاهداری دیواره بخشهای حفاری شده بکار میبرند. در خاکهای با زهکشیآزاد ، دیوار باید همراه با یک سیستم آبکشی باشد تا فشار جانبی وارده از زمین و آببه دیوار شمعی کاهش یابد.
دیوارهای گلی
دیوارهای گلی و ترانشههای پر شده از گل به عنوان عاملیکارآمد برای جلوگیری از نشت آب در پی سدها ، حفاریهای باز ،حفاری تونلهاو سیستمهای کنترل آلودگی ، روزبه روز مصرف بیشتری پیدا میکنند. روش احداث این دیوارها به جز در تونلها ، به اینترتیب است که ابتدا یک ترانشه حفر میشود و برای اینکه دیوارهایی ترانشه در طولحفاری ریزش نکند، داخل آن را با گل روانی از بنتونیت پر میکنند. در پایان حفرترانشه ، این گل روان با موادی که بتواند یک دیوار دایمی و نسبتا غیرقابل تراکم ونفوذ ناپذیر را بسازد، تعویض میشود.
دیوار دیافراگمی
بتنی نوع سازه دایمی است که توسط تکنیک ترانشههای حاویگل روان ایجاد میشود. به این منظور قطعهای از ترانشه تا عرض 7 متر را تا عمقدلخواه حفر میکنیم. در مرحله بعد یک شبکه (جوشن) فولادی پیش ساخته به داخل آنرانده میشود. در کلیه مراحل حفاری و راندن شبکه فولادی ، ترانشه توسط گل روانی کهداخل آن ریخته میشود، از ریزش محفوظ میماند. در مرحله بعد گل روان توسطبتنجایگزین میشود و پس ازگرفتن بتن ، قطعه بعدی اجرا میشود.
دیوارهای یخی
این دیوارها که با یخ زدن بخشی از زمین اشباع شده ایجادمیشوند به عنوان عامل موقتی در جلوگیری از نشت آب در حفاریهای باز ، تونلها وشفتها مورد استفاده قرار میگیرند. این روش بیش از همه در رسوبات ضخیم ماسهای ولایهای اشباع شده و یا در جاهایی که مواد سازنده گل روان ممکن است منابع آب راآلوده سازد، بکار میرود. از دیوارهایی یخی سالهاست که در معادن و برای احداثچاههایی قایم (شفتها) تا عمق 300 متر استفاده شده است.
این روش پرهزینه ووقتگیر است و معمولا یک تاخیر 6 ماهه در کار را باعث میشود. علاوه بر آن باید دقتزیادی در اجرای آن بشود. زیرا حتی یک جریان کوچک آب از میان دیوار به داخل بخشحفاری شده میتواند فاجعه آمیز باشد. بر اثر یخ زدن ممکن است تورم قابل ملاحظهاینیز در خاکهای سطحی اطراف ساختگاه بوجود آید که پس از آب شدن یخها میتواند بافروریزش زمین همراه شود. مقدار تورم و فروریزش متعاقب آن وابسته به نوع مواد واقعدر نزدیک سطح زمین است.
تزریق
تزریق دوغاب به داخل خاکهای نفوذ پذیر و سنگ ، روش رایج و دایمیبرای جلوگیری از جریان آب زیرزمینی است. البته در اغلب موارد دیواری که به اینترتیب بوجود میآید کاملا نفوذ پذیر نیست. از تزریق همچنین برای افزایشمقاومت سنگو خاک سود جسته میشود. دوغابهامتنوع اند و میتوانند ترکیبی ازسیمان، سیمان وخاک یاموادشیمیاییباشند. انتخاب نوع دوغاب به تخلخلسازندهای زمین شناسی ، سرعت جریان آبو مقاومت فشاری نهایی بخشهای تزریق شده بستگی دارد.
بطور کلی دوغابهای ماسه - سیمان برای بستن حفرههای بزرگ و شکستگیها و دوغابهای رس وسیمان پرتلندبرای بستن شکستگیهای نسبتاکوچک و خاکهای دانه درشت بکار میروند. به منظور کنترل جریان آب زیرزمینی ، حفررشته منفردی ازگمانههاو تزریقدر آنها اغلب کافی است. پرده تزریق را میتوان با افزودن رشتههای دیگری ازگمانههای تزریق شده ضخیم تر نمود. در سنگهای شکافدار یا جاهایی که جریان زیاد است،موفقیت عملیات تزریق کمتر است.
انواع سدها
سدهای خاکی:
سدهای خاکی مصالحشان را از همان منطقه احداث و یا نواحی نزدیک تأمین می کنند ، و اصولاً دارای هسته رسی می باشند . رس بر اثر تماس با آب مانع نفوذ و انتقال آب و رطوبت می گردد و مانند نوعی عایق رطوبتی عمل می کند . اگر عمده مصالح تشکیل دهنده سد خاکی یکسان باشند ، سد را همگن می گویند و در غیر اینصورت ناهمگن. اگر کل سد خاکی از رس باشد سد خاکی همگن است ، اما اگر هسته مرکزی سد رس باشد و دور هسته مرکزی را با سنگهای دانه درشت پر کرده باشند ، سد غیر همگن محسوب می شود. از نظر تحلیل و آنالیز این نوع سدها بسیار حساس می باشند و در عین حال از نظر اجرا و پیاده سازی ساده تر می باشند.اجرای این سد در رودخانه های عریض ساده تر است. مصالح این سد اعم از ریز دانه و درشت دانه بایستی در دسترس باشد. این سدها برای زمینهایی نامناسب از نظر مقاومت مناسب ترین نوع سد می باشند.
سدهای سنگریز:
این سدها خودبخود غیر همگن می باشند و حتماً باید یک بافت آب بند در مرکز آن قرار گرفته باشد. شکل این سدها درست مانند سد ناهمگن خاکی با هسته رسی می باشد با این تفاوت که در مرکز سد به جای رس از سنگ ریزه نفوذ ناپذیر استفاده می شود و در دور تا دور سد سنگریزه های دشت تر ریخته می شود. در برخی موارد رویه سد را به جای سنگریزه با بتن می پوشانند که در آنصورت دیگر نیازی به هسته آب بند نمی باشد. اینگونه سدها اغلب از نوع بلند می باشند. این نوع سد در برابر زلزله بسیار مقاوم هستند . سنگهای ریخته شده برای سد بایستی خاصیتهایی از قبیل جذب کم آب ، سایش کم ، مقاومت فشاری بالا و در برابر سرد و گرم شدن مقاومت خوبی داشته باشند.
سدهای بتنی وزنی:
این سدها عمدتاً کوتاه هستند و ارتفاع آنها بین 15 تا 20 متر می باشد ، این سدها به دلیل وزن زیادی که با بتن برای آن بوجود می آورند بر اثر فشار آب حرکت نمی کند و از جای خود تکان نمی خورد. در این نوع سد سرریز شدن آب مشکلی ایجاد نمی کند . این سدها در دره های عریض ساخته می شوند . این نوع سد در برابر تغییر درجه حرارت نیز هیچگونه حساسیتی ندارد.
سدهای بتنی قوسی :
این سدها معمولاً در درهای باریک با شیب زیاد و از جنس سنگ اجرا می گردد و می تواند دو قوسی نیز باشند و در راستای عمود ی و افقی در ره دو حالت قوس داشته باشند. حسن این سدها این است که اگر به هر علتی در بدنه آنها ترک ایجاد شود خود نیروی فشار اعمالی از جانب آب پشت سد باعث هم آمدن این ترکها ( ترکهای حرارتی) می شود.
سدهای بتنی پشت بند دار:
سدهای پشت بند دار از نوع بلند هستند و با عث جلوگیری از خمشهای زیاد در بتن می شوند و برای تصور آن می توان اینگونه آنرا تشبیه کرد که دیواری بلند را که دارای پی در زمین است با تیرچه هایی در پشت آن نیز محکم نگه داشته شود تا فرو نریزد.
سدهای لاستیکی:
این سدهای اغلب بر روی رودخانه های فصلی زده می شود و این سدها از جنس لاستیک می باشند که در زمان مورد نیاز این سدها را از باد پر می کنند و این عمل باد کردن حجم سد را بالا می برد و سد مانع عبور آب می گردد. از این وع سد که کوتاه نیز می باشد در شمال کشور خودمان نیز وجود دارد.
حال با انواع سدها بطور مختصر آشنا شدیم و بایستی کاربرد این سدها را نیز بدانیم و دلایل استفاده از آنها را نیز به دقت مد نظر بگیریم.
حال پس از آشنایی کوتاه و مختصر با این نوع سدها نحوه ارزیابی برای ساختن یک سد را مورد بررسی قرار می دهیم.
از نظر فنی برای ساختن یک سد می بایست مراحلی سپری شود تا ساختن یک سد آغاز گردد ، هر کدام از این مراحل را یک فاز می نامند به شرح ذیل:
·فاز صفر: آیا ساختن این سد از نظر اقتصادی و مورد کاربری توجیه دارد یا خیر؟
·فاز یک: انواع سدهایی که با توجه به شرایط جغرافیایی و اقتصادی پیشنهاد می شود بطور ریز می بایست مورد بررسی قرار گیرد و میزان ذخیره آب و هزینه ریالی آن مورد بررسی قرار گیرد.
·فاز دو : هندسه و تحلیل سد و ریختن نقشه اجرای سد.
·فاز سه : اجرای سد.
سدمخزنی: سدی است که معمولا در مقياس بزرگ در مقابل جريان آب برای ذخيره آب به منظور زير ايجاد می گردد: تامين آب کشاورزی، تامين آب شرب، ايجاد ارتفاع هيدروليکی برای توليدنيرو، تامين آب ساير مصارف و کنترل سيل. انواع مهم سد مخزنی عبارتند از خاکی، سنگريزه ای، بتونی، بتونی وزنی، بتونی قوسی، پشت بنددار.
سد مخزنی بزرگ: طبق تعريف کميته بين المللی سدهای بزرگ، سدهايی که در زمان ساخت (طراحی) ارتفاع آنها از پايين ترين رقم سطح پی تا سطح پياده رو يا سواره رو تاج 15 متر يا بيشتر باشد جزو سدهای بزرگ طبقه بندی می شوند، به علاوه در صورتیکه ارتفاع سد بين 10 الی 15 متر باشد مشروط بر اينکه حداقل يکی از شرايط ذيل را دارا باشد جزو سدهای بزرگ محسوب می شود.
الف) تاجی به طول 500 متر داشته باشد.
ب) ظرفيت مخزن سد حداقل يک ميليون مترمکعب باشد.
ج) ظرفيت تخليه سيلاب حداقل 2000 مترمکعب در ثانيه باشد.
د) پی سد با مسايل پيچيده و خاصی مواجه شده باشد.
ه) شکل سد دارای طراحی خاص و غيرعادی باشد.
اما در مورد گروههای فنی که برای ساختن یک سد مورد نیاز است به گروههای زیر می توان اشاره کرد:
1- گروه هیدرولیک.
2- گروه هیدرولوژی.
3- گروه زیست محیطی.
4- گروه آبهای زیر زمینی.
5- گروه نقشه برداری.
6- گروه شهر سازی.
7- گروه کشاورزی.
8- گروه زمین شناسی.
9- گروه مدیریت و هماهنگی.
گروههای فنی ذکر شده در کنار یکدیگر پس از تصمیم برای اجرای یک سد گرد می آیند تا یک پروژه به نتیجه برسد. پس از انجام مقدمات مطالعاتی بر روی سد، نوع سد بر اساس منطقه جغرافیایی و مصالح در دسترس سد مورد ارزیابی قرار می گیرد. یکی از نکاتی که جغرافیای منطقه برای ما در ساختن سد مشخص می کند نوع خاک و زمین منطقه و یا دره ای که در آن سد می خواهد اجرا شود ، می باشد ، زیرا نوع بدنه سد و خاک منطقه بسیار حساس است . برای مثال در منطقه ای سنگی با تنگه ای باریک و تنگ ساختن سد خاکی اشتباه است زیرا تماس این دو ماده ( بدنه سد و سنگی بودن منطقه) مانند چسباندن دوماده که یکی صلب و دیگری غیر صلب است می باشد و بر اثر تکان ( زلزله) این دو در نقطه اتصال جدا می شوند که این خطر ناک است.
روند مطالعاتی برای احداث یک سد:
در برنامه مطالعاتی برای ایجاد یک سد در یک منطقه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد. در ابتدای امر مکان یابی و امکان سنجی می باشد ، در این مرحله کارشناسان در منطقه ای که عکس هوایی از آن تهیه شده توسط اتومبیل به راه افتاده و از میان تنگه های گوناگون در یک رشته کوه ، بر اساس نوع خاک منطقه و میزان حوزه آبریزی بین دو یا سه منطقه را بر می گزینند. حال از میان مناطق انتخاب شده کار کارشناسی انجام می گیرد که در کدام منطقه میزان بهره وری از سد بالا تر است و در عین حال عمر مفید سد بیشتر می گردد و هزینه های احداث کاهش می یابد.
سپس سایر گروهها طرح های مطالعاتی خود را در زمینه های مختلف برای محلهای برگزیده شده ارائه می دهند و در نهایت یکی از مکان ها که از نظر تمامی کارشناسان مطلوب تر ارزیابی می شود مورد تأیید قرار می گیرد و طرح برای فاز اجرایی و تصویب بودجه به سازمان مربوطه ارائه می گردد.
سپس سازمانی که قصد ساخت سد را دارد و پروژه را در نوبن اعطای بودجه قرار می دهد ، در این فاصله سایر نهادها و سازمانهایی که در احداث این سد دارای منفعت هستند را تحت نامه هایی رسمی آگاه می سازد، بعنوان مثال وزارت نیرو برای احداث سدی که برای رفع کمبود آب کشاورزی در منطقه ای احداث می نماید وزارت جهاد کشاورزی ، محیط زیست و منابع طبیعی و میراث فرهنگی را در جریان کار قرار می دهد تا آنها نیز نظرهای کارشناسی خود را اعلام نمایند تا در احداث سد مد نظر قرار گیرد.
در انتهای این بخش نکته ای که باید به آن اشاره کنیم دریچه هایی است که بر روی سدها تعبیه می نمایند و این دریچه ها به نوع سد ، ارتفاع آن و منطقه ای که سد در آن احداث می گردد ، مربوط می شود . سدها یا دو دریچه ای هستند یا سه دریچه ای.
دریچه زبرین : که در بالاترین قسمت تاج سد ساخته می شود و در سدهایی که سرریز شدن از روی آنها مهم و خطرناک است در مواقع پر باران و پر آب باز می شوند.
دریچه میانی : که اغلب مواقع در نیروگاههایی که برای تأمین آب کشاورزی و برق احداث شده اند کار برد دارد و برای رفع کمبود آب و برق و کنترل آب سد استفاده می شود.
دریچه زیرین : این دریچه که در پایین سد تعبیه می شود و اغلب در کشور ما به دلیل آبرفتی بودن مناطق از این دریچه استفاده می گردد جهت خارج نمودن رسوب از پشت سد به کار می رود و با فشار خود آب از طریق این دریچه رسوب را به پشت سد هدایت می کنند و بدین سان به عمر مفید سد می آفزایند. شایان ذکر است که بدلیل رسوب فراوان این دریچه زودتر از همه از کارآیی می افتد.
ابزار الكترونيكي در مقياس نانومتر طي سالهاي اخير گسترش زيادي يافته اند. و علاوه بر گسترش ابزاري اين دسته از ابزار الكترونيكي يكسري تحقيقاتي بصورت پيشرفته روي سطوح مدارات منطقي صورت پذيرفته است كه از قبيل تكنولوژي تونل هاي انفرادي الكتروني (2و1) و نانو تيوپهاي كربني و نيز نانوسيم هاي نيمه هاديها و غيره مي باشد.
اندزه هايي خيلي كوچك ابزار الكترونيكي در مقياس نانو احتمال و امكان ساخت يك تريليون وسيله و يا ابزار در هر سانتيمتر مربع را ايجاد مي كند عليرغم اين براي تكميل مدارات و اجراي آنها يكسري محاسبات لازم است كه بايستي شرح كامل روي آنها صورت پذيرد و نيز روي عدم دقت و بي ثباتي اين ابزار كه از طريق فرآيندهاي اصلي و بوسيله وسايلي ظريف هاي حاصل مي آيد.
نقايص دايمي نيز مي توانند حين فرآيند توليد از بين بروند هر چند كه اينكار در زمانيكه محاسبات براي مادام العمر مي خواهد مصداق داشته باشد خيلي ضعيف به نظر مي رسند. در آينده از نظر معماري نانو الكتريك ها قادر به تولرانس هاي خيلي بزرگ از لحاظ عددي (كه شامل و اشتباهات مي باشد) مي باشند به طرح هاي معماري شده تولرانس خطا در محدوده هاي خيلي بزرگ با ابزار غير قابل اعتماد نمي تواند نتيجه اش كاملا رضايت بخش بدهد.
در 1952 نيز من شروع به مطالعه روي استفاده از اجزاي سنتزي و قابل اعتماد كه حاصل تبديل اجزاي غير قابل اعتمادي مي باشد نمود و اينكار را از طريق تكنيك هاي چند شبكه اي نمود. (8) و اين از لحاظ تئوري تعيين كننده درجات بالا و وافري است كه در آن واحدهاي منطقي و غير قابل اعتماد مي توانند به شكلي قابل اعتماد در آيند- با چنين ساختاري وان نيومن در نظر گرفت دو دسته پايه اي واصل از مدارات منطقي را كه در آن مدارات انتخابي و NAND ها مطرح بودند و فرض بر اين بود كه آنها بطور كامل ابزار قابل اعتماد يعني هر كدام از آنها فاقد ثبات خواهند بود با استفاده از يكسري گيت هاي عملياتي مثل يكسري گيت هاي عملياتي مثل يكسري ابزار قابل اعتماد وان نيومن ثابت كرد كه اگر احتمال شكست يك گيت كاملا كوچك باشد و اين تعداد از لحاظ آماري وابسته باشد در آنصورت محاسبات مي توانند قابل اعتماد داشته و درصد اطمينان بالايي را سبب شوند.
با اين وجود چنين ساختاربندي نيازمند يكسري اعداد بزرگ از جمله اجزاي وافري است كه بصورت خلاصه شده در اين متد كاربردش تشريح شده است در سال 1965 با توجه به كارهاي نيومن و همكارانش كه روي مدارات منطقي خطا صورت پذيرفت و نيز كارهاي مپريس كه روي درجه وفور مدارات منطقي تحت تئوري درون بافتي صورت نپذيرفت دوبروشين و اورتي كو در سال 1977 از لحاظ تئوري منيز كارها و آثار نيونن را تاكيد كردند. (10) و در نهايت از توابع بولين رابطه شماره 11 استحصال مي شود ... در سال 1980 اين امر به مرحله ثبوت رسيد كه اينكار توسط پي پن جر صورت گرفت و وي به ارايه يكسري توابع بولين مبني بر درجات قابليت اعتمادي شبكه هاي نويزي پرداخت كه نيازمند مقادير افراد چند گانه اي بود كه درجه ثبات يكساني داشتند.
از لحاظ تئوري تعيين شده كه تكنيك هاي چند گانه شبكه اي مي توانند درجات متعددي از قبول نمايند.
در سالهاي اخير ون نيوتن با استفاده از پذيرفته بود پرداخت وي بر اين باور بود كه عملياتي در مقابل نقايص توليدي در روي مدارات الكترونيك كه در آنها افزايش زور گذر خطا صورت پذيرفته بود پرداخت وي بر اين باور بود كه عملياتي كه در مقابل نقايص توليدي و يا خطاهاي دايمي شد از كارايي كمتري برخودارند.
يك برنامه معماري شده و قابل برنامه ريزي شامل آندسته از معماريي هايي است كه در آن ساختار بنديهاي اجرايي – معماري است كه در آن ساختار بندي پس از نصب جايگزيني هاي محاسباتي مطلوب صورت مي پذيرد، اجراي ناقص نيز يافته مي شوند حين آزمون و يكسري ساختاربنديهاي اجرايي – معماري قابل شناخت مورد تحقيق واقع شده اند بطور كامل در حل كامل ابزار معياري نانومتري كه از قابليت اعتماد بالايي برخوردار نيستند مخصوصا چون اين معماري هاي تولرانسي در مقابل خطاهاي توليد قرار مي گيرند بهمين خاطر تراماك به ساخت HP در آزمايشگاه خود اقدام كليدي حافظه اي و يا برنامه هاي خطاياب و مربتط با هم بوجود آمده اند. باند عرض ارتباطي با درجات بالا ضرورت براي هر دو روش هاي محاسباتي پارالل داشته و باعث ايجاد نقص ها تولرانس خواهد شد كه حدود 10% روشهاي منطقي و 3% از كل نقص هاي منبعي را شامل شده است.
ترماك مي توانست اينكار را صدها بار عمل نمايد بنحويكه سريعتر از پروسسورهاي انتهايي فنود ايستگاهي كه براي يك چنين ساختار بنديهايي كاربرد دارد صورت دهد – معماري روياني خود حاصل مي شود از طريق رشد هاي بيولوژيكي و يكسري عمليات حياتي و موجوديت يافته و آن بر اساس 4 سطوح اغتشاش استوار است يك ملكول از يك جزء مدار قابل برنامه ريزي و با پايه هاي چند شبكه اي خود شامل يك مدار قابل برنامه ريزي است كه در آن يك سلول از يك پروسسو كوچكتر را شامل شده و خود موجودي است از يك سيستم چند پروسسوره وبا كابردهاي چند گانه و جمع اينها هويت موجود را تشكيل مي دهند هر سلول خود شامل دستجات مركبي از ابزار مي باشند كه از ژنوم هايي تشكيل شده اند كه يك سلول كلي و جهاني را تشكيل مي دهند هر سلول خود شامل دستجات مركبي از ابزار مي باشد كه از ژنوم هاي تشيكل شده اند كه يك سلول كلي و جهاني را تشكيل داده و بطور بالقوه سازگار براي خودنوسازي و يا خود تعميري حاصل آمده اند، هدف از گسترش كاربردي اين مدارات كامل تسخير يكسري اعمال از جمله خود نوسازي و يا خود مرمت بوده كه خود باعث ايجاد معماريهاي روياني (نوبنيادي) از يكسري شمايل هاي بالقوه اي شده كه براي سيستم هاي محاسباتي در مقياس نانو كاربرد وافري دارند. در اين مقاله ما مواجه مي شويم با يكسري معماريهايي تولرانسي – خطا كه براي ابزار نانو الكترونيك كه قابليت اعتماد ندارند حاصل آمده و اين فرد از طريق گسترش يكسري مطالعات چند شبكه اي NAND حاصل آمده كه اين از لحاظ درجه بندي اهميت بيشتري از داده هاي خطاياب داشته و سيستم به توليد يكسري برنامه هاي قابل معماري و ارزيابي شونده و از طريق مطالعات قابل اعتمادي حاصل آمده است كه خود به تشريح احتمالات سيستم بقايي مي پردازد. ارزيابي هاي ما نشان دهنده اين است كه سيستم پيشنهادي كارايي هاي بيشتري در برابر خطاهاي وافر انتقاليب دارد كه براي انتگرال گيري فوق العاده بزرگ از ابزار معياري در حد نانومتركه از قالبيت غير اعتقادي بالايي برخوردارند مصداق يابد اين مقاله زير ساختار بندي شده در بخش 21 نيوفن و استفاده از سيستم هاي چند شبكه اي NAND است در بخش 4 ما به نمايش جايگزين هاي معماري خطا تولرانس و نتايجي پرداخته كه در آن استفاده شده از پايه هاي چند شبكه اي NAND و نيز معماريهاي قابل شناخت را معرفي كرده و در بخش 5 نتيجه گيري آمده است.
تكنيك چند شبكه اي NAND: با در نظر گرفتن گيت NAND مي توان به جايگزيني هر داده از NAND بطور كامل با گيت مرتبط با آن شبكه يكدسته خطوط (N خطا) اقدام كرد و به مضاعف سازي زمانهاي چند گانه NAND پرداخت كه درشكل 1 نشان داده شده است. ؟؟؟ گوشه ؟؟/ خود به معرفي و ساختار بندي يك تبادل تصادفي مي پردازد كه مركب از سيگنالهاي داده بوده و در آن هر سيگنال نسبت به هر رشته باندهاي وروي اوليه بطور تصادفي جفت مي شود با يكسري سيگنالهايي كه از يكدسته ورودي ثانويه حاصل آمده و بنوبه خود به تشكيل يك جفت داره از يك سري جفت هاي NAND حاصل آمده است. چنانچه x را دسته اي از خطوط در اولين ورودي تحريك شده بدانيم و N-X را تعداد خطوطي بدانيم كه تحريك پذير نيستند و واحد مقادير خطا و يا خود هستند y را در تطابق با يكسري ابزاري بدانيم كه در دستجات ثانوي داده قرار دارند و چنانچه Z دستجات تطابققي براي گروه خروجي باشند كه در اين صورت مي توان فرض كرد كه احتمال شكست يك گيت NAND با ثابت بودن مقدار و نيز اين فرض كه انواع خطايي NAND به ايجاد يكسري خروجي هاي تبديل مي انجامد در آن صورت گيت AND بعنوان يك خطاي نيومن معرفي خواهد شد. و چنانچه اجزاي x,y,z را بشكل نمايش دهيم در آنصورت بطور وضوح مقادير را مي توان مطرح ؟؟؟ دستجات با دو وردي جالب فرض كرده كه در آن دستجات گروهي خود بترتيب واقع مي شوند سوال در اينجا اين است كه چه چيزي باعث توزيع متغيرهاي تصادفي بشكل در مقادير دار، شده شده است و با مقادير بزرگ وان نيومت نتجيه گيري كرد كه متغيري تصادفي بوده و توزيع تصادفي حداقلي خواد داشت.
2-2 توزيع خطا در يك واحد چند شبكه اي: واحد چند شبكه اي NAND خود ساختاربندي شده كه در شكل 1 نمايشي از آن تئوري عيلرغم اين بطوري غير واقعي در عمل مقادير خطاياب بسيار بزرگي را شامل خواهد شد، در اين بخش ما به مطالعه توزيع خطا در يك واحد شبكه اي خواهيم پرداخت كه بطور ناقص شامل درجات يكي از داده هاي خطاياب خواهد شد.
چنانچه NAND را گيتي منفرد در يك روش چند شبكه اي بدانيم در آن صورت ما مي توانيم كه خطوط ورودي تحريك يافته شده اند.و گرد و داده غير وابسته بهم باشند در آن صورت احتمال اينكه خروجي گيت NANDمبني يافته شدن تركيبات غير تحريك باشد (با هر دو داده تحريك) در آن صورت كه فرض بر اين است كه گيت NAND يك خطاي آزار بوده و واجد احتمال وقوعي معدل ؟؟؟ بوده كه حاصل خطايابي نيومن بوده و احتمال وقع آن در خروجي در شكل غير تحريكي معادل مي باشد. براي مدلهايي خطايي معمولتر مي توان صفر و 1 را بعنوان احتمالات حاصله وارد كرد (2) و (3) .
براي هر گيت NAND منفرد احتمال خروجي غير تحريكي (حادثه صفر) مشبكلي است كه در آن متعلق به بوده و احتمال وقوع تحريكات (با واقعه 1) معادل خواهد بود و اگر گيت NAND در توابع غير وابسته وجود داشته باشد در آنصورت احتمال ؟؟؟ k خروجي كه غير تحريكي باشد بصورت توزيعي جفتي از رابطة (4) ؟؟/؟ حاصل مي آيد. اگر هر داده از گيت هاي NAND مورد انتظار باشند براي تحريكات بيان شده در آن صورت خروجي هاي غير تحريكي در نظر گيرنده دستجات اوليه قابل اعتماد خواهند بود و اگر ابزار خطا در مدارهاي چند شبكه اي غير وابسته بوده و شكل توزيع غير يكنواختي داشته باشند بنابراين فرمول 4 مي تواند بسهولت استفاده شود در محاسبه خروجي هاي قابل اعتماد. و اين مي تواند دليلي قابل توجيه باشد چون در آنصورت خطاهاي كلي توزيع كننده دستجات واحد خواهند بود و براي توزيعات اجزاي ابزاري از لحاظ آماري غير وابسته بوده اما بيشتر همبستگي خواهند يافت چون در آن نقايص تمايل به نشانگذاري ؟؟؟ چسب و داشته و فرمول 4 در آن صورت مناسبي نخواهد داشت براي محاسبات قابل اعتماد هر چند هنوز مشخص نيست كه تانوكاهپيوترهاي ؟؟؟ بر پايه چگونگي ساختاري ساخته شده و ممكن است مفيد فايده باشند و در فرآيندهاي تنوليد كه در حال حاضر مطرح مي باشند. متغيرهاي توليد نواقص خود مي توانند به شكل يكسري توابع توليدي و توزيعي احتمالي در آيند.
كه در آن f(r) به بيان توابع راجع به ارزيابي اجزاي قابل اعتماد r و با تركيب آن با فرمول 4 مي توان، نتيجه زير را كه حاصل تابعي توزيعي است دستيابي پيدا كرد توالي موارد مشابه وابسته به يافتن پارامترهاي متناسبي است كه براي فرمول ايجاد مي شود و در اينجا ما تعقيب مي كنيم مدل توزيعي از استاپر را كه به شكل زير درآمده است و در آن مد پارامتر متغير بوده و متوسط قابليت اعتماد خروجي منفرد قابل انتظار مي باشد. فرمول محاسبه شده كه مبين نشان دارد احتمال واقعي k حاصل از N مقدار NAND است خود خروجي قابل اعتمادي را ايجاد خواهد نمود. پارامتر M معياري از تصاوير نشانگذاري شده خطا بوده و مقادير كوچك M نشاندهنده سطوح بالاي نشانگذاري شده بوده و در آن M به توصيف مقادير نامحدود فرمولي خواهد بود كه شكل موردي غير وابسته با خطاي توزيعي خواهد بود.
3/2 – توزيع خطا در يك سيستم چند گانه: اگر خروجي هاي يك واحد شبكه اي چند گانه از NAND مضاعف شود در آن صورت داده هاي متوالي حاصل از يك مورد خود بنيانگذار سيستم چند مرحله اي خواهد شد كه مي تواند مطابق معادله شكل 3 حاصل آمده باشد در يك چنين سيستمي تعداد تحريكات يا غير تحريكات خرجي حاصل از هر مرحله چند شبكه اي NAND شكلي متغيري تصادفي و واقعي خود بوده و خود در برگيرنده فرآينده هاي زنجيره اي ماركو بوده چون يك مرحله اي خود بطور كلي توصيفي است گسترده كه از طريق توزيعات ورودي ابزار خطا حاصل آمده كه يك مرحله اي است شاخصه يك زنجيره ماركو مي تواند تشريح شود توسط توزيعات احتمالي و نهايي و احتمالات توزيع را نشان خواهد داد.
اگر وجود داشته باشد مقدار از N خط وارده و تحريك در آن صورت براي داده هاي ناشي از خط و n امين واحد هر گيت NAND واجد يك احتمال براي مقادير ثابت 4 بوده كه ايجاد يك خط كرده كه مطابقت با فرمول 6 داشته و احتمال داشتن k خروجي غير تحريك در مورد داده هاي تعداد كه تطابق در تحريكي باشد بصورت زير خواهد بود:
ارتباطات در عصر حاضر و در آغاز قرن بيست و يكم الفباي زندگي صنعتي¸ مدرن و متمدن، جوامع مترقي اين كره خاكي را تشكيل ميدهد. اهميت ارتباطات و در معنايي سادهتر تبادل اطلاعات بين جوامع بشري و انسانها كه تشكيل دهنده جوامع بشري ميباشند و در عصر امروز حضور آن مهم و حائز اهميت است كه به زعم بزرگان علم در جهان امروز اگر كسي خود را بي نياز از تبادل اطلاعاتي بداند در حقيقت دچار توهمي بزرگ از يك محيط پر رمز و واقعيت گشته و در حقيقت از آمادگي لازم براي ورود به قرن بيست و يكم برخودار نميباشد و از قافله به شدت عقب مانده است.
نظريات ارتجاعي در محدود كردن جوامع بشري در دستيابي به اطلاعات مجكوم به شكست هستند پيشرفت علم و فن در جهان امروز آن قدر سريع و شتابان است كه هرگز هيچ كشور مقتدري در دنيا خود را از دريافت اخبار و اطلاعات مربوط به مراكز ديگر با كشورهاي ديگر بي نياز نميداند. حتي كشورهاي در حال توسعه، يا حتي كشورهاي فقير به تناوب سود ميبرند.
اگر حادثهاي در نقطهاي از جهان روي داد با مخابره خبر آن، در عرض كمتر از يك صدم ثانيه به سراسر جهان همه مردم دنيا به كمك اين قسمت از كره خاكي ميشتابند و همه اينها ممكن نيست مگر به وسيله تكنولوژي ارتباط و اطلاعات گسترش سيستمهاي اطلاعاتي در سراسر جهان از قبيل ماهوارهها، سيستمهاي مايكروويو، سيستمهاي اطلاعات كامپيوتري و غيره… جهان بزرگ ما را تبديل به يك دهكده كوچك كرده است، به طوري كه هر فرد از هر مليتي در دورترين فاصله كره خاكي ميتواند در آن واحد با ديگري ارتباط برقرار كند و هر اتفاقي هرچقدر كوچك و بي اهميت توسط سيستمهاي پيشرفته تبادل اطلاعات به دورترين فاصله از آن نقطه مخابره ميشود، گو اينكه فاصله در جهان ما از بين رفته و بعد جغرافيايي كره زمين و چه بسا فضاي كيهاني تبديل به مسافتي كوتاه شده است.
پروژه در پيش رو داريد جهت انجام پروژه فارغ التحصيلي دوره علمي كاربردي كامپيوتر در سال تحصيلي 84-83 به انجام رسيده است. اين پروژه زير نظر استاد ارجمند جناب آقاي مهندس ترك زاده مراحل تكميلي خود را طي نمود.
در طراحي پروژه از نرمافزارهاي زير استفاده شده است:
Dream weaver*
SQL serer*
ASP.Net*
اين پروژه كليه امكانات سايت يك هتل را دارا ميباشد و اطلاعات لازم در اين زمينه را در اختيار مراجعه كنندگان ميگذارد.
به عنوان مثال فردي كه بخواهد از اين سايت استفاده نمايد بعد از مطالعه امكانات هتل و بازديد اتاقها ميتواند با تكميل فرم رزرو اتاق مورد نظر خود را رزرو كند.
فصل اول
آشنايي بااينترنت
تاريخچه اينترنت
براي درك اساسي و بنيادين يك علم و جهتگيري به سمت جنبههاي علمي آن دانستن تاريخ و علل بوجود آمدن آن ضروري مينمايد. لذا ابتدا به تشريح تاريخ اين علم ميپردازيم. تولد ارتباطات كامپيوتري تاريخ جالبي دارد و آن به رقابت بين دو ابر قدرت قرن بيستم يعني اتحاد جماهير شوروي سابق و ايالت متحده آمريكا مربوط ميشود. همانطور كه ميدانيد اولين ماهواره مصنوعي ساخت دست بشر در سال 1975 به نام اسپوت نيك توسط شوروي به فضا پرتاب گرديد درست از همين سال علم تبادل اطلاعات كامپيوتري بوجود آمد.
ماهوارههاي در ارتباط مخابراتي و جاسوسي و به طور كلي جذب اخبار و ارقام توانائيهاي فراواني دارند. اين توانايي و قابليت كاملاً مورد توجه دانشمندان آمريكايي و بطور كلي نظام آمريكايي بود. نظامي كه در اين زمينه در آن سالها داراي عقب ماندگي محسوسي از شوروي بود لذا مراكز تحقيقاتي بطور اعم و مراكز نظامي بطور اخص در آمريكا مامور شدند تا با توجه به قابليت توانايي موشكهاي شوروي در پرتاب ماهوارهها به فضا در نتيجه حمل بمب اتمي توسط موشك و پرتاب آن به شهرهاي آمريكا و همچنين توانايي گسترده مخابراتي شوروي سيستمي را طراحي كنند كه اگر به فرض يكي از شهرهاي آمريكا توسط بمبهاي اتمي نابود شد سيستمي موجود باشد و اطلاعات موجود در كامپيوترهاي اين شهر را قبل از نابودي به شهر ديگر منتقل كند. دانشمندان و محققان در پنتاگون (وزارت دفاع آمريكا) موفق به طراحي سيستمي شدند كه قابليت انتقال اطلاعات مثلاً از طبقه دوم پنتاگون اتاق 402 را به طبقه چهارم اتاق 944 و ساير طبقات و اتاقهاي اين وزارتخانه را داشت. يعني دو كاربر در چند نقطه مختلف اين سازمان توانايي تبادل اطلاعات بين يكديگر و بين يك كامپيوتر مركزي را داشته باشند و همچنين ميتوانستند توسط اين سيستم به تبادل نامه بپردازند كه اين سيستم انتقال نامه هم اكنون پست الكترونيكي ناميده ميشود. اما يادآوري اين نكته ضروري مينمايد كه در سيستمهاي مدرن امروزي و سيستمهايي كه در آينده طراحي خواهند شد انتقال نامه به يك موضوع پيش پا افتاده و بسيار ساده تبديل خواهند شد. در سيستمهاي آينده انسان خود انتخابگر خواهد شد و آنچه كه او را اراده كند كه انجام دهد فقط با يك كامپيوتر و يك مودم و يك خط تلفن در منزل يا محل كار او امكان پذير ميشود.
به هر حال سيستمي كه شرح گرديد در ابتدا به نام آرپا مشهور شد ماموريت اصلي و نهايي آرپا تحقيق و اتصال كامپيوترهاي دانشگاه و مراكز نظامي از طريق بستر مخابراتي به نحوي بود كه چندين كاربر بتوانددر يك محيط ارتباطي با هم شريك شوند. هدف ايجاد شبكههايي بود كه در آن اطلاعات كه همان دادههاي كامپيوتري ميباشند بتوانند از نقطهاي به نقطه ديگر بروند و تمام شبكههاي محلي در نقاط مختلف به يكديگر متصل شوند.
البته در ابتدا هدف آرپا ايجاد شبكهاي مانند اينترنت نبود وفقط يك اقدام احتياطي در مقابل حمله احتمالي موشكهاي اتمي دوربرد اتحاد جماهير شوروي بود. در اوايل 1973 يعني زماني كه سيستمهاي كامپيوتري بزرگ در بازار بودند و هنوز خبري از كامپيوترهاي شخصي نبود آرپا كه با افزوده شدن (DEFENCE) به آژانس پروژههاي پيشرفته دفاعي به DARPAتغيير نام داده بود شروع به كار بر روي پروژه جديدي براي به هم مرتبط سازي سيستمها كرد هدف از اين پروژه يافتن راهي براي متصل ساختن شبكهها به يكديگر بود البته بايد توجه داشت كه هر يك از اين شبكهها براي جابه جايي اطلاعات خود از روشهاي متفاوتي استفاده كردند.
وقتي روش مرتبط ساختن كامپيوترهاي شخصي مطرح ميشد صاحبان شبكهها ميتوانستند از طريق تجهيزات خاصي موسوم به دروازهها شبكههاي خود را به هم وصل كنند كه البته ارتباط بين شبكهها احتياج به پروتكل هاي مناسب داشت.
در سال 1962 پاول بارن در مقالهاي تحت عنوان روي شبكههاي ارتباطي توضيحاً به تشريح شبكههاي PACKET SWITCH پرداخت در اين روش دادهها به قطعات و بستههاي كوچكتري خرد ميشوند و هر بسته شبيه يك نامه پستي شامل آدرس فرستنده و گيرنده است و ميتواند از هر مسيري به مقصد برسد در مقصد بستهها مجدداً يك پارچه ميشوند و به فرم كامل تحويل مقصد ميشوند. در سال 1969 ايالات متحده چهار كامپيوتر را با استفاده از تكنولوژي PACKET SWITCH در ايالت هاي كاليفرنيا و يوتا به هم متصل كرد اين شبكه خوب كاركرد و كاربران اين كامپيوترها توانستند تقريباً همزمان به ديگر كاربران پيام بفرستند و فايل به اشتراك بگذارند، اين پروژه همان آرپا نام گرفت اما يك كلمه جديد به انتهاي ان اضافه شد و به صورت (ARPANET) درآمد با گذشت زمان، كامپيوترها و كابران جديد در سايت هاي دولتي و دانشگاهي به آن اضافه شدند در سال 1970 كامپيوترهاي ميزبان استفاده از پروتكل كنترل شده NCP را شروع كردند و يك سال بعد به تعداد گرههاي اين پروژه به 15 و تعداد ميزبانهاي آن به 32 عدد رسيد در همين سال شخصي به نام نايلون سيستم نامهرسان الكترونيكي را براي يك شبكه توزيع شده ابداع نمود در سال 1973 كشورهاي بريتانيا و نروژ به ARPANET متصل شدند در سال 1974 دكتر رابرت متكالف نيز نظريه خود را در مورد اينترنت ارائه داد در همين سال سيرف و باب كان جزئيات پروتكل TCP را ارائه داد كمپاني BBN نيز بر نسخه تجاري آپارنت به اسم رتل بنت را ارائه كرد. از اواسط دهه 1970 تا 1980 شبكههاي كوچكي از آرپانت استفاده كردند و تصميم گرفتند تا به صورت شبكهاي با هم كار كنند آنها آرپانت را به عنوان هسته انتخاب كردند و شروع به ارتباط از طريق خطوط استيجاري نمودند در سال 1986 سرعت اين شبكهها 56 كيلو بيت در ثانيه بود. سرانجام در سال 1990 آرپانت تغيير يافت و نام اينترنت بر روي آن گذاشته شد. در آن زمان از سيستمهاي يونيكس در يك محيط خط فرماني براي استفاده از امكانات اينترنت استفاده ميشد با دستوراتي مثل FTPو TELNET براي اتصال و استفاده از ساير امكانات اينترنت استفاده ميشد كه لازم بود هر بار كاربر شناسه كاربري و رمز عبور وارد نمايد.
فصل دوم
آشنايي با وب جهاني
تاريخچه صفحات وب
وب جهاني بخشي از اينترنت است كه يك مدل ارتباطي را مشخص ميكند بر روي وب جهاني اطلاعاتي وجود دارد كه تنها با يك كليك در اختيار قرار ميگيرد. وبها منابعي اطلاعاتي در اينترنت هستند وب سايت با صفحه وب متفاوت است وب سايت ممكن است شامل چندين صفحه، فايل، تصوير، صوت و غيره باشد پس هر وب سايت متشكل از صفحات مختلفي است كه يكي از آنها به عنوان Home page شناخته ميشود. صفحات هر سايت وب بر روي كامپيوتري قرار دارد كه به مشتريان وب خدمات ارائه ميدهد اين كامپيوتر ميتواند يك كامپيوتر خصوصي يا يك Server شبكه باشد كه براي امور ديگري نيز مورد استفاده قرار ميگيرد. به هر حال اين كامپيوتر بايد به اندازه كافي بزرگ بوده تا قابليت سرويسدهي به درخواستهاي همزمان را داشته باشد.
در سال 1980 در مكاني به نام CERN (آزمايشگاه اروپايي مربوط به فيزيك ذرات) شخصي به نام تيم برنزلي توسعه اتصالات كامپيوترهاي جهاني را پيشبيني كرد كه از طريق آن بتوان به تمام انواع اطلاعات و فايلهاي جامعه فيزيك دست يافت در سال 1989 پيشنهادي را ارائه كرد كه آغازگر وب جهاني بود به زودي مشخص شد كه موضوع اجتماع متصل به هم ميتواند فراتر از فيزيك باشد بعد از آن وب جهاني متولد شد و سازمانهاي به فكر مونتاژ سختافزار شدند و با چگونگي توسعه اين شبكه گسترده آشنايي پيدا كردند اولين كامپيوترهاي وب جهاني در CERN توليد شد. اين كامپيوترها منجر به توسعه وب جهاني شدند.
در آغاز وب جهاني فط شامل چندين ماشين SERVER/CILENT بود اما پس از چند سال بسيار گسترده شد كامپيوترهاي SERVER/CILENT اساس اينترنت هستند بطور كلي SERVER كامپيوتري است كه دادهها و اطلاعات را تحويل مي دهد و CLIENT كامپيوتري است كه دادهها و اطلاعات را درخواست ميكند. در سال 1993 وب فقط پنجاه SERVER داشت در مدت هجده ماه اين عدد به سي هزار عدد افزايش يافت در حال حاضر ميليون ها SERVER وب در جهان وجود دارد.
محتويات وب
ميخواهيم ببينيم چه عناصري در صفحات وب نقش اصلي را بازي ميكنند.
HTML: زبان برنامه نويسي وب جهاني كه به مرورگر ميگويد چگونه متن، پيوندها، گرافيك و ساير رسانههاي اسناد را نمايش دهد. اين زبان اساس تمام صفحات وب است.
كنترل گر وب: مسئول نگهداري و بازسازي سند وب جهاني است كنترلگرهاي وب نيروي خلاق ماوراي وب جهاني هستند.
نام دامنه: نامي است كه به هر كامپيوتر موجود در وب جهاني داده ميشود كه به عنوان تهيه كننده اطلاعات فايلهاست اسامي دامنه دو يا چند عبارت است كه با نقطه از هم جدا ميشوند مثل: WWW.MIT.EDU
وب جهاني كاربردهاي فراواني دارد. سرگرمي، تجارت، آموزش، تبليغات و هزاران كار ديگر در وب جهان امكان پذير است. ميتوان براي خريد اتومبيل به سايتهاي مربوط به كارخانههاي معروف دنيا مراجعه كرد و از تازهترين مدل هاي اتومبيل همراه با رنگ، قيمت، و ساير مشخصات با خبر شد. ميتوان براي خريد كتاب به سايتهاي معروف اينترنت مراجعه كرد.
فروشگاههاي بزرگ كتاب مثل آمازون آمادگي ارائه هرگونه خدماتي را در خصوص كتاب دارند. ناشرين معروف دنيا سايتهايي دارند كه كتب خود را همراه با آن ارائه دهند.
اگر به تجارت علاقه داريد ميتوانيد گزارش سالانه قيمت هاي فعلي كالا، موجودي كالا و ساير اطلاعات را بدست آوريد. براي تفريح و سرگرمي نيز سايت هاي خاصي وجود دارد. اگر به هنر و موسيقي علاقهمند هستيد سايت هاي مربوط به آنها در اينترنت فراوان است اگر ميخواهيد در دانشگاههاي دنيا تحصيل كنيد، اگر به تازه ترين مقالات رشتههاي خاصي علاقه داريد. ميتوانيد به سايت هاي معروف آنها مراجعه كنيد.
وب پويا و تفاوت آن با وب ايستا
در آغاز وب يك رسانه ايستا بود بصورت سيستمي طراحي شد كه براي مبادله مقالههاي تحقيقاتي به كار رفته است و شكل آن مثل يك كتاب الكترونيكي بود. سايت هاي وب وقتي كه ساخته شدند به مدت چندين ماه تغيير نميكردند. تازگي اطلاعات مبتني بر وب به همراه محيط توسعه اوليه منجر به استانداردهايي شد كه با اسناد دست نويس قابل مقايسه است.
با رشد وب به قوتهاي آن نيز پي برده شد بدين ترتيب وب ديگر از حالت يكنواخت و ايستا درآمد بطوريكه ظاهر و محتويات آن تغيير كرد. ايجاد سايت هاي پويا براي كساني كه از اينترنت استفاده ميكنند الزامي است در غير اينصورت سايت انها به عنوان يك شهر متروكه محسوب خواهد شد.
بعضي از ويژگيهاي پويايي كه مخاطبان اينترنت به آنها علاقه مند هستند عبارتند از:
حساسيست نسبت به زمان به جاي محتويات دائره المعارف
تغيير محتويات و سبك طراحي
سازگاري با نسل هاي جديد سخت افزار، نرمافزار و استانداردهاي تحويل اطلاعات
پشتيباني از ارتباط با مخاطبين سايت
مديريت موثر براي افزايش كيفيت اطلاعات
ساليانه هزاران وب سايت به دليل كهنه شدن از رده خارج ميشوند براي همين سايت هاي از دور خارج ميشوند هزينههاي زيادي مصرف شده است. در سال 1997 در حدود 1000 وب سايت از رده خارج شد و در سال 1998 تقريباً 2000 سايت وب از دور خارج شد و براي اينكه سايتهاي پويا جذاب باشند بايد ويژگيهاي زير را داشته باشند:
در هر بار مراجعه چيز جديدي براي ارائه كردن داشته باشد.
رابط ها و برنامهنويس، منعكس كننده گرايش هاي جديد در سبك نرمافزار باشند
پاسخ به تغييرات در ترافيك كارگزار و بيننده از طريق عدم نياز به كاربران با تجربه
عدم وجود گرافيكهاي نامفهوم و رابطهاي ناقص
كنترل شخصي و سفارشي سازي محتويات صفحات وب
فصل سوم
اصول طراحي صفحات وب
اصول طراحي صفحات وب
- مراحل طراحي صفحات وب
- روشهاي برنامهنويسي تحت وب
- سرويسهاي مورد نياز جهت راه اندازي يك سايت وب
- ساخت صفحات وب در ساير برنامهها
- ايجاد جذابيت در صفحات با استفاده از امكانات چند رسانهاي
مراحل طراحي صفحات وب
براساس تجربيات و مشاهده بدست آمده شايد بتوان مراحلي را براي طراحي صفحات وب مطرح كرد اين مراحل عبارتند از:
- توجه به مخاطب
- تعريف توابع و ساختارهاي موردنظر
- خلق يك طراحي تصويري
- تنظيم محتويات با توجه به عناصر تصويري
- طراحي، تست پوسته عملياتي
- تعيين محتويات صفحه
- تست و ارزيابي صفحه
- انتشار صفحه وب در اينترنت
توجه به مخاطب
صفحات وب طراحي ميشوند تا ديگران از آنها استفاده كنند، آيا مخاطبين خود را ميشناسيد؟ اين كار بسيار دشوار است زيرا ممكن است افرادي كه با كامپيوتر كار ميكنند به زودي عوض شوند.
بايد از سطح اطلاع، امكانات سختافزاري و نرمافزاري و تخصصهاي مخاطبين خود خبر داشته باشيد علاوه بر اين تواناييهاي خود را نيز مورد بررسي قرار دهيد.
براي اين منظور موارد زير را در نظر داشته باشيد:
مشخص كنيد كه براي ايجاد صفحه به چه مواردي نياز داريد
صفحه وب را توصيف كرده راه حلهايي را براي حل اين مسئله ارائه دهيد.
وضعيت مخاطب خود را روشن كنيد
ابزارهايي را كه براي طراحي صفحه وب در اختيار داريد مورد بررسي قرار دهيد
زمانبندي طراحي صفحه را مشخص كنيد
با مخاطب خود ارتباط برقرار كنيد و نظرات وي را جويا شويد
يك سايت بسيار عالي وقتي تعداد اندكي آن را ديده يا از آن استفاده كردهاند مفهومي ندارد و يا يك انيميشن زيبا وقتي روي صفحهاي قرار دارد كه مراجعه كننده نتواند آن را ببيند حتي ارزش طراحي را ندارد يك وب سايت بايد مراجعه كننده خود نوعي پاداش در نظر بگيرد.
يك سايت نابسامان با نوع خط و رنگ ناموزون تأثير منفي بر مراجعه كننده ميگذارد (طراحي و جذابيت نوعي پاداش براي مراجعه كننده محسوب ميشود) راهنمايي كردن مراجعه كننده يكي از مهمترين كارها در يك سايت است.
در بعضي سايت هاي بزرگ كه 24 ساعته در حال عرضه كالا يا اطلاعاتشان هستند ميبينيم كه راهنماييهاي لازم براي مراجعه كننده صورت نميگيرد و تمام تلاش گردانندگان سايت تقريباً به هدر ميرود، طراح وب بايد كاري كند كه مراجعه كننده پس از ترك سايت فكر دوباره آمدن به سايت را داشته باشد.
روشهاي برنامهنويسي تحت وب
زبان HTMLمهمترين زبان اشارهاي ميباشد كه بيشتر صفحات وب با اين زبان نوشته شده و يا از آن استفاده ميكنند برمبناي SGML كه يك استاندارد مديريت اطلاعات است ايجاد گشته است. اين استاندارد توسط سازمان بينالمللي استاندارد ISO در سال 1986 به قصد مهيا نمودن اسنادي كه اطلاعات قالببندي شده و داراي پيوند را مستقل از كاربرد و سكوي سختافزار ارائه نمايد، معرفي شد. HTML داراي برچسبهايي ميباشد كه اين برچسبها به سند اضافه ميشود و طريقه نمايش را از طريق مرورگر مشخص ميكنند HTML شامل موارد زير ميشود:
ساختار برنامه
برچسبهاي Text
تصاوير و صدا
جداول
پيوندها
نقشه
Frameها
فرمها و عناصر آنها مثل (Key,Editor,Radio button,check box,Input line,…..)
ميتوان برنامههاي HTML را در هر ويرايشگر متني مثل Edit در Dos و يا Notepad در Windowsبنويسيد و آنها را توسط مرورگرهايي چون Internetexplorer يا Netscape اجرا و مشاهده نماييد. البته HTML داراي Generatorهايي مانند Dreamweaver نيز ميباشد كه از طريق آنها ميتوان اين صفحات را ايجاد كرد.
DHTML
HTML پويا است كه امكان خلق صفحات وب تعاملي با قابليت هاي چندرسانهاي را ايجاد ميكند، براي خلق HTML پويا ميتوان از زبانهاي اسكريپتي مختلفي استفاده نمود كه با استفاده از قابليتهاي آنها ميتوان عناصر اعم از Tagها، تصاوير، اشياء، متون را تغيير داد. HTML پويا دست آورد نسبتاً جديدي در عرصه وب است.
برنامهنويسي به زبان جاوا
جاوا زبان برنامهنويسي است كه توسط شركت SunMicrosystem ارائه شده و شباهتهاي بسياري به زبان C++ دارد اين زبان برنامهنويسي را ميتوان درباره متنوعي از كاربردهاي وب و مهمتر از همه در كاربردهاي توزيع شده بكار گرفت. برنامههاي كوچك نوشته شده به زبان جاوا، كه اصطلاحاً Applet گفته ميشوند را ميتوان درون صفحات HTML قرار داد شركت SUN جهت عموميت دادن جاوا source كامپايلر آنها را بصورت رايگان در اختيار شركت هاي مختلف خصوصاً شركتهاي نويسنده مرورگر قرار داد اين باعث شد كه بسيار عموميت پيدا كند طوري كه به عنوان يك زبان برنامهنويسي باز معرفي شود. با استفاده از جاوا ميتوان توسط مرورگر بطور مستقيم به پايگاه دادهها دسترسي پيدا كرد.
Activex
برنامهنويسي ماژلار سالها برنامهنويسان را به خود مشغول داشته بود لذا محرك اصلي كه به توسعه سيستم عامل ويندوز منجر شده نيز كدهاي قابل اشتراك و قابل استفاده مجدد بود. Activex در سال 1996 به عنوان استراتژي اصلي مايكروسافت براي اشياء توزيع شده و وب ارائه شد.
برنامههاي Plug-Ins
سوپاپ برنامهنويسي تحت وب ميباشد يعني اگر هيچ روشي نتوانيم سيستم خود را تحت وب پياده كنيم در اين حالت بايد امكاني را به مرورگر اضافه كنيم كه برنامهها را اجرا كند. Plug-Ins برنامههايي هستند كه توسط شركتهاي مختلف نوشته ميشوند و اين امكان را به مرورگر ميدهد كه بتواند فايل هايي با پسوند خاص را كه در حالت عادي قادر به نمايش آنها نيست، نمايش دهد.
Asp
شركت مايكروسافت از طريق اين روش مهمترين ويژگي هاي روشهاي قبل را مثل دسترسي به بانكهاي اطلاعاتي، دسترسي به سيستم عامل، سرعت و امنيت بالا را مورد توجه قرار داده است در برنامهنويسي وب دو نوع اسكريپ داريم:
اسكريپ سمت سرويس دهنده (روي سرويس دهنده اجرا ميشوند)
اسكريپ سمت سرويس گيرنده (روي سرويس گيرنده اجرا ميشوند)
ASP محيطي مبني بر اسكريپ نويسي سمت سرويس دهنده ميباشد كه موجب ساخت برنامههاي پويا و محاورهاي ميشود. اين برنامهها زمان زيادي را براي پردازش تلف نميكنند. راجع به اين تكنولوژي در فصول بعد بيشتر توضيح داده خواهد شد.
سرويسهاي مورد نياز جهت راهاندازي يك سايت وب
مهمترين سرويسهاي مورد نياز جهت ايجاد يك سايت وب عبارتند از:
IIS
DNS
DHCP
RAS
IIS (Internet information Service)
اين سرويس جهت ايجاد سرويس دهنده وب ميباشد در Windows NT Option Pack نيز قرار داده شده در كل يك محيط برنامهنويسي و ارائه خدمات را براي نوشتن وب اينترنتي ارائه ميكند موارد زير به همراه HST ارائه شدهاند:
A. سرويس دهنده WWW
B. سرويس دهنده FTP
C. سرويس دهنده تراكنش (MTS)Microsoft
D. سرويس دهنده Microsoft SMTP
E. سرويس دهنده Microsoft MNTP
F. سرويس دهنده Microsoft NNTP
G. سرويس دهنده index Microsoft
H. سرويس دهنده Microsoft Certificate
I. Microsoft Server Express
DNS(Domain Name Service)
در اكثر شبكههاي بزرگ يك سرويس دهنده بنام Name server داريم كه وظيفه انجام عمليات Naming (يعني تبديل اسم به آدرس) را برعهده دارد.
DNS در يك شبكه TCP/IP وظيفه تبديل نامهاي اينترنتي مثل WWW.cnn.com به آدرسهاي IP مثل 107.2.31.150 را برعهده دارد بسته اطلاعاتي انتقالي جهت رسيدن به مقصد نياز به عدد IP دارد و از طريق نام حوزه، مسيريابي ممكن نيست با نسب DNS سيستم به سرويس دهنده نام حوزه تبديل خواهد شد.
DHCP(Dynamic Host configurate protocol)
طريقه نسب IP به كاربران به دو صورت ايستا، پويا انجامپذير است در حالت ايستا يك كاربر يك آدرس IP دارد كه مخصوص خود او ميباشد و بايد آنرا در سيستم خود نصب نمايد.
Control panel-àNetworkàTCP/IPà PropertiesàIP Address
با نصب DHCP امكان انتساب پوياي IP از سوي سرويس دهنده به سرويس گيرنده اضافه ميشود با اين كار ديگر كامپيوترهاي سرويس گيرنده به سادگي به شبكه متصل خواهند شد و سربار سرپرستي كاهش خواهد يافت. اگر نيازي به تغييري در شمارههاي IP وجود داشته باشد تنها DHCP تغيير ميكند و نيازي به تغيير در سرويس گيرندهها نيست با نصب DHCP سيستم به يك سرويس دهنده DHCP تبديل خواهد شد در نرمافزار DHCP Management در منوي Scope ميتوان محدوده IP كه بايد بصورت پويا به كاربران داده شود (طبق كلاس IP) را مشخص كرد.
RAS(Remote Access Service)
RAS يك سرويس ميباشد كه با نصب آن سيستم مربوطه به يك سرويس دهنده راه دور تبديل خواهد شد، و وظيفه آن مديريت و كنترل پورتها و مودمهاي متصل به آنها همچنين كاربران راه دوري است كه از طريق خط تلفن با سرويس دهنده ارتباط برقرار نمودهاند، ميباشد اين نرمافزار هنگامي بكار ميرود كه بخواهيم از طريق كارت Mutiport امكان دسترسي از راه دور را فراهم كنيم بعد از نصب RAS تمامي پورتها و مودمها تشخيص داده شده و مديريت ميشوند. در صورت تماس تلفني كاربر RAS خودش گوشي را برداشته و شناسه كاربر و رمز عبور را سؤال ميكند و ارتباط را برقرار ميكند.
ساخت صفحات وب در ساير برنامهها
صفحه وب در واقع يك سند (document) است سندي كه در قالب فايل HTML ذخيره ميشود اما به جز اين موارد با ساير اسنادي كه در برنامههاي توليد سندي چون واژه پردازها (Microsoft word, word, word perfect) نشر روميزي (Microsoft publisher adobe pagemarker) و برنامههاي نمايشي (Microsoft power point) ساخته ميشوند تفاوتي ندارند. چنانچه اين برنامهها توانايي ذخيره اسناد تحت قالب HTML را داشته باشند، آيا ابزارهاي كاملي براي ساخت وب محسوب ميشوند؟ پاسخ اين است در اكثر موارد اين برنامهها ميتوانند فايلهايي را به عنوان HTML ذخيره كنند بنابراين چنانچه اينگونه برنامهها را در اختيار داشته باشيد ميتوانيد:
پروندههاي موجود خود را اعم از شرح حال، داستانها، آگهيها، بروشورها و غيره را باز كنيد و تنها با چند كليك آنها را به فايلها HTML تبديل نماييد در اين صورت بدون نياز به تايپ مجدد آنها ميتوانيد پروندههاي خود را در Frontpage Experess ويرايش كنيد.
صفحات وب جديدي را در اين برنامهها خلق كنيد و از مزايا و امكانات آنها بهره بگيريد.
فايلها را بطور كامل در برنامه ديگري خلق و منتشر كنيد و هيچگاه آن را منتقل نكنيد.
ايجاد جذابيت در صفحات وب با استفاده از امكانات چندرسانهاي
اين بخش را با ارائه مسائل زير آغاز ميكنيم:
آمادهسازي تصاوير براي وب
افزودن تصاوير (و پسزمينههاي تصويري)
ارتقاي كيفيت صفحه با استفاده از صدا، تصوير و جلوههاي ويژه
تصاوير درون برنامهاي:
فايلهاي تصويري انواع گوناگوني دارند معمولترين آنها در كامپيوترهاي شخصي bmp.pcx ميباشند كه بيشتر در ويندوز مورد استفاده قرار ميگيرند و رايجترين آنها در مكانتاش فايلهاي TIFF هستند اما از فايلهاي نوع gif بيشتر از ساير انواع در مورد تصاوير درون برنامهاي استفاده ميشود رتبه دوم فايلهاي مورد استفاده تصاوير درون برنامهاي به فايلهاي نوع jpeg با پسوند jpg. اختصاص دارد.
ساختن و بدست آوردن فايلهاي تصويري:
تصاوير مورد نياز براي صفحه وب را از كجا ميتوان بدست آورد؟ پاسخ اين است كه شما ميتوانيد به روشهاي زير تصاوير دلخواه را بدست آوريد:
نقاشي / رسم: ميتوانيد از يك برنامه نقاشي يا رسم تصاوير براي خلق گرافيكهاي درون برنامهاي استفاده كنيد.
برقراري ارتباط با اينترنت
- انتشار صفحه وب
- مقدار فضاي مورد نياز
- ديدار صفحه خود از طريق اينترنت
- آزمايش و بهنگامسازي صفحه وب
تبديل:اگر تصاويري كه بايد در صفحه وب شما قرار گيرند موجود هستند اما قالبGif, JPEGرا ندارند با استفاده از برنامه نقاشي، يك برنامه كمكي آن را قالبهاي مورد نظر تبديل كنيد.
پويش: با بكارگيري يك پويشگر عكسها و تصاوير را پويش كنيد.
تصويربرداري:افرادي كه دوربين ديجيتال در اختيار دارند ميتوانند تصاوير يا فيلمهاي دلخواه را به صورت زنده تهيه نمايند.
استفاده از مجموعه تصاويري كه در وب موجود ميباشد و بستههاي نرمافزار تجاري وجود دارند نيز مجاز ميباشد.
«مجموعه تصاوير» يا مجموعه برشهاي هنري Clipart فايلهاي تصويري و گاه ساير فايلهاي رسانهاي مانند تصاوير متحرك animation يا برشهاي صوتي هستند كه كاربر خود آنها را خلق نكرده است بلكه بصورت آماده در اختيار او گذاشته شده است تا در ساخت صفحات وب يا ساير اسناد مورد استفاده قرار دهد اين مجموعهها بر روي وب به همراه برخي از بستههاي نرمافزاري عرضه ميشود شما ميتوانيد آنها را از طريق اينترنت يا خريد cd مربوطه از فروشگاههاي نرمافزار تهيه نماييد.
نكات مهم در خصوص تصاوير درون برنامهاي
به طور كلي، توصيه ميشود كه در حد امكان از فايلهاي GIF استفاده كنيد بدين طريق ميتوانيد مطمئن باشيد كه هر كاربر با استفاده از يك مرورگر گرافيكي ميتوانيد تصوير شما را مشاهده كند از نظر تئوري انتقال يك فايل تصويري 20KB از سرويس دهنده به مرورگر شخصي كاربر با سرعت اتصال اينترنت 28/8kbps كمتر از 10 ثانيه طول ميكشد اما عوامل بسياري بر اين انتقال تأثير ميگذارند اين عوامل عبارتند از: سرعت دستيابي ديسك سرويس دهنده، سرعت پردازنده و ميزان حافظه موجود در كامپيوتر شخصي مشتري كارآرايي نرمافزار مرورگر و سرعت چند وظيفهاي.
با وجود قاعده 1 ثانيه براي 2kb روش خوبي براي تخمين سرعتي است كه صفحه وب شما بر روي صفحه نمايش اكثر كاربرها ظاهر ميشود با توجه به اين محاسبه بررسي كنيد كه كاربران چه مدت را بايد انتظار مشاهده صفحه شما باشند اندازه فايل HTML خود و تمام تصاوير درون برنامهاي را در نظر بگيريد و به آن بيافزاييد حداكثر مقدار توصيه شده 30KB است اينگونه صفحه و تصاوير آن در حدود 15 ثانيه در كامپيوتر كاربر بار ميشوند اگر دريافتيد كه فايلهاي صفحه شما بسيار بزرگ است و در نتيجه سرعت دستيابي پايين است بهتر است كه تعداد آنها را كاهش دهيد در غير اينصورت با انجام روشهاي زير ميتوانيد صفحه خود را به صورتي فشردهتر ارائه دهيد:
تصاويري را بكار ببريد كه جاي كمتري را در صفحه اشغال ميكنند
تصاوير كوچكتر يعني فايلهاي كوچكتر
رنگهاي كمتري را مورد استفاده قرار دهيد.
صفحات وب متني را توليد كنيد (وقتي صفحه شما انباشته از تصاوير گرافيكي است توصيه ميشود كه نسخهاي از صفحه را بصورت فقط متني تهيه نماييد و سپس پيوندي را در صفحه قرار دهيد كه به آن نسخه اشاره كند در اين صورت كاربراني كه فاقد مرورگرهاي گرافيكي هستند يا تمايلي به ديدن تصاوير ندارند ميتوانند از اين نسخه استفاده كنند.
از رسانههاي [thumbnail] و خارجي استفاده نماييد اگر تصاوير شما بزرگ باشد بديهي است كه زمان دستيابي به آنها كاهش مييابد بنابراين در چنين مواردي چنانچه امكان بكارگيري تصاوير كوچكتر وجود ندارد توصيه ميشود از نسخههاي [thumbnail] آنها استفاده كنيد بدين مفهوم كه كاربر با كليك اين نسخهها به اندازه اصلي تصوير دست يابد.
افزودن تصاوير (و پسزمينههاي تصويري)
تصاوير در صفحات وب حكم نمك غذا را دارند مقدار كافي نمك، غذا را خوش طعم ميسازد اما اگر زياد شود نامطلوب ميگردد صفحات وب نيز چنين هستند اگر تصاويري كه در آن درج ميشوند به اندازه و دقيق انتخاب شده باشند جذابيت صفحه را براي كاربران افزايش ميدهند.
ارتقاء كيفيت صفحه با استفاده از صدا، تصوير و جلوههاي ويژه
سادهترين روش افزايش جذابيت صفحات وب اضافه كردن جلوههاي ويژه و امكانات چند رسانهاي ميباشد يكي از انواع چند رسانهايها كه كاملاً در محدوده تواناييهاي است تصاوير متحرك GIF ميباشد. صداي پسزمينه نيز يك برش صوتي است كه بطور خودكار در هنگامي كه كاربر به صفحه ميرود نواخته ميشود گونههاي مختلفي دارد از قالبهاي صوتي در محيط وب به كار ميرود اما براي كاربران ويندوز، سادهترين نوع، Wav ميباشد فايلهاي صوتي از اين نوع را خود مؤلف نيز ميتوان پديد آورد اين عمل با استفاده از كارت صداي كامپيوتر و يك ميكروفن انجامپذير است اكثر كارتهاي صدا برنامه ضبط صوت خود را ميباشند اما اگر كارت صداي شما اين امكان را ندارد ميتوانيد از ضبط صورت دروني ويندوز 98 استفاده كنيد براي ان منظور بايد
را انتخاب نماييد و سپس شروع به ضبط صوت خود نماييد.
ساخت [Marquee] به سبك تايمز:
marquee بخش كوچكي از متن متحرك ميباشد كه درون صفحه وب به صورت چرخشي با رفت و برگشت حركت ميكند نام marquee سبك تايمز برگرفته از شكل ظاهري تابلوي اعلانات ساختمان نيويورك تايمز در مانهاتان ميباشد كه با حركت طوماري خود اين امكان را فراهم ميآورد كه مردم اخبار جديد را به طور پي در پي مشاهده نمايند marqueeها سريعترين راه براي افزودن بخش متحرك به يك صفحه وب ميباشند و معمولا براي متوني مورد استفاده قرار ميگيرند كه بايد بيشتر در معرض ديد باشند.
انتشار صفحه وب
بديهي است كه هدف از ساخت صفحه وب استفاده شخصي مؤلف نميباشد بلكه مقصود اين است كه بر روي سرويس دهنده وب و در معرض ديد افراد گوناگون قرار گيرد به گونهاي كه بتوانند از اطلاعات آن استفاده نمايند. Dream weaver كمك بزرگي براي انتشار است با تنظيم چند پيش فرض و سازماندهي صحيح فايلها خود در مييابيد كه توانايي انتشار صفحات وب با چند كليك سريع در اين محيط امكانپذير است.
درباره سرويس دهنده وب
همانگونه كه ميدانيد براي انتشار صفحه وب خود بر روي وب به فضايي از ديسك سخت سرويس دهنده وب نياز داريد. تقريبا كليه حسابهاي اينترنتي امروزي چه با تهيه كننده خدمات اينترنت معمولي و چه با يك سرويس دهنده پيوسته مانند VOL چند مگابايت از فضاي سرويس دهنده را در هنگام قرار داد به صفحات وبي اختصاص ميدهند كه كاربر احتمالا در آينده منتشر خواهد كرد اما چنانچه تهيه كننده فضايي براي انتشار صفحات وب شما منظور نكرده است روشهاي ديگري جهت برداشت فضاي سرويس دهنده وب وجود دارند كه به برخي اشاره ميشود.
در محل كار كارفرماي شما ممكن است سرويس دهنده وبي داشته باشد كه اجازه داشته باشيد صفحه وب خود را در آن ذخيره كنيد مسلماً اين امكان رايگان خواهد بود. يك سرويس ميزبان وب تعدا رو به رشدي از شركتهاي كامپيوتري online خدمات ميزباني فضاي وب را ارائه ميدهند بسياري از اين خدمات مربوط به تهيه كنندگان اينترنتي هستند كه براي كسب درآمد بيشتر فضاي سرويس دهنده را نيز اجازه ميدهد. ساخت سرويس دهنده شخصي – اگر صفحه وب شما نياز به امنيت بالايي دارد يا استفاده زيادي از پردازندههاي CGI ميبرد وجود يك سرويس دهنده وب شخصي چارهساز است ساختن سرويس دهنده وب شخصي راهحل عميقتري ميباشد و دسترسي وسيع به خطوط دادهاي با سرعت بالا ساخت چنين سرويس دهندههاي بسيار مقرون به صرفه است.
مقدار فضاي مورد نياز
همانطور كه گفته شد هر چه محتويات صفحه بيشتر باشد فايل آن بزرگتر خواهد بود در نتيجه ميزان فضاي مورد نياز وب را به شدت افزايش ميدهد و علاوه بر آن كاربران وب را در انتظار ميگذارد صدا و تصوير هم ممكن است بر افزايش فضاي لازم تأثير بسياري داشته باشد.
اكثر تهيه كنندگان اينترنت و سرويسهاي online حداقل 3مگا بايت فضاي آزاد براي هر مشتري در نطر ميگيرند اين فضا گاه تا 10 مگا بايت افزايش مييابد مقدار مذكور براي ذخيره 100 صفحه پايه و يك يا دو برش كوتاه ويديويي كافي است پيش از انتشار بايد فضاي سرويس دهنده خود را به دست آوريد و بهتر است كه نظري هم به صفحه نهايي بيندازيد تا از تناسب و صحت كليه بخشهاي آن اطمينان يابيد. آخرين كاري كه بايد پيش از انتشار انجام دهيد كسب برخي اطلاعات مهم از توليد كننده فضاي وب منتخب ميباشد موارد زير نكات و اطلاعات خاصي هستند كه دانستن آنها ضروري است:
آيا سرويس دهنده Dream weaver extensions دارد؟ همانطور كه ميدانيد فعاليتهاي جالبي كه توسط Dream weaver انجام ميگيرد تنها در صورتي به خوبي عمل ميكنند كه صفحه بر روي سرويس دهنده مجهز به اين نرمافزار منتشر شود.
نام پروتكل ارتباطي لازم براي upload فايلهاي شما تعداد زيادي از سرويس دهندهها اجازه ميدهند كه از پروتكل http براي ارسال فايلهاي خود استفاده كنيد در حالي كه عدهاي ميخواهند از طريق Ftp بفرستد.
آدرس كامل و مسير مكان ذخيره شدن فايلها: شما بايد URL كامل ليست راهنما كه فايلهاي شما در آنجا ذخيره خواهند شد بدانيد اين URL شامل نام سرويس دهنده مسير شاخه و نام آن ميباشد بهتر است كه شاخه مجزايي براي تمام فايلهاي خود داشته باشيد.
نام كاربري و كلمه عبور براي دسترسي به امكان ارسال فايلها به سرويس دهنده: تهيه كنندگان سرويس دهنده شما بايد نام كاربري و كلمه عبوري را به منظور ارسال فايلها به شما اختصاص دهد.
ديدار صفحه خود از طريق اينترنت
پس از انتشار، بايد صفحه خود را از طريق وب آزمايش كنيد و به عنوان يك كاربر بخشهاي مختلف آن را مورد بررسي قرار دهيد. براي مشاهده online صفحه خود مرورگر را باز ميكنيم و به اينترنت متصل ميشويم سپس به همان آدرسي كه براي انتشار صفحات خود تايپ كرديد برويد ظاهر آن را ملاحظه نماييد و تمام پيوندها را مشاهده نماييد. اشخاصي كه ميخواهند از وجود صفحه وب شما آگاه شوند به دو دسته تقسيم ميشوند اشخاصي كه ميشناسيد و گروهي كه با آنها آشنايي نداريد مؤثرترين شيوه اطلاعرساني به افرادي كه نميشناسيد اين است كه صفحه خود را در ليست سرويس دهندههاي مهم اصلي جستجوي اينترنت قرار دهيد آدرسهاي زير مربوط به مشهورترين اينگونه صفحات ميباشد:
هنگامي كه صفحه شما به دسترسي در ليست صفحات جستجو يا ليست پيوندهاي صفحات مرتبط باشد هر گاه افراد مختلف مطالبي را در ارتباط با موضوع، عنوان، يا مواردي از كلمات كليدي صفحه شما جستجو كنند به صفحه خواهند رسيد در واقع برخي صفحات جستجو به خودي خود صفحه شما را پيدا خواهند كرد سرويسهايي مانند Alta vista و Excite برنامههايي را بكار ميبرند كه گاه عنكبوت Spiderيا crawler خزنده ناميده ميشوند اين برنامهها محيط وب را بطور مداوم و منظم پيدرپي جستجو ميكنند تا صفحات جديد را بيابند و به ليست صفحات خود بيفزايند اما با افزودن صفحات خود به اين صفحات و ساير صفحات جستجو شانس قرار گرفتن آنها در دستهبندي صحيح، افزايش مييابند كه اين خود باعث ميشود افراد بيشتري بتوانند به صفحه شما دسترسي بيابند و از مطالب آن بهره گيرند.
آزمايش و بهنگامسازي صفحه وب
ساخت يك صفحه وب و انتشار آن در وب در ابتدا كار دشواري به نظر ميرسيد اما با گذشت زمان و شكوفايي بيشتر استعدادها و توانمنديهاي مؤلف و كسب تجارت مفيدتر اين عمل به فعاليتي لذتبخش و سودمند مبدل گشته است اما مهم آن است كه پس از انتشار صفحه بهنگامسازي و ارتقاي كيفي آن با دقت انجام شود زيرا تنها در اين صورت است كه به مرور زمان از رونق آن كاسته نخواهد شد و حتي پيشرفت و توسعه نيز مييابد بهنگامسازي بايد به گونهاي باشد كه مؤلف از معتبر بودن صفحه اطمينان حاصل نمايد.
آزمايش صفحات:
در هنگام كار بر روي صفحه خود ظاهر آن را از طريق پيش نمايش در Internet Explorer بررسي نموديد و هماكنون نيز صفحه را بصورت online آزموديد آيا راضي هستيد و از ديد شما همه چيز به خوبي پيش رفته است؟
مسلماً اين طور نيست موارد كوچك بسياري وجود دارند كه تا به حال با آنها برخوردي نداشتهاند و يا به عبارتي به آنها توجه نكردهايد.
كدام مرورگر را بايد براي آزمايش صفحه در نظر گرفت؟ اكثر اشخاص در online وب را از طريق internet Explorer يا Netscape مرور ميكنند بنابراين بهتر است كه حداقل آخرين نسخه اين دو مرورگر را مورد بررسي قرار دهيد اما به خاطر داشته باشيد كه همه افراد امكان استفاده از آخرين نسخههاي مرورگرها را ندارند بنابراين صفحهاي كه در نسخه فعلي IE يا Navigator، خوب به نظر ميرسد ممكن است در هنگام مشاهده از طريق نسخههاي بيشتر مرورگرهاي ياد شده دچار مشكل شود.
به ياد داشته باشيد كه بسته Netscape Navigator كه به اختصار Navigator نيز خوانده ميشود معمولا علاوه بر ماهيت مرورگري خود حاوي برنامه پستي و ابزارهاي ديگر چون composer است.
درست است كه اكثر مرورگرها در حال نابودي هستند اما اگر تمايل داريد كه كليه كاربران صفحه شما را ببينند و بتوانند از آن بخوبي استفاده كنند بايد صفحه خود را با تمامي اين مرورگرها آزمايش كنيد و در صورت نياز تغييرات لازم را در صفحه اعمال كنيد. آنچه در خاتمه اهميت بسيار دارد آزمايش درستي عملكرد پيوندها در مرورگرهاي مختلف است زمانيكه پيوندهاي موجود بين فايلها، بين صفحات و به تصاوير و رسانههاي خارجي را معتبر شناخته ديگر نيازي نيست آنها دوباره بررسي كنيد هنگامي كه صفحه شما داراي پيوندي خارجي به صفحات وب اشخاص ديگر يا به هر فايل به جز آنهايي كه در سرويس دهنده كنترل ميكنيد ميباشد بايد اغلب اين پيوندها را بررسي كنيد زيرا فايلهايي كه به اين پيوندها اشاره ميكنند ممكن است تغيير يافته باشند به همين دليل توصيه ميشود به تمام پيوندهاي خارجي حداقل يك بار مراجعه كنيد.
بهنگام سازي صفحه:
تصور كنيم كه در روند آزمايش صفحه خود مواردي را يافتهايد كه نياز به تغيير يا بهنگامسازي دارد روش انجام كار چگونه است؟
بايد راكار را با ويرايش فايلهاي اصلي روي كامپيوتر شخصي خود در Dream Weaver با هر نرمافزار ويرايشگر وب انجام دهيد نميتوانيد نسخههايي از فايلها را كه روي سرويس دهنده قرار دارند ويرايش كنيد پس از اتمام تغييرات و بررسي نتايج بصورت Offlin در يكي از مرورگرهاي كامپيوتر شخصي خود مراحل انتشار را طي كنيد. ارزشيابي و بهنگامسازي صفحات كار دشواري است اما گام مهمي براي كسب اطمينان از اينكه صفحات چه كاري را بايست انجام دهند.
در اين پروژه ما از نرمافزار دلفي جهت ورود اطلاعات به داخل پايگاه داده كه بر روي Server وب سايت قرار دارد و بوسيله آن دانشآموزان كارنامه خود را از سايت دريافت خواهند كرد استفاده كردهايم. پايگاه داده اين سايت با نرمافزار SQL Server طراحي شده است. نرمافزار ورود اطلاعات به داخل پايگاه داده (2iws) از چندين فرم ورود اطلاعات تشكيل شده است كه نحوه كار آن در فصل سوم توضيح داده خواهد شد. در اينجا نحوه برقراري ارتباط با پايگاه داده مهم است.
فصل چهارم
معرفي نرم افزارهاي کاربردي
معرفي نرمافزار SQL Server:
ماكروسافت SQL Server يك راه حل كامل براي پايگاه داده و تجزيه و تحليل آن است. SQL Serverيك جزء كليدي در پشتيباني E-Commerce و برنامههاي كاربردي انبارداري است و در عين حال، محيطهاي ديناميك در حال گسترش را نيز پشتيباني ميكند.
SQL Server يك RDBMS است كه از T-SQL براي فرستادن درخواستها از يك كامپيوتر مشتري به كامپيوتر SQL Server استفاده مينمايد. يك RDBMS حاوي پايگاه دادهها، موتور پايگاه داده و برنامههاي كاربردي لازم جهت براي مديريت دادهها و اجزاء RDBMS ميباشد. RDBMS دادهها را بصورت رديفها و ستونها در پايگاه داده سازماندهي ميكند. RDBMS متضمن ساختار پايگاه داده و همچنين كارهاي زير است.
حفظ و نگهداري رابطه ها بين دادههاي موجود در پايگاه داده.
تضمين اينكه دادهها بطور صحيح ذخيره ميشوند و عدم نقص قوانيني كه رابطه بين دادهها را تعريف ميكند.
در صورت خرابي سيستم، بازيابي دادهها تا نقطهاي كه سازگاري دادهها حفظ شود.
اجزاء پايگاه داده SQL Server شامل زبان پس و جوي ساخت يافته (Qyery Language)، پايگاه داده رابطهاي (كه با XML انجام شده است تا برنامههاي اينترنتي را پشتيباني كند) ميباشد. SQL Server براساس ساختار و پايه SQL Server7 ساخته شده است. SQL Server داراي ويژگيهايي ميباشد از جمله سهولت نصب، عرضه و استفاده، مقياسپذيري، انبارداري دادهها و يكپارچگي سيستمي با ساير نرمافزارها سروري.
پايگاه دادهها
پايگاه دادهها شبيه به فايل دادههاست از آن جهت كه مكاني براي ذخيره دادههاست همانند اكثر فايلهاي دادهاي، پايگاه داده، دادهها را بطور مستقيم براي كاربر نمايش نميدهد، در عوض، كاربر يك برنامه كاربردي را اجرا ميكند تا به دادههاي پايگاه داده دسترسي پيدا كرده و آن را به فرمت قابل فهم براي كاربر نمايش دهد. در پروژه حاضر نرمافزار ورود اطلاعات (2iws) اين كار را انجام ميدهد.
SQL
براي كار با دادههاي موجود در پايگاه دادهها، بايد از مجموعه دستورات و عبارتهايي (يك زبان) استفاده كنيد كه نرمافزار مديريت پايگاه داده (DBMS) آنها را پشتيباني كند. ميتوانيد در پايگاه دادههاي رابطهاي از چندين زبان مختلف استفاده كنيد، معمولترين آنها SQL است. SQL Server استاندارد SAL كه توسط SNSI و ISO در سال 1992 منتشر شد را پشتيباني ميكند. SQLي كه توسط SQL Server پشتيباني ميشود Transact-SQL ناميده ميشود و Transact-SQL زبان پايه است كه توسط برنامههاي كاربردي SQL Server استفاده ميشود.
اجزاء پايگاه داده SQL Server
پايگاه داده SQL Server از مجموعه جداول تشكيل شده است كه مجموعه خاصي از دادههاي ساخت يافته را ذخيره ميكنند. يك جدول (entity) حاوي مجموعهاي از رديفها (tuples) و ستونها (صفتها) ميباشد. هر ستون در جدول طراحي شده است تا نوع خاصي از اطلاعات را ذخيره كند. جداول چندين كنترل (محدوديتها، قوانين، تريگرها، پيشفرضها و انواع دادهاي تعريف شده توسط كاربر) دارند كه معتبر بودن دادهها را تضمين ميكند. جداول ميتوانند داراي انديس باشند كه باعث ميشوند رديفها به سرعت پيدا شوند.
براي مثال، پايگاه داده SAHED را ايجاد كرديم تا دادههاي موجود در وب سايت را مديريت كنيم. جدولي به نام Student ايجاد كرديم تا اطلاعات مربوط به هر دانشآموز را ذخيره كنيم و جداول حاوي ستونهاي با نام st-code، st-name و sf-family براي اطمينان از اينكه هيچ دو كارمندي اطلاعات يكسان ندارند رديف هم قرار داديم.
خلاصهاي از ASP
روشي براي نوشتن صفحات وب ميباشد كه روش استفاده از آن به طرق مختلف ميباشد براي نوشتن كدهاي آن ميتوان از Notpad، Interdev، … استفاده كرد و اجراي آن در internet Explorer است اكنون توضيحاتي را در اين باره بيان ميكنيم براي استفاده از ASP بايد IIS و يا PWS را بر روي ويندوز خود نصب كنيد كه IIS در component خود ويندوز 2000 و xp موجود است ولي براي ويندوز 98 يا ME بايد PWS را نصب كرد.
كدهاي ASP را بين <%%> قرار ميدهيم البته ممكن است اين تنها روش نباشد شما با tagهاي </script>…<Script>آشنايي داريد كه ميتوان از آنها استفاده كرد.
البته بايد دانست كه در tag HTMLها را ميتوان تو در تو استفاده كرد ولي در ASP از در هم نوشتن tagهاي بايد خودداري كرد.
ولي ميتوان از tagهاي ASP داخل tagهاي HTML استفاده كرد. ASP، tagهاي مختلفي دارد از جمله </B>…<B> براي bold كردن جملات است و …
براي فرستادن داده به صورت HTML سه راه وجود دارد كه عبارتند از:
به راحتي اطلاعات را در داخل بلوك ASP قرار دهيد.
استفاده از Response Write است.
استفاده از ميانبر است كه به صورت <%= نوشته ميشود. يعني اين دو خط هيچ فرقي با هم ندارند.
The current time is <%=time 0%>
The current time is <%Response.write time/>
%>
نصب IIS: ابتدا در قسمت Control panel رفته و سپس از آنجا Add-Remove programs و سپس Windows Component و V كه جلوي internet information serveices است را ميزنيم و سپس CD ويندوزمان را ميگذاريم تا نصب شده باشد و بعد از اين كار بايد در درايوي كه ويندوز نصب شده شاخهاي به نام inetpub نصب شده باشد كه در آن چندين folder به همراه wwwroot موجود ميباشد كه تمام فايلهاي ASP خود را بايد در آن قرار داد.
متغييرها: بخش كوچكي از حافظه را اشغال ميكند و مقاديري را به خود اختصاص ميدهد كه داراي انواعي ميباشد.
انواع دادهاي يا datetypes
Integer: يك عدد صحيح ميباشد دو نوع داده با integer مرتبط هستند byte و long ميباشند.
Long: اعداد بزرگتر از integer را ذخيره ميكند و byte كوچكتر از آن را ذخيره ميكند.
اعداد اعشاري يا Floating_Point Numbers: اعدادي decimal ميباشند نوع دادهاي single و double از نوع متغيير شناور ميباشند براي Double نسبت به single دو برابر حافظه نياز است و دقت بيشتري دارد.
string (رشته): رشته ميتواند مجموعهاي از حروف و يا كاراكترها باشد كه در كنار يكديگر قرار ميگيرند و بين ” ” قرار ميگيرند.
Data (اطلاعات): يك ويژگي مهمي كه زبانهاي ديگر ندارند مديريت اطلاعات است اگرچه ميتوان دادهها را به صورت رشته يا عدد نمايش داد ولي استفاده از متغيير كارها را سادهتر ميكند متغيير دادههاي ميتواند زمان يا تاريخ و اطلاعات متنوع تاريخ VB و عملكردهايي كه فرمت مربوط به تاريخ را چاپ مينمايد نگهداري كند.
Boolean: يك متغيير از نوع Boolean مقادير درست يا غلط را در خود نگه ميدارد.
نوع داده Currency: يك عدد دقيق كه تنها براي ذخيره مقدار پولي كار خواهد كرد.
Object: اين قسمت به اشياء مخصوص اشاره دارد كه در كار كردن با پايگاه دادهها استفاده ميشود. نيازي نيست كه بيان كنيد متغيير از چه نوعي است فقط مينويسيم نام متغيير Dim و براي مقدار دادن به آن كافي است بنويسيم كوچك و بزرگ نوشتن حروف هم بر اين فرقي ندارد. مقدار = نام متغيير
Conatants (ثابتها): برعكس متغييرها ميباشند يعني مقداري كه به آن داده ميشود ديگر قابل تغيير نيست و به صورت زير تعريف ميشود. مقدار ثابت = نام ثابت Const
Array (آرايه): يك متغيير آرايهاي مجموعهاي از متغييرها است كه يك نام دارند ولي با index مشخص ميشوند حد پايين آرايه 0 است مقدار دهي آرايه مانند متغيير است.
Array(0)=”1”,array(1)=”2”
(حد آرايه) نام آرايه Dim
دو تابع براي اينكه نام متغيير را تشخيص دهيد وجود دارد كه يكي از آنها (نام متغيير) Varupe است. اين تابع كدي بر ميگرداند كه آن كدها معادل يك نوع دادهاي ميباشد.
تابع دوم تابعي به نام type name است كه يك رشته بر ميگرداند كه معادل نام نوع دادههاي ميباشد و به صورت زير نوشته ميشود.
انواع عملگرها
عملگر انتساب: همان عملگر = ميباشد كه معمولا براي مقدار دهي متغييرها استفاده ميشود.
مثلا:
<%Dim ivar, ioldvar
Lvar=3
Ioldrar=ivar, ioldvar=3
Ivar=5 ivar=5
%>
عملگرهاي رياضي: همان عملگرهاي ضرب، تقسيم، منفي و توان ميباشند كه مثالهايي را از آن بيان ميكنيم.
Sum (جمع)
<%Dim isum
Isum=3+5
%>
subtraction (تفريق):
<%dim icoumt
icount=3
icount=icount+1
جواب نهايي بايد 2 باشد icount=icont-2
Multipepeation (ضرب):
اين عملگرها با *نشان داده ميشود. اين عملگر هم مانند همان عمل به ضرب در رياضيات عمل ميكند ولي تنها تفاوت اين است كه بايد الويت عملگرها را رعايت كرد. مثلا در () بايد دانست كه اول حق با كدام عملگر است كه جدول حق تقدم الويتها وجود دارد.
Integer division (خارج قسمت)
اين عملگر با (/) نشان داده ميشود 5/3 Returns 1
اگر عددي اعشاري شد بايد آن را به نزديكترين عدد integer گرد كرد.
Modulus (باقيمانده)
هنگامي كه دو عدد بر يكديگر تقسيم ميشوند مقدار باقيمانده آنها را با mod نشان ميدهند به عنوان مثال:
5 mod Returns 2
Exponentition (توان)
عملگر توان را به صورت (^) نشان ميدهند به عنوان مثال
عملگري است كه اعداد مثبت را به منفي و برعكس تبديل ميكند فعل اين است كه () ضرب ميشود.
Concatation (عملگر الحاق)
اين عملگر عملگري است كه بين دو رشته عمل ميكند. دو رشته را به يكديگر وصل ميكند تا به يك رشته تبديل شوند اين عملگر يا با (+) و يا با (&) نشان داده ميشود. براي مثال:
“Hello” &” “Name is jak
عملگرهاي مقايسه Comparision Operators
(=>) جدول عملگرهاي مقايسهاي براي مقايسه رشتهها هم استفاده ميشوند كه حروف الفبا براي آنها ملاك است.
بين دو آرگومان انجام ميشود و خروجي آنها True يا False است كه عبارتند از مساوي (=)، مخالف (<)، كوچكتر (>)، بزرگتر از حد (>)، كوچكتر مساوي(<=) و بزرگتر يا مساوي با آن
عملگرهاي منطقي logical Operators
اين عملگرها عبارتند از exctueive of(XOR)، eQuiralence(EQV)، (IMP)implication
And,orوNOT يك مقدار boolen برميگردانند. عملگرهاي منطقي را با عملگرهاي مقايسهاي ميتوان با هم بكار برد.
انواع كنترلها
كنترلهاي منطق شرطي
منطق شرطي با يك سري از شروط را امتحان ميكند و در پايه نتيجه آن كدي كه بايد اجرا گردد انتخاب ميكند.
جملات IF…Then
IF…Then statements: يكي از معمولترين ساختارهاي كنترلي است كه به صورت Condition then code block IF… كه شرط آن يك عبارت Boolean ميباشد كه اگر True باشد دستورات بعد از Then اجرا ميشود والا دستورات بعد از End if را اجرا ميكند.
IF… Then… alse Stadements
در اين روش اگر شرط IF برقرار بود كه دستورات بعد از Then والا كه دستورات بعد از else اجرا شوند در شروط از دستورات منطقي استفاده كرد.
Elself Statement
اين روش ساختار IFهاي تو دذتو را راحتتر ميكند.
همچنين Else IF نيازي به Else IF ندارد.
If conditionl Then
Code block 1
Cocde block 2…
انتخاب عبارتهاي Case يا Select case stalemens
از اين دستور هم ميتوان زماني كه Ifهاي زيادي را در برنامه استفاده ميكنيد به كار ببريد و Syntax آن به صورت زير ميباشد.
Seleat case expression
Case valvel
Code for when expression equals value 1
Case value 2
Code for when expression equals value 2
Case value n
كنترلهاي حلقوي
منطق حلقه يك بلوك از كدها را بصورت تكراري اجرا ميكند تا وقتي كه شرطي معين رخ دهد يا شرطي معيني درست باشد.
Code for when expression equals value n
عبارت Do…loop
يكي از دو شكل را ميتواند داشته باشد شكل اول Do while… loop يك بلوك از كد را تا هنگامي كه شرط معيني درست باشد اجرا ميكند نوع دوم Do while… loop يك بلوك از كد را تا وقتي كه به يك شرط معين برسد اجرا ميكند.
عبارتهاي Do while.. .loop
Do while xondition
Syntax آن به صورت روبرو ميباشد
Code block
كد بلوك تا زماني كه شرط درست است اجرا ميگردد، اگر شرط False باشد براي بار اول عبارت do loop اجرا ميگردد اما حلقه هيچگاه اجرا نميشود.
ساختار حلقه ميتواند به صورت ديگري هم بيان شود.
Do
Code Block
Loop while condition
تنها فرق اين دو شكل در اين است كه در اين شكل از حلقه كدهاي داخل حلقه هميشه يكبار اجرا خواهد شد يعني اينكه در روش دوم حتي اگر شرط اشتباه باشد كد داخل بلوك يكبار اجرا شده است.
عبارتهاي Do while… loop
بسيار شبيه Do while… loop است تنها فرق آن در اين است كه در اين دستور تا زماني كه شرط True شد ديگر از حلقه خارج ميشود.
عبارتهاي While.. Wend
همانند Do while… loop است به جاي Do while دستور While و به جاي Loop، Wend آورده شده است.
عبارتهاي For… next
اين حلقه بلوك كد را به تعداد دفعات معيني اجرا ميكند.
For counter_varable start value For each strnamto stop
Value
Code block
Variable_Couter يك متغيير است به عنوان شمارنده كد Next هر دفعه يكي به آن اضافه ميشود. زماني كه از Stop_value بزرگتر شود از حلقه خارج ميشود.
عبارتهاي For each..Next
براي تكرار كردن هر عنصر در يك گروه مورد استفاده قرار ميگيرند فرض كنيد يك ارايه از اسامي كارمندان داريد و ميخواهيد نام هر كدام را روي صفحه نمايش دهيد و چاپ كنيد.
For icounter=0to array size
Response. Write (arrusernam (icounter))
Next
يا
For each stename in arrusername
Response. Write (strname)
Next
Intinite Loops (حلقههاي متناهي)
يكي از راهها اين است كه شرط حلقه را صفر زياد اشتباه بگيريم به عنوان مثال
Do while 1>0 or Do while 1<>0
Loop loop
Nesting toops (حلقههاي تو در تو)
مثلا براي جدول ضرب
For 1=1 to 10
For J=1 to 10
Next
Next
كنترلهاي منطق انشعابي
دو نوع كنترل انشعابي وجود دارد. Subroutines, Functions
Subroytines كار انجام ميدهند و توابع مقادير را محاسبه ميكنند. Subroutine همان Procedure است.
Subroutine نام Sub
Code block
End sub
ارسال آرگومان
يك آرگومان روشي براي ارسال داده و متغييرها به Subroutineيا تابع بدون مقدار است. مقادير براي آرگومانها وقتي كه Subroutine (تابع) فراخواني ميشود تعيين ميگردد.
استفاده از توابع
توابع مقادير را مود پردازش قرار ميدهند. شايد در ابتدا تفاوت توابع با Subroutine را متوجه نشويد. Subroutine با هيچ مقداري مساوي نميباشد تنها راهي كه شما ميتوانيد يك Subroutine را فراخواني كنيد به كار بردن نام آن در يك خط است در عوض توابع مقادير را برميگردانند به اين معني كه فراخواني تابع را ميتوانيم در داخل يك عبارت محاسباتي انجام دهيم تا چيزهايي را با يكديگر جمع نمايد و … براي ايجاد تابع به جاي function و به جاي End Sub, End Function ميگذاريم و در آخر اينكه مقدار بازگشتي تابع را مساوي با نام تابع قرار دهيد Function_name=some_value
اگر شما نميخواهيد از مقدار بازگشتي تابع استفاده كنيد و نياز به فراخواني آن داريد ميتوانيد از Call function_name (argumenrs) استفاده كنيد.
استفاده از توابع پيش ساخته شده در VBScript
Typy costiong
بع عمل تبديل نوع داده ميگويند به اين طريق ميتوان رشته ”455” را به عدد 455 تبديل كنيد و عكس اين عمل نيز قابل انجام است.
Cint اين تابع يك عبارت را تبديل به يك عدد integer ميكند.
(Clng (expression: مقدار عبارت را به عدد Integer تبديل ميكند.
Cbyte(expression): مقدار عبارت را به عدد Byte تبديل مي:ند.
CSng(expression): مقدار عبارت را به عدد Single تبديل ميكند.
Cbool(expression): مقدار عبارت را به عدد Boolean تبديل ميكند. اگر عبارت صفر باشد نتيجه False والا Trueاست.
Ccur(expression): مقدار عبارت را به عدد Curreney تبديل ميكند.
Cdate (expression): مقدار عبارت را به يك مقدار با فرمت تاريخ تبديل ميكند.
البته expression بايد حتما به گونهاي باشد كه قابل تبديل هم باشند. مثلا براي cdate عبارت را نبايد حرف باشد و به صورت 4_5_98 باشد و …
توابع كار با رشتهها
Ucase (string): يك رشته را با حروف كوچك گرفته و به حروف بزرگ برميگرداند.
Hcase (string): يك رشته را با حروف بزرگ گرفته و به حروف كوچك برميگرداند.
Ltrim(string): تمام فضاهاي خالي موجود در رشته را از سمت چپ رشته حذف ميكند.
Rtrim(string): تمام فضاهاي خالي موجود در رشته را از سمت راست رشته حذف ميكند.
Ttim(string): تمام فضاهاي خالي موجود در رشته را از دو طرف رشته حذف ميكند.
StrReverse(string): يك رشته را گرفته و معكوس آن را برميگرداند.
Strcump (String1, String2, Comparetype): دو رشته با هم مقايسه ميشوند اگر مقدار آرگومان Comparetype صفر باشد در اين حالت حروف بزرگ قبل از حروف كوچك قرار ميگيرند اين تابع يك مقايسهگر دودويي است.
اگر Comparetype يك باشد در اين صورت حروف بزرگ و كوچك در مقايسه اثري ندارند و يك مقايسهگر متني است در اين حالت اگر String2>String1 مقدار منفي يك و اگر با هم برابر باشند صفر و اگر String2>srting1 باشد مقدار يك برميگرداند.
(String, number) Rightبه تعداد آرگومان number از سمت راست رشته كاراكتر جدا كرده و برميگرداند.
(srting, number) Left: به تعداد آرگومان number از سمت چپ رشته كاراكتر جدا كرده و برميگرداند.
(String, stat, lergth) Mid: اين تابع به تعداد كاراكترهاي مشخص شده توسط آرگومان lerght باشد و از نقطهاي از رشته كه به وسيله آرگومان Start مشخص شده كاراكترها را برميگرداند.
MideB(String, start, lergth): مانند mid است با اين تفاوت كه در اينجا آرگومانهاي start و lerght به جاي تعداد كاراكترها تعداد بايتهاي مشخص شده را برميگرداند.
(Start, string1,string2, comparetype) بررسي ميكند آيا string2 در داخل string1 وجود دارد يا نه. آرگومان Starts اختياري است كه مشخص ميكند از كجاي String1 جستجو شروع شود و Comparetype اگر يك باشد مقايسه متني و اگر صفر باشد باينري است.
(string1, String2, Start, comparetype)InstrRevمانند instr است. اين تابع به دنبال يك رشته از سمت راست تا سمت چپ رشته ديگر را مورد جستجو قرار ميدهد.
Replale (string, find, replae, start) از اين تابع براي جايگزيني رشته find به جاي رشته (replace, count, comparetype) در داخل رشته string استفاده ميشود.
اين تابع به دنبال آرايهاي از رشتهها، arrstring ميگردد و يك زيرمجموعه از آرايهها را برميگرداند آرگومان include مقداري از نوع boolean ميباشد و comparetype هم همانند قبل كار ميكند (comparetype, expression, delimiter, count,)Split اين تابع يك رشته را گرفته و آن را در داخل يك آرايه از رشتهها خرد ميكند.
تابع (string)ASC كه اولين كاراكتر رشته را برميگرداند.
تابع (number)Chr كاراكتر مطابق با كد را برميگرداند.
(interral,number, date) Date Add به مقدار مشخص شده در آرگومان () فاصله زماني را به تاريخ اضافه ميكند آرگومان interval كدي است كه در جدول نمايش دهنده روزها و هفتهها و ماهها و سالها و … بدست ميآيد.
Value Meaning
“yyy” year
“p” queter
“m” month
“d” day
“w” Weekday(same as Day)
“WW” Week of year (Week)
“h” hour
“n” minute
“s” Second
Dateserial (year, Month, day) مقادير تاريخي تغييرناپذيري را ايجاد مينمايد.
Date part (code, date) بخش مربوط به اطلاعات تاريخ را از آرگومان date بازيابي مينمايد.
Lbound (array) كوچكترين انديس معتبر يك آرايه را برميگرداند.
Ubound (array) بزرگترين انديس معتبر براي يك آرايه را برميگرداند.
البته توابعي ديگر در VBscript موجود ميباشد كه ما به همين مقدار اكتفا ميكنيم هدف ما اين بود كه مختصري با اصول و Base كار RBscript آشنا شويد.
اكنون به ادامه بحث ASP ميپردازيم و شما را به محيط كاري آن و توابع آن تا حدودي آشنا ميكنيم.
ساختن بلاكهايي از آبجكتها
همانند ماشينتان آبجكتهاي برنامهنويسي از چيزهاي تشكيل شدهاند كه آبجكتها توصيف ميكنند و چيزهايي كه آبجكتها ميتوانند با آنها كارهايي را انجام دهند، چيزهايي كه آبجكتها را توصيف ميكنند Properties ناميده ميشوند و چيزهايي كه ميتوانند با يك آبجكت انجام دهيد Merhod ناميده ميشوند.
Properties (خصوصيات)
در برنامهنويسي خصوصيات همانند متغييرها كار ميكنند ميتوانيد به خصوصيات يك آبجكت به روش زير دسترسي داشته باشيد.
Object variablename.property
به عنوان مثال
<% objlesson.name=”joe” %>
METHODS (متدها)
Object variable name. Methodrome
متدها عبارت است كارهايي كه ميتوانيد با يك آبجكت انجام دهيد.
بيشتر متدها رفتاري مشابه به توابع و Subroutines دارند اگر يك متد به نام GO را در آبجكتي به نام Objlesson فراخواني نماييد و آن يك مقدار را برگرداند ميتوانيد مقدار را در يك متغيير مانند ذخيره نماييد.
Myrariable=objleesson.GO
و براي نوشتن نتيجه روي مرورگرتان ميتوانيد بنويسيد:
Response. Write (objlesson.GO)
آبجكتهاي از پيش ساخته شده ASP
آبجكت Response
براي فرستادن مقدار به خروجي است.
آبجكت Application
به منظور اشتراك اطلاعات بين چندين سرويس گيرنده از يك صفحه بازديد مينمايند مورد استفاده قرار ميگيرند.
آبجكت Request
براي گرفتن اطلاعات از Client است وقتي مرورگر وب سرويس گيرنده تقاضاي يك صفحه ويژه را مينمايد اين آبجكت حجم از اطلاعات را براي سرويس دهنده ارسال ميكند.
آبجكت Sesaion
يك Session به دسترسي يك سرويس گيرنده به يك Application اشاره دارد. براي حمل اطلاعات مفيد است و مثل يك سرويس گيرنده بين صفحات حركت ميكند زيرا متغييرهاي آبجكت Session براي تمام Session ثابت ميماند يك صفحه ميتواند دادهها را در داخل متغيير Session ذخيره نمايد و آن داده ميتواند به وسيله صفحات ديگر مورد دسترسي قرار بگيرند.
آبجكت Serer مهمترين متد آن Create object است كه براي ايجاد يك نمونه از اجزاء Server است. Create object در ارتباط با مجموعه عباراتي مثل زير مورد استفاده قرار ميگيرد.
<% set objectance=server. Create object (“calss_component”)
آبجكت Object context:
به منظور اتصال ASP و Microsoft transaction server است MST به منظور ساختن سايتهاي وب اندازه نيز مورد استفاده است.
آبجكت ASPErroe:
اين آبجكت به شما اين اجازه را ميدهد تا در مورد خطاهاي اسكريپ ايجاد شده در صفحههايتان اطلاعاتي به دست آوريد براي اطلاعات بيشتر ميتوانيد به سايت مراجعه كنيد.
WWW.msdn.microsoft
كار كردن با آبجكتها
يك آبجكت به نام Car ايجاد شده است كه 3 خصوصيت دارد و هيچ پارامتري ندارد. 3 خصوصيات عبارتند از Head lightson, currentspeed, color. كلمه كليدي Public تعيين ميكند كه تمامي اين 3 خصوصيت خارج از Class هم ميتوانند استفاده شوند.
<%
Class car
Public color
Public currenspeed
Public currentspeed
Public Headlightson
End class
%>
در ASP براي ايجاد يك نمونه از يك آبجكت نياز به دو مرحله پردازش دارد.
1.يك متغيير به صورت طبيعي تعريف ميشود.
2.از Set براي ساختن متغييرتان به عنوان يك متغيير Object استفاده كنيد.
Set variable name=object expression
Objectxp نام يك object است و variable name نمونهاي ديگر از همان آبجكت است كه ما ميخواهيم يك Mycar از نوع car ايجاد كنيم.
Dim object car
Set objmycar=New car
و خصوصيات آن را هم تنظيم ميكنيم.
Objmycar.color=”blue”
اگر ميخواهيد در رابطه با Class در RBscript اطلاعات بيشتري به دست آوريد به آدرس وب زير سري بزنيد.
WWW.ugugsformrolla.com
Events
Eventها چيزي هستند كه يك آبجكت به كمك آن به كاربر اجازه ميدهند كه از مسائل مهمي كه اتفاق ميافتد با خبر شود وقتي كه يك رويداد رخ ميدهد كدهاي ويژهاي به نام handler even اجرا ميگردد به عنوان مثال با كمك رويداد ”Engin over heating” ماشين فعاليتهايي را به منظور خنك كردن موتور انجام ميدهد.
دو مورد ازeventهاي معمولي عبارتند از Initialize, Terminate كه Initializeيك رويداد توليد شده ميباشد (وقتي كه يك نمونه از آبجكت ساخته ميشود) و Teminate يك رويداد توليد شده ميباشد (وقتي كه يك نمونه از Object از بين ميرود).
مجموعه (Collection)
يك مجموعه عبارت است از يك سري از جفتهاي نام / مقدار يك مقدار ويژه ممكن است به صورت زير مورد دسترسي قرار گيرد.
Object name. Collection name (Name)
با تمام مقادير جفتها به وسيله For each … Next به دست ميآيد.
تشريح آبجكت Response
ارسال HTML به مرورگر
اولين روش استفاده از متد write است:
Respose. Write
از اين روش براي نوشتن روي مرورگر استفاده ميشود و به صورت زير نوشته ميشود.
Respanse. Write expression
يا
Response Write (expression)
كه خود اين نوشته بايد در <% %> tag باشد.
همانطور كه قبلتر هم گفتيم ميتوان به جاي Response Write از <%= استفاده كرد.
Response. Buffer
خروجي ميتواند به دو شكل ارسال شود شيوه بافر شده و بافر نشده.
خروجي بافر نشده فورا ارسال ميشود ولي خروجي بافر شده تا زماني كه اسكريبت تمام نشده يا تا زماني كه يك دستور خاص دريافت نشده است ارسال نميشود. در HS عمل بافر كردن به صورت پيش فرض موجود است. براي تنظيم كردن عمل بافر كردن بايد عبارت Response.buffer=True Response.buffer يا Response buffer=false را در بالاي صفحه بعد از Oprion explicit قرار دهيد.
Response.clear
فرض كنيد بافرينگ را فعال كردهايد. هنگامي كه اسكريپت اجرا ميشود خروجي به بافر فرستاده ميشود. فراخواني Response.clear باعث پاك شدن محتويات بافر ميشود.
Response.Flush
مانند Response.End اجراي يك اسكريپ را خاتمه ميدهد. اگر بافرينگ فعال باشد و اطلاعاتي در آن بافر آنها ارسال ميگردند تمامي عبارات بعد از Response.End ارسال نميشوند.
فرستادن كاربر به صفحه ديگر
احتمالا با صفحات وب روبرو شدهايد كه بر روي صفحه نمايش فقط براي چندين ثانيه نمايش داده ميشوند و ناگهان شما را به صفحهاي ديگر ميبرند اين كار با استفاده از چندين راه امكانپذير است.
يكي از اين راهها METN tag است.
<METAHTTP EQUIV REFRESH con TENT “2.URL
WWW.Maemi\un\WM
اين tag باعث ميشود كه مرورگر بعد از دو ثانيه به صفحه Maemollun.com برود.
راه دوم استفاده از آبجكت window است مثال:
window.Location=macmillum:HTML
Response.Redirect
كاربر را به صفحهاي كه URL مشخص ميكند ميبردURLResponse.Redirect آدرس بايد با http:… باشد.
Cashing صفحه ASP
Cash فضاي بخصوصي روي كامپيوتر است كه مرورگر وب صفحات را براي دسترسي سريع در آنجا ذخيره ميكنند.
Response.Expries=Number
براي تعيين مدت بودن يك صفحه در داخل كاشه مورد استفاده قرار ميگيرد.
Response.Expries Absolute
Response.Expries Absolute=Date Time به مرورگر ميگويند كه نسخه Cash شده صفحه بايد در تاريخي كه آرگومان Date و زماني كه آرگومان time نشان ميدهد دوباره از Server دريافت شود.
ارتباط كاربر
شما ميتوانيد فرمهاي خود را كه قرار است با كدهاي ASP تكميل شوند را با Front طراحي كنيد همچنين ميتوانيد همان فرمها را يعني مثلا گذاشتن text box و … با كدنويسي طراحي كنيد كه مختصري راجع به آن بحث ميكنيم.
يك فرم دو وظيفه دارد:
جمعآوري اطلاعات از كاربر و فرستادن آن اطلاعات به يك صفحه وب ديگر، براي انجام عمل پردازش بر روي آنها.
ايجاد فرمها
ايجاد فرمها نيز به دو خط از يك HTML دارد كه نشان داده شده است.
1:<form Method post Action “some page.ASP”
2:</form>
يعني براي ايجاد فرمها از </form> tag استفاده ميكنيم كه داراي دو خصوصيات است METHOD و ACTION
Action
در فرمهايمان هميشه يك دكمه submit داريم كه با فشار دادن آن اطلاعات به صفحهاي ميروند كه ما آن صفحه را روبروي خصلت action نوشتهايم.
Method
متد هم ميتواند Get باشد و هم Post.
استفاده از فيلدهاي فرم
text box, list box, check box, Radio button در فرم يك فيلد فرم ميباشند براي ايجاد اينها بايد از <INPUT> tag استفاده كنيم كه داراي خصوصياتي ميباشد كه در زير فقط به تعدادي از آنها ميپردازيم.
Name: اين تك به تنهايي هر عضو را در فرم معرفي مينمايد.
Type: اين تگ مشخص ميكند چه نوعي از فيلد فرم، نمايش داده شود مثلا براي Text box. Text قرار ميدهيم و …
Value: اين تگ تعيين ميكند كه مقدار پيش فرض براي فيلد فرم چه باشد. براي ايجاد List boxها از تگ <SELECT> به همراه تگ <OPTION> استفاده نماييد. هر گزينه در List box نياز به يك تگ <oprion> دارد ولي تگ <SELECT> فقط يك بار استفاده ميشود.
طراحي كردن فرمها
وقتي فرمها را ايجاد ميكنيد اول بايد مطمئن باشيد كه دكمه submit دارد دوم مهم است كه فرم به راحتي توسط كاربر كامل شود. يك مثال ساده از ساختن فرمها بيان ميكنيم يك شركت فرضي، وسايل كوچك مكانيكي توليد ميكرد و وانمود كرديم كه شما ميخواهيد در توسعه سايت وب آن همكاري نماييد براي اين شركت به اطلاعاتي نياز داريم كه عبارتند از: نام كاربر – آدرس خيابان – شهر – ايالت و Zipecode وي ميباشد براساس اين نيازمنديها شما احتياج به فيلدهاي زير داريد.
Text box
براي دريافت نام و نام خانوادگي مشتريان، همچنين براي آدرس خيابان و Zopcode خوب است.
List box
براي اينكه كاربران بتوانند ايالتشان را انتخاب كنند.
Redio box
براي گرفتن اطلاعات پسزمينهاي در مورد سرگرميها و وسايلي كه كاربران قصد خريد آنها را دارند به كار ميرود.
Chech box
ساده براي مشترك كردن بولتن خبري كافي ميباشد. كد HTML براي فرم شركت را نشان ميدهد.
عمل Submit فرمها
باعث ميشود كه اطلاعاتي كه وارد فرم ميشود وقتي اين دكمه فشرده ميشود به جايي فرستاده شود كه Action آن فرم اشاره ميكند.
تفاوت Get,Post
گفتيم كه METHOD دو حالت دارد GET و POST. اگر از متد querystring استفاده كنيد GET و اگر استفاده نكنيد POST.
Querystring اطلاعات اضافهاي ميباشد كه با چسبيدن به انتها URL به صفحه وب ارسال ميشود.
Querystring با استفاده از دو مقدار نام / مقدار ساخته ميشود مانند:
Variablename Valueo fariable
توجه كنيد Querystring با استفاده از يك علامت سؤال (؟) نشان داده ميشود.
اگر شما قصد پرسيدن اطلاعات خصوصي را داريد بهتر است كه METHOD را GET قرار دهيد وقتي POSt قرار ميدهيد اطلاعات عبور داده شده مخفي ميگردند. يعني POST زماني خوب است كه اطلاعات مهمي را از كاربرانتان گردآوري مينمائيد.
خواندن مقادير فرم از طريق صفحه ASP
مقادير فيلد فرم را با استفاده از آبجكت Response ميخوانيد براي خواندن اطلاعات از آبجكت Request استفاده ميكنيم در بخش فرمها به شما گفتيم كه جمعآوري وروديهاي كاربر داراي دو مرحله پردازش است. در اولين قدم يك صفحه وب ايجاد كنيد كه شامل كد HTML مورد نياز براي نمايش فرم به كاربران براي وارد كردن اطلاعاتشان ميباشد. ما به اين قسمت صفحه وب Form ereating web page ميگوييم. دومين قدم، ايجاد يك صفحه ASP است كه با استفاده از آبجكت Request مقادير فيلدهاي فرم وارد شده به وسيله كاربر را ميخواند و براساس آن اطلاعات تصميمگيري مينمايد كه چه كاري انجام دهد.
اين اسكريپت به عنوان اسكريپت پردازشگر فرم با Form Script Processing اطلاق ميگردد. اطلاعات فيلد فرم، تا زماني كه فرم Submit نشده است به اسكريپت پردازشگر فرم ارسال نميگردد. يك فرم وقتي Submit ميشود كه دكمه Submit به وسيله كليك كردن مورد استفاده قرار بگيرند و از آنها به طور مفيد لذت ببرند.
استفاده از فيلدهاي فرم مختلف
هرگاه خواستيد كه يك فيلد را داخل صفحه وب خود قرار دهيد بايد مطمئن باشيد كه بعد از تگ <form> و قبل از </form> قرار داشته باشد گاهي اوقات است كه در
اگر شما تمايل داريد كه كاربرانتان محدود به انتخاب يك آيتم در ميان مجموعهاي از پاسخهاي قابل قبول باشند، يك List Box معمولا بهترين انتخاب ميباشد، مخصوصا وقتي كه مجموعه پاسخهاي قابل قبول بزرگ ميباشد.
List Box
زمانيكه شما نياز داريد تا كاربر بتواند رشته از كاراكترها يا يك عدد را وارد نمايد، Text Box بهترين انتخاب ميباشد. اگرچه، ورودي كاربر محدود ميگردد. به عنوان مثال كاربري كه ميخواهد وضعيت حضور و غيابش را انتخاب كند عاقلانهتر است كه يك List Box يا مجموعهاي Radio Button استفاده شود.
Text Box
هر زماني كه شما گزينهاي چند گانه و وابسته كه جواب بله يا خير دارند، ميتوانيد از مجموعهاي از Check Boxها استفاده نماييد. هر زمان كه سؤال شما يك جواب ساده بله و خير دارد. مانند آيا تمايل داريد كه ليست محصولات جديدمان را به وسيله پست الكترونيكي دريافت نماييد؟ استفاده از يك Check Box كار قشنگي است.
Check box
هر زماني كه مجموعهاي از گزينهها را داريد كه خصوصيت دوگانگي دارند به اين معني كه يا هيچكدام يا تنها يكي از گزينهها ميتوانند انتخاب شوند.
Radio Boxها بهترين روش ميباشند. Radio boxها را ميتوانيد به جاي List boxها، هنگامي كه تعداد گزينههاي منحصر به فرد زياد نيست، به كار ببريد.
Radio box
شرايطي استفاده از يك فيلد فرم در جايي بهتر است فيلدي ديگر ميباشد در جدول زير اين شرايط را ذكر كردهايم.
Text Boxes
خصوصياتي مانند VALUE,SIZE,NAME دارند. خصوصيت NAME در تمامي انواع فيلدهاي فرم مشترك است و فيلد فرم منحصر به فرد ميكند. سپس وقتي ما اطلاعاتمان را در Text boxها وارد ميكنيم دكمه submit را هم ميزنيم اطلاعات ديده ميشوند به عنوان مثال:
<INPUT TYPE=TEXT NAME+contry VALUE=”united state”
<INPUT TYPE NAME=Areacode size=3>
كه خصوصيات را همانطور كه ديديد در <INPUT> tag قرار ميدهيم.
List boxes
List boxesها از همه فيلدهاي فرم عجيبترند زيرا تنها فيلدي كه با استفاده از تگ (INPUT) ايجاد نميشود. در عرض با دو tag، <select><option>ساخته ميشوند. تگ <SELECT> معين ميكند كه يك List box ايجاد خواهد شد در حالي كه هر tag <OPTION> يك انتخاب منحصر به فرد از List box را نشان ميدهد تك SELECT دو خصلت دارد خصوصيت NAME و SIZE
تگ OPTION دو خصوصيت دارد خصوصيت VALUE كه هر گزينه List boxes را به صورت مجزا منحصر به خود وقتي كه شما يك گزينه از List boxes را انتخاب ميكنيد و فرم را submit ميكنيد به اسكريپت پردازش كننده فرم رشتهاي شامل خصوصيت VALUE آيتم انتخاب شده List boxes عبور داده ميشود. خصوصيت VALUE متني را كه بعد از تگ <OPTION> آمده در List boxes نشان داده ميشود. بعنوان مثال:
<FORM>
<SELECT NAME=Defulttest
<OPTION VALUE: “1”>1 Gufromrolla
<OPTION VALUE: “2”>Gufromrolla
</SELECT>
</FORM>
Check Boxes
استفاده از فيلد انتخابها را محدود ميكند به علاوه Check Boxesها در يك گروه از سوالهايي كه از نوع NO/YES هستند و كاربر قادر باشد كه به هر سؤال پاسخ مثبت يا منفي بدهد يا استفاده از <INPUT>tag ايجاد ميشوند براي يك Check Box بايد خصوصيت type آن را به صورت Type check box تنظيم كنيد و خصوصيت name براي آن اندكي متفاوت است به جاي اينكه به هر Check Box يك نام بدهيد ميتوانيد به همه آنها با هم يك نام بدهيد به عنوان مثال:
شبيه Check coxها ميباشند فقط Check Box به كاربر اجازه انتخاب بيش از يكي را ميدهد ولي در Radio button فقط حق انتخاب يك گزينه را داريد. با <INPUT TAG> ايجاد ميشود همانند Check Box ها همگي name مشتركي دارند ولي VALUE آنها متفاوت است شما ميتوانيد با استفاده از كلمه كليدي CHECKES يك Radio button را به صورت پيش فرض انتخاب كنيد خطوط زير يك radio button را كه به صورت پيش فرض علامت خورده است را ايجاد ميكنند.
<INPUT Type=Radio NAME=prodctline
VALUE=Stereo CHECKED>
در آخر اين بحث يك بار ديگر فرم كلي را نشان ميدهيم.
<HTML>
<BODY>
<FORM>
قرار دادن فيلدهاي فرم
</FORM>
</BODY>
</HTML>
استفاده از آبجكتRequest
اين آبجكت چهار مجموعه دارد كه دو مجموعه آن عبارتند از:
Querystring
هنگامي كه مقادير فيلدهاي فرم از طريق avery string انتقال داده ميشود از اين مجموعه استفاده كنيد. بنابراين اگر يك فرم را با METHOD GET بسازيد بايد از اين مجموعه استفاده كنيد.
FORM
هنگامي كه با خصوصيت METHOD برابر با POST ايجاد ميشود از اين مجموعه Request استفاده ميشود. براي استفاده كردن از مجموعهها بايد از دستور زبان زير پيروي كنيد.
Request.Form(variable Name)
Request.Qverystring(variable Name)
Variable name
هميشه خصوصيات NAME فيلد فرمي است كه به آن علاقه داريد. شما ميتوانيد بدون اينكه از دو مجموعه گفته شده استفاده نماييد از دستور زبان زير استفاده كنيد.
Request (“variable Name”)
به دست آوردن فيلدهاي فرم
به دست آوردن مقادير Text Boxها
به عنوان مثال فرض كنيد يك Text Box در فرم تعريف كردهايد.
<INPUT TYPE=TEXT NAME= “Phone Number”>
در اسكريپت پردازش كننده فرم، مقدار اين Text box را با كد ASP زير بدست ميآوريد.
<%
Dim Strphone
Strphone=Request (“phone number”)
%>
به دست آوردن مقادير list boxها
<%
Dim 1
L=Request (“list Box Name”)
%>
به دست آوردن مقادير Check boxها
<%
Dim l
L=Request (check Box Name)
%>
به دست آوردن مقادير Radio Buttonها
<%
Dim l
L=request (radio Box Name)
%>
استفاده از Query String به منظور ارسال اطلاعات
درباره بهترين زمان استفاده از Query String براي ارسال اطلاعات از يك صفحه ASP به صفحه ديگر توضيح ميدهيم. درك اين مطلب مهم است كه ارسال اطلاعات از طريق Query String نميتوان جايگزيني در برابر استفاده از فرمها باشد اگر نياز به جمعآوري اطلاعات از كاربرانتان داريد شما نياز به استفاده از فرم داريد.
شما ميتوانيد از فراپيوندها با Quere Stringهايي كه اطلاعات در آن بارگذاري شده است به عنوان مكملها استفاده كنيد اگر فرمها استفاده كنيد اگر فرم يك جواب عمومي دارد.
يك فراپيوند سريع در حالي كه پاسخهاي عمومي قبلا در آنها بارگذاري شده است، ميتواند به عنوان قسم يك فرم خدمت كند. ارسال اطلاعات از طريق Qyery String به صورت گستردهاي استفاده خواهد شد تا به پشتيباني صفحات ASP از يكديگر كمك نمايند.
كار كردن با آبجكت Request
دو مجموعه از آبجكت Request را گفتيم. در اين قسمت دو مجموعه ديگر از Request را توضيح ميدهيم كه عبارتند از Cookies و Server Variables هر وقت كه يك صفحه وب را بازديد ميكنيد مرورگرتان يك اطلاعات توزيعي را براي سرويس دهنده وب ارسال ميكند اين اطلاعات ميتواند به وسيله مجموعه VariablesServer مورد دسترسي قرار بگيرد. با استفاده از cookies صفحات وب شما ميتواند بيتهاي كوچكي از اطلاعات كامپيوتر سرويس گيرنده را ذخيره نمايد اين بيتهاي اطلاعاتي ميتوانند براي تعيين بازديد كنندگاني كه دوباره به صفحه رجوع كردهاند و يا سفارشي كردن صفحات وب براي بازديد كننده منحصر به فرد مورد استفاده قرار بگيرند.
خواندن متغييرهاي محيطي با استفاده از Request, Server variable مجموعه Server Varoables با فرمت زير مورد استفاده قرار ميگيرند.
Request, Server variable (envirnomentrariable name) ميتوانيد محتويات Request, Server variable را چون يك مجموعه ميباشد با استفاده از حلقه () نشان دهيد.
استفاده از كوكيها (Cookies)
يك نرمافزار كاربردي زماني State گفته ميشود كه در آن نرمافزار براي هر كاربر اطلاعاتي را باقي بگذارد. در يك سايت وب، اين مورد وجود ندارد. سايتهاي وب را ميتوان مجبور كرد كه State less نباشند. آبجكت Session يكي از آبجكتهاي پيش ساخته ASP به اين منظور طراحي شده است كه اطلاعات كاربر را وقتي كاربر از سايت وب بازديد ميكند نگهداري نمايد. اگرچه آبجكت Session براي كار كردن ساده ميباشد اما چندين ايراد دارد.
كوكيها چيستند؟
بيتهاي اطلاعاتي كوچك هستند كه مانند رشتهها و مقادير عددي، بر روي كامپيوتر سرويس گيرنده براي مدت زمان معيني ذخيره ميشوند. وقتي كه كوكيها بر روي كامپيوترهاي سرويس گيرنده ساخته ميشود سازنده آنها بايد خاتمه يافتن آن را معين نمايند. بعد از اينكه يك كوكي به پايان كار خود ميرسد به صورت خودكار خودش از كامپيوتر سرويس گيرنده پاك ميكند.
چگونه با آبجكت Request كوكيها را بخوانيم؟
كوكيها با استفاده از مرورگرهاي HTTP ذخيره و خواننده ميشوند هر وقت مرورگر درخواست يك صفحه وب ميكند براي مرورگر كوكيهايي كه سايت وب فعلي ساخته است ارسال ميگردد. براي مثال اگر شما يك صفحه ASP بر روي سرويس دهنده وبتان ايجاد كردهايد كه كد زير را دارد:
<%=Request, Server Variable (“Cookie”)%>
شما يك فهرست از تمامي كوكيهايي را كه بر روي كامپيوتر سرويسگيرنده موجود است و به وسيله اسكريپتان روي سايت وب شما ساخته شده است را ميبينيد از دستور زبان زير براي خواندن كوكيها استفاده ميشود:
Request. Cookies (cookie Name) [(key Name)]
هر كوكي ميتواند از صفر تا تعدادي كليه داشته باشد.
چگونه با استفاده از آبجكت Reqose كوكيها را بنويسيم؟
كد زير يك كوكي را بر سرويسگيرنده مينويسد.
Reaponse. Cookies (“my firstcookie”) ‘Hello, World”
كوكيها ميتوانند هر نوع دادهاي باشند.
كد زير سه كليد براي كوكي my first cookie with keys ميسازد.
Response. Cookies (“my firstcookie with keys”)(“key 1”)=65
Response. Cookies (“my firstcookieswithkeys”) (“key 2”) “4Guyfron
Rolla”
Response. Cookies (“my firscookie with keys”) (“key 3)=True
مجموعههاي كوكيها هم براي آبجكت Request و براي Response به صورت جالبي شبيه هم ميباشند. تفاوت اصلي آنها اين است كه Response.Cookies كوكيها را بر روي كامپيوتر Client مينويسد در حالي كه Request cookies كوكيها را از كامپيوتر Client ميخواند. وقتي كه كوكي را ميسازيم با خاصيت Expires تعيين كنيد كه چه زماني كوكي بايد از بين برود اگر اين كار را نكنيد مرورگر هر وقت كه خواست به مرور در آن را از بين ميبرد. براي مثال كد زير كوكي User information را به صورتي تنظيم ميكند كه در اول آگوست سال 2002 از بين برود.
Response.Cookies (“Userinformation”). Expires= August
1.2002#
به ياد داشته باشيد كه كوكيها فقط به وسيله سايت وب تعيين شده خوانده ميشوند يك خاصيت به نام Domain وجود دارد كه ميتواند با استفاده از مجموعه Response. Cookies آن را تنظيم نماييد اين خاصيت به صورت پيش فرض برابر با نام حوزه سايت وب شما ميباشد.
خاصيت Path همچنين تعيين ميكند كه چگونه كوكيها خوانده شوند به صورت پيش فرض به كوكيها اجازه ميدهد كه به وسيله صفحه ASP موجود در هر لايدكتوري ايجاد شده و به وسيله صفحه ASP موجود در هر رايدكتوري خوانده شوند.
خاصيت ديگر Seaure اين است اين خاصيت با مقدار بولين تعيين ميكند كه آيا يك كوكي از طريق پروتكل ناامن فرستاده شود يا خير.
مزايا و معايب كوكيها
مزاياي كوكيها
از آنجايي كه كوكيها بر روي كامپيوتر Client قرار ميگيرند نياز به تخصيص فضايي بر روي سرويس دهنده وب، براي ذخيره اطلاعات كاربر معين، نياز نيست.
كوكيها ميتوانند براي سفارشي كردن بازديد كاربر از سايت مورد استفاده قرار گيرند.
معايب كوكيها
كاربران ميتوانند مانع از پذيرش كوكيها بر روي مرورگر وب خود باشند.
كوكيها قادر به ذخيره آبجكتها بزرگ، آرايه، يا ديگر انواع دادهاي پيچيده نميباشند. فقط ميتوانند رشته، تاريخ يا انواع دادهاي ذخيره كنند.
استفاده از بانك اطلاعاتي
كار كردن با بانك اطلاعاتي با استفاده از ASP
در ابتداي بحث چگونگي ايجاد يك بانك اطلاعاتي با استفاده از Access 2000 مايكروسافت و سپس پرسوجو از اين بانك اطلاعاتي از طريق ASP را خواهيد آموخت ابتدا در Accesss با استفاده از Wizard ساخت جدول در پايگاه داده مشخص جدولي ميسازيم و براي آن فيلدهايي را تا نوع دادهاي دلخواه را قرار ميدهيم. براي ارتباط برقرار كردن ASP با آن پايگاه داده شما نياز به كامپوننت Actirex DataObject(ADO) دارد. وقتي قصد بازيابي اطلاعات از يك بانك را داريد نياز به انجام دو مرحله كار داريد.
1.برقراري يك اتصال به بانك اطلاعاتي
2.پرسوجوي بانك اطلاعاتي
براي كمك به شما در هنگام اتصال برقرار كردن اطلاعات، ADO دو آبجكت سودمند را فراهم مينمايد: آبجكت Connection و Recordset. برقرار كردن يك اتصال به بانك اطلاعاتي با استفاده از آبجكت Connection ميباشد همچنين آبجكت Recordset با توجه به نيازهاي ما ارتباطات ما را با جداول برقرار ميكند.
ObjRs از نوع Recordset و Objconn از نوع Connection است. چند خط زير را براي ارتباط با پايگاه داده بايد نوشت:
خط 1و 2 و3 را هميشه بايد نوشت كه نشان دهنده استفاده از زبان خا ما ميباشد و همچنين خط سه يك فايل است كه بايد آن را حتماً در قسمت WWW ROOT خود ذخيره كرد خط 5 تا 9 براي ارتباط برقرار كردن با پايگاه داده است و خط 10 تا 12 هم براي ارتباط برقرار كردن با جدولي از آن پايگاه داده است در ادامه هم انتظاراتي را كه از آن جدول داريد مينويسد مثلاً شما يك جدول در پايگاه داده داريد كه داراي فيلد NAME است از فرم ورودي كه فيلد NAME را ميگيرد ميخواهيد در آن جدول ريخته شود البته شود البته فيلد NAME را در فرم با يك text box نشان ميدهيم كه نامش t1 بعد از برقراري اتصالات بايد بنويسيد و objRS(NAME)Request.Form(t)هميشه بعد از نوشتن اطلاعات خواسته شده از جدول در آخر بايد جدول و پايگاه داده خود را ببنديد كه به صورت زير نوشته ميشود.
1.ObjRS.Close
2.Set objRS Nothing
3.Objconn.Close
4.Set Objconn=Noting
خط يك و دو براي بستن جدول ميباشد و خط سه و چهار براي بستن پايگاه داده ميباشد.
متد Open چند پارامتر دارد اولين پارامتر نام جدول بانك اطلاعاتي است.
دومين پارامتر نمونه از آبجكت connection است كه شامل يك اتصال فيزيكي به بانك اطلاعاتي ميباشد دو پارامتر بعدي اختياري هستند و پارامتر آخر ademdtable به بانك اطلاعاتي اطلاع ميدهد كه پارامتر اولي نام جدول بانك اطلاعاتي را نشان ميإهد وقتي با آبجكتRecordset كار ميكنيد ميتوانيد به اطلاعات موجود در تمامي سطرهاي بانك اطلاعاتي دسترسي پيدا نماييد. با استفاده از متد MOVE NEXT به سطر بعدي در داخل آبجكت Recordset برويد هنگامي كه از آخرين سطر در داخل سطر در داخل آبجكت Recordset عبور كرديم خاصيت EOF كه پايان فايل را مشخص ميكند برابر True ميگردد و حلقه Do while Not.objRS.EOF متوقف ميگردد به خطوط زير كه تكميل كننده فعال قبل است توجه فرماييد بعد از خط 12 اين خطوط را ميتوان نوشت.
12 DO while Not.ObjRS.EOF
13 Responses. Write objRS (“NAME”)
15objRS.MOVENEXT
16LOOP
و در انتها هم خطوطي كه براي بستن جدول و پايگاه داده است را مينويسيم.
اين مثال تمام نامهايي كه در جدول موجود در پايگاه داده شما باشد را روي صفحه وب شما مينويسد تا زماني كه به انتهاي جدول برسد.
استفاده از سيستم DSN
يك سيستم DSN فايلي است كه اطلاعاتي در باره اينكه بانك اطلاعاتي در كجا قرار دارد و چه نوع بانك اطلاعاتي ميباشد را نگهداري ميكند. DSN نام منبع اطلاعاتي را نگهداري مينمايد ايجاد يك DSN به صورت زير است:
1.Access را ببنديد.
2.در ويندوز 2000 بر روي Start كليك كنيد و مراحل زير را انجام دهيد.
1.به سراغ System DSN Tab برويد مانند شكل 4-1 در سمت راست سه دكمه هست كه به شما اجازه ميدهد يك سيستم DSN جديد بسازيد يا حذف كنيد.
2.شما قصد اضافه كردن يك DSN جديد را داريد پس دكمه Add را كليك كنيد.
3.فهرستي از درايوها را در شكل صفحه 459 مشاهده ميكنيد. درايورAccess مايكروسافت را انتخاب كنيد (*.mdb) و دكمه finish را كليك كنيد.
4.اكنون كادرSetup ظاهر ميشود به عنوان منبع اطلاعاتي dsn. نام پايگاه داده را وارد كنيد اين نامي است كه براي ارجاع به DSN از آن استفاده ميكنيد.
5.بر روي دكمه Select كليك كنيد واكنون فايل .mdb را براي بانك اطلاعاتي انتخاب كنيد.
6.بر روي دكمه Ok كليك كرده و سپس DSN شما ايجاد شده است. اكنون يك سيستم DSN داريد و ميتوانيد به وسيله دستور زير آن را در اختيار آبجك connection قرار دهيد.
Objconn.Connectionstring=” DSN= “.DSN
درج كردن و بروز رساني اطلاعات در پايگاه داده
آبجكت Recordset دو متد دارد به نامهاي Addnew و Update
متد addnew يك ركورد جديد را داخل Recordset ايجاد ميكند ركورد جديد تا زماني كه متد Update فراخواني نشود به بانك اضافه نميشود.
به عنوان مثال:
ObjRS.Addnew
“ObjRS.(“NAME”)=”Bill
ObjRS.(“Email”)=”Sh@yahoo.com
ObjRS.Update
شما ميتوانيد به جاي اينكه در قسمت كد نويسي NAME و Email را مقدار دهيد از فرم از طريق كاربر بگيريد و به صورت زير بنويسيد:
مخصوص NAME در فرم (“نام فيلد”) ObjRs(“NAME”)Request. Form
(“نام فيلد مخصوص Mail در فرم”) ObjRS(“Email”)Request.Form
به روزرساني كوكيها:
شما ميتوانيد از متد Update براي تغيي فيلدها در ركوردها استفاده كنيد به اين صورت كد
مينويسيد:
ObjRS(“NAME”)=objRS.Opdoete
ObjRS(“NAME”)=” “then
ObjRS.Concleupdate
ELSE
ObjRS>Update
End IF.
حذف ركوردها
متد Delete آبجكت Recodset اجازه پاك كردن ركورد را ميدهد به صورت فراخواني اين متد ركورد فعلي را حذف ميكند.
ObjRS.delete
استفاده از عبارتهاي SQL براي عمل پرس و جو بر روي اطلاعات
اجرا كردن جملات SQL با استفاده از ASP و ADO
براي اجراي يك جمله SQL بايد مراحل زير را طي كنيم.
1.اتصال به بانك اطلاعاتي
2.يك متغير رشتهاي براي نگهداري جمله SQL تعيين كنيد.
3.جمله SQL خود را برابر با اين متغيير قرار دهيد.
4. يك نمونه از آبجكت Recordset را اجرا نماييد.
5.متد Open مربوط به آبجكت Recordset را اجرا نماييد.
به عنوان مثال
Dom StrQL
StrQL=”Select *form table name”
براي اجراي دستور مان به زبان SQL بايد نوشت:
ObjRS.open SQL sataement.Active
Connection.cursortpe.Looktype
پس براي مثال بالا مينويسيم:
ObjRS.open StrSQL.objconn
از تمام دستورات SQL نويسي ميتوان استفاده كرد از جمله ORDER by_Update SELECTو… براي يادگيري بيشتر و آشنا شدن با SQL نويسي به كتاب date مراجعه كنيد.
استفاده از PROCEDUREهاي ذخيره شده
همچنين شما ميتوانيد به جاي نوشت يك دستور SQL از PROCEDURE موجود در Access استفاده كنيد (PROCEDURE يك دستور SQL است كه قبلاً در محيط Access نوشته شده و به صورت ذخيره شده موجود ميباشد) يعني اينكه PROCEDURE را به جاي متن SQL در فايل ASP خود فراخواني كرده اجراي PROCEDURE به صورت زير ميباشد.
Objconn,ObjRS.open “Procedure name”
البته قبل از آن يك متغير از نوع String تعريف ميكنيد و آن متغير را به نام PROCEDURE خود انتساب ميدهيد.
Variable name=”procedure name”
شما ميتوانيد از متد Excute آبجكت Connection براي ساختن ضمني Recordset به منظور جمعآوري نتايج حاصل از PROCEDURE ذخيره شده استفاده نماييد.
Objconn و نام متغييري كه عبارت SQL objRS.Open را در فرم ASP در آن ريختيد.
II)Set objRS_Objconn.Excute
(نام متغييري كه Procedute را به آن انتساب دادهايم) در همين جا مطالب مربوط به ASP را به پايان ميبريم گرچه مطالب مربوط به ASP بسيار گسترده ميباشد.
معرفي نرم افزار ASP.NET:
ASP.NETفناوري جديد برنامهسازي اينترنت مايكروسافت است كه record كاراكتر و شيء گراتري به ساخت برنامههاي كاربردي پوياي وب دارد. با فناوري فعلي Active Server pages
برنامه سمت سرويس دهنده با HTML سمت سرويس گسرنده تركيب و در آن پخش ميشود.
اين مسئله اغلب به چند صفحه برنامه بزرگ و پيچيده منجر ميشود كه در آنها دنبال كردن منطق برنامه دشوار است. در اولين روزهاي طراحي و ساخت سايت وب اينترنت، فناوريهاي محدود كننده بودند. صفحات HTML ايستا براي اطلاعات ضروري كه شخص ميخواست به مخاطب خود انتقال دهد كفايت ميكردند. از آنجايي كه در آن زمان فناوريها بيشتر محدوديت آور بودند، اجتناب از سايتي كه به حد لزوم محاورهاي نبود كار آسانتري بود.
ولي امروزه يادگيري نحوه ساخت سايتهاي وب پويا و محاورهاي اهميت پيدا كرده است، به خصوص با افزايش استفاده از عناصر چند رسانهاي از قبيل Shockwave، Flash و ساخت سايتهاي تجارت الكترونيكي E_commerce كه به مجتمع سازي بانك اطلاعاتي نياز دارند.
ماكروسافت براي پاسخگوئي به اين نياز،يك پلات فرم ساخت وب به نام ActivServer page يا ASP ايجاد كرد. ASP از سوي صنعت به طور گستردهاي مورد استقبال قرار گرفت چون اغلب سازندگان ميتوانستند در زمان ساخت برنامههاي كاربردي وب از مجموعه مهارتهاي VisualBasic يا VBScript خود استفاده كنند.
با وجود اين پذيرش وسيع، استفاده از Active Server Page از چند نظر محدوديت آور بود. به عنوان مثال اعتبار سنجيدادههاي فرم گاهي به برنامهنويسي گسترده در هر دو زمينه مرورگر سرويسگيرنده و سرويسدهند نياز داشت.
به علاوه برخي از جنبههاي Active Server Page در يك محيط سازماني مقياس پذير نبودند و در سايتهاي داراي حجم بالا با قدرت، عمل نميكردند.
علاوه بر آن تركيب برنامه سمت سرويسدهند در همان صفحه HTML و جاوا اسكريپت اغلب به صفحات وبي منتهي ميشد كه تركيب پيچيدهاي از برنامه منطقي سمت سرويسدهند و برنامه فانتزي HTML طراحي شده براي رابط كاربر بودند.
اين مسئله در كنار مسائل ديگر نگهداري برنامه را به مشكلي واقعي تبديل كرد. مايكروسافت براي غلبه بر اين مسائل و بسياري مسائل ديگر ASP.NET را معرفي كرده كه محيط ساخت وب نسل بعدي اين شركت محسوب ميشود. اگر در زمينه برنامهسازي تجربه داريد، متوجه خواهيد شد كه ASP.NET Framework تا حدي زيادي به ساخت برنامههاي كاربردي سرويسگيرنده/سرويسدهنده شباهت دارد.
آيا ASP.NET به مرورگر خاصي وابسته است؟
ASP.NET يك مدل برنامهسازي مستقل از مرورگر است. ASP.NET علاوه بر مرورگرهاي پركاربردي چون Opera در جديدترين نگارشهاي Internet Explorer و Netscape Navigator نيز اجرا ميشود به علاوه برنامههاي كاربردي ASP.NET موقرانه به نگارشهاي قديميتر Internet Explorer و Netscape Navigator تنزل مقام ميدهد.
اين به معناي آن است كه اكثر كاربران اينترنت ميتوانند از برنامههاي كاربردي وب شما استفاده كنند بدون آنكه لازم باشد برنامه مخصوص مرورگر بنويسيد. اين ويژگي بار سنگيني را از دوش كساني كه در حال حاضر به ساخت وب مشغول هستند برميدارد ولي همچنان بايد به خاطر داشته باشيد كه همه مرورگرها HTML يا DHTML پويا را به طور يكسان قبول نميكنند. مثلاً Netscape نگارش 4 تا 4.75 اجازه نميدهند.
خصوصيات متن، مانند رنگ و فونت، روي صفحه تغيير داده شوند مگر آنكه صفحه در مرورگر بارگذاري مجدد شود.
Internet explorer 4 به بالاتر اجازه ميدهند خصوصيات متن روي صفحه تغيير داده شوند.
در زمان نوشتن برنامه سمت سرويسگيرنده هنوز بايد اين ناسازگاري و بسياري ناسازگاريهاي ديگر را در نظر گرفت.
لازم به ذكر است با توجه به مطالب گفته شده در طراحي اين سايت از ASP.net و VisualBasic.net استفاده شده است.
اجراي يك صفحه web در Asp.Net
فرم وب بوسيله ايجاد يك محيط ويژوال و قابليت وجود رويدادها براي اجزاي فرم، شكاف بين برنامهنويسي ويژوال بيسيك و ASP كلاسيك را پر ميكند.
يك فرم وب از دو قسمت تشكيل شده است: اجزاي ويژوال كه آنها را در هنگام طراحي ميتوانيد ببينيد و ديگري كدهايي كه در پشت كنترلها و صفحههاي ميباشند. اجزاي ويژوال در مرورگر اينترنت كاربر ديده ميشود و كدهاي كنترلها و رويدادهاي آنها درسرور اجرا ميشوند و نتيجه به كاربر اعلام ميشود. در ويژوال استوديو دات نت براي اجزاي ويژوال از فايلهاي aspx و براي كدهاي آن از فايلهاي vb (يا cs و كلاً بسته به زبان مورد استفاده) استفاده ميشود.
بوسيله تقسيم اجزاي فرم وب در فايلهاي مختلف و در ويژوال استوديو بوسيله نمايش آنها در پنجرههاي متفاوت، فرم وب يك محيطي شبيه به برنامههاي معمولي ويژوال بيسيك پيدا ميكند. در بيسيك قديمي ابتدا بوسيله اجزاي ويژوال فرمهاي خود را نقاشي ميكرديد و سپس كد مربوط به هر جز را مينوشتيد، در فرم وب نيز ابتدا اجزاي مورد نياز خود را بر روي صفحه قرار ميدهيد سپس براي آنها كد مينويسيد:
همانطور كه ذكر شد كدهايي كه براي aspx مينويسيد در فايلي با همان نام و با پسوند vb ذخيره ميشود، براي ديدن اين فايلها در قسمت بالاي Solution Explorer بر روي Show All files كليك كنيد. در زير مجموعه فايلهايaspx فايلهاي vb را نيز ميتوانيد مشاهده كنيد. بر روي فايل WebForm2.aspx.vb كليك كنيد، همانطور كه مشاهده ميكنيد اين فايل حاوي يك كلاس با نام Webform2 است. اين كلاس مشتق شده از System.Web.UI.Page است،اين امر باعث ميشود كه صفحه از آبجكتهاي Response,Request,Server, Session استفاده كند. براي فعال شدن رويدادهاي كنترلهاي مورد استفاده در صفحه نيز از WithEvents استفاده شده است.
برنامه نويسي در محيط وب تا قبل دات نت حتي در ASP احتياج به ساختن يك صفحه با HTML و قراردادن كدهاي مورد نياز در آن داشت. يك صفحه ASP تا قبل از ASP.NET يك متن ساده بود كه از بلاكهاي كد ASP و بلاكهاي كد HTML تشكيل شده بود. در هنگام فراخواني توسط كاربر صفحههاي ASP توسط سرور خوانده شده و خط به خط دستورات آن اجرا ميشد، در نهايت يك صفحه HTML به مرورگر اينترنت كاربر تحويل داده ميشد.
اما فرم وب مانند يك برنامه كامل اجرا (Execute) ميشود و نتيجه آن يك HTML است. همانطور كه قبلاً مشاهده گرديد فرمهاي وب با پسوند aspx و به صورت يك فايل متني هستند. در يك سرور دات نت (هر IIS Serverي كه NET Framework. بر روي آن نصب شده باشد)، وقتي كه يك مرورگر، درخواستي براي ديدن يك aspx ميدهد runtime مربوط به ASP.NET آن صفحه را تجزيه و تحليل كرده و آن را كامپايل ميكند. اين مرحله شبيه به نحوه كار ASP كلاسيك است، به غير از اينكه نتيجه اين كار در يك كلاس از نوع دات نت ذخيره ميشود. اين كد، يك كد كامپايل شده است و مانند ASP كلاسيك نيست كه به صورت تفسيري در هنگام لزوم اجرا شود. اين روش اجرا سرعت را در هنگام فراخواني مجدد aspx بالا ميبرد.
به طور كلي يك پروژه برنامه اينترنتي در دات نت (بيسيك) حداقل يك فايل aspx و يك فايل aspx.vb دارد، كه در اولي كدهاي HTML مانند ASP كلاسيك وجود دارد و در فايل دوم كدهايي كه براي هر كدام از اجزا نوشته ميشود قرار ميگيرد.
به علاوه در اين نوع پروژه يك فايل Global.asax قرار دارد كه مشابه Global.asaدر ASP كلاسيك است. همچنين فايل با نام Web.Config وجود دارد كه با ساختار XML ذخيره شده است و اطلاعاتي در باره پروژه را در خود ذخيره ميكند.
اين فايلها در دو مكان قرار ميگيرند. مكان اصلي سرور اينترنتي است كه برنامه بايد بر روي آن اجرا شود، همچنين يك نسخه از آن در قسمت Cache ويژوال استوديو ذخيره ميشود. هنگامي كه در ويژوال استوديو تغييري بر روي پروژه ميدهيد آن تغيير در هر دو مكان اعمال ميشود.
وقتي بوسيله ويژوال استوديو ميخواهيد برنامه خود را انتقال بدهيد، ويژوال استوديو مانند يك برنامه معمولي با پروژه رفتار ميكند. تمامي كدهاي آن را به فايل DLL تبديل ميكند و هيچ سورسي انتقال نمييابد. البته فايلهاي aspx به همان شكل انتقال مييابند. در هنگام نصب نيز فايلهاي DLLي كه بايد در سرور اينترنت قرار گيرند در آن جا كپي ميشوند. در هنگام اجرا فايل aspx و DLL بعد از تلفيق با هم به مرورگر درخواست كننده ارسال ميشود.
براي مثال يك پروژه به نام Test از فايلهاي زير تشكيل شده است كه در اين پروژه Webform1.aspx صفحه اصلي پروژه ميباشد:
WebForm1.aspx
WebForm1.aspx.vb
Global.asax
Global.asax.vb
Web.Config
كنيد كه ما فايل Global.asax را نساختهايم، بلكه خود ويژوال استوديو دات نت بود كه اين كار را به شكل خودكار انجام داد. وقتي با كليد F5 برنامه را اجرا ميكرديم فايلهاي WebForm1.aspxوGlobal.asax مستقيماً، بدون تغيير بر روي سرور اينترنت قرار ميگرفتند. اما فايلهاي WebForm1.aspx.vb و Global.asax.vb كامپايل ميشوند و نتيجه در فايل Test.dll قرار ميگيرد و در سرور در كنار دو فايل قبلي كپي ميشود.
وقتي بوسيله مرورگر فايل aspx فراخوانده ميشود، ASP.NET به صورت پويا يك فايل CLS براي آن ايجاد ميكند، سپس اين فايل به فايل dll كامپايل ميشود. اين فايل dll در نهايت فايل Test.dll را صدا ميزند و نتيجه اجرا به HTML تبديل شده و به مرورگر بازگردانده ميشود.
در ظاهر اين مراحل، اجراي يك صفحه را بسيار كند ميكند، ولي تمام اينها فقط يك بار و در هنگام اولين درخواست ديدن صفحه اتفاق ميافتد. فايل كلاسي كه ساخته شد در مكاني ذخيره شده و تا هنگامي كه آن را تغيير نداده باشيد ثابت ميماند. بنابراين در دفعات بعدي فراخواني صفحه، سرعت اجرا و نمايش آن خيلي زيادتر ميشود.
ارتباط Asp.Net با پايگاه داده
در اين قسمت روشها و ابزارهاي مورد استفاده در ASP.NET جهت برقراري ارتباط با پايگاه داده، نشان دادن دادهها، دستكاري دادهها، بهنگام سازي و… توسط اشيايي چون مهيا كنندههاي بانكهاي اطلاعاتي، DataSetها XML، و… معرفي ميشود.
بطور خلاصه راهي را كه بايد طي كرد تا به پايگاه داده متصل شده، آنرا باز كرده و دادهها را دستكاري كرده و دستورات را اجرا نمود، بوسيله يك تهيه كننده (Provider) اطلاعات مشخص ميشود. در ASP.NET معمولاً از دو روش براي اين كار استفاده ميشود. روش اول اينكه اگر پايگاه داده شما از نوع SQL Server باشد بايستي با مدل SQL Client كار كرد و اگر پايگاه داده شما غير از SQL Server باشد (در حال حاضر) بايد از روش ديگر يعني مدل OleDb استفاده نمود. بعنوان مثال اگر پايگاه داده شما Sybase,Oracle و يا Access باشد بايد از روش OleDb استفاده كنيد.
براي اين منظور ابتدا بايستي فضا نام مورد نياز را در فايل Code-behind وارد كنيد: (در اينجا از پايگاه داده SQL استفاده شده است.)
mports System.Data
mports System.Data.SqlClient
Dim con As SqlConnection
براي برقراري ارتباط با پايگاه معمولاً از كد زير استفاده ميشود:
بايد توجه داشت كه data source، user id و id براساس سيستم مورد نظر كه برنامه روي آن اجرا ميشود تغيير ميكند.
Con.Open()
حال بوسيله متد open ارتباط باز ميشود:
لازم به توضيح است كه در پايان كار بوسيله متد Close ارتباط را خاتمه ميدهيم. به محض ارتباط با پايگاه داده ميتوان دستورات را به آن فرستاد. اين كار معمولاً بوسيله شي SqICommand انجام ميشود. جهت انجام اين كار ميتوان يك دستور SQL يا نام يك روال ذخيره شده را مشخص نمود و بنا به مقتضيات ميتوان اعمال مختلفي را روي پايگاه پياده نمود:
Dim cmd As Sq|Command
Dim strSq|As String
StrSq|=”Select* from table”
Md=New Sq|Command(strSq|,con)
ملاحظه ميكنيد كه كلاس Command از دو پارامتر رشته SQL و نام رشته ارتباطي براي فرستادن دستورات به پايگاه داده استفاده ميكند. براي مثال آنچه را كه در عبارت فوق ديديد ميتوان به بخشهاي كوچكتر زير تقسيم كرد.
روشهاي فوق دقيقاً يك كار مشابه را انجام ميدهند با اين اوصاف كه در عبارت آخر بجاي شيء ارتباطي از يك رشته ارتباطي استفاده شده است. تا اين مرحله هنوز عبارات فوق را به اجرا درنياوردهايم. براي اين كار راههاي متفاوتي وجود دارد:
-از ExecuteNonQuery زماني استفاده ميشود كه قصد برگرداندن دادهها از پايگاه مورد نظر نباشد مثلاً در مواقعي كه از دستورات SQL جهت درج (Insert) و بهنگام سازي (update) استفاده شود.
-از ExecuteReader براي خواندن و برگرداند اطلاعات از پايگاه استفاده ميكنيم.
Dim dr As Sq|DataReader
D dr=cmd.EcxcuteReader
-براي دستكاري يك تك مقدار مشخص و مورد نظر از متد ExecuteScalar استفاده ميشود.
-براي خواندن دادهها معمولاً از كلاس DataReader استفاده ميشود.
-براي خواندن نه براي اضافه كردن يا بروز كردن – اين شيء بصورت مستقيم به پايگاه داده دسترسي دارد و فقط خواندني (Read Only) است. البته اين خاصيت محدوديتي براي آن است اما براي خواندن ساده داده روشي كامل بشمار ميرود.
شيء بعدي كه مورد بحث قرار ميگيرد كلاس Data Adapter است.
Sq|DataAdapter اطلاعات را ميگيرد و يك ارتباط منطقي بين دادهها و كلاس Dataset ايجاد ميكند. بطور كلي ميتوان گفت Data Adapter در نظر اول معادل Data Command ميباشد.
ملاحظه ميكنيد كه شيء Adapter از دو پارامتر-يكي رشته دستورات SQL و ديگري رشته ارتباطي – براي فرستادن دستورات به پايگاه داده استفاده ميكند. بطورمعمول DataAdapter براي پر كردن DataSetها و بروز كردن پايگاه بوسيله يك DataSet و اجرا كردن دستورات بكار ميرود.
Dim ds As DataSet=New dataset
Dim sq|Adapter As New Sq|DataAdapter (“Select*From
Table1”,con)
Sq|Adapter. Fill(ds.””)
ملاحظه ميكنيد كه شيء Adapter از دو پارامتر – يكي رشته دستورات SQLو ديگري رشته ارتباطي – براي فرستادن دستورات به پايگاه داده استفاده ميكند. بطور معمول DataAdapter براي پر كردن DataSetها و بروز كردن پايگاه بوسيله يك DataSet ذخيره ميشود.
Web.Config: بيشتر برنامههاي كاربردي كامپيوتري داراي بخشي به نام Setup هستند كه براي انجام تنظيمات متناسب با استفادههاي مختلف كاربران مورد استفاده قرار ميگيرد. برنامههاي كاربردي مبتني بر Web نيز كه داراي كاربران زيادي هستند از اين قائده مستثني نيستند و احتياج به انجام تنظيماتي متناسب با كاربردهاي مختلف خود دارند.
در ASP.NET اينگونه تنظيمات كه مربوط به منابع مورد استفاده برنامه كاربردي، اطلاعات محلي، اطلاعات امنيتي و.. ميشوند در داخل يك فايل XML ذخيره ميشوند كه نام آن Web.configاست و طبعاً به مانند اسناد WML شامل تعدادي تگ (معادل Tag در HTML) است و به كوچك و بزرگ بودن حروف نيز حساس است (Case Sensitive).
در اين مقاله به اختصار به توضيح در مورد تگهاي مهم اين فايل و چگونگي تنظيم خصوصيات مهم اين تگها و كاربردهاي آنها ميپردازيم. پيش از ادامه مطلب اين نكته را متذكر ميشويم كه اين فايل شامل تعداد زيادي تگ با خصوصيات مختلف است كه هر يك به جنبهاي از يك برنامه كاربردي تحت Web مربوط هستند. در اين مقاله در مورد تگهاي پر كاربرد و مهم اين فايل و خصوصيات مهم آنها اطلاعاتي ارائه شده است براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر در مورد هر يك از تگها و خواص آنها بايد به منابع تخصصي مرتبط با هر بخش رجوع كرد.
محل و محدوده عملكرد فايل Web.config:
به طور طبيعي هر برنامه كاربردي Web در ASP.NET داراي حداقل يك فايل Web.Config در داخل دايركتوري ريشه خود ميباشد كه به طور خودكار توسط Visual Studio.NET در زمان ايجاد اين Web Application ايجاد شده و با مقادير پيش فرض در دايركتوري ريشه برنامه كاربردي قرار ميگيرد. ولي برنامه نويسان ميتوانند بر حسب نيازها و كاربردهاي برنامههاي خود تعداد بيشتري از اين فايل XML را در داخل دايركتوريهاي مختلف برنامه ايجاد كنند و براي تنظيمات فايلهاي داخل همان دايركتوري يا زير دايركتوريهاي آن به كار گيرند.
تنظيمات هر فايل Web.Config به فايلهاي داخل زير دايركتورياي كه در آن قرار دارد و همچنين زير دايركتوريهاي آن اعمال ميشود. همچنين برنامه نويس ميتواند از طريق كدهاي داخل هر فايل Web.configمنابع و دايركتوريهاي مورد نظر را تغيير دهد.
براي درك بهتر نحوه ارتباط فايلهاي Web.config در يك برنامه كاربردي Web، مثال زير را بيان ميكنيم.
اگر يك دايركتوري به نام main و دو زير دايركتوري به نام Sub1 و Sub2 در برنامه كاربردي موجود باشند كه در درون هر كدام از اين دايركتوريها يك فايل Web.Config قرار داشته باشد تنظيمات هر فايل Web.config بر فايلهاي داخل زير دايركتوري آن اعمال ميشود اما اگر در يك فايل Web.config كه داخل زير دايركتوري Sub1 يا Sub2 قرار دارد يكي از تنظيماتي كه در فايل Web.Config كه داخل main قرار دارد صورت نگرفته باشد مقدار تنظيم شده در داخل فايل موجود در main به زير دايركتوريها به ارث ميرسد.
نكتهاي كه بايد در اينجا به آن اشاره كرد اين است كه كاربران برنامه وب به محتواي فايلهاي Web.config دسترسي ندارند.
ساختار فايل Web.Config:
هر فايل Web.config شامل يك بخش پايه است كه همان دو تگ <configuration> و </configuration> هستند و بقيه محتوا درون اين دو تگ قرار ميگيرد. پس ساختار كلي هر فايل Web.Config به صورت زير است:
<Configuration>
<!__ Some Configurations__>
</configuration>
محتواي هر فايل Web.congif شامل دو بخش اساسي است: معرفي و تنظيمات.
بخش معرفي داخل دو تگ <configsectons> و </configsections> قرار ميگيرد و بخش تنظيمات، تنظيمات مربوط به منابع معرفي شده در اين تگها را شامل ميشود.
ابتداي فايل Web.Config و بعد از تگ <configuration> تگ <configsections> قرار دارد. داخل اين تگ و تگ جفت آن يعني </configsectons> تگهايي جهت معرفي منابع و اداره كننده قسمتها قرار دارد. حال كه با ساختار كلي فايل Web.config آشنا شديم در ادامه به توضيحاتي در مورد تگهاي مهم اين فايل و خصوصيات آنها ميپردازيم.
Location:
پيشتر اشاره شد كه تنظيمات هر فايل Web.config بر فايلهاي داخل ريشه اين فايل و زير دايركتوريهاي آن اعمال ميشوند، حال اگر بخواهيم تنظيمات يك فايل Web.config را بر دايركتوري خاصي اعمال كنيم تنها لازم است اين تنظيمات را داخل يك جفت تگ <locatioon> و </iocation> قرار دهيم يعني شكل كلي استفاده از اين جفت تگ به صورت زير است:
<|ocation path=”ur|”>
<!—Configurations__>
</|ocation>
اطلاعات محلي:
از تگ <globalization> براي تعريف خصوصيات فرهنگي و زباني برنامه كاربردي استفاده ميشود. خواص مهم اين تگ عبارتند از:
culture: فرهنگ برنامه كاربردي را تعيين ميكند.
Requestencoding: شكل رشتههاي درخواست شده را تعيين ميكند (براي مثال Unicode).
Responseencoding: شكل رشتههاي پاسخ را تعيين ميكند.
تگهاي امنيتي:
درون فايلWeb.Config تگهايي جهت تنظيم مقادير و خصوصيات امنيتي برنامه كاربردي قابل تعريف هستند. جفت تگهاي <authentication> و </authentication> و <authorization> و </authorization> ساختار امنيتي درون فايل Web.Config را ميسازند كه داراي خصوصيات و مقادير متفاوتي هستند كه توضيح در مورد آنان به مباحث مقدماتي امنيت در ASP.NET برميگردد ولي در زير توضيح كوتاهي از هر يك از اين جفت تگها ارائه ميگردد.
تگ <authentication>: اين جفت تگ به تعيين شكل تاييد اعتبار در برنامه كاربردي تحت Web ميپردازد. از طريق خصوصيت mode كه چهار مقدار Form، Passport، Windows، None را ميپذيرد ميتوان شكل تاييد اعتبار را به ترتيب بر مبناي ساختار امنيتي IIS، سرويس تاييد اعتبار Passport شركت مايكروسافت، استفاده از cookieها و بدون استفاده از سيستم امنيتي تعيين كرد.
تگ <authorization>: اين جفت تگ براي تعيين كاربران واجد شرايط و يا فاقد شرايط ورود به محدوده تحت كنترل فايل Web.config استفاده ميشود. با استفاده از دو تگر <allow> و <deny> ميتوان كاربراني كه اجازه ورود به محدوده تحت حفاظت را دارند و فاقد اين اجازه هستند استفاده كرد.
خطاي زمان اجرا:
تگ <customerrors> جهت تعيين شكل عملكرد برنامه در زمان وقوع يك خطاي پيش بيني نشده در زمان درخواست يك صفحه توسط كاربر به كار ميرود. اين تگ داراي دو صفت مهم است كه در زير توضيح داده شدهاند.
Mode: اين صفت جهت تعيين نوع عملكرد برنامه كاربردي در مواجهه با خطا به كار ميرود و يكي از سه مقدار On,RemoteOnly و off را ميگيرد. با تنظيم اين صفت با مقدار RemoteOnly در صورت بروز خطاي زمان اجرا صفحه از پيش تعيين شده در قسمت RemoteOnly در صورت بروز خطاي زمان اجرا صفحه از پيش تعيين شده در قسمت defaultredirect براي كاربران نشان داده خواهد شد ولي كاربراني كه بصورت محلي از برنامه استفاده ميكنند (مقابل سرور نشستهاند) صفحه خودكار ASP.NET و جزئيات خطا را خواهند ديد. با تنظيم اين صفت با مقدار On در صورت بروز خطاي زمان اجرا همواره صفحه از پيش تعيين شده در قسمت defaultredirect نشان داده خواهد شد. با تنظيم اين صفت با مقدار Off صفحه خطاي خودكار ASP.NET به نمايش درميآيد كه از لحاظ امنيتي گزينه مناسبي نيست.
Defaulrtedirect: آدرس Ur|فايلي را كه براي نمايش خطا در زمان تنظيم خصوصيت Mode با مقدار On يا RemoteOnly بكار ميرود تعيين ميكند.
وضعيت جلسه كاري:
تگ <sessionState> براي تعيين وضعيت جلسه كاري مورد استفاده قرار ميگيرد و مدت زمان يك جلسه كاري و همچنين شكل تعيين درخواست كاربران را تعيين ميكند. از صفات مهم اين تگ يكي Cookiless است كه تعيين ميكند جلسه كاري كاربران از طريق Cookieها يا Session|Dها نسبت داده شوند كه دو مقدار true يا False را ميگيرد: true براي استفاده از Session|D و false براي استفاده از Cookie.
فصل پنجم
پياده سازي وب سايت
پياده سازي پروژه وب سايت هتل
هنگامي که صفحه به طور کامل طراحي و قابل اجرا شد بايد انرا به يک سرويس دهنده ميزبان انتقال دهيم تا کاربران بتوانند به آن دسترسي پيدا کنند.ما براي پياده سازي سايت با يک ميزبان WEB يا ASP در مورد بهترين راه نشر آن گفتگو کرديم.
آزمايش کردن صفحه
در بسياري از ويرايشگرهاي وب روش دستي يا اتوماتيک براي امتحان کردن عملکرد صفحه طراحي شده به دفعات توصيه مي شود در پروژه حاضر براي طراحي از نرم افزار Dreamweaver استفاده شده است.در اين نرم افزار مي توان براي امتحان کردن صفحه از دکمه F12 استفاده کردو صفحه هاي طراحي شده را در Browser آزمايش کنيم.
پيدا کردن ميزبان(HOST)
به منظور قرار دادن فايل هاي طراحي شده در شبکه بايد براي پيدا کردن ميزبان مورد نظر هزينه اي را پرداخت کنيم .صدهاو يا هزاران شرکت در دنيا وجود دارند که به عنوان ميزبان ثبت شده اند.اگر هزينه ها به صورت ماهيانه باشد به خدماتي که ارائه مي دهد بستگي دارد.بعضي از شرکت ها نيز با ارائه تبليغات مورد نظرشان به صورت مجاني ميزبان مي شوند.گرچه مي توانيد براي پيدا کردن شرکت هاي ميزبان در اينترنت جستجو کرد ولي بهتر است که با ديگران در اين مورد صحبت نمود يا در صفحات زرد (Yellow page) محل آنها را جستجو نمود.
در انتخاب علاوه بر قيمت عوامل مهم ديگري نيز وجود دارند که در زير به آنها اشاره شده:
چه مقدار فضا براي وب سايت ما اختصاص مي دهد. هرگز نبايد بيش از نياز خود انتخاب کنيد و به ياد داشته باشيد که فايل هاي HTML نيازمند فضاي اندکي مي باشند اگرچه فايل هاي تصويري¸صوتي...حجم زيادي دارند.
آيا ميزبان مورد نظر¸خدمات فني نيز ارائه مي دهد؟ اگر چنين باشد با تلفن يا ايميل در چه مدت زماني مي توانيم با آن ارتباط برقرار کنيم؟
آيا يک نام Domain به شما اختصاص مي دهد؟ چه هزينه اي بايد بپردازيد؟
سرعت ارتباط با اينترنت ميزبان چگونه است؟ زيرا بدينوسيله سرعت انتقال صفحه به کاربر و يا بينندگان صفحه شما مشخص مي شود.چندين ارتباط مي تواند در صورت خرابي يک ارتباط برقرار کند؟
آيا به شما امکان اجراي صفحات ASP.NET را مي دهند؟
آيا آماري از بينندگان صفحه به شما ارائه مي دهند؟
گرفتن يک نام Domain
عموما آدرس يک صفحه وب (URL) از نام Server ومسير فايل موجود بر روي آن تشکيل مي شود. هنگامي که از يک شرکت ميزبان استفاده مي کنيم ¸آن ها قسمتي از Server را براي شما اختصاص مي دهند و سايت شما نام آنرا به خود مي گيرد. اگر نخواهيم نام شرکت ميزبان نشان داده شود بايد يک نام Domain اجاره کنيد.بايد توجه داشته باشيد که داشتن نام Domain مخصوص¸ به کاربران شبکه امکان دسترسي سريع و آسان را فراهم مي کند.يکي ديگر از مزيت هاي Domain اين است که در هنگامي که ميزبان را تغيير مي دهيد¸ تمام صفحات با همان نام Domain قابيل دسترسي خواهند بود.
انتقال دادن فايل ها به Server
براي اينکه در شبکه¸فايل هاي طراحي شده را قرار دهيد بايد آنها را در سايت مورد نظرمان قرار دهيم.يکي از ساده ترين راه ها¸استفاده از برنامه FTP مي باشد.براي انتقال صفحات وب مي توان از نرم افزارDreamweaver استفاده کرد.
طراحي صفحات وب موضوعي كاملاً سليقه اي است اينطور به نظر مي رسد كه بيشتر مردم دقيقاً مي دانند كه سليقه شان چه چيزي را مي پسندد و چه چيزي را رد مي كند .
اما زيبايي و ظاهر يك سايت فقط نيمي از داستان است و اغلب مشكلاتي نظير قابليت استفاده مشكلات اجراي فني ، و صفحاتي كه به كندي بارگذراي مي شوند نيمه ديگر آن است كه من سعي كرده ام آن را در اين پروژه بيشتر مورد بررسي قرار دهم
در اينجا هدف آن است مه مباحثي فراتر از رفتار هاي بصري مورد بحث قرار گيرند ، مواردي كه باعث مي شوند سايت ها به درستي كار كنند . قابليت استفاده مطمئناً يكي از اين موارد خواهد بود . من تلاش كرده ام تجربياتي كه از ساخت سايت ها در طي چندين سال كسب كرده ام را در اختيار تان بگذارم ، برخي پروژه هايي كه كار كرده ام موفقيت آميز بوده اند و برخي ديگر با شكست روبه رو شده اند و من نه تنها از موفقيتهاي ، بلكه از شكستها نيز درس گرفته ام و البته در صنعتي به جواني طراحي وب ، تجربه بهترين معلم است ، من در اين پروژه سعي كرده ام توازني بين خواسته هاي طراح و نياز هاي كاربر ، شكل ظاهري و عملكرد و منحصر به فرد بودن و انسجام بر قرار كنم ، البته با توجه به آنچه كه در رسانه آشفته اي به نام وب قابل اجرا است .
بعد از مطالعه اين پروژه بي خوبي درك خواهيد كرد كه طراحي وب تركيبي از هنر علم و ، الهام و اجرا ، و در نهايت ناكامي و سربلند است ، شما ممكن است در زمينه طراحي و زيبا سازي سايت تبحر داشته باشيد ولي در ز مينه تكنولوژي و يا تحويل سايت با مشكل مواجه باشيد . حقيقت آن است كه طراحي وب اين دو جنبه را با هم احاطه كرده است و سرمايه گذاري در شناخت عميقتر رسانه و مشكلات فني در پروژه هاي آتي سودمند خواهد بود
با اين حال هنگامي كه اين كتاب را مي خوانيد ممكن است تمام توصيه هاي ارائه شده از جانب من موافق نباشيد و حتي شايد در يابيد كه بعضي قوانين و توصيه ها از انسجام كافي برخوردار نيستند . اما همانها نيز ممكن است جرقه اي را در ذهن شما باعث شوند و نقطه شروعي براي كشف هاي تازه به حساب بيايند . بنابراين قبل از آنكه چنين قوانين و توصيه هايي را فراموش كنيد بهتر است آنها را بسنجيد . طراحان بزرگ ، صرفنظر از رسانه اي كه حوزه كاري آنها محسوب مي شود ، سعي مي كند ابتدا قوانين وضع شده را به خوبي شناخته ، سنجيده و سپس در صورت لزوم تغيير دهند . پيشرفتهاي واقعي به ندرت به خاطر ناداني يا خود بيني اتفاق مي افتند .
متأسفانه يك فرآيند گام به گام ثابت و تضمين شده جهت ساخت يك سايت وب عالي وجود ندارد . برخي چيز ها واقعاً نياز به تجربه دارند . ايجاد يك سايت مطلوب و كامل نيازمند ساختن سايت هاي بي شماري و حتي مرور كردن سايت هاي ساخته شده است . با اين حال مي توانم بگويم كه اگر شما اين پروژه را بخوانيد ، حداقل نصف آنچه كه براي سا ختن سايت هاي عالي نياز داريد را فرا خواهيد گرفت . باقي كار به عهده شما و خلاقيت شماست .
باتشكر،
بهنام ناطق
ماهيت وب
بيشتر طراحان وب از نقطه نظر نگاه خود به طراحي وب مي پردازند ، آنها علاقمند هستند كه خودشان را با استعارات مشخص و با تبليغات فراوان نشان دهند . به هر جهت اينترنت براي شما ايجاد تجارت و نيز قابليتي براي ارتباط نزديك ارائه مي دهد .كاربران ميتوانند اطلاعات و محصولاتي را كه در خور نيازشان ميباشد را پيدا كنند .
در اين اينجا شما با انواع ابزارهاي طراحي آشنا خواهيد شد و به طبيعت آنها نيز پي خواهيد برد . اينترنت معموليترين رسانه واسطهاي است كه كاربر را آماده ميسازد كه تصميم بگيرد كه چه رسانههاي انتشاري ، اينترنت يك رسانه تبادلي ( دو طرفه ) تلقي شود .
اكثراً رسانهها تأثير گذار هستند و هدف آنها ايجاد علاقه كافي است تا اينكه سرانجام بتواند تبادل مطلوب را انجام دهند .
ماهيت خواندن يك مجله و يا ديدن برنامههاي تلويزيون ذاتي و بالفطره نيست و معمولاً كار انفردي است . در اصل عمل خواندن مطبوعات يا تماشاي برنامههاي تلويزيوني بالفطره عملي تبادلي نيست و در حقيقت بين عمل خواندن يا تماشاي تلويزيون با عمل تبادل تفاوت وجود دارد . تنها تبادل انجام شده در مورد خوانندگان و بينندگان ، گرفتن اطلاعات از طريق خواندن يك كتاب يا مجله يا تماشاي برنامه تلويزيون است . ( بصورت يك طرفه )
بنابراين ايجاد اطلاعات جهت رسانههاي گروهي به راهكارهاي متفاوتتري نسبت به ايجاد اطلاعات مربوط به اينترنت نياز دارد .
مشاهدات بي عيب اينترنت مانند ثبت رويداد بر روي مرورگر وب ، دلالت بر درخواست كاربران و واكنش سرور دارد . به عبارت ديگر انجام يك داد و سند و تبادل مي باشد .
بعلاوه با اين طبيعت ، اينترنت نمي تواند بصورت خطي عمل كند . اگر كاربر تصميم به انجام داد و ستد و تبادل داشته باشد ، ابتدا بايد به سايت راهنمايي و هدايت شود، و سپس براي تجارت در سايت بماند و گردش كند و در پايان دوباره به سايت بازگردد و نيز بايد در نظر داشت كه كاربر ميتواند براي انجام داد و ستد در هر لحظه به هر سايت ديگري مراجعه نمايد .
هدايت و توسعه وب جاري
پيشرفت وب از چند سال پيش شروع شد اضافه شدن چند رسانهاي ها در وب ، دلالت بر پيشرفت وب دارد . اين نوع جديد از اطلاعات در حال حاضر در اينترنت قابل دسترس ميباشد . محتواي اطلاعات عبوري در اينترنت به عنوان جزء اصلي خيلي از پروژهها و برنامهها محسوب ميشود . مزيت عبور اطلاعات در بازتاب اطلاعات و آمار و ارقام ميباشد . به اين صورت كه در زماني كه كاربر آن را در خواست كند از پايگاه دادهها عبور ميكند و بدست كاربر ميرسند . اينترنت دومين پيشرفت خود را بعد از ايجاد تجارت الكترونيك در تاريخچه توسعه وب انجام داد . كارمندان شركتها و صنايع مي توانند با اين توانايي عبور اطلاعات تجاري خود را از خانه انجار سال و دريافت كنند و نتيجه آن خيلي كارآمدتر و پربارتر از حضور در محيط كاري ميباشد . شبكه داخلي شركت با بكارگيري وب براي فروشندگان بيروني و شركاي تجاري ميتواند اطلاعات درخواست شده را سريعتر از بيرون انتقال دهند و سلسله مراتب يك تجارت را به پيش ببرند .
براي مثال شركت A براي شركت B كاغذ توليد ميكند اگر كمپاني A بخواهد به شركت B دسترسي پيدا كند اين امر با بكارگيري شبكه داخلي شركت امكانپذير ميباشد . بنابراين شركت A ميداند كه چه موقع شركت B به محمولهاي ديگري نياز دارد و نيز شركت A ميتواند نخستين قدم براي تهيه محموله قبل از درخواست از طرف شركت B را بردارد .
ابزارها و تكنولوژي
سالها مذاكرات زيادي درباره اينكه چه ابزارهاي خاصي در فرآيند گسترش وب استفاده ميشود ، وجود داشت . به هر جهت امروزه خيلي از ابزارهاي ويرايشگر وب در ردههاي چهارم و پنجم قرار گرفتند .
مذاكرات بيشتر پيرامون آن بود كه طراحان وب از كدام ابزارها استفاده كنند نه اينكه صرفاً بخواهند از ا بزاري خاص استفاده كنند . بطور ايدهآل تركيب كد هاي دستي و WYSIWYG بهترين گزينه از نقطه نظر توسعه امروزي است . انجام اين عمل ساده زمان زيادي براي توسعه يك سايت HTML با كد نويسي را ميگيرد . احتياجات به روز رساني اطلاعات مستلزم آن است كه بين صفحه وب و يك سايت محلي اتحاد و پيوستگي ايجاد شود . امروزه WYSIWYG از استاندارد خارج شده است .
و از Dream Wearer , Front Page استفاده ميشود . در آينده ميتوانيد تشكيلات خود را به آخرين درجه پيشرفت برسانيد و همواره با زمان جلو رويداين ابزارهاي قدرتمند كه در صنعت نيز قابل رقابت هستند در دوره CIW ارائه خواهند شد . اين ابزارها با هم هماهنگي خاصي دارند .
رسانههاي واسط
طراحان وب بايد در مورد ديگر تفاوتها و مشكلاتي كه در طراحي وب در مقايسه با رسانههاي ديگر بخصوص چاپ پيش ميآيد آگاه شوند . در ابتداي زمان طراحي وب ، بسياري از سايتها بصورت HTML ساده و بصورت بروشورولي باخاصيت وب توزيع ميشدندو اين شيوه باعث شد كه كمپانيها خيلي سريع اطلاعات خود را بر روي وب ارسال كنند . بعلاوه وب به عنوان قلمرو جديد بود كه نه سنديتي براي آن وجود داشت و نه اطلاعات معتبري براي تأئيد اعتبار آن بود .
بيشتر كمپانيها خيلي زود آموختند كه ارسال بروشور بر روي وب موثر تر از استفاده از رسانههاي ديگر نيست . به طور كلي در يك جمله ميتوان گفت صفت چاپ خاصيت خطي دارد يعني از يك خط به خط ديگر و از يك صفحه به صفحه ديگر . ....
ولي وب يك رسانه خطي نيست و به همين سبب خواص متفاوتتري دارد و هنگامي كه در داد و ستد از آن به عنوان يك قالب خطي استفاده شود خواص متفاوتي از خود بروز ميدهد . بيشترين ويژگي متفاوت وب در برقراري ارتباط دو طرفه با كاربران ميباشد . صنعت چاپ نميتواند مشاهدات كاربران را بصورت فرم تخصصي در آورد . و در يك جمله ديگر ميتوان گفت رسانه وب ميتواند امكانات ارتباط دو طرفه را به بهترين صورت انجام دهد و براي كاربر فرم شخصي ايجاد كند . و اين پديده يك ارتباط مستقيم بين تجار و كاربران ( خريداران ) را برقرار ميكند . در طي اين كتاب شما با ابزارهاي زيادي در توسعه صفحات وب آشنا خواهيد شد اما توجه داشته باشيد كه هدف از اين پروژه آگاهي شما از امكاناتي است كه هر كدام از اين ابزارها به شما ميدهندو اين شما هستيد كه در نهايت تصميم گيرنده اصلي خواهيد بود كه كدام ابزار فوايد بيشتري براي نظام مند شدن مقاصدتان دارد .
محاسبه مهارتهاي HTML خود
در اين تمرين شما مهارت HTML خود را با ايجاد يك صفحه ساده محاسبه خواهيد كرد . شايان ذكر است كه مندرجاتي شما بكار ميبريد ميتواند متفاوت از مندرجات بكار برده شده در اين تمرين باشد .
تمرين ايجاد يك صفحه وب پايه :
در اين تمرين شما يك صفحه وب ساده ايجاد خواهيد كرد و توانايي HTML خود را محك ميزنيد.
1ـ از الگوي HTML براي ايجاد قالبهاي زير استفاده كنيد .
ـ Table
ـ Hyper Link ( استفاده از پروتكل HTTP )
ـ Font
ـ Image
در اين فصل شما با مفاهيم تكنولوژي و ابزارهاي مورد استفاده آن و مختصراًبا مشكلاتي كه براي بكارگيري اين تكنولوژي استفاده ميشود آشنا شديد و در نهايت مهارت HTML خود را محاسبه كرديد .
معرفي فصل
كيفيت مندرجات سايت شما و نمايش آن از عوامل موفقيتهاي اصلي سايت هستند . يكي از بزرگترين اشتباهاتي كه شما در ساخت و توليد و نمايش مندرجات روي وب داريد دخالت دادن استانداردها ، تمرينها و تعهدات رسانههاي ديگر مثل چاپ ميباشد . وب رسانه متفاوتتري از بقيه رسانههاي موجود است و بنابراين استانداردهاي متفاوتتري براي توسعه آن نسبت به بقيه رسانهها مثل چاپ ويدئو و ساير رسانههاي سنتي وجود دارد . اين فصل به شما خلاصهاي از بيشتر ملزوماتي كه شما نياز داريد براي توسعه كار آن آنها را در نظر بگيريد ارائه ميدهد .
كاربران وب و نكاتي در طراحي سايت
حدس ميزنيد كه چه مقدار از متن صفحه وب شما به طور واقعي توسط كاربر خوانده ميشود ؟ تمام آن ؟ بيشتر آن ؟ حقيقت آن است كه كاربران اغلب هيچ مقداري از آن را نميخوانند . به دنبال اين جمله بايد گفت كه درحدود 80% از مردم فقط در مندرجات سايت پويش ميكنندو به دنبال نكات و عبارت كليدي ميگردند . به طور متوسط 25% كاربراي در خواندن روي مانيتور نسبت به خواندن از روي چاپ آهستهتر عمل مي كنند . بنابراين ،اين واقعيت چگونه بر ساختار صفحه شما اثر ميگذارد؟ به عنوان يك طراح شما بايد صفحهاي ايجاد كنيد كه كاربران بتوانند سريع آن را كاوش كرده و اطلاعات مطالبه كرده را پيدا كنند . بخاطر آوريد كه يكي از تناقضات در طراحي وب اين است كه تصور كنيد كه وب فرم ديگري از رسانه چاپ است . هنگامي كه طرح يك صفحه با مندرجات مشابه به يك مجله و يا بروشور ايجاد ميكنيد كاربران به طور مسلم به سايت ديگري خواهد رفت چرا كه شما در نظر نگرفتيد كه ماهيت مطالب بر روي وب بايد با ديگر رسانهها به خصوص چاپ متفاوت باشد . هنگامي كه كاربران به سايت شما ميرسند اولين حسي كه در آنها ايجاد ميشود از ا هميت زيادي برخوردار است . مثلاً ممكن است سايت وب شما كه به قصد تجارت ايجاد شده است فقط يك پنجره داشته باشد ولي به هر حال اگر به نظر مشتري غير جذاب باشد شما مشتري خود را به رقيب خود واگذار كرديد . بنابراين اگر بدانيد كه بازديدكنندگان فقط سايت شما را مرور ميكنند متوجه خواهيد شد كه چرا نبايد كاربران رامجبور به خواندن مطالبي كنيد كه براي آنها جالب نيست . كاربران را راضي نگه داريد و آنچه را كه ميخواهند به آنها عطا كنيد ، حتماً آنها به سايت شما باز خواهند گشت . ( قابل ذكر است قواعد بازار يابي در سايتهاي تجاري متفاوت تر از دنياي واقعي ميباشد )
كاربران نميخواهند كه صفحات در هم و نامربوط را ببينند و ازطرفي محتويات و مندرجات سايت نيز ضروري است پس با اين وجود ساختار و انتشار آن هر دو با هم از اهميت برخوردار هستند . معمولاً كاربران سايت شما را براي اطلاعات ويژهاي كه در مورد جستجو و يا خريد و ... ميخواهند بازديد ميكنند .
هر چقدر اين عمل براي آنها آسانتر باشد ، كارشان را راحت و سريعتر انجام ميدهند. كاربران وب فقط علاقهمند به آنچه كه ميخواهند بيابند هستند . كساني كه در كارهاي تجارت خرده و جزئي هستند اعتقاد بر اين دارند كه مشتريها خود خواه هستند ، ولي آنها ميدانند كه پرداخت صورتحساب است كه درهاي تجارت را باز نگه ميدارد و اگر شما اين نكته را درك كنيد صفحهاي بوجود خواهيد آورد كه ساختار آن اهداف تجارت كاربران را تأمين كند .
سايتي نظير سايت www.xnn.com را در نظر بگيريد به محض ورود به سايت سريعاً ميتوانيد مرور كلي از كل سايت داشته باشيد و يا به عبارت ديگر شما ميتوانيد كل سايت را با نگاه از يك عبارت به عبارت بعدي مرور كنيد و آنچه را كه بخواهيد خيلي سريع بدست آوريد . بنابراين تمايل به ديدن مجدد سايت را داريد . سايت فوق از نمونه سايتهاي موفق در جهان ميباشد .
واقعيت در طراحي
يك طراح وب بايد براي فنآوري جديد و اينكه چگونه از ابزارها در طراحي استفاده كند آماده باشد و معمولاً طراحان جديدترين سخت افزارها و نرم افزارها را به كار ميگيرند . به هر جهت اين انگيزه ايجاد مي شود كه شما بايد صفحات دو طرفه ديناميكي ايجاد كنيد كه نرم افزارهاي جديد و قديم را حمايت كنند .اكثريت استفاده كنندگان وب به جستجوي طراحي عالي و پيشرفته نيستند و لي استثنائاتي هميشه در اين قواعد وجود دارند . به هر جهت يك راهنماي خوب در هنگام طراحي وجود دارد كه به قرار زير است :
1ـ بيشتر كاربران از مانيتورهاي Inch 17 يا كمتر استفاده مي كنند .
2ـ بيشتر كاربران با تنظيم تفكيكپذيري 640*480 كار ميكنند .
3ـ بيشتر كاربران داراي مودمهاي با سرعت K56 هستند .
4ـ اغلب كاربران مرورگرهاي وزن 4 به پايين دارند .
5ـ تعداد كمي از مردم زمان زيادي را براي بارگذاري فايلها صرف مي كنند .
همواره در طراحي وب نكات بالا را در نظر داشته باشيد .
ساختار متناسب براي صفحه
طراحي اصلي روزنامه مورد علاقه خود را در نظر بگيريد . در صفحه روي جلد خبر اصلي وجود دارد و بعلاوه متون حاشيهاي هم در آن قرار دارد كه خبرهاي ديگر روزنامه در آن ليست شده است . اين قضيه به چه نحوي در خواندن شما تأثير ميگذارد ؟ اين طرح كلي شما را وادار به خواندن يك خبر در روي صفحه اول نميكند . اگر خلاصه يك خبر كه درستي آن را دنبال ميكنيد ببينيد در آن شماره صفحهاي وجود دارد كه از طريق آن ميتوانيد وارد كل داستان شويد . يعني با يك اتصال شما را به كل مي رساند . اين ساختار اغلب با ساختار يك هرم مقايسه ميشود كه در نمودار شكل زير ترسيم شده است . در اين مدل در ابتدا خلاصه داستان براي شما ارائه ميشود سپس اتصال براي مأخذ و جزئيات آن براي كساني كه علاقهمند هستند قرار داده ميشود . وب ايدهآل ترين رسانه براي اين نوع انتشار است .
با استفاده از ابر اتصالات ميتوانيد كاربران خود را به شرح موضوعات در داستانها ، اخبار و محصولات و سرويسهايي كه داريد هدايت كنيد و نيز ميتوانيد پيش تاريخ و اطلاعات مبسوط و زمان و منابعي را كه روزنامهها به دليل فقدان جا نميتوانند ايجاد كنند را بوجود آوريد . اگر كاربران بخواهند اطلاعات را به طور كامل بخوانند ميتوانند به سمت جهت تعيين شده هدايت شوند . به عبارت ديگر ميتوانند براي پيگيري قضيه حركت كنند .
المانهاي طرح بندي يك صفحه
قبل از شروع به ساختن صفحه يك ديد كلي وساختار كلي از سايت را در نظر بگيريد. شما بايد المانهاي صفحه و نيز چگونگي فعل و انفعالاتي كه آنها با هم دارند را بدانيد . از نقطه نگاه بصري بايد المانهاي انتخابي را در داخل سايت ايجاد كنيد كه اين المانها عبارتند از طرح ، رنگ ،نوع قلم ، تصاوير و چند رسانهايها و ... طرح صفحه منوط به آن است كه طراح بتواند اطلاعات خود را به كاربر نشان دهد اين نوع قالببندي بايد براي درك آسانتر اطلاعات باشد مثل اسناد و گزارشها . اين نوع ساختار به دسته بندي و ساده كردن ، ويرايش و توزيع و پخش اطلاعات كمك ميكند به عنوان يك طرح وب بايد ساختار خود را توسعه دهيد و در اين مرحله تجربيات كاربران ميتواند براي شما بسيار مفيد واقع شود .
موارد زير را در هنگام طراحي يك صفحه در نظر بگيريد :
1ـ Frameset اجازه ميدهد كه صفحات چند گانه شما بصورت واحد ظاهر شود.
2ـ Margin كنترل ميكند كه مطالب چگونه و با چه فاصلهاي از كادر مانيتور شروع شوند .
3ـ Border براي Frame ها و جداول HTML استفاده مي شود .
4ـ رنگ ايجاد يك احساس گيرا و كلي از ساختار سايت و باعث ازدياد توانايي خواندن ميشود .
5ـ Space جدا كردن المانهاي صفحه
6ـ Navigation براي كنترل كاربران براي حركت در سايت
7ـ Rule مندرجات صفحه را به قسمتهاي جداگانه و و ابسته قسمت مي كند .
8ـ White Space باعث كم تر ك ردن بي نظمي المانهاي صفحه ميگردد .
9ـ Table توزيع المانهاي صفحه در جاهاي مختلف صفحه و شكل دادن اطلاعات در ستونهاي مخفي
10ـ Lists به طرح اجازه ميدهد تا اقلام را سازماندهي كنيم .
11ـ Paragraph گروهي از كاراكترهاي متني در صفحه ميباشد .
12ـ Heading level ايجاد سايزهاي گوناگون از متن و طراحي و سازماندهي آن.
13ـ Image مورد استفاده در ايجاد جاذبه ابعادي ، اطلاعات ، Navigation
تعيين كنيد كه سايت شما كداميك از اين عوامل را در بر دارد و شما را در روند توسعه ياري ميدهد و اگر به اين عوامل پرداخته نشود به تدريج منابع و نيروها و زمان خود را از دست خواهيد داد .
طرح معمول صفحه
وب سايتها از قالبهاي اصلي و پايه براي نمايش اجزاء صفحه استفاده ميكنند . شما ميتوانيد اين قالبهاي معمول را از خيلي از سايتها ايده بگيريد .براي مثال Navigator معمولاًدر قسمت چپ بالاي صفحه نمايش داده مي شود و رنگ اين المان اغلب كمي متفاوت تر از رنگ بقيه صفحه است همچنين المان Navigation ميتواند در پائين يك صفحه نيز قرار گيرد .
متن سياه بر روي زمينه سفيد و نيز قرار گرفتن تبليغات كمپاني در بالاترين گوشه سمت چپ صفحه نمايش نيز از قالبهاي متداول ميباشد كه اغلب بكار برده ميشود . اين قالبها و نيز قالبهاي ديگر براي تشخيص اينكه از كدام قالب بايد استفاده شود در عمل مي تواند كمك كند . كاربران هنگامي كه سايت شما را بازديد ميكنند ميدانند كه چه توقعي از آن دارند . در اينجا نمي خواهم بگويم كه كاربران بايد مندرجات و محصولات سايت شما را بدانند ولي بايد اساس و اصول استفاده از سايت شما را بداند و اين اصل شامل كاربردهاي مختلف Navigation و متون و عكسها مي باشد . طرح سايت شما مي تواند با جايگزين شده Navigation در قسمتهاي مختلف ردهبندي شود و نيز نوع قالب بندي به طوري زيادي وابسته به محتويات و مندرجاتي است كه داخل سايت شما قرار گيرد .
سرعت و سايز صفحات ( اسكرول كردن )
كاربران خواهان سرعت زياد هستند . شما اين خواسته آنها را مي توانيد با طراحي صفحاتي با سايزهاي محدود فايلها ميتوانيد تأمين كنيد . با 10 ثانيه مكث در سايت ، كاربران از سايت شما بريده خواهد شد و توجه آنها به سايت را از دست خواهيد و اين نكته بدان معني است كه طراح وب بايد از عكسهاي مقرون به صرفه استفاده كند و انتخاب فايلها بايد با دقت زيادي همراه باشد . بهينه سازي عكسها عامل مهمي در بارگذاري سريعتر آنها است كه بعداً به جزئيات آن ميپردازيم . جدول زير ماكسيمم سايز صفحهاي كه براي واكنش درخواست ارتباطات با سرعتهاي گوناگون مجاز است .
سايز صفحه به معناي سايز تمام فايلها و المانهاي بكار برده شده در صفحه شامل فايلهاي HTML و تمامي عناصر تعبيه شده (jpg , gif) مي باشد .
توجه داشته باشيد كه 1 ثانيه عكس العمل به كاربران اين اجازه را مي دهد كه آنها حس كنند كه به طور آزاد و راحت در ميان اطلاعات جابهجا ميشوند ولي زمان 10 ثانيه نياز دارد كه به توجه كاربر به سايت پرداخته شود . در اواسط سال 1997 مطالعات نشان مي داد كه متوسط سايز يك صفحه وب 44 كيلوبايت است يعني طبق جدول 5 برابر بيشتر از زمان معمول واكنش براي كاربراني كه از ISDN استفاده ميكنند . بنابراين بري بيشتر كاربراني كه از پهناي باند متوسط استفاده ميكنند سرعت بارگذاري بسيار كم خواهد بود . همچنين توجه داشته باشيد كه kb 44 ، 30 درصد بيشتر از بزرگترين حد سايز براي كاربران استفاده كننده از مودم خواهد بود .
دانستن چنين مطالعاتي شما را به سمت توسعه وب متمايل ميكند تا جايي كه كامپيوترها و ارتباطات آنها با يكديگر سريعتر شود . خيلي از وب سايتهايي كه منتشر شده صفحات كوچكي هستند كه از عكسهاي كم مصرف در آن استفاده شده است .
طراحي با دقت و توجه در كيفيت نمايش
توصيه ميشود كه براي طراحي از درجه تفكيك 480*640 استفاده كنيد تا جايي كه بدانيد كاربر از Resolution nd ديگري استفاده مي كند . با طراحي با اين Resolution اطمينان داريد كه كاربران براي ديدن تمام صفحه شما از Scroll استفاده مي كنند . براي پرهيز از ايجاد اسكرول افقي صفحه را از pix 600 پهن تر نكنيد و به خاطر داشته باشيد كه كاربران فقط سايت شما را مرور ميكنند و حاضر نيستند كه براي ديدن تمام صفحه شما از اسكرول استفاده كنند . كيفيت استاندارد و اصلي 480*640 مي باشد كه بيشتر در عمل به كار ميرود هنگامي كه شما با تفكيك 480*640 طراحي ميكنيد اين عدد اثر بيشتري نسبت به درجات تفكيكهاي بالاتر دارد . شكلهاي زير يك وب سايت را در انواع Resolution ها نشان مي دهد . با وجود اينكه هنوز همه از مانيتورهاي 480*640 استفاده ميكنند اما در سالهاي اخير Resolution هاي بيشتري بوجود آمدهاند و شما ممكن است كه بخواهيد تكنولوژي برتر را بدون رها كردن كاربران و با سخت افزار قديمي براي آنها تأمين كنيد . يك راه انجام اين عمل طراحي است كه بتواند سازگاري خوبي با كاربران داشته باشد . در صورت استفاده از Resolution زياد كاربران تصميم به بزرگتر كردن پنجره ميكنند .
المانهاي رنگي نقش مهمي را در اصول و نظام ارائه يك سايت دارند . سبك و روش و فرهنگ و آداب شركتها با ارائه رنگ در سايت و چگونگي هماهنگي و تركيب آنها با يكديكر به تصوير كشيده مي شود . به عنوان مثال يك وب سايت با رنگ بندي قوي مثل قرمز و صورتي و زردو سبز، برداشت هنري جذابي از ماهيتهاي صنعتي و فرهنگي مثل حالتي از يك نرم افزاري با تكنولوژي بالا يا يك واحد گرافيكي به بيننده ارائه ميدهد . و از نقطه نظر يك سايت با رنگهاي ملايم تري مثل سفيد و آبي روشن و يا خاكستري براي محافظهكاري و براي ارگانهاي سنتي مثل بانك و ياشركتهاي سرمايهگذاري به كار برده مي شود .
يكي از مسائلي كه در توسعه و پيشرفت طراحي سايت با آن مواجه مي شويد اين است كه چگون احساسها را در هنگام انتخاب رنگ براي وب سايت شركت خود منتقل كنيد . كدام رنگها بيشتر مكمل هستند چند رنگ به معرض نمايش گذاشته مي شود ؟ آيا شما از خطوط پايه افقي و عمودي استفاده مي كنيد؟ آيا سايت شما داراي اشكال هندسي مثل چند ضلعي و مربع مي باشد ؟ اين سئوال و نيز بقيه سئوالات بايد براي بهترين مدل به تصوير كشيدن عكس در يك كمپاني براي كاربران مطرح شود .
نمايش رنگ
يك مانيتور كامپيوتر شامل هزاران المان است كه پيكسل ناميده مي شود . هر پيكسل فقط يك رنگ را در يك زمان نشان مي دهد . هنگامي كه به يك عكس نگاه ميكنيد شما صدها يا هزاران پيكسل مي بينيد كه هر كدام يك رنگ ويژه دارد و تركيب آنها باعث ايجاد تصويري مي شود كه شما مي بينيد . رنگهايي كه وقتي با يكديگر تركيب ميشوند رنگ سفيد را مي سازند به عنوان يك رنگ افزودني تلقي ميگردند . اصل اين رنگ شامل رنگهاي قرمز و سبز و آبي است كه RGB ناميده مي شود . مانيتور كامپيوتر رنگهاي افزودني را نشان مي دهد . اضافه كردن رنگهاي بيشتري به اين تركيب در سيستم RGB باعث جابهجايي رنگ به سمت رنگ سفيد مي شود .
قالبهاي رنگ
رنگها با دو قالب عددي استاندارد شدهاند :
1ـ درجات قرمز و سبز و آبي (RGB)
2- هگزا دسيمال
يك طراح براي انجام يك طراحي وب دقيق بايد منحصراً از كدهاي هگزا دسيمال استفاده كند . ولي به هر جهت براي بحث در مورد اهداف خود هر دو مورد را در نظر ميگيريم
سيستم RGB و هگزا دسيمال يا هر دو ( با هررنگي كه د رمحدوده ديد و بينايي قرار دارندو با خواص گوناگون با يكديگر تركيب ميشوند معرفي مي شوند . ) قالبهاي اين رنگها توانايي نمايش 16772216 رنگ را دارد .
RGB
مقدار RGB در مبناي 10 در رنج عددي 0 تا 255 . در سيستم مبناي 10 از ارقام بين 0 تا 9 استفاده مي شود . وقتي رقم 1 در دسترس قرار ميگيرد مقدار از 0 به 1 افزايش مييابد وهمينطور R=255,G=255,B=255 بنابراين مقدار RGB براي رنگ سفيد R=255,G=255,B=255 كه نمايش ماكسيمم درجه قرمز و سبز و آبي است ) مي باشد .
مقدار درجه RGB براي رنگ سبز به اينگونه است :
R=0,G=255,B=0
بنابراين مقدار RGB براي رنگ سبز 0 و 255 مي باشد كه نمايش %0 براي قرمز و آبي و بيشترين درصد براي رنگ سبز است .
شما ميتوانيد رنگ سبز را با كدهاي HTML به قرار زير دنبال كنيد :
المانهاي رنگي نقش مهمي را دراصول و نظام ارائه يك سايت دارند . سبك و روش و فرهنگ و آداب شركتها با ارائه رنگ در سايت و چگونگي هماهنگي و تركيب آنها با يكديگر به تصوير كشيده ميشود .
به عنوان مثال يك وب سايت با رنگبندي قوي مثل قرمز و صورتي و زرد و سبز ، برداشت هنري جذابي از ماهيتهاي صنعتي و فرهنگي مثل حالتي از يك نرم افزاري با تكنولوژي بالا يا يك واحد گرافيكي به بيننده ارائه ميدهد . و از نقطه نظر يك سايت با رنگهاي ملايمتري مثل سفيد و آبي روشن و يا خاكستري براي محا فظهكاري و براي ارگانهاي سنتي مثل بانك و يا شركتهاي سرمايهگذاري به كار برده مي شود . يكي از مسائلي كه در توسعه و پيشرفت طراحي سايت با آن مواجه ميشويد اين است كه چگونه احساسها را در هنگام انتخاب رنگ براي وب سايت شركت خود منتقل كنيد . كدام رنگها بيشتر مكمل هستند چند رنگ به معرض نمايش گذاشته مي شود ؟ آيا شما از خطوط پايه افقي و عمودي استفاده ميكنيد ؟ آيا سايت شما داراي اشكال هندسي مثل چند ضلعي و مربع مي باشد ؟ اين سئوال و نيز بقيه سئوالات بايد براي بهترين مدل به تصوير كشيدن عكس در يك كمپاني براي كاربران مطرح شود .
تذكر فني
براي كامل كردن سيستم رنگهاي RGB و درجات هگزا دسيمال ميتوانيد سايت مراجعه كنيد اين سايت توسط Lynda Weinman از مركز هنري Ojai Digital ايجاد شده است .
ارقام هگزا دسيمال
درجات ارقام هگزا دسيمال در بازه بين 00 تا FF بصورت زير است :
عدد در مبناي 10 با همان مقدار به مبناي 16 تبديل شده و نمايش داده مي شود . مقدار 00 هيچ درصدي را نمايش نميدهد و مقدار FF بيشترين درصد مقدار رنگ را نمايش ميدهد .
رنگ سفيد در مبناي 16 به اين صورت نشان داده ميشود :
اين مقادير بيشترين درصد رنگهاي قرمز و سبز و آبي را نشان ميدهد .
نمايش سبز در مبناي هگزا دسيمال به قرار زير است :
اين مقادير بيشتري درصد رنگ براي رنگ سبز و هيچ درصدي را براي رنگهاي آبي و قرمز نشان نميدهد . براي هر رنگ سبز و آبي و ... در مبناي 2,16 كاراكتر اختصاص داده شده است و با توجه به اين ميباشد كه اساس RGB از ارقامي ما بين 0 تا 255 براي هر مقدار آبي و قرمز و سبز استفاده ميكند .نمودار فوق را ملاحظه كنيد :
وقتي از مبناي 16 در HTML استفاده مي شود در ابتداي آن از علامت # استفاده ميشود كه لازم نيست اما قسمتي از ويژگيهاي رسمي HTML محسوب ميشود . در تك Body براي مثال كد رنگ پيش زمينه آن اگر سبز باشد ، خواهيم داشت :
هشدار
Netscape 4 در قرار دادن در اطراف ويژگيها اشكال ميگيرد . هنگامي كه از مقدار مبناي 16 در قسمت Style ها استفاده ميكنيد را برداريد .
تركيبات اصلي رنگها
هر مانيتور براي نمايش يك رنگ از 3 تفنگ الكترونيكي استفاده مي كند . هر تفنگ مسئول يك رنگ منفرد است ( قرمز ، سبز، آبي ) تركيبات گوناگوني از تفنگها و جريان زيادي از الكترونها يك رنگ را ايجاد ميكنند. در يك لحظه شخصي با شليك اين تفنگها رنگ سفيد بر روي صفحه توليد مي كند . شليك تفنگهاي قرمز و سبز رنگ سبز ايجاد ميكند . شليك تفنگهاي سبز و آبي رنگ فيروزهاي ايجاد ميكند . تركيب رنگهاي قرمز و آبي رنگ سرخابي ايجاد ميكند .
نمودار فوق مثالهايي از تركيبات اين رنگها و ارتباط بين آنها است :
با وجود آنكه هر مقدار ازRGB و هگزا دسيمال براي يك رنگ خاص استفاده ميشود ولي مهم است كه به خاطر داشته باشيد كه فقط 216 رنگ با ويندوز و مكينتاش و Internet Explorer , Netscape navigator حمايت ميشوند. هر8 بيت مانيتور هر مرورگر 256 رنگ را ميتواند به نمايش بگذارد كه تا حدود 40 مورد از اين رنگها توسط سيستم عامل استفاده ميشود . اين 216 مقدار حمايت مي شوندو بقيه رنگها شدت نورشان افزايش مي يابد .
افزايش شدت نور فرآيندي است كه مرورگر يك رنگ را به نزديكترين رنگي كه مرورگر قادر به حمايت از آن است تبديل مي كند . وقتي رنگي با كدهاي HTML ايجاد شود به رنگ ثابت و يكپارچه تبديل ميشود .
( اميدوار باشيد كه به رنگ اصلي كه شما مي خواستيد نزديك باشد ) اگر مرورگر نور رنگي كه در يك تصوير نشان داده مي شود را با تركيب 2 رنگي كه نزديك به يكي از آنهاست زياد كند توسط مرورگر حمايت نخواهد شد و بصورت لكه نشان داده مي شود .
جدول 3-2 سيستمي از مقادير RGB و هگزا دسيمال را كه بدون مشكل در مرورگرهاي متعدد و بر روي سيستمهاي متعدد ترجمه خواهد شد را نشان ميدهد . ( اگر مقادير ديگري به غير از اينها استفاده شود مرورگر نور آن را به نزديكترين مقدار تخميني افزايش ميدهد .
هر كدام از اين مقادير مطابق با مقدارواقعي است . براي مثال استفاده از مقدار 51در سيستم RGB درست مانند استفاده از مقدار 33 در سيستم هگزا دسيمال است . به عبارت ديگر مقدار RGB (201,51,153) معدل با مقادير cc3399# در هگزا دسيمال است .
مرورگر ضامن هر تركيبي از اين مقادير است و بدون تناقض و مشكل در پايگاه دادهها مرورگر ترجمه ميشوند .
تركيبات هر كدام از رنگهاي قرمز و سبز و آبي شدت رنگي كه بايد نمايش داده شود را محاسبه ميكند ،جدول 2-4 درصد شدت رنگهايي كه توسط مرورگر از كمتر به بيشتر حمايت ميشوند را نشان ميدهد .
ليست كامل بالا را مي توانيد در سايت پيدا كنيد .
تذكر
مشكلاتي در ترجمه رنگ براي مانيتورهاي bit 16 وجود دارد . به دلايل رياضي 216 رنگي كه در مرورگرها حمايت ميشود در جدول رنگ اين كامپيوترها نشان داده ميشود و مرورگرها با استفاده از رنگهاي ديگري كه به آن رنگها نزديك است اين جابجايي را براي نمايش رنگ و به طور دقيق انجام مي دهند . اما مرورگرها جابجايي رنگ را به طرق مختلف ( منوط به اينكه آيا آن رنگ در يك عكس ارائه مي شود يا توسط HTML ايجاد مي شود) انجام مي دهند . براي بحث در مورد جزئيات بيشتر به آدرس زير مراجعه كنيد :
تمرين
كدام تركيب RGB توسط مرورگر هدايت ميشود .
انتخاب تركيب رنگ
تركيبات رنگ مي تواند مكمل همديگر باشند و نيز مشاهدات كاربران را آسان كند و به آنها اجاز دهد كه هر متني كه در صفحه وجود دارد را بخوانند . بيشتر طراحان عقيده دارند كه متن مشكي بر روي زمينه سفيد ايدهآل است . دليل آن اين است كه اين تركيب كي گيرائي خاص براي خواندن ارائه مي كند و براي كاربران خيلي راحت است زيرا همان متوني كه در رسانههاي ديگر قرار داده مي شوند .
قابليت موقعيتها به شما اجازه ميدهد كه از طرح مشكلي بر روي زمينه سفيد است فاده كنيد و تا جايي كه ممكن باشد نيز ، استفاده ميشود . خيلي از سايتها رنگهايي دارند كه يك كمپاني خاص را نشان مي دهد و يا رنگهاي پر زرق و برق دارند و هميشه از الگوي سياه بر روي مشكي تبعيت نخواهد كرد . دريك دسته بندي ، فقط مكانهايي كه در آنجا سايت جسارت دارد كه از مدل سياه وسفيد بدون آنكه لطمهاي به كارآيي آن سايت وارد شود استفاده كند Home page يا صفحه اول يك وب سايت است .مندرجات اطراف Home page فراوان هستند و سايت ميتواند اهداف خوبي را براي كاربر تأمين كند . اين تركيبات رنگها در المانهاي ديگر صفحه مثل عكسها و چهارچوبها مي تواند استفاده شود و باعث ايجاد انگيزه براي جستجو و درخواست اطلاعات براي كاربرد گردد .
تذكر فني
براي ايجاد تركيبات مختلفل از پيشزمينه و متن، از سايت زير ديدن كنيد :
گذارهاي رنگ
گذار رنگها روشي است كه در آن همجواري رنگها يا جدايي آنها را بيان ميكند . گذارهاي رنگ ما بين رنگ متن و پيش زمينه بسيار مهم و قابل توجه است و براي كمك به جدايي قسمتهاي مختلف صفحه به كار برده مي شود . گذارا هنگامي كه با عكس در صفحه ايجاد مي شوند مسائل زيادي را بوجود ميآورند . وقتي كه گذاراي رنگ هموار (صاف) يا يك عكس ايجاد ميشود كاربران نياز به درجه رنگ بالاتري براي حمايت از آن و نيز به زمان بيشتري براي بارگذاري نياز دارد .
قلمها
نظر به اينكه در ايجاد و انتشار وب ساختار آن نيز مانند ديگر تكنولوژيهاي آن به طور مداوم تغيير ميكنند، دو فونت معمول وجود دارند كه در اينترنت از آنها به كرات استفاده ميشود . اولين آن New Romanبراي كامپيوترهاي PC است كه معادل آن Time بر روي سيستمهاي مكينتاش ميباشد ، فونت دوم ، Arial براي كامپيوترهاي pc و معادل با آن Helvetica بر روي سيستمهاي مكينتاش مي باشد . تكنولوژيايي نظير دايناميك و فونتهاي تعبيه شده و توكار براي ارائه سريع و انتخاب بهتر ظاهر ميشوند .
به هر جهت اين فونتهاي معمول يك سايت زيبا و جذاب ايجاد ميكنند ويك نمايش خوب را ارائه دهند .
و اگر گاهي از آن استفاده كنيد احتمالاً متوجه خواهيد شد كه فونتهايي كه به آنها نگاه ميكنيد از موقعيت خوبي برخوردار هستند . ممكن است به سايتي نگاه كنيد كه از فونت ديگري استفاده كرده كه چشمان شما را به آساني درگير ميكند زيرا در بسياري از موار د از آن استفاده نمي شود .
محدوديتها
يكي از محدوديتهايي كه در استفاده از فونت وجود دارد اين است كه فونتهاي انتخابي بادي روي سيستم كاربر نصب گردند تا در مرورگر ترجمه شود و اگر كاربر آن فونت را در سيستم خود نداشته باشد ، مرورگر آن را با فونت پيش فرض سيستم خود ترجمه مي كند. .براي pc ها فونت Time New Roman و Times براي مكينتاش . اگر قصد داريد كه از فونت ديگري استفاده كنيد ،اصل فونت بايد براي كاربران در دسترس باشد تا آنها بتوانند فونت را بارگذاري و سپس آن را بر روي سيستم خود نصب كنند و ا ين كار باعث مي شود كه شما را به تجارب وسرمايهگذاري بر روي سايت خود مطمئن ميكند .
فن چاپ
از آنجايي كه فونتها از اجزاء لازم هر سايتي محسوب مي شوند فونت و رنگي را انتخاب كنيد كه همراه با المانهاي ديگر صفحه بايد بتواند جملات بدون كلام ايجاد كند . خواندن متون زياد مانند چيزهاي ديگري كه مي خوانيد فشار زيادي وارد مي كند و خستهكننده مي باشد و باعث منحرف كردن توجه كاربر مي شود .يك فونت انتخابي خوب مي تواند در صفحه خوابيده شود و يا درخشش خود را براي كاربر تنظيم و ايجاد كند .
serifs
زوايد آرايشي كوچكي وجود دارند كه در انتهاي هر كاراكتر اضافه مي شوند كه در شكل زير وجود دارند .
در فونت Serif
اين زوايد به توانايي خواندن شما با هدايت چشمهاي كاربر در امتداد هر كاراكتر كمك ميكند ولي به هر جهت خواندن اين نوع قلم در سايزهاي خيلي كوچك يا خيلي بزرگ ( كوچكتر از 8 نقطه) مشكل ميباشد . با اين نوع نمايش فونتهاي Serif بايد بيشتر در بدنه سايت جايگزين شود . شكل ظاهري Serif 4 نوع ميباشد :
Sans Serif ( آرايشي )
Sans Serif زوايدي كه در انتهاي هر كاراكتر در فونت Serif وجود دارد را ندارند شكل زير را مشاهده كنيد :
در نمايش كاراكترها از اين زوائدي كه در انتهاي هر كاراكتر وجود دارد كاسته مي شود . فونت Sans Serif بايد كاراكتر به كاراكتر خوانده شود توصيه مي كنيم كه از اين فونت براي متون با اندازه كوچكتر از 8 نقطه و يا اندازههاي خيلي بزرگ استفاده كنيد . معمولاً استفاده از اين 2 نوع فونت با يكديگر در يك صفحه وب تركيب خوبي را ايجاد مي كند .
بايد از مجموعه فونتهايي در سايت استفاده كنيد كه موافق هم باشند و در تناقض با يكديگر نباشند . در يك صفحه وب مي توانيد از مجموعه اي از فونتهاي مختلف استفاده كنيد ولي بايد بدانيد كه براي نمايش موضوعاتي كه در سايت شبيه به هم هستند از فونتهاي شبيه بهم استفاده كنيد . براي مثال تمامي متنهاي Navigation بايد داراي فونت شبيه به هم باشند و يا تمامي پاراگرافهاي معمولي بايد دا رأي فونت نظير هم باشند ولي بعضي از متون ميباشند كه نياز به اين دارند كه با فونت متفاوتي نسبت به بقيه اجزاء صفحه ظاهر شوند مثل اعداد و رويدادها ...
از بكارگيري فونتهاي بزرگ در صفحه پرهيز كنيد چرا كه باعث شلوغ شدن صفحه و ايجاد مشكل براي خواندن آن مي شود . يك صفحه ايدهآل ساختار ثابت و با استحكام دارد و براي كاربر ديد و منظر خوبي ايجاد مي كند . رنگ فونتها نيز بايد مستحكم باشد و نيز كاربر بداند كه آن متن چه چيزي را مي خواهد به نمايش گذارد .
سايز فونت
سايز فونت نرمال براي بيشتر مرورگرها 3 مي باشد واندازههاي ديگر با اين مقدار فرضي اندازهگيري مي شوند . براي مثال اگر بخواهيد سايز فونت را به 5 افزايش دهيد كدي كه براي آن به كار مي بريد بصورت فوق است :
به جاي استفاده از
سايز فونت نرمال براي بيشتر مرورگرها 3 مي باشد و اندازههاي ديگر با اين مقدار فرضي اندازهگيري مي شوند . براي مثال اگر بخواهيد سايز فونت را به 5 افزايش دهيد كدي كه براي آن به كار ميبريد بصورت فوق است :
نوع صحيح TrueType
خيلي از فونتهاي شناخته شده به عنوان نوع صحيح هستند به اين معني كه آنها مي توانند در هر سايز نقطهاي بدون كم شدن كيفيت كاراكترها ترجمه شوند . True Type يك تكنولوژي ديجيتال است كه با كامپيوترهاي Apple توسعه يافته است و امروزه هم با سيستمهاي Apple و هم با سيستم هاي Microsoft استفاده مي شوند . Arial , Time new roman از نوع صحيح هستند .
بعضي از اين فونتها مثل Georgia , Verdena نسبتاً بيشتر ظاهر مي شوند و به زيبايي ترجمه مي شوند وي صفحه سنگين و پرمايه ايجاد ميكنند .
جلوگيري از اثرات بصري نامطلوب
اين فرآيند باعث جلوگيري از ناهمواري لبههاي متن يا نوشته مي شود . اغلب از تصاوير براي نمايش كاراكترها ، كلمات و جملات استفاده مي شود . اين فرآيند كنارههاي متن را بصورت هموار در ميآورد . با تيره كردن خطوط بين متن و پيشزمينه ( پركردن ناصافيهاي لبههاي متن ) لبههاي دندانهدار كنار فونت را از بين ميبرد . اين گزينه بيشترين اثر خود را در تايپ متن با سايزهاي بزرگ ظاهر مي كند .يكي از مضرات اين فرآيند اين است كه مقداري رنگ را به تصوير يا نوشته اضافه ميكند . مخصوصاً در سايزهاي بزرگ ممكن است براي بارگذاري مشكلاتي ايجاد گردد .
خطوط افقي با طول زياد
براي آسانتر خواندن متن از ايجاد متنهايي با خطوط طولاني كه در پنجرههاي مرورگر ايجاد مي شود پرهيز كنيد . خواندن بصورت خط به خط هر بار بازگشت به سمت چپ صفحه در هر زمان ( اگر خطوط داخلي طولاني باشد ) كاري مشكل است . اين نكته را متذكر مي شويم كه خطوط را بصورت پاراگراف ايجاد كنيد و بيشتر از 10 تا 12 كلمه براي مرورگرهاي معمولي را در يك پاراگراف قرار ندهيد . اگر مجبوريد كه متون زيادي در صفحه داشته باشيد دو قالب ستون براي آن ايجاد كنيد .
ملاحظات ديگر
براي يافتن بهترين فونتي كه خواستههاي شما را بهترين حالت برآورد كند نياز به تشخيص دامنه فونت و حدود عبارت براي تغييرات و دگرگوني آن داريد .
بايد همه اين تكنيكها و موارد را مورد آزمايش قرار دهيد . توصيههاي زير مي تواند در جلوگيري از اشتباهات معمول در هنگام توسعه يك سايت به شما كمك كند .
در نظر داشته باشيد كه تمامي فونتهاي مجزا باهم يكي مي شوند و نيز بدانيد كه چگونه فونتها به طراحي شما وابسته هستند .
هر فونتي به طور جداگانه مي تواند تمامي منظورات ما را در يك زمان برطرف سازد . طراحي المانها مثل ( سايز و فاصله خطوط و رنگ پيش زمينه و پس زمينه ، Margin ) همه و همه ميتوانند در محاسبه و ايجاد يك نتيجه مطلوب كمك ميكنند . متن فونتهاي نسبتاً بي اثر مانند Sansserif ميتواند تنوع و دگرگوني عميق در اشكال ساده ميان تركيبات گوناگون انجام دهد .
فونتهاي مرورگر Netscape
براي مرورگر Netscape در سايت www.bitstream.com اشكال كاراكترهايي كه در صفحات كاربر دارند وجود دارد وآنها در يك فايل فشرده (PFR) ذخيره شدهاند .
ميتوانيد فايل PFR را به عنوان يك مرجع براي صفحات HTML و اسناد Style Sheet خود قرار دهيد . وقتي كه صفحه توسط مرورگري مشاهده شد كه از اين فايل پشتيباني مي كرد مرورگر فايل PFR را ميخواند و كاراكترها را دوباره ايجاد مي كند . PFR قادر است كه كاراكترها را در اسناد اصلي براي همراهي اسناد در هرجايي به كار ببرد
فونتهاي ميكروسافت
فونتهاي وب اوليه ميكروسافت Open Type ناميده مي شوند سايت تلاش مشتركي بين ميكروسافت و Adobe مي باشد . از نقطه نظر نگاه وب Open Type مانند Truedoc عمل مي كند و كاراكترها را قادر مي سازد كه از ميان اسناد در فرم متراكم شدهاي عبور كنند .
open type پهناي ابتدائي دارد كه post script , true type نوع 1 را به عنوان يك قالب منفرد در هم ادغام كرده است .
گر چه Type Open , True Dec تكنولوژيهاي رقابتي با يكديگر هستند ولي آنها قادر خواهند بود ه با هم در يك كامپيوتر همجوار باشند و هر فونتي را در صفحه ظاهر كنند به شرط آنكه كاربران آن فونت را بر روي سيستمهاي خود Install كنند . اين قالب اين تعهد را ايجاد ميكند كه كاربراني كه از مرورگرهاي مختلف استفاده ميكنند هميشه هر دو اين تكنولوژيها را حمايت كنند .
بعضي كاربران مرورگرهاي قديمي دارند . به عنون يك طراح وب بايد بتواندي بين تقاضاي خود براي تناسب فونتها و نياز به جلب بيشترين مخاطب ارتباطي برقرار سازد . و اين حقيقت كوشش بيشتر شما را براي ايجاد يك صفحه با منظر خوب ( مستقل از نوع مرورگري كه اين صفحات با آن ديده ميشوند ) را ميطلبد .
فضاي سفيد
هنگامي كه در ابتدا صفحهاي بر روي مرورگر شما بارگذاري مي شود ، علاوه برآنكه در هر قسمت صفحه با مفاهيمي مواجه ميشويد ، نتايج مندرجات محدودي را كه به خوبي و با هماهنگي توزيع شدهاند مشاهده مينماييد . اولين حس شما از اين نوشتهها چيست ؟ اگر شما بمانند خيلي از كاربران هستيد صفحهاي باتوزيع هماهنگ المانها و مقداري فضاي خالي ( كه در انجمن توسعه به عنوان فضاي سفيد معروف است ) را ترجيح ميدهيد . توجه داشته باشيد كه كاربران به خاطر ايجاد صفحهاي با متنهاي زياد وشلوغ از شما قدرداني نخواهند كرد . آنها خيلي سريع صفحه شما را مرور مي كنند و اگر صفحه شما اينچنين بود ممكن است اطلاعات زيادي را ازدست بدهند اين نكته بدان معني نيست كه براي كاربران اطلاعات زياد ايجاد نكنيد بلكه به اين مفهوم است كه نبايد همه اين اطلاعات را در يك صفحه قرار دهيد . هر صفحه وب بايد حدوداً 50 درصد متن كمتري نسبت به يك صفحه مشابه چاپ شده آن داشته باشد . هر صفحه بايد براي ارائه اجمالي اطلاعات طراحي شود و بايد اتصالاتي براي رسيدن كاربران به جزئيات بيشتر و عميقتر ايجاد شود . همه كاربران به يك مقدار اطلاعات نياز دارند . به كاربر اين اختيار را بدهيد كه خود انتخاب كند كه آيا جزئيات را مي خواهد يا نه ؟
و نيز صفحه را به منظور كوتاه كردن آن قسمت نكنيد . مگر آنكه شكستن آن منطبق باشد . هر صفحه بايد مستقل بوده و و ابستگي به جايي نداشته باشد . بعضي از طراحان و انتشار دهندگان وب از جدوال و عكسهاي Gif براي اضافه كردن فضا به صفحه استفاده ميكنند . بعد از محاسبه اينكه كاربران چه چيزي را نياز دارند كه بدانند مي توانيد صفحهآرايي خود را با استفاده از جداول و حاشيهها HTML براي قرار دادن موفقيت سند و مندرجات صفحه در فضاهاي خالي شروع كنيد به عبارت ديگر جداول همه آن چيزهايي هستند كه شما به آنها نياز داريد .
ساختارها
ساختار صفحه با فايلهاي Gif شفاف
يك عكس شفاف مي تواند در صفحه به جاي اشغال كردن فضاهاي خالي وارد شود و نيز شما ميتوانيد طول و عرض آن را با بكار بردن ويژگي هاي در تگ <Image> براي ايجاد ابعاد فضاي درخواستي ، كنترل كنيد . براي مثال اگر بخواهيد پاراگرافي وارد كنيد بايد تگ زير را ايجاد كنيد ( عكس gif همرنگ با background صفحه است ) :
بادادن اين مقادير پارگراف با فاصله pix 15 از سمت چپ شروع ميشود . باهمان رويه ميتوانيد با دادن اين مقادير پاراگراف را با قرار دادن مقادير فوق افزايش دهيد .
عكسهاي Gif ميتوانند در صورت نياز در جداولي براي كنترل سايز ستونها وسطرها در صورت نياز قرار داده شوند . به خاطر داشته باشيد كه هدف ما كاهش بي نظميهاي صفحه ، به اين منظور كه كاربران را قادر به مرور مطالب و اسناد و نيز انتخاب اتصال ديگر كند ، مي باشد .
ساختار صفحه با جداول
طراحان وب بايد به خوبي ساختار صفحه را درك كنند و از جداول در ساختار صفحات استفاده كنند . به طور پيش فرض تمامي موارد در HTML از طرف چپ تراز مي شوند . طراحان وب از جداول براي توزيع مندرجات كل صفحه نمايش در مرورگر استفاده مي كنند . ساختار جدول مي توانند با مندرجات پر گردند نيز مي توان براي جداول قاب قرار نداد تا كاربران متوجه وجود جدول در صفحه نگردند .
Cascading Style Sheet-CSS مي تواند براي رفع جداول در ساختار HTML ايجاد شوند كه متأسفانه همه مرورگرها از آن حمايت نميكنند و فعلاً تا زماني كه CSS بصورت استاندارد جهانب در نيامده از جداول به عنوان استاندارد استفاده مي وشد .
ساختار صفحه با استفاده از فريمها
فريم ها نيز مي توانند براي ساختار صفحات مورد استفاده قرار گيرند با اين وجود آنها نقش مياني در Navigation ها را نيز دارند . فريمها ميتوانند در يك سايت استفاده شوند و بايد به زودي در بحث روند طرح و برنامه ريزي مطرح شوند . به اين خاطر كه فريمها به صورت نمايشي در طرح Navigation اثر دارند . فريم ها بر روي عاملهاي ديگر سايت نيز اثر ميگذارند و سايت را به خوبي آرايش ميكنند .
ساختار صفحه با استفاده از تعيين موقعيت
لايه ها با المانهاي پشتهاي ديگر بصورت عمودي در آمدند و بيشتر مرورگرها از آنها حمايت ميكنند . تا هماهنگي اصلي در لايهگذاري اين است كه Netscape Navigator از تگ <Layer> استفاده ميكند . در صورتيكه Explorer Internet با استانداردهاي V3C . موقعيت ياب CSS براي تمامي المانها مطابقت مي دهد . بنابراين دو فايل آغاز گر مجزا بايد براي اطمينان از مطلوبيت از عبور پايگاه داده استفاده شود . متأسفانه خيلي از ويراستارهاي HTML به طور اتوماتيك هر 2 ورژن را بصورت كد در آوردند .
خلاصه فصل
در اين فصل همه المانهايي كه بايد در يك صفحه وب به كار برده شوند و سپس درباره چگونگي كاربرد آنها بحث كرديم .
در مورد برنامه و قالبهاي گرافيكي و المانهايي كه ساختار صفحه را ميسازند و نيز درباره ساختار فونتها و انتخاب آنها نيز بحث شد و همچنين درباره ابن كه فضاي چيست و فريمها و جداول چگونه در صفحات مورد استفاده قرار ميگيرند .
مقدمه
شما ممكن است توانسته باشيد تمامي منابع طراحي در دنيا را براي سايت خود بكار گيريد ولي نتوانسته باشيد كه سايتي را ايجاد كنيد كه وظايفش را به خوبي انجام دهد ؟ چگونه ؟ زماني كه كارآيي كاربران و مخاطبين خود را در نظر نگرفتيد ، و اين امر يك حركت خودجوش نيست و بايد به تمامي نيازهاي كاربران پاسخ داده شود . اين فصل در مورد تمامي پارامترهايي كه كاربران شما ميخواهند بحث ميكند و به شما نشان ميدهد كه چگونه كارآيي سايت خود را آزمايش كنيد .
اهميت كارآيي مخاطبين ( كاربران )
يك طرح وب بايد از علم مخاطبين خود همراه با navigation مطلع باشد . دانستن حساسيتهاي مخاطبين عامل موفقيت سايت است براي مثال اگر شما براي كاربراني كه سيستمهاي قديمي دارند سايت طراحي مي كنيد و از چند رسانه اي هاي جديد استفاده ميكنيد ، مخاطبين خود را درك نكرديد . درك مخاطبين منوط به آموختن درباره جغرافياي افراد و سن ، تحصيلات ، موقعيت ، درآمد ميباشد ،بعلاوه شما نيازمند آن هستيد كه درباره تكنولوژي كه اين قشر از كاربران درسيستمهاي خود استفاده ميكنند بدانيد ونيز در نظر داشته باشيد كه اين اطلاعات شامل فاكتورهايي مثل سرعت ، ارتباطات ،مرورگراي با وزنهاي مختلف و plug-ins هاي در دسترس مي باشد . هنگامي كه شما اين فاكتورها را دانستيد و درك كرديد بهترين نوع حمايت را از كاربران خود را خواهيد داشت .
آزمايش كارآيي يك سايت ميتواند به المانهاي ممتازي تقسيم شود كه اين المانها در طراحي جزء مفاهيم اوليه هستند . اين المانها دستورات منحصر به فرد نيستند و همه آنها اهميت يكسان دارند ، زيرا تركيب آنها ميتواند قابليتهاي كارآيي سايت را محاسبه كند و حذف هر يك باعث كم شدن كارآيي مي شود .
كيفيت مندرجات : كيفيت مندرجات ارائه شده در يك سايت ارزش محصولات سايت را ارائه ميدهد .
Navigation آسان وكاربردي : كاربران بايد بتوانند خيلي راحت و آسان و با كوشش كم بوسيله Navigation سايت را بپيمايند و الا به سايت ديگري خواهند رفت .
اطلاعات ساختاري : توجه نكردن به ساختار سايت باعث كم كردن كيفيت مندرجات سايت مي شود تأثير مطلوبي بر روي كاربر ندارد و اين نكته بدان معني است كه اطلاعات سايت بايد در ساختارهاي منطقي سازماندهي شوند .
قابليت جستجو : همه كاربران در مورد استفاده از يك موتور جستجو شبيه به هم هستند . بنابراين توانايي ايجاد يك موتور جستجوگر بازيابي و هويت مندرجات شما را فراهم مي كند .
تكنولوژي نرم افزار
قبل از آزمايش
اولين مرحله از آزمايش كارآيي توسعه سايت مربوط به نقطه پاياني آن يعني محصولات مي باشد . يك آزمايش كارآيي نميتواند ارزيابي دقيقي را ايجاد كند . چه كسي بايد اين آزمايش را انجام دهد ؟
اين آزمايش مي تواند با حداقل 5 آلي 6 نفر شروع شود آزمايش سايت با اعضاء تيمهاي طراحي ديگر غير منطقي به نظر مي رسد . بعلاوه موضوع تست بايد براي كاربران واقعي سايت طرح گردد . براي نمونه شما نبايد سايت مربوط به تجارت سهام را باگروه سني جوانان تست كنيد و يا نبايد فقط خود را محدود به دلالان سهام كنيد . ولي يك تست خوب مي تواند شامل همه گروهها باشد . مثلاً در اين مثال شما نبايد آزمايش خود را برروي كساني كه از تجارت كم ميدانند يا اصلاً تا بحال تجارت انجام ندادهاند مطرح كنيد . روش ديگر براي انجام آزمايش ايجاد اطلاعات ورودي ارزشمند از مشاغل مختلف است. كاربران بايد بتوانند كارآيي سايت را در پايگاه داده سايت ثبت كنند و نيز ليستي از كساني كه در سايت تجارت داشتند فراهم گردد . به هر جهت كاربران اطمينان دارند كه شما آنها را به دقت درك كرديد و نظرات آنها در دورنماي سايت شما تأثير داده خواهد شد . اگرسايتهاي داخلي براي يك هدف معين با هم اشتراك داشته باشند يك اينترانت تشكيل مي دهند . به هر جهت بايد اعضاء آزمايش به جزء كساني كه از مراحل پيشرفت و توسعه جدا شدند را در آزمايش بكار گيريد . مهمترين اهداف گروه نمايش دقيق ،از موقعيت و توانايي سايت شما مي باشد . در طي سالهاي اخير و ازدياد خيل كاربران آزمايشهاي كارآئي سايت بدعتي بوده كه در طي سالهاي اخير و ازدياد كاربران آزمايشهاي كارائي سايت بدعتي بوده كه در طراحي صفحات وبنا نهاده شده است . اين قالب متداول كه در حال حاضر در وب وجود داد ، مجموعه كلي نظير يكدسته از انتشارات جداگانه مانند روزنامهها با كتابهايي كه هر كدام در يك زمان قابل دسترس باشند را ، در اختيار كاربران قرار ميدهد . وب به طور كلي پايه و بنيادي براي ارتباط كاربران مي باشد و سايتهاي شخصي جزو ناچيزي از دنياي وب هستند .
سرعتي كه كاربران با آن مرورگرهاي خود را به روز مي كنند ،به طور مسلم با ازدياد كاربران بر روي خط اينترنت كاهش مييابد . مطالعات نشان ميدهد كه سرعتي كه كاربران براي به روز كردن مرورگر از ورژن 3 به ورژن 4 صرف ميكنند بيشتر از برزو كردن مرورگر از ورژن 2 به 3 مي باشد. بعضي از فاكتورهاي زير در جابجايي آرام مرورگرها لحاظ مي شود . بستر كاربران به واسطه كاربران تكنيكي زيردستي كه به لحاظ خودشان به اينترنت علاقهمند هستند رشد زيادي داشته است . بيشتر كاربران امروزي به جاي توجه به نرمافزار و تكنولوژي توجه خاصي به مندرجات سايت دارند . بنابراين براي بروز كردن مرورگر خود تمايلي نشان نخواهند داد .
تعداد زيادي از كاربران جديد نمي دانند كه چگونه بايد مرورگر خود را به روز كنند . بنابراين كار خود را با مرورگري كه دارند ادامه مي دهند . در قبل اكثراً كاربران اينترنت استاد و خبره بودند ولي امروزه بيشتر كاربران متخصص نيستند و توانايي كمكي در بارگذاري ، نصب و نتظيمات نرم افزار دارند .
در باب اضافه كردن ويژگيها و با توسعه آزمايش و كارآيي و بروز رساني ، مرورگرهاي اخير اجبار كمتري نسبت به قبل دارند . مرورگرهاي اوليه مقدماتي بودند . توسعههاي نسبي كه از يك مرورگر به مرورگر بعدي منتقل مي شود نسبتاً قابل توجه بوده و براي بروز رساني به نفع كاربرهاي قديمي مي باشد .
اندازه زمان بارگذاري و بروز رساني سريع با استفاده از پهناي باند در دسترس توسعه يافته است بنابراين بروز رساني به خدمات اتصالي پرهزينه تري يا زمان بيشتري احتياج دارد . مطابق با سايت ميكروسافت Explorer Internet ورژن 4 در بسياري از موارد به عنوان مرورگر از Ayvest استفاده شده است .
قابليت آزمايش
يكي از روشهاي ايجاد يك سايت مطلوب ، تست كردن كارآيي آن مي باشد . انتشار دهندگان و توسعه دهندگان اشارهاي بر اين كه طراحي سايت آنها وابسته به مخاطبين خواهد بود ندارند . توسعه دهندگان وب از نتايج توليداتشان آگاهيهاي لازم را بدست مي آورند و مفهوم سايت را درك ميكنند . اين آگاهي به توسعه دهندگان سايت يك نگاه كلي از واقعيات ارائه مي كند . آنها ميتوانند سايت را بپيمايند و اطلاعات را پيدا كنند . زيرا ارتباط نزديكي با پروژههاي كاري خود دارند .
كارآيي سايت ميتواند با كاربراني كه ديد و شناختي از سايت ندارند حساب شود . مديريت يك آزمايش كارآيي با داشتن يك ديد علمي از سايت ايجاد ميشود .
وظايف كارآيي
در هنگام اجراي آزمايش اعضاء بايد براي انجام وظايف واقعي از يكديگر سئوال كنند . ليستي از وظايف و عملكرد هر قسمت بدون اشاره بر اجراي آنها ايجاد كنيد . اين سايت خود به كاربران ميگويد كه آنها چه چيزهايي نياز دارند كه بدانند . لازم است كه ازشركت كنندگان هم پرسيده شود كه المانهايي را كه دوست دارند و نيز مواردي كه دوست ندارند را مشخص كنند و رعايت اين موارد باعث ايجاد يك سايت كارآمد مي گردد . شايد براي طراحان وب شنيدن انتقادات از شركت كنندگان در آزمايش سخت باشد و آنها را ناخشنود سازد، اما نبايد مانع از پيشرفت شود .
نتايج
بعد از اتمام آزمايش مصاحبهاي با شركتكنندگان داشته باشيد . بايد اغلب به آنها در بيان كردن مواردي كه از ياد بردند كمك كنيد آنها ممكن است فرصت كافي براي نوشتن نيز نداشته باشند . بايد سئوالات زير را از آنها بپرسيد . :
1ـ احساسات اوليه شما بعد از ديدن سايت چه بود ؟
2ـ عكسهاي سايت چه نوع شركتي را براي شما به تصوير ميكشد ؟
3ـ آيا طرح اصلي ساختار سايت را درك كرديد ؟
4ـ عناصر و المانهاي عمده سايت را به ياد داريد؟
درخواست نتايج
ممكن است در حين آزمايش بعضي از موارد ناكارآمدي سايتتان نمايان گردد . به عنوان يك طراح ممكن است كه اشكلات و انتقاداتي از سايتي كه در طراحي آن كوشش داشتيد ، گرفته شود . اما حتماً بايد نتايج را ضبط و ترتيب اثر دهيد . ناراحتي كه از انتقاد از شركتكنندگان آزمايش براي شما ايجاد ميشود بسيار بهتر از آن خواهد بو كه سايتي بدون كارآيي خوب ايجاد كنيد و همواره بهتر آن است كه حجم زيادي از انتقادات را دريافت كنيد ولي به جاي آن سايتي با كيفيت خوب ارائه ميدهيد .
تمرين محاسبه كارآيي يك وب سايت
به سايت برويد و داخل سايت را بپيمائيد و آسان و در مورد گردش در آن و نحوه ارايه محصولات نظر خود را بيان كنيد .
1ـ اين سايت ساختار خوبي دارد و اطلاعات بصورت شفاف در هر صفحهاي قرار دارد و لينكهايي نيز براي دسترسي به نواحي ديگر سايت قرار دارد . اين لينكها مخصوصاً براي پيمايش راحت و پيدا كردن سريع اطلاعات بنا شده است .
2ـ به سايت و در ميان سايت پيمايش كنيد و سعي كنيد كه آيتمهاي ويژه آن را پيدا كنيد ( اسم – سايز – رنگ و به جلو )
ساختار اين سايت به خوبي سايت قبلي نيست و علت اصلي آن اينست كه بيشتر اطلاعات در يك صفحه قرار دارد و ضروري نيست كه از يك صفحه به صفحه ديگر بپيمائيد بعلاوه سايت داراي گروهي از Navigation هاي تعريف شده خوب در بالاي صفحه براي پيمايش مي باشد . ليست لينكها در قسمت چپ صفحه مي تواند باعث ايجاد آشفتگي گردد . بعلاوه خيلي از صفحات شامل تعداد زيادي تصوير مي باشد كه به جاي ايجاد شفافيت سردرگمي ايجاد ميكند .
3ـ وارد سايت شويد و در آن سايت پيمايش كنيد و سعي كنيد كه مناطق ويژه مورد علاقه را پيدا كنيد .
سايت Yankee بهتري مثال از يك سايت گيرا مي باشد . اتصالات Navigation در بالاي صفحه و بصورت واضح جايگزين شده است و كاربران فرصت پيمودن را با انتخاب موارد Navigation دارند . اتصال به سايتهاي وابسته بوسيله تصاوير سمت چپ امكانپذير است . ا ين سايت همچنين داراي امكانات Flash براي مرورگرهايي كه از آنها حمايت ميكنند نيز هست و نيز اين سايت تجهيزات لازم براي كاربراني كه Plugins ندارند را مهيا ميكند .
خلاصه فصل
در اين فصل درباره دانش كاربران و اثر كارآيي سايت و نيز درباره فاكتورهاي تأثيرپذير و آزمايش كارآيي و نتيجه آن بحث كرديم .
اهداف
1ـ توصيف اهميت Navigation
2ـ شرح اينكه چگونه مرورگر Navigation را كنترل مي كند .
3ـ توصيف ساختار سايت
4ـ تعريف قراردادهاي مشابه
5ـ جستجو و كاوش براي يك طرح Navigation
مقدمه
طراحي خوب درباره اينكه اثر مطلوب و گيرايي دارد و مندرجات را به خوبي توصيف ميكند . بدون يك برنامهريزي دقيق از اينكه چگونه محتويات سايت را به خوبي به هم اتصال دهيد طراحي سايت دچار سردرگمي خواهد شد و با شكست مواجه مي شود . كاربران بايد بدانند كه نقاط مبهم ديگر در كجا قرار دارند و چگونه بايد به آنجا بروند و چنانچه هر كدام از اين فاكتورها را فراموش كرديد كاربران به سايتهاي ديگر خواهند رفت .
چرا Navigation مهم است ؟
فرآيند جستجو و كاوش ( سايت پيمائي ) اغلب در قسمت چپ صفحه قرار داده ميشود . در ابتداي طراحي يكسايت وب معمولاً با صفحه اي ايجاد ميكنيد و سپس اتصالات ديگر را به صفحه خود اضافه ميكنيد . به هر جهت اگر شما دور انديشي لازم در مورد اينكه چگونه كاربران در سايت شما گردش مي كنند را نداشته باشيد ، نتيجه آن سردرگمي در سايت خواهد بود .
Navigation فقط به معناي حركت از يك مكان به مكان ديگر نيست بلكه Navigation جا به جايي از يك نقطه به نقطه ديگر از يك روش كنترل شده و سنجيده و با منظور معين مي باشد. بدون برنامه ريزي هيچگاه به يك پيمايش درست در سايت نخواهيد رسيد . هنگامي كه سوار ماشين مي شويد احتمالاً به مغازه و يا سر كار برويد . در ابتدا خود را براي مسافرت آماده ميكنيد و در رسيدن به مقصد سردرگم هستيد . ولي كار در مرحله دوم برايتان آسانتر است زيرا به راه و نشانههاي آن آشنا شديد . حال احتمالاً بدون فكر و اينكه چگونه از اتوبان استفاده كنيد سفر را آغاز ميكنيد راحت هستيد و احساس سردرگمي نداريد و در هر زمان مي دانيد كه در كجا هستيد. حالا به يك مسافرت به شهر جديد فكر كنيد . چه احساسي داريد ؟ ترديد درباره اينكه شما كجا هستيد و چگونه به مقصد هدايت ميشويد ؟ در ارتباط با همين احساس علامتهاي متفاوتهاي براي راه مثل چراغهاي خيابان و ساخت اتوبانها وجود دارند . كاربران جديد هم در هنگام ديدن سايت شما همين حس را دارند . آنها گردشگر هستند و نمي دانند كه هنگامي كه به صفحه اول سايت شما رسيدند به كجا بايد بروند .
به عنوان يك طراح وب وظيفه شما اين است كه به جهت آنكه كاربران به راحتي از سايت شما لذت ببرند Navigation ايجاد كنيد تا آنها به طور كلي با سايت آشنا شوند و تشخيص دهند كه كجا هستند ؟
مطالعه اين مسير به زمان نياز ندارد و با يك طراحي خوب و با كمك يك كليك تمامي را شناسانده مي شود .
مرورگرها و Navigation
بيشتر معماري مرورگرهاي وب با عوامل زير توسعه داده مي شود .
دسترسي به لايههاي مرورگر وب : شامل پروتكلهايي براي ارتباط با سايتهاي دور ، تنظيم http تا انواع گوناگوني از پروتكلهاي سري مثل SSL
لايههاي Navigation : كاربراني كه در سايت بودند را نگه مي دارد و به آنها كمك ميكند كه كجا بروند و ميتواند شامل سيستمي باشد كه نشان ميدهد از كدام سرويس كاربران بازديد كردند .
نمايش لايهها : پنجرههاي مرورگر كه صفحات درخواست شده كاربران را نشان ميدهند .
هر مرورگر اجزاء منحصر به فردي دارد كه در پيمودن سايت به كاربران كمك ميكند . ولي اكثر مرورگرها در موارد زير با هم اشتراك دارند .
ابزار برگشت به عقب Tool Bar Back Button
ابزار برگشت به جلو Tool Bar Forward Button
ميدان آدرس Uniforme Resource Location_ URL Address Filed
تاريخچه مرورگر Browser History
علاقه منديها Bookmarks Favorites
نوار وضعيت Status Bar
رنگي كردن ابر اتصالات Color Hyper Link
يك تمرين معمولي براي استناد به المانهاي Navigation در سايت وجود دارد . بعضي از طراحان در پايان صفحه يك ابر متن براي برگشت ايجاد ميكنند كه كاربر ميتواند براي برگشت به صفحه اول روي آن كليك كند .
بقيه تغييرات رنگ اتصالات پيش فرض ممكن است كاربر را دچار سردرگمي در ارتباط با جايي كه در آن قرار دارند . بعلاوه اين المانها براي كمك به كاربر طراحي شده است . بنابراين بايد نسبت به Navigation از اهميت دوم برخوردار باشد . كاربر نبايد مجبور به استفاده ازكليدBack باشد زيرا ممكن است راه خود را گم كند .
Navigation اوليه و ثانويه
Navigation به طور عادي به 2 نوع مقدماتي و ثانويه ردهبندي شده است . Navigation مقدماتي شامل المانهاي Navigation است كه در بيشتر مكانهاي سايت در دسترس هستند . المانهاي Navigation ثانوي : كه به كاربر اجازه مي دهند تا در مكانهاي ويژه گردش كنند . براي مثال خيلي از سايتها صفحاتي دارند كه اطلاعاتي در مورد يك شركت را ارائه ميدهند . اين Navigation هاي نوع دوم ممكن است اتصال درباره ما (About US) باشد . هنگامي كه كاربر به صفحه About us (درباره ما ) ميرسد ممكن است در اينجا اتصال ديگري وجود داشته باشد . براي مثال خيلي از سايتها صفحاتي دارند كه اطلاعاتي در مورد يك شركت را ارائه مي دهند . اين Navigation هاي نوع دوم ممكن است اتصال درباره ما (About us) باشد . هنگامي كه كاربر به صفحه About us ( درباره ما) مي رسد ممكن است در اينجا اتصال ديگري وجود داشته باشد . براي مثال ممكن است در آنجا اتصال براي اطلاعات سرمايهگذاري ، مكانهاي ديگر و مطبوعات آزاد و ... باشد . اين اتصالات جزء المانهاي Navigation ثانوي هستند . زيرا آنها مربوط به صفحه درباره ما (About us) هستند نه مربوط به صفحات ديگر سايت و بنابراين اين اتصالات نميتوانند در نواحي ديگر سايت پيدا شوند .
سلسله مراتب Navigation
بيشترين جذابيت گرافيكي وب اين است كه هر صفحه بر روي هر سايت فقط با يك كليك ايجاد ميشود . اين خاصيت محدوديتي كه شما در دنياي خطي با آن مواجه بوديد را از بين ميبرد . بيشتر فعاليتهاي روزانه خود مثل خواندن ، كاركردن و رانندگي در نوع خطي دنبال مي شوند . در ابتدا عملي را شروع ميكنيد و مرحله به مرحله ارائه مي دهد تا تمام شود ولي اين مدل از طراحي كمك ميكند كه محدوديتهاي دنياي خطي از ميان برداشته شود .
مكاني كه در آنجا كار ميكنيد يك سلسله مراتبي دارد و يك سازمانبندي ديناميكي براي آن تعريف شده است . خانه شما نيز يك سلسله مراتب دارد و والدين در بالاترين جايگاه قرار دارند و بچهها در زير اين لايه قرار دارند . اين مفاهيم دقيقاًبيان ميكند كه چگونه قابل سازماندهي و اداره مي شوند . وب سايت نيز از مثالهايي كه ذكر كرديم متفاومت نيست . در ساختار وب در قسمت بالا ، صفحه خانگي (homepage) قرار دارد و زير آن صفحات ديگر قرار دارند كه طبق مثال قبل اين صفحات همان بچهها هستند .
اين صفحات بصورت خطي نيستند و شاخه شاخه ميباشند و با حجمهاي متفاوت رشد كرده و وابسته به مفاهيمي هستند كه هر شاخه را هدايت ميكند . اين ساختار به عنوان ساختار اطلاعات سايت شناخته شده است .
آگاهي از موقعيت
كاربراني كه ميخواهند از سايت شما اطلاع پيدا كنند لازم است كه ساختاز سايت را بدانند و اين مسأله باعث ميشود كه كاربران سرگرم شوندو با سايت بمانند . هميشه بايد يك علامتي وجود داشته باشد كه كاربران بوسيله آن از موقعيت خود آگاهي پيدا كنند . آگاهي از موقعيت شامل آگاهي از مبداء و يا صفحات ديگري است كه وابسته به صفحه ما هستند . خيلي از تكنيكهايي كه براي آگاهي كاربران ميتواند ايجاد شود شامل موارد زير است :
عنوان – سرفصل
عنوان هر صفحه ايجاد وسيله مؤثر براي دانستن و تعيين موقعيت جايي كه در آن قرار دارند . محدوديت استفاده از اين روش براي آگاه شدن از موقعيت در اين است كه در اين روش فقط موقعيت مكان جاري نشان داده ميشود و موقعيتهاي وابسته ( نظير صفحات بچه ) طبق مثال قبل را نشان نميدهند .
رنگها
بعضي از سايتها از رنگهايي استفاده ميكنند كه اشاره به موقعيت دارند ( يعني با بكار بردن درجات رنگ مختلف براي جاهاي مختلف ) محدوديت استفاده از رنگها در اين است كه كاربر بايد طرح رنگ را درك كندو سپس براي گردش در سايت بتواند با آن ارتباط برقرار كند. محدوديت ديگر استفاده از رنگها براي كاربراني مي باشد كه از لحاظ بينايي دچار مشكل هستند و اين استراتژي براي آنها بياثر است .
تصاوير
تصاوير براي آگاهي از موقعيت علامتهاي مفيدي ايجاد ميكنند . به عنوان مثال كليدهايي كه از آنها براي برنامهريز روزانه استفاده مي شود را در نظر بگيريد . اغلب يا بيشتر اين كليدها در محدوده ديد قرار دارندو هر كليد نامي دارد و كليدها در هر مكان ظاهر متفاوت دارند . اين استراتژي براي آگاهي از موقعيت مؤثر تر است زيرا صفحات مادر و بچه از هر مكاني در محدوده ديد قرار ميگيرند .
cooki
علائمي مثل خطوط اشاره بر مسير (Navigation) ميتوانند شما را در رسيدن به موقعيت جاري كمك كنند كه اين علامت براي حركت كاربران در صفحات چند گانه مفيد است .
نقشه سايت
نقشه سايت در اسناد جداگانه در HTML وجود دارند و هر صفحه از سايت مي تواند با متون ساده و شرحهاي گرافيكي به نمايش گذاشته شود . كاربران ميتوانند از اتصالات نقشه سايت براي رسيدن به صفحات دلخواه استفاده كنند . محدوديتي كه در اين روش وجود دارد اين است كه كاربران براي ديدن نقشه سايت مجبور به ترك صفحه جاري هستند .
عمل Navigation ، نمادهاي تصويري و نظارتها
سه كليك براي مديريت كاربران براي دسترسي به فايلها را به خاطر آوريد . كاربران نبايد در موقع گردش در سايت براي پيدا كردن اطلاعات درخواستي وسايتها بيشتر از 3 بار بر روي اتصالات كليك كنند . اين خطوط راهنما براي آگاهي و جستجو در سايتهاي وب بسيار مهم است . مسيرهاي لنگري مجهول كاربران را دچار سردرگمي كرده و آنها را از بازگشت به سايت نا اميد ميكنند . درنظر بگيريد كه آيا چند رسانهايها قالبهايي جهت مسيريابي ايجاد ميكنند و يا صرفاً اضافي ميباشند . به عنوان مثال اگر در سايت خود از Navigation Flash استفاده كنيد . براي مرورگرهايي كه از Flash حمايت نميكنند مشكل ايجاد ميكنيد . يك حس و ديد خوب جهت يابي براي كاربران خيلي مهم است . نوار ابزار Navigation بايد خيلي ساده و روشن باشد و به درستي درك شود.
آيكونها خيلي عمومي و عامه پسند هستند و بيشتر مردم به آنها آشنا هستند . آيكونها2 نوع دارند :
برچسب دار ، بدون برچسب ؛
اگر لازم باشد كه كاربران حدس بزنند كه آيكون آنها را به كجا هدايت ميكند اين آيكون بايد برچسب داشته باشند .
ـ بقيه اجزاء متداول Navigation به قرار زير است :
1ـ كليدها
2ـ نقشههاي تصويري و نقاط اشارهگر ماوس
3ـ بردارها
4ـ جداول
5ـ جداول Navigation و منوها
6ـ منو باز شونده
نگاهي به مرورگر
مرورگرها بصورت محدود شدهاي از Navigation حمايت ميكنند . بنابراين براي كمك به كارران در راه و غلبه بر محدوديتهاي نرم افزاري با ايجاد Navigation هاي گسترده صفحه خود را طراحي كنيد .
دادن هويت به سايت در تمامي صفحات به منظور اينكه كاربران بدانند در كجا قرار دارند ، ايجاد يك لوگوي پيوسته كه اغلب در گوشه سمت چپ صفحه نمايش قرار دارد .
نشانه اختصاصي براي صفحه را به راحتي بسازيد . هر صفحه بايد بوسيله ابر اتصالات و جستجوگر به سايتهاي ديگر متصل شود .
از تگ <meta> و كدهاي script براي جلوگيري از دسترسي به تاريخچه مرورگر استفاده نكنيد .
بعضي از سايتها از تگ meta براي تجديد كردن يك صفحه به منظور جلوگيري از بازگشت كاربران به صفحهاي كه قبلاً بازديد شده است استفاده ميكنند .
تأكيد بر ساختار و معماري اطلاعات شما
هر صفحه را به گونهاي درست كنيد كه ساختار و المانهاي صفحه را نشان دهد وشامل اتصالات ديگري براي مرور كردن صفحات اصلي كه در بالاترين نقطه ساختار قرار دارند باشد . اين اتصالات نميتواند نامهاي عمومي مثل (Go Top) را داشته باشد اما بايد نامي براي اشاره داشته باشند .
تا آنجا كه ممكن است رنگ لينكهاي پيش فرض را عوض نكنيد . با اتصال به صفحات بازديد نشده سايه آبي رنگ ايجاد مي وشد . استفاده از رنگهاي پيشفرض به كاربران كمك ميكند كه بدانند كدام صفحه را بازديد كردند .
نقشه سايت كه شامل ساختار و اطلاعات مهم مي باشد.
ساختار سايت ،URL و نام فايلها
مانند شاخههاي ديگر، وب سايت نيز در فرمهاي شاخهاي و مرتبهاي بنا شده است . اين شاخهها قالب اطلاعاتي كه مرورگرها براي پيدا كردن (URL) به آنها نياز دارند ايجاد ميكند . نام فايل نقش مهمي را در قسمت آدرس وب بازي ميكند . نام فايل بهمراه URL به كمك يكديگر، براي درك بهتر كاربر از ساختار وب سايت كمك ميكنند .
ساختار سايت
ساختار يك سايت دقيقاً بيان ميكند كه چگونه يك سايت در وب سرور ذخيره ميشود . ميتوانيد به فايلهايي كه بر روي سرور وجود دارند فكر كنيد . آنها همان عملي را كه وقتي در روي PC ها قرار دارند انجام ميدهند . بر روي يك PC درايو اوليه \:C ميباشد ، ساختار را با زير ساختارهاي ديگر مانند زير ادامه دهيد . Files program يا My Document Windows و ... هر شاخه شما را به زير شاخههاي بيشتري هدايت ميكند . اين نوع نظامبندي ساختاري را كه به مديريت سيستم شما كمك ميكند ايجاد ميكند ، وقتي كاربر آدرس را در قسمت نوار آدرس مرورگر وارد مي كند ، مرورگر به آن شاخهها دسترسي پيدا ميكند كه اين مسير ميتواند با مسير C:\drive سيستم خود قابل مقايسه باشد و در طرف ديگر آن نامگذ اري فايلها و طريقه گذاشتن آن در سرور تعيين مي شود .
وب سرور همچنين فايلها و تصاوير را در شاخههايي كه شما ايجاد كرديد ذخيره ميكند . ساختار فايلها بر روي سرور به شاخه و زيرشاخههايي تقسيم ميشود كه پيشنهاد ميشود محلي براي مديريت درخواستهاي شما باشد . تمامي فايلهايي كه بر روي شاخه PC شما قرار دارند را در نظر بگيريد مديريت اين فايلها مشكل به نظر مي رسند . وقتي ساختاري توسعه مي يابد توجه كنيد كه هر فولدر در زيرشاخهاي وجود دارد و شما ميتوانيد در هر زيرشاخه تصاويري را قرار دهيد . بهتر است تمريني براي نگهداري فايلها در زير شاخهها و نظم بندي ساختار داشته باشيد . اين ساختار ميتواند توسعه پيدا كند و فايلهاي جديدي در زير شاخهها قرار گيرد . از اين جهت شما بايد از روشهاي قابل فهم و معنيداري براي ساختار سايت استفاده كنيد .
RULS
URL براي محاسبه موقعيت و عمق يك وب سايت استفاده ميشود . براي مثال اگر كاربران بخواهند اطلاع پيدا كنند كه در كدام قسمت سايت قرار دارند ميتوانند با نگاه كردن به URL آدرس بار اين كار را انجام دهند تا بتوانند موقعيت خود را تشخيص دهند . با مثال فوق در نظر بگيريد كه يك URL چگونه بر موقعيت جاري اشاره ميكند . اين روش فقط موقعي كار ميكند كه شاخهها نامهاي معنيدار داشته باشند . دوباره تأكيد ميكنيم كه نام فايلها بسيار مهم است و به پيمايش و ساختار سايت كمك مي كند .
نام فايلها
نام فايلها مي توان به همان اندازه نام شاخه مفيد باشد . اگر نام فايل HTML تائيدي بر اين نكته باشد كه كدام صفحه توسط كاربر بازديد شده است مي تواند به فرآين سايت پيمايي كمك كند . براي مثال URL فوق و نام فايل به كاربر دقيقاً ميگويد كه كدام صفحه را بازديد مي كند .
قرارداد معمول
Navigation هايي كه براي سايت خود انتخاب ميكنيد نبايد در سايت منحصر به فرد باشد . اين امر مي تواند براي سايتهاي ديگر نيز مفيد باشد . خيلي از المانهاي عادي كه در وب از آنها استفاده ميكنيد براي كاربران مانوس مي شوند و بنابراين معاني از پيش تعريف شده خواهند داشت . بيشتر اين المانها بر چسب دارند . براي مثال وقتي كاربر دگمه و كليد بر چسب دار Home page را ميبيند ميداند كه آن لينك وي را به كجا خواهد برد براي اتصال به صفحه خانگي از Lable هايي مثل نقطه ورود استفاده نكنيد . به ياد داشته باشيد كه كاربران مانند يك گردشگر هستند و شما بايد كاري كنيد كه آنها را راضي نگه داريد و آنها همواره با شما باشند . در ادامه بحث خيلي از Logo ها يا تصاوير نشانهدار بايد به صفحات خانگي متصل شوند . بقيه برچسبهاي عادي مثل Search يا Find كاربران را براي جستجو به سايتهاي ديگر هدايت ميكند .
(FAQS,Downloads,News,Sitemap,About Us,US Contact) همگي از برچسبهاي معمول در سايتها هستند . سعي نكنيد كه از برچسبهاي منحصر به فرد استفاده كنيد ، چرا كه بهتر آن است كه كاربران بتوانند برچسبها را تشخيص دهند تا بتوانند به راحتي در سايت گردش كنند .
Guided Navigation ( راهنمايي Navigation)
از تكنيكهاي معمول ديگر براي كمك به كاربران در حين سايت پيمايي راهنمايي آنها است . با ايجاد يك اتصال به نقاط ديگر در واقع براي كاربران خود در وب ورودي براي حركت به نقاط ديگر ايجاد ميكنيد . اين اتصالات بايد براي اطلاعات ضروري ايجاد شود و نيز به كاربران اجازه خروج بدهند . به عنوان مثال با خريد بروي اينترنت ( به صورت online ) كاربران براي خريد از ميان اطلاعات عبور مي كنند و سپس براي دريافت اطلاعات بهايي پرداخت ميكنند . اگر از تصاوير گرافيكي استفاده ميكنيد بايد به نحوي باشند كه قابل درك باشند و مخاطبين قادر باشند به راحتي با تشخيص المانهاي كه قابليت كليك شدن را دارند در سايت گردش كنند .
نقشه فعاليتNavigation
Navigation چون بطور محسوسي به نوع تفكر و سليقه شخصي طراح بر ميگردد گاهي اوقات مي تواند مشكلاتي ايجاد كندو از ديدگاه طراحان كارآيي navigation ها متفاوت هستند .
اگر Navigation يك سايت كاربردي نباشد كاربران از سايت شما خواهند رفت و بالعكس آن اگر Navigation خوب عمل كند كاربران به راحتي از مكاني به مكان ديگر گردش مي كنند . Navigation سايت بايد آزمايش شود و اين مرحله نياز به برنامه دقيق و حساب شدهاي دارد .
موارد زير را در نظر بگيريد :
ـ محاسبه اهداف و نيازهاي كاربران
ـ يادگيري از Navigation هايي كه كارآيي خوبي دارند .
ـ رفتن به عمق سايت
ـ ايجاد اتصالات سريع
ـ پيشبيني اين مسئله كه كاربران سلايق و پيشزمينههاي متفاوتي دارند .
پيشبيني مقاصد و نيازها
طراحي Navigation براي پيشبيني فعاليتهاي كاربران سايت و ساختن يك سايت براي حمايت از كاربران مي باشد و براي انجام آن بايد بدانيد كه كاربران سايت چه مقاصد و نيازهايي دارند . براي محاسبه اهداف و نيازهاي كاربران نياز به مصاحبه با مردمي كه از سايت شما ديدن ميكنند خواهيد داشت . بايد زماني را براي مصاحبه با كاربران و آگاهي از فعاليت روزانه آنها قرار دهيد . براي ايجاد يك سايت تجاري با كاربران زياد وبا استعداد بايد درباره اولويتهايي كه ميخواهند در سايت داشته باشند پرسش كنيد و كوشش كنيد كه مقاصدي كه در پشت درخواستهايشان دارند را نيز درك كنيد . راه حل اصلي آن است كه براي مشكلات و معماها بايد راه حل مطلوبي بدست آيد و اين مهم فقط با مصاحبه با كاربران سايت بدست ميآيد .
آموزش از Navigation هايي كه كارآئي خوب دارند
اين مورد بيشتر از سايتهايي بايد آموخته شود كه پيمايش در آنها آسان است . المانهاي معمولي كه در پيمودن يك سايت موفق هستند را در نظر بگيريد . صرفنظر از ديدگاههاي كه تا به حال استفاده كرديد يك Navigation خوب داراي خصوصيات زير است :
ـ داشتن ظاهري آسان و ساده
ـ پايداري و بقاء
ـ ايجاد اتصالاتي براي بازگشت
ـ نمايش در زمينه
ـ حق انتخاب براي كاربر
ـ ايجاد پيامهاي روشن و گيرا
ـ ايجاد برچسبهاي قابل درك و تشخيص
ـ حفظ اهداف اختصاصي سايت
ـ تأمين اهداف كاربران و مراقبت از آنها
تمامي اين موارد مهم هستند اما ايجاد اتصال احتمالاً بيشترين اثر را براي كاربر دارد . Navigation ها بايد به مردم بگويد كه آنها كجا هستند و اگر ممكن باشد بگويد كه كجا بايد بمانند . كاربران بايد قادر باشند كه به راحتي اتصالات و موارد با قابليت كليك را شناسائي كنند . آنها نياز دارند كه بدانند كه آيا خريدي كه كردند و جستجويي كه انجام دادند و ظايف ديگر با موفقيت آنجام شده است ؟ با ايجاد بازگشت ميتوانيد احتياجات اصلي را براي Navigation تأمين كنيد .
رفتن به صفحات عميقتر ازصفحه خانگي
حتي در سايتهايي كه Navigation هاي ضعيفي دارند گردش از صفحه خانگي به صفحات ديگر دروني سايت بدون مشكل زيادي آسان است . ولي در هر صورت برنامهريزي صفحه خانگي شما يك بخش كوچكي از وظيفه شما در قبال Navigation مي باشد .
به هر جهت برنامهريزي خوب براي Home page يكي از كوچكترين كارهايي است كه براي ايجاد Navigation خوب و موفق بايد رعايت كنيد . هر چقدر در فازهاي اوليه طراحي جزئيات را بيشتر رعايت كنيد كاربران شما بامشكلات كمتري مواجه خواهند شد . بيشتر مشكلات Navigation اين است كه پارامتري براي رفتن از صفحه خانگي به صفحات ديگر وجود ندارد . اين مشكلات منجر به گرفتار كردن و به گل نشستن كاربران در سايت ميشود . معمولاً اين اتفاقات به دليل توجه بيش از اندازه به طراحي Navigation در يك جهت خاص روي ميدهد . در طراحي Navigation تمامي اين جزئيات و نيز مواردي كه دور از شما ميباشند و ممكن است براي سايت پيش آيند در نظر گرفته شوند .
ايجاد اتصالات سريع
ساختار صفحه را به طور كلي در نظر بگيريد و كمي وقت را براي ساختن ميانبر در سايت صرف بگذاريد . بعضي از اين ميانبرهاي معمولي شامل جستجو نقشه سايت و جداول (site map , table , search) هستند . هدف از هر ميانبر كمك به كاربران براي پيدا كردن سريع اطلاعات مي باشد و شما بايد راه ميانبر را با اين هدف در ذهن خود طراحي كنيد . خيلي از المانهاي صفحات كاربردي نيستند زيرا يك سري از موارد گمراه كننده را ارائه ميدهند . مثلاً نقشه سايت زمان زيادي را براي بارگذاري نياز دارد و يا جداول نياز به Scroll كردن دارند . راههاي ميانبر بايد ساده ، سريع و قابل درك باشند و نيز بايد بدانيد كه كاربران استعدادها و تواناييهاي متفاوتي دارند . به عنوان مثال نحوه تأثير علايق شخصي در ايجاد يك Navigation كاربردي را مي توان در جستجو كردن و عملكرد افراد در سايتها دانست . بعضي از كاربران دوست دارند تا جايي كه ممكن است از پرسه زدن در سايتها خودداري كنندو اطلاعات دقيق خود را در زمان كمي بدست آورند . اما بالعكس كودكان در هنگام جستجوي اطلاعات معمولاً تمايل به گردش در سايت را دارند و وقت بيشتري را صرف ميكنند . طراحي Navigation مشكل است اما در عين حال كمك به كاربران براي رسيدن به مقاصدشان مي باشد . همواره به خاطر داشته باشيد كه Navigation ها بايد به كاربراني كه ميخواهند در سايت شما به مقاصد خود دست يابند كمك كرده و آنها را هدايت ميكنند . براي اطلاعات بيشتر مربوط به Navigation ها به آدرس زير مراجعه كنيد .
خلاصه فصل
در اين فصل در مورد اين كه ساختار Navigation درطراحي بسيار مهم است بحث شد . بايد ساختار سايت و چگونگي ايجاد آن بر روي سرور را امتحان كنيد . در مورد انواع مختلفي از المانها آموختيد و ياد گرفتيد كه چگونه آنها براي آگاهي كاربران ايجاد ميشوند نيز بحث شد . همچنين در مورد كنترل Navigation مطالعه كرديد و ديديد كه چگونه ميتوان آنها را گسترش داد و در پايان مروري بر برنامه حمايت يك طرح از Navigation داشتيم .
گرافيكهاي وب
اهداف
1ـ تشريح عملكرد گرافيك در سايت شما
2ـ تعريف عمق رنگ و قدرت تفكيكپذيري
3ـ ابزارهاي ايجاد گرافيك
4ـ انتخاب قالبهايي براي فايلهاي گرافيكي
مفدمه
گرافيكها در عين حال كه با عث ايجاد جذابيتهايي در صفحات مي شوند به همان ميزان مي توانند و دامهاي پنهاني بر ضد توسعه در وب ايجاد كنند . تنها تعداد محدودي از قالبهاي گرافيكي تصاوير وسيله مرور گر ها حمايت مي شوند كه خود آنها نيز مزايا هاي خاص خود را دارند يعني حتي بعضي از قالبهاي مفيد و مقرون به صرفه نيز ، با محدوديت هاي جدي مواجه هستند . اين امر طراحان وب را به رقابت و مبارزه براي ايجاد تصاوير ي كه بطور سريع بارگذاري مي شوند وادار مي كند در اين رقابت ابتدا بايد معا ني عميق از وظايف تصاوير در وب سايت و نيز بهتر جلوه دادن تصاوير در ك شود .
تصاوير
در طراحي سايت تصاوير اركان اصلي هستند . كاربران انتظار دارند كه اين عكسها بتوانند مشاهدات خوبي برايشان به ارمغان آورند . همچينن از عكسها براي Navigation و نقشه هاي تصويري و دگمه هاي تصويري ( كه باعث اتصال به صفحات ويا منابع ديگر مي شوند ) استفاده مي شود . روي يك سايت يكدست و يكپارچه ساختار LOGO و نماد هاي تجاري براي شناسايي بسيار مهم هستند .
تصاوير خوب در طراحي بايد داراي جذابيت و كار آيي و مهمتر از همه سايز كوچك باشند .
اندازه فايل به طور مستقيم بر زمان بارگذاري تأثير دارد و ملاحظات اصولي براي توسعه و انتشار وب در اين مورد بايد رعايت شود . طراحان بايد پهناي باندي كه براي تصاوير بكار برده شده در صفحه مورد نياز است را در نظر داشته باشند .
معمولاً كاربران براي ديدن عكس بي صبر و حوصله مي شوند . مندرجات صفحات وب با بكارگيري غلط عكسهاي و ايجاد زمان بارگذاري طولاني نابود مي شوند .
مودمها با سرعت kbps 56 در Dial Up استاندارد به كار برده ميشود ولي هنوز هم خيلي از مودها وجود دارند كه با سرعت كمتر از آن . مورد استفاده قرار ميگيرند . اگر سايت به منظور استفاده در اينترانت بر روي شبكه ايجاد شود خيلي از اين موانع بر طرف خواهد شد . به ياد داشته باشيد كه سرور عمومي باشد و ميتواند نماي سازمان رابراي دنياي بيرون ترسيم كند .ولي اينترانت براي استفاده عمومي باشد و ميتواند نماي سازمان را براي دنياي بيرون ترسيم كند و لي اينترانت براي مصارف تجاري و به مقصود دسترسي سريع و آسان به منابع و اطلاعات بنا شده است . ا يجاد زرق و برق در اينترانت باعث كاهش بهروري ميگردد . شما ميتوانيد اينترانت را در جهت به عمل و اينترنت را مكاني جهت نمايش و عرضه بحساب آوريد . گرافيكها تشريح و توضيحي بر موراد وفعاليتهاي سايت و نيز ارائه معاني Navigation در يك سايت وب مي باشند .
دادههاي متصور رقمي
همه تصاوير ديجيتالي ويژگيهاي خاص و مهمي را دارند كه مي توانند در اندازه سايز آن موثر باشند كه مقدار كمي از اين ويژگيها در اين بخش بيان ميشود .
پيكسل (pixel)
نقطه كوچكي در تصوير ميباشد و در يك جمله شبكهاي از بلوكهاي ساختماني براي گرافيكها و تصاويري است كه ميتواند بر روي كامپيوتر نمايش داده شود . پيكسل كوچكترين واحد نمايشي كامپيوتر است .
عمق رنگ
پيكسل به مقدار زيادي اطلاعات رنگي ايجاد ميكند . اين اطلاعات با بيت اندازهگيري ميشوند . حساب كنيد كه چگونه هر پيكسل تمامي اين رنگها را ميتواند نشان دهد . براي مثال اطلاعات پيكسل 4 ميتوانيد بيتي در م د Scale Gray تا 16 سايه خاكستري را نشان دهد . هر 8 بيت از اطلاعات رنگ در هر پيكسل تا 256 بيت از اطلاعات رنگ را توليد ميكند و به اين ترتيب بديهي است كه در درجات بالاتر بيت ( كه عمق بيت نيز ناميده ميشوند ) واقعي بيني رنگي بيشتري را به ارمغان ميآورد . ضرورت تفكيك پذيري استاندارد صفحه نمايش 480*640 يا 72 نقطه در اينچ (dpi) ميباشد . شما بايد المانهاي وب را با آهنگ خاص براي كاربران جلو برده و توسعه دهيد .
جدول رنگ و الگو
( مجموعهاي از رنگهاي قابل دسترسي در يك سيستم گرافيكي كامپيوتر ) :
اگر چه 8 بيت رنگ ميتواند ميليونها رنگ را نمايش دهد و لي فقط در يك زمان 256 رنگ حمايت ميشوند . سيستم فقط اين 256 رنگ را در سيستم گرافيكي خود ذخيره ميكند .
تذكر
تفاوت كمي ما بين جعبه رنگ ويندوز ميكروسافت و جعبه رنگ مرورگر Netscape Navigator وجود دارد Navigator از 256 رنگ حمايت ميشوند ولي ويندوز از 216 رنگ استفاده ميكند. هنگامي كه يك عكس 8 بيتي ايجاد ميكنيد از يك بردار و يا يك نرم افزار نمايشي استفاده ميكنيد ، خود برنامه يك جعبه ايجاد ميكند كه رنگهايي كه در عكس موجود ميباشند درآن جعبه رنگ نيز وجود د ا رد . هنگامي كه تصوير اصلي نمايش داده ميشود جعبه رنگ براي نمايش رنگ اصلي تنظيم مي شود . وقتي كه تصاوير متعددي بطور مرتب و يكجا به نمايش مي گذاريد دچار عدم هماهنگي در تلالو رنگها ميشويد كه اين امر درخشش الگو يا عوض شدن جعبه رنگ ناميده ميشود . درخشش الگو ، زماني اتفاق ميافتد كه تفاوتت معني دار زيادي بين تراكم ( چگالي ) تصوير با جعبه رنگ آن و تراكم ( چگالي ) سيستم با جعبه رنگ آن وجود دارد . براي غلبه بر اين محدوديت مرورگر به طور اتوماتيك تكنيكي را بنام افزايش نور تصوير ايجاد ميكند .
افزايش شدت نور نمايش
افزايش شدت نور نمايش تخمين تقريبي يا تطبيق رنگها ما بين يك جعبه تصوير و جعبه رنگ سيستم است و رنگهاي روي تصاوير با رنگهاي سيستم جايگزين ميشوند . متأسفانه افزايش شدت نور باعث ميشود كه نمايش عكس را بصورتي كه شما نميخواهيد عوض كند . تصاوير بايد قبل از آنكه در صفحات وب انتشار داده شوند پرنور شوند .
عكسهاي با فورمات Bitmap و برداري (Vector)
عكسهاي گرافيكي وب به 2 قالب دستهبندي ميشوند Bitmap و Vector كه هر قالب خود زير شاخههايي نيز دارد .
Bitmap
بيشترين قالب گرافيكي معمول Bitmap ميباشد .
عكسهاي Bitmap از تأثير هر رنگ نمايش به طور جداگانه ساخته شدهاند . هر چقدر كه رنگهاي ايجاد شده توسط يك عكس بيشتر باشد ، سايز فايل مربوطه به آن عكس بيشتر ميشود . وقتي كه فايل Bitmap با بزرگنمايي ديده مي شود ، فايل Bitmap شبيه به يك سري مربع كوچك ميشود كه هر يك درجه رنگي دارند كه در كل عكس سهم دارد .
Bitmap هنگامي كه از نزديك ديده ميشود ظاهري ناصاف دارد اما هنگامي كه با فاصله به آنها نگاه ميكنيد بصورت نقطه ، نقطه و شبيه به شكل واقعي و يا بصورت بلوكهاي مجزا ميباشد .
براي ساختن فايل Bitmap مرورگر موجود به طور هماهنگي در بارگذاري يك عكس با يكديگر كار ميكنند . اطلاعات هر پيكسل ذخيره ميشود وسپس دوباره در مرورگر براي ايجاد تصوير برگردانده مي شود . چون فايلهاي Bitmap از تعداد ديسكهاي بيشتري براي نمايش استفاده ميكنند سايز بزرگتري دارند ، فايلهاي Bitmap براي عكسها اثرهاي سايهدار و لبههاي هموار يا تيره ايجاد مي كنند .
بردار
تصاوير برداري در تفسير و ترجمه متفاوتتر از فايلهاي Bitmap مي باشند . تصاويربرداري اطلاعات عكس را در دستورالعملهاي رياضي خود ذخيره ميكنند كه درهنگام نمايش معني ميدهند . براي مثال براي ايجاد يك دايره لازم است كه مختصات مركز و شعاع و درجه رنگ را بدانيم . از اين اطلاعات و دستورالعملهاي رياضي براي افزايش سايز فايل نيز استفاده ميشود . چون مقادير قابليت عوض شدن دارند بنابراين افزايش سايز بردار اندازه فايل را زياد نميكند . امتياز ديگر تصاوير برداري توانائيهاي آنها در به مقياس گذاشتن راندمان ابزار استفاده شده ميباشد و تصاوير برداري مستقل از قدرت تفكيك پذيري مي باشند .
برنامههاي گرافيكي
شما ميتوانيد با برنامههاي گرافيكي تصاوير ديجيتالي ايجاد كنيد . اخيراً پيشرفتهاي زيادي در نرم افزارها براي ويرايشي كردن عكسها ، رتوش كردن و ارسال آن براي وب ايجاد شده است .
اين برنامهها به 2 گروه زير تقسيم ميشوند :
ترسيم بردار ، فايلهاي از نوع نقاشي
برنامههاي ترسيم اشكال گرافيكي برداري :
نرم افزارهاي ترسيم بردار مبنا مانند XRes و AdobeIllustrator توصيف كننده نقشه شكل ميباشد و ميتوان در آن خطوط نامرئي ايجاد كرد .
اطلاعات عكس در مجموعهاي از دستورالعملهاي رياضي ذخيره ميشود . در قبل بحث كرديم كه تصاويربرداري مستقل از مانيتور هستند به اين معنا كه تنظيمات مانيتور كامپيوتر بر روي سايز و اندازه تاثير گذار است و نيز اين تصاوير كوچكتر از فايلهاي مشابه خود از نوع Paint هستند . تصاوير برداري گرافيكي معمولاً در ابعاد سه بعدي و در محيطهاي زبانهاي نمونهسازي فرضي VRLM-Vitual Reality Modeling Language مورد استفاده قرار ميگيرند و معمولاً نميتوانند به درستي و به طور واقعي گرايانه جزئيات تصاوير را انتقال دهند و نمايش آنها در صفحه نمايش تا اندازهاي آهستهتر است و نيز براي ديدن آنها در و ب نياز به Plug – ins ميباشد . به هر جهت تصاوير برداري در صنعت و مصارف علمي كاربرد خيلي خوبي دارند . بعداً به معرفي برنامههايي كه از تصاوير برداري حمايت مي كنند خواهيم پرداخت .
برنامههاي نقاشي
برنامههاي نقاشي از Scan از عكس تا ضبط فريمهاي ويدئويي فايلهاي Bitmap ايجاد ميكند و يا براي ايجاد كارهاي هنري از آنها استفاده ميشود . فايلهاي Bitmap با جزئيات بيشتري نشان داده ميشوند . در قبل بحث كرديم كه فايل Bitmap با نقطههاي كوچكي كه هر نقطه مطابق با يك پيكسل در صفحه نمايش ميباشد طراحي شده است . فايلهاي Bitmap در هنگام ضرورت پيكسل به پيكسل ويرايش ميشوند .
مضرت فايلهاي Bitmap در اين است كه سايز فايلهاي اصلي بزرگ هستند . ظاهر فايلهاي Bitmap به طور زيادي بر صفحه مانيتور اثر ميگذارد . هر دو قالب J pg ، Gif از نوع Bitmap هستند . براي ايجاد تصاوير گرافيكي خوب معمولاً از نرمافزارهاي زير استفاده ميشود :
Graphic Interchange Format , (WMF) Windows Meta File (JPEG) Joint Photo (Format) (Gif Express Group Graphic فقط قالبهاي Gif و JPG بطور معمول و ذاتي با مرورگرها حمايت مي شوندو فورمتهاي ديگر با كمك Plug in مشاهده ميشوند . حمايت ذاتي به اين معنا است كه مرورگرها نيازي به نرمافزار خاص براي نمايش عكس ندارد . هنگام ايجاد يك تصوير وب يك طراح بايد يكي از فايلهاي jpg يا gif را بر مبناي نوع عكسي كه در فرمت دارد انتخاب كند . جدول زير قالبهاي گوناگوني از فايلهاي عكس و پسوندهاي آن را نشان ميدهد .
Image File Format
Interchange Format _ Gif Graphic
Gif يك قالب فايل مستقل است كه محدود به نمايش 256 رنگي مي باشد كه بطور طبيعي بوسيله Compuserver براي سرويسهاي روي خط انتشار داده شده است . Gif براي اكثر طراحان حرفهاي وب قالب خوبي ميباشد زيرا سايز آنها كوچك هستند . بهم تابيدگي فايلهاي Gif بينظير است و بهتر است كه براي فايلهاي بزرگ از اين نوع قالب استفاده شود . Gif به عنوان يك قالب كم ضرر در نظر گرفته ميشود به اين معني كه تصوير فشرده ميشود در حالي كه هيچ اطلاعاتي از دست نميرود . در نتيجه يك فايل Gif نميتواند به اندازه يك فايل Jpg فشرده شود و نيز طراح نميتواند ميزان فشردگي را محاسبه كند .
Animated –Gif
در سال 1989 ورژني از نرم افزار مربوط به فايلهاي Gif اين امكان را دارد كه رشته توالي از عكسها ذخيره شده يك فايل متحرك نمايش دهد . فايلهاي Gif ميتوانند انيميشنهاي كامل و افكتهاي ويدئوئي بدون نياز به Plugins را ايجاد كنند .
فايلهاي Gif ممكن است شامل يك عكس ساكن باشد ،توابع متحرك Gif مانند كارتون و ... فايلهاي Gif ممكن است شامل فرمهاي متوالي است كه تقريباًاز Cach مرورگر بارگذاري مي شوند و بطور نامحدود تكرار مي شوند و با حلقه مجبور به حركت تقليدي ميشود . يكي از اختيارات Gif هاي متحرك اين است كه آنها در درجه بالاي تصاوير متحرك قرار دارند آنها وابسته به Client-Pull و Server-Push نيستند . هم Client – Pull و هم Server Push نياز به فايلي دارند كه بتوانند بطوري در پي با تعداد زيادي تغييرات بين كامپيوتر كاربر و كامپيوتر سرور بارگذاري شود .
(Server Push _ Client Pull)
(Server Push _ Pull) تركيبي از فنون سرويسدهنده / سرويسگيرنده وب كه بصورت انفرادي شامل فشردن سرويسدهنده يا كشيدن سرويسگيرنده است . در فشردن سرويسدهنده ، دادهها را در سرويسگيرنده بارگذاري ميكند . اما ارتباط دادهاي همچنان باز ميماند . اين تركيب به سرويسدهنده امكان ميدهد كه در صورت لزوم انتقال دادهها را به مرورگر ادامه دهد .در كشيدن سرويسگير نده ، سرويس دهنده دادهها را براي سرويسگيرنده بارگذاري ميكند . اما ارتباط دادهاي باز باقي نميماند . سرويس دهنده رهنمود HTML را براي مرورگر ارسال ميكند و به آن اعلام ميكند كه اين ارتباط را پس از يك فاصله زماني مجدداً باز كند . تا دادههاي بيشتري را دريافت كرده يا احتمالاً URL جديدي را باز كند .
Gif شفاف
امتيازي كه فايلهاي Gif نسبت به تصاوير JPG دارند اين است كه طراح ميتواند يك رنگ از تصاوير Gif طراحي كند كه شفاف باشد و اين ويژگي باعث رفع محدوديتها در اشكالي مثل مربع يا مثلث ميشود . براي مثال يك طراح ميتواند يك logo دايرهاي با يك زمينه رنگ شفاف ايجاد كند . بنابراين عكس با اطلاعات شفاف و بصورت دايره ظاهر ميشود .
JPEG-Joint Photographic Experts Groop
عكسهاي در قالب JPEG از رنگهاي بيشتري نسبت به فايلهاي Gif برخوردار هستند . اما معمولاً به زمان بارگذاري بيشتري نيز نياز دارند .
فايلهاي JPG شامل اطلاعات 24 بيت رنگي (16.7 ميليون رنگ ) ميباشند و به خوبي در تصاوير يكپارچه گرافيكي و عكسبرداريها ظاهر ميشوند . بايد به خاطر آوريد كه خيلي از كاربران فقط توانايي نمايش 8 بيت رنگ را براي خود دارند و در نتيجه در نمايش عكس براي آنها به مقدار قابل ملاحظهاي افزايش نور ايجاد ميشود . ( پديدهاي كه قبلاً راجع به آن بحث شد )
فايلهاي JPG به طور اتوماتيك فشرده ميشوند و در هنگام ورود به صفحات وب از حالت فشردگي خارج مي شوند . اثرات فشردهسازي متفاوت هستند . فشردگي بيشتر تنزل درجه بيشتري در عكس نهايي دارد . JPG را به عنوان يك فايل زيان آور و پراتلاف در نظر ميگيرند . به اين معني كه فشردگي عكس را افزايش ميدهد . رنگها با قطره چگان از جعبه رنگ عكس برداشته ميشود و نتيجه آن تنزل در كيفيت عكس است . براي مثال يك فايل kb 100 ميتواند kb 10 فشرده شود و به هر جهت اين فشردگي كيفيت عكس را كم ميكند . يكي از مضرات استفاده از اين قالب اين است كه طراح كنترلي بر چگونگي تبديل bit 24 به 256 رنگ استفاده شده با صفحه نمايش كاربر را ندارد . همچنين تفاوت بارزي در نحوه نمايش اين قالب در 2 مرورگر IE و NetScape وجود دارد بعلاوه نحوه نمايش در PC ها نيز متفاوتتر از مكينتاش مي باشد . طراح بايد قبل از آنكه صفحه خود را به اتمام رسانيد بداند كه كدام قالب منظور وي را بهتر تأمين ميكند و كار خود را در د و مرورگر با سيستم عاملهاي مختلف آزمايش كند .
JPEG2000
قالب جديد JPEG به منظور توسعه ويژگيهاي فشردگي فايلهاي JPEG استاندارد ميباشد همانطور كه قبلاً بحث شد قالب اخير JPEG كه اطلاعاتي راجع به تصويري كه فشرده شده است در بردار سودمند نيست و اين قضيه در نتيجه روزنههايي را در تصوير ايجاد مي كند و باعث ايجاد تصوير خالدار ميگردد . در JPEG 2000 فشردهسازي در اثر يك تكنولوژي مواج بوجود ميآيد كه اطلاعات را به گونهاي متفاوت ذخيره ميكند كه تعداد زيادي از تكههايي كه در تصاوير فشرده شدهاي كه از طريق JPEG بوجود آمدند را از بين ميبرد .
Portable Network Graphics-PNG
قالب PNG به عنوان يك قالب جديد براي گرافيكهاي وب ظاهر شده است . براي تصاوير وب PNG بهترين تركيب از ويژگيهاي JPG و GIF را تحت يك قالب واحد دارا ميباشد. فايلهاي PNG زيادتر هستندو همچنين از شفافيت فايلهاي GIF و از عمق رنگي JPG حمايت ميكنند . فشردگي در فايلهاي PNG با استفاده از فيلترهاي فشردگي كه تا عمق bit 48 حمايت ميشوند توسعه پيدا كرده است . حمايت مرورگرها از قالب PNG هنوز معمول نشده است . Netscape 4.7 و IE5 با درجات مختلفي از PNG حمايت ميكنند . به هر جهت كميته www در 1996 فرمت PNG را پيشنهاد داد ولي فرمت استاندارد شده نيست .
تصاوير برداري مقياس پذيرSVG
قالب تصاويربرداري مقياس پذير (SVG) در فاز نقشههاي كاري V3C ميباشد . SVG در XML در تشريح اشكال اصلي كاربرد دارد . مشابه بردارهاي گرافيكي ديگر SVG هنگامي كه با هنرهاي خطي و اشكال كار ميكند بهينه ميشود .
SVG به كمپانيهاي نرما فزارهايي كه از SVG حمايت مي كنند را ميتوانيد در سايت زير پيدا كنيد :
ايجاد تصاوير
ايجاد تصاوير با كيفيت در وب نياز به داشتن علم و كاربرد نرم افزارهاي گرافيكي دارد و از اين جهت طراحي وب براي استادان آن ميتواند مشكل باشد . يك هنرمند گرافيك كار بايد بتواند بخوبي تصاوير خوبي را ايجاد كند . اگر شما ذاتاً استعداد اين كار را نداريد خيلي از منابع در روي وب استفاده از اين عكسها را به طور مجاني براي شما ايجاد كردند . عكسهاي با كيفيت خوب معمولاً مجاني نيستند ولي به هر جهت ميتوانيد براي بدست آوردن كيفت مطلوب از گرافيكها در سايت هاي مختلف ثبت نام كنيد . اين حق اشتراك مي تواند در محدوده حق اشتراك ماهيانه تا حق اشتراك ساليانه باشد .
تذكر
ابتداد مطمئن شويد كه تصاويري كه در سايت خود از آنها استفاده ميكنيد حق كپي برداري از آن مجاني است . متون بكار برده شده در وب سايت يا بايد توسط شما ايجاد شود و يا براي دسترسي به آنها بايد اجازه داشته باشيد . هميشه جملات خود را از لحاظ قانوني بررسي كنيد .
ويژگي ALT
ويژگي ALT متون اختياري در مكانهايي از تصاوير بر روي صفحات HTML ايجاد ميكند . گرامر استفاده از ويژگي ALT به شكل زير دنبال مي شود :
ويژگيALT براي مكانهاي زير مهم است :
1 كاربراني كه گزينه نمايش عكس را در مرورگرهاي خود غيرفعال كردند از اين طريق ميتوانند آنرا بخوانند .
1 هنگامي كه صفحه در حال بارگذاري است كاربر مي تواند توصيف آنرا بخواند
1 اين گزينه براي كاربراني كه قدرت بينايي يا شنوايي كمكي دارند امكانات خوبي ايجاد ميكند .
بهينه سازي تصاوير
يك طراح وب اگر نتواند تصاوير خود را بهينه سازي كند هيچ يك از توانمنديهاي Gif و jpg و png تشخيص داده نميشود . اين اشتباه غلط از آنجا ناشي مي شود كه بگويم هيچ يك از اين قالبها از ديگري بهتر نيست . در صورتيكه در قبل گفتيم كه هر قالب تصوير داراي توانمندي ميباشد كه آن را منحصر به فرد مي كند. به عنوان يك طراح وب بايد بياموزيد كه چه نوع قالبي را براي ايجاد يك تصوير خوب و جذاب و بدون مشكل به كار بريد استفاده از قالبهاي Gif يا Jpg شما را به استفاده از تصاوير بهينه مطمئن نميسازد .
موارد زير راهنمايي است كه شما را در بهينه سازي تصاوير كمك ميكند :
1 استفاده از رنگهايي كه در وب امنيت دارند
1 ايجاد يك ليست از رنگهاي ممكن
1 استفاده از رنگهاي يكدست در هر جايي كه ممكن باشد .
1 اجتناب از اثرات بصري نامطلوب تا جايي كه مقدور است .
1 استفاده از امكانات بهينه سازي .
منابع بهينه سازي
در حال حاضر خيلي از منابع وجود دارند كه براي كمك به طرح بهينه سازي تصاوير در دسترس مي باشند . روش اصلي براي بهينهسازي ، محاسبه كوچكترين مقدار نگ ممكن و انتخاب قالب فايلي است كه ميتواند كيفيت رنگ درخواستي شما را ايجاد كند . بيشترين استفاده معمول در بهينه سازي استفاده از نرم افزارهاي Image Ready , Fire Works , Photo shop و ... ميباشد .
2 روش بهينه ساز معمول ديگر كه در حال حاضر مورد استفاده قرار ميگيرند Desktop Version , Online Version ميباشند .
بهينه سازي تصاوير بر روي اينترنت به نوعي نياز به حق اشتراك ساليانه دارد كه اين مقدار به طور زيادي بسته به تعداد صفحات و يا عكسهايي مي باشد كه شما ميخواهيد آنها را بهينه كنيد . بعضي از سرويسهاي ديگر مجاني هستند . يك طراح وب بطور ساده يك URL براي تصاوير وارد ميكند . يعني بر روي سايتي مي رود كه امكان بهينهسازي براي تصاوير را به ما مي دهد . برنامهاي روي سايت براي بارگذاري و بهينهسازي تصاوير آماده ميشود .
سپس طراح براي دسترسي به بهينه سازي تصاوير صاحب امتياز مي شود . سرويسهاي زير تصاوير بهينه Online ايجاد ميكند .
Image نيز به همان روش ، تصاوير شما را بهينه مي كند .
تكه تكه كردن عكس و بهم اتصال دادن
روش ديگري كه براي كمك به بارگذاري عكسهاي بزرگ در زمان كمي وجود دارد برش دادن عكس ميباشد . برش تكههاي متعددي از عكس را در بر دارد . با استفاده از جداول HTML يك عكس ميتواند تجديد بنا شده و در پنجره مرورگر بهم پيوند داده ميشود . برشها نميتوانند تغييري در سايز عكس بوجود آورند اما بارگذاري عكس را سريعتر ميكنند زيرا كاربر قبل از بارگذاري عكس قسمتهايي از عكس را مي بيند .
خلاصه فصل
در اين فصل در مورد نكات مهم در تصاوير وب و با بيشتر قالبهاي معمولي و امتيازات آنها و نيز تفاوت بين تصاوير BMP بحث كرديم ابزارها و تكنيكهاي بهينهسازي عكسها آموختيد .
چند رسانهاي
اهداف فصل
1 تعريف تكنولوژيهاي چند رسانهاي كه وب ميتواند آنها را نمايش دهد .
1 بكارگيري اصول طراحي چند رسانهاي
1 انتخاب بهترين چند رسانهاي براي سايت خود
مقدمه
تقويت غير قابل انكار تمامي سرگرميهايي كه بوسيله چند رسانهايها ايجاب شده است وجه عمومي وب را براي ما محبوب تر كرده است . ويدئو ، انيميشن و صدا تأثيرگذار است ، و همه اينها زماني آغاز شد كه چند رسانهايها به عنوان بستر بزرگي از فنآوري اطلاعات توسعه پيدا كرد و سرگرميهاي جذاب زيادي به رسانهاي كه بطور نسبي يك رسانه بر پايه اطلاعات ميباشد اضافه شد .
متأسفانه استفاده نادرست از چند رسانهايها براي كاربران و توسعهدهندگان وب ايجاد ياس و نااميدي ميكند . رشد سريع تكنولوژيهاي جديد باعث ميشود كه يك چند رسانهاي چيزي بيشتر از يك پيامد اخلاقي براي توسعه دهندگان وب محسوب شود . شما نه فقط بايد تكنولوژي امروزي در دسترس را بدانيد بلكه نياز داريد كه آنچه را كه بعدها در اختيارتان قرار ميگيرد را احساس كنيد . وقتي به اين مهم دست يافتيد بايد تصميم بگيريد و بياموزيد كه تأثيرات كدام تكنولوژي در آينده بهتر و موفقتر است . بعلاوه بايد در نظر بگيريد كه كدام تكنولوژي چند رسانهاي براي نيازهاي كاربرانتان بهتر عمل ميكند و مناسبتر است .
چند رسانهاي وب سايتها
برنامهريزي كليدي موفقيت در ايجاد چند رسانهاي براي وب سايت ميباشد . هر چند كه زماني بيش نيست كه چند رسانهايها ايجاد شدهاند اما به كاربردن آن در وب بصورت يك علم كامل نيست .
بكار بردن چند رسانهايها بر روي وب با ابزارهاي گوناگون و با تكنولوژيهايي امكان پذير است كه هميشه در دسترس نيستند . در اين بخش شما ميآموزيد كه چگونه يك چند رسانهاي مفيد و كارآ را ايجاد كنيد . چند رسانهاي محبوبيت زيادي بر روي وب بدست آورده است زيرا پيشرفت آن در تكنولوژي اينترنت به شما اين اجازه را ميدهد كه چند رسانهايهاي مختلف را بر روي صفحات وب با هم تركيب كنيد .
اين تكنولوژيها توسعه دهندگان وب را به يك رقابت فرا ميخوانيد . پيشبيني كنيد كه چگونه توسعه دهندگان با نمايش عكسالعمل تكنولوژيهايي را بر روي سيستمهاي گوناگون و مرورگرهاي متفاوت به نمايش در مي آورند كه اين امر نياز به برنامهريزي و صبر و حوصله و مقدار زيادي آزمايش دارد .
امكانات جاري
امكانات جاري چند رسانهايها بر روي وب مشكل به نظر ميرسند و يك طراح وب براي كاربرد اين ابزارها و تكنولوژيها كوشش ميكند . در آينده تكنولوژيهاي جديدي در گامهايي بلند و پرقدرت ظاهر خواهد شد به هر جهت طراحان امروزي با 2 عامل بزرگ روبرو هستند كه عبارتند از پهناي باند و حمايت مرورگر از تكنولوژي مورد نظر . براي استفاده و لذت از اين تكنولوژي جديد به يك پهناي باند بالا و حمايت مرورگر از Plungins و تعداد خاصي از نرمافزارها نياز داريم . بنابراين طراحان وب بايد انديشه كنند و فريب استفاده از تكنولوژيهاي پر زرق و برق در صفحات خود را نخورند ، زيرا كاربران استاندارد بر روي ارتباط Dialup هستند و مرورگرهاي معمولي از هر نوع تكنولوژي نميتوانند حمايت كنند . اين امر به آن ارتباط Dialup هستند و مرورگرهاي معمولي از هر نوع تكنولوژي نميتوانند حمايت كنند . اين امر به آن معني نيست كه شما نتوانيد از تكنولوژي جديد در صفحات خود استفاده كنيد ولي بايد مراقب باشيد كه در صورت استفاده خيلي از كاربران خود را محروم ميكنيد . اگر شما كاربران خود را تعريف كنيد و بدانيد كه كدام گروهها هستند كه براي حمايت از تكنولوژي شما آماده مي باشد ، ديگر لازم نيست نگران ارتباط با بقيه كاربران خود باشيد . بنابراين ميتوانيد از تكنولوژي استفاده كنيد كه باعث توسعه و پيشر فت سايت شما باشد .
بيشتر تصميمات درباره استفاده از چند رسانهايها كه ما بعداً در مورد آنها بحث خواهيم كرد در طي برنامهريزي در حين طراحي سايت آماده ميشوند .
عامل زمان
براي بقيه افكار و انتخاب منابع بدون هيچگونه محدوديتي براي كاربر يك الگوي جديد ايجاد ميكند . براي مثال وقتي يك كاربر براي خريد يك كتاب يا مجله ثبت نام ميكند يا مشترك ميشود خود را درگير كرده است چون شخص براي آن كتاب زمان و هزينه گذاشته است بنابراين ترجيح ميدهد كه به جاي خريد كتاب ديگر همان كتاب را بخواند . ولي در مقابل آن كاربران وب ترجيح ميدهند كه افكار خود را سريعاً تغيير دهند و به سايت ديگري مراجعه كنند . به هر حال كاربران وب براي وقتشان سرمايهگذاري ميكنند . تعيين مقدار زمان ميانگيني كه كاربران از وب استفاده ميكنند مشكل است اما از نقطه نظر يك طراح زمان كاربران بسيار با اهميت است و اين زمان مشخص تا جايي بايد محاسبه شود كه بتوانيد كاربران خود را نگهداريد . انتخاب صحيح چند رسانهاي به حفظ زمان بازديدكنندگان كمك خواهد كرد و شانس بازديدهاي طولاني و عوامل بالقوه سايت را نيز افزايش ميدهد .
انيميشن
انيميشن يكي از مهمترين مولفههايي است كه وب را از بقيه رسانهها مشهور تر كرده است . درجات مختلف انيميشن از تصاوير Gif انيميشن ساده تا عناصر تعبيه شده سه بعدي و محيطهاي مجازي مي توانند دستهبندي شوند و به محسوس شدن حس حركت و درگير كردن تعدادي از كاربران كمك ميكند . بعضي اوقات از اين انيميشن ها براي جلب توجه و در مواقع ديگر براي شرح و تفصيل مفاهيم استفاده مي شود . طرح و ابزار هدفمند نه تنها فوايد انيميشن را از مسير خود منحرف نمي كند بلكه به ارزش آن نيز ميافزايد . بيشتر انواع انيميشنهاي پايه Animated Gif و فايلهاي Macromedia Flash ميباشند .
Animated Gif فايلهاي (Gif Animator)
در قبل گفتيم كه يك فايل انيميشن از جمع آوري عكسهاي ساكن و حركت آنها د رتوالي رشته با سرعت و تكرار طراحي شده است . خيلي از لوگوها با Gif Animated طراحي شده است . اغلب آگهيها فايلهاي Gif هستند كه خود با حركتشان براي آگهي چرخش ايجاد ميكنند . فايلهاي Gif Animator براي نمايش اطلاعات اضافي در مكاني مانند صفحه نمايش ميتوانند خيلي مفيد باشند و توانايي جلب نظر كاربران را نيز دارند و حركت را در فرم قالب عادي به صفحات ساكن اضافه ميكند .
رويدادهاي ماوسيRollovers
رويدادهاي ماوسي حركتي است كه با رد شدن مكان نماي ماوسي بر روي مكانهاي معين صفحه ايجاد حركت ميكند . به طور معمول رويدادهاي ماوسي همراه با المانهاي Navigation كاربرد دارند و آنها با نشان دادن عكسالعمل نسبت به عمليات كاربر ، كاربر را درگير مي كنند و با كاربر بصورت متقابل عمل مي كنند و نيز بعضي از عناصر با بصورت ابر اتصال نشان ميدهند . در حالت عادي ابر متنهايي كه در صفحه بصورت پيشفرض قرار دارند به رنگ آبي هستند و زير آنها خط كشيده شده است و اين روش ظاهر صفحه راكمي متفاوت مي كند .
فايلهايFlash
Macromedia Flash بطور چشمگيري مورد قبول همگان قرار گرفته است . Flash يك فرم جديد از انيميشن را كه در قبل ايجاد آن آسان نبود، معرفي ميكند ودر حالي كه پهناي باند را حفظ ميكند رسانهاي غني عرضه مي كند .
اجتناب ازAnimation
اسكرول كردن متنها يكي از انواع انيميشنهايي است كه كاربران مايل به استفاده از آن نيستند . براي دادن اطلاعات خيلي مهم نبايد اسكرول ايجاد شود زيرا احتمالاً كاربران توجه كمي به آنها خواهند كرد .
صوت
صوت متفاوت از بقيه مندرجات است و كاربران براي دريافت آن رسانه به نوع نمايش استناد نمي كنند و محدوديتهاي سايز مانيتور، سيستم عامل و عمق و بيت رنگي نيز در آن وجود ندارد .
اصوات ميتوانند به دو روش جداگانه انتشار داده شوند كاربر بايد صورت را بارگذاري كند و سپس مراحل اجرا آن سيستم شروع ميشود و يا فايل صوتي مي تواند در قالب رشتهاي توزيع شود . كيفيت اجراي هر فايل ضبط شده و ابسته به مراحل و قالبهاي استفاده شده و كيفيت دستگاه خروجي سيستم كاربر براي فايل ديجيتالي مي باشد .
بارگذاري صوت
اولين صوت Audio در وب بارگذاري آن فايل ميباشد . يك فايل ميتواند در يك صفحه وب تعبيه شود و همراه با ساير فايلها مانند عكسها بارگذاري شود . بايد در نظر داشته باشيد كه زمان بارگذاري فايلهاي صوتري بزرگ زياد است و بر خلاف فايلهاي متني نياز به حافظه بيشتري براي ذخيره و اجرا دارند .
زمان بارگذاري يك فايل صوتي در مقايسه با زماني كه آن فايل اجرا مي شود زيادتر است و اين مورد براي كاربران خيلي مناسب نيست . فايلهاي صوتي تعبيه شده از بقيه قالبهايي كه به كاربر براي بارگذاري اجازه نمي دهد متفاوت است . آنها جزء مولفه هاي ضروري سايت هستند و غير قابل تفكيك مي باشند . توصيه ميشود فايلهاي صوتي را تعبيه نكنيد و به جاي آن به كاربر اجازه دهيد كه خود آنها را بارگذاري كند و گوش دهد . در حال حاضر يك فايل تعبيه شده صوتي همراه با متن در وب استفاده مي شود فايل Flash ميباشد. فايلهاي Flash فايلهاي صوتي را بياندازه در سايز كوچك مي كنند و بصورت جرياني براي كاربر تبديل ميكنند و زمان بارگذاري آن را براي كاربر كاهش ميدهند .
جدول زير فايلهاي صوتي و پسوندهاي آن را نشان ميدهد :
انتشار صوت
مزيتي كه در روش انتشار صدا با فايلهاي صوتي بارگذ اري شده است اين ميباشد كه كاربر مجبور نيست كه به فايل گوش دهد . به مجرد آنكه اتصال با سرور منتشر كننده صدا برقرار مي شود يك حافظه موقت ايجاد مي شود . فايل صوتي اجرا مي گردد . يك فايل صوتي MB 10 را در نظر بگيريد ، بارگذاري آن با يك ارتباط با خط تلفن غير ممكن است . در اين نوع قالبها فايل زماني كه بارگذاري ميشود ميتواند اجراء شود و زمان انتظار براي تحويل آن به كاربر كاهش مييابد . نمايش زنده قالبهاي صوت براي انتشار تكنولوژي مفيد ميباشد . گوش دادن به يك فايل صوتي بصورت Online كه در همان زمان كربر منتشر ميشود ميتواند با گوش دادن به راديو قابل مقايسه باشد . وقتي انتقال جريان صورت ميگيرد بارگذاري كامل ميشود و سپس در حافظه ذخيره ميشود . شبكه جريان صوت را به صحنه هدايت ميكند . Real Palayer اين توانايي را دارد كه جرياني از فايلهاي صوتي ويدئويي را از ميان ارتباط آهسته kb 28.8 با كيفيت قابل قبولي اجرا كند .
ويدئو
ويدئو در گسترش تكنولوژي Multimedia مي باشد كه در وب مورد استفاده قرار ميگيرد تاثير بسزايي دارد . درحال حاضر ويدئو براي كاربراني كه از Dialup استفاده ميكنند از كيفيت خوبي برخوردار نيست . ديدار هر سايتهاي جديد و بزرگ مثالهايي از فايلهاي ويدئويي جاري كه با استفاده ازReal Player , Media Player و ... ساير برنامهها اجرا ميشود را ارائه ميكند .
در اين تكنولوژي از (ويدئو) بطور معمول قدرت تفكيك كمي دارد . حركت قاب آنها كند و داراي عدم تعادل است و در ابعاد نيز كوچك هستند و لي اكثر اوقات به طور معمول قابل مشاهده و فهم هستند . مانند صوت فايلهاي ويدئو نيز ميتواند بارگذاري و اجرا شود و بصورت جرياني به سمت كاربر جاري شود و پس از قطع جريان با نرم افزارهاي اجرا كننده اجرا شود . انتخاب ويدئو و استفاده از آن با زياد شدن پهناي باند افزايش يافته است .
ويدئو كنفرانس ، تبديل كنندگان داده در وب ، دوربينهاي وب به عنوان وسايل حمل و نقل در وب مورد استفاده قرار مي گيرد .
ويدئو بر روي وب نبايد براي اشخاصي كه در خارج از شبكه مثل LAN يا اينترانت هستند اجباري باشد . شما بايد اتصالاتي ايجاد كنيدو با ايجاد آنها به كار اختيار دهيد كه خود را انتخاب كند . براي كليپهاي ويدئويي بايدزمان اختياري را در حدود چند دقيقه براي انتشار صوت براي كمك بهحفظ پهناي باند و بارگذاري ،زمان ايجاد كنيد .
Internet TV
Internet TV هنوز به عنوان يك جزء محكم و ثابت توسعه پيدا نكرده است و عموماً هنوز به عنوان وسيلهاي براي ارتباط مردم با اينترنت نيست ولي بيشتر كارشناسان بر اين باورند كه اين كار به زودي انجام خواهد شد . به طور معمول ميكروسافت اين تكنولوژي را داراست كه نام آن Web TV ميباشد و قسمتي از استراتژي آن افزايش سود براي مصرف كننده ميباشد . كنترل اين وسيله شبيه به جعبه كابل و ارتباط با اينترنت با يك سرعت خط بالا ميباشد . براي استفاده از Web TV كاربران نياز به يك خط تلفن براي ارتباط با تلويزيون بر روي اينترنت دارند . به محض ارتباط كاربران ميتوانند تمام اعمال خود را مانند موج سواري در دريا بر روي اينترنت انجام دهد . كاربران ميتوانند از يك سايت ديدن كنند و تمامي عسكهاي آن مشاهده كنند و عكسالعملهايي نيز براي كاربران در نظر گرفته شده كه كاربران ميتوانند محصولات در دسترس داخل سايت بازديد كنند . شركتهايي مثل سوني و فيليپس در اين تكنولوژي با TV Webtv.net متحد هستند .
اهداف يك سايت چند رسانهاي
چند رسانهايها مندرجاتي پرمحتوا ايجاد مي كنند و روشهايي را براي شرح اطلاعاتي كه مقصود آن واضح نيست بيان مي دارند . در اوايل پيدايش چند رسانهاي وب متخصصان خبره وب آنقدر از اين رسانه شگفت زده شده بودند كه رسالت بزرگتر پيام آن را از ياد برده بودند . روشن كردن اهداف چند رسانهاي وب سايت قبل از ايجاد اولين صفحه يا ايجاد توالي انيميشن سيار مهم است . د رابتداي كار با چند رسانهايها هميشه سئوالات زير را ازخود داشته باشيد .
1ـ كاربران شما چه كساني هستند ، پيام شما براي آنها چيست ؟
2ـ تنظيمات يا بر همكنش يا رابطه تقابل بايد چگونه باشد ؟
3ـ كدام يك ازالمانهاي چند رسانهاي براي بر هم كنش وتكميل پيام شما لازم هستند ؟
4ـكدام نوع از ابزار و چه نوع مهارتي جهت ايجاد المانهاي چند رسانهاي و ايجاد مطالب وب سايت نياز داريد ؟
به عبارت ديگر هنگامي كه كاربران سايت شما ميبينند ميخواهيد چه عملي انجام دهند ؟ آيا ميخواهيد جسته گريخته مندرجات را بخوانند؟ خريد كنند ؟ پژوهش كنند ؟ يا در سيستمهاي بروز شده ثبت نام كنند ؟
سرانجام در نظر داشته باشيد كه
كاربران بعد از ورود در يك وب سايت و قبل از خروج از آن مايل به پركردن يك فرم خواهند بود و يا به ثبت نام در صفحه مهمان ترغيب خواهند شد . كاربرا ن براي اطلاعات مربوط به محصولات فهرست شده از طريق Email ها يا تلفنهاي بدون صرف هزينه يا پركردن فرم هاي اختياري در خواست خريد مي دهند . ممكن است كاربران در جملاتي كه در مورد كارتها مي باشد ثبت نام كنند .
اساس طراحي يك سايت چند رسانهاي
طراحان يك وب سايت چند رسانهاي بايد المانهاي خود را در صفحه ارائه دهند . بنابراين بايد انتظارات كاربران را تأمين كنند. هماهنگي اين انتظارات وظايف سادهاي نيست و بايد براي پيشبرد آن با يك سيستم توسعه يافته برنامه ريزي شود .
چشمانداز و تنظيمات
در طراحي سايتهاي داراي چند رسانهاي ها ، مكانهاي عكس و تصاوير خود و چند رسانهاي ها بصورت تصادفي مي باشند .
ايجاد يك وب سايت كشنده
طراحان وب بايد بطور دقيق موقعيت و ارتباط بين تمامي المانها را بر روي صفحه مشخص كنند وتمركز و كنترل خوبي روي ساختار صفحه داشته باشند . سايتها از مجازها و موضوعات بصري براي راهنمايي و دادن آگهي استفاده ميكنند و تجربه خوبي مانند موج سواري از ديدن اولين صفحه به آخرين صفحه ايجاد مي كنند به عبارتي طراحان سايتهاي چند رسانهاي توليدات خود را در جهت تمركز و ايجاد بر م دلهاي ذهني روشن كاربراني كه بتوانند نقل كنند و و اكنش نشان دهند به انجام ميرسانند . نظر به اينكه مندرجات سايت در حال تغيير است ، بايد ساختار و عمل آنها به شكل ثابتي باقي بماند . مخصوصاً اگر شما انتظار داشته باشيد كه كاربران دوباره به سايت شما بازگردند . بر خلاف خيلي از باورها بيشتر مردم نميخواهند كه در هر بار بازديد مندرجات سايت شما را بازآموزي كنند .
فعل وانفعالات كاربران
وب كاران حرفهاي مي توانند مندرجات سايت را از ميان تعدادي مدلهاي قابل قبول انتشار دهند كه بيشترين موفقيت از آن مدل مارپيچي است و سه جزء اصلي دارد : علايق Farorites ، فعاليتها Activities ، تجزيه وتحليل Analys . هر كدام از اين المانها به صورت پي در پي و تا جايي كه تجربيات كاربران كامل شود يا كانالهاي مسيريابي سايت جستجو شود . چگونه يك وب سايت ميتواند با زمينهسازي تصاوير اصلي و ايجاد منوها و هدايت كاربران به اهداف در خواستي كاربران را جذب كند ؟
به خاطر داشته باشيد كه بيشترين تمركز كاربران در مطالب وب سايت شما است . اگر كاربران از مطالب سايت لذت ببرند در اينصورت احتمال آنكه دوباره به سايت شما بازگردند بيشتر ميشود . براي مثال كاربراني كه برر وي سايتهاي با كيفيت بالا در حال بازديد و بررسي هستند ، اغلب از گذر زمان غافل مي شوند . اين نوع تفكر براي مشتريهاي بعدي شما مخصوصاً براي كساني كه قصد خريد نيز دارند مطلوب است يكي از اهداف وب كاران حرفهاي ايجاد تجربياتي است كه پتانسيل طبيعي مشتريان را كشف و توسعه ميبخشد . تحقيقات روانشناسي در مورد كساني است كه به اين مراحل رسيدند .
1 تمركز
1 مبارزه طلبي
1 از دست رفتن هوشياري
1 از دست رفتن زمان
1 گيج شدن
بنابراين براي كمك به كاربران در رسيدن به اين موارد كلي بايد سايتي ايجاد كنيد كه تمامي اين موارد را حمايت كنند .
يك مثال ديگر در مورد سايت مي باشد كه كاربران را بطور ناگهاني به پيشروي در اين سايت تشويق ميكند . تصاوير و مندرجات آنقدر پيشزمينه خوبي دارند كه كاربران را براي جستجو بيشتر تشويق ميكنند ، بعد به يكباره فعل و انفعالات شروع ميشود و كاربران به مراحل ودرجات بالا هدايت مي شوند . عكسهاي گرافيكي پيچيدگي دارندو صدا و ويدئو نيز ميتوانند به يك پيشزمينه اضافه شوند . با هر بار كليك روي كليدهاي Navigation كاربران براي موارد جديد جايزه ميگيرند اين نوع مندرجات براي سايتهاي تجاري خيلي مهم است ( تجارت ، خريد ، بازاريابي) اغلب سايتهاي تجاري سعي مي كنند براي جلوگيري از كاهش سرعت، از تحريكات كمتري براي جذب مشتري استفاده كنند . آنها براي ايجاد جذابيت و تحريك و تشويق كاربران تمايل به ايجاد متون جذاب مي كنند .
انتخاب المانهاي چند رسانهاي
دقيقترين اعمالي كه بايد صفحات چند رسانهاي انجام دهند اداره كردن فضاي صفحات و انتخاب قالبهاي مناسب براي المانهاي رسانههاست . همانطور كه تعداد Plug ins هاي قابل استفاده براي هر دو مرورگر IE و Netscape افزايش مييابد . تعداد قالبهاي فايلي قابل انتخاب نيز بصورتهايي براي هر 2 مرورگر افزايش مييابد .طراحان بايد كوشش خود را براي جستجوي بيشتر Plugins هاي مورد استفاده مخاطبين انجام دهند . طراحان وب بايد براي كاربراني كه Plugins هاي لازم را ندارند برنامهريزي كنند . اتصالات يا دستورالعملهايي را در جاهايي براي راهنمايي نصب plugins ايجاد كنيد . ميكروسافت اغلب اين مشكلات را شناسايي كرده و يا نصب اتوماتيك بيشتر plugins هاي معمول زودتر از آنكه مرورگر فايلهاي مورد نياز را بخواند نصب مي شوند . Netscape از منوي Helpخود اتصالي را براي بارگذاري صفحات به منظور plugins ايجاد مي كنند . چنانچه در مورد قالبهاي مورد استفاده فكر مي كنيد برخي از المان چند رسانهاي را در نظر آوريد براي مثال از خود بپرسيد كه آيا Java Script براي سايت شما مهم است يا فقط به صرف اينكه مي توانيد ميخواهيد آن را اضافه كنيد؟
بطور مشابه دلايل خوبي براي استفاده از اپلتهاي جاوا يا جاوا اسكريپت و يا جايگيري جاوا در نوار وضعيت نيز وجود د ارد .
يك طرح خوب از مندرجات و طراحي گرافيكي براي خشنودي انتظارات كاربران ميتواند كا في باشد . افكتهاي Mouseover و Rollovers يا واكنشها و عملهاي تقابلي ايجاد ميكنند . نمودار زير نشان مي دهد كه كدام قالب بهتري قالب براي چند رسانهاي مي باشند و اين نتيجهگيري با بكاربردن قالبهاي متفاوت حاصل مي شود .
بهترين طراحان وب برنامههايي دارند و مي دانند كه چگونه از ابزارها و المانهاي چند رسانهاي استفاده كنند . شايد هيج يك از طراحان وب ندانند كه بايد در ابتدا به عنوان آسيستان يك طراح شروع به كار كنند تا بتوانند با منابع و ابزارهاي مورد نياز براي يك سايت آشنا شوند . همچنين بايد سعي كنند كه محاسبه كنند كه چند درصد از كاربران مورد نظر مرورگرهايي با قابليت Java دارند و يا فايل به بارگذاري Plugin هستند .
ايجاد كننده چند رسانهاي
هر برنامه چند رسانهاي مي تواند محركي جهت استفاده از ابزارهاي جديدي كه به شما براي بنا كردن المانهاي قوي چند رسانهاي كمك مي كند ، باشد . چرا كه هر نرم افزار ويژگيهاي خاص خود را د ارد و هر يك مي تواند براي بهينه سازي عوامل نمايش انتخاب شود بعلاوه وسعت تيم طراحي شما ميگويد كه در فاز طراحي چه نقشي را خود ما ايجاد مي كنيم و چه عوامل ديگري بايد در كار درگير شوند . در فازهاي طراحي بايد فرصتهايي را براي محاسبه نقاط قوت و ضعف سايت خود داشته باشيد . همچنين شما به عنوان يك طراح وب بايد وقوف كامل به زمان داشته باشيد و آن را به عنوان يك بار اضافي براي كاربراني كه در حال حاضر حتي اضافه بازديد دارند تلقي كنيد . تكنيكهاي تجارت الكترونيك و قابليتهاي همكاري بين سيستم عاملهاي مختلف و سخت افزارهايي كه ميتوانند براي سيستمهاي مختلف به كار گرفته مي شوند همه و همه بايد به دقت در نظر گرفته شوندو ب كاران حرفهاي بايد همه اين موارد را در نظر بگيريد .
برنامههاي جديد دائماً چند رسانهاي هاي بزرگتر و مقبولتري را بر روي وب مطرح ميكنند . در مراحل توسعه امروزي هيچ رسانهاي استانداردي نيست كه بتواند بگويد كه كدام نرمافزار بر روي اينترنت بهتر كار مي كند . براي ايجاد چند رسانهاي خوب بايد كليه منابع و امكانات در قالب براي ا يجاد بهترين تكنولوژي به كار گرفته شوند.
با رشد و ازدياد مصرف كنندگان علاقمند ، فعاليت خريد و تجارت سئوالات شما پيرامون محورهاي زير قرار خواهد گرفت .
چگونه شركت ما بهترين بهره را از دانش برنامههاي تقابلي وب و مندرجات چند رسانهاي براي موفقيت در ايجاد توانايي براي مشتريان ( قبل از رقابت ) انجام مي دهد ؟ اين سئوالات تجاري از تصاوير سنتي كه در مورد تأكيد در تكنولوژي وب مي باشد متفاوت است ؟ يك صفحه وب فقط در چند ثانيه خواننده را ملزم و علاقمند به محتويات داخل سايت مي كند .
حس و نگاه صفحه ابزار مهمي براي اين فعاليتها مي باشد. گرافيكها قسمت مهمي از مشاهدات كاربران شما هستند . به اين دليل نمايش گرافيكها قسمت مهمي از توسعه وب مي باشد و اولين صفحه از سايت شما بايد گذرگاهي نمايش دقيق اجزاء براي كاربران به منظور جمع آوري اطلاعات باشد . اين نوع قالب پيمايش به در راه مشخص به كاربران كمك مي كند .
Java Plug Ins
يك طراح وب بايد در راه انتخاب ساختار و الماني كه كاربر براي اجراء آن نياز به زمان براي بارگذاري دارد ما نند اپلتهاي جاوا انديشه كند . موقعي كه Java اجازه اجرا شدن بدست آورد مباحث مهمي در پي آن ايجاد مي شود . بيشتر كاربران ترجيح مي دهند كه بجاي ارسال مندرجات تنها ابزارهاي لازم جهت استفاده از آنها را ارسال كنند . بيشترين نظريه ها مبين اين است كه مشكلات زيادي براي جاو وجود دارد مثلاً ترس از كار افتادن كامپيوتر هنوز وجود دارد . خيليها بر اين باورند كه بيشتر مشكلات جاوا ناشي از زبان آن نيست بلكه از اجراي آن در محيط ايجاد نمي شوند و لي چيزي كه مهم است اين است كه طراحان مي توانند كنترل خوبي بر روي سيستم كاربر داشته باشند .
متصور ساختن و درك ذهني از كاربران
ابتدا يك تصوير ذهني از كاربران سايت ايجاد كنيد . اگر شما دقيقاً بدانيد كه كاربران كه هستند پس مي توانيد درك خوبي از سخت افزار و مرورگري كه آنها استفاده مي كنند داشته باشيد.
اندازه مانيتور آنها چقدر است ؟ inch 14 يا inch 21 ؟ چه نوع كارت گرافيكي دارند ؟ از كدام نوع حافظه استفاده ميكنند و اين حافظه چقدر است ؟ همانطور كه مي دانيد وظيفه اصلي يك كارت ويدئويي نگهداري يك عكس براي دادن اجازه به مانيتور براي نمايش آن است . بنابراني كاربراني كه كا رت ويدئويي دارند Ram بيشتري نياز دارند و آنها مي توانند از جهت رنگ و پيكسل تصاويري مطلوب را ارائه دهند . يك عكس با كيفيت 480*640 با 256 رنگ به بيشتر از kb 300 حافظه نياز دارد . براي كاربران ديدن يك عكس بطور درست و دقيق حداقل نياز به MB2 حافظه مي باشد پس بنابراين بايد بدانيد براي كدام كاربر سايت طراحي مي كنيد ؟
براي كاربري با بيشترين و بهترين جزئيات ؟ حداقل تجهيزات ؟ يا مابين آنها ؟
اگر چه توسعه وب بدون وقفه شروع شده است اما كيفيت موجود كارتهاي ويدئويي در اينترنت مي تواند نامنظم ، نقطه به نقطه شده و خيلي كوچك باشد و بعضي اوقات را در كمتر از يك هشتم سايز صفحه نمايش اجرا مي شود .
انواع كارتهاي گرافيكي كه معمول هستند
از سالهاي پيش تكنولوژي Intel MMX شتابدهندههاي چند رسانهاي را در يك تراشه تعبيه كرد . حذف كارتهاي شتابدهنده گرافيكي و ويدئويي با هم صورت ميگيرد . ا گر حدود نصف كاربران سايت شما به انتخاب خوب چند رسانهاي وابسته باشند اكثر كاربرانتان خرسند خواهند بود و شما ديدگاه خوبي از نظر كاربران سايت خود خواهيد داشت .
كارآيي
ميتوانيد عكسها ، انيميشنها ،اصوات و عكسهاي كوچكتر و فشرده شده با نرمافزارهاي ويژه طراحي و براي استفاده در روي اينترنت ايجاد كنيد .
اين نرم افزارها به شما اجازه ميدهند كه شما كارهاي زيادي را براي بهينه سازي گرافيكي در مورد تصاوير غير متحرك و فايلهاي ويدئويي به كار بريد . نتيجه پاياني اين فشردهسازي ، ساختن فايلهاي كوچكتر بدون كاهش كيفيت مي باشد.
خصوصيت ديگري كه بايد در نظر داشته باشيد ذخيره كردن فايلهاي چند رسانهاي بطور Local زماني كه دستورالعمل هاي آن بر روي اينترنت يا اينترنت نگهداري شود .
بعضي از برنامههاي ايجاد چند رسانه ايها مثل :
Asymetrix Muluimedia,Macromedia Authorwar Tool Book و Director به شما اجازه مي دهد كه فايلهاي چند رسانهاي را از منابع محلي درخواست كنيد ( مثل شبكه يا CD ROM )
تخلف قانون كپي برداري
هر چند كه كاربران مي توانند موارد زيادي را بر روي اينترنت ببينند و يا بازيافت كنند اما استفاده كاري از آن عملي نامناسب و غير قانوني است .
نظر به اينكه در توسعه وب برنامههايي براي رديابي از بازديدكنندگان سايت ابداع شد ، آنرا به تدريج از تعداد كاربران مجهول كاسته مي شود.
لذا از مجهول بودن كاربران كاسته خواهد شد . به خاطر آوريد كه استفاده و انتشار اسناد بدون اجازه از ايجاد كنندگان آن تحت قانون كپي رايت غير قانوني است . ( متون ، هنر ، موزيك ، ...)
در نتيجه براي اجتناب از مجازات قانوني همه طراحان بايد تعبير كليه قوانين مربوط به اين موضوع را در نظر بگيريد .
بارگذ اري و Plug Ins
اهداف
1 بيان تكنولوژي plug ins
1 نصب Flash player , Macromedia Shockwave
1 نصب Real Net Works Real Player
1 اتصال به فايل با قابليت بارگذاري
مقدمه
يك مرورگر وب به خودي خود نرم افزار قدرتمندي مي باشد اما وظائف آن محدود است . اما زماني كه يك وب سايت كه يك رسانه تعاملي است و مملو از مندرجات فريبنده چند رسانهاي است و بيشتر آنها نيز با مرورگر تنها قابل دسترس نيستند . كاربران نرم افزارهاي افزودني نظير Plug ins نياز دارند .
plugins تنها نرم افزاري نيست كه به مرورگر براي انجام وظائفش كمك مي كند بلكه آنها رمزهايي هستند كه خود را بصورت قسمتي از مرورگر در ميآورند .
plugins امكان اختيار به كاربر مي دهند زيرا به كاربر اجازه مي دهد كه كارآيي مرورگر خود را تخمين بزند . به عبارت ديگر مشكلات ديگر مي تواند پيشروي نصب يك plugins ايجاد شود كه معمولاً كاربران سايت را مجبور به بازديد از سايت ديگري كه عمل بارگذاري را بالقوه انجام مي دهد ، ميكند . طراحان وب بايد تمامي مضرات و آگاهي از محتوياتي كه براي اجراء شدن نياز به plug_ins دارند را به دقت در نظر بگيرند . تمامي اين اختيارات و مضرات و نيز آگاهي به استفاده از محتوياتي كه به plugins نياز دارند ، بوسيله وب بايد در نظر گرفته شوند . در نهايت آيا بهرهاي كه از استفاده از plugins به ما مي رسد از ضررهايي كه براي كاربرد دارد بيشتر است ؟
تكنولوژي plugins
اگر بخواهيد از المانهاي چند رسانهاي زيادي در سايت خود استفاده كنيد بايد بدانيد كه احتياجات مرورگر براي ديدن مندرجات دايناميك چيست؟ plugins امكان ديدن ويدئو ، دنياي سه بعدي گوش دادن به فايلهاي صوتي و اثر متقابل اشياء چند رسانهاي دايناميكي را فراهم مي كند . اين فصل براي شما تكنولوژي plugnis در توانائيهاي مرورگر براي ديدن و و اكنش متقابلي با موارد جديد استنباط يافته است . بعضي اوقات قالبهاي جديد به وسيله مرورگر حمايت نميشوند ،كه اين رشته بيشتر شامل چند رسانهايهاي قابل دسترسي در وب ، مي باشد كه شما بايد هنگام استفاده از سايت آنها را در نظر بگيريد .
كمپانيهاي فروشنده نرم افزار در حال ايجاد plugins هايي با حركات حيرتانگيز هستند .
در حال حاضر حداقل 174 ، pluginsاختصاص براي NetScape Navigator به تنهايي وجود ارد تا چند سال پيش فقط مقدار محدودي plugins وجود داشت . بيشتر اين plugins ها به گونهاي طراحي ميشوند كه ازچند رسانهاي هايي كه دايناميك ، تعاملي و قويتر از آنچه كه قبلاً تصور مي شده بتوانند حمايت كنند .
pluginsچيست؟
plugins يك نرم افزار محرك و پويا است كه منشا آن يك پايگاه داده ويژه و مرورگري مثل IE يا Netscape Navigator ميباشد . هدف plugins ابتدايي توسعه كارآيي مرورگر بوسيله ايجاد قالبهاي چند رسانهاي موثر و يكپارچه ميباشد .
pluginsچگونه كار مي كند ؟
وقتي مرورگر با فايلي روبرو مي شود كه آن را حمايت نمي كند . برنامهاي شروع به كار مي كند كه سازگار با نوع آن فايل است . وقتي كه برنامه آغاز به كار ميكند يك فرم از كاربر جديد مانندReal Player , Quick Time ميگيرد و پنجره جديدي در مرورگر آغاز به كار ميكند . plugins ها ميتوانند همزمان از جريانهاي متعددي حمايت كنند و اطلاعاتي كه مرورگر نشان مي دهد را حمايت كنند . بنابراين plugins ها ، عمل فيلتر ، توليد و ترجمه را انجام ميدهند يا از اينترنت و د ادههاي اينترنتي استفاده ميكنند .
چگونه اين جلوه توسعه را تحت تأثير قرار ميدهد ؟
قبل از آنكه امتيازات و توانائيهاي plugins را بدانيد بايد فايلهاي چند رسانهاي را به منظور ايجاد يك برنامه فشرده براي ساختن plugins ايجاد كنيد . اين برنامهها فايلهاي چند رسانهاي را جهت اجرا فشرده مي كنند و آنها را جهت دهي مي نمايند .
متأسفانه بيشتر فشردهكنندهها قالب اختصاصي ايجاد ميكنند كه فقط با plugins ها ويژهاي خوانده مي شود . خبر جالب توجه آن است كه بيشتر فشردهكنندگان plugins زمان بارگذاري را بهينه مي كنند ،سايز فايل را افزايش داده و به طور زيادي فعل و انفعالات چند رسانهاي را افزايش ميدهند .
و نقطه انتخاب plugins اوليه توسط طراحان براي زمان ذخيره سازي سايت اهميت دارد . براي مثال Writer بايد از Adobe Acrobat براي ايجاد فايل Acrobat Reader و براي ايجاد يك فايل Real Audio بايد از Real Net Work استفاده كنيد .
معمولاً براي ايجاد اين قالبها بايد برنامهايي خريده شود در صورتيكه برنامههاي مربوط به مشاهده آنها بصورت plugins و مجاني است . وظيفه ما به عنوان يك طراح وب اين است كه تجربيات كاربران را در سايت به كار گيريم . يكي از اصول مهمي كه در اين زمينه بايد رعايت شود اولين لحظهاي است كه كاربران plugins را بارگذاري و نصب ميكنند .
نصبplugins
با وجود آنكه روش نصب plug-in خيلي سريع بصورت استاندارد در آمد بعضي اوقات بعضي از نتايج غير قابل پيشبيني نيز اتفاق مي افتد و اين امر به خاطر آن است كه بيشتر تنظيمات متفاوت و به طور واضح وابسته به انتخاب مرورگر سيستم عامل كاربران است .
plugins ميتواند به 3 روش pre Installation , Offline , Online نصب شود .
نصب به صورتOnline
نصب Online بدون احتياج به خروج از جلسه مرورگر آنجام مي شود . به عبارت ديگر كاربران نيازي به Restart كردن مرورگر ندارند . اگر ممكن باشد بايد صفحه خود را طوري طراحي كنيد كه كاربران موارد ديگري براي ديدن و يا خواندن در حين نصب plugins و يا فايلهاي بارگذاري بزرگ داشته باشند .
نصب به صورتOffline
نصب Offline نياز به بارگذاري فايل plugins توسط كاربر، بستن مرورگر و آغاز به كار نصب فايل plugins دارد و وقتي كامل نصب شد كاربر ممكن است كه نياز به Restart كردن كامپيوتر براي اعمال تغييرات و اثر دادن نتيجه داشته باشد . كاربران به جهت نصب دقيق قبل از شروع به بارگذاري راهنمايي ميشوند . اين نوع از plugins ها تلاش زيادتر كاربران را مي طلبند چرا كه كاربران بايد ارتباط خود را تجديد كرده و سپس سايت شما را ببينند .
Installation-pre
بعضي از plugins هاي معمولي در حال حاضر بوسيله پردازش گرو مرورگر نصب مي شوند اين نوع plugins هاي وب براي كاربر بسيار مفيد مي باشد . اين نوع plugins ميتواند تشخيص دهد كه بعضي از plugins هاي معروفي كه بر روي مرورگر نصب مي شوند عبارتند از:
, Shockwave Macromedia ShockwaveFlash Player , Shock Wave Macromedia .
كه از خانواده اجرا كنندگان چند رسانهاي و براي ارائه و مشاهده دامنه گسترده چند رسانهايها مي باشد .
Flash Player , Shockwave ميتوانند مندرجات چند رسانهاي را در بازيهاي تقابلي برهمكنشي با كاربران و نيز اصوات شامل كنسرتهاي زنده و راديو ، نمايش داده و اجرا كنند .
Shockwave با وب در سال 1995 و Flash در سال 1997 معرفي شد. نظر به اينكه هزاران سايت براي استفاده از رسانهها طراحي شدند Shockwave و Flash براي سيستمهاي ويندوز مكينتاش Mac در دسترس ميباشند . طبق با اخبار رسانهها 96 درصد از كاربران وب Flash را از ژانويه سال 2001 نصب كردند . بعلاوه اين آمارها را ميتوانيد در سايت فوق پيدا كنيد .
ReaderAdobe Acrobat
Adobe براي كمك به انتشار اسناد قابل توزيع از فايلهاي موجود معرفي شد . اين ابزار قالب فايلهاي اسناد (سبك PDF ) (Portable Document Format ) ايجاد مي كنند كه بصورت pdf . پسوند استفاده مي شود . فايلهاي pdf به وسيله برنامهAcrobat Reader خوانده ميشوند .
يك مرورگر Plugins ميتواند به طور مجاني آن را بارگذاري كند . بسياري از اسناد موجود در ارگانها نميتوانند به آساني بوسيله فايل HTML نشان داده شوند . اين اسناد براي نگهداري مي توانند به فايلهاي Adobe Acrobat برگردانده شوند . براي مثال اسناد تگهاي IRS به آساني در HTML ايجاد نمي شود. بنابراين IRS همه تگها را به فايل pdf در Acrobat براي آسان كردن بارگذاري از وب سايت تبديل ميكند . اگر برنامه Acrobat Reader را داشته باشيد ميتوانيد اين فايلها را در قالبهاي اصلي خود بارگذاري كنيد ، آنها را چاپ كنيد و به همان حالتهايي كه از اداره پست يا يك كتابخانه محلي دريافت ميكنيد از آنها استفاده كنيد . اين قالب در وقت و زمان شما صرف جويي ميكند و اطمينان مي دهد كه تمامي اسناد به همان صورت اصلي وارد شده است . فايلهاي pdf شبيه به فايلهاي Post Script هستند اما فرم فشرده ، آن را براي انتشار الكترونيكي در اينترنت و محيطهاي اينترانت مناسب تر ميكند . يك فايل pdf معمولاً به فضاي كمتري نسبت به فايلهاي PostScript نياز دارد .
از پردازشگر Word و برنامههاي صفحه گسترده ميتوانيد اسناد خود را بدون بازنويسي چاپ كنيد نيز ميتوانيد فايلهايي را براي مشاهده Online ويا چاپ با نرمافزارهاي مشابه ايجاد كنيد . Acrobat مندرجات را در امتداد هر رسانه الكترونيكي انتشار ميدهد .
Real Network , Real Player
به مرورگر اجازه ميدهد كه جريان فايلهاي ويدئويي و صوتي را در هنگام انتشار اجرا كند قبل از انتشار تكنولوژي كاربران مجبور به بارگذاري فايل صوتي و ويدئويي به طور كامل مي باشند تا بتوانند آن را اجرا كنند . Real Player از جريان تكنولوژي استفاده ميكند و به محض ارتباط با سرور شروع به اجرا ميكند . كاربران نيازي ندارند كه صبر كنند تا تمامي جريان بارگذاري شود زيرا اگر فايل بزرگ باشد زمان زيادي را ميگيرد . امواج راديويي و ويدئويي انتشار داده ميشوند و در حين اجرا ارسال مي گردند و سپس براي جلوگيري از كاهش سرعت از حافظه فراخوانده ميشوند .
ايجاد يك فايل با قابليت بارگذ اري
براي ايجاد يك فايل با قابليت بارگذ اري بايد به فايلهايي متصل شويد كه از نوعي باشند كه به طور طبيعي به وسيله مرورگر ويا با Plugins حمايت شوند .
چرا فايلها بارگذاري ميشوند ؟
در هنگام استفاده از تگهاي HTML يك ابر اتصال به صفحات ديگر را با استفاده از يك تگ ايجاد ميكنيد .
تگAnchor
مرورگر صفحه ويژهاي از سرور درخواست ميكند و سپس صفحه در پنجره مرورگر به نمايش در ميآيد . مرورگر هر فايلي را كه بتواند تشخيص دهد نمايش ميدهد و اگر مرورگر نتواند يك فايل را به طور كامل تشخيص دهيد به دنبال Plugins ميگردد كه بتواند از اين فايل حمايت كند و اگر نتواند پيدا كند به شما اجازه بارگذاري آن را نميدهد براي مثال :
اگر با Realplayer كار كنيد به شما اجازه داده ميشود كه فايل را بارگذاري ك نيد .
اتصال به فايلها
مثال زير نمونهاي از بارگذاري يك اتصال با استفاده از فايل Adobe Acrobat مي باشد .
وقتي كاربر بر روي اتصال كليك مي كند اعمال زير ممكن است اتفاق بيافتد :
1 اگر كاربران از قبل Acrobat Reader را بارگذاري و نصب كرده باشند خواننده مجله را در مرورگر بازخواهد كرد و يك سري ابزار براي كار با فايل را اضافه خواهد كرد .
1 اگر كاربران Acrobat Reader را بارگذاري و نصب نكرده باشند مرورگر به شخص براي بارگذاري فايل اعلام ميكند سپس كاربر بايد وارد سا يت Adobe شود و Acrobat Reader را براي ديدن فايل بارگذاري كند .
مثال : بارگذاري يك اتصال power point و يا سند Word مراحل زير را دنبال ميكند :
وقتي كاربر اتصال را كليك كند دو نتيجه اتفاق ميا فتد :
1 اگر كاربر Office 97 داشته باشد گزارش در پنجره مرورگر نمايش داده ميشود و Word آغاز به كار ميكند .
1 اگر كاربران Office 97 نداشته باشند به آنها اجازه داده مي شوند كه آن را بارگذاري كنند و كاربران بايد به نرمافزارهاي power point و يا word دسترسي پيدا كنند .
ايجاد اتصالاتي برايplug-ins
به عنوان يك طراح وب هميشه نميتوانيد محاسبه كنيد كه كاربران plug-ins آماده براي قالبهايي كه شما استفاده ميكنيد را دارند ؟ اگر شما از فايلهاي Acrobat Reader استفاده ميكنيد يك اتصال به سايت Adobe به منظور اينكه كاربران در صورت تمايل بتوانند Acrobat Reader را بارگذاري كنند ايجاد كنيد اگر شما از فايلهاي Real Player استفاده ميكنيد يك اتصال به سايت Real Network و بقيه منابعي كه فكر ميكنيد كاربران براي ديدن و پيمودن سايت به آنها نياز دا رند ايجاد كنيد .
شناخت و تعيين هويت بارگذاري براي كاربران
هنگامي كه يك اتصال با قابليت بارگذاري ايجاد ميكنيد بايد دو قسمت اطلاعات براي آن ايجاد كنيد ، يكي نوع فايلي كه كاربران ميخواهند بارگذاري كنند و ديگري سايز آن فايل ، براي اينكه كاربران بدانند براي بارگذاري آن به چه مقدار زمان نياز دارند و نيز بايد از تصاويري براي ارتباط دادن كاربران با پسوندهاي فايل استفاده كنند .
انتخابplug-ins
حال نياز داريد كه تصميم بگيريد كه در سايت از كدام plug-ins ميخواهيد استفاده كنيد و نيز اينكه آيا بيشتر فايلهاي pdf ايجاد ميكنيد يا بيشتر از قالبهاي HTML استفاده ميكنيد ؟ آيا كاربران شما از امواج راديويي و صوتي استفاده خواهند كرد يا غير از آن ؟ آيا از فايلهاي Flash استفاده خواهيد كرد ؟ شما بايد براي حمايت بيشتر مرورگرها و تصميمات بهتري را اتخاذ كنيد .
فرآيند توسعه وب
اهداف
1 ويژگيهاي مشترك تيمهاي مختلف طراحي وب
1 تشريح مقاصد مهم در طراحي وب
1 توسعه وب سايت با جملات صريح
1 توصيف مفهوم كارآيي سايت
مقدمه
در اوايل پيدايش وب كوششهاي انفرادي در جهت ايجاد يك سايت معمول نبود . در خيلي از كمپانيها ، مدير سيستم وظايف توسعه و ذخيره سازي وب را تنظيم ميكرد . حتي هنگامي كه كمپانيها در خواست كمك ميكنند اغلب به اصرار دارند كه يك پيمانكار تمامي وظايف از ايجاد فايلهاي گرافيكي تا برنامهنويسي را انجام دهد . با توسعه روز افزون وبه طبع آن پيچيدهشدن آن فرآيند توسعه انفرادي بطور محسوس از بين رفته است . امروز توسعه دهندگان وب بطور معمول وظايف خود را بصورت سيستمي انجام ميدهد . تركيب اين تيمها ممكن است در كمپانيهاي مختلف متفاوت باشد ولي همه آنها ويژگيهاي مشتركي دارند . در اين فصل درباره مراحل توسعه وب و ابزارهاي طراحي آن بحث خواهيم كرد.
تيم طراحي
مفهوم تيم در محيطهاي كاري جديد نيست به هر جهت به تازگي تيمهايي براي توسعه وب ايجاد شده است . انفرادي بودن توسعه وب در سالهاي قبل بدليل نداشتن علم كافي در مورد تكنولوژي وب و محدود بودن سرمايه علمي و مديريت و منابع توسعه بود . ولي امروزه ديگر به آنگونه نيست و مديريت به عنوان يك نياز براي تكنولوژي توانايي وب ضرورت دارد و تيمطراحي براي پروژههاي وب توسعه آن سازماندهي و به كار برده مي شوند . بي شك داشتن نيروهاي خلاق در زمينههاي متفاوت بطور انكارناپذيري مفيد است . جمع شدن اين نيروهاي خلاق تمرين خوبي است و اگر پروژه وب همين چرخه را در پروژههاي تجاري ديگر نيز دنبال كند نتيجه آن اميدوار كننده خواهد بود .
كارشناسي در نقاط زير ميتواند در خيلي از تيمهاي طراحي چندگانه نشان داده شود.
1 مديريت پروژه
1نوشتن و ويرايش
1 طراحي گرافيك
1 تكنولوژي
1 بازاريابي
1 معماري اطلاعات
مديريت پروژه
تهيه و ايجاد يك وب سايت به تواناييها و مهارتهاي متعددي نياز دارد كه به ندرت در يك نفر پيدا مي شود . وقتي يك طراح وب نقش يك مدير پروژه را بر عهده ميگيرد اولين وظيفه آن درك مهارتهايي است كه براي ساختن و ذخيره كردن يك سايت به آن نياز دارد . سپس بايد بدانيد كه موجودي مهارتهاي سازمان خود را هستند و يك طراح وب بايد بيشتر از نحوه ايجاد و ذخيره يك وب سايت آگاهي داشته باشيد . وب سايت تركيبي از نيازهاي موجود در مديريت تكنولوژي و منابع انساني است . هر وب كار حرفهاي توانائيهاي متفاوتي در قسمتهاي مختلف ارائه ميدهد . معمولاً در تيم توسعه وب مهارتها انتظام زير را دارند .
هر حرفه تخصصي مهارت متفاوتي را براي تنظيم كار دارد و اگر شخصي باشد كه تمامي اين مهارتها برنامهنويسي، چاپ ، طراحي و ديگر مهارتهايي كه براي توسعه سليت نياز است ) را دارا باشد ، احتمالاً ايدهآل است . واقعيت اين است كه اين مهارتهاي فردي بي نهايت مهم است و طراحي وب تمريني در اتحاد طراحان و تكنولوژيها براي رسيدن به منظور درخواستي است . چرا كه ما با منابع و مهارتهاي محدود در دنياي واقعي سرو كار داريم و توسعه وب بيشتر شبيه به يك هنر مي باشد تا يك علم و آن هنري است كه نياز دارد كه شما بهترين توليد و منابع در دسترس را براي آن ايجاد كند . واقعيت امر آن است كه بينهايت نادر است كه شخصي بتواند تمامي اين مهارتها را باهم داشته باشد . زيرا در دنياي واقعي ما با مقدار كمي از منابع و مهارتها مواجه هستيم و توسعه وب بيشتر شبيه به يك هنر ميباشد تا يك علم . هنري كه نيازمند به ساختن بهتري توليدات بامنابع موجود است .
روش اجراء از بالا به پائين
در اين روش سعي بر آن است كه طراحي از پايين به بالا صورت گيرد . ظاهر شكل سايت را تعريف و طراحي نماييد . سپس عكس العمل كاربر را با طرحي خاص تطبيق دهيم . در هر حال، فرآيند طراحي بر پايه شناخت عملكردهاي يك سيستم مطلوب در پاسخ به رفتار كاربران متمركز ميباشد . بنابراين فرآيند طراحي سايت بر عكس مي باشد . شكل و عملكرد سايت وب زماني پديدار ميشود كه ديدگاههاي مختلف كاربر از ديدگاه او و بصورت پايين به بالا توسعه يابند .
شما مي توانيد براي يك سايت وب يك سري رفتارهاي كاربردي مطلوب ايجاد كنيد . هر يك از اين رفتارهاي مطلوب ، ديدگاههايي به همراه دارند كه بايد مورد توجه واقع شوند . اين نقطه نظرات به صورت چشمگير فرآيند توسعه سايت وب را آسان مينمايند . آنها در ابتدا يك تصوير واضح و روشن از وسعت پروژه براي شما فراهم ميآورند سپس در طول توسعه سايت به عنوان يك ابزار عمل مي كنند تا روند برنامه و بودجه طرح را تأمين نمايند . تعريف و طراحي نگاه و ا حساس سايت سپس تطابق عكسالعمل كاربران به طراحي مخصوص فرآيند طراحي از بالا به پايين مي باشد به هر جهت ديدگاههاي توسعه در شناخت رفتارهاي سيستم در واكنش به رفتار كاربران است و بدين ترتيب فرآيند طراحي سايت معكوس مي شود . نگاه و احساس و عامليت وب سايت در سناريوهاي ...
فازهاي توسعه
فرآيند توسعه وب شامل فازهاي زير است :
1 مفهوم سازي
1 تجسم طراحي
1 تجزيه و تحليل
1 توليد
1 ترقي و توسعه
هر مرحله براي رسيدن به مرحله بعد به اجزاء صحيح نياز دارد . اين فازها مي توانند به عنوان برداري براي فرآيند در نظر گرفته شوند .
مفهوم سازي
مفهوم سازي فرآيند توسعه بصري و بيان استراتژي وب سايت است . بينايي يك سايت تمامي اشياء يك وب سايت را به طور كلي در محفظهاي قرار ميدهيد ، اين بينايي شبيه به جملاتي كه رسالت كمپاني و اهداف و موجوديات آنرا بيان ميدارد .
تجسم طراحي
تجسم طراحي فرآيندي است كه لنگرگاهها وساختار مندرجات ، نقشهها شرح و فلوچارت مورد استفاده در اين فاز را آماده ميكند .
تجزيه و تحليل
تجزيه و تحليل فرآيندي جهت آزمايش مندرجات براي رسيدن به بينايي سايت ميباشد . آناليز به شما اجاز ميدهد كه محاسبه كنيد كه آيا اصلاحات بايد در فاز قبلي براي رسيدن به فاز بعد انجام گيرد يا خير ؟
توليد
توليد فرآيندي براي اجرا كردن برنامههاي طراحي مي باشد اين مرحله شامل ايجاد تمامي مندرجات و نيز آزمايش كارآيي سايت ميباشد .
توسعه و ترقي
تعريف اهداف پروژه
تعريف اهداف پروژه تعيين ميكند و اطمينان ميبخشد كه آيا انتظارات اشخاص برآورده شده است يا خير ؟ بيشتر پروژههاي وب يك مدير پروژه PM دارند كه در نظام تيم توسعه نقش پيشگستر دارد . به عبارتي مدير پروژه يك مدير تكنيكي نيست اما لازم است كه بداند كه حدود و وسعت فرآيند توسعه چقدر است ؟ يك مدير پروژه (PM) هر كدام از مراحل تكنيكي علمي را براي فرآيند توسعه هدايت ميكند (PL) . به عنوان مثال يك پروژه داراي راهبريهاي تكنيكي، خلاق، مندرجات ميباشد كه هر كدام از آنها كارشناس خبره تيم هستند كه PL ها همه باهم تحت نظر رئيس پروژه (PM) براي راهنمايي و وا بستگي به پروژه به طور كامل كار مي كنند .
مرحله 1 تجزيه پروژه
تجزيه وتحليل براي شناسايي و بررسي نقاط ضعف اعضاء پروژه انجام ميشود . اين مرحله به برقراري ساختار تيم كمك ميكند . بعضي اوقات اعضاء تيم بايد براي مساعدت در بعضي ازسطوح پروژه در خارج از حوزه منابع با هم مشورت كنند . نقاط قوت و ضعف پروژه ميتواند شامل قابليت و دوام محصولات و يا سرويسهايي كه در وب عاريه شده است باشد . آيا پروژه با تأمين وجه محدود در تكامل تدريجي دچار گرفتاري خواهد شد ؟ و بررسي سئوالاتي نظير اينكه آيا در حدود و دامنه پروژه و اقع بيني وجود دارد ؟ اعضاء تيم پروژه بايد در اين زمان چنين سئوالاتي را در نظر داشته باشند .
مرحله 2 توقع مشتري و ارزيابي آن
توقعات كاربران بايد به وضوح درك شوند . كاربران اغلب انتظارات غير واقعبينانهاي از تكامل و امكانات سايت شما دارند . حال چگونه كاربر سايت ، به سايت شما ارزش گذارد ؟
مرحله 3
رويدادها و علائم بايد در تقويت ارزش جهت سايت باشد . براي مثال آيا توجه بازار هنوز در همان تكنولوژي قبل مي باشد يا تكنولوژي جديدي كشف شده است كه ميتواند جانشين تكنولوژي تعريف شده قبلي شود . آيا پيشبيني تغييراتي كه در حين آنجام يك پروژه اتفاق ميافتد مهم است ؟ ودر نظر بگيريد كه چگونه مي توانيد آنها را به بهترين صورت تكميل كنيد .
مرحله 4
انتقال پروژه : بيان كنيد كه چگونه و از چه نقطه نظري يك پروژه مي تواند به سمت كاربر ارسال شود . اين مرحله شامل تعريف مهارتها و وظايف تيم پروژه و كاربر است . اگر شما فرض كنيد كه كاربر مي تواند و قادر است كه در هر زماني پروژه وب را قبول كنند و در نگهداري آن با شما متحد باشند اين انتقال ممكن است مشكل باشد .
درك مرحله تجارت
نقش يك طراح وب پيچيده مي شود . در قبل فقط كافي بود طراحان وب مهارت ايجاد يك صفحه وب براي مشتري را داشته باشند . اما امروزه فقط لزوم بودن وب به تنهايي كافي نيست.اينترنت فقط انباري از كاتالوگهاي اينترنتي نيست بلكه تدرجاً كلكسيوني از تكنولوژيهاي پيچيدهاي است كه توانايي توسعه سودمند اينترنت بر مبناي تجارت را ارائه مي كند .
راهكارهاي موفقيت تجارت الكترونيك متفاوت هستند . معمولاً آنها به 2 دسته تقسيم مي شوند :
1ـ سايتهايي كه محصولات خود را در اينترنت ارائه ميدهند ( مثل بازيهاي تقابلي يا ابزارهاي جستجو در اينترنت )
2ـ سايتهاي كه محصولات موجود و سرويسهاي بازار تجارت جهاني را بر روي اينترنت انتشار ميدهند .
به طور عمومي يك وب سايت موفق به چه مياديني براي هر كاربر نياز دارد ؟
فروش عمومي يك وب سايت موفق ميتواند بهترين مثال باشد . فروشگاه كتاب در نقطه اصلي پايتخت وجود دارد كه بزرگ است . به هر جهت اين فروشگاه نميتواند 5 ميليون عنوان جابهجا كند و نيز اين فروشگاه فقط براي مردمان نزديك به پايتخت در دسترس خواهد بود سايت به اين نياز پاسخ ميدهد . هر شخصي با دسترسي به اين وب سايت در حقيقت به ميليونها عنوان كتاب دسترسي دارد .
چنين تجارتي چگونه آغاز ميشود؟ همه چيز با يك تصور شروع مي شود . به عبارت ديگر با اين نگاه بدون نگهداري كالا كتابها را به فروش ميرسد .
نتيجه گيري
مؤثر ترين صفحات نتيجه طراحي دقيق و ارزشيابي مي باشند ، شايد شنيده باشيد كه هزينه ايجاد برخي سايتهاي وب بقدر زيادي مي شود كه در كل به كار بي مصرف و مسخره اي تبديل مي شوند . يك سايت وب نيم ميليون دلاري بايد به ميزان 70% از كل هزينه ها را صرف برنامه ريزي و ارزش يابي نمايد .
براي ارزش يابي صفحات قدم هاي زير را دنبال كنيد :
1)عمليات تمام ارتباطات داخلي و منابع را آزمايش كنيد . ايجاد يك پرونده با فورمت Phot oshop و قرار دادن GIF در آن ، يا قرار دادن يك پرونده HTML در مسير غلط ، اشتباهاتي است كه به راحتي اتفاق مي افتند . در صورتي كه از دنباله HTML براي پرونده هاي صفحه خود استفاده مي كنيد ، اطمينان حاصل كنيد كه سيستم عامل آن به HTM ، خلاصه نمي كند .
2)با دقت تمام ارتباطات خارجي را چك كنيد هيچ چيز بدتر از ارتباط به صفحه خارجي نمي باشد كه ديگر وجود ندارد يا به مكاني ديگر منتقل شده يا به گونه اي تغيير كرده كه ديگر مربوط به صفحات شما نمي باشد .
3)صفحات را در مرور گر هاي مختلف آزمايش كنيد . پس از بررسي مشتريان ، بايد به ابزار موارد استفاده آنها واقف باشيد . ديگران چطور؟ آيا شما از منابع خواص مرور گر مورد استفاده مشتريان خود استفاده كرده ايد ؟ اگر چنين است صفحات بر روي مرور گرهاي ديگر چگونه كار مي كنند ؟
4)صفحات را تحت خطوط ارتباطي مختلف آزمايش كنيد . ممكن است فرض كرده باشيد كه مشتريان با خطوط TI با سرعت بالا كار كي كنند ، ولي اگر آنها بخواهند در خانه و با مودم 288 كار كنند كار آيي صفحات شما چه وضعي خواهد داشت ؟
5)صفحات را تحت شرايط ترافيك بالا امتحان كنيد . بهترين زمان براي جواب گرفتن تحت چنين شرايطي ساعت 10 صبح مي باشد . (البته با ساعت كالي فورنيا) . در اين ساعت تمام موج سواران جدي و غير جدي وب مشغول كار با آن مي باشند و باعث ترافيك زيادي بر روي اينترنت مي شود . اگر سرور و صفحات شما در طول پيك ترافيك به خوبي جواب دهند ، در ساعت هاي ديگر حتي بهتر عمل خواهند كرد .
6)صفحات را با كاربران مختلف آزمايش كنيد . اگر صفحات شما مورد علاقه عمومي مي باشند ، از همكاران ، دوستان و بچه ها براي آزمايش صفحات خود مي توانيد استفاده كنيد . نكات مورد توجه و مشاهده آنها را يادداشت كنيد . در اين مرحله احتمال دارد توانايي تغيير صفحات را نداشته باشيد ، ولي مي توانيد از پيشنهادات آنها در نسخه هاي بعدي استفاده كنيد .
در سيگنال ديجيتال، يک گيت منطقي روي يک يا دو ورودي منطقي عمليات منطقي انجام مي دهد و سرانجام يک خروجي منطقي را توليد مي کند.اين منطق معمولا طبق منطق بولين است که به طور مشترک در تمام مدار هاي ديجيتالي يافت مي شود.گيت هاي منطقي عمدتا از قطعات الکترونيکي مانند ديود ها و ترانزيستور ها تشکيل مي شوند ، ولي مي توانند از قطعات الکترومغناطيسي مانند رله ها ، قطعات اپتيکال يا حتي مکانيکي ساخته شوند.
انواع گيت ها
سطوح منطقي :
يک ورودي يا خروجي منطقي بولين فقط يک از دو حالت منطقي را قبول مي کند.اين دو سطح در هر مطلبي نام خاص خود را دارند از جمله : خاموش / روشن - بالا (H) / پايين (L) - يک / صفر - درست (T) / غلط (F) - مثبت / منفي - مثبت / زمين - مدار باز / مدار بسته - YES / NO.
بنا به قرارداد ، در اين متن از 1 و 0 استفاده خواهيم کرد.
گيت هاي منطقي :
يک گيت منطقي روي يک يا دو ورودي منطقي عمليات منطقي انجام مي دهد و سرانجام يک خروجي منطقي را توليد مي کند.به دليل اينکه خروجي هر گيت يکي از سطوح منطقي است پس مي توان آن خروجي را به ورودي گيت(هاي)ديگري متصل نمود.بديهي است که نمي توان دو خروجي را با هم به يک ورودي متصل نمود چرا که در اين صورت سطوح ولتاژي به وجود خواهد آمد که خارج از محدوده منطقي خواهد بود.در الکترونيک به اين کار اتصال کوتاه مي گويند.
در منطق الکترونيک ، هر سطح منطقي نماينده ولتاژ معيني است (که اين ولتاژ به نوع منطقي که استفاده مي شود بستگي دارد).هر گيتي براي توليد ولتاژ مناسب به منبع تغذيه نياز دارد.در بموک دياگرام مدار هاي منطقي منبع تغذيه نمايش داده نمي شود، ولي در شماتيک کامل اتصالات منبع ضروري است.
شرح :
راحت ترين نوع منطق در الکترونيک ، منطق ديود است. اين منطق در ساخت گيت هاي AND و OR به کار مي رود، ولي اين منطق کامل نيست . پس براي ساخت يک سيستم منطقي کامل بايد از ترانزيستور استفاده شود.در واقع عمده ترين خانواده گيت ها آنهايي هستند که در آن ها از ترانزيستور استفاده مي شود که آن ها به resistor-transistor logic (RTL) معروف اند.علي رغم منطق گيت هاي ديودي ، مي توان با گيت هاي RTL توابع پيچيده نامحدودي را توليد کرد.اين گيت ها در مدارات مجتمع قديمي استفاده مي شدند.براي دست يابي به سرعت بيشترمقاومت هاي (resistors) موجود در گيت هاي RTL با ديود عوض شدند ، با اين حساب نام آن ها به DTL تغيير مي يابد.پس از آن فهميده شد که يک ترانزيستور مي تواند در يک مدار به جاي دو ديود کار کند آن هم با اشغال مکاني به اندازه يک ديود پس خيلي زود ديود هاي گيت هاي DTL با ترانزيستود عوض شدند و به TTL (transistor-transistor logic) تغيير نام يافتند.در انواع ديگر تراشه ها ، براي کاهش اندازه و مصرف ترانزيستور هاي دوقطبي نيز با ترانزيستور هاي اثر ميداني (field-effect transisitors or MOSFET) تعويض شدند ، در نتيجه منطق CMOS (complementary metal-oxide semiconductor Logic) را به وجودآمد.
براي استفاده هر چه بيشتر از فضا ، در حال حاضر طراحان از گيت هاي پيش ساخته مانند سري هاي TTL 7400 (ساخته شده توسط شرکت صنايعTexas) و CMOS 4000 (ساخته شده توسط RCA ) .اين قطعات معمولا داراي ترانزيستورهايي با چند اميتر هستند، براي توليد تابع AND ، تابعي که توليد آن با قطعات جدا از ممکن نيست.علاوه بر همه اين ها ، اين گونه گيت ها که توابع اجرايي آن ها ثابت است ، با مدارهاي مجتمع قابل برنامه ريزي جايگزين شده اند.بدين گونه طراحان و کاربران مي توانند تعداد زيادي گيت را در يک IC طراحي و استفاده کنند
۱-بررسي گيت OR يا(انفصال منطقي "يا")
همانطور که از نامش پيداست مانند "يا" رفتار مي کند يعني در صورتي که يکي از وروديهاي آن 5 ولت (5ولت = يک) يا يک باشد خروجي آن يک خواهد بود.
در صورتي که يکي از وروديهاي اين گيت را A و ديگري را B بناميم و خروجي را OUT در اين صورت جدول صحت(يا Truth Table) آن به صورت زير است:
OUT=A+B
B
A
No
0
0
0
0
1
1
0
1
1
0
1
2
1
1
1
3
* گيت OR را با علامت + مي شناسند
* اگر n متغير داشته باشيم در اين صورت 2ⁿ حالت داريم (پس در اينجا 2متغير داريم بنابراين 4 حالت داريم که از 0تا 3 مي باشند)
نمونه
آي سي تي تي ال(TTL)شماره 7432 يک آي سي OR مي باشد که شامل 4 عدد گيت OR دو ورودي مي باشد.
آي سي سي موس((CMOS شماره 4072 يک آي سي OR مي باشد که شامل 2 عدد گيت OR سه ورودي مي باشد.
2-بررسي گيت AND يا("و"منطقي)
همانطور که از نامش پيداست مانند "و" رفتار مي کند يعني در صورتي که يکي از وروديهاي آن 0 ولت ( 0ولت =صفر) يا صفر باشد خروجي آن صفر خواهد بود.
در صورتي که يکي از وروديهاي اين گيت را Aو ديگري را B بناميم و خروجي را OUT در اين صورت جدول صحت(يا Truth Table) آن به صورت زير است:
OUT=A.B
B
A
No
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
1
2
1
1
1
3
گيت AND را با علامت . مي شناسند
نمونه
آي سي تي تي ال(TTL)شماره 7408 يک آي سي ANDمي باشد که شامل 4 عدد گيت ANDدو ورودي مي باشد.
آي سي سي موس((CMOS شماره 4081 يک آي سي AND مي باشد که شامل 4 عدد گيتAND دو ورودي مي باشد.
۳-بررسي گيتNOT
اين گيت در ازاي ورودي (0يا 1) معکوس آن را به خروجي مي فرستد.
در صورتي که ورودي اين گيت را A بناميم و خروجي را OUT در اين صورت جدول صحت آن به صورت زير است:
OUT
A
No
1
0
0
0
1
1
گيتNOT را با علامت ' مي شناسند مثلا:A'
گيت NOT فقط يک ورودي دارد
نمونه
آي سي تي تي ال(TTL)شماره 7404 يک آي سي NOT مي باشد که شامل6 عدد گيت NOT مي باشد.
آي سي سي موس((CMOS شماره 4009 يک آي سي OR مي باشد که شامل 6عدد گيت NOT مي باشد.(داراي 16 پايه است)
4-گيت NAND:
در اين گيت خروجيAND معکوس (NOT) شده وبه عنوان خروجي استفاده مي گردد.
شکل:
تابع خروجي NAND معکوس خروجي AND مي باشد
F=A.B
A
B
No
1
0
0
0
1
1
0
1
1
0
1
2
0
1
1
3
در گيت NAND زماني خروجي 1 است که حداقل يکي از وروديها صفر باشد.
نمونه:
آي سي TTL شماره 7400 شامل 4 عدد گيت NAND دو ورودي مي باشد.گ
آي سي CMOS شماره 4011 شامل 4 عدد گيت NAND دو ورودي مي باشد.
۵-گيت NOR:
در اين گيت خروجي ORمعکوس (NOT) شده وبه عنوان خروجي استفاده مي گردد
سامانه خرید و امن این
سایت از همهلحاظ مطمئن می باشد . یکی از
مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می
توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت
بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم
اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه 09159886819 در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما فرستاده می شود .
آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی
سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس
مطالب پربازديد
متن شعار برای تبلیغات شورای دانش اموزی تحقیق درباره اهن زنگ نزن انشا در مورد 22 بهمن