آيا قلب مركز ادراكات است؟

سؤال :

« قرآن مجيد تفكر و تعقل را به قلب نسبت مي دهد؛ چنانكه چشم و گوش را وسيله ديدن و شنيدن معرفي مي كند حتي جايگاه قلب را در سينه معين نموده آنجا كه مي فرمايد :

« ..ولكن تعمي القلوب التي في الصدور » - ( ولي قلبهائي كه در سينه ها است نابينا ميشود ) و از طرفي « فيزيولوژيستها » پس از آزمايشهاي زياد باين نتيجه رسيده اند كه وسيله تفكر مغز است، و كار قلب تنها پخش خون بنقاط مختلف بدن مي باشد و قلب بسان تلمبه خودكاري است كه دائما در حركت ميباشد.»

پاسخ

آنچه دانشمندان در علوم مختلف از قبيل : فيزيولوژي و روان شناسي اثبات كرده اند اين است كه : اعصاب و مغز انسان مانند ساير اعضاي بدن وظيفه خاصي دارند و اعصاب بدن؛ بر اثر پيوستگي و ارتباط خاص با اعصاب مغز، آنچه را كه از خارج دريافت مي كنند، به مغز مخابره مي نمايند، مثلا هنگامي كه دست ما در برابر عامل خارجي مانند آتش قرار مي گيرد، فورا" اثر انعكاسي آتش را به ستاد فرماندهي ظاهري بدن گزارش مي دهد و يا دستگاه چشم كه مانند يك دستگاه عكاسي آفريده شده و داراي طبقات مختلف و آبهاي گوناگون مي باشد نحوه كار آن اين است كه : اشعه به طور مستقيم از جسم وارد چشم مي شود، و پس از عبور از پرده هاي آن تصويري در نقطه ي مخصوصي از چشم بنام نقطه ي زرد بوجود مي آيد و اعصاب بينائي، آنرا بمغز ميرساند و باين ترتيب عمل ديدن محقق ميگردد.

« فيزيولوژي » درباره ي فعاليتهاي مغزي، چنين مي گويد :

در موقع فكر كردن، سلولهاي مغزي فعاليتهاي زيادي انجام ميدهند مغز بيشتر غذا ميگيرد، و بيشتر مواد فسفري پس ميدهد... و همچنين براي بقيه اعصاب انسان، كه هر كدام وسيله مخصوصي براي ادراك هستند، فعاليتهاي خاصي وجود دارد» ولي نتيجه ايكه بسياري از دانشمندان از اين آزمايشها گرفته اند، و گمان كرده اند كه مركز فهم و شعور همان سلولهاي مغزي است ، و يا افكار و علوم انساني همان آثار مادي است كه روي اعصاب پس از تأثير عوامل خارجي، ظاهر ميشود، صحيح نيست، زيرا اين آزمايشها بيش از اين را اثبات نمي كند كه عوامل خارجي و فعاليتهاي عصبي در ادراك و احساس انسان دخالت دارد، و بدون اين فعل و انفعالات، انسان قادر بتفكر و ادراك يا ديدن و شنيدن نيست؛ و اما اينكه درك كننده واقعي يا بتعبير واضح تر بيننده و شنونده همان ماده ي مغزي؛ و تفكر و ادراك همان آثاري مادي است كه موقع تفكر در سطح دماغ و روي اعصاب ديده ميشود؛ ابدا" صحيح نيست.

از اين جهت دانشمندان بزرگ جهان معتقدند كه فوق اين دستگاه مادي بدن؛ دستگاه ديگري است كه با اين ابزارمادي يك نوع هماهنگي دارد؛ و تدبير اين دستگاه ظاهري بعهده او است، و با بكار انداختن وسائل مادي؛ مانند چشم و اعصاب مغز مي تواند؛ اطلاعاتي از خارج به دست آورد. و در واقع درك كننده حقيقي او است؛ و تمام علوم و تفكرات بشر در آن متمركز مي باشد و از يك چنين قدرت پشت پرده به نام هاي گوناگون عقل؛ روح؛ قلب) تعبير ميكنند.

شكي نيست كه نوع مردم در استعمالات روزمره ي خود كلمه « قلب » را در همان معناي عقل و روح بكار مي برند؛ و در مكالمات عرفي خود ابدا" توچهي بغير ندارند، ما هر روز ميگوئيم؛ « در دل آرزوهائي دارم»؛ « قلبم از ديدن اين جريان سياه شده»، « قلبم از شنيدن اين سرگذشت بي تاب گرديد». همين دانشمند فيزيولوژيست در مكالمات معمولي خود چنين مي گويد : « دلم از دوري فرزندم تنگ شده است.»

ناگفته پيدا است كه منظور از اين كلمه « قلب » و يا « دل » آن عضو بخصوص صنوبري شكل نيست كه وظيفه مخصوصي در بدن دارد، بلكه در كتاب لغت و فرهنگنامه ها مي بينيم كه يكي از معاني « قلب » همان روح و نفس انساني است كه مركز ادراك و شعور بشمار مي رود، و باصطلاح دانشمندان، لفظ « قلب » به معني عقل و روح است. و علت اينكه در ميان اين همه الفاظ ، لفظ « قلب » براي كنايه آوردن از روح، انتخاب شده، اينستكه قلب صنوبري در انظار مردم مظهر حيات و زندگي محسوب ميشود، زيرا آنان، با كار كردن قلب و توقف آن زنده و مرده را از هم تميز مي دهند، تعادل ضربان قلب و تندي آن در بيشتر اوقات نشانه ي صحت و بيماري است و اثرات روحي هر حادثه در نخستين مرحله در قلب ظاهر ميشود، از اين لحاظ كلمه اي را كه براي عضوي تعيين شده كه آثار ظاهري حيات در آن بيشتر محسوس است درباره روح و نفس و عقل بكار مي برند.

قرآن مجيد نيز كه مفردات و تركيبات و جلوبندي آن بر طبق اصطلاح مردم است معمولا هر موقع كلمه ي « قلب » را بكار مي برد، منظور همان عقل و روح و نيروهاي ادراكي است.

علاوه بر اين قرائن زيادي از آيات قرآن گواهي ميدهند كه مراد از قلب همين معني است اينك پاره اي از اين قرائن :

۱. قرآن مجيد پس از آنكه اوضاع روز رستاخيز را بيان مي كند چنين مي فرمايد :

« ان في ذلك لذكري لمن كان له قلب » « سوره ي ق آيه ۳۷ » يعني : « در آنچه گفته شد براي كسانيكه قلب دارند تذكري است ».

ناگفته پيدا است كه قرآن مجيد جريان روز قيامت را براي اشخاصي وسيله ي تذكر دانسته است كه داراي قلب باشند، اگر مقصود از قلب همان عضو خاص باشد اين عبارت صحيح نخواهد بود، زيرا همه مردم داراي اين عضو خاص هستند، ناچار بايد گفت منظور همان عقل و قدرت تفكر است.

۲. قرآن شريف قلب را مركز يك رشته صفات و روحيات خاص مي داند كه بطور مسلم مربوط باين قلب مادي نيست بلكه از اوصاف همان روح انساني است : مثلا بعضي از قلبها را « قسي » و بعضي ديگر را بيمار، و گاهي نابينا، مهر خورده ، و بسته شده، معرفي مي نمايد، قرآن قلب را مركز طهارت و ايمان، تاريكي و كفر، وسيله كسب سعادت و شقاوت قلمداد مي كند، ونجات وسعادت را بقلب سالم اختصاص ميدهد.

بديهي است اين اوصاف و حالات ، از صفات روح انسان است، زيرا قساوت و سنگدلي و بيماري  و نابينائي در اين قلب مادي تصور ندارد، اينها نشانه ي خوبي است كه مراد از قلب همان روح است كه در عرف مردم نيز در اين معني بكار برده ميشود،

از بيان گذشته معناي آيه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اي كه در سؤال تذكر داده شده است روشن گرديد، زيرا اگرچه قرآن تعقل را  بقلب نسبت داده و جايگاه آنرا در سينه معين كرده است ، ولي چنانكه روشن گرديد؛ قلبي كه در سينه قرار گرفته است، در اصطلاح قرآن و تعبيرات معمولي كنايه از روح و قلب است؛ وعلت اين تعبير همان ارتباط زياد قلب صنوبري با روح ؛ و ظهور انعكاس حالات روحي و حيات و مرگ درقلب ميباشد.

قرآن نه تنها «قلب» را كنايه از عقل و روح مي گيرد؛ بلكه گاهي لفظ «صدر»(سينه) را نيز در اين مورد به كار مي برد آنجا كه مي فرمايد: «آيا سينه تو را وسيع نساختيم» يا «اكسيرا كه خدا بخواهد هدايت كند سينه اش را براي قبول اسلام وسيع ميسازد»؛ بديهي است سينه معمولي انسان هرگز با قبول و عدم قبول اسلام گشاد و تنگ نمي شود بلكه كنايه از همان توسعه و بزرگي روح است ولي از آنجا كه محيط سينه؛ مركزظهور انعكاسهاي حياتي است؛ از اين نظر؛ با جمله يادشده تعبير مي آورند.

گاز طبیعی

گاز طبیعی که معمولاً گاز گفته می‌شود نوعی سوخت فسیلی گازی شکل است.

گازی است که معمولا اثرات زیان اور کمتری نسبت به سوخت‌ها ی فسیلی داردوجز منبع تجدید نا پذیر می‌باشد.

ترکیبات گاز طبیعی

گاز طبیعی که بیشتر از گاز متان (ch۴) تشکیل میشود مانند هر ماده دیگر دارای ده‌ها خصوصیت فیزیکی و شیمیائی است اما از آنجا که بحث ما در زمینه ایمنی است لذا در اینجا فقط به آن دسته از خواص گاز طبیعی میپردازیم که از نظر ایمنی اهمیت بیشتری دارند.

سایر اجزاء تشکیل دهنده گاز طبیعی ، شامل گازهای اتان ، پروپان، بوتان و ئیدرو کربورها ی سنگین تر میباشند. در این میان گاز اتان برخی از میدانهادر صد قابل ملاحظه‌ای ( تا حدود ۱۰٪ یا کمی بالاتر)را تشکیل میدهد. حال آنکه گاز‌های سنگین تر اجزای بسیار کوچکی را در ترکیب گاز طبیعی شامل میشوند همچنین عناصری از قبیل H۲S،CO۲،N۲ نیز همراه گاز طبیعی یافت میشوند و بالاخره آب که همیشه با گاز طبیعی استخراج شده از مخازن همراه است. در پالایشگاه و واحدهای نم زدائی ، ترکیبهای مزاحم که سبب پائین آوردن ارزش حرارتی گاز شده و مشکلاتی در انتقال و مصرف گاز بوجود میآورند، از گاز طبیعی تفکیک و سپس به خطوط انتقال تحویل میشود.

چگالی گاز طبیعی

چگالی گاز متان ۵۵ صدم است ، ولی با توجه به ترکیبات سنگینتر همراه گاز طبیعی ، چگالی آن میتواند به حدود ۶۵صدم نیز برسد. بنا بر این گاز طبیعی از هوا سبکتر بوده و در صورت نشت از خطوط لوله و یا سایر اجزاء شبکه گاز و یا لوله کشی وسائل گاز سوز در منازل بسمت بالا حرکت میکند و در مکانهای مسقف قسمت زیادی از گاز نشت شده در زیر سقف تجمع میکند.

اما سبکتر بودن گاز طبیعی با عث نمیشود که همه گاز نشت یافته از یک محل بسمت بالا برود بلکه بخشی از گاز نیز ، بویژه در صورتی که عناصر تشکیل دهنده هوا با آن اختلاط کامل پیدا کنند ، بهمراه هوا به اطراف نیز پراکنده میشود . و چون غلظتهای پائین گاز در هوا خطرناکتر است قابلیت انفجار در اطراف محل نشت نیز وجود دارد .

سوختن گاز طبیعی

گاز طبیعی در صورتی که بطور کامل خشک و فاقد مواد زائد باشد و هوای کافی به آن برسد ، با شعله آبی میسوزد

ودر غیر اینصورت شعله‌های قرمز ، نارنجی ،زرد یا سبز حاصل خواهد شد.

ارزش حرارتی گاز طبیعی

هر متر مکعب گاز طبیعی بصورت متوسط ده هزار کیلو کالری ارزش حرارتی دارد ، امّا این مقدار اسمی است و ارزش حرارتی دقیق گاز طبیعی هر میدان گازی ، تابع ترکیبات آن بوده و بطور کلی هر چه درصد متان در گاز طبیعی بیشتر باشد ارزش حرارتی آن پائین تر است .

قابلیت اشتعال گاز طبیعی

قابلیت اشتعال گاز طبیعی فقط در محدوده خاصی از نسبتهای اختلاط با هوا اتفاق می‌افتد که این محدوده را محدوده «قابلیت اشتعال »می نامند مرز پائین این محدوده را اشتعالL.E .L و مقدار بالای این محدوده را ، حد بالای اشتعال L.H .L می نامند.

حد پائین اشتعال گاز طبیعی ۵ درصد و حد بالای آن ۱۵ درصد میباشد . بهترین حالت برای اشتعال گاز طبیعی نسبت ۱۰ درصد گاز با هواست که همان نسبتی است در فرمول ترکیب متان و اکسیژن (هوا) دیده میشود .

CH۴+۲O۲ = CO۲+۲H۲O+ ۱۰۰۰۰ Kcal/m۳

همانطور که واکنش فوق نشان میدهد یک حجم متان برای سوخت کامل نیاز به ۲ حجم اکسیژن دارد و با توجه به اینکه یک حجم اکسیژن تا حدودی در ۵ حجم هوا موجود است . بنا بر این می توان گفت که یک حجم متان نیاز به ۱۰حجم هوا دارد که تا حدودی همان نسبت یک به ۱۰ و یا ده درصد است .

البته برای سوختن کامل نیاز به ۲۰ الی ۳۰ درصد هوای اضافی داریم ولی در انفجارها هر چه به نسبت ۱۰ درصد گاز در هوا نزدیک تر باشیم انرژی حاصل از انفجار بیشتر است .

منشور

دید کلی

آیا تا به حال به چگونگی تشکیل رنگین کمان فکر کرده‌اید؟

طیف رنگی نور تابشی بر بلورها از جمله ساده‌ترینش خودکار شیشه‌ای یا پلاستیک شفاف را دیده‌اید؟

هاله رنگی دور لامپ الکتریکی را در هوای مه آلود مشاهده نموده‌اید؟

لایه‌های رنگی موجود در سطح مایعات مخلوط از جمله نفت و آب و ... فهمیده اید و ماهیت فیزیکی اینها را لمس کرده اید؟

در طبیعت از این پدیده‌ها بسیار است و همه آنها ماهیت نوری تقریبا واحدی دارند.

ماهیت منشور

نوری که از شیشه منشور می‌گذرد، به لحاظ بستگی ضریب شکست به طول موج و یا پاشندگی مواد ، به رنگهای تشکیل دهنده آن تجزیه می‌شود (تجزیه نور سفید). مثلا نور سفید به طیف وسیع هفت رنگ خود تجزیه می‌گردد. بنابراین در بحث منشورها از پاشندگی نور می‌گذریم و منشورهایی را بررسی می‌کنیم که پاشنده نیستند، یعنی ضریب شکست آنها بستگی طول موجی ندارد، منشورهایی که می‌توان از آنها در آرایش سطوح بازتابنده چندگانه استفاده کرد. مزیت منشور بر مجموعه چند آینه این است که منشورها پس از تعبیه شدن در سیستم ، سمتگیری طراحی شده را حفظ می‌کنند و نیازی به تنظیم در دستگاه نهایی را ندارند. به غیر از اینکه خود منشور به عنوان یک مجموعه کل تنظیم شده باشد.

ساختار کلی

از آنجا که کلیه منشورها جهت بازتابیدگی به لایه‌های مواد فلزی و دی الکتریکها در سطح خود لازم ندارند، برعکس ، آینه‌ها وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، کارآیی آنها تقریبا بدون اتلاف تابش است. و تنها اتلاف ناشی از ناخالصی و ناهمواریهای سطح منشور و بازتابشهای فرنل مربوط می‌شود که ناچیزند. آنچه مهم است تنظیم دائمی سطوح بازتابنده و بازتابش داخلی کلی است، استفاده از این منشورها در بیشتر دستگاههای نوری توصیه می‌شود.

دو مانع عمده در کاربرد منشورها وجود دارد آنها هم هزینه و وزن آنهاست; اگر مساحت سطح مقطع ورودی و خروجی یک منشور خیلی بیشتر از 5 سانتیمتر مربع باشد، وزن آن قابل ملاحضه خواهد بود. همچنین هزینه ساخت و تولید یک تکه شیشه کلفت و صیقل دادن آن و تعبیه دقیق آن در جای مناسب قابل توجه خواهد بود، لذا در ابعاد سطح مقطعی بزرگتر از 5 سانتیمتر مربع استفاده از آینه‌ها امتیاز بیشتری دارد و یا اینکه با تقریبی از منشورهای پلاستیکی شفاف استفاده می‌کنند.

در حالت کلی منشورهای باز تابش داخلی کلی و آینه‌های تخت به لحاظ کاربرد در سیستمهای مختلف با ملاحظه تمام پارامترهای طراحی دستگاه ، مکمل هم هستند.

باید بخاطر بسپاریم که در دستگاههای نوری کل یک منشور ظاهر نمی‌شود بلکه بعد از تنظیم منشور آن قسمتی از منشور که عمل می‌کند و در مسیر پرتوی ردیابی شده قرار می‌گیرد را نگه می‌داریم و سایر قسمتهای اضافی را جهت کاهش وزن و حجم می‌بریم و از دستگاه نوری خارج می‌کنیم.

انواع منشورها و کاربردهای آنها

منشور قائم الزاویه

سطح مقطع این منشور ساده و از یک مثلث (درجه45 - 90 - 45) ساخته شده است. نوری که از یک وجه کوچک آن وارد می‌شود در وتر آن بازتابیده می‌شود و از وجه کوچک دیگر خارج می‌گردد، به شرطی که ضریب شکست منشور بزرگتر از مقدار 1.414 باشد یعنی (n1 > 1.414) که نور باز تابش داخلی کلی خواهد کرد که این هم یک مزیت دیگر منشور بر آینه‌هاست.

منشور پنج وجهی

منشور پنج وجهی یک منشور انحراف ثابت است، بدین معنی که پرتوی ورودی را 90 منحرف می‌کند، بخاطر همین ویژگی به چنین منشوری گونیای اپتیکی می‌گویند. در تنظیم و طراحی سیستمهایی که دارای مسیرهای متقاطع پرتویی به اندازه 90 هستند، بسیار سودمند واقع می‌شوند. به سبب زاویه تابش کوچک نخستین بازتابش داخلی ، بازتابش داخلی کلی در اینجا صورت نمی‌گیرد. بنابراین سطوح بازتابنده یک منشور پنج وجهی باید با فیلمهای (پوششهای) بازتابنده پوشش یابند.

منشور پورو

این منشورها از ترکیب دو منشور راست گوشه بدست می‌آیند و در پیکر بندیهای انحراف ثابت 180 درجه مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالیکه هر دو منشور تولید معکوس می‌کنند، ترکیب آنها تولید وارونی می‌کند. این دو منشور ، مسیر یک سیستم اپتیکی را تا می‌کنند (سیستم را در ادامه فرآیند از مسیر نور خارج می‌کنند) و همچنین یک تصویر را به اندازه نصف طول وتر در هر دو جهت افقی و عمودی جابجا می‌کنند. از منشور پورو می‌توان برای کاهش طول یک تلسکوپ کپلری استفاده کرد و همزمان با آن یک وارونی دیگر که برای راست کردن تصویر وارونتلسکوپ ضرورت دارد، بدست آورد. به همین دلیل ، در بسیاری از دوربینها و سایر دستگاههای دو چشمی ، از این منشور استفاده می‌شود.

منشور دوه

نوری که به موازات قاعده یک منشور وارد آن می‌شود در درجه اول به قاعده منشور شکسته می‌شود، در آنجا بازتابش داخلی کلی می‌یابد. سپس در وجه مقابل می‌شکند تا دوباره به نوری موازی با قاعده تبدیل شود، از آنجا که قسمت رأس منشور اثری بر پرتوهای بازتابیده از سطح قاعده ندارد، معمولا حذف می‌شود (برش داده می‌شود). آنچه باقی می‌ماند یک منشور دوه نامیده می‌شود.

پیمایش پرتوهای نور در یک منشور دوه معادل عبور آنها از یک تیغه شیشه‌ای است. بنابراین در زاویه تابش غیر عمودی پاشیدگی روی نخواهد داد. اگر هم باشد داخلی است و در سطح دوم جمع می‌شود. یکی از سودمندترین خواص منشور دوه آن است که چرخش منشور حول محوری به موازات جهت انتشار نور در بیرون منشور ، منجر به چرخش تصویر معکوس به اندازه دو برابر زاویه چرخش منشور می‌شود. تعداد ترکیبهای منشوری دیگر خیلی زیاد هست و برخی از آنها برای دستگاه نوری خاصی طراحی شده است.

محاسبه ضریب شکست منشورها

ضریب شکست شیشه منشور به توسط رابطه زیر داده می‌شود:

n = sin(A - Dm)/2 / sin(A + Dm)/2

که در آن A زاویه رأس منشور بوده و Dm زاویه کمترین انحراف منشور است. زاویه کمترین انحراف منشور آنچنان زاویه‌ای است که با کوچکترین انحراف از آن زاویه ، منشور از حالت تنظیم خود خارج می‌شود و طیف منشور حذف می‌شود. به عبارتی در چنین زاویه‌ای ، منشور در آستانه تشکیل طیف نور تابشی است.

زندگینامه حضرت امام هادی علیه السلام

ولادت امام

نام شریف دهمین امام شیعیان حضرت امام هادی علیه السلام، علی است. در میان القاب فراوان آن امام، «هادی» شهرت بیشتری دارد. کنیه امام هادی علیه السلام ابوالحسن است. سال ولادت حضرت هادی 212 یا 214 هـ.ق است و محل ولادتش، جایی به نام صریا در نزدیکی مدینه .

پدر بزرگوار امام هادی، حضرت امام محمد جواد علیه السلام است و مادر بزرگوارش بانویی به نام سمانه مغربیه. از دوران کودکی امام هادی جز چند واقعه، چیزی در تاریخ ثبت نشده است. با شهادت امام جواد علیه السلام در سال 220 هـ.ق، حضرت هادی در سن هشت یا شش سالگی به امامت رسیدند.

اگر چه حضرت هادی 42 سال بیشتر عمر نکرد، اما دوران 34 ساله امامت او نسبت به دوران امامت برخی دیگر از ائمه علیهم السلام طولانی‌تر است. پدر بزرگوار امام هادی علیه السلام در مواردی به امامت فرزندش تصریح فرموده است. امام هادی به‌دلیل قابلیت و لیاقت و عنایت الهی، از جایگاهی رفیع نزد خداوند برخوردار است.

امامت در کودکی و حاکمان معاصر

دوران امامت حضرت هادی علیه السلام همزمان بود با سلطه‌ی شش تن از حاکمان عباسی، و همین موضوع، شرایط ویژه‌ای را برای او ایجاد کرد. از طرفی امام می بایست در شرایط خفقان و ارعاب حکومت عباسی، به رسالت الهی خویش عمل کند که ارتباط با یاران و دوستان و هدایت آنان گوشه‌ای از این رسالت مهّم محسوب می‌شد؛ و از طرفی به گونه‌ای عمل کند که حساسیّت حاکمان عباسی برانگیخته نشود .

بر این اساس دوران سی و چهار ساله امامت امام هادی اگر چه طولانی است اما وی به علت محدودیت‌های ایجادشده از ناحیه حاکمان عباسی، پیوسته در مراکز نظامی تحت نظر و مراقبت ویژه بود و کمتر امکان ارتباط علنی و آزاد با یارانش را داشت .

تبعید امام به سامراء ، یکی از از فشارهایی است که حکومت عباسی علیه وی اعمال کرده بود؛ و علت این که به امام هادی و نیز به فرزندش امام حسن عسکری علیه السلام عسکرین می گویند حضور اجباری و ناخواسته این دو بزرگوار در محلّه‌های نظامی و تحت مراقبت نیروهای امنیتی و دستگاه ستم‌پیشه‌ی عباسی بوده است.

فضایل امام

در چنین وضعیتی، امام هادی علیه السلام به تناسب موقعیت‌های مختلف مکانی و زمانی، گاهی با استفاده از نفوذ معنوی و تاثیر فوق‌العاده نفسانی خویش صحنه هایی را برای اتمام حجت و تبیین حق و هدایت افراد به تماشا می‌گذاشتند.

درایت و بینش توحیدی و برخورد اصولی و حکیمانه امام در زمان حکومت عباسیان باعث شد که دقیق‌ترین و عالی‌ترین معارف توحیدی و اعتقادی برای جهان اسلام به یادگار بماند.

گذشته از پاسخ امام هادی علیه السلام به پرسش‌های گوناگون مردم و نیز احتجاجات آن حضرت در زمینه‌های مختلف، زیارت معروف به جامعه کبیره که معرّفی و تبیین مقامات امامان معصوم علیهم السلام است نیز از سخنان ارزشمند به‌جا مانده از آن امام بزرگوار است.

حضرت هادی همچون سایر امامان شیعه در دوران امامت خود نمونه‌های فراوانی از معجزات ، مکارم اخلاق، استجابت دعاها. کلمات و سخنان حکیمانه آموزنده و حیات‌بخش در زمینه های متنوع را در تاریخ به ثبت رساندند.

همسر و فرزندان:

حضرت هادی علیه السلام حدود هجده سالگی یعنی تقریباَ در سال 230 هـ. ق با زنی به نام حدیث یا سوسن ازدواج کرد که ثمره این ازدواج امام حسن عسکری علیه السلام است.

فرزندان دیگر امام هادی عبارتند از: حسین، محمد، جعفر کذّاب و دختری به نام علیّه یا عایشه.

حضرت هادی علیه السلام برادری به نام موسی مبرقع دارد و نیز دو خواهر به نام‌های فاطمه وامامه.

امام هادی سرانجام پس از 42 سال زندگی سراسر رحمت و برکت در سال 254 هـ. ق در سامراء توسط حاکمان ستمگر عباسی به شهادت رسید و در همان شهر به خاک سپرده شد.

تاریخچه ی تاسیس باشگاه پرسپولیس

پرسپوليس باشگاهي بود كه در سال ۱۳۴۲ به دست "علي عبده " بنا شده بود و در آن رشته هاي بولينگ ، واليبال و بسكتبال فعال بود .

عبده از آمريكا به ايران آمده بود و درجامعه ورزشي آمريكا در رشته بوكس صاحب عنوان قهرماني بود . ( بابا بوكسور ) عبده مدت ها انديشه ايجاد تيم فوتبال پرسپوليس رابا خودداشت و تيم فوتبالي رانيز ايجاد كرده بود كه تيمي ضعيف در رده دوم باشگاه هاي كشور محسوب مي شد و از اعضاي محبوب و ماندگار آن مي توان محمود خوردبين را نام برد .

پس از انحلال شاهين با درايت امير مسعود برومند و رايزني هاي مرحوم دهداري چند تن از بازيكنان قبلي شاهين در تركيب تيم دسته دومي پرسپوليس قرار گرفته و ترتيب يك مسابقه با تيم جم آبادان ( كه در آن زمان تيم صاحب نامي بود ) را دادند و پس از آن تمامي اعضاي شاهين به پرسپوليس پيوستند و محبوبيت شاهين بلند پرواز را به پرسپوليس هديه نمودند .

پرسپوليس بهار خود را در آغازين روزهاي سال ۱۳۴۷ با مربيگري دهداري ( كاپيتان پيشين شاهين ) و سرپرستي دكتر برومند آغاز كرد. مطابق مقررات اين تيم مي بايست كار خود رادر فوتبال ، از دسته سوم  و يا حداكثر از دسته دوم باشگاه ها شروع كند ، اما انحلال چند تيم در اين زمان باعث گرديد تا به جاي مسابقات ليگ ، يكسري مسابقات رده بندي در سطح باشگاه هاي پايتخت برگزار شود در آن مسابقات 4 تيم پرسپوليس ، تاج  ، عقاب و پاس سرگروه گرديدند .

از آن پس پرسپوليس رسما وارد مسابقات باشگاهي ايران گرديد. اين تيم در سال ۱۳۴۷ قدرت نمايي كرد و تمام رقيبان را پشت سرگذاشت و به عنوان

قهرمان باشگاه هاي تهران جهت شركت در مسابقات آسيايي تايلند عازم بانكوك گرديد.

در سال 1348 كارخانه ايران ناسيونال كه با مديريت خيامي ( از طرفداران تيم شاهين ) تازه تاسيس گرديده بود و تيم فوتبال ضعيفي هم داشت ( علي پروين هم از جمله بازيكنان اين تيم بود )

در اين زمان ( ۱۳۴۸) فكر تبليغ محصول اين شركت (پيكان ) با استفاده از محبوبيت تيم شاهين ، خيامي را بر آن داشت تا مذاكراتي با چند تن از شاهيني هاي سابق انجام داده و آنان را به تيم پيكان دعوت نمايد.

با رفتن آنها افراد باقي مانده نيز راهي جز پيوستن به آنها نديدند . لذا تمامي بازيكنان شاهين ( به جز عزيز اصلي – دروازه بان شاهين ) به پيكان مهاجرت كردند و در اين سال عنوان قهرماني باشگاه هاي ايران را از آن پيكان نمودند و در همين سال پيكان به جاي تيم ملي در تورنمنت جام دوستي نيز شركت كرده و در بين 5 تيم مقام نخست را از آن خود كرد.

لازم به ذكر است كه در اين زمان پيكان در برابر پرسپوليس با تك گل علي پروين و با نتيجه يك بر صفر پرسپوليس را شكست داد .

پرسپوليس در غياب شاهيني ها با تصاحب ۱۲ امتياز در رده يازدهم قرار گرفتند . حضور در پيكان بيشتر از 1 سال به طول نيانجاميد و مجددا بازيكنان در سال ۱۳۴۹ به خانه خود برگشتند و قهرماني اولين دوره ليگ تخت جمشيد در سال ۱۳۵۰ را از آن خود كردند . پرسپوليس در ۵ دوره برگزاري ليگ تخت جمشيد با كسب دو قهرماني ( ليگ اول و سوم ) و سه نائب قهرماني به عنوان پرافتخارترين باشگاه كشور شناخته شد .

با وقوع انقلاب اسلامي اين تيم دچار بحران نفرات گرديد و بازيكنانش بكلي عوض شدند و تعداد بسيار اندكي از بازيكنان قديمي باقي ماندند. ليكن برگزاري مسابقات جام شهيد اسمندي در سال ۱۳۵۸ و ديگر مسابقات باعث گرديد تا بازيكنان مستعد و جوان كشور نگذارند اين باشگاه بلند آوازه از رونق بيفتد

باشگاه پرسپوليس در سال ۱۳۶۵ تحت پوشش بنياد مستضعفان و جانبازان قرار گرفت و نام آن به ( آزادي ) تغيير يافت . اما پس از مدت زمان اندكي بنياد ازاداره اين باشگاه خودداري كرد و در اين زمان با توجه به موقعيت اين باشگاه ، سازمان تربيت بدني خود اداره آن را برعهده گرفت  و نامش را نيز به ( پيروزي ) تغيير دادند كه تاكنون نيز با همين نام در ميادين ورزشي حضور مي يابد .

البته اين تيم براي هواداران پرشمار اين تيم همان پرسپوليس است .لازم به ذكر است طبق ليستي كه از سوي كنفدراسيون فوتبال آسيا در سال ۱۹۹۹ ميلادي منتشر شد ، پرسپوليس به عنوان پرطرفدارترين تيم آسيا انتخاب شد .

داليان چين و الهلال عربستان هم در مكان هاي بعدي قرار گرفتند . از جمله ستارگان تيم مي توان به پروين ،  كاشاني ، اميرآصفي ، بهزادي ، كلاني ، ايرانپاك ، اصلي ، آشتياني ، درخشان ، پنجعلي ، عاشوري ، محمدخاني ، پيوس ، كرماني مقام ، محرمي ، عبدي ، عابدزاده ، مايلي كهن ، دادكان ، كارگر، سبزي ، فتح آبادي ، انصاريفر و مرحوم شاهرخي اشاره نمود .

انصاريان ، رهبري فر ، فنايي ، شاهرودي و هاشمي نسب هم از بازيكنان مشهور و معروف دهه اخير به شمار مي آيند.

اينك تيم پرسپوليس با جذب نفراتي چون دايي ، كاويانپور، باقري و كاظميان علی کریمی  مهدوی کیا( كه همگي درخارج از كشور بازي كرده اند) و رهبري، از مدعيان قهرماني ليگ برتر محسوب مي گشتند.

    تاریخچه ی قهرمانی پرسپولیس

رکوردهای پرسپولیس

با 8 قهرمانی و 7 نایب قهرمانی در لیگ سراسری و 6 قهرمانی 3 نایب قهرمانی در لیگ تهران پر افتخارترین تیم باشگاهی ایران شناخته شد.

امتیازات پرسپولیس در طول تاریخ از 1000 امتیاز بیشتر شود.

تنها تیمی که در 24 دوره ی لیگ حضور داشت.

در جام حذفی تهران با 4  قهرمانی و 1 نایب قهرمانی و در جام حذفی کشور پرسپولیس با 3 قهرمانی پر افتخارترین تیم جام حذفی است.

در سال 52 پرسپولیس تمام بازی های خود را بدون شکست گذراند.

دارای میانگین بیشترین گل زده کمترین گل خورده و بیشترین پیروزی و کمترین شکست و پر امتیاز آورترین تیم .

در سال 77 دارای پیروزی 15 بازی بدون شکست.

اولین باشگاهی که اولین مربی و بازیکنان خارجی را در خدمت گرفت بازیکن خارجی (آلن ویتل) اولین بازیکن پرسپولیس بود.

و در نظر سنجی جدید و طبق اعلام رسمی AFC  پر طرف دارترین تیم در آسیا.

بیشترین ملی پوش در تاریخ فوتبال ایران.

جزء اولین تیم در ایران که بازیکنان خود را دراختیار تیم های معتبر اروپا گذاشت.(علی دایی.علی کریمی.مهدوی کیا.رحمان رضایی.کریم باقری و...)

اولین تیمی که تعداد بازی هایش از مرز 500 بازی گذشت.

پر افتخارترین بازیکنان لیگ ایران:

رهبری فرد با ۶ قهرمانی(۵ بار در پرسپولیس و ۱ بار در پاس)

عابدزاده با ۴ پیروزی

هاشمی نسب

پر افتخارترین مربی ایرانی در لیگ ایران علی پروین با ۳ قهرمانی

اولین تیمی که هم در لیگ برتر و هم در جام حذفی قهرمان شد.(البته سایپا هم در دو لیگ با هم قهرمان شده)

تاریخچه ی بازی های داربی

بازی شماره ۱:  

استقلال(تاج سابق) صفرـ پرسپولیس صفر

بازی دوستانه- جمعه ۱۶ فروردین سال ۱۳۴۷

بازی شماره ۲:  

پرسپولیس صفر – استقلال صفر

بازی برای معرفی نماینده ایران به آســـیا -۲۰ دی سال ۱۳۷۴

بازی شماره۳ :

 استقلال۳ ـ پرسپولیس ۱

گلها: احمد منشی زاده دقیقه ۸ ، علی جباری و کارو حق وردیان ۸۸

بازی قهرمانی باشگاههای تهران فصل(۴۸-۴۷)- جمعه ۳۱ مرداد ۱۳۴۷

بازی شماره ۴:

 استقلال ۳ـپرسپولیس صفر( نتیجه حقیقی:۱-۰ به سود استقلال)

گل: غلامحسین مظلومی برای استقلال(دقیقه ۹)

این مسابقه تا دقیقه ۸۸ با یک گل برای استقلال دنبال می شد که روی مردود شدن گل

خوردبین و اخراج عزیز اصلی از بازی,تیم پرسپولیس میدان را ترک کرد و در نهایت تیم

استقلال با نتیجه ۳ بر صفر برنده اعلام شد.

مسابقات باشگاههای تهران - جمعه ۱۷ بهمن ۱۳۴۷

بازی شماره ۵:

استقلال ۳-پرسپولیس ۲

گلها: جواب قراب۷۳ ، کارو حق وردیان ۷۸ ، عباس مژدهی ۸۸ برای استقلال- علی

پروین ۷ و حسین کلانی ۲۳  برای پرسپولیس

بازی دوستانه - جمعه ۳ مهر ۱۳۴۹

بازی شماره ۶:

استقلال ۳- پرسپولیس صفر (نتیجه حقیقی:۱-۱ مساوی)

گل ها:حسین کلانی ۲برای پرسپولیس و مژدهی ۷۵ برای استقلال

این بازی تا ۷۷ دقیقه ۱-۱ مساوی بود که به دلیل اخراج نا حق دو بازیکن از تیم پرسپولیس باعث اعتراض به تصمیم داور شد و علاوه بر ناتمامی، ۳ برصفر به سود استقلال شــد.

بازی شماره ۷:

پرسپولیس یک ـ استقلال یک

گل ها:غلامحسین مظلومی ۳۰ برای استقلال و صفر ایرانپاک ۹۰ برای برای پرسپولیس 
باشگاههای تهران - جمعه ۲۸ خرداد ۱۳۵۰

بازی شماره ۸:

پرسپولیس ۴- استقلال یک

گلها: حسین کلانی ۴۳و۹۰, صفر ایرانپاک ۵۶ , محمودخوردبین ۷۵ برای پرسپولیس،‌ علی جباری ۷۵ برای استقلال

بازی رفت باشگاههای ایران - جمعه ۱۵ بهمن ۱۳۵۰

بازی شماره ۹:

پرسپولیس ۲- استقلال صفر

گلها: صفر ایرانپاک ۵۰ و حسین کلانی ۸۹ برای پرسپولیس

بازی برگشت باشگاههای ایــــران - پنجشنبه ۳ فروردین ۱۳۵۱

بازی شماره ۱۰

: استقلال ۲- پرسپولیس صفر

گلها: علی جباری۴۰ و ۸۷ برای استقلال

بازی باشگاههای تهران برای راهیابی به لیگ تخت جمشید - جمعه یازدهم اسفند ۱۳۵۱

بازی شماره ۱۱:

استقلال یک- پرسپولیس صفر

گل: محمدرضا عادلخانی ۳ برای استقلال

بازی دوستانه( چهارجانبه جام اتحاد) - جمعه ۲۵ خرداد ۱۳۵۲

بازی شمار۱۲:

پرسپولیس ۶- استقلال صفر

گلها: همایون بهزادی ۵۰ ،۹۰ و ۸۶ ، ایرج سلیمانی ۴۵ ، ۵۶  و حسین کلانی ۳۲
بازی رفت لیگ تخت جمشید - جمعه ۱۶ شهریور ۱۳۵۲

 بازی شمار۱۳:

پرسپولیس ۱ استقلال ۱

گل ها:همایون بهزادی ۴۶ برای پرسپولیس و علی جباری ۷۰ برای استقلال

بازی برگشت لیگ تخت جمشید - یکشنبه ۱۸ آذر ۱۳۵۲

 بازی شماره ۱۴:

استقلال ۱-پرسپولیس صفر

گل:حسن روشن ۸۸ برای استقلال

بازی رفت جام دوم تخت جمشید - شنبه ۴خرداد ۱۳۵۳

بازی شماره ۱۵:

پرسپولیس ۲ استقلال ۱

گل ها: صفر ایرانپاک ۵۰ و اسماعیل حاج رحیمی پور برای پرسپولیس و غلامحسین مظلومی ۶۰  برای استقلال

بازی برگشت لیگ تخت جمشید - چهارشنبه ۲۷ آذر ۱۳۵۳

 بازی شماره ۱۶:

استقلال ۳ پرسپولیس ۱

گل ها: غلامحسین مظلومی۱۱ ، ۶۲ و مسعود مژدهی ۴۷ برای استقلال و صفر

ایرانپاک ۵۳ برای پرسپولیس

بازی رفت جام سوم تخت جمشید - جمعه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۵۴

بازی شماره ۱۷:

پرسپولیس ۲ استقلال صفر

گل ها: جهانگیر فتاحی ۲۲ , اسماعیل حاج رحیمی پور ۳۸

دور برگشت جام سوم تخت جمشید - جمعه ۲۵ مهر ۱۳۵۴

بازی شماره ۱۸:

پرسپولیس ۱ استقلال ۱

گلها: مژدهی ۲۰ برای استقلال و محمود خوردبین ۸۵ برای پرسپولیس

دیدار رفت جام چهارم تخت جمشید - چهارشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۵۴

بازی شماره ۱۹:

پرسپولیس ۱  استقلال ۱

گل ها: هادی نراقی ۲۶ برای استقلال و علی پروین ۴۰ برای پرسپولیس

بازی برگشت لیگ چهارم تخت جمشید - جمعه ۲ مهر ۱۳۵۵

 
بازی شماره ۲۰:

استقلال ۳ پرسپولیس صفر

گل ها: محرم عاشوری ۴۵ ، حسن روشن ۸۳ ، سعید مراغه چیان ۸۸ برای استقلال 
دور رفت لیگ پنجم تخت جمشید - یکشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۵۶

 
بازی شماره ۲۱:

پرسپولیس ۲ استقلال ۱

گل ها: حسن روشن ۸۵ برای استقلال و صفر ایرانپاک ۱۵ و ۳۴ برای پرسپولیس

بازی برگشت جام پنجم تخت جمشید - جمعه ۱۸ آذر ۱۳۵۶

بازی شماره ۲۲:

استقلال ۱- پرسپولیس صفر

گل: غلامرضا فتح آبادی ۴۲

این بازی تا دقیقه ۷۵ یک بر صفر برای استقلال دنبال می شد که با یورش تماشاگران

 پرسپولیس به داخل زمین نیمه تمام ماند

بزرگداشت علی دانایی فرد - جمعه ۲۵ آبــان ۱۳۵۸

بازی شماره ۲۳:

استقلال صفر ـ پرسپولیس صفر

بازی دوستانه برای خداحافظی صفر ایرانپاک - جمعه ۱۳ تیر ۱۳۵۹

بازی شماره ۲۴:

استقلال صفر-پرسپولیس صفر

 مسابقات قهرمانی باشگاههای تهران - جمعه ۱۶ مهر ۱۳۶۰

باری شماره ۲۵:

پرسپولیس ۱ استقلال ۱

گل ها: غلامرضا فتح آبـــادی ۱۰ برای پــــرســـپـولـیس و بهتاش فریبـــا ۸۷ برای استقــلال

قهرمانی بــــاشگــاههای تــهران - جمعه ۱۷ دیماه ۱۳۶۱

بازی شمار۲۶:

استقلال یک- پرسپولیـــس صفـــر

گـل: پرویز مظلومــی ۵۹ برای استقلال

قهرمانی باشگاههای تهران - جمعـــه ۲۲ مهر ۱۳۶۲

بازی شماره ۲۷:

پرسپولیس ۳ ـ استقلال صفر

گلها: شاهرخ بیانی۱۲- پنالتی و ۵۲ , ناصر محمد خانی ۶۲ برای پرسپولیس

نیمه نهایی باشگاههای تهران - یکــشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۶۵

بازی شماره ۲۸:

پرسپولیس صفر ـ استقلال صفر

قهرمانی باشگاههای تهران - جمعه ۷ فروردیـــن

بازی شــماره ۲۹:

استقلال ۱ – پرسپـــــــولیس ۱

گل هــــا: جعفر مختاری فر ۶۰ برای استقلال و فرشـــاد پیــــوس ۴۶ برای پرسپولیس 
قهرمانی باشگاههای تهران - جمعه ۱۸ شـــهریـــور ۱۳۶۷

بازی شــــماره ۳۰: 

پرسپولیس ۴ – استقلال۲ (در ضربات پنالتی، نتیجه اصلی۰-۰ مساوی)
پنالتی زنان پرسپولیس: محرمی،‌یوسفی، عاشوری و کرمانی مقدم

پنالتی زنان استقـــلال: مختاری فر وحســـن زاده

یک چهارم نهایی جام حذفی ایران - جمعه ۱۹ اسفند ۱۳۶۶

بازی شمـــاره ۳۱:

پرسپولیـــس یک – استــقلال صفر

گل: عابدیان ۱۸ برای پرسپولیس

قهرمـــانی باشگاههای تهران - جمعه ۱۷ آذر ۱۳۶۸

بازی شماره ۳۲:

استقلال ۲پرسپولــیس ۱

گل ها: عباس سرخاب ۴۶ و صمد مرفاوی۷۲ برای استقلال، نادر میراحمدیان ۱۲ برای پــرسپولیس
فینال باشگاههای ایران - جــمعـه ۴ خـــرداد ۱۳۶۹

بازی شماره ۳۳:

پرسپولیس یک ـ استقلال یک

گل ها: فرشاد پیوس برای ۷۵ پرســـپولیس،  شاهرخ بیانی ( ۶۲-پنالتی ) بـــرای استقلال

باشگاههای تهران ،‌جمعه ۲۸ دی ۱۳۶۹

بازی شماره ۳۴:

پرسپولیس صفر- استقلال صفر

باشگــــاههای تــهران - جمعه۴ بهمـــن ۱۳۷۰

بازی شماره ۳۵:

استقلال ۲ پرسپولیس صفر

گل ها: عبدالصمد مرفاوی ۸ و صادق ورمزیار ۱۵ برای استقلال

جام آزادگان - پنجشــــنبه ۱۵ اسفـند ۱۳۷۰

بازی شماره ۳۶:

استقلال ۱-پرسپولیس صفر

گل: عبدالصمد مرفاوی ۴۸ برای استقلال

جام آزادگان - جمعه ۸ خرداد ۱۳۷۱

بازی شماره ۳۷:

استقلال صفر-پرسپولیس صفر

جام برتر برای راهیابی به لیگ ایران - جمعه یازدهم دی ۱۳۷۱

بازی شماره ۳۸:

پرسپولیس صفر-استقلال ۳ (نتیجه حقیقی :۲-۲ مساوی)

گلها: فرشاد پیوس (۲۱- پنالتی) و بهزاد داداش زاده ۵۶ برای پرسپولیس، صادق

ورمزیار(۷۹-پنالتی) و ادموند اختر۸۷  برای استقلال

این بازی تا دقیقه ۸۸ دو بر دو مساوی بود که با یورش تماشاگران پرسپولیس به داخل زمین و ایجاد جنجال توســـط بعضی از بازیکنان این تیم، ۳ بر صفر به سود استقــلال اعلام شد.

بازی رفت نیمه نهایی باشگاههای ایران(جام آزادگان)-  جمعه ۳۱ دی ۱۳۷۳

بازی شماره ۳۹:

پرسپولیس صفر-استقلال صفر

بازی برگشت باشگاههای ایران(جام آزادگان)- جمعه ۷ بهمن ۱۳۷۳

بازی شمــاره ۴۰:

استقلال۳ پرسپولیس یک

گل ها: ادموند اختر۷ ، صادق ورمزیار(۱۶- پنالتی) و محمد تقوی ۳۶ برای

استقلال،مرتضی کرمانی مقدم ۴۹ برای پرسپولیس

دور رفت لیگ آزادگـان - جمعه ۶ مرداد ۱۳۷۴

بازی شماره ۴۱:

پرسپولیس صفر-استقلال صفر

بازی برگشت لیگ آزادگان - جمعه۸8 دی ۱۳۷۴

 بازی شماره ۴۲:

پرسپولیس یک- استقلال صفر

گل: ادموند بزیک ۸۶ برای پرسپـــولیس

دور رفت لیگ آزادگان - جمعه ۲۷ مهر ۱۳۷۵

بازی شماره ۴۳:

پرسپولیس۳- استقلال صفر

گل ها: ادموند بزیک ۳۰،‌مهدی مهدوی کیا ۷۱ و بهنام طاهرزاده ۸۷ برای پرسپولیس
بازی برگشت لیگ آزادگـان - جمعه ۲۰ تیر ۱۳۷۶

بازی شماره ۴۴:

پرسپولیس یک-استقلال صفر

گل: مهدی هاشمی نسب ۴۵ برای پرسپولیس

دور رفت لیگ آزادگان - جمعه ۲۲ آبــان ۱۳۷۷

بازی شماره ۴۵:

پرسپولیس یک- استقلال یک

گلها: هاشمی نسب ۴ برای پرسپولیس و فرد ملکیان ۴۰ برای استقلال

دور برگشت لیگ آزادگان - جمعه ۲۰ فروردین ۱۳۷۸

بازی شماره ۴۶:

پرسپولیس ۲- استقلال یک

گلها: مهدی هاشمی نسب(۱۲-پنالتی) و افشین پیروانی ۸۵ برای پرسپولیس، سهراب بختیاری زاده ۵۰ برای استقلال

بازی فینال جام حذفی ایران - یکشنبه ۲۰ تیر ۱۳۷۸

بازی شماره ۴۷:

استقلال صفر- پرسپولیس صفر

بازی رفت لیگ آزادگان - جمعه۲ مهرماه ۱۳۷۸

بازی شماره ۴۸:

پرسپولیس ۲- استقلال صفر

گلها: مهدی هاشمی نسب ۷ و پایان راْفت ۸۰ برای پرسپولیس

بازی برگشت لیگ آزادگان - یکشنبه ۸ اسفند ۱۳۷۸

بازی شماره ۴۹:

پرسپولیس ۲- استقلال ۲

گلها: رهبری فرد (۵۷ – پنالتی)و علی کریمی ۸۹ برای پرسپولیس، مهدی هاشمی

نسب ۶۷ و محمد نوازی ۸۶ برای استقلال

بازی رفت لیگ آزادگان - جمعه ۹ دی ۱۳۷۹

بازی شمار۵۰:

استقلال یک - پرسپولیس صفر

گل: علیرضا اکبرپور ۷۴ برای استقلال

بازی برگشت لیگ آزادگان - جمعه5 اسفند ۱۳۷۹

بازی شماره۵۱:

پرسپولیس یک- استقلال یک

گل ها: رضا جباری ۲۵ برای پرسپولیس و محمد نوازی(۳۸ -پنالتی) برای استقلال 
بازی رفت اوّلین دوره لیگ برتر - جمعه ۲۸ دی ۱۳۸۰

بازی شماره ۵۲:

پرسپولیس صفر- استقلال صفر

بازی برگشت اوّلین دوره لیگ برتر - پنجشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۱

بازی شماره ۵۳:

پرسپولیس یک- استقلال یک

گلها: علی سامره۱ برای استقلال و علی انصاریان ( ۷۵ - پنالتی) برای پرسپولیس 
بازی رفت دومین دوره لیگ برتر ایران جمعه ۲۰ دی ۱۳۸۱

بازی شماره ۵۴:

استقلال یک- پرسپولیس ۲

گلها: گل محمدی ۱۱  و ابوالقاسم پور ۵۱ برای پرسپولیس، اکبرپور ۶۲ برای استقلال 
بازی برگشت دومین دوره لیگ برتر ایران - جمعه ۲۳ خرداد ۱۳۸۲

 
 بازی شماره ۵۵:

استقلال ۲ – پرسپولیس یک

گل ها: سامره ۸ و محمود فکری ۵۷ برای استقلال، عیسی ترائوره ۷۵ برای پرسپولیس
بازی رفت سومین دوره  لیگ برتر ایران - جمعه ۲۵ مهر ۱۳۸۲

بازی شماره ۵۶:

پرسپولیس یک – استقلال یک

گلها: حامد کاویانپور۲۰ برای پرسپولیس و  داود سید عباسی 3 برای استقلال

بازی برگشت سومین دوره لیگ برتر ایران - دوشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۸۲

بازی شماره ۵۷:

پرسپولیس صفر استقلال صفر

بازی رفت چهارمین دوره لیگ برتر ایران - اول آبان ماه ۱۳۸۳

بازی شماره ۵۸:

استقلال سه - پرسپولیس دو

گلها: رضاعنایتی۶۸،محمود فکری۸۳ و پیروز قربانی ۹۰ برای استقلال،  شیث رضایی۸۴ و سهراب انتظاری۷۷ برای پرسپولیس

بازی برگشت چهارمین دوره لیگ برتر ایران - هفتم اسفند ماه ۱۳۸۳

بازی شماره ۵۹:

استقلال یک- پرسپولیس صفر

گل: رضا عنایتی ۵۶ برای استقلال

بازی رفت پنجمین دوره لیگ برتر ایران - دوشنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۴

بازی شماره ۶۰:

پرسپولیس ۰ – استقلال ۰

بازی برگشت پنجمین دوره لیگ برتر ایران – جمعه ۱۹ اسفند ۱۳۸۴

مربیان پرسپولیس

پرویز دهداری (ايران)

رجب فرامرزی(ايران)

حسین فکری (ايران)

الن راجرز (انگلیس)

همایون بهزادی(ايران)

الن راجرز (انگلیس)

همایون بهزادی(ايران)

بیوک وطن خواه(ايران)

ایوان کونوئف(روسیه)

منصور امیر آصفی(ايران)

مهراب شکرخواه (ايران)

علی پروین (ايران)

مسعود مومنی (ايران)

علی پروین (ايران)

محمد پنجعلی (ايران)

لادیسلاو بگوویچ (صربستان)

حمید درخشان (ايران)

یورگن گده (آلماني)

استانکو پاکلوپویچ (کرواسي)

حمید درخشان (ايران)

ایوان متکویچ (کرواسي)

علی پروین(ايران)

وینکو بگوویچ (کرواسي)

رینر زوبل  (آلماني)

علی پروین (ايران)- آری هان (هلند)- مصطفی دنیزلی(ترکیه)- افشین قطبی (ايران)