چرا کشور ما مورد تهاجم دشمنان قرار گرفت؟!

موقعيت جغرافياي سياسي کشور ما به صورتي است که از زمانهاي گذشته تا کنون،  قدرتهاي استکباري چشم طمع به سرزمين ما داشته اند. دارا بودن بيشترين مرز آبي با خليج فارس و نزديکي به تنگه هرمز و همسايگي با کشورهاي نفتخيز منطقه،  يکي از عوامل تهديد ما توسط دشمنان بوده است. از طرفي حدود يکصد سال پيش به  اين طرف،  نفت و پس از آن  گاز، از مهمترين انرژي هاي مورد نياز بشر بوده است. بهره مندي ايران از ذخاير عظيم نفت و گاز،  ما را در موقعيتي ويژه قرار داده است؛  به طوري که همواره قدرتهاي استکباري تلاش کرده اند تا تصميم گيرندگان حکومت ايران کساني باشند که به راحتي و با شرايط مناسب بتوانند به اين ذخاير دسترسي داشته باشند. تاريخ مبارزات مستمر مردم کشور ما با حاکمان وابسته به اجانب و تهاجم بيگانگان نشان دهنده آن است که ميهن عزيز ما هيچ گاه از دخالت و آسيب قدرت هاي سلطه گر در امان نبوده است.

 در قانون اساسي، آموزش دفاعي براي همه لازم دانسته شده است

در قانون اساسي ما آموزش دفاعي براي همه لازم دانسته شده است، گنجانده شدن درس آمادگي دفاعي در مقطع راهنمايي براي دختران را امري ضروري دانسته و مي گويد:  تدريس اين درس علاوه بر پسران، براي دختران به صورت دو ساعت در هفته ضرورت دارد. زيرا تمام آحاد کشور بايد در مواقع ضروري جهت دفاع آماده باشند. وي  با بيان اين مطلب که در برخي از کشورها از جمله سوئيس، نظام اجباري خدمت وظيفه وجود ندارد، اظهار مي دارد: با توجه به اينکه در اين کشورها خدمت وظيفه اجباري نيست، تمام آحاد مرم بايد فنون دفاعي را آموزش ديده باشند تا در مواقع لزوم به جرگه مدافعان بپيوندند. ما نيز معتقديم در کشور عزيزمان بايد چنين شيوه اي اجرا شود تا علاوه بر کاهش برخي مشکلات موجود در نظام وظيفه اجباري، در موقع لزوم تمام ملت،  آمادگي لازم را براي دفاع داشته باشند.

از آنجا که کشور ما هميشه در معرض تهاجم قدرتهاي زورگو و زياده خواه بوده است بايد از سنين14  سالگي يعني دوران راهنمايي تا 45 سالگي، افراد، آموزش دفاعي لازم را ببينند و با شيوه هاي جديد تهاجم و نوع مقابله با آن آشنا شوند. وي در ادامه  با اشاره به اينکه آمادگي دفاعي از سال تحصيلي69 -68  در دروس آموزشي گنجانده شده است، بر لزوم از بين رفتن نوع نگاه تشريفاتي به اين درس تاکيد مي کند و خواستار تقويت جنبه عملياتي آن در پيکره آموزش و پرورش مي شود.

مقام معظم رهبری:

آسیب پذیری نسل جوان بی تردید دوره نوجوانی و جوانی از آسیب پذیر بودن مراحل زندگی است و این امر از دو جهت قابل تبیین است یکی از محدودیت تجربه و دیگری غلبه احساسات برفرد از این روی احساسات مالک وجود آدمی می شود و با قدرت تمام او را مسخر خود می نماید نوجوانان و جوانان حوادث و رویدادهای را از دریچه عواطف می بینند و تفسیر می کنند ودر محاسبات آنان جاذبه ها و کشششها جایگاه خاصی رااشغال می کنند از سوی دیگر فقدان تجربیات اجتماعی موجب می شود که این گروه سنی نتواند معادلات پیچیده محیط ارتباطی خود رابه دقت ارزیابی نموده و تحلیل کند لذا در مواجهه با این گونه مسایل به ساده اندیشی و خوش بیبنی افراطی کشیده می شود فرهنگ مهاجم غرب با استفاده از این ویژگیهای تبلیغی روان شناسانه سعی در فروپاشی نظام اعتقادی و فکری نسل جوان داشته و از طریق تهی ساختن آنها از درون زمینه جذبشان رابه مبانی فرهنگی بیگانه فراهم می آورد اشاره تاریخی اگر چه حوادث و رویدادها در طول تاریخ ، جدای از هم رخ می دهند و ظاهراً ارتباطی میان آنها مشاهده نمی شود لکن در حقیقت توالی حوادث حکایت از قانومندی و روابط منطقی میان آنها می نماید به عنوان نمونه توین بی اظهار نموده است که : حوادثی که اکنون روی می دهد در گذشته اتفاق افتاده و در آینده نیز به وقوع خواهد پیوست چنین اظهار نظری متکی بر قانومندی حوادثی است که در مراحل مختلف تاریخ به وقوع پیوسته اند ولی از یک معادله علت و معلولی خاص تبعیت نموده اند برهمین اساس تهاجم فرهنگی پدیده های نوین نیست بلکه ردپای آن را در تاریخ پر فراز نشیب اسلام مشاهده کنیم از جمله این موارد سرنوشت شوم کشور مسلمانان و مقتدر اندلس است کشوری که نمونه گویایی از سقوط یک سرزمین پهناور و مقتدر است که در اثر سقوط و انحراف جوانانش نابود شد مهمترین عواملی که نجر به نابودی این سرزمین اسلامی و سربرآوردن کشور مسیحی اسپانیا گردید عبارتند از : اختلافات داخلی وسط و توسعه آن به وسیله عمال مسیخی خیانت وزراء و زمامداران اشاع فساد بی بندو باری می خواری و شهوترانی درمیان جوانان مسلمانان به وسیله ایادی کلیسا ورود مشاوران نظامی مسیحی در ارتش اندلس آزادی بی حد و حصر مسیحیان در تبلیغات دینی و هجوم مبشران مسیحی به اسپانیا بسط مناسبات بازرگانی بین مسلمانان و مسیحیان و بالاخره نفوذ مسیحیان در فرهنگ مسلمانان شیوه های مقابله با تهاجم فرهنگی رویارویی با فرهنگ مهاجم راه کارهای استوارو مطمئنی را می طلبد که در ذیل به بیان برخی از آنها می پردازیم :1- بازیابی هویت – هویت جویی از اصلی نرین و مهمترین نیازهای نسل جوان است و بازیابی هویت در حقیقت بازشناسی نقشی است که این نسل بر عهده دارد جوانان باید برای پرسشهای اساسی زیر پاسخهای روشن و مستدلی بیابند :-غایت و مقصود زندگی چیست ؟– جایگاه من در حیات معقول چیست ؟– چه عاملی فلسفه وجودی جوانان را در نظام هستی توجیه و تبیین می کند ؟– آیا جوانان در نظام هستی از کرامت و منزلتی بر خورد دارند ؟پاسخ به این پرسشها جوان را از جایگاه رفیعی که نزد پروردگار دارد مطمئن نموده و او را از رنج درون تهی بودن و آسیب پذیری می رهاند2- در ک هویت فرهنگی –شناخت یک فرهنگ در حقیقت معرقت به ویژگیها، مشاهیر ارزشها و برتریهای آن فرهنگ نسبت به سایر فرهنگهاست نسل جوان باید به مشاهیر ارزشها و برتریهای آن فرهنگ نسبت به سایر فرهنگهاست نسل جوان باید به امتیازات فرهنگ اسلامی و مل خویش آشنا باشد تادر مقابله با فرهنگهای بیگانه از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشد تاریخ تحلیلی فرهنگ خودی و مطالعات تطبیقی فرهنگ های معاصر و به ویژه بررسی ماهیت انقلاب اسلامی و تأثیری که انقلاب بر معادلات سیاسی و اجتماعی جهان معاصر داشته است جوانان را در برابر نفوذ فرهنگ بیگانه مقاومتی کند و این امر با بازگشت به فرهنگ خودی امکانپذیر خواهد بود 3- غرب شناسی زمینه غرب ستیزی- برای مقابله با هر پدیده ای ابتدا باید شناخت دقیقی از آن حاصل نمود تا بنوان ساز و کارهای لازم را مهیا کرد غرب شناسی به مفهوم شناخت ماهیت عملکرد باطن و جوهر حقیقی این فرهنگ است جوانان چون غالباً ظاهرگرا هستند به باطن و درون چندان معطوف نیستند شناخت عمیق و مستدل فرهنگ غرب به معنای این است که آنها بتوانند از ظاهر فریبنده آن پرده برگیرند و به درون آن راه یابند تمدن مغرب زمین از درون به شدت احساس تزلزل روزمره گی و تهی شدن می کند زیرا قادر نیست به نسل جوان خویش معنا و مفهومی برای زیستن ببخشد و فلسفه ارضاءکننده ای برای زندگی آنان تبیین نماید و به گفته نیچه کسی که نداند برای چه زندگی می کند قادر نخواهد بود با هرچگونه ای بسازد

تجهيزات گرمازا و سرمازا

امروزه از نظر استاندارد هاي بين المللي موجود ، سرويس ها و تجهيزات آب گرم در منزل اهميت فراواني دارد و معياري براي تعريف خانه محسوب مي شود . با توسعه شبكه گازي شهري در شهرهاي بزرگ در اين شهرها وسايل گرم كننده گازي وجود دارد . البته هنوز در برخي از مناطق كشور از وسايل گرمازاي سنتي مانند بخاري نفتي براي ايجاد گرما استفاده مي كنند كه دودكش اين وسيله تزيين جالبي براي نماي خانه نيست و بايد محل اسقرار دودكش در پشت وسايل بوده و دودكش در داخل ديوار قرار بگيرد و كلاهك آن از نظر ارتفاع در بالاترين نقاط ساختمان قرار بگيرد ، چنانچه در پشت بام ، ديوار يا مانعي بالاتر از دودكش باشد باعث ايجاد كوران و خلأ نسبي مي شود و در صورت وزيدن باد ، دود به داخل وسيله گرم كننده باز مي گردد . نظافت دودكشها و كنترل كاربراتور وسايل گرمايي نفتي مانند آب گرمكن و بخاري از نكات با اهميت است . معمولاً در مخزن آب گرمكن نفتي آب گرم مي شود .

 ساختار و عملكرد وسايل گرم كننده

وسايل گرم كننده در حجم ، ابعاد ، طرح و رنگ هاي گوناگون ساخته و ارائه مي شوند . كنترل ژيگرور در وسايل گازسوز و وجود ترموكوپل اهميت فراواني دارد . در صورت قطع شدن جريان گاز، ترموكوپل دستگاه را خاموش مي كند . و در صورتيكه مجدداً جريان برقرار شود قبل از كنترل آن از ورود گاز به درون دستگاه جلوگيري مي كند . امروزه آبگرمكن هاي جديد بسيار كم حجم هستند و همزمان با ورود جريان آب فعال مي شوند . عيب آبگرمكن هاي ديواري آنست كه در صورت كم بودن جريان آب يا گاز در آنها مشكل ايجاد مي شود .

 شوفاژ :

از وسايل گرمازا مي توان به سيستم شوفاژ اشاره كرد كه براي گرم كردن فضاي خانه ، آب و سرويس ها بكار مي رود . موتورخانه شوفاژ در زير ساختمان احداث مي شود و مجهز به مشعل ، ديگ و يك منبع ذخيره مي شود و در لوله ها جريان مي يابد . رادياتور علاوه بر گرمازايي ، آب گرم را در يك مدار بسته به داخل ساختمان انتقال مي دهد و در طرح ها و ابعاد گوناگون از آلومينيوم ساخته مي شود .

فن كوئل

در سيستم تهويه مطبوع از طريق فن كوئل گرما و سرما ايجاد مي شود كه درجه حرارت آن به راحتي قابل كنترل است و ابعاد و عملكرد آن نيز متفاوت است .

سيستم حرارت مركزي

سيستم حرارت مركزي ، بهترين و پيشرفته ترين سيستم است كه توسط كانال كولر ، هواي سرد و گرم را جريان مي دهد . در صورت نبودن تهويه مطبوع و سيستم حرارت مركزي براي ايجاد سرما از كولر استفاده مي شود . البته قرار گرفتن كانالهاي كولر در فضاي خانه باعث ايجاد تغييرات در نماي داخلي خانه مي شود كه مي توان با رنگ آميزي و دكوراسيون جالب تزيين نمود .

1. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلإخْلاصُ غایَةُ الدِّینِ.

«غررالحكم، ح 1340»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص، نهایت و هدف دین است.

2. قال الامام علی - علیه السّلام - : أصْلُ الاخلاصِ اَلیأسُ مِمّا فی اَیْدی النّاسِ.

«غررالحكم، ح 398»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: ریشة اخلاص ناامید شدن از چیزهایی است كه در دست مردمان است.

3. قال الامام علی - علیه السّلام - : تَمامُ الاخلاصِ تَجَنُّبُ الْمَعاصی.

«بحارالانوار، ج 77، ص 213»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص كامل، دوری كردن از گناهان است.

4. قال الامام علی - علیه السّلام - : الاخلاصُ مِلاكُ العِبادَةِ.

«غررالحكم، ح 859»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص، ملاك و معیار عبادت است.

5. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلاخْلاصُ اعلی الایمانِ.

«غررالحكم، ح 860»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص، اوج ایمان است.

6. عن رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اِعْمَلْ لِوَجْهٍ واحِدٍ یَكْفیكَ الْوُجُوُهُ كُلَّها.

«تنبیه الخواطر، ج 2، ص 119»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: برای خدا كار كن، تو را از همگان كفایت می كند.

7. قال الامام علی - علیه السّلام - : الاخلاصُ ثَمرةُ الیَقینِ.

«غررالحكم، ح 853»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص ثمره یقین است.

8. قال الامام علی - علیه السّلام - : الأخلاصُ اَشْرَفُ نَهایَةٍ.

«غررالحكم، ح 851»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص عالیترین هدف است.

9. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ... وَ ما بَلَغَ عَبدٌ حَقیقَةَ الاخلاصِ حَتّی لا یُحِبَّ اَنْ یُحمَدَ علی شیٍ مِنْ عَمَلٍ لِلّهِ.

«بحارالانوار، ج 72، ص 304»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: ... بنده به حقیقت اخلاص نرسد مگر آن گاه كه دوست نداشته باشد در برابر كاری كه برای خدا می كند، تمجید و ستایش شود.

10. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلاِخلاصُ عِبادَةُ الْمُقَرَّبینَ.

«غررالحكم، ح 197»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص، عبادت مقربان الهی است.

11. قال الامام علی - علیه السّلام - : الاخلاصُ شیمةُ افاضِلِ النّاسِ.

«غررالحكم، ح 597»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص، خوی برترین مردمان است.

12. قال الامام الصادق - علیه السّلام - : العَملُ الخالِصُ، الذی لا تُریدُ اَنْ یَحْمدَكَ عَلیه اَحدٌ اِلاّ اللهُ عزّوجلّ.

«الكافی، ج 2، ص 16»

امام صادق - علیه السّلام - فرمود: عمل خالص آن است كه نخواهی كسی جز خدای عزوجل، تو را بر انجام آن كار بستاید.

13. قال الامام علی - علیه السّلام - : فی الاِخلاصِ یكونُ الْخَلاصُ.

«تنبیه‌ الخواطر، ج 2، ص 154»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: رهایی و نجات در اخلاص است.

14. قال الامام علی - علیه السّلام - : بِالاخلاصِ تُرفَعُ الاعمالُ.

«غررالحكم، ح 4242»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: به سبب اخلاص، اعمال (به درگاه خدا) بالا می رود.

15. قال الامام علی - علیه السّلام - : عِندَ تَحَقُّقِ الاخلاصِ تَستَنیرُ البَصائرُ‌.

«غررالحكم، ح 6211»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: چون اخلاص تحقق یابد، دیدة بصیرت روشن شود.

16. قال الامام علی - علیه السّلام - : لَوْ خَلَصَتْ النِّیّاتُ لَزَكَّتِ الاعمالُ.

«غررالحكم، ح 7578»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اگر نیت ها خالص شود، اعمال پاكیزه گردد.

17. قال الامام علی - علیه السّلام - : اِنَّ اخْلاصَ الْعَملِ الْیقینُ.

«تحف العقول، ص 151»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص عمل (برخاسته از) یقین است.

18. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : أخْلِصْ قَلبَكَ یَكفیكَ الْقَلیلُ منَ العَملِ.

«بحارالانوار، ج 73، ص 175»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: دلت را خالص گردان که (در آن صورت) كار (خیر) اندك تو را بس است.

19. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ما أخْلَصَ عَبدُ لللهِ عَزّوجلّ اربَعینَ صَباحاً الاّ جَرَتْ یَنابیعَ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلی لِسانِهِ.

«عیون اخبار الرضا - علیه السّلام -، ج 2، ص 69»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: هیچ بنده ای چهل بامداد برای خدا اخلاص نورزید مگر آن كه چشمه های حكمت از دلش به زبانش جاری شد.

20. قال الامام الصادق - علیه السّلام - : اَلاِبْقاءُ علی الْعَمَلِ حَتّی یَخْلُصَ اَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ.

«الكافی، ج 2، ص 16»

امام صادق - علیه السّلام - فرمود: پایداری بر عمل تا آنجا كه خالص شود، سخت تر از خود عمل است.

21. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلْعَمَلُ كلُّهُ هَباءٌ الاّ ما اُخْلِصَ فیهِ.

«غررالحكم، ح 1400»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اعمال همه بر باد است، مگر آنچه از روی اخلاص باشد.

22. قال الامام علی - علیه السّلام - : فی إخْلاصِ النَّیّاتِ نَجاحُ الأُمُورِ.

«غررالحكم، ح 6510»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: موفقیت در كارها به خالص كردن نیّت ها است.

23. قال الامام علی - علیه السّلام - : فَرَضَ اللهُ ... الصِّیامَ ابْتِلاءً لاخلاصِ الْخَلْقِ.

«نهج البلاغه، حكمت 252»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: خداوند روزه را واجب كرد تا اخلاص بندگان را بیازماید.

24. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلْعِبادَةُ الْخالِصَةُ اَنْ لایَرجُوَا الرَّجلُ اِلاّ رَبَّهُ وَ لا یَخافُ اِلاّ ذَنْبَهُ.

«غررالحكم، ح 2128»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: عبادت خالص آن است كه آدمی جز به پروردگار خویش امید نبندد و جز از گناه خویش نترسد.

25. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلزُّهدُ سَجِیَّةُ المُخْلِصینَ.

«غررالحكم، ح 662»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: پارسایی، سرشت و خوی مخلصان است.

26. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَلْمُخْلِصُ حَرِیٌّ بِالاِجابَةِ.

«غررالحكم، ح 793»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: مخلص، سزاوار اجابت (دعا) است.

27. قال الامام علی - علیه السّلام - : قَلِّلِ الآمالَ تَخْلُصُ لَكَ الاَعمالُ.

«غررالحكم، ح 6793»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: آرزوهایت را كم كن، اعمالت خالص می شوند.

28. قال الامام علی - علیه السّلام - : مَنْ اَخْلَصَ بَلَغَ الآمالَ.

«غررالحكم، ح 7675»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: هر كه اخلاص ورزد، به آرزوهایش برسد.

29. قال الامام علی - علیه السّلام - : مَنْ رَغِبَ فیما عِنْدَ اللهِ اَخْلَصَ عَمَلَهُ.

«غررالحكم، ح 7945»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: كسی كه خواهان آنچه نزد خداست باشد، عمل خود را خالص گرداند.

30. قال الامام علی - علیه السّلام - : كَیْفَ یَسْتَطیعُ اْلاخلاصَ مَنْ یَغْلِبُهُ الْهَوی؟

«غررالحكم، ح 6977»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: چگونه كسی كه هوی و هوس بر او چیره است، می تواند اخلاص داشته باشد؟

31. قال الامام علی - علیه السّلام - : اِخْلاصُ الْعَمَلَ مِنْ قُوَّةِ الیَقینِ وَ صَلاحُ النِّیَّةِ.

«غررالحكم، ح 1301»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص عمل ناشی از نیروی یقین و درستی و پاكی نیت است.

32. قال الامام علی - علیه السّلام - : عَلی قَدْرِ قُوَّةِ الدِّینِ یكونُ خُلُوُصُ النِّیَّةِ.

«غررالحكم، ح 6192»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: خلوص نیت به اندازة شدت دینداری است.

33. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : بِالاِخلاصِ تَتَفاضَلُ مَراتِبُ المُومنینَ.

«تنبیه‌ الخواطر، ج 2، ص 119»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: تفاوت و برتری درجات مؤمنان بر یكدیگر به اخلاص است.

34. قال الامام علی - علیه السّلام - : ثَمَرَةُ الْعِلْمِ اِخْلاصُ الْعَملِ.

«غررالحكم، ح 4642»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: ثمره علم، اخلاص در عمل است.

35. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَخْلِصْ تَنَلْ.

«غررالحكم، ح 2248»

امام علی - علیه السّلام - فرمود: اخلاص داشته باش، کامیاب و سعادتمند می شوی.

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع:

جنگ صفین

نام و نام خانوادگی:

جنگ صفین   

  زمانی كه امیرالمؤمنین (ع) به خلافت رسید، بر آن شد تا عبدالله بن عباس را به حكومت شام بفرستد. قبل از آن نامه‌ای به معاویه نوشت و در آن، ضمن آگاه كردن او از این كه مردم بدون مشورت او عثمان را كشتند، اما اكنون از روی مشورت، او را به خلافت انتخاب كرده‌اند، از او خواست تا همراه اشراف شام به مدینه بیاید. معاویه پاسخی به نامه امام نداد و تنها نامه سفیدی را كه در آن نوشته شده بود: «از معاویه به علی بن ابی‌طالب»، برای آن حضرت فرستاد. كسی كه نامه را آورده بود گفت: از طرف مردمی می‌آید كه معتقدند تو عثمان را كشته‌ای و جز به كشتن تو رضایت نمی‌دهند.

  این ماجرا همراه شد با آغاز مساله شورشیان جمل كه امام را برای مدتی به خود مشغول داشت. در این فرصت، ماجرای جمل، فرصت تبلیغاتی دیگری برای معاویه فراهم كرد. او توانست با استناد به شورش طلحه، زبیر و عایشه ـ به عنوان همسر پیامبر (ص) ــ دخالت امام را در قتل عثمان، بهتر از پیش در اذهان شامیان تثبیت كند.

  پس از خاتمه ماجرای جمل، امام در كوفه مستقر شد. در این زمان، به جز شامات، دیگر بلاد با امام بیعت كرده بودند و امام در كوفه برای مناطق مختلف عراق و ایران، حاكمانی را مشخص كرده و اعزام نمود. امام از كوفه با فرستادن نامه‌ای به معاویه كوشید تا او را به اطاعت از امام مسلمین قانع كند. زمانی كه نامه امام به معاویه رسید، معاویه از مردم خواست تا در مسجد جمع شوند. او گفت:‌

«من خلیفه عمربن خطاب و خلیفه عثمان بر شما هستم. من ولی خون عثمان هستم كه مظلوم كشته شده است. شما درباره خون عثمان چه می‌گویید؟»

  همه مردم حمایت خود را از او در انتقام خون عثمان اعلام كردند. و این پاسخ معاویه به امام بود.

  معاویه در نامه‌ای به امام پیشنهاد كرد كه شام و مصر را به او واگذار کند و زمانی كه درگذشت، بیعت كسی را بر عهده او نگذارد. امام قبول نكرد و فرمود:

«خداوند مرا به گونه‌ای نخواهد دید كه گمراه كنندگان را به عنوان بازوی خود استفاده كنم.»

  معاویه از عمرو­بن­­عاص كه در این زمان در فلسطین بسر می‌برد، خواست تا نزد وی بشتابد. معاویه كار تبلیغاتی خود را در فریب مردم شهرهای مدینه، مكه و نیز رجال سرشناس شهرهای مختلف آغاز كرد. او به مردم مدینه نوشت كه ما برای انتقام خون عثمان برخاسته‌ایم و اگر پیروز شدیم كار را همانند شورایی كه عمر درست كرد سامان خواهیم داد، ما طالب خلافت نیستیم.

  در این فاصله، دو نامه مفصل میان معاویه و امام رد و بدل شد كه نكات مهمی را برداشت.

  حضرت امیرالمؤمنین (ع) نیز برجستگان اصحابش كه از مهاجران وانصار بودند، فرا خواند و از آنها خواست تا نظرشان را درباره رفتن به شام بیان كنند.

  در خطبه‌ای عمومی مردم را به جهاد فرا خواند. و با نوشتن نامه به ابن عباس و مخفف بن سلیم مردم بصره و اصفهان را با خود همراه كرد.

  امام دستور دادند تا جنگجویان در نخلیه، كه اردوگاه نظامی كوفه بود، اجتماع كنند. این امر، معاویه را نیز بر آن داشت تا منبر كوفه را با لباس خونین عثمان، آزین بسته، و در حالی كه هفتاد هزار شیخ پیرامون آن گریه می‌كردند، مردم شام را برای مقابله با سپاه عراق آماده كند.

  امام در راه، به مدائن وارد شد، و از مردم شهر خواست تا به سپاه وی بپیوندند.

سپاه مقدم امام در مرز روم، در شمال عراق و سوریه با سپاه مقدم شام به فرماندهی ابوالاعور سلمی برخورد كرد. امام، مالك را به سوی آنها فرستاد و به او تأكید كرد كه به هیچ­وجه نباید آغازگر جنگ باشد. با آمدن مالك، سپاه شام درگیری را آغاز كرده و دو طرف مدتی به نبرد با یكدیگر پرداختند. پس از آن، سپاه شام عقب‌نشینی كرد.

  محل درگیری، منطقه صفین بوده که با فرات فاصله کمی داشت.  زمانی كه سپاه عراق، به سپاه شام رسیدند، متوجه شدند كه آنان در منطقه مستقر شده و تنها راه سنگفرش به رود را نیز كه از میان باتلاق عبور می‌كرد در اختیار خود گرفته‌اند و تیراندازان و سوارانی را برای جلوگیری از رفت و آمد عراقیان به شریعه در آنجا مستقر كرده‌اند.

  سپاه عراق توانست با  رشادت مالك، بر آب مسلط شود و امام دستور داد تا مانع از استفاده از آب برای شامیان نشوند.

  با گذشتن محرم، جنگ صفین به تمام معنا، در نخستین روز ماه صفر، میان مالك و حبیب بن مسلمه آغاز شد. در شب آغاز جنگ، امام به همه نیروهای خود، سفارش می‌كرد:

«تا آغاز به جنگ نكرده‌اند شما به جنگ با ایشان نپردازید. فرارکننده­ای را نكشید و مجروحی را به قتل نرسانید و کسی را برهنه نسازید و كشته‌ای را مثله نكنید.»

  عماد، كه پیامبر فرموده بود تو به دست گروهی متجاوز كشته می‌شوی و همه مردم نیز این خبر را شنیده بودند، در یكی از روزهایی كه جنگ با شدت در جریان بود، به شهادت رسید.

  امام از معاویه خواست تا با یكدیگر مبارزه كنند، تا هر كدام پیروز شدند، حكومت از آن او باشد. معاویه حاضر به پذیرش این پیشنهاد نشد. یك‌بار نیز با عمرو روبرو شد كه عمرو با آشكار كردن عورت خود و استفاده از حیای امام توانست از معركه بگریزد.

  معاویه می‌كوشید تا سپاه عراق را بشكند. وی نامه‌های مختلفی به ابوایوب انصاری، عبدالله بن عباس و دیگران نوشت و به بهانه جلوگیری از خون‌ریزی و حتی وعده خلافت به ابن عباس، كوشید تا آنان را به مخالفت با امام وادار كند. به علاوه با بخشش‌های مالی مكرر او به سپاهیانش، آنان را تشویق به جنگ كرد.

  در یكی از آخرین روزهای جنگ، نبرد چنان سخت‌ شد كه از نماز صبح آغاز شد و تا نیمه شب ادامه یافت. این شب را «لیلةالهریر» نامیده‌اند. مجدداً جنگ از نیمه آن شب آغاز شد و تا ظهر فردا ادامه داشت. امام ضمن خطبه‌ای فرمود:‌جز یك نفس از دشمن نمانده است.

  معاویه و عمرو كه كار را تمام شده می‌دیدند و احساس شكست كردند دست به حیله زدند. فردای لیلة الهریر، پانصد قرآن بر سر نیزه‌های شامیان رفت. فریاد بلند بود كه ای گروه عرب! به زنان و دختران خود بیندیشید، اگر شما نابود شوید، فردا چه كسی در برابر  رومیان و تركان و پارسیان خواهد ایستاد؟

  این اقدام سبب شد تا كم‌كم‌ در میان سپاه عراق این ندا شنیده شود كه دشمن حكمیت قرآن را پذیرفته است و ما حق جنگ با آنها را نداریم. امام به شدت در برابر این سخن ایستاد و اعلام كردند كه این كار، جز فریب چیزی نیست. من سزاوارترین افراد برای پذیرفتن حكمیت كتاب خدا هستم.

  در این لحظه حدود بیست هزار نفر از سپاه عراق نزد امام آمده از او خواستند تا حكمیت قرآن را بپذیرد. طایفه قراء، كه به خواندن قرآن دلخوش بودند و شماری از آنها در سلك خوراج درآمدند، در میان این افراد بودند. مخالفان جنگ، از امام خواستند تا دستور دهد مالک­اشتر برگردد. امام شخصی را دنبال او فرستاد. مالک پیغام داد اكنون وقت بازگشت نیست. مخالفان گفتند: اگر مالک باز نگردد تو را خواهیم كشت. این خبر سبب شد تا مالک برگشته و جنگ متوقف شد.

  اشعث كه یكی از منافقان بود و با استمرار جنگ شدیداً ‌مخالفت می‌كرد، نزد معاویه رفت و از وی درباره چگونگی اجرای حكم قرآن سؤال كرد. او گفت: بهتر است یك نفر از سوی ما و فرد دیگری از سوی شما بنشینند و درباره حكم قرآن در این باره اظهار نظر كنند. او این نظر را به امام منتقل كرد.

  پس از آن اهل شام، عمرو عاص را برگزیدند. اشعث و شماری دیگر از كسانی كه بعداً در گروه خوارج در آمدند، ابو موسی اشعری را پیشنهاد كردند. امام به دلیل مخالفت ابوموسی با وی در جنگ جمل، حاضر به قبول وی نشد، اما آنها در این باره اصرار كردند. پیشنهاد امام، ابن عباس و یا مالک بود، اما آنها نپذیرفتند.

  قرار شد تا قرارنامه‌ای نوشته شود. در این قرارنامه با اشاره به انتخاب این دو نفر   از سوی مردم شام و عراق، حقوق مساوی برای امام و معاویه قرار داده شده بود.

  عمروبن عاص، در ملاقات با ابوموسی فصلی از فضایل! معاویه را برشمرد و تاکید کرد که معاویه ولی دم عثمان است. ابوموسی هم بر احیای سنت عمر در امر شورا تكیه داشت.

  زمانی كه ابوموسی بر بالای منبر، خلع فرمانروایی امام علی(ع) را اعلام كرد، عمروبن عاص اعلام كرد: او تنها حق خلع علی را داشت و من خلافت را به معاویه واگذار می‌كنم!     (برگرفته از تاریخ خلفاء، رسول جعفریان)

جنگ نهروان

   بعد از آن كه سپاه حضرت علی(ع) در اثر دسیسه‌های عمر و عاص در صفین دست از جنگ كشیده و حضرت امیرالمؤمنین (ع) را مجبور به پذیرش حكمیت كردند، درست همان زمان كه اشعث ­بن­ قیس قرارنامه تحكیم را برای گروه‌های مختلف سپاه می‌خواند، گروهی از سپاهیان، در برابر او فریاد زدند: «لاحكم إلا الله». و گفتند: «حكمیت تنها سزاوار خداوند است». سؤال آنان این بود:‌ تكلیف كشتگان ما چیست؟ خداوند تكلیف معاویه را روشن كرده و حكم خدا چیزی جز سركوب سپاه شام نیست.

   آن‌ها از امام خواستند تا با رها كردن مسأله حكمیت كه به پندار آنان منجر به كفر شده، توبه كند. امام با استناد به آیۀ «اوفوا بالعقود» فرمودند:

چاره‌ای جز صبر تا پایان مدت قرارنامه نیست. می‌بینید كه بیشتر این جمعیت، موافق با جنگ نیست.

  در راه بازگشت از صفین، مردم به دو گروه تقسیم شده گروهی مخالف حكمیت و گروهی موافق آن بودند. تا این‌كه در نزدیكی كوفه، كم‌كم‌ جماعتی از سپاه جدا شده و به منطقه "حروراء" رفتند.

  اینان در كوفه نزد امام آمدند و از آن حضرت خواستند تا "ابوموسی" را برا ی حكمیت نفرستد. امام فرمود:

 ما چیزی را كه پذیرفته‌ایم نقض نمی‌كنیم. من از آغاز با این حكمیت مخالف بودم، و به اجبار مردم به آن تن دادم، و در اصل ما حكمیت قرآن را پذیرفته‌ایم نه حكمیت رجال را.

  اعتراضات خوارج كه شش ماه ادامه داشت، سبب شد تا امام "عبدالله­ بن­ عباس" و "صعصعة­ بن­ صوحان" را برای گفتگو نزد آن‌ها بفرستد. آنان تسلیم خواسته این دو نفر برای بازگشتن به جماعت نشدند زیرا كه پذیرفتن حكمیت را كفر تلقی می‌كردند و بدین ترتیب از امام می‌خواستند تا بر كفر خود شهادت داده و از آن توبه كند، به هر حال صحبت‌های مكرر امام و اصحاب ، نتوانست خوارج را، بازگرداند.

  خوارج در شوال سال 37 در منزل "زید­ بن ­حصین"، با انتخاب "عبدالله­ بن ­وهب راسبی" به رهبری خود، وضعیت سیاسی و نظامی خود را سامان بخشیدند. پس از حكمیت، آنها با ترك كوفه، به مدائن رفته و از آنجا همفكران بصری خود را نیز به سوی خود دعوت كردند. برخی از آنها مدائن را به دلیل وجود شیعیان امام امیرالمؤمنین (ع) صلاح ندانسته و نهروان را برگزیدند. پس از اعلام نتیجه حكمیت، امام ­امیرالمؤمنین (ع) مخالفت خود را با نتیجه حكمیت اعلام كرده و از مردم خواستند تا برای جنگ با قاسطین اجتماع كنند. امام به خوارج فرمود:‌ كار این دو حكم بر خلاف قرآن بوده و من به سوی شام در حركت هستم، شما نیز ما را همراهی كنید.

  آنها ضمن مخالفت با امام به سمت دمما حركت كردند در مسیر خود به "عبدالله ­بن خباب" برخوردند. و از او درباره علی سؤال كردند. او گفت:‌ علی، امیرالمؤمنین است. آنها عبدالله و همسرش را كه باردار بود به قتل رساندند. خوارج در طول راه به هر كسی برمی‌خوردند، درباره حكمیت سؤال می‌كردند. اگر با آنها موافق نبود او را می‌كشتند. این حركت سبب شد تا امام تصمیم به مقابله با آن‌ها بگیرد. آن حضرت در نامه‌ای خوارج را به بازگشت دعوت كرد. "عبدالله­ بن­ وهب"، در پاسخ امام، همان سخن پیشین خود را دربارۀ لزوم توبه آن حضرت یادآور شد. "قیس ­بن ­سعد" و "ابو ایوب انصاری" از آنان خواستند تا برای جنگ با معاویه به آنان بپیوندند. خوارج گفتند در صورتی حاضرند كه كسی چونان عمر آن‌ها را رهبری كند. زمانی كه امام دریافت كه اینان تسلیم پذیر نیستند، سپاه چهارده هزار نفری خویش را در برابر خوارج آراست. خوارج جنگ را آغاز كردند. آنها با سرعت بسیار زیادی مضمحل شده و رهبرانشان كشته شدند. از سپاه امام، كمتر از ده نفر كشته شدند.  این درگیری در نهم صفر سال 38 بود.

واقعه جنگ جمل

حضرتعلی علیه السلام در نخستین روزهای حكومت خویش، مشغول پاكسازی محیط جامعهاسلامی از حكام خود كامه ای شد كه بیت المال مسلمانان را تیول خویش قرارداده، بخش مهمی از آن را به صورت گنج در آورده بودند و بخش دیگر را در راهمصالح شخصی خود مصرف می كردند و هر كدام در گوشه ای، حاكمی خود مختار وغارتگر شده بودند.

همزمان با این پاكسازی ، عده ای از اصحاب توقعداشتند كه حضرت مسئولیت هایی از حكومت را به آنان بسپارد. از جمله طلحه وزبیر را می توان نام برد. آنان از این كه در حكومت علی علیه السلام بهاستانداری منطقه ای منصوب شوند ناامید شدند. از طرف دیگر، از جانب معاویهبه هر دو نفر آنان نامه ای، به یك مضمون رسید كه آنان را " امیرالمومنین" خوانده  و یادآور شده بود كه از مردم شام برای آن دو بیعت گرفته است وباید هر چه زودتر شهرهای كوفه و بصره را اشغال نمایند، پیش از آن كه فرزندابوطالب بر آن دوشهرمسلط شود و شعار آنان در همه جا این باشد كه خواهانخون عثمان هستند و مردم را برگرفتن انتقام او دعوت كنند ، این دو صحابیساده لوح، فریب نامه معاویه را خوردند و تصمیم گرفتند كه از مدینه به مكهبروند و در آنجا به گردآوری افراد وساز و برگ جنگ بپردازند. آنان برایاجرای نقشه معاویه به حضور امام علیه السلام رسیدند و گفتند: ستمگری هایعثمان را درامورمربوط به ولایت و حكومت مشاهده كردی و دیدی كه وی جز بهبنی امیه به كسی نظر و توجه نداشت. اكنون كه خدا خلافت را نصیب تو ساختهاست ، ما را به فرمانروایی بصره وكوفه منصوب نما. امام فرمود: آنچه خدانصیب شما فرموده است به آن راضی باشید تا من در این موضوع بیندیشم. آگاهباشید كه من افرادی را برای حكومت می گمارم كه به دین و امانت آنان مطمئنو از روحیات آنان آگاه باشم."

طلحه و زبیربا شنیدن این سخن، بیش ازپیش مأیوس شدند، چرا كه امام اعلام كرده بود كه به آن دواعتماد ندارد. لذاجهت سخن را دگرگون كردند و گفتند: پس اجازه بده ما مدینه را به قصد عمرهترك كنیم. امام علیه السلام فرمود:" در پوشش عمره هدف دیگری دارید؟" آنانبه خدا سوگند یاد كردند كه غیر از انجام عمره هدف دیگری ندارند. امامفرمود:" شما در صدد خدعه و شكستن بیعت هستید. آنان سوگند خود را تكراركردند و بار دیگر با امام بیعت نمودند. وقتی آن دو خانه علی علیه السلامرا ترك كردند، امام  به حاضران در جلسه فرمود:" می بینم كه آنان در فتنهای كشته می شوند."(1)

ابن قتیبه می نویسد:

" هر دو پس از خروجاز خانه علی در مجمع قریش گفتند:" این پاداش ما بود كه علی به ما داد! مابر ضدعثمان قیام كردیم و وسیله قتل او را فراهم ساختیم، در حالیكه علی درخانه خود نشسته بود. حال كه به خلافت رسیده است دیگران را بر ما ترجیح میدهد.

طلحه و زبیر با آن كه سوگندهای شدیدی در خانه امام علیه السلامیاد كرده بوند، پس از خروج از مدینه در میان راه مكه به هر كس رسیدند،بیعت خود را با علی علیه السلام انكار كردند.(2)

بازگشت عایشه از نیمه راه مدینه به مكه

درهنگاممحاصره خانه عثمان از طرف انقلابیون مصری و عراقی، عایشه مدینه را به عزمحج ترك گفت و در مكه بود كه خبر قتل عثمان را شنید ، ولی خبر نرسید كهمسئله خلافت پس از قتل خلیفه به كجا منجر شد. از این جهت تصمیم گرفت كهمكه را به عزم مدینه ترك گوید.

در مراجعت از مكه، در منزلی به نام" سرف " با مردی به نام "ابن ام كلاب"ملاقات كرد و از اوضاع مدینه پرسید. وی  گفت كه محاصره خانه خلیفه هشتاد روز به طول انجامید و سپس او را كشتند وبعد از چند روز با علی علیه السلام بیعت كردند.

وقتی عایشه از اتفاقمهاجرین و انصار بر بیعت با امام آگاه شد، سخت برآشفت و گفت: ای كاش آسمانبرسرم فرو می ریخت. سپس دستور داد كه كجاوه او را به سوی مكه باز گردانند،در حالی كه نظر خود را درباه عثمان دگرگون كرده بود و می گفت: به خداسوگند، عثمان، مظلوم كشته شده است و من انتقام او را از قاتلان او میستانم.

آن مرد ِ گزارشگر به او گفت: تو نخستین كسی بودی كه به مردممی گفتی عثمان كافر شده است و باید اورا بكشند. اكنون چه شده كه از سخننخست خود بازگشتی ؟ وی در پاسخ گفت: " قاتلان عثمان او را توبه دادند وسپس كشتند. درباره عثمان همه سخن می گفتند و من نیز می گفتم، اما سخن اخیرمن بهتر از سخن پیشین من است."(3)

پایگاه مخالفان امام علیه السلام

پساز قتل عثمان و بیعت مردم با امام، سرزمین مكه مركز مخالفان آن حضرت بهشمار می رفت و افرادی كه با علی علیه السلام مخالف بودند یا از دادگری اومی ترسیدند ، خصوصاً فرمانداران و استانداران عثمان كه می دانستند امامدارایی آنان را مصادره می كند و آنان را به سبب خیانت هایی كه مرتكب شدهاند بازخواست خواهد كرد، همه و همه در مكه در پوشش حرمت حرم خدا گرد آمدندو نقشه نبرد جمل را طراحی نمودند.

هزینه جنگ جمل

هزینه جنگجمل را استانداران عثمان، كه در دوران حكومت او بیت المال را غارت كرده وثروت هنگفتی به دست آورده بودند، پرداختند و هدف این بود كه دولت جوان علیعلیه السلام را سرنگون كنند و اوضاع به حال سابق باز گردد.

اسامی برخی از این افراد عبارت است از:

1- عبدالله ابی ربیعه، استاندارعثمان در صنعای یمن. او از صنعا به منظور كمكبه عثمان خارج شد. و چون در نیمه راه از قتل او آگاه گردید به مكه بازگشت. وقتی شنید كه عایشه مردم را برای گرفتن انتقام خون عثمان دعوت می كند ،وارد مسجد شد و در حالی كه روی تخت نشسته بود فریاد زد: هر كس كه بخواهدبرای گرفتن انتقام خون خلیفه در این جهاد شركت كند من هزینه رفتن او راتامین می كنم . او گروه كثیری را برای شركت در نبرد مجهز كرد.

2- یعلی بن امیه، یكی از فرمانداران سپاه عثمان. وی به پیروی از عبدالله پولهنگفتی در این راه خرج كرد. او ششصد شتر خرید(4) و در بیرون مكه آمادهحركت ساخت و گروهی را بر آن حمل كرده و ده هزار دینار در این راه پرداخت.

وقتیامام از بذل و بخشش " یعلی" آگاه شد فرمود: فرزند امیه ده هزار دینار رااز كجا آورده است؟ جز این است كه از بیت المال دزدیده است؟ به خدا سوگند،اگر به او و فرزند ابی ربیعه دست یابم ثروت آنان را مصادره می كنم و جزء  بیت المال قرار می دهم.(5)

طبری متن ندای خروج كنندگان را چنین نقل می كند:

" آگاه باشید كه ام المؤمنین و طلحه و زبیر ، عازم بصره هستند. هر كس میخواهد اسلام را عزیز گرداند و با كسانی كه خون مسلمانان را حلال شمردهاند، نبرد كند و آن كس كه می خواهد انتقام خون عثمان را بازستاند با اینگروه حركت كند و هر كس مركب و هزینه رفتن ندارد، این مركب او و این هزینهمسافرت او. " (6)

شهادت دروغ

بالاخره سپاه آماده حركتشد و به راه افتاد. در راه به سرزمینی به نام "حوأب" رسیدند. وقتی عایشهاز نام سرزمین آگاه شد به فرزند طلحه گفت: من باید برگردم، زیرا رسول خداروزی در میان همسران خود كه من نیز در جمع آنها بودم فرمود:" می بینم كهیكی از شما از سرزمین " حوأب" می گذرد و سگان آنجا براو پارس می كنند." سپس رو به من كرد وفرمود:" حمیرا ، مبادا توآن زن باشی." در این هنگامفرزند طلحه درخواست ادامه مسیر را كرد ولی مؤثر نیفتاد. خواهر زاده او،عبدالله بن زبیر، منافقانه سوگند یاد كرد كه نام این سرزمین " حوأب " نیست. ما حوأب را اول شب پشت سر نهاده ایم . این نوع شهادت دروغ، در نوعخود، در تاریخ اسلام بی سابقه است. پس كاروانیان به مسیر خود ادامه دادندو در نزدیكی بصره برای تسخیر این شهر، كه عثمان بن حنیف از طرف علی علیهالسلام استاندار آنجا بود، فرود آمدند.(7)

پی كردن جمل

واقعهجمل در دهم جمادی الثانی سال سی و ششم هجری قمری، رخ داد و هنوز آفتابغروب نكرده بود كه آتش نبرد با افتادن جمل عایشه وسرنگون شدن كجاوه او بهپایان رسید. جمل عایشه برای نیل به مقاصد شوم به كارگرفته شده بود و باگذاردن هودج  عایشه بر آن، نوعی قداست به آن بخشیده بودند. سپاه بصره درحفاظت و بر پا نگاه داشتن آن كوشش ها كرد و دست های زیادی در راه آندادند. هر دستی كه قطع می شد، دست دیگری زمام شتر را می گرفت . اماسرانجام زمام شتر بی صاحب ماند و دیگر كسی حاضر نبود كه آن را به دستبگیرد. در این هنگام فرزند زبیر زمام آن را به دست گرفت، ولی مالك اشتر باهجوم بر وی او را نقش بر زمین كرد و مردم از اطراف شتر عایشه پراكندهشدند. امام علیه السلام برای اینكه دشمن با دیدن شتر بار دیگر به سوی اوبازنگردند، فرمان پی كردن جمل را صادر كرد. پس،شتر به زمین خورد و كجاوهسرنگون گردید. علی علیه السلام خود را به كجاوه عایشه رسانید وفرمود: " ایعایشه، آیا رسول اكرم صلی الله علیه و آله تو را به این كار سفارش كردهبود؟" او در پاسخ امام گفت:" ای اباالحسن، حال كه پیروز شدی ، مرا ببخش"(8)

حضرتعلی علیه السلام پس از جنگ ، عایشه را به همراه برادرش محمدبن ابی بكر وتعدادی از زنان كه مبدل به لباس مردانه بودند راهی مكه نمود.

عایشه در حالی كه بر مركبی سوار می شد، گفت:" افتخار آفریدید و پیروز شدید، همانا تقدیر خدا انجام گرفتنی است."

سرنوشت طلحه و زبیر نیز به مرگ ختم شد كه باعث تأسف حضرت علی علیه السلام شد.

سپسامام علیه السلام باقی مانده روز را در میدان نبرد به سر برد و مردم بصرهرا دعوت كرد كه كشتگان خود را به خاك بسپارند. به نقل طبری، امام بركشتگانناكثان از بصره و كوفه نمازگزارد وبر یاران خود كه جام شهادت نوشیده بودندنیز نماز گزارد و آنان را به خاك سپرد. سپس دستور داد كه تمام اموال مردمرا به خودشان باز گردانند به جز اسلحه ای كه بر آنها علامت حكومت باشد.(9)

و اینگونه بود كه ناكثان در جنگ با حضرت علی علیه السلام با شكست مواجه شدند.

جراحی پلاستیک

جراحى پلاستيك از رشته هاى پيچيده علم پزشكى است كه شاخه هاى بسيارى دارد. در حال حاضر در جامعه ما بقيه شاخه هاى آن كمتر جا افتاده و مردم آن را صرفاً جهت ايجاد زيبايى و رفع معايب ظاهرى و با عنوان «جراحى زيبايى» مى شناسند. در حالى كه همه رشته هاى پزشكى جنبه نجات بيمار از درد و ناراحتى و بعد درمانى دارند. با اين همه به دليل بافت جوان مردم كشور ما، گرايش به جراحى هاى زيبايى گسترش پيدا كرده و بحث هايى مثل جراحى بينى، ليفتينگ صورت، درمان با ژل و تزريق ژل در ناحيه سينه ها و گونه ها باب شده است كه ميزان عوارض و تبعات ناخوشايند آن به تدريج بروز پيدا مى كند.

•جراحى پلاستيك شامل چه زيرشاخه هايى است؟

اين رشته فوق تخصصى شامل جراحى ميكروسكوپى، دست، فك و صورت، ترميم و بازسازى سوختگى ها و ناهنجارى هاى مادرزادى در قسمت هاى مختلف بدن از جمله شكاف لب و كام و جراحى هاى زيبايى است. اعمالى مثل جوان سازى چهره كه اصطلاحاً به آن ليفتينگ مى گوييم. كشش پوست و اصلاح افتادگى لايه هاى زيرين پوست كه از سخت ترين جراحى هاى پلاستيك محسوب مى شوند، نيز در اين مجموعه مى گنجد.زير پوست صورت، عروق عصبى زيادى وجود دارد و به همين جهت بايد دقيق و باحوصله دست به انجام چنين اعمالى بزنيم.ليفتينگ ناحيه اخم و ابرو ها و بالا كشيدن ابروها، از بين بردن چروك هاى كنار چشم و اعمال اصلاح اطراف پلك ها كه شامل برداشتن پوست، عضله و پف دور چشم مى شود، اثر بسيار زيادى در تغيير و زيبا سازى چهره دارد.در موارد زيادى بيمار براى ليفتينگ كل صورت مراجعه مى كند. ولى ما به او پيشنهاد مى دهيم فقط دور چشم را اصلاح كند. پوست و چربى دور چشم را برمى داريم و مى بينيم كه رضايت بسيارى در وى ايجاد شده است.

•از ميان شاخه هاى مختلف جراحى پلاستيك، جراحى زيبايى در جامعه ما شناخته شده و رواج زيادى پيدا كرده است. در مورد اين نوع از اعمال توضيح بدهيد.

جراحى هاى زيبايى را مى توانيم به دو دسته كلى تقسيم كنيم. جراحى هاى زيبايى كه در ناحيه گردن و صورت انجام مى شود. از جمله بينى، پلك ها، كشيدن پوست صورت و گردن يا همان ليفتينگ و دسته دوم جراحى هايى هستند كه به منظور تنظيم حدود بدن روى تنه و اندام ها انجام مى شوند. از جمله اعمال جراحى سينه، شكم و ليپوساكشن چربى هاى اضافى بدن.

•در موارد زيادى شنيده ايم كه صورت فرد طى يك عمل چربى بردارى و ليفتينگ، دچار چين و چروك شديد و افتادگى پوست شده است. عامل اين عارضه چيست؟

تكنيك عمل در اين مسئله بسيار دخيل است. اگر افتادگى ها و چين و چروك و چربى ها به شكل دقيق و با حوصله برداشته شوند، رضايت زيادى در فرد ايجاد مى كند و تا سال ها تاثير آن بر چهره فرد مى ماند. ولى بعضى از پوست ها قوام خوبى ندارند و پزشك بايد به بيمار خود بگويد و او را در اين زمينه آگاه كند كه چند ماه بعد از عمل اوليه بايد پوست هاى آويزان هم برداشته شوند. در واقع كار به مرحله دوم مى رسد. ضمن اينكه عمل جوان سازى تاريخ دارد و بعد از مدتى به دليل پير بودن بافت چهره فرد دوباره چين و چروك ها ايجاد مى شوند و مجدداً بايد عمل جراحى صورت بگيرد. البته معمولاً بعد از دوازده سال اين چروك ها مجدداً برمى گردند كه بايد عمل اصلاحى صورت بگيرد و عمل دوم معمولاً ساده تر بوده و طى زمان كوتاه ترى انجام مى شود.
•براى افزايش حجم گونه ها چه روشى پيشنهاد مى شود؟

گذاشتن پروتز و تزريق چربى به ترتيب روش هاى مطلوب و مناسبى هستند.

ولى تزريق ژل را به هيچ وجه پيشنهاد نمى كنم. در بسيارى از كشور هاى اروپايى و آمريكايى به عوارض آن پى برده اند و ديگر از تزريق ژل استفاده نمى كنند. شكل هاى غيرقابل كنترلى كه در محل تجمع ژل ايجاد مى شود، برجستگى هاى نخودى شكلى كه باعث آزار بيمار مى شود و بعد از مدتى زيرپوست به وجود مى آيد و حتى عوارض درازمدت آن باعث شده كه پزشكان حاذق از تزريق ژل اجتناب كنند. البته هنوز مشخص نيست شايد تا سال ها بعد طى تحقيقاتى كشف كنند كه ژل باعث بروز سرطان يا بيمارى هاى پوستى ديگر خواهد شد. هنوز پژوهش جدى در اين زمينه صورت نگرفته و من اكيداً توصيه مى كنم كه از اين روش دورى كنند.براى «چانه» افرادى كه دچار عقب رفتن چانه، كوچكى آن يا مشكلاتى از اين دست هستند، مى شود عمل جراحى روى استخوان فك انجام داد تا استخوان فك، جلو آورده شود.

•چه افرادى براى جراحى بينى مراجعه مى كنند؟

در مورد مراجعات بيماران براى عمل بينى هم در موارد زيادى افراد پيش مى آيد كه دچار تصادف، زمين خوردگى يا ضربه وارده به صورت و به ويژه ناحيه بينى مى شوند و استخوان شكسته بينى، كج جوش مى خورد يا انحنا پيدا مى كند و عدم تقارن و زيبايى در صورت فرد ايجاد مى شود. كه در اين صورت عمل را ضرورى مى دانيم و با برداشتن استخوان اضافه يا اصلاح شكل بينى، آن را به فرم دلخواه درمى آوريم. البته بيمارى هاى مادرزادى هم هست كه بينى فرد از داخل انحراف دارد و سبب تنگى نفس يا احساس ناراحتى در موقع خواب مى شود كه فرد حتماً بايد تحت عمل قرار بگيرد و مطمئناً اگر عمل توسط فرد متخصص و دوره ديده مجرب و تحصيل كرده انجام بشود عوارضى مثل عفونت، خونريزى، عدم تقارن در صورت و... كمتر به وجود مى آيد.
•به طور كلى عوارض جراحى هاى پلاستيك چگونه بروز مى كند؟

از جمله اين عوارض مى تواند عفونت باشد. مورد بعدى خونريزى است كه بعد از هر عمل جراحى تا حدودى وجود دارد ولى در جراحى هاى پلاستيك اگر تكنيك درست انتخاب شود، احتمال اين دو عارضه به صفر مى رسد.
گاهى بعد از آن ورم هاى مربوط به عمل فروكش مى كنند ناهموارى ها و پستى و بلندى هايى در بعضى از قسمت هايى كه ساكشن شده اند ايجاد مى شود كه به دليل عدم رعايت اصول درست جراحى و ساكشن ممكن است اين وضعيت رخ بدهد و بيمار متوجه شود كه قسمت هاى ساكشن شده يكنواخت و يكدست نيستند كه با اصلاح مجدد، اين عارضه برطرف مى شود.در مورد جراحى پستان، ممكن است قسمتى يا كل نواحى نوك سينه طى جراحى آسيب ببيند كه البته اگر جراح با تجربه و با دقت كافى كار كند، اين احتمال كاهش مى يابد. اما هر چه سينه بزرگتر باشد احتمال آسيب ديدگى نوك و يا نواحى اطراف آن بيشتر است.

•در چند درصد موارد اين قبيل عوارض بروز مى كند؟

در حدود پنج درصد احتمال بروز چنين مشكلاتى وجود دارد كه اگر پزشك مجرب باشد و تكنيك درستى را در پيش بگيرد اين موارد نادر هم بروز نمى كنند. در صورتى كه ناهموارى زيرپوست به وجود بيايد بايد پنج ماه از عمل اوليه بگذرد و فرد تحت عمل اصلاحى قرار بگيرد. در بعضى موارد اگر كيفيت پوست، خوب نباشد و يا قوام خوبى نداشته باشد، ممكن است بعد از ساكشن در آن ناحيه به صورت آويزان بماند كه البته اين موارد به بيمار توضيح داده مى شود.مى توان به طور همزمان با ساكشن يا چند ماه بعد عمل اصلاحى را انجام داد و پوست هاى آويزان را برداشت.

•به عقيده شما اگر مشكلى يا بيمارى خاصى وجود نداشته باشد، باز هم نيازى به اصلاح حدود بدن يا زيباسازى چهره فرد هست؟

ممكن است اندام خانم بيش از حد چاق بشود و يا تحليل برود و از شكل طبيعى خارج بشود و يا تصادفات و سوختگى ها ممكن است شكل پوست و فرم بينى را عوض كند كه اين وضعيت به لحاظ روانى مى تواند به فرد آسيب برساند و بايد در درجه اول به عنوان بيمارى در نظر گرفته شود.دليل اينكه اين نوع جراحى ها افزايش پيدا كرده و مردم به آن رو مى آورند تمايل به رفع عيوب و بالا رفتن فرهنگ شهرنشينى است. در كشور هاى اروپايى اعمالى كه روى بدن انجام مى شود بسيار زياد است و مردم در اروپا و آمريكا تمايل زيادى به تنظيم حدود بدن دارند و عكس اين وضعيت در كشور ما شيوع دارد. به دليل پوشش و فرهنگ خاصى كه داريم، خانم ها صورتشان پوشيده است و فقط بينى آنها جلب توجه مى كند و تمايل به جراحى بينى هم از همين جا نشات مى گيرد.

•شما به عنوان جراح پلاستيك چه اعمالى را ضرورى مى دانيد؟

معتقدم كه هر بيمارى و هر مراجعه كننده اى نبايد تحت عمل جراحى قرار بگيرد. او بايد كاملاً مورد بررسى قرار بگيرد. هدف او ارزيابى بشود و اگر مشكل جدى دارد، پزشك او را كمك كند. چون هميشه هم اعمال جراحى زيبايى فرد را به رضايت نمى رسانند. او بايد بداند كه با عمل جراحى به خواسته خود مى رسد. اگر پوست شل و نامناسبى داشته باشد قطعاً از عمل سودى نخواهد برد يا ممكن است بيمارى كه براى جراحى بينى مراجعه كرده چهره اش تغيير مثبت و رضايت بخش پيدا نكند. بايد يك تغييرى در نتيجه عمل جراحى ايجاد شود كه به ريسك عمل بيارزد. من همه اين موارد را خالصانه به بيمارم مى گويم و اگر مطمئن باشم كه از عملى سود نمى برد، حتى اگر اصرار زيادى داشته باشد او را عمل نخواهم كرد.مسلماً بيمارى كه شكم يا سينه درشتى دارد و روى گردن و شانه هاى او فشار مى آورد، بايد تحت عمل قرار بگيرد تا از بروز آرتروز يا تشديد آن و فاصله پيدا كردن مهره هاى گردن و نخاع جلوگيرى شود كه با بالا رفتن سن اين عوارض بيشتر مى شوند و فرد بايد زودتر اقدام كند. به همين دليل تقريباً از هر پنج بيمارى كه براى جراحى بينى مراجعه مى كنند، فقط دو نفر را مى پذيرم اولويت با كسانى است كه دچار مشكل هستند و واقعاً به جراحى نياز دارند. با بيمارم صادقانه صحبت مى كنم و در اغلب موارد مى پذيرند كه بدون جراحى هم مى توانند زندگى خوبى را سپرى كنند. شايد وقتى از اين مطب بيرون مى روند به پزشك ديگرى مراجعه كنند. ولى من آنچه را كه به مصلحت بيمارم باشد به او گوشزد مى كنم.

•داشتن وزن بالا و افزايش تجمع چربى در بعضى از نواحى بدن چه آسيب هايى را ايجاد مى كند؟

آرتروز و درد هاى عضلانى از مهم ترين تبعات افزايش وزن هستند.در مواردى كه سينه يا شكم فرد حجم بزرگى از چربى را دارد، درد كمر، درد كتف و گردن ايجاد مى كند. گاهى پوست ساييده مى شود يا عفونت هاى قارچى در قسمت هاى چين خورده آن به وجود مى آيد و حتى به دليل فشار وارده روى ريشه هاى عصبى در ناحيه گردن عوارض عصبى در فرد بروز مى كند كه با كاهش حجم سينه و شكم اين موارد تقريباً بهبود پيدا مى كند.

•در باور عوام به اين شكل جا افتاده كه ممكن است جراحى سينه باعث بروز سرطان يا افزايش احتمال آن شود. در علم پزشكى براى اين باور توجيهى وجود دارد؟

در خانم هايى كه سينه هاى بزرگى دارند احتمال وقوع سرطان، بيشتر است لذا برعكس آنچه درباره عامه شايع است كاهش اندازه سينه ها مى تواند ميزان بروز سرطان را كاهش بدهد. در واقع ما مقدار زيادى از مراكز سرطانى بالقوه را برمى داريم و آن را به حد متناسب مى رسانيم كه در اين صورت، معاينه راحت تر شده و به دليل حجم بافتى كمتر، امكان تشخيص بالاتر مى رود ضمن اينكه نمونه هايى برداشته شده از سينه ها جهت بررسى آسيب شناسى ارسال مى شود و چنانچه بيمارى مخفى وجود داشته باشد، سريع تر مشخص مى شود.فرد بعد از عمل به دليل كم شدن حجم چربى اضافى بدنش بيشتر به ورزش و تحرك گرايش پيدا مى كند و همين براى سلامتى وى و كاهش درد هاى ستون فقرات و پشت نتايج مثبتى به بار مى آورد.

•علت بزرگ شدن غيرطبيعى سينه ها در اندام زنان چيست؟

علت واقعى آن مشخص نيست. سابقه فاميلى مى تواند مهم ترين نقش را داشته باشد. اين افراد معمولاً از نظر آزمايشات هورمونى سالم هستند ولى سينه ها به طور غير طبيعى رشد مى كنند و با ساير اندام ها هماهنگى ندارند.
•در مواردى گفته مى شود خانم ها بعد از جراحى سينه قادر به شيردهى نيستند. در علم پزشكى اين گفته صحت دارد؟
درصدى از زنان كه تحت جراحى سينه قرار مى گيرند بعد ها قادر به شيردهى نخواهند بود. چون قسمت زيادى از بافت پستان را چربى و بافت هاى ناسالم تشكيل مى دهد و اين مسئله به دليل عدم وجود بافت شيرده كافى رخ مى دهد و معمولاً به دليل جراحى اين عارضه ايجاد نمى شود.

•اين باور در مورد گذاشتن پروتز هم شايع است به اين معنى كه مى گويند گذاشتن پروتز براى بزرگ كردن سينه توانايى شيردهى را كم مى كند؟

توانايى فرد براى شيردهى به بافت پستان بستگى دارد. اگر بافت شيرده كافى در سينه خانم باشد، قادر به شيردهى خواهد بود و با گذاشتن پروتز چيزى از بدن و يا سينه فرد كاسته نمى شود. بنابراين اگر بافت كافى باشد، مشكلى براى شيردهى نخواهد داشت. گذاشتن پروتز اثرى بر شيردهى فرد ندارد و قطعاً از تزريق ژل بى خطرتر است تزريق ژل در مواردى باعث تخريب بافت طبيعى سينه ها مى شود. چندين مورد به دليل عوارضى مثل چسبندگى ژل و ايجاد درد و غيره مراجعه كرده اند و فوراً آنها را تحت عمل جراحى قرار داده ايم. به خانم ها توصيه مى كنم براى درمان مشكلات خود حتماً با جراحان فوق تخصص پلاستيك مشورت كنند و مطمئناً تنها راه و بهترين طريق درمان گذاشتن پروتز است.

•ارتباط گذاشتن پروتز با ايجاد سرطان سينه به چه شكل است؟

پروتز به هيچ وجه خطر ايجاد سرطان را افزايش نمى دهد. ميزان بروز سرطان در خانم هايى كه پروتز مى گذارند برابر ميزان بروز آن در خانم هايى است كه پروتز ندارند. گاهى به دليل تغييرات حسى به صورت كاهش يا افزايش يا از بين رفتن حس در ناحيه اى كه پروتز گذاشته شده، بيماران مراجعه مى كنند كه البته اين مسئله تا چند ماه بعد از عمل، رفع مى شود و بيمار به وضعيت عادى برمى گردد. عدم تقارن در شكل سينه هم گاهى تا يكى دو درصد ايجاد مى شود و اگر توسط جراح پلاستيك واقعى انجام شود احتمال وقوع آن به حداقل مى رسد.عارضه اختصاصى پروتز، تشكيل كپسول دور پروتز است كه البته به صورت طبيعى در همه بيماران به وجود مى آيد اما در درصد كمى از بيماران كپسول ضخيم تر از حد عادى مى شود و ممكن است سبب درد يا تغيير شكل ظاهر سينه شود كه البته اين مورد معمولاً چند سال پس از عمل رخ مى دهد و راه درمان آن برداشتن پروتز و تعويق آن است