مشاهدۀ سلول های خزه
وسایل و مواد لازم: تیغه، تیغک، میکروسکوپ نوری، آب، بخش های برگی شکل و ساقه مانند
خزه.
برای مشاهدهٔ میکروسکوپیِ بخش های برگی شکل و ساقه مانند خزه، نمونهٔ میکروسکوپی تهیه
کنید.آیا بخش های برگی شکل و ساقه مانند، سلول های متفاوتی دارند؟ آیا آوند در آنها می بینید؟

پاسخ :

خیر- بخش های برگی شکل و ساقه مانند در خزه مشابه اند – خیر آوند ندارد

اندام های رویشی )ریشه، ساقه و برگ( در نهان دانگان متنوع اند.موارد زیر را در هر شکل،
مشخص کنید.
الف ( برگ، ساقه و ریشه
ب( مواد مغذی در هرگیاه در چه اندامی ذخیره شده است؟

پاسخ :

ساقۀ زیر زمینی سیب زمینی مواد را ذخیره می کند (شبیه ریشۀ ذخیره ای هویچ و تربچه عمل می کند)
ساقۀ کاکتوس آب را ذخیره می کند (شبیه برگ شده است)
شلغم که ریشۀ، ساقه و برگ مشخص دارد.
هویچ: ریشه محل ذخیره مواد غذایی است.

جدول زیر بعضی تفاوت های دو گروه گیاهان نهان دانه) تک لپه ای ها و دولپه ای ها( را نشان می دهد.
در جای خالی کلمه مناسب قرار دهید.

پاسخ :

ستون اول پایین: تک لپه ای – دومی: تک قسمتی- سومی: در 2 یا چند حلقه – چهارمی: رگ برگ موازی – پنجم: مضربی از 3 یا 6
گلبرگ
ستون دوم پایین: دو لپه ای دومی: دو قسمتی – سومی: در 8 دایره )حلقه( – چهارمی: رگ برگ منشعب – پنجم: مضربی از 2 یا 5
گلبرگ

دریک فعالیت گروهی، گزارشی دربارهٔ موارد زیر تهیه کنید و به صورت تصویری در کلاس ارائه
دهید.
الف ( مقایسهٔ مخروط نر و ماده در گیاه کاج
ب( مقایسهٔ کاج و سرو

پاسخ :

مقایسه مخروط نر و ماده در گیاه کاج

مخروط: مخروط ها اجتماعي از برگ هاي تغيير شكل يافته اي هستند كه پولك ناميده مي شوند. در مخروط داران گامتوفيت نر و ماده بر روي دو نوع مخروط متفاوت به نام مخروط نر و مخروط ماده تشكيل مي شوند. در بسياري از بازدانگان مخروط هاي نر و ماده روي يك گياه ساخته مي شوند. اما بعضي از بازدانگان مخرو طهاي نر و ماده ي خود را روي گياهان مجزايي تشكيل م يدهند.

مخروط نر كاج

مخروط هاي نر كاج، زرد رنگ و باريك بوده و اغلب حالت خوشه اي دارد. مخروط نر مجموع هاي از پولك ها (فلس ها) است كه در زير هر پولك دو كيسه گرده وجود دارد. كيسه هاي گرده محل توليد دانه گرده هستند.

مخروط ماده كاج:

مخروط هاي ماده كاج بزر گتر هستند. ابتدا سبز رنگ هستند سپس قهوه اي رنگ م يشوند. هر مخروط ماده مجموع هاي از پولك هاست كه در سطح بالايي هر كدام دو تخمك توليد م يشود كه منشأ توليد سلول جنسي ماده (تخمزا) هستند.

مخروط نر کاج: در فصل بهار تعداد زیادی گردۀ زرد رنگ می دهد که با جریان هوا جابجا می شود – تعاداد آن در جنگل های کاج آنقدر
زیاد است که به آن باران گوگردی می گویند )شبیه گوگرد است(
مخروط ماده کاج: درون بخش های مخروطی شکل قرار دارد – مخروط های ماده کاج بزرگتر از نر هستند. ابتدا سبز و سپس قهوه ای
رنگ می شوند.
نکته: مخروط همان برگ تغییر شکل یافته اند.
ب: هر دو درخت همیشه سبز هستند – هر دو مخروط نر و ماده دارند – هر دو جزء بازدانگان هستند – گل ندارند اما دانه تولید می کنند
– برگ های آنها با هم متفاوت است – کاج برگ سوزنی ولی سرو برگ فلسی دارد- میوه کاج مخروطی ولی میوه سرو گرد است– در سرو
مخروط نر کوچکتر است.

مشاهدٴه آوندهای چوبی
وسایل و مواد لازم: تیغ، شیشه ساعت، قطره چکان، تیغه و تیغک، میکروسکوپ نوری، مایع
سفید کننده، آب مقطر، رنگِ آبی متیل، ساقه جوان و نازک یا دمبرگ گیاه انگور یا هر گیاه دیگر.
1 با تیغ، برش هایی طولی و بسیار نازک از ساقه یا دمبرگ تهیه کنید.برای انجام دادن این کار از
معلمتان کمک بگیرید. در استفاده از تیغ نکات ایمنی را رعایت کنید.
2 برش ها را درون شیشه ساعت قراردهید و چند قطره مایع سفید کننده به آنها اضافه کنید. بعد
از بی رنگ شدن برش ها، آنها را با آب مقطر شست و شو دهید تا مایع سفید کننده خارج شود.
3 چند قطره رنگ آبی متیل روی برش ها بریزید و صبر کنید تا آبی شوند. سپس آنها را با آب مقطر
شست و شو دهید.
4 یک برش را روی تیغه بگذارید و روی آن را با تیغک بپوشانید.نمونه را با میکروسکوپ مشاهده
کنید.آیا آوندهای چوبی را تشخیص می دهید؟

پاسخ :

با ایجاد برش های طولی و عرضی، تزئینات چوبی در آوند چوبی را در دیوارۀ طولی گیاه مشاهده می کنند. آوندهای حلقوی و مارپیچی دربخش های جوانتر مانند دم برگ دیده می شوند – دم برگ مو )برگ انگور( گیاه مناسبی برای این کار است.