تربیت هنری (نقاشی)
دیباچه
هنر ، از الفاظی است كه در طول زمان با معانی گوناگون همراه بوده است. در لغت نامه ی دهخدا به معنای علم ، معرفت ، دانش ، فضل و فضیلت، فرزانگی ، كمال كیاست و بالاخره به معنای فراست و زیركی نیز آمده است.
هنر، در اندیشه ی دینی ، درك یك حقیقت آرمانی است كه در هنرمند ، دغدغه ی شدن را ایجاد می كند. هنرمند فاصله بین بودن و شدن را درك می كند و برای طی این فاصله به تلاشی عمیق می پردازد، تا چگونه شدن را متجلی سازد.
* جایگاه و نقش هنر در برنامه ی درسی دوره ابتدایی
هنر یك از مواد درسی دوره ی ابتدایی است كه در جدول درسی پایه های اول و دوم ابتدایی ، هفته ای دو ساعت و در پایه های سوم ، چهارم و پنجم یك هفته یك ساعت و یك هفته دو ساعت به آن اختصاص داده شده است.
«تربیت هنری» را به پنج موضوع كلی می توان تفكیك كرد كه عبارت اند از :
1- زیبا شناسی 2- ارتباط با طبیعت 3- آشنایی با تاریخ هنر 4- تولید محصول هنری 5- نقد هنری
این مباحث ، مهم ترین عناصر آموزش هنر از دوره ی ابتدایی تا دانشگاه هستند و بنابر سطح آموزش و متناسب با سنین آموزشی ، باید مطرح شوند.
1- زیباشناسی : از آن جا كه هنر مبتنی بر شناخت زیبایی و آفرینش زیبایی است ، خلاقیت ، ابداع و آفرینش یك اثر زیبای هنری ، جز با شناخت مفهوم جمال و زیباشناسی میسر نمی شود.به تعبیری ، مفهوم تربیت هنری كه به هنر خلاق مربوط می شود می تواند به فرایند رشد تیزبینی سرعت ببخشد و حساسیت فرد را نسبت به زیبایی افزایش دهد. زیبایی ها ، چه آن ها كه در نمایشگاه طبیعت اند و چه آن ها كه محصول فكر و ذوق انسان اند ، از دیدگاه اسلام محبوب و مطلوب اند و همه ، مستند به خدا هستند. پس ، از اولین قدم ، آشنا كردن كودكان با زیبایی های محسوس موجود در طبیعت باعث تقویت حس زیباشناسی و زیبادوستی در آن ها می شود و آن ها را از زشتی ها دور می كند.
2- ارتباط با طبیعت: طبیعت با همه ی اجزاء و در همه ی نشانه هایش زیباست، طبیعت برای همه زیباست. كودك ، جوان و پیر ، روستایی و شهری ، عالم و هنرمند و ... همه و همه ، طبیعت را دوست دارند و آن را در نهایت كمال ، می شناسند.
آمیختگی با طبیعت و تاثیر پذیری از آن ، در زندگی و آثار انسان هویداست. ساخته های بشری از آغاز تاكنون از طبیعت الهام گرفته اند. انسان با دقت در محیط پیرامون خود ، به نكات و ظرایفی دست یافته و توانسته است به اختراعات و ابداعات تازه ای دست یابد. پس ، توجه به طبیعت و دقت در مشاهده ی آن و دیدن آن چه در اطراف ماست، بر یادگیری و تجربه های ما تاثیر بسیار مهمی دارد.
شناخت پدیده های طبیعی و پرورش حساسیت حواس ، زمینه ی مناسبی را برای فعالیت هنر ایجاد می كند و ایجاد حساسیت و شناخت در ذهن كودكان ، زمینه های رشد و خلاقیت را فراهم می آورد. و باعث لطافت بیشتر روحیه ی آنان می شود.
3- آشنایی با تاریخ هنر: در جریان تربیت هنری ، كودكان با فرهنگ و هنر ایرانی آشنا می شوند. آن ها آثار هنری و تاریخی و نیز آداب و رسوم و سنت های پسندیده ی كشور خود را در قالب آشنایی با میراث فرهنگی و هنری ایران می شناسند. میراث فرهنگی كه گنجینه ای از دانش ها ، مهارت ها ، فنون ، عواطف ، زیبایی ها و هنرهاست، می تواند ما را آموزش دهد، الهام بخش اندیشه و كار هنری ما و آیندگان مان باشد و نیز ، به ما در رسیدن به ایده ها و آثار جدید علمی و هنری كمك كند.
4- تولید محصول هنری : كودكان تخیلات (دنیای خیال) خود را با استفاده از ابزار و مواد گوناگون به صورت اثر هنری ارائه می كنند. آن ها در فرایند فعالیت هنری، راه های مناسب تری را كشف می كنند و علاوه بر عرضه محصولی تازه ، به بیان هنری نیز دست می یابند، بدین ترتیب، بین ابزار ، اشیا ، تفكرات ، احساسات و تخیلات خود ارتباطی تازه برقرار می سازند و به پدیده ها و اشیای پیرامون خود ، نگاهی متفاوت پیدا می كنند. این گونه است كه كودك با انواع صورت ها خیالی دیداری ، شنیداری و ... خیال پردازی می كند و با ابتكار خود ، به ابداع و خلق آثار تازه ای دست می زند. بنابراین ، به منظور ایجاد فرصت برای بروز خلاقیت در كودكان ، باید آن ها را در یافتن راه مناسب بیان هنری آزاد گذاشت و از دادن الگوها ، نقش ها ، رنگ ها و حركتهای از پیش تعیین شده ، اجتناب كرد.
5- نقد هنری: در پایان هر فعالیت هنری لازم است كودكان را تشویق كنیم كه در باره ی فعالیت و اثر هنری خود توضیح دهند و دانش آموزان دیگر نیز آن چه را می بینند ، بیان كنند، به این ترتیب ، مقدمات آشنایی با نقد و تجزیه و تحلیل هنری فراهم می شود. توصیف موضوع و داستان كار عملی و نیز شیوه ی اجرای آن توسط دانش آموز، مهم ترین بخش از وارد شدن به حوزه ی نقد هنری است. البته مسئله ی مهم این است كه بیش از هر چیز ، نكته های مثبت و پسندیده ی فعالیت ها و آثار هنری دانش آموزان مورد تشویق قرار گیرد.
اهداف برنامه ی درسی هنر
اهداف این برنامه درسی ، هم سطح با اهداف بخش فرهنگی و هنری ، در سه حوزه ی دانش ، مهارت و نگرش تدوین شده اند اما از آن جا كه هیچ مهارتی بدون دانش و آگاهی ایجاد نمی شود و هیچ فعالیتی بدون انگیزه و خواست انجام نمی پذیرد، تفكیك كامل این سه حوزه نیز امكان پذیر نیست. تفكیك صوری این حوزه ها از یك دیگر فقط برای سهولت طراحی قسمت های دیگر برنامه انجام شده است.
اهداف حوزه ی دانش
1- آشنایی با طبیعت به عنوان منبع الهام آفرینش های هنری
2- آشنایی با رشته های هنری (نقاشی ، كاردستی ، تربیت شنوایی ، قصه گویی و نمایش)
3- آشنایی مقدماتی با ابزار و مواد هر یك از رشته های هنری
4- آشنایی با میراث فرهنگی و هنری
اهداف حوزه ی مهارت
1- توسعه ی مهارت های حسی
2- توسعه ی مهارت های گفتاری
3-توسعه ی مهارت های حركتی برای كاربرد مواد ، ابزار و فنون ساده ی هنری
4- توسعه ی قابلیت ها ی تفكر
5- توانایی بیان افكار و احساسات در قالب های هنری
6- توسعه ی مهارت های اجتماعی
اهداف حوزه ی نگرشی
1- توجه به زیبایی ها و پرورش حس زیباشناسی
2- تمایل به ابراز افكار و احساسات
3- توجه به توانایی های خود و كسب اعتماد به نفس
4- علاقه به كاوشگری و كسب تجربه در رشته های مختلف هنری
5- توجه به حفظ آثار هنری و میراث فرهنگی
6- تمایل به برقراری ارتباط و مشاركت در فعالیت های گروهی
نقاشی
نقاشی فعالیتی آشنا و عادی است كه بر رشد ذهنی بچه ها تاثیر زیادی دارد. كودكان به نقاشی علاقه دارند و با هر چه در دسترس شان باشد، طرح هایی می كشند كه متناسب با سن و روحیه ی آن هاست. این طرح ها به مرور و با رشد كودك ، كامل تر می شوند و برای ما ، مفهوم روشن تری پیدا می كنند. یك جنبه ی كشیدن نقاشی ، بازی و سرگرمی و جنبه ی دیگر آن ، رشد و تكامل ذهن و پیشرفت توانایی است. كودكان عواطف درونی خود را كه برای ما دست نیافتنی هستند، در نقاشی هایشان نشان می دهند.
با تایید و تشویق كارهای هنری كودكان ، می توان اعتماد به نفس آن ها را تقویت و شوق تجربه های بعدی را در آنان ایجاد كرد. لذت نقاشی كردن و ساختن چیزی ، برای كودك به معنای مفید ،سازنده ، توانات و مبتكر بودن است و تاثیر مهمی بر ذهن او می گذارد؛ به همین دلیل ، در فعالیت هایی چون نقاشی به هیچ وجه نباید از الگو یا مدل استفاده كرد. بچه ها باید آزادانه در مورد موضوع فكر كنند و ایده ی خود را در حد توانایی شان اجرا كنند تا از درون ارضا شوند . با توجه به این دیدگاه ، نقاشی كودكان جنبه ی تربیتی دارد نه آموزشی.
ویژگی های نقاشی كودكان
نقاشی پلی برای برقراری ارتباط با درون كودكان است. آن دنیای شخصی خود را می آفرینند و واقعیت ها را همان گونه كه می دانند و می شناسند ، می كشند. در واقع آن ها نه فقط آن چه را می بینند ؛ بلكه آن چه را از جهان پیرامون درك می كنند ، می كشند، به همین دلیل نقاشی ها با تصویر بزرگسالان متفاوت است.
در نقاشی كودكان ، گاه تنه ی درخت زرد ، آسمان صورتی ، گربه قرمز و صورت انسان بنفش می شود. احساس كودك به هر چیز رنگ تازه ای می دهد ؛ به همین دلیل ،معلم می تواند از دانش آموزان بخواهد كه هر یك مثلاً خانه ، درخت ، گربه و مورچه و ... ذهنی خود را بكشند و آن را به هر رنگی كه در ذهن مجسم كرده اند، نشان دهند.
تلفیق چند فضا یا مكان در یك نقاشی ،نمایش درون خانه ها و كشیدن اشیای و آدم های پشت دیوار و ... ،نشان دادن چند اتفاق پیاپی به صورت هم زمان ، ترسیم اشیاء و موجودات به شكل جدید و غیر عادی ، به تصویر كشیدن اشیاء و موجودات به شكل های عجیب (مانند كشیدن درختان اطراف جاده به صورت خوابیده یا نمایش دادن چهار پایه ی میز از چهار طرف آن) ، رنگ آمیزی به شیوه ی غیر واقعی ، تغییر اندازه ها (كودك آن چه را می شناسد و بهتر درك می كند ، بزرگ تر و اهمیت تر می كشد) و ... از ویژگی های كار كودكان هستند كه همراه با تغییرات جسمی و روحی كودك ، به تدریج از بین می روند.
عواطف و افكار كودكان از طریق تغییر شكل ها و رنگ ها ،جابه جایی عناصر ، بزرگ و كوچك كشیدن موضوعات به دلخواه و ... نمایش داده می شود. تمایل به كشیدن تصاویر نزدیك به واقعیت در كودكان، متفاوت است گاه زودتر و گاه دیرتر به وجود می آید.
در پایه های اول ،دوم و سوم ، ذهن كودكان در ایجاد تصاویر شخصی خلاق است؛ از این رو ،معیار سنجش موفقیت معلم در ارائه ی روش صحیح كار این است كه كودكان از یك موضوع، تصاویر متنوعی بسازند. اگر هر یك از آنان خانه ، زنبور ، درخت ،گل ، فیل ،ماهی و ... ذهنی خود را بكشد ،مشخص می شود كه مدل یا سلیقه ی خاصی به آن ها تحمیل نشده است؛ یعنی معلم آنان را آزاد گذاشته و به سوی تصاویر درونی هدایت كرده است.
در هیچ شرایطی برای كودكان شكلی نكشید ، رنگ انتخاب نكنید ، الگو یا مدل نقاشی ارائه ندهید بلكه تنها به آن ها كمك كنید تا تصویرهای ذهنی جالب و تازه ای بكشند و آن ها را رنگ آمیزی كنند تا خلاقیتشان پرورش یابد.
ویژگی های نقاشی كودكان در پایه های اول و دوم
1- شكل های آن ها اغلب با شكل های دانش آموزان پایه های بالاتر متفاوت است.
2- شكل هایی را كه در كشیدن آن ها مهارت دارند ، به طور مرتب در كارهایشان تكرار می كنند.
3- برای كشیدن انسان ، خانه ، درخت ، پرنده یا ماشین ، شكل های زیادی اختراع می كنند.
4- اشیاء را همان طور كه می شناسند و احساس می كنند ، می كشند.
5- اشیائی را كه به نظر آن ها مهم تر است یا شناخت بیشتری از آن ها دارند، بزرگ تر می كشند و آن چه كوچك كشیده شده یا حذف می شود به نظر آن ها مهم یا لازم نیست.
6- اشیاء یا اجزای تصویر را طوری در صفحه قرار می دهند كه گویی همه روی یك خط قرار گرفته اند ؛ این خط ، گاهی در لبه ی پایین كاغذ و گاهی كمی بالاتر از آن كشیده می شود.
7- در كارها از شكل های هندسی ای كه می شناسند ، استفاده می كنند.
8- از یك شكل هندسی برای نشان دادن چندین موضوع استفاده می كنند (برای مثال، با استفاده دایره ، خورشید، گل ، سر انسان یا حیوان ، میز ، سیب ، لامپ و ... می كشند.
9- آن چه را می كشند ، ساده می كنند و به جزئیات نمی پردازند.
10- در رنگ آمیز ، همیشه از واقعیت تقلید نمی كنند بلكه بیشتر رنگ های ذهنی و احساس شخصی خود را برای اشیاء یا موجودات به كار می برند.
مبانی نقاشی كودكان
فعالیت نقاشی ، كودكان را به «خوب دیدن» و «دقیق و عمیق دیدن» تشویق می كند . توجه دقیق كودك به آن چه با چشم می بیند یا تصاویری كه با تخیل در ذهن خود می سازد به او كمك می كند بهتر نقاشی كند. معلم در نقاشی، هر دو جنبه (خوب دیدن و دقیق و عمیق دیدن) را تقویت كرده و ترسیم و هماهنگ كردن اجزای موضوع را در صفحه هدایت می كند. حساسیت بصری كود بر نحوی دیدن و رسم كردن تصاویر تاثیر می گذارد.
باید توجه كودكان را در فرصت های مناسب به شكل های متنوع طبیعی و ساخته ی دست بشر ، تنوع رنگ ها ، بافت های گوناگون طبیعی و مصنوعی و به طور كلی ، دقت در دیدن و درك موضوعات مختلف جلب كرد. برای مثال ، دیدن یك ذرت در كلاس و مشاهده ی قسمت های مختلف آن زیر ذره بین ، شمرده دانه های هر ردیف، لمس كردن پوست ذرت و بو كردن كاكل آن ، دیدن برش عرضی و طولی ذرت و بررسی آن برای كودكان بسیار جذاب است.
گردش در طبیعت ، آوردن اشیای مختلف به كلاس ، جمعی آوری نمونه های برگ ها ، سنگ ها ، صدف ها و ... نمایش دادن عكس ها یا فیلم هایی از پدیده های متنوع طبیعی (مانند حیوانات ،حشرات ، پرندگان ، ماهی ها ، قارچ ها صدف ها ، سنگ ها و ...) به تقویت حساسیت و دقت بصری كودكان كمك می كند . با این همه ممكن است كودكان هنگام نقاشی كردن به رنگ ها ،اندازه ها و حتی شكل های ذهنی بیش از آن چه به صورت واقعی می بینند ، گرایش داشته باشند. معلم با توجه به توان هر یك از دانش آموزان ، نقاشی های متنوع آن ها را از یك موضوع می پذیرد.
وقتی شاگردان شروع به نقاشی می كنند، معلم نیز آن ها را در مورد ایجاد هماهنگی ، نظم و زیبایی بیشتر راهنمایی می كند. كودكان ، نظم و تركیب زیبا را از طبیعت و محیط زندگی ، معلمان ،والدین ، همسالان ، آثار هنری و حتی اشیای طراحی شده در خانه، مدرسه و اجتماع می آموزند.
وسایل و ابزار نقاشی
به طور كلی مجموعه ی وسایلی كه برای نقاشی به كار می روند ، به سه بخش تقسیم می شوند:
1- وسایل تاثیر گذار (مثل : مداد و پاستل)
2- وسایل تاثیر پذیر (مثل : كاغذ و مقوا)
3- وسایل كمكی (مثل : چسب ، گیره و تخته ی زیر دستی)
در پایه اول ابتدایی لازم است كودكان سه رنگ اولیه و تركیب آن ها را بشناسند و در كارهای خود به كار برند.بهتر است این آموزش از روز اول كلاس نقاشی آغاز شود. ممكن است بعضی كودكان ،بنابر توانایی و تجربه ی فردی شان ، تعداد بیشتری از رنگ ها را بشناسند و به كار ببرند. اما در پایه ی اول ، شناخت و به كارگیری شش رنگ قرمز، زرد ، آبی ،نارنجی ، سبز و بنفش لازم است.
مداد رنگی متداول ترین و در دسترس رتین وسیله ی رنگی برای بچه هاست.هنگام نقاشی از نوك ، پهنا و تراشه ی مداد رنگی استفاده می شود. نوك مداد رنگی برای كشیدن خطوط گوناگون و پیاده كردن طرح بسیار مناسب است.
انواع نقاشی
- پیدا كردن نقاشی اتفاقی
این فعالیت هم جنبه ی بازی و سرگرمی دارد و هم خلاقیت تصویری كودكان را تقویت می كند. در عین حال ،با انجام دادن آن ،كودكان یاد می گیرند كه محیط اطراف خود را به دقت ببینند و از درون آن ، چیزی را كشف كنند كه دیگران ندیده اند.
مراحل اجرا
1- نقش اتفاقی را روی زمینه ایجاد كنند.
2- پس از آماده شدن نقش های اتفاقی، صفحه را در جهت های مختلف بچرخانند و شكل ها را به دقت ببینند. سعی كنند شكل های آشنا را از میان نقش ها پیدا كنند.
3- پس از یافتن هر شكل با ابزار و وسایل در دسترس ،آن را تكمیل و رنگ آمیزی كنند.
4- نقاشی ها را به نمایش بگذارند.
5- در مورد كارها گفت و گو كنند.
- نقاشی با موضوع معین
پس از تعیین یك موضوع برای نقاشی ، همه ی دانش آموزان تصاویر ذهنی خود را از آن می كشند.در این فعالیت،معلم از توانایی ذهنی هر یك از دانش آموزان در تجسم موضوع و ترسیم آن آگاه می شود. او از این طریق درمی یابد كه چه كسی به توجه و كمك بیشتری نیازمند است.
مراحل اجرا
1- با توجه به موضوعات مناسب هر پایه با طرح چند سوال ، به موضوعات دل خواه دانش آموزان پی ببرند.
2- به كمك آن ها ، یك موضوع مناسب را انتخاب كنید.
3- با دانش آموزان در مورد ویژگی های موضوع گفت و گو كنید تا بتوانید آن را تجسم كنند.
4- به هر روش ممكن ، شناخت دانش آموزان را از موضوع ، توسعه دهید.
5- از دانش آموزان بخواهید طرح مورد نظر خود را با مداد رنگی روی كاغذ بكشند.
6- هنگام مشاهده ی فرایند كار بچه ها ، در صورت نیاز آن ها را در مورد كشیدن شكل ها ، پر كردن زمینه ی نقاشی، توجه به جزئیات موضوع و ... راهنمایی كنید.
7- از دانش آموزان بخواهید موضوع خود را كامل كرده و آن را به طور دل خواه رنگ آمیزی كنند.
8- آن گاه نقاشی های تمام شده را به نمایش بگذارند.
9- در مورد نقاشی های ارائه شده ،گفت و گو كنند.
- نقاشی با موضوع آزاد
در این فعالیت ،كودكان براساس میل فطری و نیاز روانی، موضوعات دل خواه را با ابزار و مواد انتخابی خود نقاشی كرده و ایده ها و احساستشان را آزادانه بیان می كنند. آن ها می توانند قطع و رنگ كاغذ یا مقوا را به دل خواه و متناسب با موضوع در نظر بگیرند.
مراحل اجرا:
1- هر یك از دانش آموزان ، موضوع دل خواه خود را انتخاب كند.
2- در مورد موضوع خود فكر كند، آن را در ذهن تجسم كند و اگر دوست دارد، در مورد آن با دیگران به گفت و گو بپردازد.
3- دانش آموزان وسایل مورد نظر را انتخاب و طرح كار را اجرا كنند.
4- پس از تكمیل طرح ،آن را با ابزار دل خواه رنگ آمیزی كنند.
5- در ادامه نیز كارهایشان را به نمایش بگذارند.
6- در مورد كارها گفت و گو كنند.
فعالیت یادگیری و روش اجرای آن در سه پایه ی اول ، دوم و سوم ، یكسان است.
- نقاشی برای قصه
دانش آموزان ، پس از شنیدن یك قصه یا خاطره در كلاس ، می توانند صحنه ی دل خواه خود را انتخاب كنند و آن را به گونه ای كه تجسم كرده اند، بكشند. این فعالیت تلفیقی از قصه گویی و نقاشی است. تصاویری كه از شنیدن قصه در ذهن كودكان ایجاد می شود، خلاقیت تصویری آن ها را پرورش می دهد. انتخاب قصه ای كه تصاویر جالبی در ذهن ایجاد می كند اهمیت زیادی دارد.
مراحل اجرا:
1- قصه یا خاطره ای را كه دانش آموزان در جلسه ی قبل شنیده اند بر ایشان یادآوری كنید تا آن را در خیال خود مجسم كرده و یك صحنه را برای نقاشی انتخاب كنند.
2- از دانش آموزان بخواهید طرح صحنه ی دل خواه را با مداد رنگی و با اجزای بزرگ روی كاغذ بكشند.
3- با مشاهده ی فرایند كار ،دانش آموزان را در مورد كشیدن شكل ها ،توجه به جزئیات موضوع و پر كردن زمینه ی نقاشی با هر چه در فضای اطراف وجود دارد، راهنمایی كنید.
4- از دانش آموزان بخواهید پس از تكمیل طرح ، قسمت های مختلف آن را رنگ آمیزی كنند.
5- نقاشی های تمام شده را به نمایش بگذارند.
6- در مورد نقاشی های ارائه شده گفت و گو كنند.
فعالیت یادگیری در پایه ی اول: در پایه ی اول هر دانش آموز یك صحنه از قصه را انتخاب و نقاشی می كند. معلم ، انتخاب كودك را تایید و او را به كشیدن صحنه ی مورد علاقه اش ،تشویق می كند. سپس ، جزئیات موضوع و ارتباط میان صحنه های مختلف تاكید می كند (به خصوص برای دانش آموزانی كه به كمك بیشتری نیاز دارند.) این فعالیت در پایه ی اول به صورت فردی انجام می شود. كودكی را كه صحنه ی اوج قصه را از زاویه ی دید جالبی نقاشی می كند، بیشتر تشویق كنید. معلم نقاشی های بسیار متنوعی از یك قصه را می بیند و برخوردهای متفاوت كودكان با قصه را درك می كند.
- كامل كردن نقاشی ناتمام
دانش آموزان در این فعالیت ،هم فكری و همكاری را هنگام نقاشی كردن تجربه می كنند. برای آشنا كردن كودكان با برنامه ی كامل كردن نقاشی ناتمام ، معلم ابتدا زمینه ی مناسب را فراهم می آورد. استفاده از بازی های خلاق تصویری، در دقایق آخر هر ساعت درسی علاوه بر این كه باعث رفع خستگی دانش آموزان می شود، اجرای فعالیت های برنامه ی هنر را سهولت می بخشد. كودكان به تدریج با شكل حروف الفبا، اعداد ،انواع خطوط و علامت ها آشنا می شوند و نحوه ی به كارگیری هر یك را می آموزند.
در فعالیت كامل كردن نقاشی های ناتمام، بازی های تصویر در خدمت اهداف تربیتی قرار می گیرند.در این فعالیت ، كلاس به گروه های دونفره تقسیم می شود. وظیفه ی تشكیل گروه را به عهده ی دانش آموزان بگذارید تا اعضای گروه دوست و هم فكر باشند. در این فعالیت، دانش آموزان ذهنیت خویش را با آن چه دوستش كشیده است، هماهنگ می سازد و نقاشی را كامل می كند.
فعالیت یادگیری در پایه ی اول : در پایه ی اول بهتر است معلم این فعالیت را در اواسط سال تحصیلی اجرا كند كه كودك تجربه های دیگری در زمینه ی نقاشی (نقاشی با موضوع معین، نقاشی برای قصه، ...) به دست آورده است با روش كار آشنا شده و در استفاده از ابزار و مواد، مهارت نسبی پیدا كرده است.
مراحل اجرا در پایه ی اول:
1- دانش آموزان به گروه های دو نفره تقسیم می شوند.
2- هر گروه ، موضوع دل خواه خود را پس از هم فكری انتخاب می كند.
3- اعضای گروه در مورد موضوع انتخابی گفت و گو می كنند.
4- اعضای گروه ، اطلاعات و مشاهدات خود را با یك دیگر در میان می گذارند.
5- اعضای گروه در باره ی این كه ابتدا كدام بخش موضوع را بكشند، توافق می كنند.
6- هر دو عضو گروه ،به طور هم زمان بخش توافق شده را روی كاغذهای جداگانه می كشند و رنگ آمیزی می كنند.
7- سپس با توافق یك دیگر ،نقاشی نیمه تمام را با هم گروه خویش عوض می كنند.
8- هر دانش آموز نقاشی ناتمام هم گروهی خود را كامل و رنگ آمیزی می كند و شكل های دل خواه خود را متناسب با موضوع، به آن اضافه می كند.به این ترتیب، نقاشی كامل اجرا می شود كه هر یك از اعضای گروه، نیمی از آن را كشیده است.
9- گروه ها نقاشی ها را به نمایش می گذارند.
10- در مورد نقاشی ها و جنبه های مثبت كار گروهی گفت و گو می كنند.
11- هر یك از اعضای گروه ، نقاشی هم گروه خود را به خانه می برد.
چاپ
چاپ ، فعالیتی جذاب برای ایجاد نقوش متنوع رنگین است. در فعالیت چاپ دستی، با استفاده از مُهرهای گوناگون می توان به سادگی و با سرعت ، سطح بزرگی را نقش دار، رنگین و زیبا كرد. مهرهای چاپ بسیار متنوع اند. تنوع روش های چاپ هم
را بنویسید.
