تقوا

تقوا به چه معنایی می باشد؟تقوا از وقی ؛ وقایه به معنای حفظ کردن می باشد.می‌گویند:

« رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ »1

این « ق » همان وقی به معنای ؛ خدایا مارا حفظ کن .

 انسان باتقوا چه کسی است؟

ما دو نوع استكان داریم ؛ بشكن و نشكن .

 آدم با تقوا یعنی مسلمانی که نشكن است ؛ درحقیقت كسی است كه حوادث و پول و مقام او را نمی ‌شكند و تغییر نمی ‌دهد.

 درجایی که آب ترشح می شود ، خود را کنار می کشیم که خیس نشویم ، درجایی که تیزی و تیغی وجود دارد ، لباسمان را جمع می کنیم تا به لباسمان گیر نکند ، در حقیقت خود را از هرگونه آسیبی حفظ می کنیم .

 انسان با تقوا کسی است که وقتی در مورد موضوعی مطمئن نیست ، آن را قطعی بیان نمی کند ، خود را از دروغ گفتن و شایعه ی دروغ حفظ می کند .

 فرد باتقوا کسی است که دنبال مال حرام که هیچ، به دنبال مال شبه ناک، هرچند زیاد و راحت الوصول باشد ، نمی رود ، به جایی که نباید نگاه کند ، نگاه نمی کند .

 در یک کلام تقوا یعنی آنکه انسان به حالتی برسد كه وقتی به گناه رسید ، بتواند خودش را كنترل كند .

 تقوا مصونیت است ، نه محدودیت !

بعضی می‌گویند : تقوا کار هر کسی نیست ، تنها ویژگی عالمان بزرگ است !

 شهید مطهری می‌فرمایند : تقوامصونیت است نه محدودیت.

 مثل اینکه شما وقتی کفش می پوشید ، محدودیتی ایجاد نمی شود ، بلکه پایتان از کثیف شدن و شیشه و خار و خاشاک مصون می ماند .

 انسان با تقوا به خاطر روحیه ای که در او ایجاد شده ، مصونیتی پیدا کرده که وقتی به خلاف و گناهی می رسد ، به راحتی خودش را كنترل می كند.

 به گفته‌ی قرآن ، یکی از دلایل آمدن همه ی انبیاء الهی ، با تقوا کردن مردم بوده ، به طوری بسیاری از دستورات اسلامی نیز بر پایه ی تقوا استوار می باشد ؛

 مثلاً روزه « كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ؛ روزه را بر شما واجب كردیم تا روح تقوا در شما زیاد شود. »2

آدم با تقوا یعنی مسلمانی که نشكن است ؛ درحقیقت كسی است كه حوادث و پول و مقام او را نمی ‌شكند و تغییر نمی ‌دهد

 ترس از خدا، آری یا خیر؟!

از خدا بترسید ! این جمله به چه معنا می باشد ؟

 خدا ارحم الراحمین است و جایگاهی ندارد که کسی از خداوند بترسد ، درحقیقت وقتی گفته می شود از خدا بترس به این معنا است که از اعمال خود در مقام خداوند ترس و پروا داشته باشید ؛ « و اما من خاف مقام ربه »3

 تقوا به این معنا است كه انسان در مقابل غریزه ، خودش را نگه دارد وحوادث او را تغییر ندهد.

 فرد متّقی کسی است که در هر شرایطی راضی به رضای خدا باشد ، اگر جوانش را از دست داد ، شیون و فغان نکند که چرا چنین شد ؟

 برای خدا ؛ چرا ، اما و دلیل نیاورد ، مطیع محض او باشد .

مراحل تقوا

تقوا در گفتار

«فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَ لْیَقُولُوا قَوْلاً سَدیداً »4

 انسان با تقوا حرف بی سند نمی ‌زند و گواهی ناحق نمی‌دهد، آدم با تقوابه كسی سوء ظن ندارد.

 انسان با تقوا در سخت ترین شرایط ، حرف حق را رها نمی کند ، به اسم دروغ « مصلحت آمیز» هر چیزی را نمی‌گوید.

تقوا در سیاست

در مسائل سیاسی قرآن می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرینَ وَ الْمُنافِقین ؛ ‌ای پیامبر ، تقوا داشته باش و پیرو كفار ومنافقین نباش. »5

 انسان با تقوا محال است با گروهك‌هایی رابطه داشته باشد ؛ زیرا از خدا می‌ترسد .

انسان های با تقوا نه به خود و نه به جامعه آسیبی نمی رساند بلکه برعکس بزرگترین جنایت ها از آنِ انسان های بی تقوا رخ داده است .

 آنچه در دنیای امروز مطرح است ، کمبود علم نیست ، بلکه کمبود تقوا است .

 تقوا در خانواده

« أَمْسِكْ عَلَیْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ »6

 مرد یا زن با تقوا کسی است که در خانه ، خوب همسرداری کند ، ظلم نمی ‌كند و اگر ظلمی را مرتکب شد ،عذرخواهی می‌كند .

 انسان با تقوا حرف بی سند نمی ‌زند و گواهی ناحق نمی‌دهد، آدم با تقوابه كسی سوء ظن ندارد. انسان با تقوا در سخت ترین شرایط ، حرف حق را رها نمی کند ، به اسم دروغ « مصلحت آمیز» هر چیزی را نمی‌گوید

تقوا در مسائل اجتماعی

«وَ أْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها وَ اتَّقُوا اللَّهَ »7

 با ایجاد تقوا ، نصب و عزل‌ها الهی می شود . دیگر به خاطر روابط ، نصب و عزلی اتفاق نمی افتد .

معلم با تقوا دیر سر كلاس نمی رود ، ازدرسش کم نمی گذارد ؛ « وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ ؛ وای بر كم فروش‌ها»8

 كارمند اداره اگر با تقوا باشد ، باتلفن اداره کار خصوصی انجام نمی دهد ، با خودكار اداره لیست خریدهای منزل را نمی نویسد ، ساعات كار مردم راصرف كار خصوصی خود نمی‌كند .

 ملاک امتیاز به چه چیزی است؟

 اسلام همه ی امتیازات را لغو کرده و می فرماید: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ »9

افراد با سوادتر نیاز به تقوای بیش‌تری دارند ؛ اگر كاسبی با تقوا نبود ، انگور خوب را رو و انگور بد را زیر می گذارد ، اما اگر آیت الله و دكتر و مهندس بی تقوا شود ؛ « اذا فسد العالِم فسد العالَم »

 «من سن سنة سیئه » ؛ كسی كه خط انحراف ؛ را تأسیس كند ، « فله وزر من عمل بها » هر جنایتی كه هواداران آن‌ها بكنند ، علاوه بر این كه بر گردن خودشان است ، بر گردن رهبرانشان نیز می باشد.

 راه رسیدن به تقوا

یکی از مهمترین راه ها ، توجه به جهان بینی الهی است ؛

 « إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ ؛ خدا در كمین تو است .»10

 « یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ »11

 شما نگاه می‌كنید و خدا می داند كه این نگاه تقوا دارد یا نه! خداوند خیانت‌های چشم و هدف‌های قلبی شما را می داند .

 در هرلحظه ای که هستید ، برگردید

 تقوا داشتن یعنی آنکه سعی کنیم که گناه نکنیم ، واگر مرتکب گناهی شدیم برگردیم ؛ « نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ بهترین بنده، کسی است که در هر انحرافی بر می گردد . »12

 نگو توبه شكستم و دیر شده است ، برگرد و توبه کن که خواوند توبه کنندگان را دوست دارد ؛ « إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ »13

زندگی نامه ی  بهمن مقصودلو

دکتر بهمن مقصودلو منتقد، نویسنده، پژوهشگر سینمائی، تهیه کننده و فیلم ساز بیش از  40 سال است کهدر عرصه سینمای جهانی فعالیت دارد.  ایشان به عنوان ژوری، سخنران و تهیه کننده و یا فیلمساز دربسیاری از جشنواره های معتبر جهانی شرکت کرده است.   اضافه  برآن، به عنوان نویسنده ، منتقد و سردبیر برای نشرکتب " ویژه سینما وتئاتر" جایزۀ  فروغ فرخزاد را  درسال 1353 ازآن خود کرده است.  کتاب  "سینمای ایران " یکی  ازکتاب های  ایشان  است که در سال 1987 توسط دانشگاهنیویورک منتشر گردید.   این اولین  کتاب ایشان به زبان انگلیسی  در مورد تاریخ  سینمای ایران است که توجهجهانیان را به  سینمای ایران جلب کرد.  از کتاب های دیگر ایشان  می توان  "این سوی ذهن، آن سوی مردمک" 1999و" آزادی و عشق در سینما " را نام برد که در سال 2003 منتشرشد.  کتاب جدید ایشان "علف: ماجراهای شگفت و ناگفته"  به زبان انگلیسی درژانویه  2009منتشر شد،سرگذشت  سه آمریکایی (سازندگان فیلم کینگ گنک) است که در سال 1924 به ایران رفتند و فیلم مستند فوق العاده ای بنام علف ساختند که توسط پارامونت در سال 1925 به نمایش در آمد.نسخه ی فارسی آن در بهمن ماه 1389 درایران منتشر شد.

دکتر بهمن مقصودلو تهیه کننده بسیاری از برنامه های هنری تلویزیون ملی ایران بوده و بیش ازپانزده  فیلم سینمائی و مستند را در آمریکا تهیه کرده است که نه تنها دربیش از صد جشنواره معتبر و بزرگ جهانی به نمایش درآمده اند، جوایز بیشماری هم کسب کرده اند.   فیلم "هفت مستخدم" با شرکت آنتونی کوئین هنرپیشه بزرگ جهانی برنامه اختتامیه جشنواره معتبر لوکارنو بوده که درحضور بیش از هشت هزارنفر با موفقیت در سال 1996 به نمایش گذاشته شد.  فیلم "خواستگاران" (بازیگر) در جشنواره کان 1988وفیلم "منهاتان به روایت ارقام" در سال  1993 در جشنواره های نیویورک ، ونیز و تورنتو به نمایش در آمد. دکتربهمن مقصودلو با همکاری بهروز مقصودلو با تهیه فیلم کوتاه "زندگی درمه" 1998 اثربهمن قبادی، با دریافت بیش از 15 جایزه بین المللی رکورد دریافت جایزه و انتخاب در جشنواره های معتبر بین المللی فیلم های ایرانی راشکسته است. دیگر فیلم ایشان به عنوان تهیه کننده "خاموشی دریا" ( 2003) نام دارد که بیش از شش جایزۀ بین المللی  دربیش ازبیست جشنواره جهانی را  کسب کرده است و منتقد مجله معتبر "ورایتی" به مناسبت نمایش آن در جشنواره ساندنس  آمریکا، فیلم را یک شاهکار خوانده است.

اولین فیلم دکتر بهمن مقصودلو به عنوان کارگردان، فیلم "اردشیر محصص و صورتکهایش" است که در سال 1972 ساخته شد و درسال 1996 درجشنواره لایپزیک آلمان بعنوان یکی از بهترین فیلم های کوتاه مستند ایران قبل از انقلاب به نمایش در آمد.  بهمن مقصودلو با تهیه فیلم احمد شاملو: شاعربزرگ آزادی (1999-1996) تولید و پخش جهانی یک سری فیلم مستند بلند در باره بزرگان ادب و هنر ایران را بنیان گذاشت. دومین فیلم از این سری احمد محمود نویسنده انسانگرا (2004) و سومین ایران درودی: نقاش لحظات اثیری(2010) است که در بسیاری از جشنوارها، مراکز فرهنگی، دانشگاه ها و تلویزیون های دنیا به نمایش در آمده است و دی وی دی آنها هم در جهان منتشر شده است . فیلم جدید ایشان ،اردشیر محصص: هنرمند سرکش(2012)،  که هنر و زندگی اردشیر محصص  را به نمایش می گذارد همراه با فیلم مستند بلند  کیا رستمی: یک گزارش(2013)به زودی وارد جشنواره های جهانی خواهند شد. دکتر بهمن مقصودلو هم اکنون درحال ساختن فیلم مستند بلند زندگی دکترمحمد مصدق است.

دکتر بهمن مقصودلو فارغ التحصیل فوق لیسانس مطالعات سینما از دانشگاه نیویورک و دکترا از دانشگاه کلمبیا است.  ایشان عضو انجمن قلم آمریکا هستند و در نیویورک زندگی می کنند.

·        از بهمن مقصودلو منتشر شده است :

·        انگلیسی :

Grass: Untold Stories, Mazda Publishers, 2009 (Foreword by Kevin Brownlow)

International Short Film Festival: Independent Films on Iran, catalogue, Editor: Ziba Foundation, New York, 2007

              Iranian Cinema: Near Eastern Studies, New York University, 1987

Foreword by Andrew Sarris (out of print)

·        فارسی:

·        -  فیلم "علف" : داستانهای شگفت وناگفته ، انتشارات هرمس ، تهران، 1389

·        -   احمد شاملو: بزرگ شاعر آزادی، فیلمنامه (فارسی/انگلیسی)، شرکت کتاب - لوس آنجلس، 1387

·        -   آزادی و عشق درسینما ، انتشارات معین ، 1382

·        -   این سوی ذهن، آن سوی مردمک ، انتشارات نیلا ، 1378 (نایاب)

·        -   333 چهرۀ درخشان (باعلیرضا تبریزی)، سه جلد، امیرکبیر، 1345                (نایاب)

·        -    اطلاعات عمومی   (باعلیرضا تبریزی و حمید همتی)، انتشارات اندیشه، 1343)نایاب)

·        به کوشش همین نویسنده منتشر شده است :

·        -   ویژه سینما و تئاتر شماره  یک ، انتشارات بابک ، 1351                   (نایاب)

·        -   ویژه سینما و تئاتر شماره 2 و 3،  انتشارات بابک، 1351                 (نایاب)

·        -   ویژه سینما وتئاتر شماره 4 : وسترن ، انتشارات بابک، 1352           (نایاب )

·        -    ویژه سینماوتئاتر شماره 5  انتشارات بابک ، 1352                        (نایاب )

·        -   ویژه سینما وتئاترشماره 6: نقد فیلم در ایران ، انتشارات بابک ،1352 (نایاب)

·        -   ویژه سینما وتئاترشماره 5 و6،  انتشارات بابک، 1353                    ( نایاب)

·        -   هفتمین هنر(انتشارات طهوری، 1354                                          (نایاب)

·        -    بهمن مقصودلو بخاطر ویراستاری وانتشار سری کتابهای "ویژه سینما وتأتر" دربهمن ماه 1353

              (1975) برنده جایزه ادبی فروغ فرخزاد گردید.

·        ازهمین نویسنده منتشر می شود:

·         -  شعر، زندگی و مرگ در سینما: نگاهی به سینمای جان فورد، هوارد هاکز و آلفرد هیچکاک

·        -   گزیدۀ مقالات ویژه سینما و تئاتر در یک جلد

·        -   سینمای امیر نادری، فیلمنامه "منهاتان به روایت ارقام": چگونه فیلم ساخته شد (به زبانهای فارسی و

           انگلیسی)

بهمن مقصودلو:  فیلم شناسی

 1 -* اردشیر محصص و صورتک هایش (نویسنده / کارگردان ، تهیه کننده ، فیلم مستند کوتاه ، ایران ، 1972)

2 - * خواستگاران (بازیگر، فیلم  بلند،  آمریکا، 1988)

3 - * منهاتن به روایت ارقام (تهیه کننده مالی، فیلم بلند، آمریکا، 1993)

4- *  هفت خدمتکار (تهیه کننده، فیلم بلند، آلمان/آمریکا،  1996)

5- *  زندگی در مه (تهیه کننده مالی، فیلم مستند کوتاه ، ایران/ آمریکا، 1998)

6- * احمد شاملو:  بزرگ شاعر آزادی (تهیه کننده ، فیلم مستند بلند، ایران/ آمریکا، 1999)

7-    راز بهشت (تهیه کننده ، فیلم بلند، آمریکا ، 1999)

8-    تعزیه  به روایت دیگر (تهیه کننده مالی ، فیلم مستند بلند،  ایران/ آمریکا، 2001)

9- * خاموشی دریا (تهیه کننده /تهیه کننده مالی، فیلم بلند، ایران/ آمریکا ، 2003)

10-* احمد محمود:  نویسنده انسانگرا (کارگردان / تهیه کننده، فیلم مستند بلند، ایران / آمریکا، 2004)

11-  آنسوی دیوار شکسته ( تهیه کننده، فیلم داستانی کوتاه، ایران/ آمریکا، 2006)

12- اسموکینگ (تهیه کننده ، فیلم کوتاه داستانی ، آلمان / آمریکا، 2007)

13- آسودم (تهیه کننده، فیلم بلند، آلمان / آمریکا ، 2007)

14-* ایران درودی: نقاش لحظات اثیری (کارگردان/ تهیه کننده، مستند بلند، ایران / فرانسه / آمریکا،2010)

15- اردشیرمحصص: هنرمند سرکش (نویسنده/ کارگردان/ تهیه کننده، مستند بلند، ایران/آمریکا، 2012)

فیلم های در دست ادیت:

16- کیارستمی: یک گزارش (نویسنده/ کارگردان/ تهیه کننده، مستند بلند، ایران/آمریکا/فرانسه، 2012)

17- فرخ غفاری (فیلم ساز/ ایران شناس) در مرحله ی ادیت.

18- ناصر ملک مطیعی (بازیگر) در مرحله ی ادیت.

19-  سینمای ایران ،در جستجوی ریشه ها: 1979 – 1900 (نویسنده / کارگردان/ تهیه کننده ، فیلم مستند بلند در دست تهیه، ایران / آمریکا )

20- زندگی و میراث  دکترمحمد مصدق ( کارگردان/ تهیه کننده، فیلم بلند مستند در حال تهیه، ایران / آمریکا)

*

دی وی  دی این فیلم ها در بازار موجود است.

 گزارش کارورزی  در یک شرکت نرم افزاری

  طراحی سایت با نرم افزار FrontPage

من درقسمت كارشناسي و ارزشيابي تحصيلي  يك نمونه وب سايت با كمك FrontPage  طراحي كردم كه در قسمت كار با جدولها و قسمتهاي ديگر توانستم چيزهايي ياد بگيرم براي ايجاد جدول از منوي table گزينه ي insert و سپس table  را انتخاب مي كنيم . پنجره اي با عنوان insert table باز مي شود كه مختص طراحي و تغييرات جدول مي باشد كه شامل يكسري گزينه مي باشد نظير:

- قسمت Size :

كه شامل دو قسمت Rows و Columns مي باشد . اين گزينه تعيين كننده ي تعداد سطر و ستونهاي جدول مي باشد . گزينه ي Rows نشان دهنده ي تعداد سطر و گزينه ي Columns نشان دهنده ي تعداد ستون جدول مي باشد .

- قسمت Layout

اين قسمت شامل پنج گزينه مي باشد كه به شرح تك تك آنها مي پردازيم :

a) گزينه ي Alignment :

براي تعيين نوع تراز جدول از اين قسمت استفاده مي شود . اين گزينه شامل چهار عبارت زير است :

1- Default: جدول را در حالت پيش فرض صفحه قرار مي دهد . به عنوان مثال اگر پيش فرض تمام گزينه هاي صفحه يمان  چپ چين باشد جدول را نيز در سمت چپ قرار مي دهد .
2- Left: جدول را در سمت چپ صفحه تراز مي كند .
3- Right: جدول را در سمت راست صفحه تراز مي كند .
4- Center: جدول را در قسمت وسط صفحه قرار مي دهد .

b) گزينه ي Float :

موقعيت متني كه بعد از جدول قرار مي گيرد در اين قسمت تعيين مي شود . معناي لغوي كلمه ي Float شناور بودن است . با اين توضيح كه Float داراي اولويت نسبت به Alignment مي باشد . پس بسته به نوع سليقه متن بعد از جدول را راست ، چپ و يا وسط چين كنيد .

c) گزينه ي Specify width :

تعيين طول و عرض جدول بصورت دستي در اين قسمت امكانپذير مي باشد . in pixel تعيين كننده ي معيار اندازه با Pixel و in percent تعيين كننده ي معيار اندازه با درصد مي باشد .

d) گزينه ي Cell padding :

معين كننده ي فاصله ي محتوا با كناره هاي سلول مي باشد .

e) گزينه ي Cell Spacing :

براي تعيين فاصله ي بين سلولها با يكديگر از اين گزينه استفاده مي شود .

f) گزينه ي TableDirection :

متن درون جدول از چپ به راست قرار بگيرد يا از راست به چپ

همچنين ايجاد  يك فرم براي ارسال اطلاعات به Data base ، ورود به يك قسمت و ... را ياد گرفتم  .

براي فعال كردن Form ، از منوي Insert بر روي گزينه ي Form كليك مي كنيم و مجددا از منوي باز شده گزينه ي Form را فعال مي كنيم

انواع Button :

- ارسال اطلاعات
- ايجاد يك فرم جديد ( Reset نمودن يك فرم )
- Normal كه عملا كاري انجام نمي دهد و بايستي توسط كاربر دستور دهي شود .

هنگاميكه از منوي Insert ،  گزينه ي Form و زير منوي Form را انتخاب كنيم فرمي نمايش داده مي شود :
اگر بر روي دكمه ي Submit كليك كنيم به حالت Select‌در مي آيد . حال كليك سمت راست ماوس را فشرده و گزينه ي Form Field Properties را انتخاب مي نماييم .

•Form FieldProperties

در اينجا به شرح قسمتهاي مختلف اين گزينه مي پردازم:

- Name: ‌نام ، تعيين انتخاب نام Button در ارتباط با نوع عملياتي كه قرار است انجام شود.

- Value : نامي كه براي Button انتخاب مي كنيم ( به عنوان مثال Submit )

- Button Type : تعيين نوع Button

- Tab Order : هنگام استفاده از كليد Tab اولويت فعال شدن Button مورد نظر چه زماني باشد .

- Button Direct : تعيين جهت توضيحات نوشته شده در روي Button ( چپ به راست ، راست به چپ )  Form واگر زير منوي Form را انتخاب كنيم فرمي نمايش داده مي شود :

اگر بر روي صفحه ي جاري در فضايي خالي خارج از جداول ، فريم ها و ... راست كليك كنيد از منوي باز شده گزينه ي Page Properties مشاهده مي شود . اين كاربرد فراواني در Front-Page دارد . در ذيل به شرح گزينه هاي مختلف اين قسمت مي پردازيم :

• سربرگ General :

- Location : اين قسمت آدرسي كه صفحه ي جاري در آن قرار گرفته است را نمايش مي دهد .

- Title : عنوان صفحه .

- Page Description : اين قسمت مربوط به توضيحاتي خاص در روي وب سايت است . همانطور كه مي دانيك كاربران اينترنت در صورتي كه آدرس مشخصي از وب سايت مورد نظر نداشته باشند آنرا توسط موتورهاي جستجو Search مي كنند . توسط اين قسمت مي توان تا 250 كاراكتر توضيحاتي راجع به وب سايت نوشت تا در صورت جستجوي آن قسمت توسط كاربر ، دقت جستجو در مورد سايت مورد نظر بالا رود .

- Keywords : اين قسمت مربوط به كلمات كليدي در سايت است . در واقع تعيين مي كنيم كه كلمات كليدي در وب سايت ما براي موتورهاي جستجو كدام است . موتور جستجو روي اين كلمات كليدي هم عمل Search انجام مي دهد . در اينجا مي توان تعداد نامحدودي كلمه تعريف كرد . ضمن اينكه بايستي در فاصله ي بين كلمات از علامت كاما استفاده كرد .

- Base Location : همانطور كه از نامش پيداست آدرس پايه ي يك وب سايت مي باشد . در واقع همان آدرس دامين سايت .

- Defaulttarget frame : تعيين مسير و آدرس باز شدن فريمها

- Page Direction : تعيين طراز صفحه . همانطور كه مي دانيم طراز بندي صفحات بدو صورت مي باشد . از راست به چپ و از چپ به راست . در اين قسمت بسته به نوع زبان به كار برده شده در وب سايت تراز صفحه را تعيين مي كنيم .

- Background Sound : در صورتيكه بخواهيم زمينه ي وب سايت خود را صدا گذاري كنيم ، موزيك مربوطه را از مسير مورد نظر انتخاب مي كنيم .

- Loop : براي تعيين تعداد دفعات تكرار موزيك در صفحه

• سر برگ Formatting :

- Background : در صورتيكه بخواهيم از تصويري خاص در زمينه ي صفحه ي خود استفاده كنيم مي توانيم اين قسمت را فعال نماييم .

- Make ita watermark : در صورتيكه بخواهيم متن را بر روي background شناور كنيم اين گزينه را فعال مي نماييم . يعني فعال بودن اين گزينه باعث ثابت ماندن Background و متحرك شدن متن مي شود .

- Color

1- Background: براي رنگي كردن Background از اين گزينه استفاده مي شود.

2- Text: اين گزينه براي رنگي كردن متن مي باشد.

3- Hyperlink: در صورتيكه بخواهيم به قسمتهاي لينك شده رنگي دلخواه بدهيم از اين گزينه استفاده مي كنيم.

4- Visited hyperlink: اگر بخواهيم لينكي كه يك بار توسط كاربر باز شده را به رنگي دلخواه در صفحه ي اصلي در آوريم آن رنگ را از اين قسمت انتخاب مي نماييم .

5- Actived hyperlink: و در نهايت براي لينك فعال رنگ دلخواه را انتخاب مي كنيم .

• سربرگ Advanced :

سربرگ Advanced براي تنظيم حاشيه ها مي باشد . در ذيل به شرح گزينه هاي اين قسمت مي پردازم :

- margin : براي Set كردن حاشيه ها

- Top margin : تعيين حاشيه از بالا

- Left margin : تعيين حاشيه از چپ

- Right margin : تعيين حاشيه از راست

- Bottom margin : تعيين حاشيه از پايين

- Style :

Body style : اگر بر روي اين گزينه كليك كنيم منوي جديدي باز مي شود كه به شرح قسمت Format مي پردازم

Format :

- Font : تغيير اندازه ي فونتها

- Paragraph : براي تنظيمات پاراگراف در صفحه

- Border: براي دادن Border و تنظيمات آن در صفحه

- Numbering : تعيين چگونگي حالت ليست در صفحه

- Position : تعيين موقعيت محل قرار گيري متن و تصوير

- Enable hyperlink rollover effects :

تعريف حالتهاي مختلف لينك در صفحه ( به عنوان مثال حالت دوم ، يعني وقتي ماوس روي لينك قرار مي گيرد ، حالت و رنگ آن لينك چگونه باشد . )

• سربرگ Language :

براي تنظيمات Encoding صفحه از اين قسمت استفاده مي شود . به دليل استفاده ي ايرانيان از زبان فارسي و لزوم طراحي وب سايتهايي با زبان فارسي براي فارسي زبانان ، بهتر است در قسمت :

Mark current document as

زبان Farsi را انتخاب كنيم و در قسمت Html encoding هر دو گزينه را utf8 انتخاب نماييم .

طريقه ي لينك دادن فريمها به يكديگر

مي خواهيم فرضا دو فريم Contents و main را به يكديگر لينك بدهيم . در فريم Contents نام يك مبحث را وارد مي كنيم ( به عنوان مثال درس 1 ) . متن مورد نظر را ابتدا در يك محيط ويراستار كه معمول ترين آن Word‌مي باشد تايپ مي كنيم و سپس آن متن را در فريم main در Front-page كپي مي كنيم . فايلهاي Word با Front-page‌همخواني ندارد . پس لازم است تغييراتي در كد فايل انتقالي از Word ايجاد كنيم .

براي اينكار به روش زير عمل مي كنيم :

ابتدا يك صفحه ي جديد در Front-page ايجاد مي كنيم . سپس فايل Word‌را در آن صفحه ‌كپي مي كنيم و در قسمت Code ( قسمت پايين و سمت چپ صفحه سه قسمت با نامهاي Normal ، HTML و Preview وجود دارد بر روي قسمت HTML كليك مي كنيم ) كليد سمت راست ماوس را فشرده گزينه ي Optimize html را انتخاب مي كنيم پنجره اي باز مي شود كه ضرورت دارد تمامي گزينه هاي آن مخصوصا گزينه ي Word html‌فعال باشد ، پس از فعال كردن تمام گزينه ها بر روي كليد Ok‌كليك مي كنيم . مجددا راست كليك كرده اينبار گزينه ي Reformat html را انتخاب مي كنيم . اينكار باعث مي شود كه كدهاي اضافي كه توسط Word ايجاد مي شود حذف گردد .
فرض مي كنيم صفحه اي ايجاد كرده ايم كه داراي سه فريم است . فريم header كه طبق قائده فقط مخصوص نام سايت مي باشد . مي ماند دو فريم main و Contents . مي خواهيم در فريم Contents جدولي داشته باشيم كه شامل چندين گزينه باشد . سپس اين گزينه ها را به فريم main لينك دهيم .

بعد از طراحي جدول با ابعاد دلخواه در سلول اول جدول ، نام موضوع مورد نظر ( مثلا درس 1 ) را وارد مي كنيم . متن Word را طبق دستور گفته شده در قسمت main كپي مي كنيم . سپس در فريم Contents بر روي درس 1 دابل كليك كرده تا انتخاب شود . بعد كليك سمت راست ماوس را فشرده گزينه ي hyperlink را انتخاب كرده.

 توضيح : hyperlink براي زماني است كه بخواهيم متن ، كلمه يا قسمتي خاص را به مكاني يا وب سايتي ديگر لينك دهيم . براي اينكار آدرس مورد نظر را در قسمت Addresses وارد ميكنيم 
ما مي خواهيم از فريم Contents به فريم main ، لينك داشته باشيم . پس در قسمت Addresses پنجره ي Hyperlink آدرس فريم main.html را وارد مي كنيم . اين مخصوص اولين لينك است . اگر در سلول دوم جدول مثلا درس 2 را داشته باشيم ديگر نمي توانيم آنرا به main لينك دهيم . پس صفحه اي جديد باز مي كنيم ، فايل Word‌را به آن صفحه مي آوريم سپس اعمال خاص گفته شده را روي فايل Word انجام مي دهيم و صفحه را با نامي با مسمي ذخيره مي كنيم . حال براي لينك دادن درس 2 در قسمت Contents در صفحه ي ايجاد شده ، درس 2 را انتخاب و از قسمت hyperlink ، در قسمت Addresses نام آن صفحه را واردمي كنيم .

با انجام كار در قسمت سنجش و ارزيابي تحصيلي توانستم نيز در  word تبحري بدست بياورم وتفاوت مكاتبات اداري رامتوجه شوم تفاوت مكاتبات اداري در اندازه كاغذ، فرم و شكل نوشتن آن مي باشد .و باابعاد نامه هاي اداري آشنا شوم.

كاغذهاي A3 :
بدون سرلوحه است و براي تهيه جدول ، نمودار و نقشه مورد استفاده قرار مي گيرد.

- كاغذ هاي A4 :

مخصوص نامه هايي كه از 5 سطر صفحه A4 بيشتر باشد ( براي گزارش هم از اين كاغذ استفاده مي شود ).

- كاغذ A5 :

مخصوص نامه هايي كه از 5 سطر صفحه A4 كمتر باشد .

- كاغذ A6 :

بدون سرلوحه است و براي نامه نگاري بين كارمندان مورد استفاده قرار مي گيرد و فقط در طرف چپ و بالاي كاغذ كلمه (يادداشت ) چاپ ميشود.

طبق اين دستورالعمل اندازه نامه هاي اداري بر دو نوع است :

- نامه هاي بزرگ A4 :
به ابعاد 297 × 210 ميليمتر ، مطالبي كه از 5 سطر بيشتر باشد روي اين كاغذ ماشين ميشود.

- نامه هاي كوچك A5 :

به ابعاد 148 × 210 ميليمتر ، مطالبي كه از 5 سطر كمتر باشد روي اين كاغذ ماشين ميشود.

توانستم نحوه تهيه نامه اداري را نيز ياد بگيرم

هر نامه اداري داراي پنج جزء بشرح زير مي باشد :
1-سرلوحه
2-عنوان گيرنده ، فرستنده ، موضوع نامه
3-متن نامه
4-مشخصات امضاء كننده نامه
5-گيرندگان رونوشت
اينك بشرح هر يك از اجزاء بالا مي پردازم :

1- سرلوحه :

-آرم جمهوري اسلامي ايران سمت راست يا بالاي نامه .
-نام سازمان اصلي زير آرم و نام واحد يا اداره
وابسته زير نام اصلي .
-تاريخ در سمت چپ
-شماره در سمت چپ
-پيوست در سمت چپ

2- عنوان گيرنده ، فرستنده ، موضوع نامه :

الف : عنوان گيرنده
عنوان گيرنده كه با كلمه ( به ) در نامه مشخص ميشود عبارت است از :
نام شخص يا موسسه اي كه نامه براي او فرستاده ميشود.

ب : عنوان فرستنده
عنوان فرستنده كه با كلمه ( از) در نامه مشخص ميشود عبارت است از :
نام شخص ، موسسه ، سازمان و يا واحد سازماني كه نامه از طرف آن نوشته ميشود.

ج : موضوع نامه
موضوع نامه عبارت است از عبارت كوتاه و گويايي كه مبين محتواي نامه باشد. (يعني متن نامه درباره چه موضوعي مي باشد ).

پاورقی

پاورقي (Footnote)
- جستجو (Find)
- جايگزيني (Replace)
- برو به (Go to)
- استفاده از خطاياب
- پاورقي (Footnote) :
براي درج پاورقي بايد از منوي Insert زير منوي Footnote را انتخاب مي كنيم. با انتخاب اين منو پنجره اي ظاهر ميگردد.
پاورقي (Footnote) :
با انتخاب اين گزينه و زدن تائيد ، مكان نما به پائين صفحه ميرود و به ما اجازه ميدهد تا توضيح مطلب خود را بنويسيم البته ميتوانيم از كليد تركيبي Alt+Ctrl+F نيز استفاده كنيم.
براي درج اولين پاورقي در پاراگراف اول مكان نما را بعد از كلمه راه انداز قرارمي دهيم، حال از منوي Insert روي زير منوي Footnote رفته كليك مي نمائيم. حال Footnote را تيك زده. و بعد كليد Ok را مي زنيم پس از زدن Ok مكان نما به پائين صفحه انتقال پيدا خواهد كرد و ميتوانيم توضيح پائين صفحه را بنويسيم. با زدن ok خود برنامه بطور خودكار عدد يك را كمي بالاتر در محيط متن بعد از كلمه راه انداز قرار داده و همين طور عدد يك پائين صفحه را و از طرفي براي جدا كردن محيط متن و پاورقي خطي رسم كرده است . در كل ميتوان گفت ما فقط يك درج پاورقي كرديم و توضيح نوشتيم اما برنامه دو عدد يك ( يكي در بالاي متن و يكي در پائين متن ) درج كرد و خط جداكننده محيط و متن را نيز كشيده است .
چنانچه قلم عددهاي بالاي متن كوچك هستند ميتوانيم سايز آنها را تغيير دهيم.
زماني كه روي كلمه در درون متن قرار بگيريم توضيح متن پائين صفحه را در Box كوچكي نشان خواهد داد.
در صورتيكه بخواهيم پاورقي را از بين ببريم كافي است شماره بالاي كلمه درون متن را بلوك كرده و كليد Delete را از صفحه كليد بفشاريم.
در صورتيكه بخواهيم خط جداكننده محيط و متن را به وسط يا سمت راست يا چپ صفحه انتقال دهيم مراحل زير را بايد انجام دهيم
1- صفحه را از منوي View به حالت Normal ببريم.
2- از منوي View زير منوي Footnots را انتخاب كنيم توجه داشته باشيم دستور Footnote را از منوي Insert فعال كرده باشيم وگرنه اين زير منو براي ما فعال نخواهد بود.
3- زماني كه صفحه به دو قسمت تقسيم شد از Drap Down جعبه Footnote در صورتيكه Footnote را انتخاب كرده باشيم و در جعبه Endnote در صورتيكه Endnote را انتخاب كرده باشيم گزينه Footnote Separator را انتخاب مي كنيم خط ظاهر شده وما ميتوانيم از نوارابزار Formatting با استفاده از كليدهاي Center براي وسط چين كردن Align Right براي راست چين كردن و Align Left براي چپ چين كردن خط استفاده كنيم.
4- ميتوانيم از منوي View حال پنجره را به حالت Page Layout ببريم.

انتها نويس (Endnote) :

با انتخاب اين گزينه و درج آن ، توضيحات بجاي آنكه در پائين صفحه قرار گيرند در انتهاي متن يا انتهاي هر بخش قرار مي گيرند.
شماره (Numbering) :
شماره خودكار (Auto Number) : برنامه بطور خودكار شماره ميزند.
علائم (Custom Mart) : در اين انتخاب ميتوانيد بجاي استفاده از شماره يا حرف از علائم استفاده كنيم ، در اينصورت برنامه براي پاورقي اول يكبار آن علامت را درج کرده و به همين ترتيب ادامه ميدهيم ؛ با كليك روي Symbol ميتوان علامت مورد نظر را انتخاب کرد.
براي اينكه بتوان به ديگر امكانات پاورقي دسترسي پیدا کرده می توان روي گزينه Options كليك نمود . در اين گزينه دو كادر محاوره اي وجود دارد :
همه پاورقي ها (AllFootnote) :
پاورقي معمولاً در پائين هر صفحه قرار دارد اما چنانچه خواستيم ميتوانيم محل آن را در زير متن نيز قرار دهيم .
1- در پائين صفحه (Bottom of Page) كه اين گزينه معمولاً متداول است.
2- در زير متن (BeneathText) كه معمولاً متداول نيست.

روش شماره گذاري (Number Format) : توسط اين گزينه ميتوان روش شماره گذاري را تغيير داد.
شروع از (Start at) : معمولاً شروع اولين پاورقي عدد يك مي باشد،
همه انتها نويس ها (All Endnote) :
محل انتهانويس (Place at) : محل انتها نويس ها در انتهاي پرونده است . اما در صورت لزوم ميتوان جای آنها را در انتهاي هر بخش نيز تعريف نمود.
1- انتهاي هر بخش (End of section)
2- انتهاي هر پرونده (End ofdocument)
روش شماره گذاري (Number format) : توسط اين گزينه ميتوان روش شماره گذاري را تغيير داد.
شروع از (Start at) : شماره آغازين را تغيير ميدهد.
شماره گذاري (Numbering) :
الف) ادامه دار (Continuous) : انتخاب اين گزينه موجب می شود تا شماره توضيحات بصورت مرتب پشت سر هم اعمال شود.
ب ) شروع مجدد در هر بخش (Restart each section) : اين انتخاب موجب خواهد شد تا پس از شروع هر بخش شماره ها مجدداً از يك آغاز شوند.
تبديل (Convert) :
براي فعال شدن اين گزينه ابتدا بايد Footnote يا Endnote را انتخاب کرد.
اگر يك پرونده را كامل تايپ کنیم و در آن از پاورقي استفاده نماییم، به كمك كادر محـــاوره اي AllFootnote و با كليك روي گزينه Convert ميتوان تمام پاورقي ها را به انتها نويس تبديل کرد.
اين گزينه در كادر محاوره اي All Endnote نيز وجود دارد و در صورت وجود انتهانويس، همه انتها نويس ها را به پاورقي تبديل می کند.
- جستجو(Find) :
توسط اين فرمان كه در منوي Edit قرار دارد ميتوان حروف و كلمات را جستجو کرد و يا ميتوان از كليد تركيبي Ctrl+F استفاده نمود.
در قسمتFind از گزينه Find What كلمه اي را كه جستجو مي كنيم تايپ کرده و Enter را بزنيد تا اولين كلمه يافت می شود . حال با كليك روي گزينه Find Next ميتوانيم به دنبال بقيه كلمه ( مورد نظر ) موجود در متن بگرديم.
در صورتيكه كليد More را فشار دهیم كادر ديگري باز ميشود. در اين كادر ميتوان برای جستجوی متن حساسيت هايي را ايجاد نمود.
محدوده جستجو (Search) :
اگر بخواهيم در گزينه Find تمامي پرونده را جستجو کنيم بايد در انتخابها محدوده جستجو ALL باشد ( يعني جستجو در همه پرونده ) . با انتخاب گزينه Down با باز كردن فهرست رو به پائين ميتوان از برنامه خواست تا از محل مكان نما به پائين و با انتخاب گزينه UP از محل مكان نما به بالا را جستجو کرد.

جايگزيني (Replace) :
اين زير منو كه در منوي Edit قرار گرفته به ما این امكان را ميدهد تا به دنبال كلمه گشته و بتوانید آن را با كلمه ديگري جايگزين نمائيم. براي دسترسي به اين زير منو از كليد فوري و تركيبي Ctrl +H نيز ميتوان استفاده نمود.
براي انجام اين كار كافيست در Find What كلمه مورد نظر را در Replace With کلمه ی جایگزین را وارد کرد. بقيه گزينه ها همان است كه در فرمان Find در اختيار داشتيم. اما در اين پنجره دو گزينه ديگر بنام Replace, Replace All وجود دارد. گزينه Replace تک تک ، کلمه یافته شده را با كلمه جديد جايگزين ميکند اما گزينه Replace All هر آنچه را كه بيابد جايگزين خواهد کرد.
برو به …..(Go To) :
اين زير منو در منوي Edit وجود دارد و از كليد فوري Ctrl+G يا F5 يا دبل كليك روي سمت چپ سطر وضعيت می توان به اين كادر محاوره اي دسترسي پيدا کرد.

کار با شیوه ها

كار با شيوه ها (Style) :
شيوه هاي Word امكان داشتن قدرت و قابليت انعطاف در هنگام قالب بندي مدرك را ارائه ميدهند.
- تعيين شيوه براي متن :
براي تعيين يك شيوه پاراگرافي براي چندين پاراگراف ، پاراگرافها را انتخاب مي كنيم. براي تعيين يك شيوه پاراگرافي براي يك پاراگراف ، مكان نما را در محلي از پاراگراف قرارمي دهيم براي تعيين يك شيوه كاراكتري ، متن مورد نظر را انتخاب كرده و سپس اعمال زير را انجام مي دهيم:
1- در نـــوار ابزار Formatting روي فلش رو به پائين Style كليك  مي كنيم تا ليستي از شيوه هاي قابل دسترس با نام هر شيوه كه در قلم شيوه نمايش داده شده است را مشاهده كنيم. نمادهاي موجود در ليست نيز نشان ميدهند كه شيوه يك شيوه پاراگرافي يا كاراكتري است و ضمناً اندازه قلم و ترازبندي آن را نمايش ميدهند.
2- شيوه مورد نظر را با كليك كردن روي نام آن ، انتخاب مي كنيم. شيوه به متن مشخص شده اعمال ميشود.
3- البتــه ميتوانيم از كليد هاي تركيبي Ctrl+Shift+S و استفاده از كليد هاي Arrow Key و زدن Enter شيوه مورد نظر خود را انتخاب و اعمال نمائيم.
ايجاد و اعمال يك شيوه جديد :
براي تعريف يك شيوه مراحل زير را انجام دهيد:
1- از منوي Format روي زير منوي Style كليك مي كنيم.
2- روي دكمه New كليك مي كنيم. كادر محاوره اي New Style ظاهر ميشود.
3- بايد گزينه هاي شيوه را بصورت زير تنظيم كنيم:
در كادر متن Name نام شيوه جديد را وارد كنيم.
از ليست بازشو Style Type ، انتخاب Paragraph را برگزينيم.
اگر بخواهيم شيوه جديد بر اســاس يك شيوه موجود باشد، روي فلــش بازشو Based on كليك كرده و شيوه پايه مورد نظر را از ليست انتخاب مي كنيم.
اگر بخواهيم شيوه جديد، بخشي از الگويي باشد كه مدرك جاري بر اساس آن است، گزينه Add to Template را انتخاب مي كنيم. اگر اين گزينه را انتخاب نكنيم، شيوه جديد فقط در مدرك جاري قابل دسترس خواهد بود.
اگر بخواهيم تغييرات قالب بندي بطور مستقيم به پاراگراف هاي قالب بندي شده با اين شيوه ارائه شوند، گزينه Automatically Update را انتخاب مي كنيم( فقط براي شيوه هاي پاراگرافي قابل دسترس است) تا بطور خودكار به تعريف شيوه اضافه شوند.
روي دكمه Format كليك مي كنيم و قالب بندي و تغييرات را از گزينه ها انتخاب مي كنيم
براي بازگشت به كادر محاوره اي Style روي Ok كليك مي كنيم
براي تعيين شيوه جديد براي متن يا پاراگراف جاري ، روي Apply كليك كرده و يا براي ذخيره تعريف شيوه جديد بدون اعمال آن به متني ، روي Close كليك مي كنيم•

چاپ پرونده

چاپ پرونده (Print) :
براي چاپ پرونده از زير منوي Print از منوي File استفاده مي كنيم يا از كليد تركيبي و فوري Ctrl+P و يا از نشانه چاپگر روي نوار ابزار استفاده مي كنيم.
اولين گزينه اي كه در اين زيرمنو با آن روبرو می شويم نوع چاپگر است . تعريف نوع چاپگر همانند تعريف نوع قلم بعهده ويندوز مي باشد. براي آنكه بتوانيم فرمان چاپ را صادر كنيم بايد چاپگر را در ويندوز نصب كنيد. توجه بايد كرد در صورتي كه در Word بصورت رنگي تايپ نموده ایم حتماً بايد چاپگر رنگي در اختيار داشته باشيم.
چاپ صفحات انتخابي (Page Range) : از آنجا كه ممكن است بخواهيم صفحه يا صفحات خاصي از سند خود را به چاپ برسانيم لذا در اينجا امكانات متنوعي براي چاپ صفحات وجود دارد كه عبارتند از :
All: چاپ تمام صفحات پرونده يا سند.
Current Page: انتخاب اين گزينه موجب خواهد شد تا صفحه جاري يعني صفحه اي كه اكنون مكان نما بر روي آن قرار گرفته به چاپ برسد.
Selection: فقط قسمتي كه مارك شده يا بلوك شده به چاپ ميرسد.
Pages: توسط اين گزينه ميتوانيم صفحات خود را به دلخواه انتخاب و چاپ نماییم . به عبارتي چاپ صفحات انتخابي است. توجه بايد كرد براي جدا كردن صفحات از علامت (, )و براي صدور فرمان چاپ صفحات پشت سرهم از علامت (– ) استفاده ميشود.
مثال : 2,7,9,16 و براي چاپ صفحات پشت سر هم 30-50.
Copies : چنانچه خواستيم از يك صفحه بيش از يكي چاپ شود ميتوانيم از اين گزينه استفاده كنيم.
كافيست تا تعداد كپي را در گزينه Number of copies مشخص كنيم.
Collate : فرض را بر اين داشته باشيم كه خواستيم تا از صفحه 1 تا 15 چاپ بگيريم و تعداد كپي را روي سه قرار داده ايم ( يعني از هر صفحه 3 برگ ) حال چنانچه گزينه Collate علامت تيك داشته باشد يك بار از صفحه يك تا 15 چاپ ميشود و سپس چاپگر مرتبه دوم چاپ صفحه يك تا 15 را آغاز ميكند و پس از پايان براي بار سوم و آخرين بار ( چون تعداد كپي 3 بود ) از صفحه يك تا 15 چاپ مي گيرد. يعني سه دسته 1 تا 15 جدا شده ء آماده اند . اما چنانچه اين گزينه علامت تيك نداشته باشد از صفحه يك سه بار ،صفحه دو سه بار ، صفحه سه ، سه بار و ... همينطور اين عمل تا صفحه 15 كه آخرين صفحه است ادامه خواهد يافت.
Print : در حالت عادي تمامي صفحات چاپ خواهند شد . زيرا گزينه Print روي All pages in range قرار دارد. اما چنانچه خواستيم ميتوانيم با انتخاب Odd page صفحات زوج و با انتخاب Even pages صفحات فرد را به چاپ برسانيم. اين انتخاب به ما كمك ميكند تا در مواردي مثل تهيه جزوه بتوانيم پشت و رو چاپ بگيريم ( يعني اول صفحات فرد را چاپ گرفته و سپس كاغذ را بر عكس در چاپگر قرار داده و بعــــد فرمان چاپ صفحات زوج را صادر مي كنيم تا صفحات زوج پشت صفحات فرد چاپ شوند).

قالب بندی خودکار

قالب بندي خودكار (TableAuto Format)
اين زير منو كه در منوي Table قراردارد اين امكان را ایجاد می کند تا از طرح هاي پيش آماده برنامه Word استفاده كنيم.
با كليك روي اين زير منو پنجره اي ظاهر ميشود. در سمت چپ توسط گزينه Formats انواع و اقسام طرح هاي آماده را در اختيار داريم. پس از تايپ جدول و بلوك آن كافيست يكي از اين طرحها را انتخاب كنيم. با انتخاب طرح مورد نظر تمامي جدول شما به شكل نمونه انتخابي در خواهد آمد.

1- تائيد قالبها (Format To Apply) :
الف) كناره ها (Borders) : توسط اين گزينه ميتوان خطهاي جدول را برداشته يا گذاشت.
ب ) سايه(Shading) : توسط اين گزينه ميتوان از انواع و اقسام سايه در جدول استفاده نمود.
ج ) قلم (Font) : توسط اين گزينه انواع و اقسام مختلف قلمها را می توان در جدول بكار برد.
د ) رنگ (Color) : توسط اين گزينه این امكان را داريد تا از رنگهاي مختلف در جدول استفاده كنيم. ( البته در صورتيكه چاپگر رنگي در اختيار داشته باشيم).
ه ) جمع كردن خودكار (Autofit) : اين گزينه موجب جمع شدن و مرتب شدن جدول ميگردد.
توجه : اگر داخل اين گزينـــه ضربدر نزنيم با ضــربدر زدن داخل گزينه ی سايه فقط از ترام هاي بين سفيد و مشكي براي رنگهاي داخل جدول استفاده ميشود.
- تائيد قالبهاي ويژه (Apply Special Formats to) :
با انتخاب اين گزينه ميتوانيم مشخصات تيتر اصلي را تغيير جلوه دهيد.
الف ) سرتيتر رديف (Heading Rows) : كليك روي اين انتخاب موجب خواهد شد تا رديف اول بعنوان تيتر اصلي قرار بگيرد.
ب ) ستون اول (First Column) : كليك روي اين انتخاب موجب خواهد شد تا ستون اول بعنوان تيتر اصلي در نظر گرفته شود.
ج ) رديف آخر (Last Row) : كليك روي اين انتخاب موجب خواهد شد تا رديف آخر سرتيتر اصلي در نظر گرفته شود . نمونه اين جدول بيشتر در هنگام تايپ سندهاي حسابداري مورد استفاده قرار مي گيرد كه رديف انتهايي ( يا جمع ) بعنوان تيتر مي باشد.
د ) ستون آخر (Last Colmun) : كليك روي اين انتخاب موجب خواهد شدتا ستون آخر بعنوان سرتيتر اصلي در نظر گرفته شود.
امكان اين كه دو تيتر اصلي داشته باشیم نيز وجود دارد . كافيست بر روی دو گزينه كليك كنیم.

يكي از كارهايي كه  در طول كارورزي انجام دادم تهيه نمونه سوالات امتحاني به صورت اسلايد در powe point بود كه باعث شد تسلط بيشتري به اين نرم افزار پيدا كنم

طراحي يک اسلايد با ايجاد زمينه جديد

مي توان از Design Template که يک اسلايد با طرح انتخابي در اختيار ما قرار ميدهد و با اضافه کردن اسلايد طرح انتخابي به بقيه اسلايد ها نيز اعمال ميشود. يا از Presentations که از منوي File/ new ميتوان به آن دسترسي پيدا کرد و عملکرد تقريباً مشابه Auto content wizard دارد که در اين حالت گروهي از اسلايد ها هم از نظر طرح و هم از نظر فونت ميتوانيم داشته باشيم و امکان جايگزين کردن متن هاي دلخواه با متن هاي داخل اسلايد وجود دارد.در اين حالت نيز با ايجاد يک اسلايد جديد طرح انتخاب شده به اين اسلايد هم اعمال ميشود. اکنون ميخواهيم ببينيم چگونه ميتوانيم يک اسلايد را خودمان طراحي کنيم. از منوي Insert گزينه New slide را انتخاب ميکنيم . يا کليد ترکيبي Ctrl+M را ميزنيم و از پنجره ظاهر شده New slide- Layout مناسبي مثلاً Blank را انتخاب ميکنيم . با ظاهر شدن اين Layout در حالت Normal view با Right click روي اسلايد و انتخاب گزينه Background از ليست باز شدني رنگ دلخواهي را انتخاب ميکنيم . براي تنوع انتخاب رنگ از More color هم ميتوانيم استفاده کنيم. رنگ مورد نظر را اگر تعدادي اسلايد ايجاد کرده باشيم با دکمه Apply to all به کليه اسلايد ها اعمال ميکنيم و با انتخاب Apply فقط به اسلايد جاري .
با انتخاب Fill Effects ( پر کننده ) از ليست باز شدني پنجره اي با 4 برگ نشان داخلي ظاهر ميشود. از برگ نشان Gradient در قسمت Colors با انتخاب One color ميتوانيم رنگ مورد علاقه خود را با درجه در اختيار داشته باشيم و همزمان از قسمت Shading style انواع طيف هاي رنگي در رابطه با رنگ ما نمايش داده ميشود.

Two color هم عملي مشابه One color ارائه ميدهد با اين تفاوت که ترکيبي از دو رنگ گرافيک هاي جالبي ايجاد ميشود.

گزينه Present : طرح هاي از پيش تهيه شده اي است که با انتخاب هر طرح و با تنظيم در قسمت Shading style ميتوان اسلايد را طراحي نمود.

برگ نشان Texture : طرح هاي موزائيکي در برگ نشان وجود دارد که ميتوان از آن به عنوان پشت زمينه اسلايد استفاده کرد و ميتوان با گزينه Othertexture نمونه کاري را به اين طرح ها اضافه نمود. جهت اضافه نمودن عنوان ميتوان از فايلهايي که پسوند .bmp و .gif و .jpg دارند استفاده نمود.

برگ نشان Pattern : در اين برگ نشان نيز با انتخاب رنگهاي Foreground ( پيش زمينه ) و Background ( پشت زمينه ) و با انتخاب از ليست Pattern اسلايد طراحي ميشود.

برگ نشان Picture : در اين برگ نشان با انتخاب

اضافه كردن اسلايد از فايلهاي ديگر به فايل جاري

از منوي Insert گزينه SlideFrom File را انتخاب كرده گزينه Slide From Filesاسلايد را انتخاب كرده و در پنجره باز شده آدرس فايلي كه ميخواهيم از يك يا چندين اسلايد آن استفاده كنيم را پيدا ميكنيم. با زدن دكمه Insert All يا Insert ميتوانيم يك اسلايد يا همه اسلايد ها را به فايل جاري اضافه كنيم. به عبارت ديگر ميتوان توسط اين گزينه ادغام فايل ها انجام داد.
اضافه كردن متون يا فايل هاي ديگر با اسلايد ها : از منوي Insert گزينه Slide From Outline را انتخاب ميكنيم. نكته اي كه بايد به آن توجه كرد آن است كه ميتوان متن را از يك محيط ويراستاري مثل WordPad يا Note Pad و ... داخل اسلايد كرد منتهي هر پاراگراف در محيط هاي ويراستاري بجاي عنوان اسلايد ها مينشيند. هر تعداد پاراگراف كه در فايل متني وجود داشته باشد به همان تعداد اسلايد با عنوان همان پاراگراف اضافه ميشود.

ايجاد پيوند در Power Point

در Power Point ميتوان متن ، تصوير و کليد هاي عملياتي را با ايجاد پيوند يا Link به ديگر اسلايد ها هدايت نمود. براي اين کار کافي است آيتم مورد نظر را انتخاب کرده و از نوار ابزار استاندارد گزينه Insert Hyperlink را انتخاب کنيم. روش ديگري براي اعمال Link به آيتم ، راست کليک بر روي آن و انتخاب Hyperlink است.
با انتخاب اين گزينه پنجره اي باز ميشود که با انتخاب : Existing file or Webpage ، ميتوان به سايتهاي اينترنتي يا فايلهاي موجود در کامپيوتر عمل Link را انجام داد.
گزينه Place in thisDocument ، ليست اسلايدهايي را که فايل جاري ايجاد کرده ايم را در اختيارمان قرار ميدهد .

Setup Show

پنجره Setup Show را ميتوان از منوي Slide Show ظاهر کرد. در اين پنجره تنظيماتي انجام ميدهيم که روي نماي Slide Show ميتوانيم نتيجه آن را با انتخاب يکي از سه راه زير مشاهده کنيم :

1- Presented by a Speaker - Full screen : نمايش اسلايد در حالت تمام صفحه که حالت پيش فرض نمايش در Power Point است.

2- Browsed by an Individual - window : نمايش Slide show در داخل يک پنجره

3- Brows at a kiosk - Fullscreen : نمايش Slide show به صورت تمام صفحه با اين تفاوت که در اين حالت راست کليک روي Slide show عمل نميکند.



LoopContinuously until 'Esc' :

با فعال کردن اين گزينه نمايش اسلايد ها در Loop يا حلقه افتاده و وقتي به آخرين اسلايد برسيم مجدداً نمايش اسلايد ها از اول آغاز ميشود. اين کار تا وقتي که کليد 'Esc' را بزنيم ، ادامه پيدا خواهد کرد.

Show without Narration :

اگر نمايش اسلايد ها همراه با سخنراني باشند ، با انتخاب اين گزينه اين امکان غير فعال ميشود.

Showwithout Animation :

با انتخاب اين گزينه امکان انيميشن يا متحرک سازي اسلايد ها غير فعال ميشود و حتي اگر براي آنها انيميشن در نظر بگيريم ، اسلايدها بدون آن نمايش داده ميشوند.

Show Scrollbar :

اين گزينه وقتي فعال است که حالت Browsed by an Individual را انتخاب کرده باشيم و باعث آشکار شدن Scroll bar در پنجره ميشود.

در قسمت Slides در پنجره Setup Show ، با انتخاب All نمايش اسلايد ها به ترتيب ايجاد و نشان داده ميشوند. در قسمت بعدي ميتوان حالت نمايش را با دادن شماره اسلايد تعيين نمود. بطور مثال از اسلايد 5 تا اسلايد 14 .

Custom Show :

اگر اين گزنه غير فعال است ، پنجره رامي بنديم و از منوي Slide show اين گزينه را انتخاب مي كنيم. پنجره custom Show ظاهر ميشود که با زدن دکمه New ميتوانيم نام مناسبي را براي نمايش بگذاريم و نمايش اسلايد ها را با انتخاب اسلايد و زدن کليد Add سفارشي کنيم. در اين حالت نمايش اسلايد ها متواند به طور دلخواه انتخاب شود. مثلاً اگر اول اسلايد 7 را انتخاب کنيم و بعد اسلايد 12 ،سپس 18 و .... . مشاهده ميکنيم که در اين حالت خودمان ترتيب نمايش اسلايد ها را انتخاب ميکنيم.

به پنجره Setup Show برميگرديم. اين قسمت با تنظيم قبلي فعال شده و ميتوانيم از آن استفاده کنيم. در قسمت Advanced Slides ميتوانيم نحوه نمايش را با انتخاب گزينه Manually ( به طور دستي ) يعني با زدن کليد Enter ا کليک ماوس انجام دهيم.
اگر تنظيمات زمان گذاري شده را قبلا انجام داده باشيم ميتوان با انتخاب Using Timing if Present نمايش اسلايدها را با توچه به زمان داده شده نشان داد.

Slide Transition :

از منوي File گزينه New و سپس تب Presentation را انتخاب كرده و نمونه اي را برمي گزينيم. مثلاً Generic به نماي Slide Sorter برويد در نوار ابزار اختصاصي اين نما اولين گزنه يعني Transition Effect را باز مي کنيم. با انتخاب هر کدام از گزينه هاي اين بخش ميتوانيم جلوه اي را براي جابجايي بين اسلايد ها انتخاب کنيم و در اسلايد انتخابي نتيجه کار ا مشاهده کنيم. در اينجا ميتوانيم اين تنظيم را براي تک تک اسلايد ها انجام دهيم.
با اعمال اين Effect ها به هر اسلايد ، علامت Slide Transition در پايين اسلايد ظاهر ميشود که نشان دهنده اين موضوع است که اين اسلايد اين جلوه را دريافت نموده . اما اگر بخواهيم به تمام اسلايد هاي موجود يک Effect واحد اعمال کنيم ، تا هنگام رفتن به اسلايد بعدي نشان داده شود ،بايد مراحل زير را دنبال کنيم :

منوي Slide show گزينه Slide Transition را انتخاب ميکنيم. در اين پنجره نيز ليستي از جلوه ها که در Slide sort وجود داشته ديده ميشود و ميتوان سرعت جابجايي را بين اسلايد با يکي از سه گزينه ( Slow ( آهسته ) ، Medium ( متوسط ) و Fast ( سريع ) ) مشخص نمود.

در قسمت Advance ، که بسيار مهم هم ميباشد ميتوانيم انتقال به اسلايد بعدي را با کليک ماوس و يا به طور اتوماتيک Automatically A انجام دهيم

Rehearse Timing

هنگامي كه از منوي SlideShow گزينه ي Rehearse Timing را انتخاب مي كنيم . برنامه بطوراتوماتيك وارد نماي Slide Show مي شود و بالاي اين نما پنجره ي كوچكي ظاهرمي شود كه توسط آن مي توان آيتم هاي درون اسلايد رابراي نمايش زمان گذاري كرد،همچنين مي توان توسط اين گزينه زمان نمايش كل اسلايدها راتعيين نمود. به طورمثال 17 اسلايد داريم كه ميخواهيم در مدت 90 ثانيه نشان داده شود. اين زمان را بين اسلايدها تقسيم مي كنيم .

Repeat

Repeat : باعث مي شود زمان گذاري از صفر شروع شود. براي مشاهده ي زمان هاي اسلايد ها كافي است واردنمايslidesorter شويم ، پائين هر اسلايد زمان نمايش اسلايدرا نمايش مي دهد.

CustomAnimation:

اين گزينه درمنوي Slide Show ديده مي شود و توسط گزينه هاي آن ميتوان Object هاي درون اسلايد رامتحرك سازي نمودوبه سادگي نمايش اسلايدها راازحالت Static به حالت Dynamic تبديل نمود.
درپنجره ي Custom Animation درقسمت Timing قرارمي گيريم. ليست آيتم هاي موجوددراسلايدجاري ديده مي شود.كه باانتخاب هركدام آيتم موردنظردرون اسلايد درپنجره ي كوچكي دراين پنجره ديده مي شودتعداد اين موضوع هابستگي به محتويات داخل اسلايدبيشترباشد طبيعتا ليست مانيزطولاني تر خواهدبود.
هنگامي كه موضوع انتخاب شده وگزينه Animate را فعال كرديم (پيش فرض روي گزينه ي Don’t Animate است)
موضوع درليست Animation order قرار مي گيرد. دراينجا ميتوان تقدم و تاخر نمايش و انيميشن شكل ها و موضوعات راتعيين نمود.
اگرخواستيم موضوعي ثابت باشد و انيميشن نداشته باشد گزينه ي Don’t Animate را براي آن انتخاب مي كنيم.
همچنين مي توان نحوه ي نمايش رابايكي از دوحالت
1)On Mouse Click
2)Automaticaly
تعيين نمود كه با انتخاب گزينه ي دوم زمان برحسب ثانيه قابل تنظيم است.
هركدام از مواردي راكه انتخاب كرده ايم و درقسمت Animation Order قرارگرفته اندرا به طورجداگانه مي توان جلوه ي خاص بدهيم. اين كاررا باانتخاب موضوع وسپس ازرفتن به برگ نشان effect انجام مي دهيم و درليست Entry Animation يكي يكي جلوه ها را انتخاب كرده و بازدن روي Preview پيش نمايش آن را مشاهده مي كنيم تامورددلخواه راپيداكنيم.
اين ترتيب را براي تك تك موضوعات داخل اسلايدانجام مي دهيم.
همچنين ميتوان روي اسلايدها صداگذاري نمود كه 2 حالت دارد.
1) براي تك تك اسلايدها ازقسمت Sound نمونه اي راانتخاب كرده وروي آن اعمال كنيم.
2) درليست Sound آخرين گزينه يعني Other Sound راانتخاب كنيم وصداي موردنظر رااز جاي ديگر انتخاب كنيم.

نكته: درPower Point ازصداهايي مي توان استفاده نمودكه پسوند .WAV داشته باشند. حال اگربخواهيم موزيكي را روي اسلايدها ازابتدا تا پايان به طوريكنواخت داشته باشيم اولين اسلايد رابا Other Sound شروع مي كنيم و روي بقيه اسلايدها No Sound راتنظيم مي كنيم. به اين صورت موزيك به طوريكنواخت پخش مي شود. البته بايدزمان اجراي موزيك و تعداد اسلايد هارا ازقبل تنظيم كنيم و اگرموزيك زودتراز اسلايدها به اتمام مي رسد، دقيقا روي اسلايدي كه صداقطع مي شود بعدا ازقسمت Other Sound موزيك راشروع كنيم به اين ترتيب مشكلي براي پخش همزمان پيش نمي آيد.

در پنجره ي Custom Animation برگ نشان Chart effect هنگامي فعال مي شود كه دراسلايد ازيك نمودار(Chart ) استفاده كرده باشيم كه مي توان بسته به نوع نمودارeffect هايي را به آن اعمال نمود.
اگرروي اسلايدRight Click كنيم گزينه ي Slide Layout وApply Design ديده مي شود.

من در اين دوره توانستم در مورد  كار با اينترنت نيز آموزش ببينم كه شامل

روش ارسال نامه

بعد از رفتن به Mail Box خود گزينه Compose را از Frame سمت چپ صفحه انتخاب مي كنيم

در قسمت To ، آدرس كامل E- mail شخص گيرنده نوشته مي شود :

موضوع نامه را در قسمت Subject تایپ می کنیم .
گزینه های CC و BCC برای ارسال رونوشتی از نامه ، برای شخص یا اشخاص دیگر است .
CC : مخفف Carbon Copy است . رونوشتي از نامه براي كساني كه آدرس آنها در اينجا تايپ شده است ارسال مي کند . در این حالت اولین شخص دریافت کننده نامه متوجه می گردد که این ایمیل برای چه اشخاص دیگری نیز ارسال شده است .
BCC : رونوشتي از نامه براي كساني كه آدرس آنها در اينجا تايپ مي شود ارسال مي کند . به طوري كه شخص اول نمي فهمد كه اين نامه براي چه اشخاص ديگري ارسال شده است .
Save a copy of outgoing Message : يك كپي از نامه در Mail Box ذخيره مي كند .
در قسمت Body نامه متن خود را تايپ مي كنيم .
بعد از ارسال پيغامي ظاهر مي شود :
(آدرس گیرنده ی نامه ) Your Mail (Subject) has been send to

پارامترهاي تكميلي در E- mail

اولين گزينه Forward

در صورتیکه تمایل به ارسال یکی از ایمیل های دریافتی برای شخص یا اشخاص دیگری داشته باشیم از گزینه ی Forward استفاده می کنیم .
براي Forward كردن به روش زير عمل مي كنيم .

- بازكردن نامه مورد نظر
- انتخاب گزينه Forward
در اين صورت Compose به طور اتوماتيك فعال مي شود و مي توانيم آدرس شخص سوم را در قسمت To وارد كنيم . Subject نامه هايي كه عبارت FWD در ابتداي آنها است يك Email ،Forward شده است كه البته Subject قابل ويرايش است .

Reply

در صورتي كه تمایل داشته باشیم به يك Email پاسخ دهیم ، يكي از راحت ترين راههاي موجود Reply كردن ایمیل است ، روش كار به صورت زير است :

- انتخاب نامه و خواندن آن
- انتخاب گزينه Reply
در اين صورت Compose به صورت اتوماتيك فعال شده و آدرس شخص فرستنده نامه قبلي به عنوان آدرس شخص گيرنده جديد فرض خواهد شد . عبارت Re قبل از Subject نامه قرار مي گيرد و متن نامه شخص قبل در قسمت Body ديده مي شود و بنابراين امكان ارسال جواب نامه همراه با متن نامه قبلي شخص فرستنده وجود دارد .


طريقه حذف نامه ها :

جهت جلوگيري از پرشدن Mail Box بايد Email هاي ناخواسته يا برخي از Email هاي قبلي كه خوانده شده و نيازي به آنها نداريم را حذف كنيم .

روش اول حذف يك Email :

1- انتخاب Check Mail
2- مشاهده E mail مورد نظر
3- انتخاب گزينه Delete

روش دوم :

بعد از رفتن به صفحه ی Check mail ، Check Box موجود در کنار نامه ی مورد نظر را فعال کرده و سپس گزینه ی Delete را Click كنيم . با حذف يك Email اين Email به محلي به نام Trash منتقل خواهد شد تا در صورت لزوم بازيافت شود .



طریقه ضميمه كردن يك فايل ِAttachment

1- انتخاب گزينه add / delete attachment و باز شدن فرم انتخاب فايل
2- انتخاب گزينه Brows و پيدا كردن فايل مورد نظر
3- انتخاب گزينه Attach
4- انتخاب گزينه Done

پوشه ها (Folders) :

ما می توانیم نامه هایی با موضوعات مختلف را در پوشه های متعدد نگهداری نماییم . برای ایجاد یک پوشه به سه روش می توان عمل کرد :

- روش اول

انتخاب گزینه ی Foldersاز فریم سمت چپ Mailbox . در این حالت صفحه ای برای دریافت نام Folder جدید باز می شود . با درج نام و انتخاب کلید Add Folder ، Folder جدید به لیست Folder های موجود اضافه خواهد شد . ( در این صفحه لیست Folder های استاندارد صفحه ی Inbox نمایش داده شده است )

- روش دوم

انتخاب گزینه ی Add که در مقابل گزینه ی Folders قرار دارد . با انتخاب اين گزینه پنجره ای باز می شود که نام Folder جدید را دریافت می کند . پس از فشردن کلید Ok ، Folder جدید در لیست Folder های موجود اضافه خواهد شد .

- روش سوم

انتخاب منوی کشویی Move To Folder که در سمت راست صفحه ی Inbox تعبیه شده است و سپس انتخاب گزینه ی new Folder از منوی جاری و کلیلک بر روی گزینه ی Ok
برای انتقال ایمیل به Folder مورد نظر Check Box کنار ایمیل را فعال کرده ، از منوی کشویی سمت راست نام Folder را انتخاب و با فشردن کلید Ok میل جاری را به پوشه ی مربوطه انتقال می دهیم .
چنانچه بخواهیم يك folder را نمايان يا پنهان كنيم از لیست Folder های موجود گزینه ی Hide یا Show مقابل My Folders را کلیک می کنیم . در حالت عادی که Folder ها آشکار می باشند گزینه ی Hide فعال است . با یک بار کلیک روی این گزینه بطور اتوماتیک تبدیل به Show خواهد شد . این در حالی است که با این عمل Folder ها مخفی شده اند .

ايجاد دفترچه Address Book:

براي ساختن Address Book بعد از اينكه وارد Mail Box خود شديم روي منوی Addresses كليك مي كنيم ، سپس روي دكمه Add contact كليك كرده صفحه جديدي جهت وارد كردن اطلاعات مربوط به فرد مورد نظر باز ميشود.
اطلاعات را واردمي كنيم حال با مراجعه به صفحه اول كتابچه آدرس خواهيم ديد كه آدرس شخص مورد نظر اضافه شده كه با كليك روي نام آن ميتوانيم به اطلاعات وارد شده دسترسي پيدا كنيم .
جهت تغيير هر یک از اطلاعات مربوط به اشخاص درج شده در دفترچه ی آدرس روی نام شخص مورد نظر کلیک کرده ، پنجره ای باز می شود که در آن امکان حذف و یا ویرایش اطلاعات وجود دارد .
اگر برای شخصی میلی ارسال کرده باشيم که آدرس پست الکترونیکی او در دفترچه ی آدرس ما موجود نمی باشد ، پس از ارسال ایمیل و دریافت پیامی مبنی بر ارسال ایمیل برای نامبرده ، با درج علامت تیک در مقابل آدرس ایمیل ازما می خواهد که در صورت تمایل آدرس جدید را به دفترچه ی آدرس خود اضافه نماییم که با فشردن کلید Add To Address Book می توان این کار را انجام داد .

پوشه ها (Folders) :

پوشه هاي ثابت :

پوشه هاي Trash , Draft, Sent, In box, Bulkmail غير قابل تغيير و حذف كردن مي باشند ولي پوشه هايي را كه خودمان درست مي كنيم ميتوانيم حذف كنيم يا نام آنها را تغيير دهيم .
براي تغيير نام يك پوشه در فريم دست چپ Check mail روي Folder كليك مي  نمائيم.
سپس در صفحه اي كه ظاهر ميشود لیستی از تمامی Folder های موجود اعم از آنچه که ما ساخته ایم و یا Folder های استاندارد Yahoo نمایش داده می شود . از ليست پوشه ها ، پوشه هایی را که توسط خود ما ایجاد شده اند را می توانیم تغییر نام داده و یا حذف کنیم ، ولی پوشه های استاندارد تنها شامل امکان تغییر مشخصات و یا خالی کردن پوشه می باشند . اگر بخواهيم از نامه اي كه ارسال ميشود يك نسخه بايگاني داشته باشيم كافي است هنگام ارسال نام جلوي گزينه Save copy to sent folder تيك بزنيم.

Save Draft محلي براي ذخيره موقت نامه ها :

هميشه قبل از اتمام تايپ نامه آن را در پوشه Draft ذخيره مي كنيم تا در صورت قطع ارتباط يك نسخه از مطالب داشته باشيد.

Spam : بايد توجه داشت که ارسال ايميل به تعداد زياد و به منظور بازاريابي بدون اينکه طرف شخصا خود اقدام به دريافت ايميل کرده باشد جرم محسوب ميشود و يکي از التزامات ارسال ايميل به قصد بازاريابي دادن اجازه به مشترک جهت حذف آدرس ايميلش از ليست ميباشد.در مجموع اينکه بايد مواظب آدرس ايميلمان باشيم

. عوض كردن مشخصات Account

براي اين منظور ابتدا وارد صندوق پستي خود مي شويم ، سپس از Frame سمت چپ ، منوی Mail گزينه Options و یا از منوی سمت راست گزینه ی Mail Options را انتخاب می کنیم . براي عوض كردن مشخصات Account از صفحه اي كه ظاهر مي شود گزينة‌ Account Information را انتخاب مي كنيم .
براي عوض كردن Password به روش زیر عمل می کنیم :
در صفحه ی Mail Options از منوی سمت چپ گزینه ی Account Information را انتخاب می کنیم ، چون این صفحه مربوط به مشخصات شخصی کاربر می باشد ، برای اطمینان مجددا از کاربر تقاضا می شود کلمه ی عبور خود را وارد نماید .
صفحه ای باز می شود که در آن نام ، Id و آدرس پست الکترونیکی کاربر با رنگ قرمز نمایش داده شده اند که این بدان معناست که این گزینه ها قابل تغییر نمی باشند . برای تغییر کلمه ی رمز ، گزینه ی Change Password را انتخاب کرده ، صفحه ای باز می گردد که در آن از کاربر می خواهد کلمه ی عبور جاری خود را وارد نموده و سپس Password جدید را انتخاب و وارد مي كنيم و برای اطمیان از صحت رمز یک بار دیگر هم وارد شود و سپس انتخاب گزینه ی Save .

Signature (امضاي ديجيتال)

در صورت دلخواه مي توان يك امضای دیجیتالی درست كرد كه هميشه به طور اتوماتيك در پايان نامه هايمان ظاهر شود . در صورت انتخاب گزينه UseSignature در پايين قسمت Body امضاء در انتهاي نامه ضميمه خواهد شد .
متن مورد نظر را وارد كرده و گزينه Save را انتخاب مي كنيم در صورت انتخاب اين گزينه امضا به طور پيش فرض در انتهاي همه نامه ها قرار خواهد گرفت .

گزینه ی Color

در صورتیکه بخواهیم رنگ Background صندوق پستی خود را به دلخواه تغییر دهیم از این گزینه استفاده مي نماییم . این گزینه در صفحه ی mail optionsدر منوی سمت چپ صفحه قرار دارد . در صورت انتخاب این گزینه صفحه ای باز می شود که می توان رنگ دلخواه را انتخاب نموده و سپس گزینه ی Save را انتخاب نمود . در اینصورت صفحه ی Mail Box مان به رنگ دلخواهمان تغییر شکل خواهد داد .

طريقه فرستادن Greeting Card از سايت Yahoo

1- به روي صفحه اصلي Yahoo مي رويم 2- از گزينه هاي آن Greeting را انتخاب مي كنيم .
3- در اين صفحه كه نمونه اي از كارت پستالها و نيز موضوعاتي كه مي توان در ارتباط با آنها كارت پستال فرستاد ، وجود دارد .
4- انتخاب موضوع كارت پستال
5- نمونه اي از كارتها در اين صفحه قرار دارد ممكن است همه موضوعات در اين صفحه موجود نباشد.
6- انتخاب كارت پستال مورد نظر
7- پر كردن فرم مربوط به كارت پستال كه شامل گزينه هايي مثل آدرس گيرنده و پيامي كه در كارت پستال ذكر مي شود و در بعضي سايتها حتي امکان انتخاب موزيك براي كارت پستال نیز وجود دارد.
8- در اينجا 2 گزينه داريم Preview كه كارت پستال را در حالي كه پيام ما در آن قرار دارد نشان مي دهد و گزينه Send كه كارت پستال را ارسال می کند .

برای ارسال کارت پستال می توانیم در صفحه ی Compose بر روی صورتک Greeting در سمت راست صفحه کلیک می کنیم تا صفحه ی اصلی Greeting های Yahoo نمایش داده شود .

Out look express

در اين نوع Mail Account ، صندوق پستي بدون اتصال به شبکه اينترنت وجود خواهد داشت. اما براي داشتن اين Mail Box نيازمند فضايي در ISP هستيم که استفاده از آن با داشتن يک Username و Password صورت ميگيرد.

پيكر بندي Out look Express:

پس از باز كردن برنامه وارد منوي Tools ميشويم و به ترتيب خواهيم داشت :
Tools/account
در پنجره اي كه باز ميشود ، گزينه Add و سپس Mail را انتخاب ميكنيم.
در اينجا نامي را كه ميخواهيم به Account اختصاص دهيم تا نامه هاي پستي به اين نام در جدول نامه هاي گيرنده ظاهر شود را وارد مي كنيم.
سپس با كليك بر روي Next به مرحله بعدي ميرويم . قسمت All ready have an email address that’s liketo use را انتخاب ميكنيم .در Edit box آدرس كامل email خود را وارد ميكنيم و سپس با كليك روي Next به پنجره بعدي ميرويم .
SMTP,POP3 را كه توسط ISP به ما داده ميشود وارد ميكنيم سپس با فشردن كليك Next به مرحله بعدي ميرويم. در قسمت accountname نام user خود در Isp و در قسمت password كلمه رمز خود را تايپ ميكنيم ، سپس Next را كليك و Finish ميكنيم.
حال براي منصوب كردن connection به آن روي properties كليك كرده و سپس از پنجره يكي از connection هاي موجود را به آن نصب ميكنيم.

چاپ و ذخیره اطلاعات صفحه

1- ذخيره صفحه کامل وب :
از آنجايي كه يك صفحه وب ميتواند حاوي تعدادي فايل تعبيه شده مانند عكس و صوت و …. باشد ، بــــراي ذخيره آن و بطور کلي ذخيره کليه فايلهاي HTML و فايلهاي گرافيكي و ... بايـد گــزينه Web page complete را انتخاب نماییم. IE بطور خودكار پوشه اي را با نام فايل ذخيره ميكند پوشه در همان محلي كه فايل وجود دارد ذخيره می گردد.

2- Archive :
باعث ذخيره صفحه وب ميشود ولي فولدر جداگانه از فايلهاي تعبيه شده به وجود نمي آورد.

3- HTML Files :
فقط سند HTML ذخيره ميشود (HTML files) در قسمت Save as type عناصر گرافيكي و تعبيه شده در فايل وجود نخواهد داشت.

4- فقط متني كه روي صفحه وب وجود دارد ذخيره شود .

متن بدون برچسب هاي HTML ذخيره ميشود. تفاوت حالت 3 و 4 در آن است كه در حالت 3 متن فرمت شده را در دسترس داريم و تصويري را مشاهده نمي كنيد ولي در حالت 4 متن ذخيره شده شامل هيچ فرمت ، تصوير گرافيكي و ... نمي باشد . بطور كلي براي ذخيره صفحات وب وارد منوي File شده و گزينهSave را انتخاب مي كنيم در قسمت Save as type يكي از 4 گزينه بالا را بر حسب دلخواه انتخاب ميکنيم و در قسمت File name نامي را براي صفحه در نظر مي گيريم.

چاپ اطلاعات صفحه :

Browser امكان چاپ صفحات وب را در اختيار ما ميگذارد. براي چاپ صفحه كافي است روي دكمه Print در نوارابزار كليك كنيم يا از منوي File گزينه Print را انتخاب نمائيم.
در وضعيت پيش فرض ، پيش زمينه صفحه چاپ نميشود. Internet Explorerنه تنها به ماامكان چاپ صفحه جاري و نيز صفحات پيوندي را ميدهد،بلکه با در نظر گرفتن اين نکته که تعداد پيوند ها در يک صفحه متفاوت ميباشد، ممکن است تعداد صفحات زير چاپ از نظر ما بيشتر باشد .براي چاپ يك صفحه وب بعد از انتخاب Print در منطقه Printframes گزينه As laidout on screen را كليك كرده و کليد OK را مي زنيم و موارد را تائيد مي  نماییم.
براي چاپ موارد انتخاب شده در منطقه Print Range روي گزينه Selection كليك مي كنيم با انتخاب OK متن انتخابي چاپ مي گردد.
به منظور چاپ فريم ها در صفحات جداگانه، در قسمت Print Range روي گزينه All frames Individually كليك كرده و سپس کليد OK را زده و تائيد ميکنيم. هر فريم جداگانه چاپ ميشود. براي چاپ يك فريم تنها در ناحيه Print Frames روي گزينه Only the selected frame كليك كرده وبعد OK تا فريم انتخابي چاپ گردد.
براي چاپ اسناد و پيوند آنها گزينه Print All linkedDocuments را كليك مي نمائيم و سپس OK مي كنيم تا فريم انتخابي با تمامي اسناد پيونديش چاپ گردد.

مديريت فايلهاي موقت

(Internet Explore (IE براي افزايش سرعت مرورگر نسخه اي از هر فايل بازديد شده را روي هارد ديسك ذخيره ميكند. هر بار كه ما دوباره به آن سايت برميگرديم ابتدا كامپيوتر احتمال وجود Copy را بررسي ميكند ، اگر كامپيوتر اين Copy را داشته باشد همان فايلها را به نمايش مي گذارد اگر اين كار انجام شودسرعت نمايش اطلاعات به مراتب بيشتر از زماني است که اطلاعات مستقيماً از اينترنت دريافت شود. زيرا نمايش فايل از هارد ديسك خيلي سريعتر است فرايند ذخيره سازي و نمايش فايلهاي محلي را Caching مي گويند. Browser فايلهاي ذخيره موقت (Cached files) را درپوشه Temporary Internet Files قرار ميدهد. Browser امكان اعمال تنظيماتي براي Temporary files را به ما ميدهد.بوسيله Browser ميتوانيم سرعت بارگذاري صفحات Web را افزايش دهيم.
همچنين ميتوانيم به منظور ذخيره فايلهاي موقت (Cached) فضايي بر روي ديسک تعيين كنيم.
نحوه به روز رساندن اطلاعات صفحات وب ذخيره شده :
براي انجام اين تنظيم گزينه Settings را كليك ميكنيم 4 گزينه براي اين تنظيم داريم كه عبارتند از :

Every visit tothe page

بروز رساني IE براي صفحاتي که مورد بازديد قرار ميگيرند.

Every time you star Internet Explorer

IE روند به روز رساني صفحاتي را كه آخرين بار مشاهده نموديم بررسي و كنترل ميكند و اطلاعات جديد در مورد صفحاتي كه در جلسه جاري بازديد مي كنيد را بررسي نمي نمايد.

Automatically

IE اطلاعات جديد را در مورد صفحاتي كه آخرين بار بازديد شده بررسي ميكند ولي با گذشت زمان و چنانچه فايلهاي صفحات وب تغييرات منظمي نداشته باشند بررسي و به روز رساني با روند كندتري انجام مي پذيرد. IE هيچ گاه به روز رساني را كنترل نمي كند و براي به روز رساني لازم است روي كليد Refresh كليك شود. بعد از انجام تنظيمات ، اهرم كشويي كه در زير آن نوشته شده :
On theamount of disk space to use
به طرف چپ يا راست كشيده ميشود و اندازه اختصاص يافته براي حافظه cache براي ذخيره پوشه Temporary Internet Files تغيير ميكند.

افزودن يك آدرس وب به ليست سايتهاي مورد علاقه Favorites :

ابتدا به صفحه اي كه ميخواهم آن را به ليست Favorites اضافه كنيم ميرويم. سپس از Toolbars گزينه Favorites را انتخاب نموده صفحه به دو قسمت تقسيم ميشود. از قسمت چپ صفحه گزينه Add را كليك نموده ، سپس نامي را به دلخواه براي سايت انتخاب مي کنیم و سپس با کليد OK موارد را تائيد مي نماییم.

بطور كلي Favorites داراي فولدرهاي زير است :
Soft ware up dates, Media, Links, Chanel ماميتوانيم سايتها را به روش بالا مستقيماً داخل Favorites ذخيره كنيم. يا اگر خواستيد به منظور سامان دهي بهتر آنها را داخل فولدر ذخيره نماییم.
برای اینکار كافي است پس از انتخاب گزينه Add روي دكمه Creat in كليك كرده فولدر مورد نظر را انتخاب و موارد را تائيد كنيم . همچنين ميتوانيد فولدرهايي اضافه كنيم كه در زير به شرح آن مي پردازيم.
بعد از انتخاب گزينه Favorites از Toolbar به منظور سازماندهي فولدرها روي گزينه Organize كليك كرده  تا پنجره اي ظاهر شود.
انتخاب Creat Folder باعث بوجود آمدن فولدر جديد ميشود . با كليك بر روي فولدرهاي جاري و انتخاب Rename ميتوانيم نام آنها را عوض كنيم با كليك روي فولدر مورد نظر و انتخاب Delete فولدر پاك ميشود و همچنین با انتخاب سايت مورد نظر قسمت راست و كليك بر روي Move to Folder ليستي از اسامي بقيه فولدرها ظاهر ميشود كه با كليك روي فولدر مورد نظر و انتخاب گزینه ی OK سايت مورد علاقه به فولدر انتخاب شده انتقال پیدا میکند.

مشخص كردن صفحات وب براي مشاهده در حالت Offline :

براي مشاهده يك صفحه در حالت Offline به هنگام ايجاد يك ورودي براي ليست Favorites پس از اينكه كادر Add باز شد گزينه Make Availble Offline رابايد فعال كنيم.
به اين ترتيب روي سايت مورد نظر كليك كنيم و بعد از آن پنجره را ببنديم. اين روش فقط براي به روز رساني يك صفحه است .

به روز رساني همه صفحات Offline :

براي اين كار در منوي Tool روي Synchronize كليك مي نمائيم به اين ترتيب مندرجات Favorites بارگيري ميشود.
فرايند بروز رساني اطلاعات در فايلها به معني حذف اطلاعات قديمي نيست، مرورگر اينترنت اطلاعات جديد را يافته و آنها را بارگيري ميكند.

History

پوشه ثبت وقايع (History) :

Browser بصورت خودكار وقايع هر جلسه مرور در اينترنت را در پوشه اي به نام History ثبت و ضبط مي نمايد . براي مشاهده مطالب پوشه بر روي History كليك كرده نوار History در امتداد طرف چپ Browser ظاهر ميشود.

تنظيمات مربوط به ثبت وقايع :

تغيير مشخصات پيوندها (Link) و رنگ زمينه و متن

رنگ پيوندها را ميتوان مانند رنگ متن و Background ( پس زمينه ) سفارشي نمود. در قسمت General روي دكمه Colors كليك ;كرده تا پنجره مربوط به آن باز شود .

ابتدا در قسمت چپ پنچره در قسمت Colors ميتوانيم رنگText و پس زمينه صفحه را تغيير دهيم به اين ترتيب كه روي مربع كليك كنيم تا جعبه رنگ باز شود. سپس رنگ دلخواه را انتخاب مي نماییم.
علامت زدن دكمه Use windows colors سبب مي شود تا رنگ پيش فرض در نظر گرفته شود.درقسمت راست صفحه Links ميتوانيم رنگ پيوندها را تغيير دهيم. به اين ترتيب كه روي دكمه رنگ Visited كليك كنيم و در جعبه رنگ باز شده رنگ دلخواه مثلاً قرمز را انتخاب نماییم ، سپس روي دكمه رنگ Unvisited كليك كنيم تا جعبه رنگ ظاهر شود و سپس رنگ سبز را انتخاب كنيم. پيوندهايي را كه كليك نكرديم به رنگ سبز ظاهر مي شود و پيوندهاي كليك شده به رنگ قرمز .
علاوه بر اين ميتوانيم يك رنگ Hover به پيوندها اضافه كنيم. منظور از Hover قرار دادن نشانگر ماوس روي يك پيوند بدون آنكه پيوند را كليك كرده باشيم مي باشد.

جستجو در اينترنت دو صورت دارد:

1- بر اساس كلمات كليدي
2- جستجو از طريق category


قواعد حاکم بر جستجو :

AND
IRAN and Industry صفحاتي كه مربوط به يك كدام يا هر دو باشد مي يابد. گيومه “ “ در ابتدا و انتهاي كلمه براي جستجو دقيق استفاده ميشود.

استفاده از پرانتز :

جستجوي ما را واحد ميكندIRAN+INDUSTRY- not Isfahan در مورد صنعت ايران صفحاتي را جستجو ميكند كه Isfahan در آنها نيست .

نكته :

(به جاي AND ميتوان از + و به جاي NOT ميتوان از – نيز استفاده كرد.)

Case : اغلب موتورهاي جستجو به بزرگي و كوچكي حروف حساس هستند.

Match Case : جستجوي گسترده در اينترنت روش مناسب جهت گسترده کردن جستجو در اينترنت از Match Case ميباشد.

در قسمت امور رايانه با مفهوم وبلاگ وايجاد محيط آن نيز آشنا شدم

وب لاگ محيطي است كه به ما امكان انتشار ايده ها ، افكار و ديدگاههاي خود همانند يك روزنامه نگار را مي دهد .

چگونگي ايجاد يك وب لاگ شخصي در persianblog.com

بعد از وارد شدن به سايت مورد نظر از منوي دست راست صفحه گزينه ي عضويت در سايت را انتخاب كرده سپس فرمي به فارسي برايمان ظاهر مي شود لازم به ذكر است كه فقط مواردي كه در كنار آن * وجود دارند پركردن آن اجباري است .

نكاتي در هنگام پركردن وب لاگ :

1- تمامي فيلدهايي كه داراي علامت * هستند بايد با دقت پر شوند .
2- با فشردن همزمان كليدهاي Shift + Alt مي توانيد زبان را به فارسي و يا انگليسي تبديل كنيد . بايد توجه كرد زبان فارسي سايت مستقل از نوع سيستم عامل است .
3- شناسه ي كاربري مي تواند تركيبي از حروف و اعداد باشد .
4- استفاده از حروف فارسي در شناسه كاربري مجاز نمي باشد .
5- عنوان وب لاگ شما معرف شخصيت شماست ، جمله اي مناسب انتخاب كنيد .
6- كلمه ي عبور نسبت به حروف كوچك و بزرگ حساس مي باشد هنگام وارد نمودن آن به كليد Space دقت كنيد .
بعد از ايجاد وب لاگ براي ورود به آن مي توانيد گزينه ي ورود به سايت را انتخاب كرده و با دادن شناسه كاربري و كلمه ي عبور وارد محيط وب لاگ خود شويد .

پس از آن محلي شبيه به محيط Word برايمان ايجاد مي شود .
براي وارد كردن عكس از منوي بالا گزينه ي Insert image را بايد انتخاب كرد در قسمت URL address عكس مورد نظر را وارد مي كنيم . در قسمت متن توضيحي ، متني را كه مي خواهيد با بودن ماوس بر روي عكس آن متن ظاهر شود را قرار داده و در قسمت ابعاد عكس ، سايز را تنظيم مي كنيم .


لازم به ذكر است عكسها بايد در جاي ديگري Upload شده باشند و URL آنها در اينجا ذكر شود . براي لينك كردن فايل يا عكس بعد از انتخاب كردن item مورد نظر گزينه ي Create & edit hyper link را انتخاب و URL مورد نظري را كه مي خواهيم item مورد نظر به آنجا وصل شود را وارد مي كنيم و سپس گزينه ي فرستادن يادداشت و بازسازي وبلاگ را كليك مي كنيم . سپس با زدن خروج از سايت محيط از محيط وب لاگ خارج شده و بازدن Persianblog.com .شناسه ي كاربري//:http مي توانيم وب لاگ خود را مشاهده كنيم و با كليك بر روي پيام هاي ديگران نظرات خود را درباره ي نوشته هاي آنان ارائه دهيم .
براي عوض كردن قالب وب لاگ بعد از ورود به محيط ، گزينه ي انتخاب قالب را كليك مي كنيم و يكي از قالبهاي موجود را انتخاب و براي محيط وبلاگ خود ثبت مي كنيم .
براي ويرايش وب لاگ خود بعد از وارد شدن به وب لاگ در قسمت پايين صفحه گزينه ي Edit را انتخاب و با تغيير دادن متن و كليك بر روي گزينه فرستادن يادداشت و بازسازي وبلاگ آن را تغيير مي دهيم .

مي توانيم قالبهاي ديگري به جز قالبهاي مربوط به سايت persianblog از سايتهاي ديگر انتخاب كنيم . روش استفاده از آنها اين است كه Source قالب مذكور را در Front page كپي كرده و گزينه ي مفروض خود را وارد كنيم و سپس در قسمت ويرايش قالب كل قالب persianblog را حذف كرده و Source قالب خود را از FrontPage به آن Copy كنيم

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

دیه و انواع آن

تهیه و تنظیم :

کافی نت اسمان

ديه متفاوت و كفاره متساوى

ديه در اسلام بر معيار ارزش معنوى انسان مقتول نيست، بلكه يك دستور خاصى است كه ناظر به مرتبه بدن انسان كشته شده مى‏باشد، نشانه آن اين است كه اسلام بسيارى از افراد اعم از زن و مرد را كه داراى اختلاف علمى يا عملى‏اند متفاوت مى‏بيند و تساوى آنها را نفى مى‏كند، و در عين حال ديه آنها را مساوى مى‏داند، مثلا درباره تفاوت عالم و جاهل مى‏گويد:

... هل يستوي الذين يعلمون و الذين لايعلمون ⁽¹⁾

آيا كسانى كه مى‏دانند با كسانى كه نمى‏دانند مساويند؟

و درباره تفاوت مجاهد قائم و غير مجاهد قاعد چنين مى‏فرمايد:

لايستوي القاعدون من المؤمنين غير اولي الضرر و المجاهدون في سبيل الله ⁽²⁾

مؤمنان خانه‏نشين كه زيان ديده نيستند با آن مجاهدانى كه با مال خود در راه خدا جهاد مى‏كنند يكسان نمى‏باشند.

ودرباره اختلاف كسى كه قبل از فتح مكه و پيروزى چشمگير اسلام، جهاد و كمك مالى مى‏كرد و در راه خدا مبارزه و انفاق مى‏نمود با كسى كه بعد از فتح مكه در جهاد شركت مى‏كرد و در راه اسلام كمك مالى مى‏نمود چنين مى‏فرمايد:

... لا يستوي منكم من انفق من قبل الفتح و قاتل اولئك اعظم درجة من الذين انفقوا من بعد وقاتلوا وكلا وعد الله الحسنى والله بما تعلمون خبير ⁽³⁾

كسانى از شما كه پيش از فتح مكه انفاق و جهاد كرده‏اند با ديگران يسكان نيستند، آنان از حيث درجه بزرگتر از كسانى‏اند كه بعدا به انفاق و جهاد پرداخته‏اند.

غرض آن كه قرآن كريم با تصريح به عدم تساوى ارزش‏هاى الهى افراد ياد شده وبا اصرار بر تفاوت معنوى آنان تصريح به تساوى آنان در قصاص و ديه دارد و در اين باره راجع به تساوى همگان چنين مى‏فرمايد:

وكتبنا عليهم فيها ان النفس بالنفس والعين بالعين والانف بالانف والاذن بالاذن والسن بالسن والجروح قصاص فمن تصدق به فهو كفارة له ⁽⁴⁾

و مقرر كرديم برايشان كه جان در مقابل جان و چشم در برابر چشم و بينى در برابر بينى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان مى‏باشد وزخم‏ها به همان ترتيب قصاص دارند و هركه آن را ببخشد پس كفاره (گناهان) او خواهد بود.

يعنى هر انسانى اعم از زن و مرد در قبال انسان ديگر خواه زن و مرد قصاص مى‏شود چه اين كه قصاص اجزا و اطراف و قصاص جراحت‏ها نيز مساوى است، ليكن همين عموم يا اطلاق در آيه ديگر تقييد و تخصيص مى‏پذيرد زيرا خداوند در آيه ديگر چنين فرمود:

يا ايها الذين الذين امنوا كتب عليكم القصاص في ا لقتلى الحر بالحر والعبد بالعبد والانثى بالانثى ⁽⁵⁾

اى كسانى كه ايمان آروده‏ايد درباره كشتگان، بر شما قصاص مقرر شده: آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن.

با اين آيه، عموم يا اطلاق آيه قبلى تخصيص يا تقييد مى‏پذيرد، يعنى زن در قبال زن قصاص مى‏شود نه مرد، و حكم ديه در اسلام با تفاوت بين زن و مرد تعيين مى‏گردد. گرچه از جهت ارزش‏هاى معنوى ممكن است زنى بيش از مرد نزد خدا مقرب باشد بنابراين تساوى ديه عالم و جاهل نه از ارج و منزلت عالم مى‏كاهد و نه بر مقام جاهل مى‏افزايد. ونيز تفاوت ديه مرد و زن نه بر منزلت مرد مى‏افزايد ونه از مقام زن مى‏كاهد، زيرا برخى از تفاوت‏هاى مادى و مالى هيچگونه ارتباطى به مقام‏هاى معنوى ندارد.

هيچگونه تلازم عقلى يا نقلى بين ديه و كمال معنوى وجود ندارد تا هر اندازه ديه بيشتر شود، قداست روح مقتول و تقرب وى نزد خدا افزون‏تر باشد چون حكم كلامى قتل ناظر به ارزش معنوى انسان مقتول است لذا قتل عمدى مرد يا زن مؤمن از هت‏بحث‏هاى كلامى يكسان است‏يعنى اگر قتل عمدى مؤمن عذاب ابد يا دراز مدت را به دنبال دارد هرگز فرقى بين آن كه مؤمن مقتول عمدى زن باشد يا مرد وجود ندارد، چه اين كه از جهت لزوم كفاره هيچ فرقى بين قتل زن و مرد نيست‏يعنى در قتل عمدى كفاره جمع بين آزاد كردن برده و روزه شصت روز و اطعام شصت مسكين واجب است ودر قتل غير عمد كفاره به نحو ترتيب نه به نحو جمع و نه به طور تخيير، واجب مى‏شود و از اين لحاظ فقهى نيز فرقى بين قتل زن و مرد نيست.

پى‏نوشت‏ها:

1- زمر،9.

2- نساء،95.

3- حديد، 10.

4- مائده، 45.

5- بقره، 178.

http://www.hawzah.net/Per/K/Zandarayneh/57.htm

·         فصل اول : ديه مو

ماده 368 : هرگاه كسى موى سر يا صورت مردى را طورى از بين ببرد كه ديگر نرويد عهده دار ديه كامل خواهد بود و اگر دوباره برويد نسبت به موى سر ضامن ارش است و نسبت به ريش ثلث ديه كامل را عهده دار خواهد بود .
ماده 369 : هر گاه كسى موى سر زنى را طورى از بين ببرد كه ديگر نرويد ضامن ديه كامل زن مى باشد و اگر دوباره برويد عهده دار مهر المثل خواهد بود و در اين حكم فرقى ميان كوچك و بزرگ نيست .
تبصره : اگر مهرالمثل بيش از ديه كامل باشد فقط به مقدار ديه كامل پرداخت مى شود.
ماده370 : هر گاه مقدارى از موهاى از بين رفته دوباره برويد و مقدار ديگر نرويد نسبت مقدارى كه نمى رويد با تمام سر ملاحظه مى شود و ديه به همان نسبت دريافت مى گردد.
ماده371: تشخيص روئيدن مجدد مو ونروئيدن آن با خبره است و اگر طبق نظر خبره ديه يا ارش پرداخت شده و بعد از آن دوباره روئيد بايد مقدار زائد بر ارش به جانى مسترد شود .
ماده 372 : ديه موهاى مجموع دو ابرو در صورتيكه هرگز نرويد پانصد دينار است و ديه هر كدام دويست و پنجاه دينار و ديه هر مقدار از يك ابرو به همان نسبت خواهد بود اگر دوباره روئيده شود در همهء موارد ارش است و اگر مقدارى از آن دوباره روئيده شود و مقدار ديگر هرگز نرويد نسبت به آن مقدار كه مجدداً روئيده شود ارش است و نسبت به آن مقدار كه روئيده نمى شود و ديه با احتساب مقدار مساحت تعيين مى شود .
ماده 373: از بين بردن موهاى پلك چشم موجب ارش است خواه دوباره برويد خواه نرويد و خواه تمام آن باشد و خواه بعض آن .
ماده 374 : از بين بردن مو در صورتى موجب ديه يا ارش مى شود كه به تنهايى باشد نه از بين بردن عضو يا كندن پوست و مانند آن كه در اين موارد فقط ديهء عضو قطع شده يا مانند آن پرداخت مى گردد.

·            فصل دوم : ديه چشم

ماده 375 : از بين بردن دو چشم سالم موجب ديهء كامل است و ديه هر كدام از آنها نصف ديه كامل خواهد بود .
تبصره : تمام چشم هائيكه بيناى دارند در حكم فوق يكسانند گرچه از لحاظ ضعف و بيمارى و شبكورى و لوچ بودن با يكديگر فرق داشته باشند .
ماده 376: چشمى كه در سياهى آن لكه سفيدى باشد اگر مانع ديدن نباشد ديه آن كامل است و اگر مانع مقدارى از ديدن باشد بطوريكه تشخيص ممكن باشد به همان نسبت از ديه كاهش مى يابد و اگر به طور كلى مانع ديدن باشد در آن ارش است نه ديه .
ماده 377: ديه چشم كسى كه داراى يك چشم سالم و بينا باشد و چشم ديگرش نابيناى مادرزاد بوده يا در اثر بيمارى يا علل غيرجنائى از دست رفته باشد ديه كامل است و اگرچشم ديگرش را در اثر قصاص يا جنايتى از دست داده باشد ديه آن نصف ديه است .
ماده 378: كسى كه داراى يك چشم بينا و يك چشم نابينا است ديه چشم نابيناى او ثلث ديه كامل است خواه چشم او مادرزاد نابينا بوده است يا در اثر جنايت نابينا شده باشد .
ماده 379: ديه مجموع چهار پلك دو چشم ديه كامل خواهد بود و ديه پلك هاى بالا ثلث ديه كامل و ديه پلكهاى پائين نصف ديه كامل است .

·           فصل سوم : ديه بيني

ماده 380 : از بين بردن تمام بينى دفعتاً يا نرمهء آن كه پايين قصب و استخوان بينى است موجب ديه كامل است و از بين بردن مقدارى از نرمهء بينى موجب همان نسبت ديه مى باشد.
ماده 381 : از بين بردن مقدارى از استخوان بينى بعد از بريدن نرمهء آن موجب ديه كامل و ارش مى‌باشد.
ماده 382 : اگر با شكستن يا سوزاندن ياامثال آن بينى را فاسد كنند در صورتى كه اصلاح نشود موجب ديهء كامل است و اگر بدون عيب جبران شود موجب يكصد دينار مى باشد .
ماده 383 : فلج كردن بينى موجب دو ثلث ديه كامل است و از بين بردن بينى فلج موجب ثلث ديه كامل مى‌باشد.
ماده 384 : از بين بردن هر يك از سوراخهاى بينى موجب ثلث ديه كامل است و سوراخ كردن بينى بطورى كه هر دو سوراخ و پرده فاصل ميان آن پاره شود يا آنكه آن را سوراخ نمايد در صورتى كه باعث ازبين رفتن آن نشود موجب ثلث ديه كامل است و اگر جبران و اصلاح شود موجب خمس ديه مى باشد .
ماده 385 : ديه از بين بردن نوك بينى كه محل چكيدن خون است نصف ديه كامل مى باشد.

·           فصل چهارم : ديه گوش

ماده 386 : از بين بردن مجموع دو گوش ديهء كامل دارد و از بين بردن هر كدام نصف ديه كامل است و ازبين بردن مقدارى از آن موجب ديهء همان مقدار با رعايت نسبت به تمام گوش خواهد بود.
ماده 387 : از بين بردن نرمه گوش ثلث ديه آن گوش را دار و از بين بردن قسمتى از آن موجب ديه به همان نسبت خواهد بود.
ماده 388 : پاره كردن گوش ثلث ديه دارد .
ماده 389 : فلج كردن گوش دو ثلث ديه و بريدن گوش فلج ثلث ديه را دارد .
تبصره : هر گاه آسيب رساندن به گوش به حس شنوائى سرايت كند و به آن آسيب رساند يا موجب سرايت به استخوان و شكستن آن شود براى هر كدام ديه جداگانه اى خواهد بود.
ماده 390:گوش سالم و شنوا و گوش كر در احكام مذكور در موارد فوق يكسانند.

·           فصل پنجم : ديه لب

ماده391 : از بين بردن مجموع دو لب ديه كامل دارد و از بين بردن هر كدام از لب ها نصف ديه كامل و از بين بردن هر مقدارى از لب موجب ديه همان مقدار با رعايت نسبت به تمام لب خواهد بود .
ماده 392: جنايتى كه لب ها را جمع كند و در اثر آن دندانها را نپوشاند موجب مقدارى است كه حاكم آن را تعيين مى‌نمايد .
ماده 393: جنايتى كه موجب سست شدن لب ها بشود بطورى كه با خنده و مانند آن از دندانها كنار نرود موجب دو ثلث ديه كامل مى باشد .
ماده394: از بين بردن لب هاى فلج و بى حس ثلث ديه دارد .
ماده 395: شكافتن يك يا دو لب بطورى كه دندانها نمايان شوند موجب ثلث ديه كامل است و در صورت اصلاح و خوب شدن خمس ديه كامل خواهد بود .

·           فصل ششم : ديه زبان

ماده 396 : از بين بردن تمام زبان سالم يا لال كردن انسان سالم يا ضربه مغزى و مانند آن ديه كامل دارد و بريدن تمام زبان لال ثلث ديه كامل خواهد بود.
ماده 397: از بين بردن مقدارى از زبان لال موجب ديه همان مقدار با رعايت نسبت به تمام زبان خواهد بود ولى ديه قسمتى از زبان سالم به نسبت از دست دادن قدرت اداى حروف خواهد بود.
ماده 398: تعيين مقدار ديه جنايتى كه بر زبان وارده شده و موجب از بين رفتن حروف نشود لكن باعث عيب گردد با تعيين حاكم خواهد بود.
ماده 399: هر گاه مقدارى از زبان را كسى قطع كند كه باعث از بين رفتن قدرت اداى مقدارى از حروف باشد و ديگرى مقدار ديگر را كه باعث از بين رفتن مقدارى از باقى حروف گردد ديه به نسبت از بين رفتن قدرت اداى حروف مى باشد .
ماده 400: بريدن زبان كودك قبل از حد سخن گفتن موجب ديه كامل است .
ماده401: بريدن زبان كودكى كه به حد سخن گفتن رسيده ولى سخن نمى گويد ثلث ديه دارد و اگر بعداً معلوم شود كه زبان او سالم و قدرت تكلم داشته ديه كامل محسوب و بقيه از جانى گرفته مى شود.
ماده402: هرگاه جنايتى موجب لال شدن گردد و ديهء كامل از جانى گرفته شود و دوباره زبان به حال اول برگردد و سالم شود ديه مسترد خواهد شد .

·           فصل هفتم : ديه دندان

ماده403 : از بين بردن تمام دندانهاى بيست و هشتگانه ديه كامل دارد و به ترتيب زير توزيع مى شود:
 1- هر يك از دندانهاى جلو كه عبارتند از پيش و چهارتايى و نيش كه از هر كدام دو عدد در بالا دو عدد در پائين مى رويد و جمعاً دوازده تا خواهد بود. پنجاه دينار و ديه مجموع آنها ششصد دينار مى شود.
 2- هر يك از دندانهاى عقب كه در چهار سمت پايانى از بالا و پايين در هر كدام يك ضاحك و سه ضرس قرار دارد و جمعاً شانزده تا خواهد بود بيست و پنج دينار و ديهء مجموع آنها چهار صد دينار مى شود .
ماده404: دندانهاى اضافى به هر نام كه باشد و به هر طرز كه روئيده شود ديه اى ندارد و اگر در كندن آنها نقصى حاصل شود تعيين مقدار ارش آن با قاضى است و اگر هيچگونه نقصى حاصل نشود ارش نخواهد داشت ولى به نظر قاضى تا 74 ضربه شلاق محكوم مى شود.
ماده405: هرگاه دندانها از بيست و هشت تا كمتر باشد به همان نسبت از ديه كامل كاهش مى يابد خواه خلقتاً كمتر باشد يا در اثر عارضه اى كم شده باشد .
ماده406: فرقى ميان دندانهائى كه دارى رنگهاى گوناگون مى باشد نيست و اگر دندانى در اثر جنايت سياه شده و نيافتد ديه آن دو ثلث ديه همان دندان است كه سالم باشد و ديه دندانى كه قبلا" سياه نشده ثلث همان دندان سالم است .
ماده407: شكاف (اشقاق) دندان كه بدون كندن و از بين بردن آن باشد تعيين جريمه مالى آن با حاكم است .
ماده408: شكستن آن مقدار از دندان كه نمايان است با بقاء ريشه ديه كامل آن دندان را دارد و اگر بعد از شكستن مقدار مزبور كسى بقيه را از ريشه بكند جريمه آن با نظر حاكم تعيين مى شود خواه كسى كه بقيه را از ريشه كنده همان كسى باشد كه مقدار نمايان دندان را شكسته يا ديگرى .
ماده409: كندن دندانهاى شيرى كودك كه ديگر بجاى آن دندان نرويد ديه كامل آن را دارد و اگر بجاى آن دندان برويد ديه هر دندان شيرى كه كنده شد يك شتر مى باشد .
ماده 410: دندانى كه كنده شود ديهء كامل دارد گرچه همان را در محلش قرار دهند و دوباره مانند سابق شود.
ماده 411: هرگاه دندان ديگرى بجاى دندان اصلى كنده شده قرار گيرد و مانند دندان اصلى شود كندن آن ديهء كامل دارد.

·           فصل هشتم : ديه گردن

ماده412 : شكستن گردن بطورى كه گردن كج شود ديهء كامل دارد.
ماده 413 : جنايتى كه موجب كج شدن گردن شود و همچنين جناتى كه مانع فرو بردن غذا گردد جريمه آن با نظر حاكم تعيين مى شود.
ماده 414: هرگاه جنايتى كه موجب كج شدن گردن و همچنين مانع فرو بردن غذا شده اثر آن زايل گردد ديه ندارد فقط بايد ارش پرداخت شود گرچه بعد از برطرف شدن اثر آن با دشوارى بتواند گردن را مستقيماً نگه بدارد يا غذا را فرو ببرد.

·           فصل نهم : ديه فك

ماده 415 : از بين بردن مجموع دو فك ديهء كامل دارد و ديهء هر كدام آنها پانصد دينار مى باشد و از بين بردن مقدارى از هر يك موجب ديهء مساحت همان مقدار است و ديهء از بين بردن يك فك بامقدارى از فك ديگر نصف ديه با احتساب ديه مساحت فك ديگر خواهد بود .
ماده 416: ديه فك مستقل از ديه دندان مى باشد و اگر فك با دندان از بين برود ديه هر يك جداگانه محسوب مى‌گردد.
ماده 417 : جنايتى كه موجب نقص فك شود يا باعث دشوارى و نقص جويدن گردد تعيين جريمه مالى آن با نظر حاكم است .

·           فصل دهم : ديه دست و پا

ماده 418: از بين مجموع دو دست تا مفصل مچ ديه كامل دارد و ديه هر كدام از دستها نصف ديه كامل است خواه منجى عليه داراى دو دست باشد يا يك دست و دست ديگر را خلقتاً يا در اثر سانحه اى از دست داده باشد .
ماده 419: ديه قطع انگشتان هر دست تنها تا مچ پانصد دينار است .
ماده420: جريمه مالى بريدن كف دست كه خلقتاً بدون انگشت بوده و يا در اثر سانحه اى بدون انگشت شده است با نظر حاكم تعيين مى شود.
ماده 421 : ديه قطع دست تا آرنج پانصد دينار است خواه داراى كف باشد و خواه نباشد و همچنين ديه قطع دست تا شانه پانصد دينار است خواه آرنج داشته باشد خواه نداشته باشد .
ماده 422: ديه دستى كه داراى انگشت است اگر بيش از مفصل مچ قطع شود و يا بالاتر از آرنج قطع گردد پانصد دينار است به اضافه ارش كه با در نظر گرفتن مساحت تعيين مى شود .
ماده 423: كسى كه از مچ يا آرنج يا شانه اش دو دست داشته باشد ديه دست اصلى پانصد دينار است و نسبت به دست زائد قاضى به هر نحو كه مصلحت بداند نزاع را خاتمه مى دهد. تشخيص دست اصلى و زاهد به نظر خبره خواهد بود.
ماده424: ديه ده انگشت دو دست و همچنين ديه ده انگشت دو پا ديه كامل خواهد بود، ديه هر انگشت عشر ديه كامل است .
ماده425: ديه هر انگشت به عدد بندهاى آن انگشت تقسيم مى شود و بريدن هر بندى از انگشتهاى غير شست ثلث ديه انگشت سالم و در شست نصف ديه شست سالم است.
ماده 426: ديه انگشت زائد ثلث ديه انگشت اصلى و ديه بندهاى زائد ثلث ديه بند اصلى است .
ماده 427: ديه فلج كردن هر انگشت دو ثلث ديه انگشت سالم است و ديه قطع انگشت فلج ثلث ديه انگشت سالم است .
ماده 428: احكام مذبور در مواد اين فصل در پا نيز جارى است .

·           فصل يازدهم : ناخن

ماده 429 : كندن ناخن بطورى كه ديگر نرويد يا فاسد و سياه برويد ده دينار و اگر سالم و سفيد برويد پنج دينار است.

·           فصل دوازدهم : ديه ستون فقرات

ماده 430: شكستن ستون فقرات ديه كامل دارد خواه اصلا" درمان نشود يا بعد از علاج به صورت كمان و خميدگى در آيد يا آنكه بدون عصا نتواند راه برود يا توانايى جنسى او از بين برود يا مبتلا به سلس و ريزش ادرار گردد و نيز ديه جنايتى كه باعث خميدگى پشت شود يا آنكه قدرت نشستن يا راه رفتن را سلب نمايد ديه كامل خواهد بود.
ماده 431: هرگاه بعد از شكستن يا جنايت وارد نمودن بر ستون فقرات معالجه مؤثر شود و اثرى از جنايت نماند جانى بايد يكصد دينار بپردازد.
ماده 432 : هرگاه شكستن ستون فقرات باعث فلج شدن هر دو پا شود براى شكستن ديهء كامل و براى فلج دو پا دو ثلث ديه كامل منظور مى گردد.

·           فصل سيزدهم : ديه نخاع

ماده 433 : قطع تمام نخاع ديه كامل دارد و قطع بعضى از آن به نسبت مساحت خواهد بود.
ماده 434 : هر گاه قطع نخاع موجب عيب عضو ديگر شود اگر آن عضو داراى ديه معين باشد بر ديه كامل قطع نخاع افزوده مى گردد و اگر آن عضو داراى ديه معين نباشد ارش آن بر ديه كامل قطع نخاع افزوده خواهد شد .

·           فصل چهاردهم : ديه بيضه

ماده 435 : قطع دو بيضه دفعتاً ديه كامل و قطع بيضه چپ دو ثلث ديه و قطع بيضه راست ثلث ديه دارد.
تبصره : فرقى در حكم مذكور بين جوان و پير و كودك و بزرگ و عنين و سالم و مانند آن نيست .
ماده 436 : ديه ورم كردن دو بيضه چهار صد دينار است و اگر تورم مانع راه رفتن مفيد شود ديه آن هشتصد دينار خواهد بود.

·           فصل پانزدهم : ديه دنده

ماده 437 : ديه هر يك از دنده هايى كه در پهلوى چپ واقع شده و محيط به قلب مى باشد بيست و پنج دينار و ديه هر يك از ساير دنده ها ده دينار است .

·           فصل شانزدهم : ديه استخوان زير گردن

ماده 438: شكستن مجموع دو استخوان ترقوه ديه كامل دارد و شكستن هر كدام از آنها كه درمان نشود يا با عيب درمان شود نصف ديه كامل است و اگر بخوبى درمان شود چهل دينار مى باشد. 

·           فصل هفدهم : ديه نشيمن گاه

ماده 439: شكستن استخوان نشيمن گاه (دنبالچه) كه موجب مى شود مجنى عليه قادر به ضبط مدفوع نباشد ديه كامل دارد و اگر قادر به ضبط مدفوع باشد و قادر به ضبط باد نباشد ارش پرداخت خواهد شد.
ماده 440 : ضربه اى كه به حد فاصل بيضه ها و دبر واقع شود و موجب عدم ضبط ادرار يا مدفوع گردد ديه كامل دارد و همچنين اگر ضربه اى به محل ديگرى وارد آيد كه در اثر آن ضبط ادرار و مدفوع در اختيار مجنى عليه نباشد.
ماده 441 : از بين بردن بكارت دختر با انگشت كه باعث شود او نتواند ادرار را ضبط كند علاوه بر ديه كامل زن، مهرالمثل نيز دارد . 

·           فصل هجدهم : ديه استخوان ها

ماده 442: ديه شكستن استخوان هر عضوى كه براى آن عضو ديه معينى است خمس آن مى باشد و اگر معالجه شود و بدون عيب گردد ديه آن چهار پنجم ديه شكستن آن است و ديه كوبيدن آن ثلث ديه آن عضو و در صورت درمان بدون عيب چهار پنجم ديه خرد شدن استخوان مى باشد.
ماده 443 : در جداكردن استخوان از عضو بطورى كه آن عضو بى فائده گردد دو ثلث ديه همان عضو است و اگر بدون عيب درمان شود، ديه آن چهار پنجم ديه اصل جدا كردن مى باشد .

·           فصل نوزدهم : ديه عقل

ماده 444 : هرجنايتى كه موجب زوال عقل گردد ديه كامل دارد و اگر موجب نقصان آن شود ارش دارد. مادهء 445 از بين بردن عقل يا كم كردن آن موجب قصاص نخواهد شد.
ماده 446 : هر گاه در اثر جنايتى مانند ضربه مغزى و شكستن سر يا بريدن دست، عقل زايل شود براى هر كدام ديه جداگانه خواهد بود و تداخل نمى شود.
ماده 447 : هرگاه در اثر جنايتى عقل زايل شود و ديه كامل از جانى دريافت شود و دوباره عقل برگردد ديه مسترد مى شود و ارش پرداخت خواهد شد.
ماده 448 : مرجع تشخيص زوال عقل يا نقصان آن دو نفر خبره عادل مى باشد و اگر در اثر اختلاف رأى خبرگان زوال يا نقصان عقل ثابت نشود قول جانى با سوگند مقدم است .

·           فصل بيستم : ديه حس شنوايي

ماده 449 : از بين بردن حس شنوائى مجموع دو گوش ديه كامل و از بين بردن حس شنوائى يك گوش نصف ديه كامل دارد گرچه شنوائى يكى از آن دو قوى تر از ديگرى باشد .
ماده 450 : هر گاه كسى فاقد حس شنوائى يكى از گوش هاباشد كر كردن گوش سالم او نصف ديه دارد .
ماده 451 : هر گاه معلوم باشد كه حس شنوائى بر نمى گردد يا دو نفر عادل اهل خبره گواهى دهند كه برنمى گردد ديه مستقر مى شود و اگر اهل خبره اميد به برگشت آن را پس از گذشت مدت معينى داشته باشد و با گذشتن آن مدت شنوايى برنگردد ديه استقرار پيدا مى كند و اگر شنوائى قبل از دريافت ديه برگردد ارش ثابت مى شود و اگر بعد از دريافت آن برگردد ديه مسترد نمى شود و اگر مجنى عليه قبل از دريافت ديه بميرد ديه ثابت خواهد بود.
ماده 452 : هر گاه بريدن هر دو گوش شنوائى از بين برود دو ديه كامل لازم است و هر گاه با بريدن يك گوش حس شنوائى بطور كلى از بين برود يك ديه كامل و نصف ديه لازم مى شود اگر با جنايت ديگرى حس شنوائى از بين برود هم ديه جنايت لازم است و هم ديه شنوائى .
تبصره هرگاه دو نفر عادل اهل خبره گواهى دهند كه شنوائى از بين نرفته ولى در مجراى آن نقصى رخ داده كه مانع شنوائى است همان ديه شنوائى ثابت است.
ماده 453 : هرگاه كودكى كه زبان باز نكرده در اثر كر شدن نتواند سخن بگويد جانى علاوه بر ديه شنوائى به پرداخت ارش محكوم مى شود .
ماده 454 : هر گاه در اثر جنايتى حس شنوائى و گويايى از بين برود دو ديه كامل دارد .
ماده 455 : اگر كسى سبب پاره شدن پرده گوش ديگرى شود محكوم به پرداخت ارش است .
ماده 456 : در صورت اختلاف جانى و مجنى عليه هر گاه با نظر خبره معتمد موضوع روشن نشود  مورد از باب لوث است و مجنى عليه با قسامه ديه را دريافت خواهد كرد .

·           فصل بيست و يكم : ديه بينايي

ماده 457 : از بين بردن بينائى هر دو چشم ديه كامل دارد و از بين بردن بينائى يك چشم نصف ديه كامل دارد .
تبصره : فرقى در حكم مذكور بين چشم تيزبين يا لوچ يا شب كور و مانند آن نمى باشد .
ماده 458 : هر گاه باكندن حدقه چشم، بينائى از بين برود ديه آن بيش از ديه كندن حدقه نخواهد بود و اگر در اثر جنايت ديگر مانند شكستن سر، بينائى از بين برود هم ديه جنايت با ارش آن لازم است و هم ديه بينائى .
ماده 459: در صورت اختلاف بين جانى و مجنى عليه با گواهى دو مرد خبره عادل يا يك خبره مرد و دو زن خبره عادل به اينكه بينائى از بين رفته و ديگر برنمى گردد يا اينكه بگويند اميد به بازگشت آن هست ولى مدت آن را تعيين نكنند ديه ثابت مى شود و همچنين اگر براى برگشت آن مدت متعارفى تعيين نمايند و آن مدت سپرى شود و بينائى برنگردد ديه ثابت خواهد بود  و هر گاه مجنى عليه قبل از سپرى شدن مدت تعيين شده بميرد ديه استقرار مى يابد و همچنين اگر ديگرى حدقه او را بكند ديه بينائى بر جانى اول ثابت خواهد بود و هر گاه بينائى برگردد و شخص ديگرى آن را چشم بكند، بر جانى اول فقط ارش لازم مى باشد .
ماده 460 : هر گاه مجنى عليه مدعى شودكه بينائى هر دو چشم يا يك چشم او كم شده به ترتيب با آزمايش و سنجش با همسالان يا با مقايسه با چشم ديگرش به نسبت تفاوت ديه پرداخت مى شود و در صورتى كه از طريق آزمايش علم حاصل نشود از طريق قسامه اقدام مى شود.
ماده 461 : هر گاه مجنى عليه ادعا كند كه بينائى او زايل شده و شهادتى از متخصصان در بين نباشد حاكم او را با قسامه سوگند مى دهد و به نفع او حكم صادر مى كند.
تبصره : قسامه براى كورى دو چشم شش قسم و براى كورى يك چشم سه قسم و براى كم شدن بينائى به نسبت كم شدن آن مى باشد اعم از اينكه مدعى به تنهايى قسم ياد كند يا با افراد ديگر .

·           فصل بيست و دوم : ديه حس بويايي

ماده 462: از بين بردن حس بويائى هر دو مجراى بينى ديه كامل دارد و در صورت از بين بردن بويائى يك مجرى نصف ديه است و قاضى در مورد اخير قبل از صدور حكم بايد به طرفين تكليف صلح بنمايد.
ماده 463: در صورت اختلاف بين جانى و مجنى عليه هر گاه با آزمايش يا با مراجعه به دو متخصص عادل از بين رفتن حس بويائى يا كم شدن آن ثابت نشود با قسامه (طبق تبصره ماده 461) به نفع مدعى حكم مى شود.
ماده 464: هر گاه حس بويائى قبل از پرداخت ديه برگردد ارش آن پرداخت خواهد شد واگر بعد ازآن برگردد بايد مصالحه نمايند و اگر مجنى عليه قبل از سپرى شدن مدت انتظار برگشت بويائى بميرد ديه ثابت مى شود .
ماده 465 : هرگاه در اثر بريدن بينى حس بويائى از بين برود دو ديه لازم مى شود و اگر در اثر جنايت ديگر بويائى از بين رفت ديه جنايت بر ديه بويائى افزوده مى شود و اگر آن جنايت ديه معين نداشته باشد ارش آن بر ديه بويائى اضافه خواهد شد.

·           فصل بيست و سوم : ديه چشايي

ماده 466: از بين بردن حس چشائى موجب ارش است .
ماده 467 : هر گاه با بريدن زبان حس چشائى از بين برود بيش از ديه زبان نخواهد بود و اگر با جنايت ديگرى حس چشائى از بين برود ديه يا ارش آن جنايت بر ارش حس چشائى افزوده مى گردد .
ماده 468 : در صورتى كه حس چشائى برگردد ارش مسترد مى شود.
ماده 469: اگر با مراجعه به دو نفر كارشناس عادل مقدار جنايت روشن شود طبق آن عمل مى شود وگرنه در صورت لوث،با قسامه مدعى حسب مورد حكم به نفع او صادر خواهد شد.

·           فصل بيست و چهارم : ديه صوت و گويايي

ماده 470 : از بين بردن صوت شخص بطور كامل كه نتواند صدايش را آشكار كند ديه كامل دارد گرچه بتواند با اخفات و آهسته صدايش را برساند .
ماده 471 : از بين بردن گويائى بطور كامل كه نتواند اصلا" سخن بگويد نيز ديه كامل دارد .
ماده 472 : در جنايتى كه موجب نقصان صوت شود ارش است.
ماده 473 : ارش جنايتى حذف كه باعث از بين رفتن صوت نسبت به بعضى از حروف شود بايد با مصالحه معلوم گردد.

·           فصل بيست و پنجم : ديه زوال منافع

ماده 474 : جنايتى كه موجب سلس و ريزش ادرار شود به ترتيب زير ارش دارد:
الف ـ در صورت دوام آن در كليه ايام تا پايان هر روز ديه كامل دارد.
ب ـ در صورت دوام آن در كليه روزها تا نيمى از هر روز دو ثلث ديه دارد.
ج ـ در صورت دوام آن در كليه روزها تا هنگام بر آمدن روز ثلث ديه دارد .
تبصره : هرگاه سلس و ريزش ادرار در بعضى از روزها بود و بعداً خوب شود جريمه آن با نظر حاكم تعيين مى شود .
ماده 475 : اعمال ارتكابى زير باعث ارش است.
الف ـ باعث از بين رفت انزال شود.
ب ـ قدرت توليد مثل و باردارى را از بين ببرد .
ج ـ لذت مقاربت را از بين ببرد.
ماده 476: جنايتى كه باعث ازبين رفتن توان مقاربت بطور كامل شود ديه كامل دارد .
ماده 477: در هر جنايتى كه موجب زوال يا نقص بعضى ازمنافع گردد مانند خوابلمس يا موجب پديد آمدن بعضى از بيماريها شود و ديه آن معين نشده باشد ارش تعيين مى شود.
ماده 478: هر گاه آلت رجوليت مرد از محل ختنه گاه و يا بيشتر قطع شود ديه كامل دارد و كمتر از ختنه گاه به نسبت مساحت ختنه گاه احتساب مى گردد و به همان نسبت از ديه پرداخت خواهد شد .
ماده 479: هر گاه آلت زنانه كلا"قطع شود ديه كامل دارد و هرگاه يك طرف آن قطع شود نصف ديه دارد.

http://www.police.ir/Rules/Rules10-2-2-4-9.htm

ديه و قصاص و تكليف حكومت و حق زنان

چكيده: مطابق نظريه فقهاى شيعه، مرد و زن در مقابل يكديگر قصاص مى‏شوند؛ ليكن قصاص نفس مرد در برابر نفس زن، مشروط به پرداخت نصف ديه مرد است. اما زن و مرد در قصاص عضو، تا رسيدن ديه عضو به ثلث ديه كامل، با يكديگر برابرند و پس از آن، قصاص عضو مرد در برابر عضو زن، مشروط به پرداخت نصف ديه عضو مرد است. ديه نفس زن نيز نصف ديه نفس مرد است؛ ليكن مرد و زن در ديه عضو تا رسيدن آن به ثلث ديه كامل با يكديگر مساوى‏اند و پس از آن، ديه عضو زن به نصف ديه عضو مرد كاهش مى‏يابد. در اين بررسى معلوم مى‏شود كه تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه، از احكام ثابت اسلام است و لذا قابل تغيير نيست؛ اگرچه حكومت اسلامى در مقابل زنان سرپرست خانوار مكلف به جبران خسارت مى‏باشد. بدين جهت، فلسفه اين تفاوت را بايد در كليت نظام حقوقى اسلام جست‏وجو نمود. مسلم است كه اين حكم تبعيض بين زن و مرد، به لحاظ جنسيت و كم‏ارزش دانستن جان و حق حيات زن يا ترويج خشونت بر ضد وى نيست.

متن:

بحث پيرامون تفاوت بين زن و مرد در برخى مقررات اسلامى از جمله قصاص و ديه، سابقه‏اى طولانى دارد ليكن در قرن اخير ابعاد وسيع‏تر و جدى‏ترى پيدا كرده است. گاه سخن از بازخوانى مجدد منابع احكام براى استنباط حكمى تازه در اين‏باره است و زمانى بحث از نقش و تأثير زمان و مكان در اين مسئله يا كم‏ارزش شمرده شدن جان و حق حيات زن در قانون قصاص و ديه و ارتباط اين قانون با ترويج خشونت بر ضد زنان است.

قصاص زن و مرد

الف) قصاص نفس

فقهاى شيعه⁽¹⁾ به اتفاق بر اين باور هستند كه زن و مرد مسلمان در برابر يكديگر قصاص مى‏شوند؛ ليكن قصاص مرد در برابر زن مشروط به پرداخت «فاضل ديه» يعنى نصف ديه مرد به اولياى دم زن است. روايات معتبر و متعددى بر نظريه مذكور دلالت دارد كه مورد استناد فقهاى شيعه قرار گرفته است.

ب) قصاص عضو

مطابق نظريه فقهاى شيعه،⁽²⁾ زن و مرد در قصاص عضو با يكديگر برابر هستند، تا آنجا كه ديه عضو به ثلث ديه كامل برسد. در آن صورت، قصاص عضو مرد در مقابل عضو زن، مشروط به پرداخت نصف ديه عضو مرد از سوى زن به مرد است. مستند اين نظريه، روايات⁽³⁾ معتبرى است.

ديه مرد و زن

الف) ديه نفس

از قوانين مورد اتفاق بين فقهاى شيعه⁽⁴⁾ و اهل سنت⁽⁵⁾، مقدار ديه مرد و زن است؛ به گونه‏اى كه تاكنون هيچ مخالفى در ميان انديشمندان شيعه، نداشته است و در ميان علماى اهل سنت نيز مخالف قابل توجهى وجود ندارد. همگان بر اين عقيده هستند كه ديه كامل تعيين شده در فقه جزايى اسلام، براى نفسِ مرد است و ديه نفس زن نصف آن است. فقهاى شيعه در اين‏باره به روايات معتبرى استناد كرده‏اند.

ب) ديه عضو

فقهاى شيعه⁽⁶⁾ درباره ديه عضو معتقدند كه ديه عضو مرد و زن با يكديگر برابر است تا آن‏گاه كه ديه عضو مصدوم به ثلث ديه كامل برسد و در آن صورت ديه عضو زن به نصف ديه عضو مرد كاهش مى‏يابد. مستند اين نظريه روايات معتبرى است.

دلايل برابرى زن و مرد در ديه و قصاص

آنچه درباره قصاص و ديه نفس و عضو زن و مرد بيان شد، مورد اتفاق فقهاى شيعه است. البته برخى از فقها در سال‏هاى اخير درباره برابرى زن و مرد در قصاص و ديه نفس و عضو، نظريه‏هايى ارائه نموده‏اند و در اينجا به بيان دلايل اين نظريه و نقد و بررسى آن پرداخته مى‏شود:

الف) عدالت خداوند متعال

از آيات قرآن استفاده مى‏شود كه سخنان و احكام خدا، حق و عادلانه است و در تكوين و تشريع نسبت به بندگان ظلم نكرده است.⁽⁷⁾ «وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِمَـتِهِى وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ؛ ⁽⁸⁾ كلام پروردگار تو با صدق و عدل به حد تمام رسيد». «إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَـصِلِينَ ؛ ⁽⁹⁾ حكم و فرمان تنها از آن خداست؛ حق را از باطل جدا مى‏كند و او بهترين جدا كننده (حق از باطل) است». «وَ مَا رَبُّكَ بِظَـلَّـمٍ لِّلْعَبِيدِ ؛ ⁽¹⁰⁾ پروردگارت هرگز به بندگان ستم نمى‏كند».

تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه و الزام اولياى زن به پرداخت نصف ديه مرد هنگام قصاص مرد در برابر زن، بدون مشروط كردن قصاص زن در برابر مرد به چنين شرطى، از نظر عرف، ظلم و مخالف حق و عدالت است و خداوند نه تنها چنين سخنى نمى‏گويد، بلكه اين‏گونه حكم نمى‏كند. بنابراين زن و مرد در حقيقتِ انسانى و حقوق اجتماعى و اقتصادى از جمله قصاص و ديه با يكديگر مساوى‏اند و رواياتى كه بين آنها در قصاص و ديه تفاوت مى‏گذارد، مخالف كتاب است و اين‏گونه روايات را طبق «اخبار رد» ⁽¹¹⁾ بايد كنار گذاشت.⁽¹²⁾

نقد و بررسى

كبراى اين استدلال صحيح است و شكى نيست كه كلام و احكام الاهى مطابق با حق و عدل است؛ ليكن اشكال در صغراى استدلال است. زيرا معلوم نيست كه تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه، مصداق باطل و ظلم باشد؛ بلكه با توجه به نظام جامع حقوقى اسلام، اين تفاوت عين حق و عدل ارزيابى مى‏گردد. عمده فعاليت‏ها و وظايف اقتصادى خانواده در اسلام، وظيفه مرد شمرده شده است. نقش اقتصادى مرد در خانواده و جامعه به گونه‏اى ترسيم شده است كه در صورت فقدان يا آسيب ديدن يك مرد، ضرر و زيان مادى زيادى به خانواده مى‏رسد. طبيعى است كه ديه مرد در چنين نظامى بيش از ديه زن ارزيابى و تعيين گردد و اين تفاوت، ايجاد نوعى توازن بين حقوق و وظايف مرد در نظام حقوقى اسلام و مطابق حق و عدالت است.

علاوه بر اين اگر حقوق زن و مرد جدا از ساير اجزاى نظام حقوقى اسلام ارزيابى شود، بايد هرگونه تفاوت بين زن و مرد، ناحق و مخالف عدل، بلكه مصداق ظلم دانسته شود، حتى تفاوت‏هايى كه در قرآن كريم به آن تصريح شده است، مانند ارث زن و مرد و در اين حال بايد پذيرفت كه كلام خداوند در درون خود دچار تناقض است.

ب) برابرى همه انسان‏ها با يكديگر

انسان‏ها در آيات و روايات، اعم از زن و مرد، بزرگ و كوچك، سفيد و سياه و عرب و غيرعرب، با هم در حقيقتِ انسانى برابرند و هيچ‏يك بر ديگرى برترى ندارند. «يَـآأَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَ حِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيرًا وَنِسَآءً؛⁽¹³⁾ اى مردم از (مخالفت) پروردگارتان بپرهيزيد. همان كسى‏كه همه شما را از يك انسان آفريد و همسر وى را (نيز) از جنس او خلق كرد و از آن دو، مردان و زنان فراوانى (در روى زمين) منتشر ساخت». عموم كلمه «اتقوا» در آيه به جهت حذف متعلق، ظهور در خوددارى از هر نوع ستم در سياست، اقتصاد، شخصيت اجتماعى و قانون‏گذارى دارد. ازاين‏رو مردم بايد از قوانينى كه در نظر عرف و عقلا ظالمانه است دورى گزينند و در اين صورت خداوند سزاوارتر است كه در تشريع از اجحاف بپرهيزد و در حقوق انسانى و اجتماعى بين انسان‏ها تبعيض قائل نشود. پيامبر اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «الناس سواء كأسنان المشط؛ ⁽¹⁴⁾ مردم بسان دندانه‏هاى شانه با يكديگر برابرند». با وجود اين قبيل آيات و روايات، كه در قرآن و منابع روايى فراوان است، شكى باقى نمى‏ماند كه تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه از نظر كتاب و سنت، ظلم و مردود است. ازاين‏رو اخبار مدعى تفاوت بين زن و مرد را بايد كنار گذاشت.⁽¹⁵⁾ بنابراين تساوى و عدالت در تمامى حقوق بين افراد بشر از جمله زن و مرد لازم است؛ اما تساوى در حقوق غير از تشابه در آن است و تشابه در حقوق هيچ توجيه عقلى و شرعى ندارد. اگرچه ارث انسان مذكر و مؤنث مطابق تصريح قرآن، مشابه نيست، ليكن عادلانه و مساوى است و ظلمى در آن وجود ندارد. زيرا اداره امور اقتصادى خانواده در حقوق اسلام به عهده مرد است.⁽¹⁶⁾

نقد و بررسى

به اين استدلال نيز اشكالاتى وارد است. اولاً، پيام آيه «خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَ حِدَةٍ»⁽¹⁷⁾ اين است كه انسان‏ها، اعم از زن و مرد، از يك نفس آفريده شده‏اند و دليلى موجود نيست كه بتوان خلقت زن و مرد از يك نفس را به معناى تشابه حقوق زن و مرد و برابرى حقوق آنها در هر مورد جزئى دانست. همچنين نمى‏توان تشابه و برابرى را در هر مورد جزئى به قصاص و ديه اختصاص داد؛ بلكه بايد به تمامى ابعاد وجودى زن و مرد تسرى داده شود. ليكن واضح است كه هيچ كس حاضر به پذيرش اين سخن و نتيجه آن نيست. زيرا با توجه به وجود ده‏ها و بلكه صدها تفاوت فيزيكى و روحى بين زن و مرد، مشكل تخصيص اكثر پيش مى‏آيد كه از نظر علم اصول، مستهجن و قبيح و از ساحت سخنورى حكيم به دور است. پس رواياتى كه قصاص مرد در برابر زن را مشروط به پرداخت نصف ديه مرد مى‏كند و ديه زن را نصف ديه مرد بيان مى‏نمايد، هيچ‏گونه تعارضى با اين قبيل آيات ندارد.⁽¹⁸⁾

ثانيا، آيا تساوى حقوق زن و مرد به اين معناست كه حقوق و وظايف زن و مرد در هر مورد جزئى، يكسان و مانند يكديگر است؛ يا اينكه حقوق و وظايف تعيين شده براى زن و مرد در نظام حقوقى اسلام، در مجموع، مساوى است. مسلما صورت دوم مورد نظر مى‏باشد. بنابراين ملاك ارزيابى، مجموع حقوق و وظايف زن و مرد در نظام حقوقى اسلام مى‏باشد كه در آن تساوى برقرار است و نمى‏توان هر مورد جزئى را به تنهايى ارزيابى و حكم به برابرى يا نابرابرى نمود. لذا صحيح نيست كه قانون قصاص و ديه زن و مرد، منفك از ساير اجزاى نظام حقوقى اسلام ارزيابى شود و تفاوت بين زن و مرد در آن مخالف برابرى حقوق زن و مرد و ظلم به زن قلمداد گردد. همچنين روايات بيان كننده اين تفاوت را بايد مخالف كتاب شمرد آنها را و كنار گذاشت. به بيان ديگر، كبراى اين استدلال كه همان عدالت خداوند متعال است صحيح مى‏باشد؛ ليكن صغراى آن مخدوش است. لذا روايات مذكور، مخالف قرآن نيست.

ج) صراحت آيات قصاص

خداوند در قرآن كريم حكم قصاص بين زن و مرد را بيان فرموده است: «وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَآ أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالاْءَنفَ بِالاْءَنفِ وَالاْءُذُنَ بِالاْءُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ؛⁽¹⁹⁾ و طبق دستور اخبار رد، روايات مخالف قرآن را بايد طرد كرد و از ترتيب اثر دادن به آن خوددارى ورزيد.⁽²⁰⁾

نقد و بررسى

اگرچه در بدو امر امكان دارد بين آيه 45 سوره مائده و روايات بيان كننده تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه، تعارض ايجاد شود، ليكن با توجه به قرينه موجود بايد اخبار رد در مقام كشف از مراد جدى را، تنها بر مخالفت تباينى و عموم و خصوص من وجه در نظر گرفت. قرينه اين است كه همان معصومانى كه اصل اخبار رد را بيان فرمودند، به ضرورت فقه، عموم و اطلاق آيات قرآنى را در صدها مورد تخصيص و تقييد زده‏اند. بدين‏سان معلوم مى‏شود رواياتى كه قصاص مرد در برابر زن را مشروط به پرداخت نصف ديه مرد مى‏كند، تعارضى با آيه 45 سوره مائده ندارد و تنها اطلاق آن‏را مقيد مى‏نمايد.⁽²¹⁾

د) حيات بودن قصاص

خداوند در قرآن كريم مى‏فرمايد: «وَ لَكُمْ فِى الْقِصَاصِ حَيَوةٌ يَـآأُوْلِى الاْءَلْبَـبِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ؛⁽²²⁾ اى صاحبان خرد، براى شما در قصاص، حيات و زندگى است. شايد شما تقوا پيشه كنيد». قصاص عبارت از رد به مثل است و رد به مثل در كشتن زن توسط مرد يعنى كشتن مرد بدون دادن چيزى به بستگان زن. بنابراين دادن نصف ديه مرد از سوى اولياى زن، زايد بر مقابله و خارج از قصاص قاتل در مقابل مقتول است و اين ظلم بر زن مقتول مى‏باشد. قرآن به طور كلى مى‏فرمايد: «قصاص موجب حيات است» و فرقى بين قصاص مرد در مقابل زن و مرد و قصاص زن در مقابل مرد و زن نمى‏گذارد.⁽²³⁾

نقد و بررسى

با دقت در آيه 178 سوره بقره معلوم مى‏شود كه آنچه در قصاص موجب حيات مى‏شود، اصل تشريع قصاص است كه در قصاص مرد در برابر زن نيز وجود دارد.

ه) خوددارى اطلاق آيات قصاص از تقييد

اطلاق آيات مذكور از تقييد و استثنا دورى مى‏كنند؛ صحيح نيست گفته شود: «خداوند نسبت به بندگان ستم نمى‏كند، مگر در قصاص مرد در برابر زن».⁽²⁴⁾

نقد و بررسى

با توجه به نقد و بررسى استدلال‏هاى گذشته معلوم مى‏شود اولاً، تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه در مجموعه نظام حقوقى اسلام، ستم و ناعادلانه نيست تا بخواهد اطلاق آيات بيان كننده عدل و حق بودن كلام و احكام الاهى و تساوى بين افراد بشر را مقيد كند؛ بلكه عين حق و عدل است. ثانيا، با داشتن اطلاق آيه «أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ» از تقييد، صرف ادعاست و آنچه كه به عنوان دليل ذكر شد، مربوط به آيات ديگر بود كه پاسخ آن داده شد.

و) روايات مخالف با روايات مشهور

در مقابل رواياتى كه مستند نظريه اجتماعى فقهاست، روايات مخالفى وجود دارد: روايت صحيح ابى مريم از امام باقر عليه‏السلام درباره زنى است كه مردى را كشته بود. امام در اين رابطه فرمود: «تقتل ويؤدى وليها بقية المال؛⁽²⁵⁾ كشته مى‏شود و ولى او مابقى مال (ديه) را مى‏پردازد». روايت موثق سكونى از امام صادق عليه‏السلام : «ان امير المؤمنين عليه‏السلام قتل رجلاً بامرأة قتلها عمدا وقتل امرأة قتلت رجلاً عمدا؛⁽²⁶⁾ همانا امير مؤمنان عليه‏السلام مردى را كشت كه زنى را به عمد كشته بود و زنى را كشت كه مردى را به عمد كشته بود». روايت اسحاق‏بن‏عمار از امام صادق عليه‏السلام : «ان رجلاً قتل امرأة فلم يجعل على عليه‏السلام بينهما قصاصا والزمه الدية؛⁽²⁷⁾ مردى زنى را كشت و على عليه‏السلام بين آنها به قصاص حكم نكرد و مرد را به پرداخت ديه الزام كرد».

اگرچه مضمون اين سه روايت متفاوت است، ليكن در مخالفت با روايات مستند نظريه فقهاى شيعه در قصاص و ديه زن و مرد، متفق است. علاوه بر آن، در تعارض روايت سكونى با اين روايات، ترجيح با روايت سكونى است؛ زيرا موافق آيات قرآن است.⁽²⁸⁾

نقد و بررسى

اول اين‏كه روايت اول و سوم اگرچه مخالف روايات مشهور اين باب است، ولى موافق روايت دوم نيز نيست. بنابراين به عنوان جواب نقضى مى‏توان مدعى شد كه اين دو روايت در مخالفت با روايت سكونى، همراه روايات مشهوراست. دوم اين‏كه روايت ابى مريم، نادر و مخالف آيه «أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ» است و فقها به آن عمل نكرده‏اند و روايت سكونى مطلق و قابل جمع با روايات مشهور است و روايت اسحاق‏بن‏عمار نيز در صورت امكان به قرينه روايات مشهور بر عدم قصاص بدون ردّ نصف ديه مرد حمل مى‏شود؛ در غير اين صورت به دليل مخالفت با روايات مشهور كنار گذاشته مى‏شود.⁽²⁹⁾ علاوه بر اين و با توجه به مباحث گذشته، روايات مشهور مخالف كتاب نيست تا روايت سكونى به دليل موافقت با كتاب بر روايات مشهور ترجيح داده شود.

ز) ضعف اجماع

اجماعى كه فقهايى از جمله صاحب جواهر و صاحب رياض ادعا كرده‏اند، با توجه به عبارت محقق اردبيلى، سست و قابل نقض است. زيرا وى در مقام استدلال بر مسئله قصاص مرد در برابر زن با پرداخت نصف ديه مرد مى‏نويسد: «كأن دليله الاجماع والأخبار» كه بيانگر عدم جزم وى به حكم معروف در اين مسئله به دليل عدم جزم به اخبارو اجماع است.⁽³⁰⁾

نقد و بررسى

اول اين‏كه محقق اردبيلى نيز با ديگر فقهاى شيعه در اين مسئله اتحاد نظر دارد و به روايات حلبى، عبداللّه‏بن مسكان و عبداللّه‏بن‏سنان از امام صادق عليه‏السلام كه بيان شد، استناد نموده است و به نصف بودن ديه نفس زن نسبت به ديه نفس مرد نظر مى‏دهد و بر اين باور است كه قصاص مرد در برابر زن، مشروط به پرداخت نصف ديه مرد است و مدعى است كه نظريه‏اى مخالف نظريه مشهور نقل نشده است.⁽³¹⁾ دوم اين‏كه اولين عباراتى كه از ايشان نقل شده است، در مسئله مورد بحث نيست؛ بلكه مربوط به ديه طفلى است كه يكى از والدينش مسلمان باشد يا قبل از بلوغ او مسلمان شود.⁽³²⁾ عبارت دوم نيز بيانگر ترديد در حكم مسئله نيست؛ همان‏طورى كه خودش ترديد نكرده است و ديگران نيز چنين برداشتى نداشته‏اند. سوم اين‏كه براى پى بردن به اجماعى بودن يا نبودن حكم اين مسئله بين فقها، لزومى ندارد كه به اين‏گونه عبارات تمسك شود؛ بلكه مى‏توان با اندكى تحقيق و تأمل در متون فقهى به پاسخ اين پرسش رسيد.

نقش زمان و مكان در قصاص و ديه

برخى بر اين باورند كه ديه از احكام امضايى اسلام و متأثر از اوضاع و احوال خاص زمان و مكان ظهور اسلام است. ازاين‏رو منافاتى ندارد كه همگام با تغييرها و تحول درخواست و اراده مردم و مطابق با اوضاع و احوال و مقتضيات زمان و مكان، در قصاص مرد در برابر زن و ميزان ديه زن تجديدنظر شود.⁽³³⁾

بايد توجه داشت كه اسلام فقط آن دسته از قوانينى را كه از مبناى عقلايى و قابليت بقا بهره‏مند بود و مى‏توانست با اصلاحاتى در تسهيل و سامان دادن امور اجتماعى مردم نقش مؤثر داشته باشد، پذيرفت. قصاص و ديه از اين قبيل مقررات است؛ ازاين‏رو هيچ ملازم‏هاى بين امضايى بودن يك حكم و عدم ثبات و دوام آن وجود ندارد؛ بلكه حكم مورد امضا مانند احكام تأسيسى، مشمول حديث «حلال دين محمد تا روز قيامت حلال و حرام آن تا روز قيامت حرام است»⁽³⁴⁾ مى‏باشد؛ در غير اين صورت هيچ‏گاه چنين حكمى به طور مطلق امضا نمى‏شد.

نكته قابل توجه در اين‏باره اين است كه مقررات قصاص و ديه زن و مرد در نظام حقوق اسلامى با ديگر مقررات موجود در اين نظام ارتباط وثيق دارد و كامل كننده يكديگر هستند و تغيير برخى از اين مقررات، موجب ناهماهنگى در اين نظام حقوقى مى‏شود. زيرا در نظام حقوقى اسلام مسئوليت اقتصادى خانواده به عهده مرد است و مشروط نمودن قصاص مرد در برابر زن به پرداخت نصف ديه مرد يا تعيين ديه زن به ميزان نصف ديه مرد، در ارتباط كامل با اين مسئله است.

قانون و زنان سرپرست خانوار

به نظر مى‏رسد اگر تفاوت بين زن و مرد در قصاص و ديه به دليل مسئوليت فرد در تأمين نيازهاى اقتصادى خانواده و سرپرستى آن است، بايد درباره زنان شاغلى كه درآمد خود را در اداره زندگى مشترك هزينه مى‏كنند، به ويژه زنانى كه سرپرستى خانواده را عهده‏دار هستند، تجديدنظر نمود.

پرسشى كه به ذهن متبادر مى‏شود اين است كه وظيفه ما در مقابل واقعيات اجتماعى چيست؟ زمانى‏كه زن سرپرست خانواده‏اى توسط مردى به طور فجيع كشته مى‏شود و احساسات عمومى شديدا جريحه‏دار مى‏گردد و خانواده مقتول نيز توانايى پرداخت نصف ديه قاتل را ندارد، راه چاره كدام است. فقها بر اين نكته متفق‏اند كه بيت المال مُعدّ مصالح مسلمانان است⁽³⁵⁾ و مواردى چون اداره امور خانواده‏هاى بى‏سرپرست يا خانواده‏هايى كه سرپرست آنها ازكارافتاده است يا پرداخت فاضل ديه براى قصاص مرد در برابر زن در وضعيت مذكور، از مصالح مسلمانان و جامعه اسلامى به شمار مى‏رود. چرا كه در غير اين صورت نظم و امنيت جامعه اسلامى مختل مى‏گردد و نظام اسلامى ناكارآمد جلوه مى‏كند. ازاين‏رو حكومت اسلامى در اين‏گونه موارد وظيفه دارد با اختيارات خود، مشكل را از پيش روى جامعه بردارد و از بيت‏المال براى اداره امور خانواده‏هاى بى‏سرپرست يا داراى سرپرست ازكارافتاده و مواردى از اين قبيل هزينه كند تا زن مجبور به تحمل مشقت تأمين هزينه زندگى خانوادگى نشود يا با پرداخت فاضل ديه از بيت‏المال، زمينه اجراى قصاص مرد قاتل را فراهم سازد تا احساسات عمومى به ويژه خانواده مقتول، التيام و تسكين يابد و احيانا جلوى سوء استفاده از اين حكم شرعى گرفته شود و نظم و امنيت به جامعه بازگردد.⁽³⁶⁾ چنان‏كه تنى چند از فقيهان معاصر⁽³⁷⁾ فتوا داده‏اند كه حكومت در صورت اقتضاى مصلحت، مى‏تواند فاضل ديه زن را از بيت‏المال بپردازد تا زمينه قصاص مرد قاتل در برابر زن مقتول فراهم گردد.

پيشنهاد حقوقى

با توجه به مباحث مطرح شده در بحث قصاص مرد در برابر زن و فتواى چهارتن از مراجع فعلى مبنى بر جواز پرداخت فاضل ديه زن از بيت‏المال در صورت وجود مصلحت براى فراهم شدن زمينه قصاص، پيشنهاد مى‏گردد كه تبصره‏اى توسط قانون‏گذار ذيل ماده دويست‏ونه ق. م. ا. بدين شرح اضافه شود: «چنانچه مصلحت مقتضى قصاص قاتل باشد، ليكن ولى مقتول توان پرداخت فاضل ديه را نداشته باشد، فاضل ديه از بيت‏المال پرداخت گردد».

اشاره

1. در روايات مربوط به ديه زن و مرد، علت و فلسفه نصف بودن ديه زن در مقايسه با مرد ذكر نشده است و آنچه كه توسط انديشمندان اسلامى در اين زمينه بيان شده است، اشاره به يكى از حكمت‏هايى است كه مى‏توان براى اين حكم در نظر گرفت. به هر حال آنچه مهم است اين است كه ديه اساسا بهاى جان انسان نيست و ديه قيمت و ارزش يك انسان نيست تا كسانى اشكال كنند كه اسلام قيمت جانِ زن را نصف مرد قرار داده است؛ بلكه ديه صرفا جبران خسارت مادى است كه به شخص وارد مى‏شود و اصلاً ارتباطى به ارزش‏گذارى نسبت به شخصيت و جانِ انسان ندارد. اگر قرار بود ديه، قيمت جان انسان‏ها باشد، مى‏بايست ديه عالم و جاهل و انسان‏هاى كارآمد و مفيد با انسان‏هاى غيرمفيد، متفاوت باشد، در حالى‏كه چنين نيست.

2. يكى از دلايلى كه در دفاع از برابرى ديه زن و مرد مطرح مى‏شود، تغيير موقعيت زنان و ايفاى نقش آنان در تأمين اقتصاد خانواده است. ليكن اين سخن با اشكال اساسى مواجه است. اول آنكه مرد هم در غالب خانواده‏ها تأمين كننده اصلى نفقه خانواده است و قانون هميشه متناسب با غالب جامعه، جعل و تشريع مى‏شود. دوم آنكه در مواردى هم كه زنان در تأمين معاش خانواده ايفاى نقش مى‏كنند، باز هم وظيفه قانونى‏اى بر عهده ندارند و مرد مسئول و پاسخ‏گو در اين زمينه است؛ يعنى قانون، مرد را مشمول معاش خانواده مى‏داند.

3. از مجموع نظام حقوقى اسلام مى‏توان مى‏فهميد كه جهت‏گيرى‏هاى اسلام اساسا در راستاى آن است كه فشار تأمين معاش خانواده بر عهده زنان نباشد تا آنان به راحتى و بدون دغدغه خاطر و بدون تحمل فشار روحى و جسمى از ناحيه كار و اشتغال ــ البته به جز در موارد ضرورى كه نياز جامعه اسلامى ايجاب مى‏كند ــ به ايفاى نقش مهم مادرى و همسرى بپردازند و كانون خانواده و در نتيجه جامعه را از آثار معنوى حضور خويش بهره‏مند سازند. از همين رو سياست‏هاى كلان جامعه از سوى نظام اسلامى بايستى به گونه‏اى تنظيم گردد كه زنان ناچار نباشند براى حل مشكلات اقتصادى خانواده، فشار مضاعفى را تحمل كنند و كارآمدى آنان در خانواده كاهش يابد.

پاورقي

1. رك: الحلبى، صص 383ـ384؛ شيخ مفيد، المقنعه، ص 739؛ الطوسى، المبسوط، ج 7، ص 5 و الوسيلة، ص 431؛ الحلى، شرايع الاسلام، ج 4، ص 210 و قواعد الاحكام، ج 3، ص 594؛ العاملى، مسالك الافهام، ج 15، ص 108؛ امام خمينى، ج 2، ص 467؛ الخوئى، ج 2، صص 34ـ35؛ النجفى، ج 42، ص 82 و...

2. رك: الطوسى، مبسوط، ص 13؛ الحلى، شرايع الاسلام، ص 210؛ العاملى، مسالك الافهام، ج 15، صص 110ـ111؛ الحلى، قواعد الاحكام، ص 594؛ النجفى، ج 42، ص 344؛ امام خمينى، ص 487؛ الخوئى، ص 150 و...

3. رك: حر العاملى، صص 163ـ164، باب 1، ح 1ـ4

4. رك: الحلبى، ص 391؛ شيخ مفيد، ص 739؛ الطوسى، مبسوط، ص 148؛ الحلى، شرايع الاسلام، ص 252؛ الحلى، قواعد الاحكام، ص 668؛ العاملى، مسالك الافهام، ج 15، ص 322؛ النجفى، ج 43، ص 32؛ امام خمينى، ص 503؛ الموسوى الخوئى، ص 205 و...

5. رك: عبد القادر عوده، ج 2، ص 182 و الجزيرى، ج 5، صص 324ـ326

6. رك: شيخ مفيد، ص 764؛ الطوسى، مبسوط، ص 148؛ الحلى، شرايع الاسلام، ص 289؛ الحلى، قواعد الاحكام، 668؛ العاملى، مسالك الافهام، ج 15، صص 465و466؛ النجفى، ج 43، ص 352؛ امام خمينى، ص 537؛ موسوى الخوئى، صص 317و318 و ...

7. صانعى، صص 166ـ167

8. انعام، 6: 115

9. انعام، 6: 57

10. فصلت، 41: 46

11. اخبار رد، رواياتى است كه دستور مى‏دهد روايات مخالف قرآن را كنار بگذاريد و به آن عمل نكنيد.

12. صانعى، صص 167و180

13. نساء، 4: 1

14. مجلسى، ج 75، ص 251

15. صانعى، صص 167ـ169؛ عبادى، ش 22، ص 24 و موحد شريعت‏پناهى، ش 19، صص 53و54

16. صانعى، ص 168

17. اعراف، 7: 189

18. ظهيرى، ش 171، 172 صص 49ـ50

19. مائده، 5: 45

20. صانعى، ص 170؛ مهرپور، صص 240ـ249 و موحد شريعت‏پناهى، صص 53و54

21. ظهيرى، صص 50 ـ52

22. بقره، 2: 179

23. صانعى، ص 175 و انصارى راد، روزنامه زن، 1/7/1377، ص 9

24. صانعى ص 175

25. حر العاملى، ص 85، باب 33، ح 17

26. همان، ص 84، ح 14

27. همان، صص 84 و 85، ح 16

28. صانعى، صص 189 و 190

29. موسوى الخوئى، صص 35 و 36

30. صانعى، ص 193

31. مقدس الاردبيلى، ج 14، صص 47 و 48

32. همان، ص 313

33. مهرپور، صص 279ـ281؛ بجنوردى، روزنامه زن، 16/10/1377، ص 9؛ سعيد زاده؛ مجله زنان، ش 37، صص 37 و 38

34. حر العاملى، ج 27، ص 169، باب 12، ح 52

35. محقق كركى، ج 5، صص 139ـ240؛ محقق اردبيلى، ج 14، ص 187؛ محقق خوئى، مصباح الفقاهه، ج 1، ص 738 و...

36. مرعشى، صص 50 ـ53

37. فاضل لنكرانى و مكارم شيرازى، سؤال 59 و موسوى اردبيلى و نورى همدانى، سؤال 3

http://www.balagh.net/persian/baztab/lib/baz_52/09.htm

چرا ديه زن نصف ديه مرد است ؟

نخست بايد دانست كه نظام حقوقى ‏هر مكتبى‏را يك بار با نگاه به مجموعه قوانين آن درچارچوب تعريف شده بايد بررسى‏ كرد و يك بار در مقايسه با نظام هاى ‏حقوقى ‏ديگر و امتياز دهى ‏به برترين ها.

شايد در نگاه اول بتوان به آسانى ‏اثبات كرد كه نظام حقوقى ‏اسلام داراى انسجام است؛ به طور مثال همان طور كه اسلام پرداخت نفقه و هزينه‏هاى زندگى ‏را بر مرد واجب كرده است، ارث و ديه او را نيز دو برابر تعيين كرده است تا موازنه برقرار شود و در حقيقت وقتى ديه مرد و ارث او دو برابر باشد، در واقع تأمين هزينه زن و فرزند بيشتر شده است.

در يك نظام حقوقى‏كه تأمين هزينه خانواده به طور مساوى بر عهده زن و مرد مى‏باشد، چه بسا حكم ديه نيز به طور مساوى ‏اعلام شود.

در نگاه دوم كه تحليل و مقايسه نظام هاى ‏حقوقى ‏و امتياز دهى ‏به برترين‏ها مى‏باشد، چه بسا بتوان برترى ‏نظام حقوقى ‏اسلام را از دو زاويه «پيش نگاه» و «پس نگاه» بررسى‏ كرد.

پيش نگاه ها اين است كه اين قوانين از سوى ‏خداوندى‏ است كه به مصالح همه بندگان و نظام هاى ‏اجتماعى ‏آگاه است و طبيعى ‏است كه قوانين او از استحكام، اتقان و پايدارى ‏و به دور از آسيب ها و عوارض جانبى‏ مى‏باشد و با پس نگاه نيز اگر به سستى ‏نظام خانواده در جهان غرب توجه شود و به رشد استفاده ابزارى‏از    زن توجه شود، به صلاحيت قوانين اسلام و برترى ‏آن براى‏حفظ شخصيت زن  پى خواهيم برد.

حكمت تفاوت ديه زن و مرد

با بررسى دلايل و شواهدى كه در اين مسئله وجود دارد، جاى هيچ شك و ترديدى نيست كه تفاوت ديه زن و مرد از احكام قطعى و مسلم اسلام و مورد اتفاق همه مذاهب اسلامى است؛ اما اين پرسش همچنان براى بسيارى مطرح است كه چرا شارع مقدس ديه زن را نصف ديه مرد قرار داده است؟ در پاسخ بايد گفت كه پرسش از چرايى تفاوت ديه زن و مرد، پرسش جديدى نيست و در عصر امامان معصوم‏عليهم السلام نيز اين پرسش مطرح بوده است. در روايت هايى كه از امامان معصوم‏عليهم السلام در اين زمينه سؤال شده، محور اصلى پاسخ ها را تعبد نسبت به احكام الهى و پاى بندى به سنت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) تشكيل مى‏دهد كه اين همان روح شريعت و اساس دين دارى است و بدون آن اسلام و مسلمانى جز ظاهرى توخالى چيزى نخواهد بود.

با وجود اين، تعبد و تسليم در برابر احكام شرع، منافاتى با پى جويى از حكمت و فلسفه آنها ندارد؛ زيرا ما معتقديم كه اوامر و نواهى الهى بر مصالح و مفاسد واقعى مبتنى بوده و در همه احكام شرع، منافع بندگان و دفع ضرر از آنها لحاظ شده است.

از بررسى مجموع دلايلى كه در اين زمينه از سوى انديشمندان مختلف بيان شده است، مى‏توان به نحو اختصار به موارد ذيل اشاره نمود:

1. ارزش انسانى به بهاى بدنى نيست تا امتياز را در ديه‏ها ارزيابى كنيم. و براى ارزيابى انسان در اسلام، نبايد به سراغ ديه رفت تا ما تفاوت زن و مرد را در ديه جست‏وجو كنيم؛ بلكه بايد در آن‏جا كه سخن از ارتباط با ملك، وحى و امثال آنهاست، ارزش واقعى انسان را شناخت تا در نهايت ديد كه در آن‏جا زن نيز سهمى دارد يا نه؟ مسئله ديه صرفاً يك امر اقتصادى است و ملاك ارزيابى انسان نيست و همچنان كه در شريعت براى سگ - اگر جزء درندگان نباشد - ديه تعيين شده است، براى تن انسان نيز ديه اى قائل شده است. ديه، يك حساب فقهى است و ارتباطى با اصول مذهب ندارد. مهم ترين شخصيت هاى اسلامى با ساده ترين افراد از نظر ديه يكسان هستند. ديه مرجع تقليد، ديه يك انسان متخصص و ديه يك انسان مبتكر، با ديه يك كارگر ساده در اسلام يكى است. به دليل اين كه ديه عامل تعيين ارزش نيست و تنها يك ابزار است‏1

به بيان ديگر، ديه مالى است كه در برابر آسيبى كه به انسان وارد شده است‏ گرفته مى‏شود. مقدار آن به ارزش شخص آسيب ديده ارتباط ندارد. بنابراين، كسى نمى‏تواند بگويد چون ديه زن نصف ديه مرد است، زن نصف مرد ارزش دارد. عظمت و ارزش انسان به صفات و كسب مراتب علمى و عملى وابسته است و در اين جهت مرد و زن يكسانند. قرآن مجيد مى‏فرمايد:

«پس پروردگارشان دعاى آنان را اجابت كرد (و فرمود) من عمل هيچ صاحب عملى از شما را، از مرد يا زن كه همه از يكديگرند، تباه نمى‏كنم.»2

«هر كس از مرد يا زن كار شايسته كند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگى پاكيزه‏اى حيات (حقيقى) بخشيم و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام مى‏دادند، پاداش خواهيم داد.»3

«و كسانى كه كارهاى شايسته كنند، مرد باشند يا زن، در حالى كه مؤمن باشند، آنان داخل بهشت مى‏شوند و به قدر گودى پشت هسته خرمايى مورد ستم قرار نمى‏گيرند.»4

«هر كه بدى كند، جز به مانند آن كيفر نمى‏يابد و هر كه كار شايسته كند، مرد باشد يا زن، در حالى كه ايمان داشته باشد، آنان داخل بهشت مى‏شوند و در آن‏جا بى‏حساب روزى مى‏يابند.5

بنابراين، ارزش انسان به انسانيت او و نايل شدن وى به مراتب والاى قرب الهى است و در اين جهت، جنسيت نقشى ندارد؛ زن و مرد يكسانند و چه بسا زنان از استعداد بهترى برخوردار باشند.

ديه به معناى قيمت نهادن شخص و شخصيت نيست؛ بدين سبب، اگر يكى از شخصيت‏هاى بزرگ علمى يا سياسى كشور در جريان يك قتل غير عمد كشته شود، ديه‏اش با ديه كارگر ساده‏اى كه اين گونه جان باخته، برابر است و كسى نمى‏تواند بگويد چون فقدان آن شخصيت خلأ بزرگى در جامعه ايجاد مى‏كند، ديه‏اش بيشتر است؛ چنان كه قتل عمد گناهى بسيار بزرگ است و در اين زمينه زن و مرد تفاوت ندارند. قرآن كريم مى‏فرمايد: «هر كس، كسى را جز به قصاص قتل يا (به كيفر) فسادى در زمين بكشد، چنان است كه گويا همه مردم را كشته باشد.»6

2. از آن جا كه در مسائل اخلاقى هيچ امتيازى بين زن و مرد نيست و در مسئله ديه نيز جنبه خير بودن مطرح نيست، و مربوط به جنبه بدنى است، و چون مردها در مسائل اقتصادى معمولاً بيشتر از زن ها بازدهى اقتصادى دارند، ديه آنها نيز بيشتر است و اين بدان معنا نيست كه از ديد اسلام مرد ارزشمندتر از زن است؛ بلكه تنها بعد جسمانى آن دو صنف لحاظ مى‏شود.

يكى از مراجع معاصر در درس خارج فقه خود موضوع تفاوت ديه زن و مرد را مورد توجه قرار داد كه به طور مختصر به آن اشاره‏كنيم. ايشان ضمن جواب اجمالى به اين مسئله متذكر مى‏شوند كه ديه بر عكس آنچه در فارسى گفته مى‏شود، «خون بها» نيست. خون انسان بالاتر از اين است كه قيمتش اينها باشد؛ بلكه به تصريح قرآن، خون يك انسان برابر با خون همه انسان‏هاست7 ديه، جنبه مجازات دارد - تا شخص حواسش را جمع كند و ديگر از اين اشتباهات نكند و هم جبران خسارت اقتصادى است؛ يعنى مردى يا زنى در اين خانواده از ميان رفته است و جاى او خالى است و اين خلأ، خسارت اقتصادى به آن خانواده وارد مى‏كند. براى پر كردن اين خسارت اقتصادى، ديه داده مى‏شود8

3. در يك جامعه مطلوب دينى كه اسلام در پى تحقق آن است، اغلب فعاليت هاى اقتصادى بر دوش مرد گذاشته شده و مهم ترين وظيفه زن، اداره كانون بنيادى ترين هسته تشكيل جامعه، يعنى خانواده است. بدين ترتيب آثارى كه از نظر اقتصادى بر وجود يك مرد مترتب مى‏شود، اغلب بيش از يك زن است و از اين رو است كه تحصيل نفقه نيز بر عهده مرد گذاشته شده و بر او واجب است. بر اين اساس، فقدان يك مرد از صحنه خانواده و اجتماع، از نظر اقتصادى آثار زيان بارترى بر جاى مى‏گذارد تا فقدان يك زن. بنابراين عدالت اقتضا مى‏كند كه به هنگام ضرر اقتصادى حاصل از فقدان يك مرد از محيط خانواده و اجتماع، به عامل مولد بودن او از حيث اقتصادى توجه شود و بين ديه او و ديه يك زن فرق گذاشته شود به بيان ديگر در حقوق اسلامى وظايفى خاص بر عهده زن و مرد نهاده شده است كه تخلف‏ناپذير است؛ براى مثال نفقه و خرج همسر، تهيه مسكن، خوراك، لباس و پرداخت مهريه بر عهده مرد گذاشته شده است. اگر زنى خود از منبع اقتصادى مستقل و موقعيت شغلى عالى برخوردار باشد، اشكال ندارد؛ ولى از نظر شرع، وظيفه پرداخت مخارج خانه و هزينه مسكن به عهده او نيست و شوهر نمى‏تواند وى را به پرداخت كمك هزينه خانه و زندگى مجبور سازد؛ البتّه اگر زن با رضايت خاطر و تمايل درونى، شوهر را در اداره بهتر خانه يارى دهد، مسئله‏اى ديگر است؛ ولى اين وظيفه شرعاً بر عهده مرد نهاده شده است.

4. علاوه بر آنچه گذشت، بايد توجه داشت؛ باوجودى كه ديه زن نصف ديه مرد است، زن‏ها بيشتر انتفاع مى‏برند؛ زيرا به طور معمول ديه زن به شوهر و بچه‏ها پرداخت مى‏شود و ديه مرد به زن و بچه‏هايش مى‏رسد و چون با از بين رفتن مرد، زن بيشتر صدمه مى‏بيند، لذا ديه مرد را بيشتر كرده‏اند تا مقدارى از فشارى كه در نتيجه از دست رفتن مرد، متوجه زن مى‏شود، جبران گردد.

منابع :

1- آيت الله جوادي آملي – زن در آينه جمال وجلال  صفحه 418

2- سوره آل عمران آيه 195

3- سوره النحل  آيه 97

4- سوره النسا  آيه 124

5- سوره غافر  آيه 40

6- سوره مائده  آيه 32

7- آيت الله مكارم شيرازي روزنامه آمزشي پژوهشي فيضيه شماره 18

8 – شفعيي سربستاني  -  قانون ديات ومقتضيات زمان   -   دفتر اول

 طرح کار آفرینی تولید اسکاچ

چشم انداز

ما برای شستشوی بهتر ظروف متنوع و زیبایتان ، محصولات متنوع و مرغوبتری داریم .برای سلیقه های مختلف

 و با قیمت های مناسبتر . ما می خواهیم از شستشوی ظرف هایتان لذت ببرید. محصولاتمان را خیلی راحت تهیه کنید و به دیگران هم سفارش کنید .

ماموریت

ما سلامتی شما را وظیفۀ خود می دانیم . شما می توانید بدون ترس از زخمی شدن دستان لطیفتان و ترس از تمیز نشدن ظروف زیبایتان با آرامش خاطر به شستشو بپردازید . با محصولاتمان به شما این ارمغان را می دهیم که با آرامش و آسودگی ، خیلی سریعتر و نیز تمیزتر ظرف هایتان را بشویید  .

اهداف

1 .کاهش قیمت این محصول بعنوان یکی از اقلام مصرفی روز مره درمنزل و محل کارتان و حتی ماشینتان

2 . ایجاد نمایندگی فروش مستقیم و توزیع مناسب در سطح شهر و منطقه برای دسترسی آسان شما

3 . افزایش تنوع محصولات بر اساس سلایق مختلف

4 . صادرات محصولات متنوع به خارج از کشور بخصوص کشور های همسایه و نیز کشور های آسیای میانی

5 . ایجاد اشتغال متناسب با توسعۀ کارگاه

استراتژِی ها

1 .بازار یابی برای فروش در فروشگاه های زنجیره ای و رستوران ها و آشپز خانه ها

2 . استقبال و پشتیبانی و سرمایه گذاری از طرح های پیشنهادی سازنده

3 پیش بینی راهکار های مناسب تر جهت شستشو و نیز تولید دستکش های روکش دار.

4 . تبلیغات واقعی و موثر برای بهبود روند رو به رشد تولید و فروش محصولات

برنامه ها

1 . عقد قرارداد با رستوران ها و آشپز خانه ها و فروشگاه های زنجیره ای

2 . مطالعات برای صادرات حداقل نیمی از محصولات تولید شده به خارج از

کشور

3 . اقدام به تولید دو شیفت محصولات و افزایش نیروی کار

4 . تجهیز کارگاه به دستگاه های پیشرفته تر و در صورت امکان ارتقای دستگاه های قبلی

1. اطلاعات کلی طرح:

6.اهداف و نتایج مورد انتظاراز طرح پیشنهادی :

در مرحلۀ اول ، هدف ، شروع به کاری آبرومندانه و کسب روزی حلال باتوکل به خدا و نیز در کنار آن ایجاد اشتغال و فعالیت اقتصادی مفید و مناسب برای اقشار مختلف من جمله جوانان متخصص و تحصیل کرده و نیروی کار ماهر و نیمه ماهر . به امید خدا و با تلاش و پشتکار مناسب در ظرف کمتر از یک سال باید بخش عمده ای از هزینه ها

که شامل هزینۀ ماشین آلات و ابزار، هزینۀ محل کارگاه، هزینۀ پرسنل و...است تسویه شود. در پایان سال دوم باید

انشاالله کلیۀ هزینه های صرف شده پرداخت و تسویه شود و اقدام به تجهیز و توسعۀ بخش تولید و در کنار آن فعالیت های تحقیقاتی برای بهبود و نو آوری در محصولات گردد.بعد از سال دوم ، توسعه و رشد کارگاه و افزایش

تنوع محصولات از دیگر نتایج پیش بینی شده می باشد .

7.مسیر اجرای طرح برای دستیابی به اهداف بالا (بند6) :

با توجه به نوع خاص محصولات و ارزیابی های انجام شده در مورد بازار بسیار مناسب فروش چه در داخل و حتی در خاج از کشور، با امید به خدا سعی بر آن داریم تا با رسیدن هر چه سریعتر به تعداد تولید معقول  محصول روزانه

که بخشی عمده ای از آن به صورت تضمینی خریداری می شود، در مرحلۀ اول احتمال شکست در کار را به حداقل رسانده و سپس با افزایش کیفیت و کاهش قیمت ، بازار تولید این نوع محصولات را در منطقه و در دیگر مناطق در

 دست بگیریم . با تولید انبوه و شرایط کاری بصورت یک کارگاه کامل و کاهش هزینه های متوسط دستگاه و قیمت تمام شدۀ مواد لازم و ... امید آن می رود تا با کاهش چشمگیر قیمت تمام شدۀ محصول خیلی سریع و با اطمینان بیشتر به آینده ای روشن در سایۀ لطف الهی دست یابیم .

8.شرح علمی(مشخصات فنی و آزمایشگاهی) طرح و چگونگی تولید محصولات و ارائه خدمات :

در این کارگاه با بکارگیری دستگاه های مکانیزه  ساخت داخل کشور، اقدام به بافت ، دوخت و بسته بندی اسکاچ و سیم های ظرفشویی در قالب و طرح های مختلف و با تنوع محصول بر اساس نیاز بازار می گردد

این نوع از اسکاچ های ظرفشویی که شامل سیم ، نخ و ابر است  ، در قالب طرح ترکیبی تولید می شود و چون ترکیبی از سه نوع اسکاچ ظرفشویی در قالب یک محصول است ، می تواند رقیب سایر نمونه های موجود در بازار از لحاظ نوآوری ،کیفیت وقیمت باشد. در واقع مصرف کننده ضمن خرید این محصول با قیمتی در حدود قیمت اسکاچ معمولی ، از خدمات سه نوع اسکاچ بهره مند می شود .

برای شروع به تولید هر محصول نیاز به یک دستگاه بافت ، یک دستگاه پرس دستی و نیز یک دستگاه چرخ خیاطی می باشد.با تامین مواد مورد نیاز دستگاه که الیاف مخصوص سیمی و نخی است ،دستگاه شر.ع به تار و پود کردن

 الیاف نموده و در کمتر از یک دقیقه یک رویه آماده می کند . سپس با قرار دادن ابری مخصوص در داخل رویه

بوسیلۀ نوارچسب مخصوص دو طرف رویه به هم چسبیده و با پرس دستی به هم محکم می شود. در نهایت برای استحکام رویه اقدام به دوخت دو طرف آن نموده و محصول آماده می گردد .

بدین ترتیب با بسته بندی و نصب برچسب وآرم تولیدی ، محصول روانۀ بازار خواهد شد .

9.سابقه اجرای طرح در داخل و یا خارج از شهر :

تا کنون هیچ مجموعۀکارگاهی با این وسعت و امکانات مکفی و گروه کاری منسجم بصورت تخصصی در منطقه بوجود نیامده و فقط توسط اشخاصی غیر حرفه ای بصورت کارهای خانگی و با یک دستگاه  آن هم در ابعاد کاری

 محدود اقداماتی انجام شده است . ضمن اینکه هر دستگاه فقط قادر به تولید یک نوع محصول می باشد و با توجه به تقاضای بالا برای تنوع این محصولات پرمصرف ، چنین کارهایی جوابگوی نیازها و نیز تعدیل قیمت نیست .

 بنا براین می توان با اقدامات اصولی و سنجیده این امکان را بوجود آورد .

10.دلایل نیاز جامعه به طرح های پیشنهادی :

از آنجا که شستشوی ظروف و وسایل آشپز خانه ها و آبدارخانه ها در همۀ اماکن مثل منازل ، ادارات ، مغازه ها ،فروشگاه ها ، رستوران ها و. . . یک امر اجتناب ناپذیر و ضروری است ، می توان به اهمیت این وسایل شویندۀ مثل

 اسکاچ و . . . پی برد . بنا بر این چنین وسایلی از اقلام پر مصرف جامعه به شمار می رودو یک نیاز تمام نشدنی است . ضمن اینکه تنوع محصولات برای شستشوی انواع ظروف شیشه ای ، ملامینی ، تفلون و . . . می باشد ، کاربرد و کارآیی آن بیشتر به چشم می خورد .   

11.مشتریان و چگونگی تامین نیازشان در حال حاضر :

می توان به جرات گفت که همۀ خانواده ها ، ادارات ، مغازه ها ، رستوران ها و فروشگاه ها مشتریان پروپاقرص این محصولات به شمارمی روند و این نیاز همانگونه که ذکر شد ، تمام نشدنی است . چنین محصولاتی را می توان در همۀ فروشگاه های مواد غذایی ، فروشگاه های مصرف منازل و . . . به فروش رساند .

12.مزیت رقابتی ما نسبت به دیگر مراکز ارائه کننده محصولات و خدمات مشابه :

این نوع از اسکاچ های ظرفشویی شامل سیم ، نخ و ابر است و درقالب طرح ترکیبی تولیدمی شود و از

ترکیبی از سه نوع اسکاچ ظرفشویی در قالب یک محصول است ، می تواند رقیب سایر نمونه های آنجا

که موجود در بازار از لحاظ نوآوری ،کیفیت وقیمت باشد. در واقع مصرف کننده ضمن خرید این محصول با قیمتی در حدود قیمت اسکاچ معمولی ، دیگر نیازی به تهیه سیم ظرف شویی ندارد و در حین استفاده از این محصول با  مشکلات ناشی از صدمات تماس سیم با دست روبرو نخواهد شد .

این سری از محصولات که شامل انواع اسکاچ ، سیم ظرفشویی و دستمال سفره و . . . است ، داری تنوع مورد نیاز در مصارف مختلف می باشدو این نخستین مزیت به شمار می رود . از دیگر مزایای آن که در مطالب قبل به آن

اشاره شد ، قیمت مناسب آن است که بدلیل صرفه جویی در برخی از هزینه ها من جمله کاستن دستگاه های تکراری و نیز کم کردن قیمت مواد مصرفی بدلیل خرید یکجا و کلی و همچنین عرضۀ مستقیم محصولات و . . . امکانپذیر می باشد .

13.روش بازاریابی برای ارائه محصولات و خدمات به مشتریان :

با رایزنی های انجام شده با فروشنده دستگاه ها ، شرکت مذکور بخشی از محصولات تولیدی را بصورت تضمینی و با تنظیم قرارداد جداگانه تا حداقل یک سال خریداری می نماید . این در حالی است که با این مقدار فروش می توان از بابت تامین هزینه های انجام شده از قبیل هزینه خرید دستگاه ها و تجهیزات ، هزینه پرسنل ، مواد مصرفی و... در طی کمتر از یک سال مطمئن شد و ادامه این روند موفقیت آمیز منوط به همت و تلاش گروه است که با تکیه بر آن ، می توان پیشرفت چشمگیری را در زمینه ارتقاء و افزایش اشتغال شاهد بود .

خوشبختانه با فروش این بخش از این محصولات تولید شده که بصورت تضمینی خریداری می شود ، سبب

 می گردد تا احتمال شکست به حداقل برسد . ضمن اینکه از هم اکنون با توجه به تنوع  محصولات و طرح های مطلوب و نیز کیفیت مناسب آن و قیمت تمام شده نسبتا پایین بحث بازار یابی و امکان سنجی و پیدا کردن عمده بازار های مصرفی در حال انجام بوده و می باشد و برای عرضۀ مستقیم محصولات نیز در فکر ایجاد نمایندگی هایی جهت فروش هستیم که در صورت قطعی شدن این پروژه اقدام خواهد شد . همچنین درجلسات گروهی اعضا ی اصلی ، تحقیقات بیشتر برای امکان صادرات این محصولات در دستور کار قرار گرفته است که باتوجه به مصرف زیاد

و روزانۀ آن ، دور از دسترس نخواهد بود .

14.دلایل زود بازده بودن طرح :

از آنجا که وجود چنین محصولاتی با تنوع زیاد و البته قیمت تمام شدۀ کم ، خود نقطه قوتی برای ما به شمار می رود و بدلیل ضریب خطر بسیار پایین بخاطر خرید تضمینی بخشی از محصولات و نیز  بازار های مختلف داخلی و خارجی که برای فروش بسیار مناسبند ، مطمئنا می توان در سایۀ لطف الهی  امید بسیار زیادی برای موفقیت در این پروژه داشت . با توجه به موارد فوق ، در کمتر از 18 ماه می توان سرمایۀ اولیه را بدست آورد و در نهایت برای بخش توسعه و نیز نو آوری سرمایه گذاری بیشتری نمود وگام های بعدی موفقیت را برداشت .

15.میزان بکارگیری فارغ التحصیلان در زمان اجرا و بهره برداری از طرح :

بدلیل اصرار به موضوع کیفیت و بالا بردن ضریب اطمینان کاری در این پروژه ، ما خود را مستلزم استفاده از نیرو های متخصص و خلاق دانشگاهی و نیز بکارگیری نیرو های نیمه ماهر می دانیم و بدین منظور یک تیم کاری منسجم و فعال تشکیل شده است تا با بررسی همۀ جوانب ، شروع به کار کنیم . البته لازم به یاد آوری است که مطمئنا هیچ گاه از راهنمایی ها و کمک های اهل فکر و فن بی نیاز نخواهیم شد .

با توجه به حجم کاری پیش بینی شده نسبتا بالا و همچنین رقابت این محصول در تنوع وقیمت تمام شده با دیگر نمونه ها ، گروه بسیار خوبی در زمینه های مرتبط از جمله مهندسی مکانیک ، مهندسی برق ، مهندسی صنایع و طراحی و نقشه کشی صنعتی تشکیل شد تا بتواند کار را با جدیت شروع کرده و با پشتوانه بسیار مناسبی برای رسیدن به اهداف متعالی در آینده گام محکمی بردارد.

لازم به یاد آوری است که درزمینه های مدیریت و برنامه ریزی و گسترش تولید،  نگهداری و تعمیر تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی  دستگاه ها و نیز طراحی و فرم دهی جهت ایحاد قالب های متنوع و تغییر شکل محصول و ... به تمام تخصص های فوق نیاز مبرم احساس می شود.

16.نحوه مشارکت متقاضی و یا سایر منابع مالی در تامین هزینه های طرح (سهم پیشنهادی برای اجرای طرح از منابع شخصی) :

از آنجا که طرح بر اساس وام خود اشتغالی و مقررات پرداختی آن تنظیم شده ، در صورت وجود اسپانسر مالی خصوصی ، می توان با موضوع شراکت مالی بخش خصوصی و مدیریت نیرو های متخصص گروه متقاضی ،  اقدام

به اجرای پروژه نمود . با همۀ این موارد ، از آنجا که با گذشت حدود 18 ماه از شروع به کار سرمایۀ اولیه بدست خواهدآمد ، مشکل عمده ای از بابت پرداخت متوجه سرمایه گذار نخواهد بود و در صورت مشارکت مالی و کاری

باید طی جلساتی با اعضا به توافق رسید .

18.زمانبندی اجرای طرح تا قبل از بهره برداری:

19.هزینه های اجرای طرح تا بهره برداری:

برآورد اولیه هزینه ها تا شروع کار با احتساب خرید سالن کارگاه و نیز با توجه به هزینه های اولیه اعلام شده و امکانات مورد نیاز که بطور مستقیم و غیر مستقیم در روند تولید مورد نیاز هستند ، در شرایطی که برای خرید و یا احداث سالن اقدام شود ، نیاز به اعتباری در حدود 1میلیارد ریال معادل 100 میلیون تومان می باشد و در صورتی که بخواهیم با اجارۀ سالن کارگاه  شروع به تولید محصول کنیم  ، اعتباری در حدود 500 میلیون ریال معادل 50 میلیون تومان ضروری است . ( کما اینکه با خرید سالن  سرمایه گذاری مطلوبی نیز بنا به نیاز کارگاه انجام خواهد شد که همان افزایش قیمت زمین و در نهایت  راه حلی برای گریز از بعضی حوادث احتمالی است . )

 این مبلغ برای خرید دستگاه ها ، مواد اولیه مورد نیاز، تهیه  وسیله حمل و نقل مناسب برای جابجایی بار ، مراحل اداری و انجام امور بیمه ، هزینه اولیه نیروهای کارگر و . . . صرف خواهد شد .

خاطر نشان می کنم که این اعتبار برای اشتغال 18 تا 20 نفر از افراد یا خانواده هایی که با مشکل اشتغال روبرو هستند صرف می شود و در عین حال نسبت به بسیاری از کار هایی که حتی با سرمایه سنگین تری شروع به کار می کنند ، کارا تر و زود بازده تر خواهد بود و می تواند نمونه خوبی از طرح های اشتغالزا و زود بازده باشد که البته آن را به نظر کارشناسانه شما واگذار می کنیم .

19-1.هزینه های پرسنلی :

\

19-2.هزینۀ مواد مصرفی :

19-3.هزینۀ ماشین آلات و تجهیزات :

19-4.سایر هزینه ها :(سوخت،مسافرت،حمل و نقل،تهیه منابع مالی،اجاره،تبلیغات،خرید کتب و نشریات و استفاده از خدمات علمی و فنی سایر سازمان ها و موسسات و ...)

20.هزینۀ اجرای طرح تا مرحلۀ بهره برداری :                                                                  950  الی  900 میلیون   ریال.

21.جدول هزینه-درآمد طرح :

22.میزان وام درخواستی و پیشنهاد نحوۀ بازپرداخت و تقسیط آن :

با توجه به هزینه های اعلام شده و با در نظر گرفتن نوسانات ناگهانی و غیر مترقبۀ بازار ، به نظر می رسد که حداقل مبلغ مورد نیاز برای راه اندازی این مجموعۀ کامل و زود بازده "یک میلیارد ریال معادل یکصد میلیون تومان" می باشد .

23. نحوۀ بازپرداخت وام های اعطایی در صورت عدم سود دهی طرح :

با توجه به بررسی های مکرر و اقدامات اصولی در زمینۀ آغاز به کار این کارگاه ، سود دهی حداقل  تا میزان سرمایۀ هزینه شده قطعی است . اما چنانچه خدای نکرده منجر به عدم سوددهی گردید ، در طی کمتر از 2

 سال و با اقساط ماهیانه این مبلغ بازپرداخت خواهد شد .

24.مشخصات مکان مناسب برای اجرا و بهره برداری از طرح پیشنهادی :

خوشبختانه دستگاه های مورد نیاز این مجموعه بدلیل عدم استفاده از سوخت های فسیلی و آلاینده ، در داخل شهر نیز قابل بکارگیری است با توجه به سروصدای ناچیز دستگاه ها ، می توان درمحل های مسکونی وحتی حومه

اقدام به احداث این کارگاه کرد . البته مناطق مختلفی برای این کار در نظر گرفته شده که با توجه به بودجه و اعتبارات ، می توان در این مورد تصمیم گیری کرد .

-                                                    خانم شفیعی..............استاد:آقای زیبایی