رقابت بین حیوانات

وقتي از کنشهاي متقابل بين جمعيت ها يا گونه هاي مختلف بحث مي شود هدف از آن شکل ويژه اي از روابط بين افراد متعلق به گونه هاي مختلف با يکديگر است. اين ارتباط ، برخلاف مفهوم روابط متقابل که نشان دهنده تاثير و تاثر بين محيط زندگي و موجودات است در واقع نوعي ارتباط بين جانداران برقرار است که از اراده و تصميم جاندار منبعث مي شود. در اين مفهوم ، دو نوع ارتباط وجود دارد: يکي ارتباط بين افراد هم گونه و ديگري ارتباط بين افراد يک گونه با افراد گونه ديگر.
اکوسیستم:یک سیستم اکولوژیک که بعنوان یک اجتماع از ارگانیزم‌ها (گیاهان، حیوانات و دیگر ارگانیزم‌های زنده  در نظر گرفت که با محیط  در تعامل بوده و بعنوان یک واحد بیقاعده پویا و پیچیده عمل می‌نمایند.
کنشهاي متقابل شکل ويژه اي از روابط متقابل اند. اما تفاوت ظريفي نيز در ماهيت کنش و رابطه وجود دارد که طبعا روي آوردن به مفهوم کنش متقابل را ضروري ساخته است. عبارت روابط متقابل وقتي بکار مي رود که بين محيط زندگي و موجودات زنده تاثيراتي برقرار باشد مانند اثر دما و رطوبت محيط بر جانداران و اثر موجود زنده بر تغيير ميزان مواد آلي يا شرايط فيزيکي محيط. ولي واژه برهم کنشهاي بين جانداران بيانگر ارتباطاتي است که ناشي از رفتار به تعبيري از اراده و تصميم جاندار باشد.

● انواع روابط ممکن بين گونه ها
رقابت ، همزيستي(همیاری و همسفرگی)، صيادي يا شکاگري يا طعمه خواري ، انگلي
رقابت 
در رقابت یک موجود به چیزهایی که مورد نیاز موجود زنده دیگر نیز هست احتیاج پیدا می‌کند. مثلا جانوران بین یافتن غذا و لانه سازی و غیره با هم رقابت می‌کنند. در عمل رقابت گاهی دو رقیب با یکدیگر با خبر نیستند. بعضی از رقابت‌ها میان جانداران یک گونه و برخی دیگر در بین جاندارانی که از گونه‌های متفاوت است صورت می‌گیرد. موضوع مورد رقابت اغلب جانوران غذاست. رقابت تختصاص به جانوران ندارد. گیاهان نیز برای بدست آوردن نور ، آب و کانی‌ها با هم به رقابت می‌پردازند. 
هم زیستی 
هم زیستی یعنی زندگی کردن با یکدیگر و با هم زیستن اما در اکولوژی منظور از هم زیستی هر نوع ارتباط نزدیک میان دو نوع موجود زنده است صورت‌هایی از هم زیستی عبارتند از: 
هم سفرگی 
در این نوع هم زیستی یکی از افراد ، نه سود می‌برند و نه زیان و دیگری سود می‌برد. مانند رابطه چسبیدن ماهی بادکش‌دار ، بدن کوسه ماهی ، که ماهی بادکش دار در این رابطه سود می‌برد. 
همیاری 
در این نوع هم زیستی دو موجود زنده هر دو از یکدیگر بهره می‌برند- همیاری ممکن است داوطلبانه و یا اجباری باشد. همیاری گل‌سنگها اجباری است و قارچی که در ساختمان گلسنگ بکار رفته بدون جلبک سبز قادر به ادامه حیات است میان باکتری‌ها و گیاهان تیره نخود نیز همیاری است - همیار s شته و مورچه حالت اجباری دارد. 
زندگی انگلی 
در این نوع همزیستی یک موجود (انگل) سود می‌برند و موجود دیگر (میزبان) زیان. 
زندگی صیادی 
مستقیم‌ترین رابطه غذایی هنگامی وجود دارد که جاندار دیگر را بخورد. هر مصرف کننده‌ای که جانداری دیگر را بکشد و بخورد یک صیاد است و جانداری که خورده شود صید نام دارد.

● رقابت از ديدگاه دانشمندان
در رقابت دو طرف رابطه ، متقابلا براي يکديگر محدوديت ايجاد مي کنند. در اکثر موارد مفهوم رقابت را معادل تلاش براي بقا يا تنازع براي بقا ، اصطلاحي است که بوسيله داروين پيشنهاد شده، گرفته اند. هنوز بسياري از مولفان رقابت را معادل مفهوم دارويني تنازع براي بقا مي گيرند. برخي نيز نظير هارپر تداخل متقابل را پيشنهاد مي کنند و درباره مفهوم رقابت اختلاف نظرهاي متعددي وجود دارد.

● مفهوم رقابت

شرط بروز رقابت تنها اين نيست که جانداران متعدد از يک منبع زيستي بطور مشترک استفاده کنند بلکه علاوه بر اشتراک محدود بودن آن منبع بعني عدم کفايت آن براي تامين همه متقاضيان ضروري است. به بيان ديگر مشترک بودن منبع محيطي شرط لازم است ولي شرط کافي نيست. به عنوان مثال ، جانداران هوازي به اکسيژن نياز کاملا اصلي دارند، ولي به دليل فراواني آن در محيطف براي دسترسي به اکسيژن با يکديگر رقابت نمي کنند.
همسايه بودن جانداران ، يعني زيستن آنها در يک منطقه معين ، شرط اجتناب ناپذير براي بروز رقابت بين آنهاست اما اين شرط بطور دقيق به معناي واقعي کلمه تنها در مورد گياهان و جانوران ساکن صدق مي کند جانوران متحرک مي توانند با جانوران ديگري که نه آنها را مي بينند و نه صداي آنها را مي شنوند رقابت داشته باشند اما اين توضيح به معناي نفي شرط همسايگي در مورد جانداران متحرک نيست بلکه اين گروه از رقيبها به نحوي با هم همسايه يکديگرند. بنابراين بودن در يک منطقه معين براي اشتراک در استفاده از يک منبع محيطي ، شرط حتمي است. ولي اين اشتراک با وجود داشتن فاصله محدود به نحوي که عبارت همسايه بودن به معناي دقيق کلمه به آن اطلاق نشود مي تواند بروز کند.

● شکلهاي رقابت 
شکلهاي رقابت بر حسب منبعي که بهره وري مشترک و همزمان در آن موجب بروز اين پديده مي شود، متنوع اند. رقابت در بين گياهان اغلب براي اشغال فضاي محدود در بالاتر از سطح خاک بين شاخ و برگ گياهان و در زير خاک بين ريشه ها رخ مي دهد محدوديت عوامل زيستي ديگر نظير آب ، نمکهاي کاني و غيره نيز بر اين ليست افزوده مي شود. در بين جانواران ، رقابت عمدتا براي بهره وري از منابع غذايي مشترک ، ندرتا براي اشغال فضا جهت ساختن لانه و رعايت حريم است. رقابت فرايندي است که مي تواند هم بين افراد متعلق به يک گونه و هم بين افراد متعلق به گونه هاي متمايز رخ دهد.

● مکانيزم رقابت 
رقابت براي منبع ( رقابت غير تعرضي): اين شکل از رقابت وقتي رخ مي دهد که افراد متعلق به گونه واحد يا گونه هاي مختلف يک منبع محيطي را که با محدوديت و کميابي روبروست مورد استفاده قرار مي دهند و آنرا از دسترس متقضيان ديگر خارج مي سازند.

رقابت آميخته با اقدام ( رقابت تعرضي): اين شکل از رقابت وقتي بروز مي کند که جانداراني براي دستيابي به يک منبع ، براي يکديگر ممانعت و مزاحمت ايجاد کنند، شرط بروز اين الزاما محدوديت منبع نيست، بلکه مي تواند در حالاتي که منبع مورد نظر با کميابي و محدوديت نيز مواجه نباشد، بروز کند.

● نتيجه
از اينکه گفته شد رقابت دو مکانيزم متفاوت دارد، نبايد چنين نتيجه گرفت که هر شکل يا هر موردي از بروز رقابت بايد يکي از مکانيزم فوق را بکار برد، بلکه بر عکس گاهي رقابت با يک مکانيزم و برخي اوقات ، با استفاده از هر دو مکانيزم صورت مي گيرد. رقابت يک پديده مطلق يا تابع قاعده همه يا هيچ نيست به تعبير پيانکا رقابت مثل جريان برق نيست که تابع قطع و يا وصل شدن کليد باشد به اين معنا که رقابت در کليت خود يا کاملا برقرار باشد و يا مطلقا تظاهر نکند. بلکه رقابت تغييري طيف گونه يا اتصالي در طول يک طيف ممتد دارد و مي تواند درجات مختلف يا شدتهاي متفاوتي داشته باشد و اين شدتها در طول زندگي هر فرد نيز نوسان کند.

این مقاله توسط پوریا مرادی دانشجوی علوم دام دانشگاه رازی ارایه شده است

عطر

عطر آميزه اي از روغنهاي اساسي، تركيبات معطر، ثابت كننده و الكل مي باشد. روغن هاي اساسي از طريق تـقـطـير گـلهـا،گياهان و علفها بدست مي آيد.اگر عصاره گيري ازطريق تـقطير مـيــسر نباشد توسط روغنهاي جاذب اين كار صورت مي گـيـردمانند گل ياس.عصاره گيري توسط روغنهاي جاذب اساسا عمل استخراج توسط جذب مواد معطر بداخل موم و سپس استخراج و جدا سازي روغن بدبو توسط الكل ميباشد. در سـاختـن عـطر مواد شيميايي معطر نيز بكار ميرود. ثـابـت كننده ها كه وظيفه پيوند دادن و متصل كردن عطرهاي گوناگون را بعهده دارند شامل بلسان ( درخت گل حنا )، عنـبر سـائـل و شـيره غـدد بـودار آهـوي مشـك ( نــوع غليظ آن بدبو بوده اما در محلول الكل به عـنـوان عـامـل نگهدارنده كاربرد دارد ). ميـزان الكل افزوده بستگي به عـطر دارد. 

انـواع عـطـر و خـواص آنـها 

هــمان طـور كـه درصد(غلظت) تركيبات معطر (اروماتيك) كاهش مي يابد، شـدت و طول عـمـر عطر نيز كاهش مي يابد.

1- عصاره عطر: %40-20 تركيبات معطر

2- EAU DE PERFUM :%20-10 تركيبات معطر

3- EAU DE TOILETTE :%10-5 تركيبات معطر

4- EAU DE COLOGNE:%3-2 تركيبات معطر

تـركيـب آب و الـكل بعنوان حلال مواد معطر بكار ميرود. در عمل گرماي بدن سبب ميگردد تـا حـلال بـسرعت تـبـخير شده و عـطر بـروي پـوست بـاقـي بـماند تا بتدريج طي چندين ساعت تبخير گردد. 

مراحل تبخير عطر

1- رايحه اوليه: رايحه اي كه پس از چند دقيقه از استعمال عـطـر احـسـاس مي گردد. رايحه اوليه همان احساس اوليه از بوي عطر مي بـاشد. بـه هـمين خاطر در فروش عطر تاثير بسزايي دارد. رايحه اين مرحله تازه و تند مي بـاشد. تركيـبـاتي كـه در ايـن مـرحله دخيل هستند بوي تند داشته و شديدا فرار ميباشند و بسرعت تبخير ميگردند.

2- رايحه ثانوي: رايحه عطرثانوي زمانيـكـه رايـحه ابتدايي از ميان ميرود آشكار ميگردد. رايحه ثانوي بدنه اصلي عطر را تشكيل ميدهد و بعنوان ملايم كنـنـده بوي تند اوليه بكار ميرود.رايحه اين مرحله چيزي حدود 10 دقيقه تا 1 ساعت بعد از استعمال عطر احساس ميگردد.

3- رايحه پايه: رايحه عطر زماني كه رايحه اوليه و ثانويه از ميان مي رونـد. تركيبات اين گروه معمولا ثابت كننده مي بـاشنـد. رايحه اين مرحله قبل از 30 دقيقه از استعمال عطر احساس نخواهد شد. 

منابع عطر سازي

گياهان بعنوان منابع روغنهاي اساسي و تركيبات معطر عمده بشمار مي آيند. گياهان ايـن تـركيـبـات را بـخـاطر مـحـافـظت از حيوانات گياه خوار و همچنين جذب حشرات گرده افشان توليد مي كنند.

1- گلها: بزرگترين منبع مواد معطر مي بــاشند كه شامل گل هاي سرخ، مريم، ميخك، ياس و ابريشم هستند.

2- برگها: برگهاي نعناع هندي، بنفشه، رزماري، مركبات، گوجه فرنگي و علف خشك.

3- ريشه و ساقه هاي زيرزميني: ريشه درخت جوز و زنجبيل.

4- دانه ها: دانه هاي گشنيز، زيره، كاكائو، هل و باديان.

5- ميوه ها: ميوه هاي تمشك، توت فرنگي، سيب، مركبات، وانيل، فلفل شيرين.

6- روغن چوب: چوب درختان سرو، عرعر، كاج و صنوبر.

7- پوست درختان: درخت نعناع.

8- رزين(صمغ): رزين بوته كندر، بلسان(درخت گل حنا)، كاج و صنوبر.

منابع حيواني

1- مشك: از كيسه آهوي آسيايي گرفته ميشود كه مشك سنتزي(مصنوعي) به علت اقتصادي بودن جايگزين مشك طبيعي شده است.

2- كاستوريوم: كه از كيسه سگ آبي آمريكاي شمالي بدست مي آيد.

3- عنبر سائل: ماده چربي مانندي كه از نهنگ عنبر بدست مي آيد.

4- عسل: كه از كندو عسل زنبور بدست مي آيد.

منابع مصنوعي

مواد معطر ساختگي تركيبات ارگانيكي مي بـاشد كـه از فـراورده هـاي نـفـتـي و يا رزين درخت كاج حاصل ميگردد مانند كومالين و لينالول.

خانواده عطرها 

· FRESHY GREEN: رايحه اي كه شـبيـه عـلف و سبزه و يا برگهاي تازه چيده شده ميباشد - رايحه پر طراوت 

· ORIENTAL: رايحه كاجي و بلوطي و يا وانيلي - رايحه گرم 

· SPICY: رايحه گرم و تند. 

· WOODY: رايحه جنگل و چوب خشك تازه قطع شده. 

· FLORAL: رايحه گلها - ملايم و طبيعي. 

· FRUITY: رايحه ميوه ها بجز مركبات مانند: سيب، موز و توت فرنگي. 

· FUNGAL: رايحه قارچ مانند. 

· EARTHY/MOSSY: رايحه زمين جنگل و خاك. 

· CITRUS: رايحه مركبات مانند: نارنج، ليمو ترش و پرتغال. 

· TOBACCO: رايحه تنباكو. 

· SWEET: رايحه شيرين. 

· LIGHT: رايحه ملايم و سبك. 

· HEAVY: رايحه سنگين و گيرا. 

از ديگر گروه هاي عطرها ميتوان به DEODORANT ها كه براي برطرف كردن بوي بد دهان و ANTI-PERSPIRANT ها كه از تعريق بدن جلوگيري ميكنند و AFTERSHAVE كـه پس از اصلاح استفاده ميگردند نام برد.

نكاتي در مورد عطرها 

1- عطر را در نقاط نبض دار بدن استفاده كنيد نقاطي كه جريان خون قوي و پوست گـرم تر از ديگر نقاط مي بـاشد مانند مچ دست، پشت گوش، قـفسه سيـنـه، گـردن، پـشـت زانوها و داخل آرنجها.

2- عطر را بصورت چند لايه استفاده كنيد تا ماندگاري آن افزايش يابد.

3- پس از 4-3 ساعت معمولا بايد مجددا به خودتان عطر بزنيد.

4- عطر را در هواي روبروي خود اسپري كرده و از آن عبـور كـنـيد. بـا ايـن كـار عـطـر بطور يكنواخت روي بدن شما مي نشيند.

5- هيچگاه عطر را مستقيما روي لباس خود بكار نبريد زيرا ممكن است ايجاد لك كند. 

6- زمان امتحان عطر هنگام خريد اجازه دهيد حداقل عـطر بـمدت 10 دقيقه روي پوست شما باقي بماند و زماني كه بوي عطر با بوي طبيعي بدن شما آمي خته مـيگردد ايجاد بوي متفاوتي خواهد كرد. با اين كار انتخاب بهتري خواهيد كرد همـچنين بيش از 3 عطر را همزمان امتحان نكنيد چون بيني شما ديگر قدرت تشخيص نخواهد داشت.

استفاده از محصولات گیاهی به عنوان سوخت

سوخت قرن بیست و یكم

شركت خودروسازی دایملر كرایسلر دست به خلاقیت جالبی زده است و متخصصان و كارشناسان خود را با حمایت های مالی لازم بر آن داشته كه پروژه ای خاص را با توجه به مواردی كاملا نامتجانس مثل شن ها و خاك های روان، گیاهی معمولی از تیره ای نه چندان خاص به كار گیرند. هدف پروژه استفاده از میوه گیاهی به نام «یاتروفا» نوعی بوته است برای تولید سوخت جدیدی به نام بیودیزل، تا این سوخت را برای استفاده در خودروهای تولیدی این شركت به كار گیرند. پروژه یاتروفا هنوز در فاز آغازین خود است و كشت سال گذشته آن منجر به نتایج خوبی شد، چون قلمه های آن دوران سخت را پشت سر گذاشته و به گیاهان بزرگی تبدیل شدند و توانستند اولین محصول خود را كه نوعی دانه روغنی است، تولید كنند. این همان اتفاقی است كه پژوهشگران كشاورزی بسیار به آن علاقه مند هستند. دانه های یاتروفا كه به اندازه یك بادام است ذخیره قابل توجهی از روغن دارد، البته چنین موضوعی برای كشاورزان هندی پدیده جدیدی نیست، چون این گیاه در بسیاری از نقاط هندوستان رشد می كند. كشاورزان با توجه به آشنایی دیرینه ای كه با گیاه و دانه های آن دارند، هرگز از روغن آن برای خوردن استفاده نمی كنند زیرا بسیار سمی است.

 از این روغن ها و یا حتی از سایر قسمت های گیاه نمی توان به عنوان خوراك برای حیوانات استفاده كرد. به همین دلیل كشاورزان در بسیاری از نقاط هند از گیاه یاتروفا به عنوان حصاری برای محافظت از مزارع خود در برابر حیوانات استفاده می كنند. اما متخصصان در هندوستان به روستائیان تفهیم كرده اند كه درصدد هستند از روغن این گیاه استفاده كرده و آن را به نوعی سوخت قابل مصرف برای موتورهای درون سوز تبدیل كنند كه این سوخت را «بیودیزل» یا «دیزل زیستی» نام گذاشته اند. البته توجیه چنین چیزی به روستائیان مشكل است. اما آنچه كه انجام این كار را عملی كرده، این است كه گیاه یاتروفا برای آنها افزایش درآمد در پی داشته است. كشت گیاه یاتروفا در درازمدت می تواند باعث شود كه بیابان های لم یزرع تبدیل به كشتزارهای حاصلخیز شوند. برای مثال در ایالت گجرات هندوستان بیابان وسیعی وجود دارد كه مساحت آن بیش از چهل هزار كیلومتر مربع است و در بین ساكنان منطقه به سرزمین مرده معروف است.
در مورد اینكه چرا دایملر كرایسلر خود را درگیر این موضوع كرده است دلایل آشكاری وجود دارد. یكی از اهداف اصلی گروه ایجاد حركت پایدار است و هدف دیگر این است كه از مواد خام با قابلیت تجدیدشوندگی البته در صورتی كه از نظر فنی و اقتصادی توجیه پذیر باشند در ساخت قطعات اتومبیل و یا به عنوان سوخت استفاده شود. پروژه یاتروفا می تواند این موقعیت را ایجاد كند تا این اهداف تحقق یابد. بنابر اظهار پروفسور فالی هدف گروه، اثبات این موضوع به مشتریان و مقامات هندوستان است كه موتورهای دیزلی مدرن در مقایسه با موتورهای بنزینی آلودگی نسبتا یكسانی دارند ولی از نظر اقتصادی بسیار باصرفه تر هستند، در ضمن سوخت مورد نیاز را می توان توسط منابع تجدیدشونده موجود در هندوستان تولید كرد. چنین موضوعی برای اقتصاد هند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رشد و توسعه در هند با توجه به جمعیت رو به افزایش آن میزان تقاضا برای نفت خام را به طور دائم افزایش داده است و تولید داخلی، دیگر جوابگوی نیاز امروزی نیست. امروزه هندوستان هفتاد درصد نفت مورد نیاز خود را از بازارهای جهانی تامین می كند و ۳۰ درصد بودجه وارداتی این كشور به واردات نفت خام اختصاص دارد.
در نتیجه تولید بیودیزل از منابع حیات شونده در درازمدت می تواند باعث كاهش چشمگیری در هزینه های واردات شود. از طرف دیگر كشت گیاهانی مانند یاتروفا كه می توانند انرژی تولید كنند، با كشت محصولات غذایی كه در زمین های حاصلخیز تولید می شوند هیچ گونه تعارضی ندارد. یكی دیگر از تحقیقاتی كه دانشمندان در حین این پروژه مشغول بررسی آن هستند، این است كه آیا كشت گیاهان انرژی زا مانند یاتروفا در طول چندین سال می تواند منجر به این شود كه زمین های نابود شده مجددا احیا شده و به زمین های مناسب برای كار كشاورزی تبدیل شوند. آنها امیدوارند كه با كشت این گیاه فرآیند فرسایش زمین متوقف شده و در درازمدت كیفیت خاك بهبود پیدا كند، چرا كه پوشش گیاهی ای كه در اثر این بوته ایجاد شود باعث می شود كه جداسازی مواد آلی خاك در اثر باد و باران متوقف شود، زیرا این گیاهان بوته ای باعث محافظت از خاك می شوند. گستردگی ریشه گیاهان، خاك را قادر می سازد كه آب باران را برای مدت طولانی تری در خود ذخیره كند. برگ های خشك شده و شاخه های خشك شده و جدا شده از گیاه كه بر روی خاك این مناطق می افتند باعث افزایش مواد غذایی شده و لایه جدیدی از خاك در زمین ایجاد می شود. برای تحقیق بیشتر برنامه دیگری نیز در دستور كار قرار گرفته و آن عبارت است از كشت مشترك یاتروفا و گیاهانی دیگر كه مقاوم هستند.
گروه تحقیقاتی علاقه ای نداشت كه تا زمان رسیدن محصول صبر كند، بنابراین برای انجام آزمایش های خود یعنی خالص سازی روغن گرفته شده از گیاه یاتروفا، از كشاورزان سراسر هند هشت هزار تن دانه گیاه یاتروفا خریدند. این گروه موفق شد در بهار سال ۲۰۰۵ مقدار ۲۴۰۰ لیتر از بیودیزل با كیفیت بسیار خوب را از طریق فرآیندی كه شرح داده شد، استخراج كند. این سوخت در اختیار نمایندگی شركت دایملر كرایسلر هند قرار گرفت و به وسیله آن سفری به دور هندوستان انجام شد. این تور مسافرتی به وسیله مرسدس بنز C220 انجام شد كه برای به كارگیری این سوخت تغییراتی در آن صورت گرفته بود. مجموع طول سفر شش هزار كیلومتر بود و طی آن از ۱۲ شهر عبور كرد. نتایج به دست آمده از این سفر به دو دلیل كاملا راضی كننده بود اول اینكه مشخص شد از سوخت های زیستی كه از این گیاه به دست می آید به راحتی می توان در موتورهای دیزلی مدرن البته با اندكی تغییرات استفاده كرد. علاوه بر آن میزان هیدروكربن های خروجی ناشی از اشتعال این سوخت كه محترق نشده اند، فقط نصف موتورهایی است كه از سوخت گازوئیل معمولی استفاده می كنند و میزان ذرات خروجی از اگزوز نیز یك سوم موتورهای دیگر است. دوم اینكه این موضوع با استقبال گسترده مردم هند بنا به گزارش دایملر كرایسلر قرار گرفت. به طوری كه دو ایالت دیگر هند در حال بررسی اجرای پروژه مشابهی در زمین های لم یزرع خود به منظور كشت این گیاه برای تولید سوخت هستند. البته بنا به اظهار مقام های فنی شركت خودروسازی دایملر كرایسلر این سوخت پاك هنوز از نظر كیفیت به سطح دلخواه نرسیده است. ولی با این حال با استاندارد اتحادیه اروپا Eu مطابقت كامل دارد. از امتیازات عمده این سوخت، بالا بودن درجه اكتان، پایین بودن محتوای گوگرد و بالا بودن محتوای اكسیژن آن است كه در مجموع احتراق فوق العاده ای را ایجاد می كند. علاوه بر همه اینها در احتراق بیودیزل میزان گاز دی اكسیدكربنی كه به وجود می آید معادل میزان دی اكسیدكربنی است كه گیاه در طول دوره رشد خود از اتمسفر جذب كرده است و بنابراین میزان CO2 آن نیز از سایر سوخت های دیگر كمتر است. اما در خاتمه باید به یك سئوال بسیار مهم پاسخ داد و آن اینكه آیا می توان روش كشت مناسبی را ایجاد كرد و همین طور فرآیندهای تولید مناسبی را به وجود آورد به طوری كه بتوان از این گیاه، سوختی را به دست آورد كه از نظر قیمت بتواند با گازوئیل معمولی به راحتی رقابت كند خوشبختانه پاسخ دایملر كرایسلر مثبت است. شركای این پروژه درصددند كه امكان به دست آوردن محصولات دیگری را كه جنبه سودآوری داشته باشند، بررسی كنند. به طور نمونه گلیسیرینی كه به عنوان محصول زائد در این فرآیند به دست می آید قابل فروش در بازارهای جهانی است. از دیگر مواردی كه می تواند قابل فروش و استفاده باشد بعد از اینكه روغن از دانه ها استخراج می شود و سم آن جدا می شود، نوعی پروتئین به نام «كرسین» است كه می تواند به عنوان خوراك مورد استفاده دام باشد. در ضمن از باقی مانده های گیاه بعد از جدا شدن روغن از آن و پیش از آنكه سم آن را جدا كنند، می توان به عنوان كود برای افزایش قدرت باروری زمین استفاده كرد. از طرف دیگر محققان شهر یاها وناگار، قلمه هایی را از گیاهان مختلف جمع آوری كرده تا آنها را تكثیر كنند. این قلمه ها در گلخانه های مخصوص نگهداری می شود تا زمانی كه ارتفاع آنها به ۲۵ سانتی متر برسد و سپس به مزارع منتقل می شوند. بخش كوچكی از گیاهان نیز از بذر تولید می شوند. تفاوت این روش و تكثیر از طریق قلمه این است كه در مورد قلمه گیاهی كه به وجود می آید دقیقا آرایش ژنتیكی گیاه اصلی را كه سرشار از محصول است، دارا است.
همه اینها باعث ایجاد ارزش افزوده در فرآیند تولید این گیاه و در نتیجه تولید بیودیزل می شوند اما تحقق یافتن تمامی این اهداف نیاز به حوصله و اندكی زمان دارد كه به نتیجه برسد و تحول بزرگی در صنعت تولید سوخت به وجود آورد.
Hightech Report.com

ترجمه : علیرضا سزاوار

منبع : روزنامه شرق

پي نوشت :

دوستاني که مايل به ادامه تحقيق در زمينه سوختها هستند مي توانند به دو سايت زير مراجعه نمايند:

سايت : http://www.eere.energy.gov/afdc/index.html  شامل اطلاعات جامع در رابطه با سوختهاي غيرفسيلي؛ خودروهابا سوخت غيرفسيلي و جداول و مشخصات سوختها و…

سايت :  http://www.fueleconomy.gov  در رابطه با انواع سوختها،خودروها با سوختهاي مختلف و همچنين مقدار مصرف و اقتصادي بودن هر سوخت

استفاده از محصولات گیاهی به عنوان سوخت

سوخت قرن بیست و یكم

شركت خودروسازی دایملر كرایسلر دست به خلاقیت جالبی زده است و متخصصان و كارشناسان خود را با حمایت های مالی لازم بر آن داشته كه پروژه ای خاص را با توجه به مواردی كاملا نامتجانس مثل شن ها و خاك های روان، گیاهی معمولی از تیره ای نه چندان خاص به كار گیرند. هدف پروژه استفاده از میوه گیاهی به نام «یاتروفا» نوعی بوته است برای تولید سوخت جدیدی به نام بیودیزل، تا این سوخت را برای استفاده در خودروهای تولیدی این شركت به كار گیرند. پروژه یاتروفا هنوز در فاز آغازین خود است و كشت سال گذشته آن منجر به نتایج خوبی شد، چون قلمه های آن دوران سخت را پشت سر گذاشته و به گیاهان بزرگی تبدیل شدند و توانستند اولین محصول خود را كه نوعی دانه روغنی است، تولید كنند. این همان اتفاقی است كه پژوهشگران كشاورزی بسیار به آن علاقه مند هستند. دانه های یاتروفا كه به اندازه یك بادام است ذخیره قابل توجهی از روغن دارد، البته چنین موضوعی برای كشاورزان هندی پدیده جدیدی نیست، چون این گیاه در بسیاری از نقاط هندوستان رشد می كند. كشاورزان با توجه به آشنایی دیرینه ای كه با گیاه و دانه های آن دارند، هرگز از روغن آن برای خوردن استفاده نمی كنند زیرا بسیار سمی است.

 از این روغن ها و یا حتی از سایر قسمت های گیاه نمی توان به عنوان خوراك برای حیوانات استفاده كرد. به همین دلیل كشاورزان در بسیاری از نقاط هند از گیاه یاتروفا به عنوان حصاری برای محافظت از مزارع خود در برابر حیوانات استفاده می كنند. اما متخصصان در هندوستان به روستائیان تفهیم كرده اند كه درصدد هستند از روغن این گیاه استفاده كرده و آن را به نوعی سوخت قابل مصرف برای موتورهای درون سوز تبدیل كنند كه این سوخت را «بیودیزل» یا «دیزل زیستی» نام گذاشته اند. البته توجیه چنین چیزی به روستائیان مشكل است. اما آنچه كه انجام این كار را عملی كرده، این است كه گیاه یاتروفا برای آنها افزایش درآمد در پی داشته است. كشت گیاه یاتروفا در درازمدت می تواند باعث شود كه بیابان های لم یزرع تبدیل به كشتزارهای حاصلخیز شوند. برای مثال در ایالت گجرات هندوستان بیابان وسیعی وجود دارد كه مساحت آن بیش از چهل هزار كیلومتر مربع است و در بین ساكنان منطقه به سرزمین مرده معروف است.
در مورد اینكه چرا دایملر كرایسلر خود را درگیر این موضوع كرده است دلایل آشكاری وجود دارد. یكی از اهداف اصلی گروه ایجاد حركت پایدار است و هدف دیگر این است كه از مواد خام با قابلیت تجدیدشوندگی البته در صورتی كه از نظر فنی و اقتصادی توجیه پذیر باشند در ساخت قطعات اتومبیل و یا به عنوان سوخت استفاده شود. پروژه یاتروفا می تواند این موقعیت را ایجاد كند تا این اهداف تحقق یابد. بنابر اظهار پروفسور فالی هدف گروه، اثبات این موضوع به مشتریان و مقامات هندوستان است كه موتورهای دیزلی مدرن در مقایسه با موتورهای بنزینی آلودگی نسبتا یكسانی دارند ولی از نظر اقتصادی بسیار باصرفه تر هستند، در ضمن سوخت مورد نیاز را می توان توسط منابع تجدیدشونده موجود در هندوستان تولید كرد. چنین موضوعی برای اقتصاد هند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رشد و توسعه در هند با توجه به جمعیت رو به افزایش آن میزان تقاضا برای نفت خام را به طور دائم افزایش داده است و تولید داخلی، دیگر جوابگوی نیاز امروزی نیست. امروزه هندوستان هفتاد درصد نفت مورد نیاز خود را از بازارهای جهانی تامین می كند و ۳۰ درصد بودجه وارداتی این كشور به واردات نفت خام اختصاص دارد.
در نتیجه تولید بیودیزل از منابع حیات شونده در درازمدت می تواند باعث كاهش چشمگیری در هزینه های واردات شود. از طرف دیگر كشت گیاهانی مانند یاتروفا كه می توانند انرژی تولید كنند، با كشت محصولات غذایی كه در زمین های حاصلخیز تولید می شوند هیچ گونه تعارضی ندارد. یكی دیگر از تحقیقاتی كه دانشمندان در حین این پروژه مشغول بررسی آن هستند، این است كه آیا كشت گیاهان انرژی زا مانند یاتروفا در طول چندین سال می تواند منجر به این شود كه زمین های نابود شده مجددا احیا شده و به زمین های مناسب برای كار كشاورزی تبدیل شوند. آنها امیدوارند كه با كشت این گیاه فرآیند فرسایش زمین متوقف شده و در درازمدت كیفیت خاك بهبود پیدا كند، چرا كه پوشش گیاهی ای كه در اثر این بوته ایجاد شود باعث می شود كه جداسازی مواد آلی خاك در اثر باد و باران متوقف شود، زیرا این گیاهان بوته ای باعث محافظت از خاك می شوند. گستردگی ریشه گیاهان، خاك را قادر می سازد كه آب باران را برای مدت طولانی تری در خود ذخیره كند. برگ های خشك شده و شاخه های خشك شده و جدا شده از گیاه كه بر روی خاك این مناطق می افتند باعث افزایش مواد غذایی شده و لایه جدیدی از خاك در زمین ایجاد می شود. برای تحقیق بیشتر برنامه دیگری نیز در دستور كار قرار گرفته و آن عبارت است از كشت مشترك یاتروفا و گیاهانی دیگر كه مقاوم هستند.
گروه تحقیقاتی علاقه ای نداشت كه تا زمان رسیدن محصول صبر كند، بنابراین برای انجام آزمایش های خود یعنی خالص سازی روغن گرفته شده از گیاه یاتروفا، از كشاورزان سراسر هند هشت هزار تن دانه گیاه یاتروفا خریدند. این گروه موفق شد در بهار سال ۲۰۰۵ مقدار ۲۴۰۰ لیتر از بیودیزل با كیفیت بسیار خوب را از طریق فرآیندی كه شرح داده شد، استخراج كند. این سوخت در اختیار نمایندگی شركت دایملر كرایسلر هند قرار گرفت و به وسیله آن سفری به دور هندوستان انجام شد. این تور مسافرتی به وسیله مرسدس بنز C220 انجام شد كه برای به كارگیری این سوخت تغییراتی در آن صورت گرفته بود. مجموع طول سفر شش هزار كیلومتر بود و طی آن از ۱۲ شهر عبور كرد. نتایج به دست آمده از این سفر به دو دلیل كاملا راضی كننده بود اول اینكه مشخص شد از سوخت های زیستی كه از این گیاه به دست می آید به راحتی می توان در موتورهای دیزلی مدرن البته با اندكی تغییرات استفاده كرد. علاوه بر آن میزان هیدروكربن های خروجی ناشی از اشتعال این سوخت كه محترق نشده اند، فقط نصف موتورهایی است كه از سوخت گازوئیل معمولی استفاده می كنند و میزان ذرات خروجی از اگزوز نیز یك سوم موتورهای دیگر است. دوم اینكه این موضوع با استقبال گسترده مردم هند بنا به گزارش دایملر كرایسلر قرار گرفت. به طوری كه دو ایالت دیگر هند در حال بررسی اجرای پروژه مشابهی در زمین های لم یزرع خود به منظور كشت این گیاه برای تولید سوخت هستند. البته بنا به اظهار مقام های فنی شركت خودروسازی دایملر كرایسلر این سوخت پاك هنوز از نظر كیفیت به سطح دلخواه نرسیده است. ولی با این حال با استاندارد اتحادیه اروپا Eu مطابقت كامل دارد. از امتیازات عمده این سوخت، بالا بودن درجه اكتان، پایین بودن محتوای گوگرد و بالا بودن محتوای اكسیژن آن است كه در مجموع احتراق فوق العاده ای را ایجاد می كند. علاوه بر همه اینها در احتراق بیودیزل میزان گاز دی اكسیدكربنی كه به وجود می آید معادل میزان دی اكسیدكربنی است كه گیاه در طول دوره رشد خود از اتمسفر جذب كرده است و بنابراین میزان CO2 آن نیز از سایر سوخت های دیگر كمتر است. اما در خاتمه باید به یك سئوال بسیار مهم پاسخ داد و آن اینكه آیا می توان روش كشت مناسبی را ایجاد كرد و همین طور فرآیندهای تولید مناسبی را به وجود آورد به طوری كه بتوان از این گیاه، سوختی را به دست آورد كه از نظر قیمت بتواند با گازوئیل معمولی به راحتی رقابت كند خوشبختانه پاسخ دایملر كرایسلر مثبت است. شركای این پروژه درصددند كه امكان به دست آوردن محصولات دیگری را كه جنبه سودآوری داشته باشند، بررسی كنند. به طور نمونه گلیسیرینی كه به عنوان محصول زائد در این فرآیند به دست می آید قابل فروش در بازارهای جهانی است. از دیگر مواردی كه می تواند قابل فروش و استفاده باشد بعد از اینكه روغن از دانه ها استخراج می شود و سم آن جدا می شود، نوعی پروتئین به نام «كرسین» است كه می تواند به عنوان خوراك مورد استفاده دام باشد. در ضمن از باقی مانده های گیاه بعد از جدا شدن روغن از آن و پیش از آنكه سم آن را جدا كنند، می توان به عنوان كود برای افزایش قدرت باروری زمین استفاده كرد. از طرف دیگر محققان شهر یاها وناگار، قلمه هایی را از گیاهان مختلف جمع آوری كرده تا آنها را تكثیر كنند. این قلمه ها در گلخانه های مخصوص نگهداری می شود تا زمانی كه ارتفاع آنها به ۲۵ سانتی متر برسد و سپس به مزارع منتقل می شوند. بخش كوچكی از گیاهان نیز از بذر تولید می شوند. تفاوت این روش و تكثیر از طریق قلمه این است كه در مورد قلمه گیاهی كه به وجود می آید دقیقا آرایش ژنتیكی گیاه اصلی را كه سرشار از محصول است، دارا است.
همه اینها باعث ایجاد ارزش افزوده در فرآیند تولید این گیاه و در نتیجه تولید بیودیزل می شوند اما تحقق یافتن تمامی این اهداف نیاز به حوصله و اندكی زمان دارد كه به نتیجه برسد و تحول بزرگی در صنعت تولید سوخت به وجود آورد.
Hightech Report.com

ترجمه : علیرضا سزاوار

منبع : روزنامه شرق

پي نوشت :

دوستاني که مايل به ادامه تحقيق در زمينه سوختها هستند مي توانند به دو سايت زير مراجعه نمايند:

سايت : http://www.eere.energy.gov/afdc/index.html  شامل اطلاعات جامع در رابطه با سوختهاي غيرفسيلي؛ خودروهابا سوخت غيرفسيلي و جداول و مشخصات سوختها و…

سايت :  http://www.fueleconomy.gov  در رابطه با انواع سوختها،خودروها با سوختهاي مختلف و همچنين مقدار مصرف و اقتصادي بودن هر سوخت

اکسايش کاتاليزوري، راهي معقول تر براي استفاده از انرژي سوختها،

خلاصه)

به زبان ساده، اکسايش کاتاليزوري يعني استفاده از کاتاليزگرهای مناسب برای تبديل سوختها به فراورده های احتراق در دمايی نسبتاً پايين و بدون شعله (ولی با همان مقدار انرژی آزاد شده) به منظور بالا بردن بازدهی و ايمنی يا حذف آلاينده هايی از قبيل CO، NO2، ذرات معلق و مواد آلی که به طور ناقص سوخته اند.

با نگاهی دقيق تر به فرايندهای احتراق می توان دريافت که علت ايجاد مقادير زياد آلاينده ها و پايين بودن بازدهی اينگونه فرايندها، انجام آنها در دمای بالا (حدود 600 درجه سانتيگراد) است.

با الهام گرفتن از اين عملکرد بدن می توان از خواص برخی فلزات مانند پلاتين، پالاديم و... برای انجام واکنش های احتراق در دمای اتاق بهره جست.

(متن کامل)