با توجه به مطالبی که دربارهٔ تنظیم عصبی و هورمونی آموخته اید، جدول زیر را کامل کنید.

قرار گرفتن طولانی مدت در شرایط فشار روحی و ناراحتی های عصبی برای بدن خطرناک
است؛ چرا؟ در این باره با اعضای گروه خود گفت وگو کنید.

پاسخ :

غده هیپوفیز با ترشح هورمون تحریک کننده فوق کلیه باعث تجزیه گلیکوژن وتبدیل ان به گلوکز می شودآدرنالین که از قسمت مرکزی فوق کلیه ترشح می شود این تاثیر را دارد.در ضمن فوق کلیه در قسمت قشری آن هورمون کورتیزول را تر شح می کند که باعث تجزیه پروتئین به گلوکز در هنگام روزه داری می شود.در حالت عصبانیت وفشار روحی هورمون آدر نالین ترشح شده وبر قلب واندام های دیگر اثر می گذارد.

دربارهٔ محل دقیق هریک از غدد دستگاه هورمونی اطلاعاتی را جمع آوری و گزارش آن را در
کلاس ارائه کنید.

پاسخ :

غده هیپوفیز که در زیر مغز قرار گرفتهو هورمونهای زیادی ترشح می کند.

 غده تیروئید در ناحیه گردن وجلوی نای زیر حنجره قرار دارد

 غدد پاراتیرویید به صورت چهار غده در کنار تیرویید قرار دارد

 غده پانکراس در زیر کبد چسبیده به ابتدای روده ی باریک

 غده فوق کلیه در بالای کلیه وچسبیده به ان قرار دارد

 ۱- هیپوتالاموس:

هیپوتالاموس، مجموعه ای از سلول های خاص می باشد که در بخش پایینی مرکز مغز واقع شده است و اصلی ترین رابط بین سیستم غدد درون ریز و سیستم عصبی به شمار می رود. سلول های عصبی موجود در هیپوتالاموس، با تولید مواد شیمیایی که تولید و ترشح هورمون ها را یا تشدید یا متوقف می کنند، غده هیپوفیز را کنترل می کند.

 ۲- هیپوفیز:

غده هیپوفیز مهم ترین بخش سیستم غدد درون ریز به شمار می رود.

غده هیپوفیز به دو بخش تقسیم می شود: بخش پیشین (قدامی) و بخش پسین (خلفی).

بخش پسین یا خلفی غده هیپوفیز، هورمون ضد ادرار (آنتی دیورتیک) را ترشح می کند که با تاثیری که بر کلیه ها و دفع ادرار دارد، به حفظ توازن آب بدن کمک می کند.

 ۳- تیروئید:

تیروئید که در بخش جلویی گردن قرار دارد، هورمون های تیروکسین و تری یدوتیرونین را تولید می کند. این هورمون ها سرعت سوخت ساز بدن را تنظیم می کنند. همچنین نقش مهمی در رشد استخوان ها و مغز و سیستم عصبی در کودکان دارند.

۴– پاراتیروئید:

به غده تیروئید، چهار غده کوچک متصل است که به همراه یکدیگر عمل می کنند و پاراتیروئید نامیده می شوند. این غدد هورمون پاراتورمون را ترشح می کنند که با کمک هورمون کلسی‌تونین که در تیروئید تولید می شود، سطح کلسیم را در خون تنظیم می کنند.

 ۵- زایر لانگرهانس غده پانکراس (لوزالمعده):

پانکراس یا لوزالمعده دو هورمون مهم، یعنی انسولین و گلوکاگون را تولید می کند. این هورمون ها برای حفظ تعادل قند خون و حفظ سوخت و ذخائر انرژی بدن، در کنار یکدیگر عمل می کنند.

۶- غدد فوق کلیوی یا آدرنال:

بدن دو غده آدرنال مثلثی شکل دارد که هر کدام روی یکی از کلیه ها قرار گرفته است.

غدد آدرنال دو قسمت دارند که هر کدام یک سری هورمون تولید می کنند و عملکرد متفاوتی دارند.

۷ و ۸- غدد تناسلی ( بیضه ها در مردان و تخمدان ها در زنان):

غدد جنسی یا تناسلی، مهم ترین منبع تولید هورمون های جنسی هستند.

 در مردان، این غدد در کیسه بیضه قرار گرفته اند. غدد تناسلی مردانه یا بیضه ها، هورمون هایی تولید می کنند که آندروژن نامیده می شوند و مهم ترین آنها تستوسترون است. این هورمون ها تغییرات بدن را که به خاطر رشد جنسی ایجاد می شود، مثل بزرگ شدن آلت تناسلی و بروز سایر ویژگی های مردانه مثل کلفت شدن صدا، رشد موی صورت و شرمگاه و افزایش رشد و قدرت عضلانی، تنظیم می کنند. تستوسترون همچنین در تولید اسپرم توسط بیضه ها نیز دخالت دارد.

۹- تیموس:

تیموس، یک اندام تخصص یافته در دستگاه ایمنی بدن است. تنها فعالیت شناخته شده آن تولید لنفوسیت تی است که سلول‌های حیاتی برای دستگاه ایمنی بدن هستند.

تیموس در ناحیه قفسه سینه، در پشت جناغ سینه و در جلوی قلب قرار دارد.

 ۱۰- غده صنوبری یا پینه آل:

غده صنوبری در وسط مغز قرار گرفته است. این غده هورمون ملاتونین ترشح می کند که چرخه خواب و بیداری و ساعت داخلی بدن را تنظیم می کند.

درباره دانشمندان ایرانی در زمینه سلول بنیادی چه پیشرفت هایی کرده اند تحقیق کنید

دستاوردهای محققان ایرانی در زمینه استفاده از سلول های بنیادی، همانندسازی حیوانات، ترنس ژن (دستکاری ژنتیکی) و در نهایت تولید داروهای نوترکیب اکنون در تمام مجامع علمی جهان مورد توجه قرار گرفته این درحالی است که تا پیش از پیروزی انقلاب طرح خطوط این علم در کشور ما به ندرت و تنها در بین تعداد محدودی از فعالان علمی به میان می آمد و هیچگونه تحقیقات میدانی و عملیاتی در این زمینه صورت نگرفته بود.

یکی از این فعالیت ها در زمینه کاربردی کردن سلول های بنیادی، تولید حیوانات همانندسازی و تراریخته (ترنس ژن) است که از سال 1380 در پژوهشگاه رویان در کشور ما آغاز شده است.

نتیجه ورود به این حوزه تولد حیوانات اهلی مانند گوساله، بزغاله و گوسفند است که بسیاری از آنها هنوز نیز زنده اند و در تحقیقات مختلف مورد ارجاع هستند.

** همانندسازی حیوانات

دکتر عبدالحسین شاهوردی معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه رویان در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در مورد اهداف همانندسازی حیوانات اظهار داشت: این اقدام علمی با هدف تکثیر نژادهای برتر حیوانات، نجات حیوانات در حال انقراض و در نهایت تولید داروهای نوترکیب صورت گرفته است.

به گفته وی، استفاده از روش همانندسازی در تکثیر نژادهای برتر حیوانات از حدود سال 1386در کشور ما آغاز شده است و از سال 1390 تاکنون 12 گوساله با پتانسیل ژنتیکی تولید شده است.

یکی دیگر از کاربردهای همانندسازی در جلوگیری از انقراض نسل حیوانات درحال انقراض است.

به گفته شاهوردی، استفاده از این تکنولوژی در کشور ما به منظور نجات نسل قوچ قمیشلو در منطقه اصفهان به عنوان پایلوت آغاز شده است؛ با استفاده از این روش از قوچ قمیشلو یک مورد قوچ به دنیا آمده و جنین های او را به گوسفند معمولی منتقل شده است.

** تولید دارو

امروزه صنعت تولید دارو در جهان بر تولید داروهای نوترکیب متمرکز شده است در همین راستا تلاش می شود با استفاده از دستکاری های ژنتیکی این دسته از داروها تولید و در درمان بسیاری از بیماری ها به کار گرفته شود.

تولید داروهای نوترکیب به دو صورت استفاده از سلول های بنیادی و یا تولید حیواناتی که پروتئین مورد نیاز تولید دارو همچون فاکتور 9 را در شیر خود دارند، صورت می گیرد.

فاکتور 9 برای انعقاد خون به کار می رود و در مورد بیماران هموفیلی که مشکل انعقاد خون دارند، کاربرد دارد.

معاون پژوهش و آموزش پژوهشگاه رویان در این مورد توضیح داد: تولید فاکتور 9 به روش ترنس ژن و همانندسازی توامان صورت می گیرد.

وی با بیان اینکه در شیر حیوانات همانندسازی شده و تراریخته این فاکتور وجود دارد، اظهار داشت: اکنون در مرحله جداسازی فاکتور 9 از شیر این حیوانات هستیم.

حاوی پروتئین PTA ضد لخته شدن خون است؛ اگر این دارو به موقع به بیمار تزریق شود می تواند در پیشگیری از بروز سکته های قلبی و مغزی موثر باشد.

این پروتئین مانع لخته شدن خون و همچنین سبب رفع لخته های خون می شود؛ به این ترتیب می تواند از انسداد رگ ها و بروز عوارض مختلف پیشگیری کند.

تولید حیوانات به روش های همانندسازی و ترنس ژن به منظور تولید داروهای مورد نیاز بیماران، استفاده از سلول های بنیادی جنین، بزرگسالان و خون بند ناف در درمان بیماران و تولید پروتئین های نوترکیب از دیگر فعالیت های محققان ایرانی در زمینه استفاده از سلول های بنیادی است.

همچنین فعالیت در زمینه درمان و رفع مشکل ناباروری، مشارکت در پروژه های بین المللی، تحقیقات در زمینه استفاده از روش های شبیه سازی برای تولید اندام های انسانی با کمک ژن های حیوانی و راه اندازی دوره های کارشناسی ارشد و دکترای رشته بیوتکنولوژی تکوینی از دیگر دستاوردهای این حوزه به شمار می رود.

** استفاده از سلول های بنیادی برای درمان بیماری های کلیوی

زمانی که یک بیمار کلیوی به مرحله پیوند کلیه می رسد، پس از پیوند نیاز به استفاده از داروهایی دارد تا سیستم ایمنی بدن او ضعیف شود و کلیه را پس نزند.

یکی از کاربردهای استفاده از سلول های بنیادی کمک به سیستم ایمنی بدن این دسته از بیماران برای جلوگیری از پس زدن کلیه است.

محققان ما برای رفع مشکل پس از کلیه پس از پیوند، تحقیقاتی در زمینه استفاده از سلول های بنیادی برای رفع نیاز بیماران کلیوی به دارو پس از پیوند کلیه آغاز کرده اند.

دکتر حمید گورابی رییس پژوهشگاه رویان در این مورد به خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: پژوهشی با کمک محققین همدانی در این زمینه بر روی نمونه حیوانی آغاز شده که پس از طی مرحله آزمایش بر روی نمونه حیوانی، تحقیقاتی نیز در حوزه بالین بر روی چند بیمار صورت گرفته است

.

غرر الحکم : 5 / 204

قال الإمام علی (ع) :(من یعمل یزدد قوةً ، من یقصر فی العمل یزدد فترة)

هر کس کار (بدنى ) کند قوى تر شده ، وهر کس در کار کردن کوتاهى نماید، ضعیف تر خواهد شد .

  الکافى : 6 / 270 ، والحیاه : 4 / 206

قال الإمام الصادق (ع) : (ولاتسمنوا تسمُّن الخنازیر للذبح)

از چاق شدن همانند خوکهایى که براى ذبح نگهدارى مى شوند ، بپرهیزید.

 مفاتیح الجنان ، دعاء کمیل

قال الإمام علی (ع) : (یارب ، یارب ، یارب ، قو على خدمتک جوارحی)

پروردگارا ! پروردگارا ! پروردگارا ! اعضاء وجوارح مرا ، در راه خدمت به خودت، قوى ونیرومند گران.

مفاتیح الجنان، دعاء ابو حمزه ثمالى

قال الإمام السجاد (ع) : (اللهمَّ اعطنی ... الصحة فی الجسم والقوة فی البدن)

خداوندا ! سلامتى در جسم وتوانایى بدنى به من ارزانى فرما !

 بحار الانوار : 72 / 67

قال رسول الله (ص) : ( طوبى لمن اسلم وکان عیشه کفافاً وقواه شداداً)

خوشبخت کسى است که اسلام را پذیرفته وبه قدر معاش خود در آمد دارد وقواى بدنش نیرومند است.

 نهج الفصاحه : 293 / ح 1394

قال رسول الله (ص) : حق الولد على والده ان یعلمه الکتابة والسباحة والرمایة وان لا یرزقه الا طیباً وان یزوجه اذا بلغ )

حق فرزند (پسر) بر عهده پدرش این است که به او نوشتن، شنا کردن وتیراندازى را آموزش دهد وروزى او را تنها از راه حلال وپاکیزه تهیه نماید.

نهج البلاغه فیض الاسلام : 1268

قال الإمام علی (ع) : (واذا قویت فاقو على طاعة الله ، واذ ضعفت فاضعف عن معصیة الله)

وهرگاه توانا بودى، بر طاعت وبندگى خدا توانا باش واگر ناتوان بودى از معصیت ونافرمانى خدا        ناتوان باش.

 غرر الحکم : 4 / 536

قال الإمام علی (ع) : (کل قوی غیر الله سبحانه ضعیف)

هر نیرومندى جر خداوند سبحان، ضعیف وناتوان است (پس به زوربازو وسایر توانایى هایتان مغرور نشده واز آن سوء استفاده نکنید).

 نهج الفصاحه : 105 / ح 531

قال رسول الله (ص) : ( الهوا والعبوا فانی اکره ان یرى فی دینکم غلظة)

تفریح وبازى کنید زیرا دوست ندارم در دین شما خشونتى دیده شود.

قال رسول الله (ص) :

(لا قوة کغلبة الهوى ... ولا قوة کردّ الغضب )

هیچ قوه اى همانند غلبه بر هواى نفس .. وهیچ توانى مثل برگرداندن (وفرونشاندن) خشم نیست.

قال رسول الله (ص) :

(عَلِّموا بَنیکُم الرَّمی فاِنَّه نِکایَةُ العَدُوّ)

تیراندازی را به پسرانتان بیاموزید که موجب شکست دشمن است

امام سجاد علیه السلام در رسالة الحقوق  می فرماید:

(اِنّ لِجَسَدِکَ عَلَیْکَ حَقّاً)

بدن تو بر تو حقی دارد درقوی نمودن آن کوشا باش

رسول الله (ص) درباره پیاده روی فرموده است:

( خَیْرُ ما تَداوَیْتُمْ بِهِ الْمَشْیُ)

بهترین چیزی که خود را با آن درمان کنید، پیاده روی است

حضرت علی علیه السلام می فرماید:

(الصِّحَّةُ أَفْضَلُ النِّعَمْ)

سلامتی بالاترین نعمت است

ورزش یک اصل مهم برای خوب زیستن است

 ورزش نوشداروی قوی از سرچشمهی جوانی

ورزش باعث افزایش روحیه وجلوگیری از افسردگی می شود

ورزش کنید تا همیشه جوان وپر انرژی باشید

پهلوان باید راحتی بخش جان خسته دلان ومحفل افروز بینوایان باشد 

تحصیل ، تهذیب، ورزش

سلامتی انسان  در گرو تحرک و ورزش است

ورزش رمز سلامتی است

ورزش، نشاط، سلامتی.

دانایی با دانش ؛ سلامتی با ورزش

حضرت علی (ع) درفرازی از دعای کمیل می فرماید:

  پروردگارا، پروردگارا، پروردگارا  اعضا وجوارح من  را در راه خدمت به خود ،قوی ونیرومند گردان.

پیامبر اکرم (ص)فرمود:

خوشبخت کسی است که اسلام را پذیرفته وبه قدر معاش خود در آمد دارد وقوای بدنش نیرومند است.

ابن سینا:

 کسی که به تمرینات بدنی می پردازد به هیج دارویی نیاز ندارد،او در جنبش و حرکت است.

مقام معظم رهبری:

  اگر جمله ای کوتاه از من بپرسند که شما ازجوانان چه می خواهیدخواهم گفت : تحصیل ، تهذیب ، ورزش

ورزش دری است برای دوستی

قرآن کریم در سفارش به افراد با ایمان در آماده سازی خویش می فرماید:

هر چه در توان دارید نیرو و سلاح و اسب های ورزیده برای مقابله با دشمنان آماده سازید

تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.

ورزش عاملی مهمی برای حفظ سلامت است

از فایده های ورزش: پویایی، بالندگی، نشاط

پیامبر گرامی اسلام فرمود: بهترین سرگرمی نزد خداوند، اسب دوانی و تیراندازی است

حضرت علی علیه السلام درکودکی با برادران و پسرعموهای خود کشتی می گرفت و بزرگ و کوچک شان را بر زمین می زد 

امام صادق علیه السلام نیز شادابی را در ده چیز می داند که یکی از آنها را سوارکاری است

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: حق فرزند بر پدرش این است که به او شنا کردن بیاموزد 

امام علی علیه السلام درباره حرکات رزمی می فرماید:

  با یاری گرفتن از گام های خویش، ضربت شمشیر را کاری تر کنید

در روایتی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله نیز آمده است که:

نزد خداوند، مؤمن قوی، از مؤمن ضعیف بهتر و محبوب تر است

تأمین سلامت بدن در سایه ورزش است

ورزش عامل نشاط و شادابی بدن است

اسلام همواره می کوشد ورزشکاران را از قهرمانی در ورزش به پهلوانی در اخلاق راهنمایی کند

اگر ورزشکاری به داشته های خود مغرور شود، توان او با آسیب های جدی روبه رو خواهد شد

از مرام ورزشکاری دوراندیشی، تواضع ، بردباری، فروتنی ،ایمان  ، عفو و گذشت است

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله:

 نیرومند کسی نیست که در کُشتی برنده شود، بلکه کسی است که هنگام خشم بر نفس خود چیره گردد

ورزش، مدیریت فردی وبرنامه ریزی در زندگی را به ما می آموزد

  ورزش کنید تا همیشه سلامت وشاداب بمانید

 ورزش باعث افزايش روحيه وجلوگيري از افسردگي مي گردد

  ورزش تمرين كار گروهي وانظباط است

  عقل سالم در بدن سالم