چندی پیش گزارشی کوتاه از حضور پروفسور سمیعی در ایران  پخش شد.. در طول گزارش یک سئوال هم توسط گزارشگر از سمیعی پرسیده شد... سئوالی مهم، که اگر ما هم جای گزارشگر بودیم و فرصت پرسیدن یک سئوال را داشتیم، همین سئوال را می پرسیدیم... سمیعی در 30 ثانیه جواب سئوال را داد... جوابی که من هنوز با شنیدن آن، مو به تنم راست می شود... جوابی ساده ولی به نظر من منحصر به فرد که فقط از زبان افرادی مثل پروفسور سمیعی می توان شنید...

پروفسور، خیلی ها دوست دارند بدانند که رمز موفقیت شما چه بود؟ چه شد، که شما به این جایگاه رسیدید؟

پروفسور سمیعی در حالیکه لبخندی بر لب دارد، پاسخ میدهد:

« کار خاصی نکردم... هفت سالم بود که مثل همه به دبستان رفتم... پس از آن به راهنمایی... در پانزده سالگی مثل همه به دبیرستان رفتم... پس از اتمام دبیرستان مانند بسیاری از جوانان برای دانشگاه اقدام کردم... وارد دانشگاه شدم... تخصص گرفتم و تصمیم گرفتم با توجه به علاقه ام، تمام فکر و ذهنم را به شغل و تخصصم اختصاص بدهم... همین!!! »

 

صحبت های پروفسور سمیعی دقیقاً همین ها بود.... به نظر شما چه رمزی در حرف های او هست؟... شاید رمزی در کار نیست... شاید اصلاً سمیعی نخواسته راز موفقیت خودش رو لو بدهد(!!!)... نه عزیز من... اشتباه نکن... رموز موفقیت دکتر در لابلای همین سخنانه... اگر شما خواهان دستیابی به این رموز هستی، باید قادر به تجزیه و تحلیل حرف های او باشی... مشاهده گر(من!) اینکار را برای شما انجام داده... ولی قبل از کشف رمز، اجازه دهید یک بار دیگر پاسخ او را با دقت بخوانیم:

« کار خاصی نکردم... هفت سالم بود که مثل همه به دبستان رفتم... پس از آن به راهنمایی... در پانزده سالگی مثل همه به دبیرستان رفتم... پس از اتمام دبیرستان مانند بسیاری از جوانان برای دانشگاه اقدام کردم... وارد دانشگاه شدم... تخصص گرفتم و تصمیم گرفتم، با توجه به علاقه ام، تمام فکر و ذهنم را به شغل و تخصصم اختصاص بدهم... همین!!! »

 

همانطور که متوجه شدید، در متن فوق بعضی از لغات به صورت خط دار نمایش داده شده... به نظر من، اعتقاد پروفسور سمیعی به این لغات است که باعث موفقیت او (و حتی امثال او) شده است... می گویید چگونه؟... پس با من همراه شوید:

 

-        کار خاصی نکردم...: سمیعی بی ادعاست... این رو از روی قیافش هم می توان فهمید... همانطور که از قیافه بیل گیتس هم می توان به این بی ادعایی پی برد... سال پیش او در جواب فردی که گفته بود، شما تنها کسی هستید که می توانید این عمل (قاعده جمجمه) را انجام دهید، گفته بود: جراحان زیادی هم در داخل ایران و هم در دنیا این عمل را انجام می‌دهند اما شاید تجربه من نسبت به جراحان دیگر در این نوع عملها اندکی بیشتر باشد... خود این سخن به تنهایی ثابت می کند که او فردی بی ادعاست...

 

-        مثل همه...: او این اصطلاح را چند بار تکرار می کند... چرا؟... چون او تصور می کند که کار خاصی نکرده... معجزه نکرده... او بر این باور است که مانند همه هم دوره های خود عمل کرده... دوران مدرسه و تحصیل رو گذرانده... نمره خوب و بد آورده... تجدید شده (شاید)... منظور سمیعی چیزی جز این نیست که موفقیت او به سبب متفاوت بودن او، هوش زیاد، شانس، موقعیت مالی بالا نبوده (هرچند که به نظر می آید او همه موارد مذکور را داشته ولی مطمئناً دلیل اصلی موفقیت و جایگاه او، اینها نیستند)...

 

-        مانند بسیاری از جوانان...: این جمله استاد مختص اکثر جوانان ماست... تعداد دانشجویان و فارغ التحصیلان، در جامعه ما هر روز در حال افزایش است... به نظر شما از این تعداد زیاد، چند درصد و شاید بهتر باشد بگویم چند نفر در راه پروفسور سمیعی قدم بر می دارند....؟

 

-        تصمیم گرفتم...: تصمیم یعنی اراده یعنی خواستن... اکثر ما در تصمیم گیری (مهم ترین عامل موفقیت)، ضعیف هستیم... روزانه بارها تصمیم می گیریم... اراده می کنیم... اما کاری صورت نمی دهیم... توجه کرده اید که خیلی اوقات ما در توجیه عدم موفقیت خود می گوییم: «همه چیز جور نشد... فکر کنم یک چیزی کم داشتم»... دوست من آن یک چیز، اراده شما بود... شکستهای خود را مرور کنید تا به حرف من برسید... اگر هر روز کلی کتاب برای تقویت اراده و تصمیم گیری منتشر می شود و نتیجه ای نمی گیریم، حالا به اینجا خوب دقت کن، شما امروز در این وبلاگ با کسی آشنا شدید که به قول یارو گفتنی «فعل خواستن را معنی کرد»...

 

-        با توجه به علاقه ام...: شاید با خودتون بگویید که این جمله استاد هم تکراری از آب درآمد و گوش ما از این حرف ها پره... بله دوست من، سمیعی چیز جدیدی نگفته... همین هم باعث شگفتی من و شما باید باشه...!!!

 

-        تمام فکر و ذهنم...: یعنی چه؟... یعنی من فقط و فقط به هدف یا اهدافم فکر خواهم کرد... و هر کاری که انجام می دهم در راستای رسیدن به اهدافم خواهد بود... به زبانی دیگر، فرض کن می خواهی یک بستنی و یک  پفک بخری ولی پول کافی برای خرید هر دو را نداری... از طرفی بستنی رو بیشتر دوست داری... پس مجبور خواهی بود از خرید پفک صرفنظر کنی (مثال در حد بچه های 5 ساله بود... برای فهم بیشتر شما!!!... شوخی کردم، جدی نگیرید)...

 

-        همین...:  گفتن «همین»، یعنی اینکه، اینا که کاری نبود... خجالت نمی کشید.. یک بار دیگه سخن پروفسور را بخوانید تا واقعاً به معنی کلمه «همین» پی ببرید...

 

سخن پایانی نگارنده:

دوست من... سوال گزارشگر ، یکی از مهمترین سئوالات زندگی ماست... افراد مختلف، با زبان های مختلف (منظورم جملات متفاوته نه مثلاً زبان ژاپنی!!!) به این سئوال جواب داده اند... نکات مشترک زیادی بین این پاسخ ها وجود دارد که رمز موفقیت ما هم (در هر کاری) در آنها نهفته شده... این نکات مشترک را میتوان به شاهراهی تشبیه کرد...  شاهراهی که برای رسیدن به آن باید:

-         اراده داشته باشی،

-         صبور باشی،

-         پر تلاش باشی،

-         با هدف باشی،

همچنین باید قبول کنی... تکرار می کنم، باید قبول کنی که هوش زیاد، شانس و پول همیشه راهگشا نخواهد بود... خیلی ها در این دنیا هستند که بدون داشتن این موارد هم به موفقیت رسیده اند...  

از ما گفتن بود... تو خود، صلاح خود بهتر دانی... همین!!!
از كار كردن خسته نمي‌شوم


در خصوص كار كردن و توان كاري بايد بگويم كه هيچ‌وقت از كار خسته نشده‌ام زماني كه چندساعت جراحي مي‌كنم پس از اتمام آن براي ويزيت بيماران به بخش‌هاي مختلف سركشي مي‌كنم و بعد هم وقت‌هاي درمانگاهم را تنظيم كرده و به يك سري امور شخصي كاري كه در زندگي روزمره هر فردي وجود دارد مي‌رسم.
رمز موفقيت من


يكي از رموز موفقيت من اين است كه پرخوري در زندگي‌ام مفهومي ندارد و سعي مي‌كنم با غذاهاي كم‌حجم ولي پرانرژي روزم را به شب برسانم و اين مسئله موجب شده تا سنگين نشده و دچار رخوت و سستي نشوم. امروزه با ورزش، تحرك و تغذيه سالم مي‌توان از بروز بسياري از بيماري‌ها به‌ويژه سكته مغزي جلوگيري كرد.  بايد دانست كه يكي از مهم‌ترين علت‌هاي سكته مغزي در سنين پايين تغذيه نامناسب و فشارخون است. كيفيت جدار عروق نقش مهمي در طول عمر آن‌ها و مقاومت‌شان دارد. اگر از موادغذايي نامناسب و غيرتازه مصرف كنيم اين جدار عروقي دچار انسداد و پارگي مي‌شود.

منابع: http://www.100k.ir

زندگی نامه شیخ بهایی

بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی (زادهٔ ۸ اسفند ۹۲۵ خورشیدی در بعلبک، درگذشتهٔ ۸ شهریور ۱۰۰۰ خورشیدی در اصفهان) حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری؛ که در دانش‌های فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت. در حدود ۹۵ کتاب و رساله از او در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک بر جای مانده است. به پاس خدمات وی به علم ستاره‌شناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ که مصادف با سال نجوم می‌بوده نام وی در لیست مفاخر ایران ثبت گردید.

شخصیت ادبی شیخ بهایی:

بهائی آثار برجسته ای به نثر و نظم پدید آورده است. وی با زبان ترکی نیز آشنایی داشته است. عرفات العاشقین (تألیف ۱۰۲۲ـ ۱۰۲۴)، اولین تذکره ای است که در زمان حیات بهائی از او نام برده است.
 
بهترین منبع برای گردآوری اشعار بهائی، کشکول است تا جائی که به عقیده برخی محققان، انتساب اشعاری که در کشکول نیامده است به بهائی ثابت نیست. از اشعار و آثار فارسی بهائی دو تألیف معروف تدوین شده است؛ یکی به کوشش سعید نفیسی با مقدّمه ای ممتّع در شرح احوال بهائی، دیگری توسط غلامحسین جواهری وجدی که مثنوی منحول « رموز اسم اعظم » (ص ۹۴ ـ ۹۹) را هم نقل کرده است. با این همه هر دو تألیف حاوی تمام اشعار و آثار فارسی شیخ نیست.

اشعار فارسی بهائی عمدتاً شامل مثنویات، غزلیات و رباعیات است. وی در غزل به شیوه فخرالدین عراقی و حافظ، در رباعی با نظر به ابو سعید ابوالخیر و خواجه عبدالله انصاری و در مثنوی به شیوه مولوی شعر سروده است. ویژگی مشترک اشعار بهائی میل شدید به زهد و تصوّف و عرفان است. ازمثنوّیات معروف شیخ می توان از اینها نام برد: «نان و حلوا یا سوانح سفر الحجاز»، این مثنوی ملمّع چنانکه از نام آن پیداست در سفر حج و بر وزن مثنوی مولوی سروده شده است و بهائی در آن ابیاتی از مثنوی را نیز تضمین کرده است. او این مثنوی را به طور پراکنده در کشکول نقل کرده و گردآورندگان دیوان فارسی وی ظاهراً به علت عدم مراجعه دقیق به کشکول متن ناقصی از این مثنوی را ارائه کرده اند.

«نان و پنیر»، این اثر نیز بر وزن و سبک مثنوی مولوی است؛ «طوطی نامه» نفیسی این مثنوی را که از نظر محتوا و زبان نزدیکترین مثنوی بهائی به مثنوی مولوی است، بهترین اثر ادبی شیخ دانسته و با آنکه آن را در اختیار داشته جز اندکی در دیوان بهائی نیاورده و نام آن را نیز خود براساس محتوایش انتخاب کرده است.

«شیر و شکر»، اولین منظومة فارسی در بحر خَبَب یا مُتدارک است. در زبان عربی این بحر شعری پیش از بهائی نیز مورد استفاده بوده است. « شیر و شکر » سراسر جذبه و اشتیاق است و علی رغم اختصار آن (۱۶۱ بیت در کلیات، چاپ نفیسی، ص ۱۷۹ ـ ۱۸۸؛ ۱۴۱ بیت در کشکول، ج ۱، ص ۲۴۷ ـ ۲۵۴) مشحون از معارف و مواعظ حکمی است، لحن حماسی دارد و منظومه ای بدین سبک و سیاق در ادب فارسی سروده نشده است؛ مثنویهایی مانند «نان و خرما»، «شیخ ابوالپشم» و «رموز اسم اعظم» را نیز منسوب بدو دانسته اند که مثنوی اخیر به گزارش میر جهانی طباطبائی (ص ۱۰۰) از آنِ سید محمود دهدار است. شیوه مثنوی سرایی بهائی مورد استقبال دیگر شعرا، که بیشتر از عالمان امامیه اند واقع شده است. تنها نثر فارسی بهائی که در دیوان های چاپی آمده است، « رساله پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش » است.
 
بهائی در عربی نیز شاعری چیره دست و زبان دانی صاحب نظر است و آثار نحوی و بدیع او در ادبیات عرب جایگاه ویژه ای دارد. مهمترین و دقیقترین اثر او در نحو، « الفوائد الصمدیه » معروف به صمدیه است که به نام برادرش عبدالصمد نگاشته است و جزو کتب درسی در مرحله متوسط علم نحو در حوزه های علمیه است. اشعار عربی بهائی نیز شایان توجه بسیار است. معروفترین و مهمترین قصیده او موسوم به « وسیله الفوزوالامان فی مدح صاحب الزّمان علیه السلام » در ۶۳ بیت است که هر گونه شبهه ای را در اثناعشری بودن وی مردود می سازد. بهائی در ارجوزه سرایی نیز مهارت داشت و دو ارجوزه شیوا یکی در وصف شهر هرات به نام « هراتیه یا الزّهره » (کشکول، ج۱،ص ۱۸۹ ـ ۱۹۴) و دیگر ارجوزه ای عرفانی موسوم به « ریاض الارواح » (کشکول، ج۱، ص۲۲۵ ـ ۲۲۷) از وی باقی مانده است.

دوبیتیهای عربی شیخ نیز از شهرت و لطافت بسیاری برخوردار بوده که بیشتر آنها در اظهار شوق نسبت به زیارت روضة مقدّسه معصومین علیه السلام است.
 
شیخ محمدرضا فرزند شیخ حرّعاملی (متوفی ۱۱۱۰) مجموعه لطیفی از اشعار عربی و فارسی شیخ بهائی را در دیوانی فراهم آورده است. اشعار عربی وی اخیراً با تدوین دیگری نیز به چاپ رسیده است. بخش مهمی از اشعار عربی بهائی، لُغَز و معمّاست.
 
از بررسی شیوه نگارش بهائی در اکثر آثارش، این نکته هویداست که وی مهارت فراوانی در ایجاز و بیان معمّا آمیز مطالب داشته است. وی حتی در آثار فقهی اش این هنر را به کار برده که نمونه بارز آن «رسائل پنجگانه الاثناعشرّیه »، است. این سبک نویسندگی در « خلاصه الحساب، فوائد الصمّدیه، تهذیب البیان و الوجیزه فی الدرایه » آشکاراتر است. بهائی تبحّر بسیاری در صنعت لغز و تعمیه داشته و رسائل کوتاه و لغزهای متعدّد و معروفی به عربی از وی بر جا مانده است. مانند:

« لغزالزبده » ( لغزی است که کلمه زبده از آن به دست می آید )، « لغزالنحو »، « لغزالکشّاف » ، « لغزالصمدیه »، « لغزالکافیه » و « فائده ». نامدارترین اثر بهائی الکشکول، معروف به « کشکول شیخ بهائی» است که مجموعه گرانسنگی از علوم و معارف مختلف و آینه معلومات و مشرب بهائی محسوب می شود. 
بهائی در شمار مؤلفان پر اثر در علوم مختلف است و آثار او که تماماً موجز و بدون حشو و زواید است، مورد توجه دانشمندان پس از او قرار گرفته و بر شماری از آنها شروح و حواشی متعدّدی نگاشته شده است. خود بهائی نیز بر بعضی تصانیف خود حاشیه ای مفصّل تر از اصل نوشته است.
از برجسته ترین آثار چاپ شده بهائی می توان از اینها نام برد: « مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین» ( تألیف ۱۰۱۵)، که ارائه فقه استدلالی شیعه بر مبنای قرآن (آیات الاحکام) و حدیث است. این اثر دارای مقدمه بسیار مهمی در تقسیم احادیث و معانی برخی اصطلاحات حدیثی نزد قدما و توجیه تعلیل این تقسیم بندی است. از اثر مذکور تنها باب طهارت نگاشته شده و بهائی در آن از حدود چهارصد حدیث صحیح و حسن بهره برده است؛ «جامع عباسی»، از نخستین و معروفترین رساله های علمیه به زبان فارسی؛ « حبل المتین فی اِحکام احکام الدّین » (تألیف ۱۰۰۷)، در فقه که تا پایان صلوه نوشته است و در آن به شرح و تفسیر بیش از یکهزار حدیث فقهی پرداخته شده است؛ « الاثنا عشریه » در پنج باب طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم و حج است. بهائی دراین اثر بدیع، مسائل فقهی هر باب را به قسمی ابتکاری بر عدد دوازده تطبیق کرده است، خود وی نیز بر آن شرح نگاشته است
 
« زبده الاصول » این کتاب تا مدتها کتاب درسی حوزه های علمی شیعه بود و دارای بیش از چهل شرح و حاشیه و نظم است. « الاربعون حدیثاً » (تألیف ۹۹۵) معروف به اربعین بهائی ؛ « مفتاح الفلاح » (تألیف ۱۰۱۵) در اعمال و اذکار شبانه روز به همراه تفسیر سورة حمد. این اثر کم نظیر که گفته می شود مورد توجه و تأیید امامان معصوم علیه السّلام قرار گرفته است.
 
« حدائق الصالحین » (ناتمام)، شرحی است بر صحیفة سجادیه که هر یک از ادعیة آن با نام مناسبی شرح شده است. از این اثر تنها الحدیقه الهلالیه در شرح دعای رؤیت هلال (دعای چهل و سوم صحیفة سجادیه) در دست است.

« حدیقة هلالیه » شامل تحقیقات و فوائد نجومی ارزنده است که سایر شارحان صحیفه از جمله سید علیخان مدنی در شرح خود موسوم ریاض السالکین از آن بسیار استفاده کرده اند. همچنین فوائد و نکات ادبی، عرفانی، فقهی و حدیثی بسیار در این اثر موجز به چشم می خورد.

خدمات شیخ بهائی
در عرف مردم ایران، شیخ بهائی به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است، چنانکه معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام (مسجد ش-ا-ه سابق) در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.

تولد و خانواده
وی از نوادگان حارث همدانی یکی از یاران با وفای امیرالمؤمنین است که در [بعلبک] متولد شد. دوران کودکی را در جبل عامل، از نواحی شام، در روستایی به نام «جبع» یا «جباع» زیست، او از نوادگان «حارث بن عبدالله اعور همدانی» بوده‌است (از شخصیت‌های برجسته آغاز اسلام، متوفی به سال ۶۴ خورشیدی). خاندان او از خانواده‌های معروف جبل عامل در سده‌های دهم و یازدهم خورشیدی بوده‌اند. پدر او از شاگردان برجسته شهید ثانی بوده است.

جشنواره شیخ بهایی

از سال ۱۳۸۳ شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان جشنواره‌ای به نام شیخ بهایی برگزار می‌کند. موضوع این جشنواره فن‌آفرینی و کارآفرینی است و برگزارکنندگان آن معتقدند شیخ‌بهایی نمادی از کارآفرینی است. شیخ‌بهایی در عصر خود دانش را به فناوری تبدیل کرد و خدمات ارزشمند علمی، فرهنگی و عمرانی از خود به یادگار گذاشت. به یاد او این جشنواره شیخ بهایی نامیده شد.

منابع :www.beytoote.com و wikipedia.org

زندگی نامه فیثاغورس یا فیثاغورث

پیتاگوراس، فیثاغورس یا فیثاغورث فیلسوف و ریاضیدان یونان باستان (۵۶۹–۵۰۰ پیش از میلاد) بود. او نخستین کسی بود که توانست اصول پراکنده ای را که ریاضیدانان نخستین عمدتاً با استقرا و آزمون و خطا کشف کرده بودند، بر پایه ی اصول و براهین قیاسی بنا کند.

مشهورترین اندیشه در هندسه را حدود دو هزار سال پیش فیثاغورس ارائه کرد او دانشمندی از اهالی یونان باستان بود که سر و وضعی بسیار ساده و ثروتی ناچیز داشت ولی صاحب تجربه های فراوان بود.فیثاغورس در جزیره ساموس در دریای اژه به دنیا آمد او به مصر بسیار سفر کرد و برای کسب دانش از بابل نیز دیدن کرد. در حدود 530 سال پیش از میلاد در کروتون - محلی یونانی نشین در جنوب ایتالیا- ساکن شد و شاگردان و طرفدارانی دور خود جمع کرد که به فیثاغورسیان معروف شدند.

فیثاغورس بر این باور بود که طبیعت جهان از قانونهای ریاضی پیروی می کند. وی از این قانونها در مویسقی استفاده کرد و متوجه شد که صدای سازهای زهی به ضریبهای درستی از طول زه این سازها بستگی دارد اگز زه به شکلی نگه داشته شود که قسمت مرتعش شونده نصف طول اولیه آن باشد صدای ایجاد شده یک اکتاو بالاتر خواهد بود. این یافته ها درباره قانونهای ریاضی مویسیقی یا هماهنگها امروزه هم اهمیت دارد.

فیثاغورس در اخترشناسی نیز نظم ریاضی را می دید او اعتقاد داشت که زمان گردش سیارات به دور خورشید متناسب با طول هماهنگ تارهای موسیقی است او فکر می کرد که حرکت سیارات سبب پیدایش صوتهای مویسقی می شود که او آنها را هماهنگ کره ها می نامید. اندیشه موسیقی سیاره ای دوامی نیافت ولی فیثاغورس به درستی دریافت که ستاره صبحگاهی و ستاره شامگاهی یک جسم اند. این ستاره میان یونانی ها به افرودیت و در میان رومیها به ونوس شهرت داشت.

رابطه ی فیثاغورس
فیثاغوس دانشمند و ریاضیدان یونان باستان، هنگامی که بر روی مثلث قائم الزاویه برسی کرد که همواره مساحت مربعی که با وتر یک مثلث قائم الزاویه ساخته می‌شود برابر است با مجموع مساحت دو مربعی که با اضلاع زاویه قائم ساخته می‌شود این قانون بعدها به عنوان رابطهٔ فیثاغورس شناخته شد که در هر مثلث قائم الزاویه، مجذور وتر برابر است با مجموع مجذور دو ضلع زاویه ی قائمه.

تبعید فیثاغورس
با این اعتقادات مرموز فیثاغورسیان از نظر همسایگان خود افرادی عجیب و حتی بنیادستیز به حساب می آمدند و فعالیت های سیاسی آنها سر انجام سبب تبعید فیثاغورس شد. او به مگابونتوم که شهری یونانی در جنوب ایتالیا بود رفت و در همانجا درگذشت. اگرچه طرفداران فیثاغورس نظریات او را ثبت کردند و احتمالا چیزی بر آنها افزودند با این وجود هیچ یک از نوشته های او به جا نمانده است.

منابع:ویکی پدیا

جاذبه های دیدنی خراسان شمالی

منطقه نمونه ملی بابا امان بجنورد :

تفرجگاه معروف «باباامان» در 10 كيلومتري شمال شرقي بجنورد و در حاشیۀ جاده اصلی بجنورد- مشهد واقع شده است. اين گردشگاه با پارك جنگلي و استخرهاي ديدني­اش همواره مسافران بسياري را براي رفع خستگي به خود جذب كرده است. در بابا امان چشمه­ای وجود دارد که از دل صخره مي­جوشد و آب آن به استخرهايي مي ريزد كه با اختلاف سطح ساخته شده تا آبشار های مصنوعی تولید کند. هواي لطيف و شب هاي دل انگيز و زيباي بابا امان هرگردشگري را به سوی خود جذب مي كند.

- آبشـار حميد:

روستاي حميد در 7 كيلومتري شرق بجنورد واقع شده است. در جنوب روستا، دره تنگ با صخره هاي عظيم قرار دارد و در انتهاي دره  به فاصله حدود 2 كيلومتر از روستاي حميد آبشاري به ارتفاع 25 متر ديده مي شود. آب آبشار از روستاي آبچور سرچشمه می گیرد. روستا و آبشار حميد همواره  به عنوان مکانی تفریحی مورد توجه ورزشكاران كوهنورد و خانواده ها بوده است..

- دره چنـاران:

دره چناران در 12 كيلومتري شرق بجنورد قرار دارد و از محل روستاي بابا امان شروع مي شود. درون دره، باغ هاي ميوه و تاكستان ها و كشتزارهاي صيفي جات و درختان كهنسال گردو به فراواني ديده مي شود. وجوده جاده آسفالته و رودخانه دائمي كه در ميان دره جاري است به زيبايي آن افزوده است.

- دره مهنـان:

در  كيلومتر 18مسير جاده بجنورد - اسفراين و بعد از پارك طبيعي بش قارداش دره مهنان قرار دارد. این دره  به دليل سهولت دسترسي و بهره مندی از درختان انبوه، رودخانه و چشمه هاي آب قابل شرب همواره پذيراي مسافران و گردشگران بوده است

توليد ناب

پیدایش تولید ناب
زادگاه توليد ناب در شركت تويوتا در جزيره ناگويا در ژاپن است . نخستين پيروزي خانواده تويودا در صنعت ماشين آلات نساجي بود و در دهه 1930 به دليل نياز شديد دولت شركت مذكور وارد صنعت وسايل نقليه موتوري گرديد در آن سالها اين شركت بامشكلاتي از قبيل بازار داخلي كوچك ، نيروي كار ثابت ، فقدان سرمايه كافي و رقباي خارجي علاقه مند به بازار ژاپن روبرو بود.
در آن سالها، آي جي تويودا (EIJI TOYODA) با مهندس شركت تااي چي اوهنو به آمريكا سفر كرده واز شركت اتومبيل سازي فورد بازديد به عمل آوردند و نهايتا به اين نتيجه رسيدند كه اصول توليد انبوه قابليت پياده سازي در ژاپن را ندارد و اين سيستم پر ازمودا MUDA(اتلاف ) است . برهمين اساس ، آنها شيوه جديد از توليد كه بعدها توليد ناب نام گرفت را ايجاد كردند. 
تويوتا يك شركت معمولي توليد خودرو نبود. از همان آغاز راه اندازي شركت، اصول و مباني بكر مديريتي در شركت به كار گرفته شد. اين همان وقتي بود كه كيشيرو جوان در كارخانه ريسندگي پدر خود با ايده گيري استفاده از نوار نقاله، خط مونتاژ توليد موتور گازوئيلي كوچكي را با كمك مهندسان جوان ديگر راه انداخت. پدر كيشيرو معتقد بود هيچ فرايندي را نمي‌توان كامل ناميد و هميشه جايي براي بهبود وجود دارد و همين انديشه بهبود بود كه فرايند كايزن يا بهبود مستمر را در تويوتا نهادينه كرد. ماجراي تولد شركت جديد توليد خودرو در گوشه كوچكي از كارخانه ريسندگي پدر، انديشه ساده و جمع و جور كاركردن و بي ريخت و پاش بودن و آراسته بودن محيط كار را در ذهن و دل كاركنان شركت جديد جاي داد و بدين ترتيب تويوتا، سيستم توليدي به دنيا عرضه كرد كه به سيستم توليد ناب (LEAN) شهره گشت.

مقدمه
قرن بيستـم شاهد دو انقلاب در صحنه‌ توليد بود. انقلاب اول را پـس از جنـگ جهـاني اول هنـري فـورد و آلفرد اسلون پي ريـزي كردنـد که منجر به ظهور توليد انبوه و پايان عصر توليـد صنعتـي (توليـد دستي) شـد و انقـلاب دوم توسـط «تاايچي اهنو» در شـرکت خودروسازي تويوتا صورت گرفت که با محـوريت حذف اتلاف، اتمام عصر توليد انبـوه و زايش توليـد نـاب را در پي داشـت. پس مي توان سه مرحله را در شيوه‌هاي توليد در نظر گرفت: 
1-  توليد دستي (مبتني بر حرفه و هنر): در اين شيوه توليـد، کارگران ماهر با به کارگيري ابزار آلات ماشيني چند کاره، محصولاتي غيراستاندارد را در حجم کم و تنــوع بالا به صورت سفارشي براي خريداراني خاص توليد مي کردند. طبيعي است که اين ويژگي منجر به افزایش قيمت محصول مي شد. امروزه در ساخت ماهواره ها، سفينه هاي فضايي و مشتريان با سليقه هاي خاص اين شيوه کاربرد دارد. 
2-  توليد انبوه: اين شيوه توليد اولين بار توسط آدام اسميت در   قرن هيجدهم مورد تحليل قرار گرفت و برتخصص و تقسيم    کار و مفاهيمي چون مقياس اقتصادي توليـد و شيـوه هاي تجزيه و تحليل هزينه و سود و حجم فعاليت تاکيد دارد. از ويژگيهاي ديگر اين شيوه توليـد ايـن اسـت که محصـول توسط متخصصان طراحي و بوسيله کارگران غيرماهر توليد  مي شود. نيروي کار به آموزش کم احتياج دارد و سازماندهي    به صورت ادغام عمودي کامـل است. تنـوع محصـولات نيـز محدود است ولي به خاطر حجم بالاي توليـد رونـد قيمتـها نزولي است.
3-  توليد ناب:.انجمن ملي استاندارد و فناوري در وزارت بازرگاني آمريکا توليد ناب را اين‌گونه تعريف کرده است: «يک راه حل نظام‌مند براي شناسايي و از بين بردن اتلافها  ( فعاليتهايي که داراي ارزش افزوده نيستند) از طريق بهبود مستمر و به جريان انداختن توليد درست در هنگامي که مشتري به آن نياز دارد. اين فلسفه توليدي در پي کمال و بي نقص کردن سيستم هاي توليدي است». توليد ناب به اسامي ديگري چون: «توليد روان»، «سيستم توليد تويوتا» و «توليد بهنگام» نيز ناميده مي شود. اين توليد از اين رو ناب ناميده مي شود که در مقايسه با توليد انبوه همه چيز را به ميزان کمتر مورد استفاده قرار مي دهد. اصول توليد ناب اهداف نامحدودي را براي سيستم در نظر مي گيرد: نزول پيوسته قيمت تمام شده، به   صفر رساندن ضايعات و تنوع بي پايان محصولات. اين شيوه توليد يک سيستم کامل است که از فلسفه بهبود مستمر استفاده مي کند و با بهره گيري از فرهنگ کار تيمي سعي در تحليل اتلافهاي موجود در فرايند توليد و حذف آن ها دارد. ازويژگي‌هاي چنين سيستمي کاهش زمان توليد، کارايي بهتر پرسنل، کيفيت  بالاتر، عمر بيشتر ماشين آلات و کاهش در سطح موجودي و هزينه هاي سربار است.

چکیده
توليد ناب در واقع شيوه توليدي است که ضمن به کارگيري فوايد توليد انبوه و توليد
دستي، با هدف کاهش ضايعات و حذف هر فعاليت بدون ارزش افزوده شکل گرفته 
است. بر اين مبنا تكنيك ناب با كمك مجموعه ابزارهاي خود مي‌تواند نقش بنياديني
 دراصلاح و بهبود فرايندها داشته باشد.اصول توليد ناب در توليد محصولات نيز به كار برده مي شود و توليد محصول ناب سبب ذخيره زمان و هزينه شده و ارمغان دهنده موفقيت به يك محصول جديد است .در سي سال گذشته انديشه «توليد ناب» موجب دگرگوني طريقه كسب وكار بسياری از شركت ها شده است . اين تجربه آنچنان تاثير شگرفي داشته كه به نظر مي رسد بيشتر توليد كنندگان در حال پيشروي با انگيزه پيروزي هستند . اين بدان معناست كه آنها وادار به تغيير عملكرد خود در راستاي توليد محصولات قابل انعطاف ، سريع الانتقال و كارآمد شده اند . امروزه, سازمانهاي صنعتي مي کوشند تا با افزايش بهره وري، حذف هرگونه اتلاف ،(Waste) افزايش کيفيت محصولات توليدي، کاهش قيمت تمام شده و تحويل بموقع تقاضاي مشتريان، ضمن ادامه بقاء خود و نفوذ در بازار جهاني, به برتري اقتصادي دست يابند و اين مهم تنها از طريق حرکت به سمت توليد ناب ميسر مي گردد.در این مقاله که برگرفته از مقالات مختلف و کتاب هایی در این موضوع سعی کرده ایم که ابتدا تاریخچه ای از تولید ناب و محل پیدایش آن وچگونگی بوجود آمدن تولید ناب را بیان .سپس به مقدمه ای در باره تولید ناب ،مراحل پیدایش آن وپس از آن با تعریفی از ناب وارد بحث شویم. در این مقاله سعی کرده ایم که گریزی به کلیه مطالبی که به نوعی با تولید ناب سروکار دارند،بزنیم و اشاراتی مختصر بر روی هر کدام داشته باشیم. امید داریم که خوانندگان این مقاله  با مروری بر روی این مطالب آشنایی هر چند مختصردر مورد تولید ناب پیدا کنند<div>.

تعریف ناب
قبل از هر چیز بهتراست تعریفی از ناب بدانیم.
" ناب " چيست؟ هسته " ناب " در استمرار مداوم بهبود فرآيندها نهفته است و فلسفه آن حذف کليه فعاليتهائي است که ارزش افزوده اي ايجاد نمي کنند و اجراي آنها باعث کاهش اتلافها در سازمان مي شود .
عبارت مرتبط با " ناب " کلمه ژاپني کايزن به معني بهبود مستمر است. کايزن،
متدولوژيي است که کانون آن بهبود مستمر فرآيند مي باشد. اهداف اصلي کايزن عبارتند از: کاهش اتلاف، بهبود کيفيت، کاهش زمان تحويل، تضمين محيط کار ايمن و افزايش رضايتمندي مشتري .

از تولید دستی تا تولید ناب
1. تولید دستی:                                                                      
 يك توليدگر دستي ازكارگران بسيارماهر وابزارهاي ساده اما انعطاف‌پذير استفاده مي‌نمايدتا دقيقا آنچه را بسازدكه مشتري مي‌خواهد ؛يعني يك واحددر يك زمان.

مشخصه‌هاي توليد دستي عبارتند از : 
1- توليد محصول طبق سفارش مشتری
2 - انعطاف زياد
3 - کارگران بسيار ماهر 
 4 - ابزار و ماشين آلات ساده اما چند کاره
 5 - حجم پايين توليد 
6 - قيمت بالای محصول
7 - تقسيم ناچيز در فعاليت ها    
8 – Fitting

ضعفهاي توليد دستي:
از ضعفهاي توليد دستي اين است كه قيمت محصول بالا بوده و در صورت افزايش حجم توليد ، قيمت پايين نمي‌آيد . (امروزه در مورد ماهواره‌ها و سفينه‌هاي فضايي كه برجسته‌ترين توليدات دستي هستند همين مشكل به چشم مي‌خورد) . از مشكلات ديگر توليدكنندگان دستي اين است كه معمولا فاقد آن سرمايه مالي و انساني كافي هستند كه به دنبال نوآوريها و پيشرفتهاي اساسي باشند چرا كه پيشرفت واقعي در دانش فني مستلزم تحقيق و پژوهش سازمان يافته است . اما با اين حال محصولات دستي و سفارشي همچنان بازار خود را حفظ كرده‌اند چراكه برخي از مشتريان نيازها و سليقه‌هاي خاصي دارند كه فقط اين شيوه توليدي پاسخگوي نيازهاي آنهاست . اما در دهه 1990 براي شركتهاي توليدكننده دستي ، تهديد ديگري از جانب شركتهاي توليدكننده ناب ، به ويژه شركتهاي ژاپني آغاز شده است و آن تهديد اينست كه توليدگران ناب در تعقيب آن بخشي از بازار هستند كه تاكنون در انحصار توليدگران دستي بوده است . براي مثال ، شركت هوندا با اتومبيلهاي ورزشي (NS-x) با بدنه آلومينيومي خود حمله مستقيمي به بازار خودروهاي ورزشي فراري كرده است .

2. تولیدانبوه:
توليدگر انبوه در طراحي محصولات از متخصصين ماهر استفاده مي‌نمايد ، اما اين محصولات توسط كارگران غيرماهر ساخته مي‌شوند كه ماشين‌آلات گران و تك‌منظوره را هدايت مي‌كنند . اين محصولات هم‌شكل ماشيني ، در حجم بسيار بالا توليد مي‌شوند . ازآنجاكه توليد محصول جديد محتاج تغيير كل سيستم است ، بسي گرانتر از محصول قبلي خواهد شد . ازين‌رو توليدكننده انبوه تا جائيكه ممكن باشد ، از نوآوري در طرح خودداري مي‌نمايد . در نتيجه محصول ، به بهاي از دست رفتن تنوع و به دليل وجود روشهاي كاري كه براي كاركنان كسالت‌بار است ، ارزانتر در اختيار خريدار قرار مي گيرد .

مشخصه‌هاي توليد انبوه عبارتند از :
1– تعويض پذيری کارگر
2 – وجود نيروی غير مستقيم فراوان
3 – وجود محافظين ( بافر) برای مقابله با اختلال
                     -  کارگر اضافی
                     -  موجودی اضافی
                     -  فضای اضافی
4 – انعطاف کم
5 – ماشين الات وتجهيزات تک منظوره
6 – مشارکت ناچيز کارگر در بهبود فرآيندها
7– قيمت پايين محصول ( نسبت به توليد دستی )
8 – تقسيم کار شديد در مهندسی 
                    -  ارتباط کم بين آنها
                    -  ارتباط کم با بخش توليد و کارگاه
9 – زمان آموزش کوتاه

      ضعفهاي توليد انبوه:
1- محصولات كم تنوع
2- خوداري  از نوآوري در طرح

3. توليدناب:
يك توليدگر ناب مزاياي توليد دستي و توليد انبوه را با يكديگر تلفيق كرده و از قيمت بالاي اولي و انعطاف ناپذيري دومي اجتناب مي‌نمايد و از ماشين‌آلاتي استفاده مي‌كند كه هم خودكار و هم انعطاف‌پذيرند .
هدف توليد گر ناب،رسيدن به كمال ،نزول پيوسته قيمتها ،به صفر رساندن ميزان عيوب ،به صفر رساندن موجودي ،تنوع بي پايان محصول می باشد.

مشخصه‌هاي توليد ناب عبارتند از :
  1-  استفاده از  JIT.                        
2- تاكيد بر پيشگيري از توليد محصول معيوب . 3- پاسخ به نيازهاي مشتريان 
4- كايزن    5 - سيستم افقي ارتباطات  6- افزايش ادغام وظايف .  

   اهداف تولید ناب :
1– موجودی صفر 2 – ضايعات صفر3- زمان آماده سازی صفر4– حمل و نقل صفر
5 – از کارافتادگی ماشين آلات صفر6 – ليدتايم صفر

سياستهاي اصلي توليد ناب :
1 – تلاش جهت حذف هرگونه اتلاف منابع 
2 – تکريم انسان
– گسترش مرز کارخانه بنحوی که شامل مشتری و تامين کنندگان شود 
 – مشتری گرايی و انعطاف پذيري لازم جهت پاسخ به نياز مشتري 
  – گسترش قابليت های نيروی انسانی و بهره گيری از آن
  – کار گروهی
   – بهبود مستمر
– نگرش و سازماندهي فرآيندي 

نیازهای ایجاد سیستم تولید ناب:
جامعه:احترام به کارکنان ماهرو صنعتگر
دولت:دید ملی برای رسیدن به صنعت پیشرفته و ایستادگی در مقابل رقبا
داخل شرکت: مدیر ارشد:هدف پیشرفت برای رقابت جهانی 
تضمین کیفیت
بهبود بهره وری
کاهش ضایعات

سیستم های بکار گرفته شده در تولید ناب:

اتوماسيون

1- اجرای سیستم 5 اس در فرآیندهای تولید(موارد غیر ضروری نباید در سالن تولید باشد.

2- اعتقاد بر اینکه کیفیت در فرآیندهای تولید ایجاد می شودنه با بازرسی

 3- بکارگیری سیستم کنترل کیفیت آماری در فرآیندهای تولید

4- اجرای مدیریت کیفیت جامع

5- بازنگری در طراحی ها

JIT
1- بومی سازی تولید
2- استفاده از کارگران ماهر در زمینه های مختلف 
3- برقراری امکانات و طراحی محل کار به منظور اجرای فرآیندها براساس نیاز مشتری
4- برقراری استانداردهای کاری و دستورالعمل ها برای کاهش زمان انتظار فرآیندهای بعدی
5- تولید در ابعاد کم از طریق کاهش زمان آمادگی محصول
6- ایجاد سیستم کانبان 
7-ایجاد سیستم خرید و اتوماتیک جهانی برحسب نیاز

در سیستم تولیدی تویوتا یا تولید ناب سه نوع ضایعات که به M های سه گانه 
( MUDA – MURA - MURI ) معرف هستند وجود دارد :
 1-     MUDA: به اجزائی از تولید نسبت داده میشود که ارزشی به کار و یا اجزاء کاری اضافه نمی کند.
 2-   MURA: جهت محدود کردن هزینه های تولید با حفظ کیفیت میباشد, عامل بوجود آمدن MURA ممکن است حجم های تولید بی قاعده و برنامه ریزی تولید باشد, بدین معنی که ظرفیت های کاری هر ماشین و یا مقدار کاری که هر ماشین میتواند انجام دهد متعادل نشده باشد در چنین شرایطی برنامه ریزی ظرفیت بر اساس کندترین ایستگاه کاری صورت میگیرد که این به نوبه خود باعث افزایش هزینه های تولید می گردد.
3-   MURI: به معنی گسترش محدودیتهای توان و ظرفیت است چه برای کارکنان و چه برای      ماشین آلات و تجهیزات. مثلا استفاده بیش از حد از توانائی نیروی کار باعث ایجاد استرس ها و تنش هایی می شود که به نوبه خود موجب افت کیفیت محصول و بازدهی نا مناسب خواهد شد .

 اصول تفكر ناب:
1 – تعيين ارزش محصول ازديدگاه مشتري(value)
2 – شناسايي جريان ارزش محصول(value stream)
     جريان ارزش = كليه اعمال ضروري براي : 
− ارائه يك محصول جديد ( از ايده تا ورود به بازار)                
− مديريت اطلاعات ( از سفارش گيري تا تحويل محصول) 
− تبديل فيزيكي ( از مواد اوليه تا محصول نهايي)           
3 – ايجاد حركت بدون وقفه در اين ارزش(flow)
− موانع ايجاد حركت : تفكر دسته و صف + تفكر بخشي نگر(فانكشن نگر)

4 – ايجاد امكان كشش در زنجيره(pull)
− ساخت آن چيزي كه مشتري نياز دارد و سفارش مي دهد
5 – تعقيب كمال (perfection)
− شفافيت + بهبود مستمر

در تفکر ناب M  های سه گانه به 8 نوع اتلاف تقسیم بندی شدند :

1- تولید بیش اندازه  . 

2- نگهداری موجودی بیش از حداقل مورد نیاز .

3- محصول معیوب : برای مثال تولیدی که نیاز به دوباره کاری داشته باشد .

4- تلاش بیش از حد که هیچ ارزشی را از نظر مشتریان به محصول نمی افزاید .

5- انتظار : زمان تلف شده انتظار برای مسائلی مانند نیروی انسانی , مواد , ماشین آلات .

6- کارکنان : عدم استفاده بهینه از ذهنیات و خلاقیتهای کارکنان و همچنین عدم استفاده از تجارب آنها .

7- حرکت : هر حرکت کارکنان و تجهیزاتی که ارزشی را به محصول نمی افزاید .

8- تلفات حمل و نقل : جابجائی غیر ضروری قطعات یا مواد در کارخانه .   
                   
بسیاری از اتلافها که در رابطه با تغییرات فرآیند را می توان از روش شناسی DMAIC  (در شش سیگما ) و یا استفاده از چرخه بهبود PDCA  و یا استفاده از چرخه RADAR که مربوط به EFQM  میباشد را شناسائی و از بین برد , کلا هدف نهائی تمام روشهای مذکور بهبود فرآیندها از طریق کاهش هزینه , افزایش کیفیت و نهایتا افزایش رضایت مشتری  میباشد .
بنابراین دلایل ایجاد اصول تفكر ناب عبارتند از:
4. نیاز به رقابت موثر در عرصه اقتصاد جهانی .                                                                                                   2) افزایش فشار از طرف مشتریان برای کاهش هزینه ها و نهایتا کاهش قیمت تمام شده محصول .
5. نیاز به استاندارد سازی فرآیندها برای دستیابی به نتایج مورد انتظار .
6. افزایش دائمی انتظارات مشتریان و ....  .

وظايف مديريت در اجراي اصول ناب
براي اجراي موفق اصول ناب، علاوه بر عملکرد مديريت، لازم است توليد ناب را با تمام راهبردهاي سازمان هماهنگ کرد. وظايف عمده مديريت در سيستم ناب شامل اين موارد مي شود:
1. ايجاد تغيير در فرهنگ سازماني همسو با اصول و رويه هاي ناب.
2. طراحي يک برنامه جامع و برنامه ريزي شده به جاي راه حلهاي تک منظوره.
3. تامين منابع لازم 
4. حفظ اصول ناب و عمل به آن و تعهد بلند مدت
5. اختيار دادن به کارمندان و تاکيد بر کارگروهي و همکاري.

نتیجه گیری
توليد ناب در واقع يك فلسفه و نگرش است كه درصدد حذف و از بين بردن هرفرآيند اضافي از مرحله تهيه مواد‌اوليه تا توليد و نهايتا فروش است كه ارزش افزوده‌اي ايجاد نمي‌نمايد . در نگرش توليد ناب ، مونتاژگر (كارخانه اصلي ) با يك ديد سيستمي با مسائل برخورد مي‌كند . به طوريكه در تلاش است تا يك رابطه برد-برد (Win-Win) باكل اجزاي سيستم برقرار كند . مونتاژگر ناب ، با عرضه‌كنندگان يك رابطه نزديك بر مبناي سود معقول ايجاد مي‌كند. ميان مديريت و كارگران نوعي تعهد وجود دارد كه مديريت به كارگران ارزش و احترام قائل است و مسئوليتها را به آنان واگذار مي‌كند و در مقابل ، مديريت انتظار دارد كه كارگران پاسخگوي نيازهاي مختلف كارخانه باشند .
مهمترين ركن يك سيستم ناب ، ارتباط با مشتريان است كه كه فروشندگان شركت ناب باايجاد يك سيستم اطلاعاتي دقيق درصدد ايجاد يك رابطه بين كارخانه و مشتريان هستند به‌نحوي‌كه كارخانه بتواند نيازهاي مختلف مشتريان را دقيقا شناسايي كرده و با خلق يك محصول مناسب نيازهاي مشتريان بخشهاي مختلف بازار را پاسخ دهد . بدين‌ترتيب در توليد ناب همه اجزاي سيستم به شكلي مطلوب منتفع مي‌شوند .
در پایان تولید ناب را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
تولید ناب یک سیستم تولیدی با رویکرد حذف اتلاف است.
تولید ناب یک سیستم تولید به هنگام است.
تولید ناب بر پایه یک سیستم اتوماسیون استوار است .
تولید ناب ، تولید براساس خواسته ها است ( کششی ).
تولید ناب اعتقاد دارد کیفیت در تمامی مراحل تولید بوجود می آید.

مهندس ايمان اجري پور