تحقیق درباره عوامل موثر بر یادگیری

آمادگی

شاگرد باید از لحاظ جسمی ، عاطفی ، عقلی و ... رشد کافی کرده باشد تا بتواند بخوبی یاد بگیرد و یادگیری زمانی برایش مفید خواهد بود که از هر نظر آمادگی لازم داشته باشد. او حتی اگر بعضی از جنبه‌های آمادگی را کسب نکرده باشد، یادگیری برایش خستگی آور و کسل کننده خواهد شد و چندان پیشرفتی نخواهد کرد. مثلا در یادگیری نوشتن ، اعصاب و عضلات دست و انگشتان باید به قدر کافی رشد کرده و آمادگی داشته باشند. اگر کودکی را که از لحاظ جسمی و روانی آمادگی یاد گرفتن و نوشتن را ندارد، تعلیم بدهیم، جریان یادگیری او در این زمینه حتی در سال‌های بعدی به کندی پیش خواهد رفت، در صورتی که اگر همین کودک در سنی که آمادگی کافی دارد، تحت تعلیم قرار گیرد، نوشتن را زودتر فرا خواهد گرفت و در این زمینه سریعتر پیشرفت خواهد کرد.

آمادگی در زمینه‌های مختلف متفاوت است. ممکن است فرد از لحاظ عقلی آماده باشد ولی از نظر عاطفی نسبت به امر مورد نظر فاقد احساس مطبوع باشد. مثلا ترس از معلم احساس عدم امنیت ، دلهره ، اضطراب و پریشانی فکر ممکن است یادگیری را در زمینه مورد نظر مختل کند. رشد و آمادگی ذهنی افراد نیز در فهم و یادگیری علوم مختلف متفاوت است. مثلا ممکن است شاگردی در مرحله‌ای از رشد خود آماده درک علوم تجربی باشد، ولی برای درک علوم اجتماعی هنوز آمادگی لازم را بدسن نیاورده باشد. بنابراین ، معلم باید آمادگی هر یک از شاگردان خود را تدریس مواد درسی در نظر داشته باشد و فعالیت‌های آموزشی خود را متناسب با سطح آمادگی آنان عرضه کند.

هر چه فرد آمادگی بیشتری برای رفتار معینی داشته باشد، برای انجام دادن رفتار ، به محرک کمتری نیاز دارد. مثلا خنداندن یک انسان خوشحال بسیار ساده‌تر از خندان یک شخص غمگین است. هر چه فرد آمادگی کمتری داشته باشد‌، تحرک بیشتری برای ایجاد آن رفتار لازم است. تدریس و فعالیت معلم زمانی بیشترین تاثیر را در یادگیری خواهد که شاگرد به آمادگی لازم رسیده باشد و در غیر این صورت شاگرد همچون چراغی که فتیله آن پایین کشیده شده باشد، هرگز برافروخته نمی‌شود و چیزی نخواهد آموخت.

انگیزه و هدف

یادگیری معلول انگیزه‌های متفاوتی است. یکی از این انگیزه‌ها که نقش مهمی در جریان یادگیری میل و رغبت شاگرد به آموختن است. رغبت هر کس است که نیروی فعالیت را افزایش می‌دهد. برای اینکه شاگردان در ضمن یادگیری فعال باید به موضوعی که می‌خواهند قرا بگیرند علاقمند باشند. برای ایجاد رغبت ، لازم نیست موضوعات درسی را به طور تصنعی جالب توجه نشان داد، همینکه مطالب و مفاهیم درسی بر اساس نیاز شاگردان تنظیم شده باشد و مسائل اساسی و واقعی آنان را مطرح سازد و به آنان در برخورد با محیط کمک کند، رغبت آنان برانگیخته خواهد شد.

یکی دیگر از عوامل ایجاد انگیزه ، هدف است. هدف به فعالیت انسان و جهت و نیرو می‌دهد. اگر انسانی در طول زندگی خود هدف قابل وصولی نداشته باشد، پویایی و حرکت خود را از دست خواهد داد. هدف ارزشمند، فرد را به خواستن و طلب کردن وادار می‌کند. در مدارس ، هدف‌های تربیتی باید انعکاس از احتیاجات و تمایلات شاگردان باشد و بطور واضح بیان شود.

معلم و دانش آموز باید بدانند غرض از فعالیت‌های آموزشی در یک مقطع زمانی خاص چیست. مشخص بودن هدف‌ها در مدرسه ، سبب هماهنگی پیش فعالیت‌های معلم و شاگرد می‌شود و آنان را به اجرای فعالیت‌های متنوع بر می‌انگیزد و جهت و میزان پیشرفت آنان را نشان می‌دهد، محیط مدرسه و کلاس را آموزنده و نشاط آور می‌سازد و سطح یادگیری شاگردان را گسترش داده و یادگیری را عمیق‌تر و موثرتر می‌کند.

تجارب گذشته

آموخته‌ها و تجارب گذشته شاگرد ساخت‌شناختی وی را تشکیل می‌دهد. آمادگی شاگرد در حد وسیعی تحت تاثیر تجارب گذشته اوست. فرد زمانی می‌تواند مفاهیم و مسائل جدیدی را درک کند که مفهوم و مساله جدیدی با ساخت‌شناختی او مرتبط باشد. در واقع ، فرایند یادگیری همچون روند رشد است. همچنان که رشد جریانی دائمی است، یعنی گذشته ، حال و آینده آنان با هم ارتباط دارد، یادگیری نیز جریانی است که تجارب گذشته پایه و اساس وضع فعلی آن را تشکیل می‌دهد و آنچه فرد در آینده خواهد آموخت باید متناسب با تجارب او در زمان حاضر باشد.

فرد وقتی مفهومی را واقعا می‌‌آموزد که پایه و ریشه در تجارب گذشته‌اش داشته باشد. اگر این ارتباط برقرار نشود، یادگیری به معنی خاص خود صورت نخواهد گرفت. بنابراین معلم همواره باید فعالیت‌های آموزشی را بر اساس تجارب گذشته شاگردان و متناسب با ساخت‌شناختی آنان طراحی و اجرا کند. توجه به این امر شرط اساسی موفقیت در کارها تربیتی است. معلم آگاه در فعالیت‌های آموزشی و پرورشی ابتدا زمینه‌ها و تجارب گذشته شاگرد را بررسی می‌کند، توان او را برای درک و هم مسئله جدیدی می‌سنجد و مفاهیم جدید را با توجه به سطح دانش او ارائه می‌دهد. مثلا اگر معلم ریاضی در تدریس مفهوم تازه ، زمینه‌های قبلی شاگردان را به دست فراموشی بسپارد و آموزش خود را بدون توجه به مطالب و دانش قبلی آنان در این زمینه آغاز کند، هرگز موفق نخواهد بود.

البته ممکن است در اینها سوال مطرح شود که با توجه به اینکه تجارب گذشته شاگردان یک کلاس ، دلیل تفاوت در شکوفایی استعداد ، محیط خانواده و سطح تربیت والدین یکسان نیست. چگونه ممکن است معلم روش تدریس خود را متناسب با تجارب همه شاگردان انتخاب کند. اگر چه چنین امری کار آسانی نیست، اختلاف سطح دانش‌آموزان را می‌توان از طریق آموزش ترمیمی یا فعالیت‌های متنوع دیگر که به حل این مسئله کمک می‌کند‌، از میان برد.

موقعیت و محیط یادگیری

موقعیت و محیط یادگیری از عوامل بسیار موثر در یادگیری است. محیط مانند نور ، هوا ، تجهیزات و امکانات آموزشی. طبیعی است هر چه امکانات آموزشی ، کتابخانه و منابع مختلف علمی مناسب‌تر و بیشتر باشد، یادگیری شاگردان در مقایسه با یادگیری شاگردان مدرسه‌ای که دارای فضای مناسب نیست و در آن جز کتاب درسی منابع دیگری یافت نمی شود بسیار متفاوت خواهد بود.

محیط ممکن است عاطفی باشد. رابطه معلم و شاگرد ، رابطه شاگردان با هم ، رابطه والدین با هم و نگرش والدین و مربیان در زمینه تربیت کودکان ، همگی می‌تواند در میزان یادگیری شاگردان موثر باشد. موقعیت آموزش منظم همراه با محبت و احترام متقابل ، نسبت به محیط‌های خشک و تهی از عواطف ، تاثیر بیشتری در یادگیری احترام متقابل ، نسبت به محیط‌های خشک و تهی از عواطف ، تاثیر بیشتری در یادگیری خواهد داشت. عاطفه به عنوان یک عامل بسیار موثر می‌تواند در جریان یادگیری عمل کند.

عواملی نظیر عدم امنیت ، ترس ، اضطراب ، نومیدی ، شک و تردید می‌توانند در فعالیت‌های آموزشی از همه امکانات یاد شده برخوردار باشد، شاگرد را به کنجکاوی و تلاش برای یادگیری و حل مسائل ذهنی خود واردار می‌سازد. البته محیط و موقعیت تلاش برای یادگیری و حل مسائل ذهنی خود وادار می‌سازد. البته محیط و موقعیت یادگیری باید متناسب با آمادگی ، استعداد ، نیاز و گرایش شاگردان باشد.

اگر مجموعه عوامل موجود در محیط برای شاگرد برانگیزنده و قابل درک نباشد، مساله‌ای در ذهن او ایجاد نخواهد شد یا در صورت وجود مساله ، شاگرد توانایی حل آن را نخواهد داشت. به هر حال ، امکانات محیط آموزشی ، اعم از نیروی انسانی و تجهیزات ، وضع اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی خانواده نگرش والدین و مربیان نسبت به تحصیل و آموزشگاه و هزاران عامل محیطی دیگر می‌تواند در کیفیت و کمیت یادگیری شاگردان موثر باشد.

روش تدریس معلم

در کنار شرایط و امکانات آموزشی نیرویی انسانی و بویژه معلم ، از مهمترین عوامل تشکیل دهنده محیط‌های آموزشی است. تاثیر موقعیت و امکانات مناسب بر هیچ فردی پوشیده نیست. اما امکانات و تجهیزات بدون وجود معلم کارایی لازم را نخواهد داشت. معلم با شناخت امکانات به تجهیز مناسب محیط آموزشی می‌پردازد. محیط و امکانات آموزشی را سازماندهی می‌کند‌، موقعیت آموزشی مناسب را بوجود می‌آورد و با شناخت استعداد ، علایق و توانایی شاگردان ، آنان را در طریق صحیح یادگیری هدایت می‌کند.

البته چنین نقشی به دانش و اعتقادات معلم بستگی دارد. اگر چه کنجکاوی و ارضای آن را بدیهی ترین احتیاجات شاگردان است. اگر معلم با نظریه ها و اصول یادگیری آشنا نباشد و تدریس را فقط انتقال واقعیت‌های علمی بداند و تجارب یادگیری را منحصر به نشستن در کلاس ، گوش دادن و حفظ کردن مطالب شنیده شده یا نوشته شده در کتاب تصور کند، مسلم است که در تقویت کنجکاوی و پرورش استعداد و تفکر علمی شاگردان چندان موفقیتی به دست نخواهد آورد. زیرا شاگرد که همواره علاقمند به فکر کردن است. در بررسی عوامل مختلف باید فرصت حرکت و جنبش داشته باشد تا بتواند به هدف‌های آموزشی برسد. یادگیری بدون تلاش و فعالیت و تعامل با محیط صورت نخواهد گرفت.

کسی که می‌خواهد یاد بگیرد باید فعالیتی متناسب با علایق و توان خود داشته باشد. و اگر در روش تدریس معلم این نکات در نظر گرفته نشود، مدرسه و کلاس برای شاگرد جالب توجه و جذاب نخواهد بود، اما اگر معلم خود را راهنما و ایجادکننده شرایط مطلوب یادگیری بداند و بجای انتقال اطلاعات ، روش کسب تجربه را به شاگردان بیاموزد، آنان در برخورد با مسائل فعال‌تر خواهند شد، از منابع مختلف استفاده خواهند کرد، اطلاعات لازم را به دست خواهند آورند، به سازماندهی آن خواهد پرداخت و آن را تحلیل خواهند کرد تا به حل مسائل نایل شوند.

با چنین روشی ، شاگرد نه فقط حقایق علمی را فرا می‌گیرد. بلکه با روش‌های علمی کسب معرفت نیز آشنا خواهد شد، طرز کار را با منابع مختلف و نحوه استفاده از مطالب درسی برای حل مساله را خواهد آموخت و در فرایند یادگیری ، ابتکار و خلاقیت خود را به کار خواهد انداخت.

توجه به کل به جای جز

طرفداران مکتب گشتالت معتقدند کل ، اجزا را در یک طرح و زمینه قرار می‌دهد و ارتباط آنها را روشن می‌سازد. به نظر ایشان ، اجزا به تنهایی بی‌معنی و نامفهوم هستند ولی وقتی در یک طرح زمینه قرار بگیرند، معنی و مفهوم آنها روشن می‌شود. طرح یا کل قابل انتقال و تعمیم است، اما اجزا و کیفیت خالص آنها این خصوصیت را ندارد طرح یا کل ، عناصر را مشخص می‌سازد و آنها را در یک زمینه خالص به هم ارتباط می‌دهد.

مطالعه فرایند یادگیری نشان خواهد داد که حرکت از کل به جز روند یادگیری را بهتر و فهم مطالب را آسان‌تر می‌کند. اجزا به تنهایی بی‌معنی و نامربوط هستند و در طرح و کل ، معنی پیدا می‌کنند. البته کل معادل مجموع اجزا نیست و بررسی تک تک اجزا و روی هم قرار دادن آنها سبب تصور کل نمی‌شود. کل عبارت است از نحوه ارتباط و پیوند اجزا با هم و تا این ارتباط مشخص نشود، اجزا قابل فهم نیستند.

در جریان تدریس ، معلم باید در حد امکان ، ابتدا مطالب درسی را به صورت کل مطرح کند و ارتباط اجزا با کل را مشخص سازد و پس از آن به بررسی و تحلیل اجزا بپردازد. مطالعه جزئیات بدون در نظر گرفتن رابطه آنها با هم و همچنین رابطه آنها با کل ، موجب پریشانی فکر خواهد شد، در حالی که مطالعه از کل به جز با مشخص کردن روابط جز با کل ، قدرت تحلیلی در فراگیران می‌دهد و در نتیجه یادگیری معنی‌دار می‌شود. به عبارت دیگر ، حفظ و فکر و تکرار ، جای خود را به فهم و اندیشه می‌دهد.

تمرین و تکرار

برای بسیاری از دست‌اندرکاران آموزش و پرورش، هنوز این سوال‌ها مطرح است : تمرین چه نقشی در فرایند یادگیری دارد؟ آیا پیشرفت یادگیری مستقیما تابع تکرار است؟ اگر چنین نیست، شرایط تمرین و تکرار چیست؟ مساعدترین موقعیت برای تمرین کدام است؟ تکالیف تکراری مدارس می‌تواند برای شاگردان مفید باشد یا نه؟

در پاسخ به سوالات مطرح شده باید گفت: تاثیر تمرین و تکرار در کل فرایند یادگیری و حیطه‌های مختلف آن بویژه در حیطه روانی - حرکتی ، انکار ناپذیر است. همه این ضرب‌المثل قدیمی در کار نیکو کردن از پر کردن است،را شنیده‌اند و واقفند که بازی روی یخ یا رانندگی فقط در نتیجه تمرین و تکرار یاد گرفته می‌شود. و اگر تکرار نشوند، دیر یا زود به دست فراموشی سپرده خواهند شد.

ولی این نکته نیز غیر قابل انکار است که کیفیت اجرای تمرین ، مقدار و زمان آن نقش بسیار مهمی در تثبیت یا عدم تثبیت رفتار دارد. چنانکه آزمایش‌های متعدد نشان داده است، اجرای تمرین در زمان غیر متمرکز ، اثر یادگیری بیشتری نسبت به اجرای تمرین در زمان متمرکز دارد. مثلا شاگرد موضوع مورد یادگیری را در دو تمرین بیست دقیقه‌ای ، زودتر از یک تمرین چهل دقیقه‌ای یاد می‌گیرد. از همین رو ، تمرین و تکرار موثر باید شرایط و ویژگی خاصی داشته باشد، از جمله اینکه باید منظم و مرتب و طول دوره‌های آن مناسب باشد و در شرایط واقعی و طبیعی انجام پذیرد.

اگر شاگرد در اوضاع و احوال ساختگی و غیر طبیعی تمرین کند، مطلع شود. زیرا اطلاع از پیشرفت ، او را به کوشش وا می‌دارد. تمرین نباید بیش از حد طولانی و خستگی‌آور باشد. هر گاه عملی به طور سریع و متوالی تکرار شود ، اغلب موجب کاهش کارایی تمرین می‌شود. به این معنی که شخص در انجام دادن آن عمل به تدریج کندتر و ضعیفتر می‌شود، تا اینکه سرانجام از انجام دادن آن سرباز می‌زند. در واقع خستگی یادگیری را کاهش می‌دهد.

منبع : www.roshd.ir - رشد

نقش محوری زنان در جامعه اسلامی

جامعیت و گستردگی افق اندیشه و دیدگاه ‌های تحلیلی درباره كاركردهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زنان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نقش كلیدی و محوری زنان در فراز و فرود جامعه انسانی در این كلام امام خمینی(ره) خلاصه می ‌شود كه فرمودند: «صلاح و فساد جامعه در گرو صلاح و فساد زن‌ ها است»

تجلی حضور بانوان مسلمان و محجبه ی انقلابی

جایگاه و نقش زنان مسلمان را در نظام اسلام:

1ـ تساوی حقوق با مردان: در نظام اسلامی بر خلاف نظرات افراط گرایانه فیمینیستی ، زنان همسان مردان از تمام حقوق اجتماعی برخوردارند و فلسفه تفاوت‌ های موجود حفظ ارزش و كرامت زنان است. اما تفاوت به معنی تبعیض نیست.

2ـ مسؤولیت پذیری: مسؤولیت پذیری بانوان در نظام آفرینش دارای ابعاد گسترده ای است:

الف ـ مسؤولیت ‌پذیری در تربیت فرزندان صالح و شایسته.

ب ـ حسن معاشرت با همسر و خوب همسرداری كردن.

ج ـ تعیین سرنوشت سیاسی اجتماعی و مشاركت عمومی.

د ـ دفاع از مملكت و ارزش های اسلامی و حفظ نظام و... .

3ـ الگوپذیری: اسوه‌گیری و الگوپذیری از سیره عملی نخبگان و انسان‌ های كامل و هم‌گونی به ویژگی ‌های اخلاقی و رفتاری آنان یكی از راه‌ های رسیدن به كمال انسانی است و سیره عملی حضرت زهرا و زینب كبری(س) برترین الگو در تمامی ابعاد زندگی فردی، سیاسی و اجتماعی به شمار می رود.

4ـ گسترش ارزش های دینی: عشرت طلبی، مدگرایی و تقلید از فرهنگ منحط غرب از مشكلات زنان در اعصار گذشته بوده است؛ اما پس از پیروزی انقلاب ارزش های دینی، حجاب، حیا، عفت و حجب گسترش یافت و زنان برای حضور در اجتماع از انواع فشار های روانی و امنیتی در امان ماندند.

5ـ نقش تربیتی: اگر زن مسلمان نقش مادری و تربیتی خود را به خوبی انجام دهد نسل آینده نظام، یك نسل سالم، مؤمن و معتقد خواهد بود كه می ‌تواند جامعه دینی را از گزند آفت ‌ها و تهاجمات فرهنگی بیگانگان پاس دارد و همان طور كه امام(ره) فرمودند: «قرآن كریم انسان‌ ساز است و زن‌ ها نیز انسان ‌ساز هستند.»

6ـ آموزش و پرورش: افزایش بار علمی فرهنگی و تبلیغی بانوان و نوآوری ‌های علمی و پژوهشی به عنوان نیمی از افراد جامعه بسیار حائز اهمیت است چرا كه موجبات گسترش و توسعه جامعه اسلامی را فراهم می‌آورد.

7ـ فعالیت‌ های تبلیغی: نقش زنان در فعالیت های تبلیغی و جلوگیری از تحمیل بحران ‌های فرهنگی از سوی دشمنان بسیار مهم نمود پیدا می ‌كند كه می ‌بایست با مخاطب ‌شناسی، پیام رسانی و نیاز سنجی، زنان تحصیل كرده و آموزش دیده، پیام دین را تبلیغ كنند.

8ـ فعالیت‌ های هنری: از آن جا كه زن مظهر جمال خداوندی است و ظرافت‌ های خاص هنری در نهاد آفرینش زنان نهفته شده است؛ لذا فعالیت ‌های هنری زنان می ‌تواند خانواده و اجتماع را در جهت زیبائی بیشتر یاری كند.

9ـ جلوه های ایثار و فداكاری: زنان در طول تاریخ نشان داده‌اند كه برای دست یابی به اهداف والای انسانی و كمال مطلق و برای قرب الهی از هیچ عملی فروگذار نگشته‌اند و در حد توان در خدمت خانواده، همسر و اجتماع بوده‌اند.

11- بینش سیاسی و دینی: بررسی دقیق و هوش ‌مندانه مسائل روز، دشمن شناسی، تحلیل حوادث و آشنایی با تكالیف دینی و سیاسی، رهائی از شبهه زدگی را در پی دارد. كسانی كه به حوادث با دقت و از روی آگاهی و بصیرت بنگرند هیچ گاه به دام شبهات نمی ‌افتند، امام صادق(ع) می فرمایند: (العالم بزمانه لاتهجم علیه الّوابس) بر آگاه به زمان خود افكار آلوده و شبهات هجوم نخواهد آورد.(اصول كافی، جلد1 ص27).

12ـ خنثی ‌سازی توطئه ‌های فرهنگی دشمن: تلاش دشمنان اسلام برای رویاروئی با جوامع اسلامی به صورت‌ های مختلف انجام می‌ شود؛ اما تمركز تلاش‌ ها و شدید ترین حملات به اسلام به صورت تهاجم فرهنگی صورت می ‌گیرد، تا هویت انسانی و اسلامی نیرو های متعهد جامعه را تغییر دهد و آنان را استحاله معنوی و فرهنگی كند. یكی از ابزارهایی كه به عنوان سلاح كارآمد در تهاجم فرهنگی به شمار می آید، استفاده ابزاری از زنان و ترویج فساد، فحشا، لاابالی‌گری و بی ‌حجابی است. در نظام اسلامی ایران زنان به عنوان مقاوم ‌ترین پایگاه در برابر تهاجمات فرهنگی بیگانگان به شمارمی آیند و با تأثیر عمیق تربیتی كه در خانه دارند توانسته‌اند بسیاری از خانواده‌ ها را از گزند تهاجم فرهنگ بیگانه مصون نگه دارند و نیز با پرورش فرزندان پاكدامن، توطئه ‌های دشمنان را خنثی كرده و نسل انقلاب را به سلامت حفظ كنند؛ چرا كه آنان دژ محكم عفت و عصمت ‌اند.

13ـ رعایت حجاب و عفت اسلامی: از اصلی ‌ترین و محوری‌ ترین ویژگی ‌های روحی و اخلاقی زنان رعایت عفت و حجاب اسلامی است كه سایر فعالیت‌ ها بدان ارزش پیدا می ‌كند. بارزترین مشخصه زن مسلمان ایرانی در نظام اسلام، پاكدامنی، عفت، حجاب و رعایت شئونات اسلامی است كه كامل كننده و متمم نقش ‌آفرینی در فعالیت‌ های سیاسی و اجتماعی آنان است.

14ـ الگودهی به زنان كشورهای اسلامی: نظام اسلامی كه با دگرگونی معجزه آسا در اندیشه عملكرد زنان، جوشش، جنبش، حماسه و ایثار، فداكاری و اخلاص را در كالبد فسرده زن احیاء كرد. این قشر بزرگ اجتماع در پرتو عنایات الهی به عنصر فعال، شجاع، آگاه و كارآمد تبدیل گشت و این تحول شگرف انسانی و ایمان بانوان باید مایه عبرت سایر كشورهای اسلامی قرار گیرد تا با الگوپذیری از زن مسلمان ایرانی به آزادی، استقلال و شكوفایی در تمام زمینه‌ های علمی، فنی، آموزشی، هنری و تبلیغی و غیره دست یابند.

راه های موفقیت در تحصیل

سعی کنید در ایام تابستان ، کتابهای علمی و کتابهای مربوط به رشته ی تحصیلی یا شغلی که دوست دارید ، بخوانید و اطلاعات عمومی قوی در هر زمینه ای(مخصوصا”در زمینه های مورد علاقه تان) داشته باشید. مثلا”وقتی کسی از شما پرسید ، می خواهی چه کاره شوی؟ 

۱) سعی کنید در ایام تابستان ، کتابهای علمی و کتابهای مربوط به رشته ی تحصیلی یا شغلی که دوست دارید ، بخوانید و اطلاعات عمومی قوی در هر زمینه ای(مخصوصا”در زمینه های مورد علاقه تان) داشته باشید. مثلا”وقتی کسی از شما پرسید ، می خواهی چه کاره شوی؟ و یا چه رشته ای را دوست داری؟ باید بتوانید ، بی درنگ و با ارائه ی اطلاعات موثق و منطقی ( نه بر اساس حرف عامه ی مردم ) به او پاسخ دهید

۲) با پیش مطالعه ی قبلی سر کلاس درس حاضر شوید. همیشه سر کلاس ، حرفی برای زدن داشته باشید.

۳) با یک روحیه ی فعال و شاداب سر کلاسهای درس شرکت کنید. با همکلاسی های خود رقابت سالم داشته باشید و سعی کنید در یادگیری دروس به هم کنید تا دست آخر خدا هم به شما کمک کند.

۴) با دقت و تمرکز فراوان به درس گوش کنید و هر جایی که ابهامی بود، از معلم خود (نه از دانش آموزان دیگر) بپرسید. نگذارید اشکالات و ابهامات، در ذهن شما انباشته شوند و بزودی تبدیل به یک ضعف علمی بزرگ شوند.

۵) درس هر روز را همان روز در خانه بخوانید و کمی از تمرینهایش را حل کنید.

این کار کمک می کند ، مطلب کاملا”در ذهن شما حک شود ، چون تازه آنرا آموخته اید و یادگیری اولیه، کاملا”در ذهنتان وجود دارد ، پس با یک مرور بلافاصله ،مراحل یادگیری در ذهن را کامل می کنید.

۶) سعی کنید متن کتاب را خوب بخوانید و مثالها و تمرینها را بدون توجه به حل آنها، خودتان حل کنید. (استفاده از حل المسائل ، فقط به افرادی که غیر حضوری درس می خوانند ، توصیه می شود) اگر کسانی که فرصت شرکت در کلاسها و استفاده از معلم و همشاگردیها دارند ،

از حل المسائل ها استفاده کنند ، به جز ضرر(تنبلی ذهن ، عدم تلاش کافی برای یافتن جواب ، کاهش روحیه ی خلاقیت و ارائه ی راه حل های جدید و ابتکاری و…) ، چیزی عایدشان نخواهد شد.

۷) دروس برنامه ی فردا را مرور کنید و همیشه با آمادگی کامل برای امتحان کلاسی یا درس جواب دادن، سر کلاس حاضر شوید.

۸) سعی کنید عادت کنید که شبها زود بخوابید و صبح زود از خواب بیدار شوید تا هیچگاه دیر به مدرسه نرسید.(با این کار هم به همه ی کارهایتان می رسید و هم همیشه سرحال و شاداب و پرانرژی خواهید بود.). بهتر است هر روز صبح حتی اگر شده ۱۰ دقیقه با موسیقی نرمش کنید ، تاثیر اعجاب انگیزی در روحیه ی شما خواهد داشت.

۹) در اوقات فراغت(زنگهای تفریح ، زنگهای بیکاری و…) در مدرسه، دروس را برای یکدیگر توضیح دهید.( این روش بسیار خوبی است برای اینکه بفهمید که خودتان هم درس را فهمیده اید یا نه؟ و هم دیگران از معلومات شما استفاده می کنند، در ضمن این کار باعث می شود احساس خیلی خوبی نسبت به خود و کلاس و درس و مدرسه داشته باشید.)

۱۰) قبل از هر امتحان ، سوالات امتحانی سالهای گذشته ی هر درس را گیر بیاورید و در خانه ، به صورت آزمایشی امتحان دهید.

۱۱) اهمیت شرط معدل(چه در کنکور، چه در شرایط پذیرش مدارس و موسسات مختلف چه در استخدام در ادارات و شرکتهای مختلف و…) کاملا”واضح و آشکار است .

پس سعی کنید با حداکثر معدل ممکن، دیپلم بگیرید. البته این مسئله نباید باعث شود که شما فکر کنید ارزش نمره از فهم و یادگیری دقیق مطلب بیشتر است و دنبال راههای بگردید که به هر قیمتی که شده نمره تان بالا شود، نه!!!

نمره ی بالا همراه یادگیری کامل مطالب ارزشمند است وگر نه دیر یا زود (سر جلسه ی کنکور) دست شما رو خواهد شد!

۱۲) سعی کنید همین الان ، به این مسئله که هدفتان از درس خواندن و ادامه تحصیل و…چیست ، خوب فکر کنید و برای این سوالات پاسخهایی داشته باشید که برای شخص خودتان (نه برای آشنا و در و همسایه و فامیل) قابل قبول باشد ، بعد بر اساس این پاسخها ، اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را بنویسید و برای رسیدن به تک تک آنها دنبال راه حل بگردید.

با این کار، هیچوقت انگیزه ی خود را در طول تحصیلات از دست نخواهید داد و همیشه انرژی لازم برای درس و کار را خواهید داشت.

۱۳) از همین الان(از دوران دبیرستان) ، استفاده از جدول برنامه ریزی را آغاز کنید تا بتوانید مهارتهای مدیریت زمان خود را افزایش دهید.

۱۴) همیشه سعی کنید به تغذیه ، خواب، ورزش و تفریح سالم اهمیت دهید تا بدنتان همیشه سالم و با نشاط باشد ،(شما می توانید یک فعالیت ورزشی مورد علاقه تان را در کنار درستان داشته باشید و آن فعالیت یکی از اوقات تفریح و شادابی شما باشد) زیرا که به تبعیت آن ، ذهن و فکرتان هم همیشه باز و آماده برای دریافت و ثبت اطلاعات ، خواهد بود.

۱۵) یادتان باشد، تست یک وسیله ی آزمایشی است نه آموزشی!

یعنی شما تست می زنید که ببینید مطالب آن درس را خوب یاد گرفته اید و با نکاتی که از متن کتابها بیرون کشیده اید ، می توانید تست بزنید یا نه؟

اول تست نزنید تا بعد با مراجعه به پاسخ تشریحی ، بخواهید نکته ی آنرا یاد بگیرید ، بلکه اول کتاب را در حد عالی بخوانید بعد برای آزمودن معلومات خود تست بزنید .

البته می توانید نکات استخراج شده از تستها را هم به طور کلی یادداشت کنید و بعدا”آنها را مرور کنید.

آیلر قزل

منبع:اینترنت

برنامه ریزی برای آموزش انشا

آزمون تصویری زبان یا pslt  و آزمون زبان نوشتاری دو ابزار هنجار مرجع هستند که در آن دانش آموزان باید نمونه های نوشتاری خود را ارایه کنند.

در آزمون تصویری زیان pslt  دانش آموزان داستانی را درباره تصویر یک پسربچه در حال بازی می نویسند. بخش هایی از نوشته دانش آموز مثل تعداد کلمات، تعداد جملات، صحت ترکیب و میزان انتزاعی بودن جملات مورد ارزیابی و قضاوت قرار گرفته و با نمرات هنجار مقایسه می شوند.

 در آزمون زبان نوشتاری از دانش آموز خواسته می شود نمونه ای از نوشته خود را درباره شرایط کارتونی که ماجرایی فضایی را دنبال می کند ارایه دهند. از طریق ارزیابی نوشته دانش آموزا به خزانه واژگان و رشد توانایی دانش آموز در پاراگراف بندی، نحوه شروع و خاتمه متن و غیره نمراتی داده می شود. دانش آموزانی که در این آزمون ها نمرات پایینی دریافت کنند احتمالا به آموزش بیشتری نیاز دارند و واجد دریافت آموزش جبرانی هستند.

انشا را اینگونه به کودکان ناتوان یادگیری آموزش دهیم

چه مداخلاتی در رفع مشکلات انشا موثر هستند؟

برخی معتقدند که آموزش جنبه های مکانیکی نوشتن باید حذف شود،  چون مانع بروز خلاقیت دانش آموزان می گردد. در واقع آموزش نوشتن باید به نحوی باشد که افراد را تشویق کند تا عقایدی که میخواهند را بازگو کنند و در عین حال جنبه های اساسی نوشتاری را نیز فراموش نکنند .زیرا این جنبه ها برای برقراری یک ارتباط روشن و صریح ضروری است .برنامه ها باید ابعاد خاصی از دستور زیان را آموزش دهند .به طور کل مهارت های مکانیکی نیابد بر آموزش ارتباط برقرار کردن به وسیله نوشتار سایه افکند.

یکی از رویکردها در زمینه آموزش نوشتن این است که دانش آموزان در ابتدا باید تصاویری را از روزنامه ها و مجلات ببرند و برای هریک از تصاویر بریده شده عنوانی بنویسند. در مرحله بعد معلم آن ها را راهنمایی می کند که هر تصویر را با یک جمله توصیف کنند. سپس این دانش آموزان باید مطالب توصیفی دو جمله ای بنویسند. که در این مرحله است که به آن ها قواعد نگارشی و دستور زبان نشان داده می شود. و در مرحله چهارم کودکان برای تصویرها توصیف های سه جمله ای یا طولانی تر می نویسند. البته ضرورتی ندارد که جملات نوشته شده حتما به یکدیگر ارتباط داشته باشند. در مرحله پنجم از آن ها خواسته می شود که  به طور موضوعی مطلب بنویسند.

بر اساس تحقیقات انجام شده در مورد نوشتن میتوان توصیه های چندی را درباره آموزش ارایه داد.

دانش آموزان باید آنچه را می خواهند بنویسند ابتدا برنامه ریزی کنند. برنامه ریزی می تواند نکته برداری ساده تا تهیه نمودارها یا خلاصه ها را دربر بگیرد.

دانش آموزان باید برنامه هایشان را به مواد نوشتاری تبدیل کنند. این کار باید عمدتا بر تبدیل یک کار نوشته شده به یک پیش نویس متمرکز باشد.

دانش آموزان باید آنچه را که نوشته اند ویرایش کنند. ویرایش باید از طریق خواندن دوباره آن صورت گیرد تا ببینند آنچه را که می خواسته اند به زبان بیاورند بیان کرده اند یا نه. سپس اشکالات آن را رفع کنند.

شش اصل که متخصصان به منظور جلوگیری از مشکلات نوشتاری مد نظر قرار داده اند:

ارایه آموزش نوشتاری موثر

ارایه آموزش نوشتاری به منظور رفع نیازهای فردی کودکان با ناتوانایی یادگیری

مداخله زودهنگام و انجام تلاش مداوم و منسجم در بهبود مهارت های نوشتاری کودک

داشتن این تفکر که همه کودکان نوشتن را می آموزند.

شناسایی و توجه به موانع تحصیلی و غیر تحصیلی نوشتن و موفقیت های تحصیلی

استفاده از ابزارهای فناوری برای بهبود عملکرد نوشتن.

در مداخله ی آموزش بیان نوشتاری به دانش آموزان آموزش داده می شود که چگونه سر سطر هر پاراگراف بنویسند، چگونه از جملات موضوعی استفاده کنند، چگونه مجموعه ای از حوادث را توصیف کنند و چگونه تولیدات نوشتاری خود را بر اساس انواع ویژگی های نوشتاری ارزیابی کنند.

انشا را اینگونه به کودکان ناتوان یادگیری آموزش دهیم

ایجاد راهبرد خودتنظیمی   

در این رویکرد معلمان راهبردهایی را برای برنامه ریزی یا بازبینی متنها آموزش می دهند. آن ها رویکردهای خودگردان شامل: هدف گذاری، خودنظارتی ، خودآموزی و خود تقویتی را آموزش می دهند. معلمان می توانند با استفاه از ایجاد راهبرد خود تنظیمی راهبردهایی از قبیل برنامه ریزی، سازمان دهی نوشتن، ویرایش و بازبینی را تعلیم دهند. همچنین می توانند نوشتن حروف بزرگ، سازمان دهی، نقطه گذاری و هجی کردن را تعلیم دهند.

دانش آموزان هنگام نوشتن راهبردهای زیادی را فرامی گیرند بعضی از این راهبردها عبارتند از:

جمله نویسی: دانش آموزان می آموزند چگونه جملات ساده،  مرکب، و پیچیده تشخیص دهند.

پاراگراف نویسی: دانش آموزان می آموزند چگونه ایده ها را خلاصه کنند،  یک دیدگاه را انتخاب کنند و برای ساختن یک پاراگراف کامل عقایدشان را پشت سر هم قرار دهند.

تصحیح کردن: دانش آموزان می آموزند چگونه نوشته های خود را اصلاح کنند و اشتباهات خود را در متن پیدا کنند.

موضوع نویسی: دانش آموزان میآموزند چگونه یک موضوع پنج پاراگرافی بنویسند.

تقویت

این موضوع کاملا تایید شده است که پاداش دادن بر عملکرد نوشتاری دانش آموزان تاثیر مثبت دارد. هرچه معلمان نوشتن کلمات را بیشتر تقویت کنند،  دانش آموزان کلمات بیشتری را می نویسند. هنگامی که به استفاده بیشتر از افعال اقدامی پاداش داده می شود،  دانش آموزان افعال بیشتری را در نوشته هایشان به کار می برند (دویدن چرخیدن و پرتاب کردن افعال اقدامی هستند، اما فکر کردن و خواستن جز این افعال نیستند) هنگامی که به کار بردن کلمات متنوع تقویت شود،  دانش آموزان در نوشته هایشان واژگان بیشتری به کار می برند. با وجود این تقویت بخشی از نوشتن بر عملکرد بخش های دیگر تاثیر ندارد. بنابراین سیستم پاداش دهی باید به گونه ای باشد که در بهبود ابعاد گوناگون نوشتن تاثیر بگذارد.

دستور زبان داستانی

دستور زبان داستانی یکی از فنون موثری است که نقش ارزنده ای در کمک به دانش آموزان با ناتوانایی های یادگیری در نوشتن انشاهای بهتر دارد. روش دستور زبان داستانی به آموزش اجزای اساسی داستان (یا یک مقاله) به دانش آموزان و دادن یک چهارچوب به آن ها به عنوان بخشی از مرحله برنامه ریزی که در نوشتن آثارشان به کار می بند گفته می شود. این روش رویه نوشتن را تسهیل می کند. این روش از نظر اجرایی ساده است و به دانش آموزان در تولید آثار نوشتاری با کیفیت بالا کمک می کند.

فنون شناختی-رفتاری

طرفداران رویکردهای شناختی – رفتاری ناتوانایی یادگیری اغلب توصیه می کنند که معلمان هنگام تدوین برنامه های آموزشی برای بهبود نوشتن روش های مختلف مانند دستور زبان داستانی، ویرایش به کمک همسالان و خود ارزیابی را با هم ترکیب کنند. خودارزیابی و خود نظارتی تکنیک های موثری هستند. زمانی که دانش آموزان درباره نوشته هایشان بازخورد دریافت می کنند نوشته های آن ها به طور شگفت انگیزی بهبود پیدا می کند.

همان طور که گفته شد دانش آموزان با ناتوانایی یادگیری اتواع مشکلات را در دستخط نوشتن املا و عبارات نوشتاری دارند .تمرین های آموزش موثر در دستخط بر سرمشق دهی معلمان و تمرین دانش آموز تاکید می کند. در مقالات بعدی به مشکلات املانویسی دانش آموزان خواهیم پرداخت

توجه :

حتما نظرات خود را زیر هر انشابنویسید تا ما نیز بیشتر برای شما انشا در سایت قرار بدهیم .باتشکر

برای دیدن سایر انشا ها بر روی هر کدام از موضوعات زیر کلیک کنید :

.

علل ضعف دانش آموزان در انشاء نویسی

انشاء فرزند اندیشه است، فعالیت ذهنی بسیار پیچیده ای است که به مراتب از خواندن دشوارتر است. نوشتن در گرو خلاقیت ذهنی و مستلزم تخیل و تفکر و رشد و فهم آدمی است.

به گزارش وبلاگ گروهی از دانشجویان تربیت معلم شهید پاکنژاد یزد، درس انشاء یکی از مواد مرتبط با ذهنیت وخلاقیت ذهنی، تصویرسازی و صحنه آفرینی است. اهمیت آن در برنامه های درسی دوره های مختلف به قدری است که می توان آن را زمینه ساز یادگیری خلاق عادت به تفکر، تأمل و تدبر دانست. به ویژه آن که بیشتر

پژوهش ها ارتباط میان درس انشاء و عادت مطالعه را مورد تأیید قرار داده اند.پایه و اساس هر نوشته ای حروف و جملاتی است که در مدارس آموزش داده می شود. درس انشاء یکی از مفیدترین ابزارهای آموزش نوشتن است.

انشاء از نظر کاربردی در زندگی دانش آموزان نقش بسزایی دارد، زیرا بخش بزرگی از ارتباطات در محیط مدرسه و خارج از آن از طریق نوشتن فراهم می شود.دانش آموزان به وسیله انشاء می توانند با ترکیب کردن آموخته های خود اثری نو به وجود آورند و از آن لذت ببرند. ساعات انشاء باید برای معلمان و دانش آموزان خوشایند و دلپذیر باشد.

انشاء می تواند به دانش آموزان نیروی ابتکار و ابداع بدهد. پس به وسیله انشاء دانش آموزان می توانند از استعدادهای نهفته خویش اطلاع حاصل کنند و بتوانند استعدادهای بالقوه خویش را شکوفا کنند.

وقتی به نوشته های دانش آموزان توجه می کنیم معلوم می شود که آنان در نوشتن مشکل دارند و نمی توانند مکنونات قلبی خویش را آن طور که باید با قلم وصف کنند

. در سایر دروس که وابسته به انشاء و هنر نویسندگی دانش آموزان است، شاید علل ضعف بر اثر مشکلات درس انشاء باشد و اگر از خود دانش آموزان علت پرسیده شود، چنین اظهارمی دارند که بحثها و فرمول هایی که در کلاس توسط معلم ارایه می شود را متوجه نمی شویم. وجود چنین مشکلی دلالت بر مشکل اصلی و ضعف اساسی در ماده درسی انشاءاست.

چرا انشاء در جایگاه واقعی خود قرار نگرفته است؟ چرا عادت به مطالعه از سوی والدین و معلمان در میان کودکان و نوجوانان برانگیخته نمی شود؟ آیا موانع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی سد راه این مسأله است؟ یا عادت ها و قراردادهای نادرست نظام آموزشی در بها ندادن به این مفهوم موجب بروز چنین پدیده ای شده است.

کمتر کودک یا نوجوانی می توان یافت که خود انگیزه و توانایی نوشتن داشته باشد، در این صورت یا وجود چنین ماده ای در برنامه های تحصیلی زیادی است یا جذابیت خلاقی که باید زمینه ساز درسی باشد، نادیده انگاشته می شود. چرا هنوز تعداد زیادی از دانش آموزان حتی در دوره های تحصیلی بالاتر به احتمال زیاد در جمله نویسی ناتوان هستند؟ از همه مهمتر این که به چه علت در نظام آموزش متوسطه درسی مستقل به نام انشاء گنجانده نشده است؟

آیا صرفاً اختصاص دادن چهار یا پنج نمره از درس زبان فارسی (آیین نگارش) آن هم در حد بسیار ساده جبران این همه کمبود را می کرد؟با اینکه در تمامی مواد درسی و دوره های تحصیلی درس انشا کاربرد دارد، اما متأسفانه چندان جایگاهی برای خود پیدا نکرده است، و تنها در درس آیین نگارش یا دستور زبان فارسی حدود پنج نمره و آن هم با عنوان نگارش در نظر گرفته شده است و می توان گفت که در این مورد نیز بیشتر دبیران مدارس سلیقه ای عمل می کنند. دانش آموزان حتی از نوشتن یک نامه معمولی یا در تنظیم یک تقاضا عاجز هستند، این امر نشانگر ضعف در انشاء یا آشنایی با دستور زبان فارسی است.درک نکردن معنی و مفهوم لغات، ضعف پایه تحصیلی دانش آموز، مطالعه نکردن کتاب های غیردرسی، کم توجهی مسئولان، نبود کتاب درسی ویژه انشا و در بعضی از مدارس و مناطق کمبود کتاب های غیردرسی و بالابودن قیمت آن و ناتوانی عده ای از دانش آموزان در خرید کتاب از عــمده مـشکـلات درس انشاء و علل ضعف دانش آموزان در این درس است.حتی راهنمایان تعلیماتی و مسئولان آموزشی در بازدیدهای خود از آموزشگاه ها کـمتر بـه درس انشا توجه کرده اند.

انواع انشاء

انشا را از نظر طرح موضوعات مختلف به چهار نوع تقسیم کرده اند انشاء وصفی ، انشاء نقلی ، انشاء تحقیقی ، نامه نگاری.

۱-انشاء وصفی : وصفی از کلمه وصف است ، یعنی تعریف کردن کسی یا چیزی یا صحنه ای است که شخص درباره چیزهایی که مشاهده می کند و در محیط خود می بیند قلم فرسایی کرده و آنها را چنانکه هست توصیف کند در این نوع انشا لازم است که نویسنده تمام خصوصیات آنچه را که دیده یا می بیند با دقت در نظر بگیردتا به خوبی از عهده وصف آن برآید مانند یک نفر نقاش که کیفیت و چگونگی اشیاء را نقش می کند، شخص نویسنده آن ها را مجسم می سازد .

تمام اشیایی که در محیط خود می بینیم ممکن است موضوع انشا وصفی قرار گیرد مانند : تخته سیاه ، میز ، صندلی ، اتاق ، مدرسه ، خانه ، مناظر طبیعی مانند : بهار ، پاییز ، جنگل ، دریا ، صحرا ، طلوع ، و غروب آفتاب ،خورشید و ماه هم چنین وصف دوستی که با او مصاحبت و مجالست داریم و غیره . در این نوع انشاء ابتدا از کلیات یعنی قسمت های مهم شروع کرده و به جزئیات ختم می دهیم مثل یک نفر نقاش که ابتدا حد و محیط و کادر کار خود را ترسیم پس از آن به جزئیات می پردازد.

۲-انشاء نقلی : نقلی ازکلمه‌ نقل است، و نقل یعنی بیان کردن سخن یا قول کسی برای دیگران ، یاشرح‌وحکایت نمودن‌کلیه‌یا خلاصه‌ای از‌تاریخچه ‌زندگی‌وسرگذشت کسی.

پس موضوعی که به نقل و بیان سرگذشت کسی یا زندگی نامه برخی از اشخاص مربوط است ، آن را موضوع نقلی می گویند . مثل این موضوع : «خلاصه ی زندگی حضرت امام حسین ( ع ) را بنویسید » یا : «امیر کبیرکه بود و چه خدماتی به کشور ایران نمود ؟ »

در این قبیل انشاء ها باید قبلاً برای خواندن کتاب های مناسب و دست یافتن به منابع و مآخذ، آگاهی هایی به دست آوریم و سپس به نوشتن انشا بپردازیم.

۳-انشاء تحقیقی : اگر بخواهیم درباره ی حقایق و واقعیات‌برخی از مسایل زندگی از قبیل : مسائل شخصی ، اجتماعی ، علمی ، ادبی ، فرهنگی ، سیاسی ، مذهبی ، اقتصادی ، صنعتی و کشاورزی و…تحقیق نماییم و نتیجه تحقیقات و بررسی های خود را به وسیله نوشتن به دیگران گزارش دهیم، این نوشته را انشای تحقیقی می نامند. مثال این موضوع «در مکتب های سیاسی جهان تحقیق کنید و بنویسید که کدامیک از این مکتب ها می تواند متضمن سعادت جوامع انسانی باشد » یا مثل این موضوع «با توجه به وضع اقتصادی و امکانات صنعتی و کشاورزی کشورمان ایران ، تحقیق کنید که آیا صنعت برای کشورمان بیشتر ضروری است یا کشاورزی یا هر دو ؟»

۴-نامه نگاری : نامه نگاری یا مکاتبه نیز مانند انشا نویسی ، با اهمیت ترین و ضروری ترین هنری است که باید آن را یاد گرفت و با فراگیری این هنر ارزنده ، بر ارزش های انسانی و اجتماعی خود افزود . موضوع نامه نگاری نوعی از انشا است که انسان مقاصد خود را به اشخاص یا به هیات ها می نویسد . نامه نگاری را به دو قسمت متمایز تقسیم کرده اند:

۱-نامه های خصوصی که به دوستان و آشنایان و افراد خانواده و بزرگتران و غیر اینان نوشته می شود.

۲-نامه هایی که به هیات ها یا ادارات ، بنگاه ها ، شرکت ها و وزارتخانه ها نوشته می شود.

دلایل ضعف انشاء

- اختصاص دادن ساعت درس انشاء به سایر دروس در بعضی از مدارس در ضعف انشای دانش آموزان تاثیر دارد.

- نبودن ملاک استاندارد برای تصحیح و نمره گذاری انشاء در ضعف انشاءنویسی دانش آموزان مؤثر است.

- ضعف روخوانی فارسی در مشکل انشاءنویسی تأثیر دارد.

- نشناختن حروف توسط بعضی از دانش آموزان در ضعف انشاء تأثیر گذاشته و موجب می شود دانش آموزان از همان ابتدا نتوانند در این درس پیشرفت کنند.

- ضعف دانش آموزان در درس جمله نویسی پایه دوم، در ضعف انشا نویسی‌پایه ها ی بعدی تأثیر بسزایی دارد.

- کم سوادی و بی سوادی برخی از والدین

- نهادینه نشدن فرهنگ مطالعه کتاب های غیر درسی

- تکلم معلمان مناطق دوزبانه به زبان محلی و بومی

- تکراری بودن موضوعات

- فقدان معیار مناسب ارزشیابی

- عدم فعالیت و برنامه ریزی معلمان در کلاس

- مناسب نبودن موضوعات با خصوصیات رشدی و ذهنی فراگیران

- اطلاع نداشتن فراگیران از روش های انشاء نویسی.

مشکلات نوشتن انشاء در دوره ابتدایی

- نداشتن مطلب

- توسعه نیافتن کتابخانه دبستان و کلاس

- شرکت ندادن بچه‌ها در مجالس عمومی،سخنرانی، گردش ها و بازدیدهای علمی سطح آگاهی آنها را کاهش می‌دهد .

- فراهم نکردن زمینه‌های مساعد و واقعی برای اجبار به نوشتن مانند شرکت در تهیه روزنامه‌دیواری،نوشتن نامه و دادن پیام کتبی به خانواده

- کمبود گنجینه لغات کودکان

- نیاموختن کلمات هم خانواده،متشابه و متضاد و افزایش لغات دانش آموزان

- فقدان آشنایی به سبک و الگوی خاص که بهترین نمونه‌ همان متون کتاب های فارسی است.

- عدم تطابق موضوع انشاء با سن و فهم و علاقه کودکان

- نبود توانایی در ترکیب کلمات و بیان احساس فکر

- عدم آشنایی دانش‌آموز با چگونگی شروع انشاء

پیشنهادات

۱-داستان نویسی با کلمات مرتبط

۲-ادامه دادن متن بصورت داستانی

۳-نوشتن داستان برای یک تصویر

۴-جایگزینی کلمه به جای کلمات یک متن و بازنویسی متن مورد نظر

۵-تاکید بر افزایش مطالعه کتب غیر درسی مفید

۶-آشنایی فراگیران با کتب غیر درسی و انواع سبک ادبی

۷-آموزش نامه نگاری به فراگیران

۸-آموزش انواع مکالمات شفاهی به فراگیران

۹-تعریف معیارهای مناسب برای ارزشیابی.

۱۰-نوشتن داستان نقاشی خود توسط فراگیران.

۱۱-نوشتن یک متن ساده نمایشنامه توسط فراگیران و اجرای آن در زنگ هنر.

۱۲-ساعات درس انشا در برنامه هفتگی مدارس افزایش یابد.

۱۳-دبیران ادبیات برای شرکت در دوره های کارآموزی و تقویت بنیه علمی در زمینه نگارش و دستور زبان فارس تشویق شوند.

۱۴-تشویق بیشتر و دادن اختیار به مدیران و دبیران تا در صورت احساس ضعف درس انشا کلاس تقویتی تشکیل بدهند.

۱۵-برگزاری مسابقات نوشتاری در مدارس و تشویق دانش آموزان برای شرکت در این مسابقات.

۱۶-نوشتن انشا در کلاس صورت حتی اگر ۳ الی ۴ سطر هم باشد.

۱۷-بعد از نوشتن انشا ، یکی یکی از دانش آموزان بخواهیم تا انشای خود را بخوانند.

۱۸- چون پرورش تخیل در کودکان خیلی قوی است و به داستان های خیالی و فضایی علاقه فراوان دارند بنابراین سعی شود موضوعات انشا به صورت داستانی انتخاب شود.

۱۹- برای دانش آموزان قصه ای بخوانیم بعد از آنها بخواهیم خود را به جای یکی از شخصیت های قصه قرار دهند و برای ما قصه شنیده را خلاصه نویسی نمایند.

۲۰-تمامی موضوعات فصل ها را می توانیم در قالب داستان و به زبان بسیار ساده و کودکانه شروع و ادامه دهیم.

نتیجه گیری

نکته مهمی که معلمان در زنگ انشا باید مدنظر قرار بدهند ، نوشتن انشاء در کلاس و در حضور معلم است نه در منزل . اگر این روند در مدارس پیگیری شود ، دانش آموزان در پایه های بالاتر نوشته های قوی خواهند داشت و این قدرت نوشتاری باعث پیشرفت تحصیلی نیز خواهد شد.شیوه داستان نویسی و داستان گویی می تواند از بهترین روش های آموزش انشاء در دوره ابتدایی باشد .

در صورتی که روش داستان نویسی توام با علاقه و دقت دانش آموزان شود ، مناسب ترین شیوه نگارش انشا بوده و قوه تخیل و گنجینه لغات آنها را بالا برده و در جهت پیشرفت تحصیلی نیز در بلند مدت موثر خواهد افتاد.

منابع

حسینی نژاد ، سیدحسین ، انشا ، دیدگاه ها و روشها ، انتشارات لوح زرین ، چاپ چهارم ۱۳۸۲

حاجی آقالو ، عباس ، مزاحم ها و مراحم  های درس انشا ، انتشارات لوح زرین ، ۱۳۸۰

روش تدریس فارسی دوره ابتدایی , ویژه دانشجویان مراکز تربیت معلم ، ۱۳۸۵

مجله رشد آموزش ابتدایی ، ماه های دی و بهمن ۱۳۸۲

سخنان ارائه شده از استاد دانشگاه و تجربیات خودم در کلاس درس

تهیه کننده: عباس عامری هفتادر