بافت سنگهای آذرین خروجی

بافت پورفیری
در این بافت بلورهای درشت در زمینه ای از بلورهای دانه ریز قرار گرفته است . این بافت بیان کننده حداقل دو مرحله تبلور می باشد . 
بافت پورفیری یا خمیره میکرولیت 
در این بافت به جای بلورهای ریز ،میکرولیت قرار گرفته است ممکن است بین میکرولیت ها شیشه هم قرار داشته باشد . ممکن است ماده پرکننده بین فنوکریست ها شیشه باشد و یا این که با خمیر میکروکریستالین پر شده باشد . 
بافت گلومروپورفیری 
نوعی بافت پورفیری است که در آن فنوکریست ها در یک قسمت از سنگ تجمع یافته اند این بافت به علت وجود اغتشاش در ماگما به وجود می آید . 
بافت نمدی 
در این بافت میکرولیت های در هم فرورفته فلدسپات ها در زمینه هولوکریستالین دیده می شود . 
بافت فلسیتیک 
در این بافت اندازه بلور ها از دانه ریز تا کریپتوکریستالین تغییر می کند . این بافت در عین ریز بودن حالت دانه ای دارد . 
بافت تراکیتی یا بافت جریانی 
در این بافت بعضی کانی های روشن به خصوص پلاژیکلاز که به شکل سوزنی می باشند ، موازی هم قرار گرفته و نشانگر جریان یافتن گدازه به هنگام سرد شدن آرام است . 
بافت ویتروفیریک 
در این بافت فنوکریستها در زمینه ای عموما از شیشه قرار دارند و شیشه حالت جریانی را نشان می دهد . 
بافت میکرولیت 
قسمت عمده ای از فلدسپات های موجود به صورت ایدیومورف و باریک تبلور یافته اند . فضای بین میکرولیت ها را شیشه یا کریپتوکریستالین پر می کند . 
بافت ایگنمبریتی 
به این بافت اوتاکسیتی هم می گویند . در این بافت شاهد قطعات شیشه ای جوش خورده و جهات یافته هستیم که تا حدودی جهات جریان را نشان می دهند . این بافت در اثر ته نشست خاکسترهای آتشفشانی حاصل شده است . 
بافت اسفرولیتی 
در اثر تبلور مجدد سنگهای آتشفشانی و تبدیل شیشه به میکرولیت های شعاعی کوارتز و ارتوز به وجود می آید و رشد بلور ها شعاعی است . اگر جنس شیشه ها بازالتی باشد به بافت حاصل واریولیتی می گویند . در صورتی که اسفرولیت ها آنقدر بزرگ باشد که با چشم دیده شود (پیرومرید) نامیده می شود . 
بافت آفیریک 
در این بافت فنوکریست در زمینه دیده نمی شود . یعنی اینکه سنگ تماما از شیشه یا کانی های بسیار ریز است . 
بافت حفره ای 
به این بافت میارولیتیک هم می گویند و در اثر انجماد سریع ماگمای گازدار و خروج گاز ها و خالی ماندن جای آنها ایجاد می شود . 
بافت بادامکی 
به بافت سنگهای حفره ای گفته می شود که حفره های آنها در اثر محلول های هیدروترمال توسط کانی های ثانویه مثل کوارتز ،زئولیت یا کربنات پر شده است . 
بافت پرلیتی 
در سنگهای آتشفشانی شیشه ای در نتیجه کشش حاصل از انقباض ضمن سرد شدن سریع ایجاد می شود و شکل کروی دارند . 

منبع: univer30t.com

سنگهای پلوتونیک

سینیت – مونزونیت .
سینیت ، یک سنگ دانه ای روشن رنگ و بافتی یکنواخت است که اساسا از فلدسپات پتاسیم و الیگوکلاز با مقدار کمتری هوربلند ، بیوتیت و پیروکسن تشکیل می شود . بنابراین به گرانیت شباهت داشته اما به دلیل مقدار کوارتز کمتر از 5% از آن تمیز داده می شود . کانی های فرعی آن آپاتیت ،تیتانیت ،زیرکن و مگنتیت هستند . 
بین سینیت و مونزونیت ، بافزایش مقدار پلاژیوکلاز در مونزونیت ، یک سری وجود دارد . مونزونیت ها به طور معمول تیره تر از سینیت ها هستند ، چرا که افزایش کانی های تیره به فراوانی با افزایش پلاژیوکلاز همراه است . در هر حال کمک بدون میکروسکوپ به ندرت می توان بین این دو نوع سنگ تمایز قایل شد . 
نفلین در بعضی سینیتها موجود است و اگر مقدار آن از 5% فراتر رود ،سنگ سینیت نفلین دار نامیده می شود . نفلین جلای چرب داشته و ممکن است با کوارتز اشتباه شود اما با سختی (5/5-6) می توان آن را تشخیص داد . برخی سینیت های نفلین دار ممکن است حاوی سودالیت و برخی دیگر حاوی کرندوم باشند . 
سینیت هایی که در آنها لوسیت به مقدار بیش از 5% یافت می شود ، سینیت لوسیت دار نامیده می شوند . لوسیت را می توان از روی دیسه تراپزوهدری آن تشخیص داد . این سنگها بسیار کمیاب هستند . 
تنالیت – دیوریت کوارتز دار . 
تنالیت سنگی است که اساسا از فلدسپار پلاژیوکلاز و کوارتز ، با مقادیر جزیی فلدسپار پتاسیم (کمتر از 5%)تشکیل شده است . پلاژیوکلاز آن از نوع الیگوکلاز یا آندزین است . کانی های تیره ، به ویژه بیوتیت و هورنبلند فراوان بوده و پیروکسن به ندرت دیده می شود . آپاتیت ، مگنتیت و تیتانیت کانی های فرعی رایج آن هستند . اگر چه کانی های تیره نقشی در رده بندی ندارند اما به طور معمول فراوان بوده و بنابراین به طور کلی تنالیتها تیره رنگتر از گرانیتها هستند . 
باغنی شدن پلاژیوکلاز از An و با کاهش مقدار کوارتز ، تنالیت به دیوریت کوارتز دار و در نهایت به دیوریت تبدیل می شود . 
دیوریت – گابرو . 
دیوریت سنگی دانه ای است که توسط فلدسپار پلاژیوکلاز (الیگوکلاز تا آندزین) و اندک بودن کوارتز و فلدسپار پتاسیم شناخته می شود . هورنبلند کانی تیره اصلی بوده ، اما بیوتیت نیز به طور معمول وجود دارد . پیروکسن ها سازهای فرعی می باشند . مگنتیت ، ایلمنیت ، آپاتیت و و کمتر از آنها تیتانیت و زیرکن کانی های فرعی همراه هستند . به طور عادی ، کانی های تیره به مقدار کافی برای ایجاد ظاهر تیره وجود دارند. 
اگر پلاژیوکلاز ، ترکیبی کلسیم دارتر از آندزین داشته باشد (لابرادوریت تا آنورتیت) ، سنگ گابرو نامیده می شود . اگر چه تمایز این دو سنگ تنها بر مبنای همین معیار است ، اما مشاهده شده است که در سنگهای حاوی لابرادوریت یا پلاژیوکلاز کلسیم دار تر ، سازای تیره اصلی پیروکسن بوده و از سوی دیگر در دیوریت هایی با پلاژیوکلاز سدیم دار تر ، به طور معمول آمفیبول بعنوان کانی تیره وجود دارد . اولیوین و ارتوپیروکسن نیز در بیشتر گابروها وجود دارند . همراهی پیروکسن – اولیوین – پلاژیوکلاز غنی از An مشخصه تبلور سنگهای مافیک در دماهای نسبتا بالا است . 
نام نوریت به گابرویی داده می شود که پیروکسن آن اساسا ارتوپیروکسن (هیپرستن) است و بدون کمک میکروسکوپ ، این تشخیص ناممکن است . نوعی سنگ آذرین که آنورتوزیت نامیده می شود . تقریبا به طور کامل از فلدسپار پلاژیوکلاز تشکیل شده و بنابراین روشن رنگ است . 
اگر مقدار نفلین در دیوریت ها و گابروها از 5% فراتر رود ، سنگها به ترتیب دیوریت نفلین دار و گابروی نفلین دار نامیده می شوند که سنگهای کمیاب و بی اهمیت می باشند . 
واژه دیاباز گاهی برای گابرویی ریز دانه به کار می رود که با یک بافت خاص مشخص می شود . بافت دیابازی در زیر میکروسکوپ اوژیتهایی را نشان می دهد که فضای بین دانه ای الواری پلاژیوکلاز را پر می کنند . 
پریدوتیت . 
پریدوتیت سنگی دانه ای شامل کانی های تیره با مقادیر بسیار ناچیز فلدسپار (کمتر از 5%) است . کانی های تیره بیشتر پیروکسن و اولیوین با نسبتهای متغییر هستند ، اما هوربلند نیز ممکن است وجود داشته باشد . اگر سنگ تقریبا به طور کامل از پیروکسن تشکیل شده باشد ، پیروکسنیت و اگر تقریبا به طور کامل از اولیوین تشکیل شده باشد دونیت نامیده می شود . هورنبلندیت سنگی کمیاب و به طور کامل شامل هورنبلند است . مگنتیت ، کرومیت ، ایلمنیت و گارنت به فراوانی با پریدوتیت ها همراه هستند . پلاتین همراه با کرومیت در بعضی پریدوتیت ها و به طور معمول با دونیتها یافت می شود، در حالی که الماس در نوعی پریدوتیت دگرسان شده به نام کیمبرلیت یافت می شود . 
گرانیت – گرانودیوریت 
گرانیت یک سنگ دانه ای روشن رنگ با بافتی یکنواخت ،بیشتر شامل فلدسپات و کوارتز است . به طور معمول هم فلدسپار پتاسیم و هم الیگوکلاز (یا آلبیت) وجود دارند ، فلدسپار پتاسیم به رنگ گوشتی یا سرخ بوده و الیگوکلاز (یا آلبیت) به طور عادی سفید و با وجود شیار بندی دوقلویی آلبیت قابل تشخیص است . کوارتز را می توان با جلای شیشه ای و عدم وجود رخ تشخیص داد . گرانیت ها به طور معمول اندکی (حدود 8%) میکا یا هورنبلند دارند . میکا معمولا بیوتیت است اما مسکوویت نیز می تواند وجود داشته باشد . کانی های فرعی جانبی ؛ زیرکن ، تیتانیت ، آپاتیت ، مگنتیت 
ایلمنیت هستند . 
گرانیتها سنگهایی هستند که در آنها فلدسپار پتاسیم به طور معمول بیشتر از پلاژیوکلاز بوده و گرانودیوریتها سنگهایی هستند که در آنها پلاژیوکلاز بر فلدسپار پتاسیم فزونی دارد . 

منبع: univer30t.com

بافت سنگهای آذرین درونی

بافت گرانولار 
در این بافت بلورهای درشت شکل دار ، نیمه شکل دار وحتی بی شکل دیده می شود . این بافت در سنگهای مثل گرانیت ،گرانودیوریت ، تونالیت ، گابرو ، پریدوتیت وجود دارد . ممکن است به این بافت لامپروفیری هم گفته شود . چون در لامپروفیرها که سنگ مافیکی نیمه عمیق است قابل مشاهده است . 
بافت گرافیک 
در این بافت بلورهای کوارتز در زمینه ای از فلدسپات آلکالن اورتوز (میکروکلین) دیده می شود که به سنگ یک حالت خط میخی می دهد . این بافت نشان دهنده رشد همزمان کوارتز و فلدسپات آلکالن در نقطه اوتکتیک (حداقل دمای ذوب و تبلور سیستم) است . 
بافت میر مکیتی 
این بافت نشان دهنده رشد توام کوارتز های کرمی شکل و فلدسپات می باشد این بافت در گرانودیوریت ها (اغلب) دیده می شود . 
بافت پویی کلیتیک 
در این بافت بلورهایی از یک کانی قدیمی مثل پلاژیوکلاز توسط بلورهای یک کانی دیگر مثل پیروکسن احاطه شده است (نشان دهنده تبلور زودتر پلاژیوکلاز است ) 
بافت افیتیک یا دیابازیک 
نوعی بافت پویی کلیتیک است که در آن تمام یا بخشی از بلورهای پلاژیوکلاز داخل پیروکسن قرار گرفته است . (نشان دهنده رشد همزمان آنهاست) . اغلب در سنگ دیاباز دیده می شود . اگر به جای پیروکسن شیشه وجود داشته باشد نام آن بافت هیالوافیتیک است ، اگر بخشی از پلاژیوکلاز توسط پیروکسن محصور شده باشد یا رشد آنها در کنار هم را شاهد باشیم به آن بافت ساب افیتیک گویند .
بافت کرونا 
بلورهایی از یک کانی توسط حاشیه ای از یا و دو کانی در بر گرفته شده است . مثلا بلورهای الیوین توسط حاشیه ای از پیروکسن و آمفیبول در بر گرفته شده است . توجه کنید که ممکن است تمام کانی احاطه نشده باشد . به این بافت تروکتولیتی یا حاشیه ای هم می گویند . 
بافت مش یا غربالی 
این بافت به دلیل انجام فرایند دگرسانی در کانی الیوین و تبدیل آن به سرپانتین به وجود می آید . زمانی که الیوین در اطراف شکستگی هایش تبدیل به سرپانتین می شود، شکل خاصی که شبیه غربال است به وجود می آید . 
بافت اسپینیفکس 
در این بافت تیغه های کشیده و در هم فرو رفته الیوین دیده می شود که ممکن است به سرپانتین تبدیل شده باشد یا این که در خمیره ای از بلور های دانه ریز قرار گرفته باشد. این بافت در سنگهای اولترا مافیک آتشفشانی دیده می شود . مثل کیمبرلیت یا کماتی ایت . 
بافت شیلرن 
در این بافت لایه های غیر مشخص تیره رنگ دیده می شود که به علت جذب نشدن کامل مواد خارجی در ماگما یا ته نشینی مواد در ماگما به وجود آمده است . این لایه ها ممکن است تیغه هایی از جنس ایلمنیت یا اکسیدهای آهن باشند و یا ممکن است بر اثر جدایش ارتوپیروکسن ها و کلینو پیروکسن ها باشند در این حالت به آن بافت دیالاژی هم می گویند . 
بافت پگماتیتی 
در این بافت بلورهای بسیار درشت از کانی های کوارتز ،فلدسپات ،میکا و ... دیده می شود . این بافت در انواع پگماتیت ها وجود دارد . 
بافت آپلیتی یا دانه شکری 
در این بافت بلورهای سنگ تقریبا هم اندازه می باشند عموما در سنگ آپلیت دیده می شود . نام دیگر این بافت ساکاروئیدی است . 
بافت گرانوفیریک 
این بافت شبیه بافت گرافیک است که در آن کوارتز و فلدسپات به حالت شعاعی قرار گرفته اند . 

منبع: univer30t.com

روش شناسايي سنگهاي آذرين

روش های شناسایی سنگ های آذرین 
مفید ترین و مشخص ترین راه طبقه بندی سنگهای آذرین براساس دو ملاک ترکیب و بافت است . این ملاک ها از این نظر اهمین دارند که به کمک آنها هم می توان سنگ را توصیف و در نتیجه از سایر انواع سنگ ها جدا کرد و هم این که از وضع زایشی سنگ اطلاعاتی به دست آورد. آگاهی از نوع کانی های سازنده سنگ ، راهنمای خوبی برای تشخیص نوع ماگمای منشا سنگ است . حالت و نوع بافت نیز نشان دهنده وضعیت سردشدن ماگمای اولیه است . که مراحل آن به ترتیب زیر است : 
.1. تشخیص درونی یا بیرونی بودن سنگ است ( Volcanit , Plutonit) 
.2. نوع بلور سنگ 
الف – بلورهای غیر قابل رویت ← Aphentic 
ب – بلورهای قابل رویت ← Phaneretic 
.3. تشخیص عمق سنگ 
الف – اگر ریز بلور باشد یعنی فرصت  لازم برای تبلور نداشته است . 
ب – اگر درشت بلور باشد یعنی فرصت لازم برای تبلور داشته است . 
نکات مهم : 
.1. هرگاه زمینه دیده شد سنگ آذرین بیرونی است . 
.2. خمیر پرفیر از ملافیر روشن تر است . 
.3. اوژیت به صورت هشت وجهی و هورنبلند به صورت شش وجهی است . 
.4. معمولاً سنگی که دارای رنگ روشن است از فلدسپات های قلیایی و کوارتز یا فلدسپات ها غنی می باشد . سنگهای تیره رنگ دارای مقدار زیادی سیلیکات های آلومینه یا غیر آلومینه عناصر فرومانیزین و معمولاً دارای فلدسپات های کلسیک است . 
اما باید در نظر داشت که از رنگ همیشه باید با احتیاط استفاده شود ، زیرا بعضی سنگهای نهان دانه مثل ریولیت ها با وجود این که از کوارتز و فلدسپات های قلیایی غنی می باشند گاهی به رنگهای خاکستری و خاکستری تیره و سیاه دیده می شوند . از طرف دیگر سنگهای که قریب به صد در صد آنها از الیوین تشکیل شده است به رنگ سبز روشن یا خاکستری دیده می شوند (مثل دونیت) .

منبع: univer30t.com

نمونه سوالات سنگهاي آذرين

نمونه سوالات سنگ شناسی قسمت آذرین 
.1. سنگ را تعریف کنید ؟ 
سنگ را زمین شناسان مختلف بطرق متفاوتی تعریف کرده اند . بعضی از این تعریف ها مختصر و جامع است و برخی مفصل می باشد . مثلا برونیار در سال 1813 را چنین تعریف می کند . 
« من تمام توده های بزرگ صخره ای ، نمکی ، قابل اشتعال یا فلزی را که در ساختمان زمین داخل می شود سنگ می نامم » . در انتهای دیگر این طیف مختصرترین تعریف سنگ به صورت زیر داده شده است : 
« سنگ عبارت از یک جسم طبیعی همگن است که از یک یا مجموعه ای از چند کانی تشکیل شده باشد » . 
.2. کانی را تعریف کنید ؟
کانی عبارت از ماده طبیعی آلی یا معدنی می باشد که ترکیب شیمیایی آن بین حدود اختیاری معینی تغییر می کند و دارای خواص فیزیکی معین و مشخصی است . 
.3. چرا باید آب را جزکانی و هم سنگ ها محسوب کرد ؟ 
با متعاریف فوق ملاحظه می شود که باید آب را جزء کانیها و نفت خام را جزء سنگها طبقه بندی کرد ولی معمولا ، هم کانیها و هم سنگها مواد جامد می باشند ، نه به آب کانی گفته می شود و نه نفت را جزء سنگها بشمار می آورند . 
.4. چرا نباید نفت را جزء سنگ تعریف کرد ؟ 
ولی معمولا ، هم کانیها و هم سنگها مواد جامد می باشند نه به آب کانی گفته می شود و نه نفت را جزء سنگها بشمار می آورند . 
.5. سنگ شناسی توصیفی را تعریف کنید ؟ 
سنگ شناسی توصیفی قسمتی از سنگ شناسی است که در آن راجع به ترکیب ، مشخصات و طبقه بندی سنگها صحبت می شود . در سنگ شناسی توصیفی بسته به دقت مورد نظر از چشم غیر مسلح ( یا حداکثر با ذره بین دستی) ، میکروسکوپ ،تجزیه شیمیایی ، دیفراکسیون اشعه X و ... استفاده به عمل می آید . 
.6. ردیف تبلور کانی ها را در سنگی بنام گرانیت به ترتیب به ترتیب بنویسید ؟ 
کوارتز ، ارتوز ، میکروکلین ، الیگوکلاز ، بیوتیت ، هورنبلند و احتمالا آپاتیت و اسفن. 
.7. خشکی ، دریا ، pH و Eh فاصله ، سرعت حرکت منشاء واژه های بالا را فقط نام ببرید ؟ 
.8. طبقه بندی عمومی سنگها را فقط نام ببرید ؟ 
.1. سنگهای آذرین .2. سنگهای رسوبی .3. سنگهای دگرگونی 
.9.اگر سنگهای آذرین را در مسیر حمل و نقل قرار دهیم سنگی به نام سنگهای رسوبی بوجود می آید . 
.10. اگر 95% از سطح زمین را سنگهای رسوبی 5% آن به سنگهای زیر بستگی دارد ؟ 
.1. سنگهای رسی 65% .2. سنگهای ماسه ای 20 تا 25 درصد .3. سنگهای کربناته 10 تا 15 درصد .4. بقیه 5 درصد 
.11. چهار عنصر مهم که در پوسته زمین بیشتر از بقیه یافت می شود ؟ 
.1. اکسیژن .2. سیلیسیم .3. آلومینیم .4. آهن 
.12. در جدول ترکیب پوسته زمین از عنصر Ca و Mg به ترتیب در ردیف 5 و 7 قرار دارد در صورتی که در جدول ترکیب متوسط پوسته زمین از نظر اکسید ها MgO و CaO به ترتیب در ردیف 6 و 7 قرار دارد علت این امر چیست ؟ ( محاسبات کلارک و گلدشمیت) . 
.13. کانی هایی که فقط در سنگهای آذرین وجود دارد نام برده و فرمول شیمیایی آنها را در صورت امکان بنویسید ؟ 
.1. ارتوز .2. پرتیت .3. میکروکلین .4. پلاژیوکلاز .5. کوارتز .6. نفلین 
.7. لوسیت .8. هورنبلند .9. اوژیت .10. بیویت .11. موسکوویت .12. الیوین 
.13. شیشه . 
.14. ماگما ، صعود ماگما ، مسیر ماگما را تعریف کنید ؟ 


.15. ساخت (Structure) بافت (Texure) را تعریف کنید ؟ 
ساخت : خصوصیاتی از یک سنگ است که بتوان آن را روی نمونه نسبتا بزرگ یا اینکه در روی زمین مشاهده کرد . مثلا منطبق بودن یا وجود لایه بندی حاصله از جریان گدازه ها را باید جزء ساخت این سنگها طبقه بندی کرد . 
بافت : وقتی از دانه بندی سنگها ، شکل ، درجه تبلور و اندازه این دانه ها و ارتباط بین اجزاء و دانه های مختلف سنگ صحبت می کنیم موضوع بافت سنگ مورد نظر خواهد بود در بیشتر حالتها بافت سنگها را می توان با چشم روی نمونه های کوچک مشاهده کرد ولی برای تشخیص عده ای از بافت ها لازم است از میکروسکوپ استفاده شود . 
.16. آیا شماپدیده بالشی را جزء ساخت یا بافت می دانید یا علت را بگویید ؟ 
جزء بافت می دانیم عده ای از سنگهای آذرین را فقط می توان در مقیاس بزرگ و در روی زمین مشاهده کرد که خود به خود قابل استفاده در سنگ شناسی توصیفی نیستند . 
.17. چرا باید در تشخیص سنگهای آذرین بافت جریانی را شدیدا مورد احتیاط قرار داد؟ 
.18. تفاوت بافت جریانی در سنگهای آذرین و دگرگونی را بگوید ؟ 
بافت جریانی در سنگهای دگرگونی حتما جهت دار هستند . 
.19. چرا گاهی اوقات حرارت در سنگ آذرین 1000 درجه سانتی گراد می رسد اما اثری از بافت دگرگونی مشاهده نمی شود ؟ 
اولین دلیل اینکه فشار در سنگهای دگرگونی عامل اصلی است . دومین دلیل اینکه چون تبلور در سنگ باعث باعث مسدود شدن خلل و فرج می گردد و سنگ به صورت توده ای بدون نفوذ و حتی بدون آب در می آید ، و از طرفی فرآیند دگرگونی در محیطهای خشک بسیار کند صورت می گیرند . 
.20. در تبلور بلورهای مختلف از یک سیال (مایع) نرخ تشکیل نطفه های بلور ، غلظت یا گران روی ماگما ، سرعت یا نرخ رشد بلورها دخالت دارند . 
.21. رابطه نرخ تشکیل نطفه بلور با سرعت تشکیل بلور هم معنا است ؟ 
.22. سیستم درزه های مکعبی و یا لوزوجهی در بسیاری از سنگهای آذرین دیده می شود . 
.23. تعریف سرعت تشکیل نطفه بلور در رابطه با تعداد نطفه های بلور را بنویسید ؟ 
تعداد نطفه های تبلور که در واحد زمان در واحد حجم سیال تشکیل می شود . 
.24. با سرد کردن سیال ابتدا به کندی و سپس به سرعت افزایش می یابد تا به یک بیشینه(ماکزیمم) می رسد و از آن پس به سرعت زیاد کاهش یافته و به صفر می رسد . 
.25. هر چقدر مقدار سیلیس در ماگما بیشتر باشد ، غلظت آن هم بیشتر خواهد بود . که با افزایش Al2O3 بیشتر و با افزایش FeO و MnO کاهش می یابد . 
.26. بطور کلی غلظت اولیه ماگما به ترکیب آن بستگی دارد . 
.27. افزایش شدید غلظت سیال معمولا (ولی نه همیشه) منطبق بر ماکزیمم نرخ تشکیل نطفه های بلور در سیال است . و یک رابطه ریاضی برای آن معادل سازی کنید . 
.28. شمای رابطه بین درصد سیلیس و غلظت ماگما را بطور شماتیک رسم کنید و بنویسید در آن درصد معین سنگ چه نام دارد ؟ 
گرانیت نام دارد . 


.29. زمان رشد بلور تابع ترکیب شیمیایی و شکل تبلور بلور و دما است . 
.30. بافت های اسفرولیتی ، فلسیتی و پرفیری از مهم ترین بافت های سنگهای آذرین است . که تفاوت آنها در نرخ رشد بلورها و نرخ تشکیل بلورها است . 
.31. اورانیوم در کدام نوع سنگهای آذرین است و فاکتور فرسایش چه مقدار در جایگزینی اوانیوم تاثیر دارد ؟
در سنگهای سیلیسی دیده می شود . 
.32. تفاوت فول اسفرولیتی و اسفرولیتی را در رابطه با بافت های ایجاد شده بطور مختصر بنویسید ؟ 
.33. واژه های زیر را به فارسی ترجمه کنید ؟ 
.1.undercooling = تبلور .2. pitchstone = پیچستن .3. Holocrytalline = تمام بلورین 
.4. Holohaline= تمام شیشه ای .5. Mero-Meso-or Hypo-Crystline= نیمه بلورین 
.34. تفاوت بافت فانریتیک و آفانیتیک را بنویسید ؟ 
اگر بلورهای سنگ با چشم غیر مسلح یا به کمک ذره بین دستی قابل رویت باشند گوییم سن دارای بلورهای فانریتیک است و اگر بلورها با چشم مشاهده نشود آن را آفانیتیک گوییم . بدیهی است که امکان دارد قسمتی از یک سنگ آفانی تیک و بقیه آن فانریتیک باشد . سنگهای آفانیتیک ممکن است تمام بلورین ، نهان بلورین یا شیشه ای باشند . 
.35. واژه های زیر را به فارسی ترجمه کنید ؟ 
.36. منشاء بافت های حفره ای ، بادامکی ، نواری گنیسی ، تراکیتی ، گرافیکی ، پرلیتی را بنویسید ؟ 
خیلی از سنگهای آتشفشانی دارای بافت حفره ای می باشند که این حفره ها در نتیجه خروج گاز از ماگمای نیمه جامد بوجود آمده اند . 
وقتی حفره های بوجود آمده در سنگهای آتشفشانی با مواد ثانوی پر شوند این حفره های پر شده را بادامک می نامند و بافت حاصله به نام بافت بادامکی نامیده می شود . 
در بعضی سنگهای عمیق توازی کانیها مشاهده می شود که بافت نواری یا گنیسی را بوجود می آورد . اکثرا این بافتها بعلت حرکت بلورها در داخل ماگمایی که هنوز به صورت سیال بوده است بوجود می آید ولی گاهی هم نظیر این بافتها در نتیجه دگرگونی در سنگهای آذرین بوجود می آید که بایستی سعی کرد سبب اشتباه نگردد . 
واژه بافت تراکیتی وقتی بکار می رود که تیغه های سانیدین بصورت موازی قرار گرفته باشد و چنان که از اسم آن بر می آید این بافت در تراکیتها ، تراکی داسیت ها
و تراکی ریولیت ها بیشتر دیده می شود . 
یکی از مشخصه های سنگهای پگماتیتی و گرانوفیرها بافت گرافیک است . در این بافت دانه های بزرگ فلدسپات پتاسیم ، تعدادی بلورهای کوارتز بی شکل را احاطه می کنند و در نتیجه مقطع سنگ به صورت نوشته های خط میخی در می آید . گرچه کوارتز و فلدسپات پتاسیم معمولترین این مجموعه هستند ولی گاهی مجموعه های از قبیل کوارتز – پلاژیوکلاز ، کوارتز – تورمالین ، نفلین – فلدسپات ، مانیتیت – فلدسپات به این شکل دیده می شود . 
در اغلب سنگهای شیشه ای شکستگیهای ریز و متحد المرکزی مشاهده می شود که به علت سرد شدن بوجود آمده اند و ساخت یا بافت پرلیتی را بوجود می آورند . 
.37. در بافت اسفرولیتی شکستگی های شیشه ای و گاهی متحدالمرکز وجود دارد که از جلای شیشه ای آن می توان به جوانی آن سنگ یا پیری آن پی برد . 
.38. پومیس نوعی سنگ خروجی که حفره های آن با هم ارتباط ندارند به همین دلیل روی آب به حالت شناور باقی می ماند . 
.39. اگر تیغه های سانیدین به صورت موازی قرار گرفته باشد بافت تراکیتی را به وجود می آورد . 
.40. اگر بلورهای درشت اولیه در نقاط معینی دور هم جمع شوند بافت گلومروپرفیریتیک می نامیم . 
.41. اگر بافت سنگ صدر درصد آفانیتیک و رنگ آن سیاه باشد سنگ به نام ترپ خوانده می شود . 
.42. سنگ فانریتیک غیر پرفیری به نام گابرو و سنگ فانریتیک پرفیری به اسم پرفیر گابرو خوانده خواهد شد . 
.43. اگر تیغه های پلاژیکلاز و بلورهای پیروکسن (اوژیت یا دیالاژ) تشکیل شده باشد و یکی از کانی ها دیگری را احاطه کرده باشد آن بافت به نام دیابازیک است که در این بافت پلاژیوکلاز و پیروکسن تقریباً هم زمان و با هم متبلور شده اند . 
.44. اگر تبلور بلورها مزاحم یکدیگر باشند بافت گابرویی را بوجود می آورد مانند کانی کوارتز در سنگ گرانیت . 
.45. یکی از مشخصات سنگهای پگماتیتی و گرانوفیرها بافت گرافیک است . 
.46. اگردو کانی در نتیجه تبلور توام با یکدیگر بافت گرافیکی را بوجود بیاورند اصطلاحاً می گویند این دو کانی به نسبت اوتکتیکی با یکدیگر متبلور شده اند و معمولا کوارتز و فلدسپات این نسبت نتیجه جانشینی قسمتی از یک کانی به وسیله کانی دیگر است . 
.47. در داخل ماگما هنگام صعود قطعاتی از سنگهای مجاور در داخل آن بیافتد و هضم نشود بافت زینولیتی را بوجود می آورد . 
.48. بافت پرتیتی را در زیر میکروسکوپ تعریف کنید ؟
.49. بافت بافت اُربیکُلار را تعریف کنید ؟
دوایر متحدالمرکزی که دارای الیوین و پیروکسن است و معرف زمان تبلور بسیار نزدیک بهم است ( یعنی رشد بلوری می تواند باعث جلوگیری رشد بلور دیگر شود .)
.50. جنس ماگما های سنگهای آذرین نیمه عمیق معمولاً چیست ؟ 
آندزیتی 
.51. واژه ملا در سنگهای آذرین به چه سنگهایی اطلاق می شود ؟ 
معمولا به سنگها با بافت تیره گفته می شود . 
.52. در سری بوون شاخه ی راست از خانواده پیروکسن و هم برابر آن در خانواده فلدسپات ها را مشخص کرده و نام بافت مربوط را بنویسید ؟ 
.53. تبدیل شدن فلدسپات به تورمالین و توپاز از نوع دگرسانی در نتیجه محلولهای گرم اسیدی می باشد . 
.54. اگر فلدسپات ها را فقط با حرارت دگرسان کنیم کیلواژ باز می شود . 
.55. در طبقه بندی حوهانسن سنگهایی که بیشتر از 95% کانی مافیک دارند سنگهای فوق بازی (الترابازیک) معروف است . 
.56. در طبقه بندی شِند سنگهایی که کمتر از 30% کانی مافیک داشته باشند سنگهای لوکوکراتیک معروف است . 
.57. واژه هیپر ملانیک را تعریف کنید ؟
سنگهایی که بیش از 95% آنها را کانی های مافیک یا تیره تشکیل داده باشند البته بر طبق نظریه شِند . 
.58. از عمق به سطح خاصیت شیمیایی سنگها اسیدی می شود و بر طبق نظریه گُلدیک اگر این سنگها به سطح زمین برسد دارای مقاومت کمتری در مقابل هوازدگی هستند . 
.59. ذوب متناقص را تعریف کنید و در چه صورت پر سیلیس تر از مادر خواهد بود ؟ 
حرارت دادن بعضی از مواد در یک درجه معینی که ترکیب بدست آمده با ترکیب شیمیایی جسم اول متفاوت باشد (این در حالی برقرار است که فاز جامد و مایع داشته باشد) و نمونه آن ارتوکلاز در حالتی از ذوب همراه با لوسیت (کانی فاقد کوارتز) همراه با مایعی کوارتزدار بیشتر از اتوکلاز . درصورتی که فشار در جهت عکس دما باشد . 
.60. در چرخه ژئو شیمیایی انرژی شیمیایی از پتاسیل بیشتر به سمت پتاسیل کمتر جریان دارد . 
.61. نقطه Anatex را تعریف کنید ؟ 
حداقل درجه حرارت برای به وجود آمدن فرآیندهای ئگرگونی 300 درجه بوده و آغاز نقطه آناتکس Anatex می باشد . 
.62. دمای گدازه را به چند روش اندازه گیری می کنند نام برید ؟
دمای گدازه ها را به دو راه اندازه می گیریم یکی اندازه گیری با دماسنج نوری و دیگری اندازه گیری دمای گدازه ها در سطوح مختلف با استفاده از ترموکوپل ها . 
.63. امروزه همه زمین شناسان قبول دارند که ماگمای بازالتی از ذوب جزیی آن چه پیرولیت نامیده می شود و ماگمای گرانیتی و آندزیتی در نتیجه ذوب پوسته قاره ای در بالای زون فرورانش و اختلاط آن با ماگمای بازالتی به وجود می آید . 
.64. منابع فشار وارد بر ماگما را بطور خلاصه بیان کنید ؟ 
.1. فشار لیتوستاتیک یا ایست سنگی 
.2. فشار آب 
.3. فشار تکتونیکی 
فشار لیتوستاتیک در حقیقت فشار ستون سنگی است که روی ماگما قرار دارد و بنابراین تابع عمق تشکیل ماگماست . 
در زیر پوسته اقیانوسی باید فشار ستون آب اقیانوس را هم که جرم مخصوص آن در حدود یک گرم بر سانتی متر مکعب است (عمق متوسط اقیانوس ها 300 متر است) محاسبه نماییم و آن را به فشار لیتوستاتیک اضافه کنیم . در عمق های کم ، فشار آبی که در شکستگیها و درزه های سنگها وجود دارد نیز مهم است . ولی در عمق تشکیل ماگما اصولا چنین شکستگیهایی وجود ندارد و این عامل در این مورد موثر نیست . 
اگرچه مقدار نظری فشار تکتونیکی می تواند به حدود 2 تا 3 هزار بار و یا بیشتر از آن نیز برسد ، ولی تصور می رود که معمولا مقدار موثر آن در محل تشکیل ماگما بین 50 تا 200 بار است . 
.64. غلظت یا گران روی ماگما را تعریف کنید ؟ 
بنابه تعریف عبارت است نسبت تلاش برشی (برحسب پاسکال) و نرخ تغییر شکل نسبی است . و واحد عملی غلظت پوآز است ( که برابر 1/0 پاسکال × ثانیه است ) . 
.65. سیال ها را به چند دسته تقسیم می کنند ، نام ببرید ؟ 
سیالهای نیوتونی و غیر نیتونی . 
.66. گران روی ماگما بستگی به دما ، فشار ، ترکیب شیمیایی ماگما و مقدار مواد فرار موجود در آن دارد . 
.67. رابطه غلظت ماگما با فشار و دما را بیان کنید ؟
بطور کیفی می توان گفت غلظت ماگما متناسب با عکس لگاریتم دماست رابطه غلظت ماگما با فشار مسقیم است . ولی تاثیر فشار خیلی کمتر از دجه تاثیر دماست . 
.68. ازدگرسانی فلدسپات ها با محلول های گرم اسیدی چه کانی های شاخصی به وجود می آید ؟ 
توپاز ، تورمالین . 
.69. از دگرسانی فلدسپات ها با محلول های گرم قلیایی چه کانی های شاخصی به وجود می آید ؟ 
کلریت ، کائولینیت ، گیبسیت ، کلسیت و کوارتز . 
.70. ذوب متناقص را تعریف کنید ؟ حرارت دادن بعضی از مواد در یک درجه معینی که ترکیب بدست آمده با ترکیب شیمیایی جسم اول متفاوت باشد . نمونه ارتوکلاز در حالتی از ذوب همراه با لوسیت همراه با مایعی کوارتز دار بیشتر از ارتوکلاز . 
.71. تفریق ماگمایی را تعریف کنید ؟ 
بلورهایی که در مراحل مختلف از ماگما جدا شده و بر اساس نیروی ثقل ته نشین شده و در یک عمق معین جمع می شوند و قادر به ترکیب مجدد با بقیه ماگما نیستند به این روند تفریق ماگمایی گفته می شوند .

منبع: univer30t.com